Interpretacja indywidualna z dnia 12 grudnia 2022 r., Dyrektor Krajowej Informacji Skarbowej, sygn. 0115-KDIT1-1.4012.137.2018.11.S.APR
Temat interpretacji
Zastosowanie zwolnienia od podatku dla świadczonych usług pomocy prawnej rzecz Funduszy w części obejmującej świadczenie pomocy prawnej związanej z zabezpieczeniem, dochodzeniem i egzekucją świadczeń wynikających z sekurytyzowanych wierzytelności, reprezentowanie Funduszy w postępowaniach zabezpieczających, sądowych i egzekucyjnych dotyczących sekurytyzowanych wierzytelności Funduszu, tj. podejmowaniu wszelkich czynności procesowych, które są związane z zabezpieczaniem, dochodzeniem i egzekucją świadczeń wynikających z wierzytelności sekurytyzowanych Funduszy, podejmowanie czynności związanych z ustanawianiem, zmianą, realizacją i zwalnianiem zabezpieczeń świadczeń wynikających z sekurytyzowanych wierzytelności Funduszy, po uzyskaniu uprzedniej akceptacji Funduszy, zawieranie w imieniu Funduszy i po uzyskaniu uprzedniej jego akceptacji ugód sądowych, dotyczących warunków spłaty sekurytyzowanych wierzytelności Funduszy, zapewnienie odpowiedniej ochrony interesów Funduszy w toku postępowań karnych, w tym zapewnienie zastępstwa procesowego w postępowaniach karnych, w których Fundusze występują w charakterze pokrzywdzonego. Brak możliwości zastosowania zwolnienia od podatku dla świadczonych usług pomocy prawnej rzecz Funduszy w części obejmującej wykonywanie przez pracownika lub współpracownika Kancelarii wskazanego przez Fundusze, czynności związanych z pełnieniem funkcji administratora bezpieczeństwa informacji bądź jego zastępcy w rozumieniu przepisów ustawy o ochronie danych osobowych.
Interpretacja indywidualna po wyroku sądu
– w części prawidłowe i w części nieprawidłowe
Szanowni Państwo:
1)ponownie rozpatruję sprawę Państwa wniosku, który wpłynął 6 marca 2018 r. o wydanie interpretacji indywidualnej – uwzględniam przy tym wyrok
‒Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Gdańsku z 4 września 2018 r. sygn. akt I SA/Gd 663/18 oraz
‒Naczelnego Sądu Administracyjnego z 19 maja 2022 r. sygn. akt I FSK 2372/18;
2)stwierdzam, że Państwa stanowisko w sprawie oceny skutków podatkowych opisanego stanu faktycznego w podatku od towarów i usług jest prawidłowe w części dotyczącej zastosowania zwolnienia od podatku dla świadczonych usług pomocy prawnej rzecz Funduszy w części obejmującej świadczenie pomocy prawnej związanej z zabezpieczeniem, dochodzeniem i egzekucją świadczeń wynikających z sekurytyzowanych wierzytelności, reprezentowanie Funduszy w postępowaniach zabezpieczających, sądowych i egzekucyjnych dotyczących sekurytyzowanych wierzytelności Funduszu, tj. podejmowaniu wszelkich czynności procesowych, które są związane z zabezpieczaniem, dochodzeniem i egzekucją świadczeń wynikających z wierzytelności sekurytyzowanych Funduszy, podejmowanie czynności związanych z ustanawianiem, zmianą, realizacją i zwalnianiem zabezpieczeń świadczeń wynikających z sekurytyzowanych wierzytelności Funduszy, po uzyskaniu uprzedniej akceptacji Funduszy, zawieranie w imieniu Funduszy i po uzyskaniu uprzedniej jego akceptacji ugód sądowych, dotyczących warunków spłaty sekurytyzowanych wierzytelności Funduszy, zapewnienie odpowiedniej ochrony interesów Funduszy w toku postępowań karnych, w tym zapewnienie zastępstwa procesowego w postępowaniach karnych, w których Fundusze występują w charakterze pokrzywdzonego i nieprawidłowe w części dotyczącej zastosowania zwolnienia od podatku dla świadczonych usług pomocy prawnej rzecz Funduszy w części obejmującej wykonywanie przez pracownika lub współpracownika Kancelarii wskazanego przez Fundusze, czynności związanych z pełnieniem funkcji administratora bezpieczeństwa informacji bądź jego zastępcy w rozumieniu przepisów ustawy o ochronie danych osobowych.
Zakres wniosku o wydanie interpretacji indywidualnej
6 marca 2018 r. wpłynął Państwa wniosek o wydanie interpretacji indywidualnej, który dotyczy zastosowania zwolnienia od podatku dla świadczonych usług pomocy prawnej na rzecz Funduszy.
Treść wniosku jest następująca:
Opis stanu faktycznego
(…) sp. k. (dalej jako: „Spółka” lub „Wnioskodawca”) jest podmiotem prowadzącym działalność gospodarczą w zakresie usług prawnych (PKD 74.11Z - Działalność Prawnicza). Wspólnikami Spółki są: osoba fizyczna pełniąca rolę komplementariusza oraz spółka akcyjna, która jest komandytariuszem. Spółka jest zarejestrowanym czynnym podatnikiem VAT.
W ramach prowadzonej działalności Spółka świadczy usługi prawne m.in. na rzecz Niestandaryzowanych Sekurytyzacyjnych Funduszy Inwestycyjnych Zamkniętych (dalej jako: „NSFIZ”) oraz na rzecz Funduszu Inwestycyjnego Zamkniętego Aktywów Niepublicznych (dalej jako „FIZAN”), zwanych w dalszej części Funduszami.
Fundusze działają na podstawie ustawy z dnia 27 maja 2004 r. o funduszach inwestycyjnych i zarządzaniu alternatywnymi funduszami inwestycyjnymi (Dz. U. z 2018r., poz. 56).
W zakres usług prawnych świadczonych na rzecz ww. podmiotów wchodzą m.in. następujące czynności:
1.świadczenie pomocy prawnej związanej z zabezpieczeniem, dochodzeniem i egzekucją świadczeń wynikających z sekurytyzowanych wierzytelności,
2.reprezentowanie Funduszy w postępowaniach zabezpieczających, sądowych i egzekucyjnych dotyczących sekurytyzowanych wierzytelności Funduszu, tj. podejmowaniu wszelkich czynności procesowych, które są związane z zabezpieczaniem, dochodzeniem i egzekucją świadczeń wynikających z wierzytelności sekurytyzowanych Funduszy,
3.podejmowanie czynności związanych z ustanawianiem, zmianą, realizacją i zwalnianiem zabezpieczeń świadczeń wynikających z sekurytyzowanych wierzytelności Funduszy, po uzyskaniu uprzedniej akceptacji Funduszy,
4.zawieranie w imieniu Funduszy i po uzyskaniu uprzedniej jego akceptacji ugód sądowych, dotyczących warunków spłaty sekurytyzowanych wierzytelności Funduszy,
5.zapewnienie odpowiedniej ochrony interesów Funduszy w toku postępowań karnych, w tym zapewnienie zastępstwa procesowego w postępowaniach karnych, w których Fundusze występują w charakterze pokrzywdzonego,
6.wykonywanie przez pracownika lub współpracownika Kancelarii wskazanego przez Fundusze, czynności związanych z pełnieniem funkcji administratora bezpieczeństwa informacji bądź jego zastępcy w rozumieniu przepisów ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. o ochronie danych osobowych.
Aktualnie Spółka opodatkowuje całość świadczonych przez siebie usług pomocy prawnej według stawki podstawowej (23%) i wystawia zgodnie z umowami faktury VAT na rzecz poszczególnych Funduszy.
Pytanie
Czy świadczone przez Spółkę na rzecz Funduszy usługi prawne opisane w stanie faktycznym podlegają zwolnieniu od podatku na podstawie art. 43 ust. 1 pkt 12 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług?
Państwa stanowisko w sprawie
Zdaniem Wnioskodawcy, wykonywane na rzecz Funduszy usługi prawne podlegają zwolnieniu z opodatkowania podatkiem od towarów i usług na podstawie art. 43 ust. 1 pkt 12 a) ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (dalej jako: ustawa VAT) w związku z art. 135 (1) (g) Dyrektywy 2006/112/WE.
Zgodnie z treścią art. 43 ust. 1 pkt 12 lit. a) ww. ustawy VAT zwalnia się od podatku usługi zarządzania funduszami inwestycyjnymi, alternatywnymi funduszami inwestycyjnymi i zbiorczymi portfelami papierów wartościowych - w rozumieniu przepisów o funduszach inwestycyjnych i zarządzaniu alternatywnymi funduszami inwestycyjnymi.
Z uwagi na fakt, że ustawa o VAT nie definiuje usług zarządzania oraz nie zawiera wytycznych jakie czynności mogą być uznane za stanowiące usługi zarządzania lub wchodzące w ich zakres, przy określaniu znaczenia tego pojęcia należy zgodnie z wykładnią wspólnotową, kierować się przepisami prawa wspólnotowego.
W związku z powyższym sformułowanie usługi zarządzania funduszami określone w art. 43 ust. 1 pkt 12 lit. a) ustawy VAT odpowiada obecnie treści art. 135 ust 1 lit. g) Dyrektywy Rady 2006/112/WE z dnia 28 listopada 2006r. w sprawie wspólnego systemu podatku od wartości dodanej (Dz Urz UE. L. Nr 347. s. 1, z późn. zm.). Przepisy wspólnotowe nie definiują bowiem pojęcia zarządzania, ograniczając się jedynie do wskazania, że zwalnia się od podatku: „transakcje, zarządzanie specjalnymi funduszami inwestycyjnymi, określonymi przez państwa członkowskie”.
Brak legalnej definicji w krajowych i wspólnotowych przepisach podatkowych stał się przyczyną ukształtowania linii orzeczniczej Trybunału Sprawiedliwości Unii Europejskiej (TSUE). Jako przykład można przywołać orzeczenie z dnia 21 października 2004 r. w sprawie C-8/03 (Banque Bruxeiles Lambert S A. (BBL) v. Państwo Belgijskie) wraz z opinią Rzecznika Generalnego, z której wynika, że: „(...) dopuszczalne jest objęcie zwolnieniem wszystkich transakcji bezpośrednio związanych z systemem zarządzania funduszami powierniczymi. Tym samym nie można ograniczać zwolnienia tylko do podejmowania decyzji. Niemniej jednak nie można rozciągać go na wszystkie usługi świadczone na rzecz przedsiębiorstw zbiorowego inwestowania, które znajdują się w takiej sytuacji, jak fundusze powiernicze. (...) transakcje, które obejmują zwolnienie, winny ograniczać się do tych, które są ściśle związane z prowadzeniem funduszu, to znaczy do określania polityki inwestycyjnej, kupna i sprzedaży aktywów. O ile zwolnione transakcje nie ograniczają się do podejmowania decyzji, o tyle jednak muszą one bezpośrednio dotyczyć transakcji handlowych papierami wartościowymi. Aby móc zastosować zwolnienie, należy ustalić, że dane świadczenia są nierozerwalnie związane z transakcjami bezpośrednio zwolnionymi przez VI Dyrektywę. Z kolei świadczenia, które można łatwo oddzielić od zarządzania funduszem w ścisłym tego słowa znaczeniu, należy uznać za podlegające podatkowi”.
W kolejnym wyroku z dnia 4 maja 2006 r. w sprawie C-169/04 (Abbey National plc Inscape lnvestment Fund v. Commissioners of Customs Excise), TSUE podkreślił, że pojęcie zarządzania funduszami powierniczymi obejmuje usługi w zakresie administracyjnego zarządzania i prowadzenia rachunkowości funduszy świadczone przez podmiot zarządzający będący osobą trzecią, jeżeli - gdy oceniać je globalnie - tworzą one odrębną całość oraz są specyficzne i istotne dla zarządzania tymi funduszami. Samo świadczenie usług o charakterze materialnym czy też technicznym, nie jest objęte zakresem zwolnienia przewidzianego w ww. przepisie.
W tym względzie TSUE odwołał się do czynności zamieszczonych w Załączniku II do Dyrektywy Rady 85/611/EWG w sprawie koordynacji przepisów ustawowych, wykonawczych i administracyjnych odnoszących się do przedsiębiorstw zbiorowego inwestowania w zbywalne papiery wartościowe (obecnie Dyrektywa Parlamentu Europejskiego i Rady 2009/65/WE z dnia 13 lipca 2009 roku w sprawie koordynacji przepisów ustawowych, wykonawczych i administracyjnych odnoszących się do przedsiębiorstw zbiorowego inwestowania w zbywalne papiery wartościowe (dalej jako: UCITS) (Dz. U. UE. L. 2009.302.32)
Analogicznie w orzeczeniu z dnia 7 marca 2013 r. w sprawie C-275/11 (GfBk Gesellschaft fur Borsenkommunikation mbH) TSUE również odwołał się do Załącznika II do Dyrektywy Rady 85/611/EWG. Podkreślił, iż na pojęcie zarządzania specjalnymi funduszami inwestycyjnymi składa się wiele czynności, muszą one stanowić odrębną całość i być istotne dla procesu zarządzania takim funduszem. Rozpatrując zagadnienie dotyczące możliwości skorzystania ze zwolnienia dotyczącego usług doradczych i informacyjnych stwierdził: „okoliczność, że usługi doradcze i informacyjne nie zostały wymienione w załączniku II do dyrektywy 85/611 zmienionej dyrektywą 2001/107, nie stanowi przeszkody w zaliczeniu ich do kategorii specyficznych usług objętych zakresem czynności "zarządzania" specjalnym funduszem inwestycyjnym w rozumieniu art. 13 część B lit. d pkt 6 szóstej dyrektywy (...) Fakt, iż usługi doradcze i informacyjne świadczone przez osobę trzecią nie wiążą się z dokonaniem zmian w sytuacji prawnej lub finansowej funduszu również nie stoi na przeszkodzie objęciu ich pojęciem "zarządzania" specjalnym funduszem inwestycyjnym w rozumieniu art. 13 część B lit. d)”.
Mając na względzie powyższe należy odwołać się do art. 6 ust. 2 Dyrektywy 2009/65/WE, zgodnie z którym działalność związana z zarządzaniem przedsiębiorstwami zbiorowego inwestowania w zbywalne papiery wartościowe obejmuje obowiązki, o których mowa w Załączniku II.
Zgodnie z treścią Załącznika II, funkcje wchodzące w skład zbiorowego zarządzania portfelem to funkcje obejmujące:
‒zarządzanie inwestycjami,
‒administrację, tj.:
a)obsługę prawną i obsługę rachunkowo-księgową w zakresie zarządzania funduszem,
b)zapytania klientów,
c)wycenę i wyznaczanie ceny (w tym zwroty podatkowe).
d)monitorowanie przestrzegania uregulowań,
e)prowadzenie rejestru posiadaczy jednostek uczestnictwa,
f)wypłatę zysków,
g)emisję i umarzanie jednostek uczestnictwa.
h)rozliczanie umów (w tym wysyłanie potwierdzeń),
i)prowadzenie ksiąg.
‒wprowadzanie do obrotu.
Podsumowując, analiza powołanego wyżej orzecznictwa TSUE prowadzi do następujących wniosków:
‒państwa członkowskie nie mogą samodzielnie tworzyć definicji zarządzania na potrzeby omawianego zwolnienia z VAT,
‒wypracowana przez TSUE definicja zarządzania oparta na Dyrektywie UCITS zawiera w sobie oprócz usług typowego zarządzania aktywami również czynności administracyjne wymienione w załączniku II tej Dyrektywy, w tym usługi w zakresie zarządzania administracyjnego i prowadzenia obsługi prawnej w zakresie zarządzania Funduszami;
‒w przypadku zlecenia usług w zakresie zarządzania administracyjnego (obsługi prawnej) podmiotom trzecim, zwolnienie z VAT przysługuje, o ile tworzą one odrębną całość, która wypełnia specyficzne i istotne funkcje usługi zarządzania.
Uzasadniając uznanie usług prawnych na rzecz Funduszy za usługi zarządzania funduszem dodatkowo można odwołać się do celu wprowadzenia przedmiotowego zwolnienia. Głównym argumentem przytaczanym w orzecznictwie TSUE potwierdzającym zasadność zastosowanego zwolnienia było umożliwienie inwestorom nabywania papierów wartościowych za pośrednictwem przedsiębiorstw zbiorowego inwestowania (funduszy inwestycyjnych) bez ponoszenia obciążeń z tytułu podatku VAT. Powyższe miało na celu zapewnienie neutralności podatkowej systemu VAT. W odwrotnym przypadku mogłoby bowiem dojść do "przerzucania" kosztów podatku przez przedsiębiorstwa zbiorowego inwestowania na inwestorów. Fundusze inwestycyjne, ze względu na profil prowadzonej działalności, nie są bowiem uprawnione do odliczenia podatku VAT naliczonego związanego z nabywaniem usług od podmiotów zewnętrznych. W tej sytuacji inwestorzy nabywający papiery wartościowe za pośrednictwem przedsiębiorstwa zbiorowego inwestowania, w przeciwieństwie od inwestorów nabywających papiery wartościowe w sposób bezpośredni, byliby obciążani podatkiem VAT zawartym w cenie nabywanych usług. Na ten aspekt Trybunał zwrócił uwagę w powołanym wyżej orzeczeniu w sprawie C-275/11 GfBk Gesellschaft fur Bórsenkommunikation mbH.
Pogląd o możliwości zastosowania zwolnienia dla świadczonych przez Spółkę na rzecz Funduszy usług prawnych znajduje swoje potwierdzenie również w wydanych w 2017 r. indywidualnych interpretacjach podatkowych.
Dla przykładu w interpretacji podatkowej z dnia 13 grudnia 2017 r. (nr 0113-KDIPT1-2.4012.724.2017.1.JS) Dyrektor Krajowej Informacji Skarbowej stwierdził, że: „z orzecznictwa TSUE oraz treści art. 6 ust. 2 Dyrektywy 2009/65/WE, zgodnie z którym działalność związana z zarządzaniem przedsiębiorstwami zbiorowego inwestowania w zbywalne papiery wartościowe (UCITS) obejmuje obowiązki, o których mowa w załączniku II - w tym obsługę prawną w zakresie zarządzania funduszem, należy stwierdzić, że świadczone przez Wnioskodawcę usługi pomocy prawnej na rzecz Funduszu, o których mowa we wniosku, mieszczą się w zakresie czynności wymienionych w art. 43 ust. 1 pkt 12 lit. a ustawy. Tym samym ww. usługi podlegają zwolnieniu z opodatkowania podatkiem VAT na podstawie przepisu art. 43 ust. 1 pkt 12 lit. a ustawy” (tak również Dyrektor Krajowej Informacji Skarbowej w interpretacji z dnia 17 października 2017 r., nr 0113-KDIPT1-1.4012.715.2017.1.AK, w interpretacji z dnia 13 października 2017 r., nr 0114-KDIP4.4012.401.2017.3.AS, w interpretacji z dnia 29 września 2017 r., nr 0114- KDIP4.4012.371.2017.1.AS oraz w interpretacji z dnia 25 stycznia 2017 r., nr 1462-IPPP1.4512.958.2016.1.BS).
Ponadto odwołując się do przepisów ustawy z dnia 6 lipca 1982 r. o radcach prawnych, wykonywanie zawodu radcy prawnego polega na świadczeniu pomocy prawnej, poprzez którą rozumie się w szczególności udzielanie porad i konsultacji prawnych, sporządzanie opinii prawnych, opracowywanie projektów aktów prawnych oraz występowanie przed urzędami i sądami w charakterze pełnomocnika lub obrońcy. Brak jest jakichkolwiek ograniczeń co do podmiotów, na których rzecz radca prawny może świadczyć pomoc prawną.
Końcowo wymaga podkreślenia, iż świadczone przez Spółkę usługi prawne są specyficzne oraz tworzą odrębną całość, opisaną szczegółowo w umowach zawieranych z Funduszami, za które Fundusze wypłacają wynagrodzenie, oraz stanowią niezbędną dla funkcjonowania Funduszu obsługę prawną. W konsekwencji usługi te powinny korzystać ze zwolnienia od podatku VAT, na mocy art. 43 ust. 1 pkt 12 lit. a) ustawy VAT w związku z art. 135 (1) (g) Dyrektywy 2006/112/WE.
Interpretacja indywidualna
Rozpatrzyłem Państwa wniosek, który wpłynął 6 marca 2018 r. i 30 kwietnia 2018 r. wydałem interpretację indywidualną znak 0115-KDIT1-1.4012.137.2018.1.KM, w której uznałem Państwa stanowisko za nieprawidłowe.
Interpretację doręczono Państwu 4 maja 2018 r.
Skarga na interpretację indywidualną
4 czerwca 2018 r. wnieśli Państwo skargę na tę interpretację do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Gdańsku. Skarga wpłynęła do mnie 6 czerwca 2018 r.
Wnieśli Państwo o:
a)uchylenie w całości tej interpretacji jako niezgodnej z przepisami prawa;
b)zwrot kosztów postępowania prawem przepisanych.
Postępowanie przed sądami administracyjnymi
Wojewódzki Sąd Administracyjny w Gdańsku uchylił zaskarżoną interpretację w całości – wyrokiem z 4 września 2018 r. sygn. akt I SA/Gd 663/18.
Wniosłem skargę kasacyjną od tego wyroku do Naczelnego Sądu Administracyjnego.
Naczelny Sąd Administracyjny – wyrokiem z 19 maja 2022 r. sygn. akt I FSK 2372/18 oddalił skargę kasacyjną.
Wyrok, który uchylił interpretację indywidualną, stał się prawomocny od 19 maja 2022 r. Odpis prawomocnego wyroku wraz z aktami sprawy wpłynął do mnie 12 września 2022 r.
Ponowne rozpatrzenie wniosku – wykonanie wyroku
Zgodnie z art. 153 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi (Dz. U. z 2022 r. poz. 329 ze zm.):
Ocena prawna i wskazania co do dalszego postępowania wyrażone w orzeczeniu sądu wiążą w sprawie organy, których działanie, bezczynność lub przewlekłe prowadzenie postępowania było przedmiotem zaskarżenia, a także sądy, chyba że przepisy prawa uległy zmianie.
Wykonuję obowiązek, który wynika z tego przepisu, tj.:
‒uwzględniam ocenę prawną i wskazania dotyczące postępowania, które wyraził Wojewódzki Sąd Administracyjny i Naczelny Sąd Administracyjny w ww. wyrokach;
‒ponownie rozpatruję Państwa wniosek o wydanie interpretacji indywidualnej – stwierdzam, że stanowisko, które przedstawili Państwo we wniosku jest prawidłowe w części dotyczącej zastosowania zwolnienia od podatku dla świadczonych usług pomocy prawnej rzecz Funduszy w części obejmującej świadczenie pomocy prawnej związanej z zabezpieczeniem, dochodzeniem i egzekucją świadczeń wynikających z sekurytyzowanych wierzytelności, reprezentowanie Funduszy w postępowaniach zabezpieczających, sądowych i egzekucyjnych dotyczących sekurytyzowanych wierzytelności Funduszu, tj. podejmowaniu wszelkich czynności procesowych, które są związane z zabezpieczaniem, dochodzeniem i egzekucją świadczeń wynikających z wierzytelności sekurytyzowanych Funduszy, podejmowanie czynności związanych z ustanawianiem, zmianą, realizacją i zwalnianiem zabezpieczeń świadczeń wynikających z sekurytyzowanych wierzytelności Funduszy, po uzyskaniu uprzedniej akceptacji Funduszy, zawieranie w imieniu Funduszy i po uzyskaniu uprzedniej jego akceptacji ugód sądowych, dotyczących warunków spłaty sekurytyzowanych wierzytelności Funduszy, zapewnienie odpowiedniej ochrony interesów Funduszy w toku postępowań karnych, w tym zapewnienie zastępstwa procesowego w postępowaniach karnych, w których Fundusze występują w charakterze pokrzywdzonego i nieprawidłowe w części dotyczącej zastosowania zwolnienia od podatku dla świadczonych usług pomocy prawnej rzecz Funduszy w części obejmującej wykonywanie przez pracownika lub współpracownika Kancelarii wskazanego przez Fundusze, czynności związanych z pełnieniem funkcji administratora bezpieczeństwa informacji bądź jego zastępcy w rozumieniu przepisów ustawy o ochronie danych osobowych.
Uzasadnienie interpretacji indywidualnej
Zgodnie z art. 5 ust. 1 pkt 1 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (Dz.U. z 2017 r. poz. 1221 ze zm.), zwanej dalej ustawą:
Opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług, podlega odpłatna dostawa towarów i odpłatne świadczenie usług na terytorium kraju.
W myśl art. 7 ust. 1 ustawy:
Przez dostawę towarów, o której mowa w art. 5 ust. 1 pkt 1, rozumie się przeniesienie prawa do rozporządzania towarami jak właściciel (…).
Jak stanowi art. 8 ust. 1 ustawy:
Przez świadczenie usług, o którym mowa w art. 5 ust. 1 pkt 1, rozumie się każde świadczenie na rzecz osoby fizycznej, osoby prawnej lub jednostki organizacyjnej niemającej osobowości prawnej, które nie stanowi dostawy towarów w rozumieniu art. 7 (…).
Zgodnie z art. 41 ust. 1 ww. ustawy:
Stawka podatku wynosi 22%, z zastrzeżeniem ust. 2-12c, art. 83, art. 119 ust. 7, art. 120 ust. 2 i 3, art. 122 i art. 129 ust. 1.
Z kolei stosownie do treści art. 146a pkt 1 tej ustawy:
W okresie od dnia 1 stycznia 2011 r. do dnia 31 grudnia 2018 r., z zastrzeżeniem art. 146f, stawka podatku, o której mowa w art. 41 ust. 1 i 13, art. 109 ust. 2 i art. 110, wynosi 23%.
Zarówno w powołanej ustawie, jak i przepisach wykonawczych do niej, ustawodawca przewidział opodatkowanie niektórych czynności stawkami obniżonymi lub zwolnienie od podatku.
Stosownie do art. 43 ust. 1 pkt 12 cyt. ustawy:
Zwalnia się od podatku usługi zarządzania:
a)funduszami inwestycyjnymi, alternatywnymi funduszami inwestycyjnymi i zbiorczymi portfelami papierów wartościowych – w rozumieniu przepisów o funduszach inwestycyjnych i zarządzaniu alternatywnymi funduszami inwestycyjnymi,
b)portfelami inwestycyjnymi funduszy inwestycyjnych i alternatywnych funduszy inwestycyjnych, o których mowa w lit. a, lub ich częścią,
c)ubezpieczeniowymi funduszami kapitałowymi w rozumieniu przepisów o działalności ubezpieczeniowej,
d)otwartymi funduszami emerytalnymi oraz dobrowolnymi funduszami emerytalnymi w rozumieniu przepisów o organizacji i funkcjonowaniu funduszy emerytalnych, a także Funduszem Gwarancyjnym utworzonym na podstawie tych przepisów,
e)pracowniczymi programami emerytalnymi w rozumieniu przepisów o pracowniczych programach emerytalnych,
f)obowiązkowym systemem rekompensat oraz funduszem rozliczeniowym utworzonymi na podstawie przepisów prawa o publicznym obrocie papierami wartościowymi, a także innymi środkami i funduszami, które są gromadzone lub tworzone w celu zabezpieczenia prawidłowego rozliczenia transakcji zawartych w obrocie na rynku regulowanym w rozumieniu tych przepisów albo w obrocie na giełdach towarowych w rozumieniu przepisów o giełdach towarowych, przez partnera centralnego, agenta rozrachunkowego lub izbę rozliczeniową w rozumieniu przepisów o ostateczności rozrachunku w systemach płatności i systemach rozrachunku papierów wartościowych oraz zasadach nadzoru nad tymi systemami.
Na podstawie art. 43 ust. 15 ustawy o VAT:
Zwolnienia, o których mowa w ust. 1 pkt 7, 12 i 37 -41, nie mają zastosowania do:
1)czynności ściągania długów, w tym factoringu;
2)usług doradztwa;
3)usług w zakresie leasingu.
Stosowanie zwolnień od podatku lub stawek preferencyjnych ma charakter wyjątkowy i nie podlega wykładni rozszerzającej. W efekcie podatnik uprawniony będzie do zastosowania ww. preferencji jedynie, gdy charakter czynności świadczonych przez niego w sposób jednoznaczny i niebudzący wątpliwości wyczerpuje znamiona ujęte w treści przepisu statuującego jego prawo do zastosowania zwolnienia od podatku od towarów i usług lub stawki obniżonej.
Z przedstawionego opisu sprawy wynika, że w ramach działalności gospodarczej świadczą Państwo na rzecz funduszy inwestycyjnych usługi prawne polegające m.in. na pomocy prawnej związanej z zabezpieczeniem, dochodzeniem i egzekucją świadczeń wynikających z sekurytyzowanych wierzytelności, reprezentowaniu Funduszy w postępowaniach zabezpieczających, sądowych i egzekucyjnych dotyczących tych wierzytelności, podejmowaniu czynności związanych z ustanawianiem, zmianą, realizacją i zwalnianiem zabezpieczeń świadczeń wynikających z sekurytyzowanych wierzytelności, zawieraniu w imieniu Funduszy ugód sądowych, zapewnieniu odpowiedniej ochrony interesów Funduszy w toku postępowań karnych, a także wykonywaniu czynności związanych z pełnieniem funkcji administratora bezpieczeństwa informacji.
Państwa wątpliwości dotyczą możliwości zastosowania zwolnienia od podatku do świadczonych na rzecz Funduszy usług – na podstawie art. 43 ust. 1 pkt 12 ustawy o VAT.
W odniesieniu do kwestii, objętej zakresem pytania, należy wskazać, że zwolnienie, o którym mowa w art. 43 ust. 1 pkt 12 lit. a) i b) ustawy uzależnione jest od łącznego spełnienia dwóch warunków:
1)przedmiotowego – świadczone usługi powinny być kwalifikowane jako usługi zarządzania oraz
2)podmiotowego – ww. usługi zarządzania powinny być świadczone w odniesieniu m. in. do funduszy inwestycyjnych, alternatywnych funduszy inwestycyjnych i zbiorczych portfeli papierów wartościowych – w rozumieniu przepisów o funduszach inwestycyjnych i zarządzaniu alternatywnymi funduszami inwestycyjnymi, lub portfeli inwestycyjnych funduszy inwestycyjnych i alternatywnych funduszy inwestycyjnych, lub ich części.
Przepisy ustawy o VAT nie definiują pojęcia usług zarządzania. Jednakże przepis art. 43 ust. 1 pkt 12 ustawy o VAT stanowi implementację do krajowego porządku prawnego przepisu art. 135 ust. 1 lit. g) Dyrektywy 2006/112/WE Rady z dnia 28 listopada 2006 r. w sprawie wspólnego systemu podatku od wartości dodanej (Dz. Urz. UE L z 2006 r. nr 347/1, z późn. zm.), zgodnie z którym zwolnieniu od podatku VAT podlega zarządzanie specjalnymi funduszami inwestycyjnymi, określonymi przez państwa członkowskie. W kontekście ww. przepisu art. 135 ust. 1 lit. g) Dyrektywy 2006/112/WE, TSUE wielokrotnie wskazywał, że jego wykładnia powinna być dokonywana z uwzględnieniem kontekstu, w jaki się wpisuje, celów oraz układu tej dyrektywy oraz z uwzględnieniem zwłaszcza ratio legis zwolnienia, które przewiduje. TSUE przypominał ponadto, że zwolnienia od podatku stanowią wyjątki od ogólnej zasady, zgodnie z którą opodatkowaniu podatkiem VAT podlegają wszystkie usługi świadczone odpłatnie przez podatnika, wobec czego należy dokonywać ich ścisłej wykładni. Ponadto zauważono, że zwolnienia przewidziane w art. 13 szóstej dyrektywy stanowią autonomiczne pojęcia prawa wspólnotowego, a zatem powinny zostać zdefiniowane z punktu widzenia prawa wspólnotowego, co ma na celu uniknięcie rozbieżności w stosowaniu systemu podatku VAT w poszczególnych państwach członkowskich.
W kwestii wyjaśnienia pojęcia „zarządzania funduszem” można wskazać, że z ugruntowanego orzecznictwa TSUE (m.in. w sprawach C-169/04, C-275/11, C-595/13) wynika, że celem zwolnienia z opodatkowania transakcji związanych z zarządzaniem funduszami powierniczymi, przewidzianego w art. 13 część B lit. d) pkt 6 szóstej dyrektywy (obecnie art. 135 ust. 1 lit. g) Dyrektywy 2006/112/WE), jest w szczególności ułatwienie małym inwestorom inwestowania w papiery wartościowe za pomocą przedsiębiorstw zbiorowego inwestowania. Celem pkt 6 tego przepisu jest zapewnienie neutralności podatkowej wspólnego systemu podatku VAT w kwestii wyboru między inwestowaniem bezpośrednim w papiery wartościowe, a inwestowaniem za pośrednictwem przedsiębiorstw zbiorowego inwestowania. Z powyższego wynika, że transakcje, których dotyczy to zwolnienie, są typowe dla działalności, jaką wykonują przedsiębiorstwa zbiorowego inwestowania. Zatem art. 13 część B lit. d) pkt 6 szóstej dyrektywy poza czynnościami polegającymi na zarządzaniu zbiorowym portfelem obejmuje czynności, które polegają na zarządzaniu samymi przedsiębiorstwami zbiorowego inwestowania w papiery wartościowe, takie jak te zamieszczone w załączniku II do zmienionej Dyrektywy Rady 85/611/EWG z dnia 20 grudnia 1985 r. w sprawie koordynacji przepisów ustawowych, wykonawczych i administracyjnych odnoszących się do przedsiębiorstw zbiorowego inwestowania w zbywalne papiery wartościowe (UCITS) (85/611/EWG) w rubryce „Administracja”, które są czynnościami właściwymi przedsiębiorstwom zbiorowego inwestowania. Dyrektywa 85/611/EWG została zastąpiona dyrektywą 2009/65/WE z dnia 13 lipca 2009 r. w sprawie koordynacji przepisów ustawowych, wykonawczych i administracyjnych odnoszących się do przedsiębiorstw zbiorowego inwestowania w zbywalne papiery wartościowe (UCITS).
Załącznik II do tej dyrektywy określa funkcje wchodzące w skład zbiorowego zarządzania portfelem. Są to odpowiednio:
‒zarządzanie inwestycjami,
‒administracja:
1)obsługa prawna i obsługa rachunkowo-księgowa w zakresie zarządzania funduszem;
2)zapytania klientów;
3)wycena i wyznaczanie ceny (w tym zwroty podatkowe);
4)monitorowanie przestrzegania uregulowań;
5)prowadzenie rejestru posiadaczy jednostek uczestnictwa;
6)wypłata zysków;
7)emisja i umarzanie jednostek uczestnictwa;
8)rozliczanie umów (w tym wysyłanie potwierdzeń);
9)prowadzenie ksiąg;
‒wprowadzanie do obrotu.
Należy ponadto wskazać, że ww. definicja zarządzania ma zastosowanie również w odniesieniu do specjalnych funduszy inwestycyjnych innych niż objęte dyrektywą UCITS. W pkt 38 wyroku w sprawie C-595/13 TSUE stwierdził, że spółki takie jak będące przedmiotem postępowania głównego, które zostały utworzone przez wielu inwestorów wyłącznie w celu zainwestowania zgromadzonego majątku w nieruchomości, nie mogą zostać uznane za przedsiębiorstwo zbiorowego inwestowania w rozumieniu dyrektywy UCITS. W takich okolicznościach faktycznych, tj. w odniesieniu do funduszy innych niż objętych dyrektywą UCITS, TSUE przytoczył definicję zarządzania funduszami, którą podał w wyroku C-169/04, a więc nawiązującą do dyrektywy UCITS. W ww. wyroku w sprawie C‑595/13 TSUE wskazał, że poza czynnościami polegającymi na zarządzaniu portfelem do szczególnych funkcji przedsiębiorstw zbiorowego inwestowania należą funkcje administrowania samymi przedsiębiorstwami zbiorowego inwestowania, takie jak te wymienione w załączniku II do dyrektywy UCITS w rubryce „Administracja”. Zdaniem TSUE, nie tylko zarządzanie inwestycjami, wiążące się z wyborem i zbywaniem aktywów będących przedmiotem takiego zarządzania, lecz również usługi administracyjne i rachunkowe, takie jak obliczanie kwoty dochodów i ceny jednostek uczestnictwa lub udziałów funduszu, wycena aktywów, rachunkowość, przygotowywanie deklaracji w celu podziału dochodów, dostarczanie informacji i dokumentacji na temat rachunków okresowych i deklaracji podatkowych, statystyk i podatku VAT, a także opracowywanie prognoz przychodów wchodzą w zakres pojęcia „zarządzania” specjalnym funduszem inwestycyjnym w rozumieniu art. 13 część B lit. d) pkt 6 szóstej dyrektywy.
Działalność funduszy inwestycyjnych jest regulowana przepisami ustawy z dnia 27 maja 2004 r. o funduszach inwestycyjnych i zarządzaniu alternatywnymi funduszami inwestycyjnymi (Dz. U. z 2018 r., poz. 56 ze zm.), zwanej dalej ustawą o funduszach inwestycyjnych.
Jeżeli zatem usługi zarządzania świadczone są m.in. na rzecz funduszy inwestycyjnych lub alternatywnych funduszy inwestycyjnych w rozumieniu przepisów ww. ustawy, to zastosowanie znajdzie zwolnienie od podatku określone w art. 43 ust. 1 pkt 12 ustawy.
Zgodnie z art. 3 ust. 1 ustawy o funduszach inwestycyjnych:
Fundusz inwestycyjny jest osobą prawną, której wyłącznym przedmiotem działalności jest lokowanie środków pieniężnych zebranych w drodze publicznego, a w przypadkach określonych w ustawie również niepublicznego, proponowania nabycia jednostek uczestnictwa albo certyfikatów inwestycyjnych, w określone w ustawie papiery wartościowe, instrumenty rynku pieniężnego i inne prawa majątkowe.
W myśl art. 3 ust. 3 ustawy o funduszach inwestycyjnych:
Fundusz inwestycyjny prowadzi działalność, ze szczególnym uwzględnieniem interesu uczestników, przestrzegając zasad ograniczania ryzyka inwestycyjnego określonych w ustawie.
Natomiast stosownie do art. 3 ust. 4 ustawy o funduszach inwestycyjnych:
Fundusz inwestycyjny może prowadzić działalność jako:
1)fundusz inwestycyjny otwarty;
2)alternatywny fundusz inwestycyjny: specjalistyczny fundusz inwestycyjny otwarty albo fundusz inwestycyjny zamknięty.
Zgodnie z art. 2 pkt 10a ustawy o funduszach inwestycyjnych:
Ilekroć w ustawie jest mowa o alternatywnym funduszu inwestycyjnym – rozumie się przez to instytucję wspólnego inwestowania, której przedmiotem działalności, w tym w ramach wydzielonego subfunduszu, jest zbieranie aktywów od wielu inwestorów w celu ich lokowania w interesie tych inwestorów zgodnie z określoną polityką inwestycyjną, niebędącą funduszem działającym zgodnie z prawem wspólnotowym regulującym zasady zbiorowego inwestowania w papiery wartościowe.
W myśl art. 45a ust. 1 ww. ustawy o funduszach inwestycyjnych:
Z zastrzeżeniem art. 47 ust. 6 oraz z uwzględnieniem art. 75-82 rozporządzenia 231/2013, towarzystwo może, w drodze umowy zawartej w formie pisemnej, powierzyć przedsiębiorcy lub przedsiębiorcy zagranicznemu wykonywanie czynności związanych z działalnością prowadzoną przez to towarzystwo.
Zgodnie z art. 46 ust. 1 cyt. ustawy:
Umowa, o której mowa w art. 45a ust. 1, której przedmiotem jest zlecenie zarządzania portfelem inwestycyjnym funduszu lub jego częścią, może być, z uwzględnieniem art. 78 rozporządzenia 231/2013 – w przypadku specjalistycznego funduszu inwestycyjnego otwartego i funduszu inwestycyjnego zamkniętego, zawarta wyłącznie z:
1)podmiotem prowadzącym działalność maklerską w zakresie zarządzania portfelami, w skład których wchodzi jeden lub większa liczba instrumentów finansowych, lub innym towarzystwem posiadającym zezwolenie, o którym mowa w art. 45 ust. 2 pkt 1;
2)podmiotem prowadzącym działalność maklerską w zakresie zarządzania portfelami, w skład których wchodzi jeden lub większa liczba instrumentów finansowych, mającym siedzibę w innym państwie członkowskim;
3)podmiotem prowadzącym działalność maklerską z siedzibą w państwie należącym do OECD niebędącym państwem członkowskim, jeżeli:
a)do portfela inwestycyjnego funduszu lub jego części mogą być nabywane papiery wartościowe i instrumenty rynku pieniężnego zgodnie z ustawą i statutem funduszu,
b)podmiot prowadzący działalność maklerską podlega nadzorowi właściwego organu nadzoru nad rynkiem kapitałowym w tym państwie i uzyskał zezwolenie tego organu równoważne zezwoleniu na zarządzanie portfelami, w skład których wchodzi jeden lub większa liczba instrumentów finansowych,
c)jest zapewniona, na zasadzie wzajemności, współpraca Komisji z tym organem nadzoru.
Art. 46 ust. 3 ww. ustawy o funduszach inwestycyjnych wskazuje, że:
W przypadku gdy towarzystwo zarządza funduszem inwestycyjnym, o którym mowa w art. 196, może zawrzeć umowę, o której mowa w art. 45a ust. 1, w zakresie zarządzania portfelem inwestycyjnym funduszu lub jego częścią, z wyspecjalizowanym podmiotem innym niż podmioty, o których mowa w ust. 1, jeżeli podmiot ten podlega nadzorowi właściwego organu nadzoru nad rynkiem kapitałowym i posiada zezwolenie na zarządzanie portfelami, w skład których wchodzi jeden lub większa liczba instrumentów finansowych, z uwzględnieniem art. 78 rozporządzenia 231/2013.
Na podstawie art. 46 ust. 3a ustawy o funduszach inwestycyjnych:
Zawarcie przez towarzystwo zarządzające funduszem inwestycyjnym, o którym mowa w art. 196, umowy, o której mowa w art. 45a ust. 1, w zakresie zarządzania portfelem inwestycyjnym funduszu lub jego częścią, z wyspecjalizowanym podmiotem innym niż podmioty, o których mowa w ust. 1 i ust. 3, wymaga zgody Komisji.
W myśl art. 183 ust. 1 i 2 ustawy o funduszach inwestycyjnych:
1.Fundusz inwestycyjny zamknięty może być utworzony jako fundusz sekurytyzacyjny dokonujący emisji certyfikatów inwestycyjnych w celu zgromadzenia środków na nabycie wierzytelności, w tym wierzytelności finansowanych ze środków publicznych w rozumieniu odrębnych przepisów, lub praw do świadczeń z tytułu określonych wierzytelności.
2.Fundusz sekurytyzacyjny może być utworzony jako:
1)standaryzowany fundusz sekurytyzacyjny;
2)niestandaryzowany fundusz sekurytyzacyjny.
Z powyższych przepisów wynika, że Towarzystwo zarządzające funduszem inwestycyjnym może zlecić zarządzanie portfelem inwestycyjnym funduszu lub jego częścią innym podmiotom, wymienionym w ww. przepisach.
Działalnością funduszy inwestycyjnych jest zbieranie aktywów od wielu inwestorów w celu ich lokowania w interesie tych inwestorów zgodnie z określoną polityką inwestycyjną. Natomiast główną działalnością sekurytyzacyjnych funduszy inwestycyjnych zamkniętych jest dokonywanie emisji certyfikatów inwestycyjnych w celu zgromadzenia środków na nabycie wierzytelności, w tym wierzytelności finansowanych ze środków publicznych w rozumieniu odrębnych przepisów, lub praw do świadczeń z tytułu określonych wierzytelności.
Biorąc powyższe przepisy i orzecznictwo pod uwagę oraz przedmiot działalności funduszy uznać należy, że usługi prawne, które świadczą Państwo na rzecz Funduszy, tj. obejmujące świadczenie pomocy prawnej związanej z zabezpieczeniem, dochodzeniem i egzekucją świadczeń wynikających z sekurytyzowanych wierzytelności, reprezentowanie Funduszy w postępowaniach zabezpieczających, sądowych i egzekucyjnych dotyczących sekurytyzowanych wierzytelności Funduszu, tj. podejmowaniu wszelkich czynności procesowych, które są związane z zabezpieczaniem, dochodzeniem i egzekucją świadczeń wynikających z wierzytelności sekurytyzowanych Funduszy, podejmowanie czynności związanych z ustanawianiem, zmianą, realizacją i zwalnianiem zabezpieczeń świadczeń wynikających z sekurytyzowanych wierzytelności Funduszy, po uzyskaniu uprzedniej akceptacji Funduszy, zawieranie w imieniu Funduszy i po uzyskaniu uprzedniej jego akceptacji ugód sądowych, dotyczących warunków spłaty sekurytyzowanych wierzytelności Funduszy, zapewnienie odpowiedniej ochrony interesów Funduszy w toku postępowań karnych, w tym zapewnienie zastępstwa procesowego w postępowaniach karnych, w których Fundusze występują w charakterze pokrzywdzonego – mieszczą się w definicji zarządzania w rozumieniu tego określenia zdefiniowanego przez TSUE i podlegają one zwolnieniu od podatku pod warunkiem, że spełnione będzie kryterium podmiotowe. Ww. czynności świadczone przez Państwa w ramach pomocy prawnej związane są bezpośrednio z polityką inwestycyjną funduszu, które umożliwiają mu realizowanie działalności w tym zakresie, a tym samym pełnią istotne funkcje w procesie zarządzania funduszem. Usługi pomocy prawnej opisane powyżej mają ścisły związek z realizacją polityki inwestycyjnej w proces zarządzania. Ww. usługi tworzą odrębną całość, bez której należyte prowadzenie polityki inwestycyjnej nie byłoby możliwe bez każdorazowego analizowania aspektów prawnych poszczególnych transakcji oraz ich przygotowania pod kątem prawnym.
Drugim bowiem warunkiem określonym w art. 43 ust. 1 pkt 12 lit. a) i b) ustawy jest warunek podmiotowy. Ww. zwolnieniu podlegają usługi zarządzania świadczone na rzecz funduszy inwestycyjnych, alternatywnych funduszy inwestycyjnych i zbiorczych portfeli papierów wartościowych w rozumieniu przepisów o funduszach inwestycyjnych i zarządzaniu alternatywnymi funduszami inwestycyjnymi, lub portfeli inwestycyjnych funduszy inwestycyjnych i alternatywnych funduszy inwestycyjnych, lub ich części.
Z przedstawionego opisu sprawy wynika, że w ramach prowadzonej działalności świadczą Państwo usługi prawne m.in. na rzecz Niestandaryzowanych Sekurytyzacyjnych Funduszy Inwestycyjnych Zamkniętych (NSFIZ) oraz na rzecz Funduszu Inwestycyjnego Zamkniętego Aktywów Niepublicznych (FIZAN). Fundusze działają na podstawie ustawy z dnia 27 maja 2004 r. o funduszach inwestycyjnych i zarządzeniu alternatywnymi funduszami inwestycyjnymi.
Zatem spełniony zostanie warunek podmiotowy uprawniający do zastosowania zwolnienia od podatku.
W świetle powyższych rozważań, świadczone przez Państwa na rzecz Funduszy usługi prawne tj. obejmujące świadczenie pomocy prawnej związanej z zabezpieczeniem, dochodzeniem i egzekucją świadczeń wynikających z sekurytyzowanych wierzytelności, reprezentowanie Funduszy w postępowaniach zabezpieczających, sądowych i egzekucyjnych dotyczących sekurytyzowanych wierzytelności Funduszu, tj. podejmowaniu wszelkich czynności procesowych, które są związane z zabezpieczaniem, dochodzeniem i egzekucją świadczeń wynikających z wierzytelności sekurytyzowanych Funduszy, podejmowanie czynności związanych z ustanawianiem, zmianą, realizacją i zwalnianiem zabezpieczeń świadczeń wynikających z sekurytyzowanych wierzytelności Funduszy, po uzyskaniu uprzedniej akceptacji Funduszy, zawieranie w imieniu Funduszy i po uzyskaniu uprzedniej jego akceptacji ugód sądowych, dotyczących warunków spłaty sekurytyzowanych wierzytelności Funduszy, zapewnienie odpowiedniej ochrony interesów Funduszy w toku postępowań karnych, w tym zapewnienie zastępstwa procesowego w postępowaniach karnych, w których Fundusze występują w charakterze pokrzywdzonego, mieszczą się w zakresie czynności zarządzania funduszami inwestycyjnymi i podlegają zwolnieniu od podatku na podstawie art. 43 ust. 1 pkt 12 ustawy.
Natomiast w kwestii zastosowania zwolnienia od podatku na podstawie art. 43 ust. 1 pkt 12 ustawy dla świadczonych przez Państwa na rzecz Funduszy usług prawnych, w części obejmującej wykonywanie przez pracownika lub współpracownika Kancelarii wskazanego przez Fundusze, czynności związanych z pełnieniem funkcji administratora bezpieczeństwa informacji bądź jego zastępcy w rozumieniu przepisów ustawy o ochronie danych osobowych, jak już wyżej wskazywano, z utrwalonego orzecznictwa Trybunału wynika, że objętymi zwolnieniem transakcjami zarządzania specjalnymi funduszami inwestycyjnymi są te, które są właściwe dla działalności prowadzonej przez przedsiębiorstwa zbiorowego inwestowania. W szczególności w odniesieniu do usług zarządzania świadczonych przez podmiot zarządzający będący osobą trzecią Trybunał uznał, że czynności te powinny tworzyć odrębną całość, ocenianą globalnie, oraz stanowić elementy właściwe i istotne dla zarządzania specjalnymi funduszami inwestycyjnymi. Należy wskazać ponownie na wyrok C-595/13, w którym to stwierdził, że samo świadczenie usług o charakterze materialnym czy też technicznym, takie jak udostępnienie systemu informatycznego, nie są objęte zakresem art. 13 część B lit. d) pkt 6 szóstej dyrektywy (wyrok Abbey National, C- 169/04, EU:C:2006:289, pkt 65, 71). Ponadto stwierdził, że pojęcie „zarządzania” w rozumieniu tego przepisu obejmuje zarządzanie inwestycjami, w szczególności decyzje i doradztwo dotyczące kupna i sprzedaży papierów wartościowych, które stanowią inwestycje, a także usługi określone w załączniku II do dyrektywy UCITS w rubryce „Administracja”. Jednakże same usługi o charakterze materialnym czy też technicznym, takie jak udostępnianie systemu informatycznego lub faktyczna eksploatacja nieruchomości danej spółki nie wchodzą w zakres tego pojęcia.
Zgodnie art. 36a ust. 2 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. o ochronie danych osobowych (Dz.U. z 2016 r. poz. 922):
Do zadań administratora bezpieczeństwa informacji należy:
1)zapewnianie przestrzegania przepisów o ochronie danych osobowych, w szczególności przez:
a)sprawdzanie zgodności przetwarzania danych osobowych z przepisami o ochronie danych osobowych oraz opracowanie w tym zakresie sprawozdania dla administratora danych,
b)nadzorowanie opracowania i aktualizowania dokumentacji, o której mowa w art. 36 ust. 2, oraz przestrzegania zasad w niej określonych,
c)zapewnianie zapoznania osób upoważnionych do przetwarzania danych osobowych z przepisami o ochronie danych osobowych;
2)prowadzenie rejestru zbiorów danych przetwarzanych przez administratora danych, z wyjątkiem zbiorów, o których mowa w art. 43 ust. 1, zawierającego nazwę zbioru oraz informacje, o których mowa w art. 41 ust. 1 pkt 2-4a i 7.
W niniejszej sprawie nie można uznać, że dokonywane czynności związane z pełnieniem funkcji administratora bezpieczeństwa informacji bądź jego zastępcy w rozumieniu przepisów ustawy o ochronie danych osobowych spełniają szczególne i istotne funkcje zarządzania alternatywnymi funduszami inwestycyjnymi. Zgodnie z ustawą o ochronie danych osobowych administrator bezpieczeństwa informacji ma wykonywać konkretne zadania mające na celu zapewnianie przestrzegania przepisów o ochronie danych osobowych określone w art. 36a ust. 2.
Działalnością funduszy inwestycyjnych jest zbieranie aktywów od wielu inwestorów w celu ich lokowania w interesie tych inwestorów zgodnie z określoną polityką inwestycyjną. Natomiast główną działalnością sekurytyzacyjnych funduszy inwestycyjnych zamkniętych jest dokonywanie emisji certyfikatów inwestycyjnych w celu zgromadzenia środków na nabycie wierzytelności, w tym wierzytelności finansowanych ze środków publicznych w rozumieniu odrębnych przepisów, lub praw do świadczeń z tytułu określonych wierzytelności.
Ww. czynności świadczone przez Państwa w ramach usługi prawnej związane nie są bezpośrednio z polityką inwestycyjną funduszy, które umożliwiają im realizowanie działalności w tym zakresie, a tym samym nie pełnią istotnych funkcji w procesie zarządzania funduszami, nie są czynnościami właściwymi i specyficznymi wyłącznie dla zarządzania tymi funduszami. Opisane powyżej usługi nie mają ścisłego związku z realizacją polityki inwestycyjnej w proces zarządzania ani nie mieszczą się wśród czynności wymienionych w załączniku II do dyrektywy UCITS.
Świadczone przez Państwa na rzecz Funduszy usługi prawne w części obejmującej wykonywanie przez pracownika lub współpracownika Kancelarii wskazanego przez Fundusze, czynności związanych z pełnieniem funkcji administratora bezpieczeństwa informacji bądź jego zastępcy w rozumieniu przepisów ustawy o ochronie danych osobowych, nie mieszczą się w zakresie czynności zarządzania funduszami inwestycyjnymi, a zatem podlegają wyłączeniu ze zwolnienia na podstawie przepisu art. 43 ust. 1 pkt 12 ustawy o VAT i są opodatkowane stawką 23% VAT.
Zatem, Państwa stanowisko w części dotyczącej zastosowania zwolnienia od podatku dla świadczonych usług pomocy prawnej rzecz Funduszy w części obejmującej świadczenie pomocy prawnej związanej z zabezpieczeniem, dochodzeniem i egzekucją świadczeń wynikających z sekurytyzowanych wierzytelności, reprezentowanie Funduszy w postępowaniach zabezpieczających, sądowych i egzekucyjnych dotyczących sekurytyzowanych wierzytelności Funduszu, tj. podejmowaniu wszelkich czynności procesowych, które są związane z zabezpieczaniem, dochodzeniem i egzekucją świadczeń wynikających z wierzytelności sekurytyzowanych Funduszy, podejmowanie czynności związanych z ustanawianiem, zmianą, realizacją i zwalnianiem zabezpieczeń świadczeń wynikających z sekurytyzowanych wierzytelności Funduszy, po uzyskaniu uprzedniej akceptacji Funduszy, zawieranie w imieniu Funduszy i po uzyskaniu uprzedniej jego akceptacji ugód sądowych, dotyczących warunków spłaty sekurytyzowanych wierzytelności Funduszy, zapewnienie odpowiedniej ochrony interesów Funduszy w toku postępowań karnych, w tym zapewnienie zastępstwa procesowego w postępowaniach karnych, w których Fundusze występują w charakterze pokrzywdzonego jest prawidłowe a w części dotyczącej zastosowania zwolnienia od podatku dla świadczonych usług pomocy prawnej rzecz Funduszy w części obejmującej wykonywanie przez pracownika lub współpracownika Kancelarii wskazanego przez Fundusze, czynności związanych z pełnieniem funkcji administratora bezpieczeństwa informacji bądź jego zastępcy w rozumieniu przepisów ustawy o ochronie danych osobowych jest nieprawidłowe.
Dodatkowe informacje
Informacja o zakresie rozstrzygnięcia
Interpretacja dotyczy stanu faktycznego, który Państwo przedstawili i stanu prawnego, który obowiązywał w dacie zaistnienia zdarzenia.
Pouczenie o funkcji ochronnej interpretacji
‒Funkcję ochronną interpretacji indywidualnych określają przepisy art. 14k-14nb ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. – Ordynacja podatkowa (Dz. U. z 2021 r. poz. 1540 ze zm.). Interpretacja będzie mogła pełnić funkcję ochronną, jeśli: Państwa sytuacja będzie zgodna (tożsama) z opisem stanu faktycznego lub zdarzenia przyszłego i zastosują się Państwo do interpretacji.
‒Zgodnie z art. 14na § 1 Ordynacji podatkowej:
Przepisów art. 14k-14n Ordynacji podatkowej nie stosuje się, jeśli stan faktyczny lub zdarzenie przyszłe będące przedmiotem interpretacji indywidualnej jest elementem czynności, które są przedmiotem decyzji wydanej:
1)z zastosowaniem art. 119a;
2)w związku z wystąpieniem nadużycia prawa, o którym mowa w art. 5 ust. 5 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług;
3)z zastosowaniem środków ograniczających umowne korzyści.
Zgodnie z art. 14na § 2 Ordynacji podatkowej:
Przepisów art. 14k-14n nie stosuje się, jeżeli korzyść podatkowa, stwierdzona w decyzjach wymienionych w § 1, jest skutkiem zastosowania się do utrwalonej praktyki interpretacyjnej, interpretacji ogólnej lub objaśnień podatkowych.
Pouczenie o prawie do wniesienia skargi na interpretację
Mają Państwo prawo do zaskarżenia tej interpretacji indywidualnej do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w (…). Zasady zaskarżania interpretacji indywidualnych reguluje ustawa z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi; dalej jako „PPSA”).
Skargę do Sądu wnosi się za pośrednictwem Dyrektora KIS (art. 54 § 1 PPSA). Skargę należy wnieść w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia interpretacji indywidualnej (art. 53 § 1 PPSA):
‒w formie papierowej, w dwóch egzemplarzach (oryginał i odpis) na adres: Krajowa Informacja Skarbowa, ul. Teodora Sixta 17, 43-300 Bielsko-Biała (art. 47 § 1 PPSA), albo
‒w formie dokumentu elektronicznego, w jednym egzemplarzu (bez odpisu), na adres Elektronicznej Skrzynki Podawczej Krajowej Informacji Skarbowej na platformie ePUAP: /KIS/SkrytkaESP (art. 47 § 3 i art. 54 § 1a PPSA).
Skarga na interpretację indywidualną może opierać się wyłącznie na zarzucie naruszenia przepisów postępowania, dopuszczeniu się błędu wykładni lub niewłaściwej oceny co do zastosowania przepisu prawa materialnego. Sąd jest związany zarzutami skargi oraz powołaną podstawą prawną (art. 57a PPSA).
Podstawa prawna dla wydania interpretacji
Podstawą prawną dla wydania tej interpretacji jest art. 13 § 2a oraz art. 14b § 1 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. – Ordynacja podatkowa (Dz. U. z 2021 r. poz. 1540 ze zm.).