Państwa stanowisko w sprawie w zakresie podatku od towarów i usług

Zgodnie z art. 2 pkt 27e ustawy o podatku od towarów i usług, ustawodawca zdefiniował „zorganizowaną część przedsiębiorstwa” jako organizacyjnie i finansowo wyodrębniony w istniejącym przedsiębiorstwie zespół składników materialnych i niematerialnych, w tym zobowiązania, przeznaczonych do realizacji określonych zadań gospodarczych, który zarazem mógłby stanowić niezależne przedsiębiorstwo samodzielnie realizujące te zadania.

Zorganizowana część przedsiębiorstwa, jako przedmiot zbycia, winna stanowić całość pod względem organizacyjnym i funkcjonalnym, co oznacza, że najistotniejsze dla przedmiotowego zagadnienia jest ustalenie, czy przenoszony majątek stanowi na tyle zorganizowany kompleks praw, obowiązków i rzeczy, że zdolny jest do realizacji zadań gospodarczych przypisywanych przedsiębiorstwu.

Podstawowym wymogiem dla uznania, że transakcja dotyczy zorganizowanej części przedsiębiorstwa jest więc to, aby stanowiła ona zespół składników materialnych i niematerialnych (w tym zobowiązań). Kolejnym warunkiem jest wydzielenie tego zespołu w istniejącym przedsiębiorstwie. Wydzielenie to ma zachodzić na trzech płaszczyznach: organizacyjnej, finansowej i funkcjonalnej (przeznaczenie do realizacji określonych zadań gospodarczych).

Wyodrębnienie organizacyjne oznacza, że zorganizowana część przedsiębiorstwa ma swoje miejsce w strukturze organizacyjnej podatnika a ocena ta musi być dokonana według podstawowego kryterium, to jest ustalenia jaką rolę składniki majątkowe i związane z nimi prawa materialne odgrywały w funkcjonowaniu dotychczasowego przedsiębiorstwa (na ile stanowiły wyodrębnioną organizacyjnie całość). Organizacyjny aspekt wyodrębnienia oznacza, że składniki tworzące „część przedsiębiorstwa” powinny posiadać cechę zorganizowania. Cecha ta powinna występować w „istniejącym przedsiębiorstwie”, a więc w ramach prowadzonej działalności i dotyczyć określonego zespołu składników tworzących część tego przedsiębiorstwa.

Wyodrębnienie finansowe nie oznacza samodzielności finansowej, ale sytuację, w której przez odpowiednią ewidencję zdarzeń gospodarczych możliwe jest przyporządkowanie przychodów i kosztów oraz należności i zobowiązań do zorganizowanej części przedsiębiorstwa.

Natomiast wyodrębnienie funkcjonalne należy rozumieć jako przeznaczenie do realizacji określonych zadań gospodarczych. Zorganizowana część przedsiębiorstwa musi stanowić funkcjonalnie odrębną całość - obejmować elementy niezbędne do samodzielnego prowadzenia działań gospodarczych, którym służy w strukturze przedsiębiorstwa. Aby zatem część mienia przedsiębiorstwa mogła być uznana za jego zorganizowaną część, musi ona posiadać potencjalną zdolność do funkcjonowania jako samodzielny podmiot gospodarczy.

Składniki majątkowe materialne i niematerialne wchodzące w skład zorganizowanej części przedsiębiorstwa muszą zatem umożliwić nabywcy podjęcie działalności gospodarczej w ramach odrębnego przedsiębiorstwa.

Reasumując, na gruncie ustawy o podatku od towarów i usług mamy do czynienia ze zorganizowaną częścią przedsiębiorstwa, jeżeli spełnione są łącznie następujące przesłanki:

1)istnieje zespół składników materialnych i niematerialnych, w tym zobowiązania;

2)zespół ten jest organizacyjnie i finansowo wyodrębniony w istniejącym przedsiębiorstwie;

3)składniki te przeznaczone są do realizacji określonych zadań gospodarczych;

4)zespół tych składników mógłby stanowić niezależne przedsiębiorstwo samodzielnie realizujące wyżej wymienione zadania gospodarcze.

Poniżej A. odnosi się do poszczególnych przesłanek wskazanych w pkt 1-4:

Ad 1: W zakresie przesłanki istnienia zespołu składników materialnych i niematerialnych, w tym zobowiązań: A. stoi na stanowisku, że w praktyce obrotu gospodarczego zdarzają się sytuacje, w których niektóre elementy zorganizowanej części przedsiębiorstwa podlegają wyłączeniu z transakcji zbycia (w drodze podziału A.). Taka sytuacja ma miejsce w zakresie objętym niniejszym wnioskiem. Na dzień podziału może bowiem zaistnieć sytuacja, gdy nie będzie wymagalnych zobowiązań ani wierzytelności z umów wskazanych w opisie zdarzenia przyszłego, a tym samym mimo przejęcia przez Spółkę 1, odrębnie przez Spółkę 2 oraz odrębnie Spółkę 3 określonego zespołu składników materialnych i niematerialnych wraz z prawami i obowiązkami z umów szczegółowo wskazanych we wniosku, nie zostaną przejęte przez Spółkę 1, odrębnie przez Spółkę 2 i odrębnie Spółkę 3 zobowiązania i wierzytelności, bo takich wymagalnych zobowiązań i wierzytelności na dzień podziału nie będzie. Jeśliby jednak zdarzyło się tak, że na dzień podziału będą istniały wymagalne zobowiązania lub wierzytelności to zostaną one przeniesione na Spółkę 1 lub odpowiednio Spółkę 2 lub odpowiednio Spółkę 3 jako konsekwencja przeniesienia praw i obowiązków z umowy, z której dane wymagalne zobowiązanie lub wierzytelność będą wynikać.

Należy przy tym podkreślić, że w ocenie NSA w wyroku z dnia 20 marca 2012 r., sygn. akt I FSK 815/11 przeniesienie zobowiązań (długów, wierzytelności) nie jest okolicznością, która decyduje bądź współdecyduje o uznaniu danej części przedsiębiorstwa za zorganizowaną część przedsiębiorstwa.

Stąd ewentualne odstępstwo polegające na tym, że w skład zespołu składników materialnych i niematerialnych przenoszonego na Spółkę 1, odrębnie na Spółkę 2 i odrębnie na Spółkę 3 w ramach planowanego podziału A. nie wejdą wierzytelności z tytułu czynszu najmu ani zobowiązania względem dostawców usług nie powinno wykluczać możliwości uznania danej części majątku za zorganizowaną część przedsiębiorstwa.

Ad 2: W zakresie przesłanki istnienia zespołu organizacyjnie i finansowo wyodrębnionego w istniejącym przedsiębiorstwie:

Wyodrębnienie organizacyjne: Ustawa o podatku od towarów i usług nie określa, co należy rozumieć przez wyodrębnienie organizacyjne zorganizowanej części przedsiębiorstwa. W doktrynie podkreśla się, że „wyodrębnienie organizacyjne oznacza zazwyczaj wyodrębnienie części majątku przedsiębiorstwa (wraz ze składnikami niematerialnymi) w strukturze organizacyjnej całego podmiotu” (K. Gil, A. Obońska, A. Wacławczyk, A. Walter (red.), Podatek dochodowy od osób prawnych, Komentarz, Wyd. 2, Warszawa 2016). W tym miejscu należy zauważyć, że wyodrębnienie organizacyjne nie jest tożsame z wyodrębnieniem formalno-prawnym. Oznacza to, iż aby określona część przedsiębiorstwa mogła być wyodrębniona organizacyjnie nie musi stanowić samodzielnego podmiotu prawnego, jednostki organizacyjnej, oddziału lub wydziału (interpretacja indywidualna Dyrektora Izby Skarbowej w Poznaniu z 12 sierpnia 2013 r., znak ILPP2/443-473/13-4/JK).

Wyodrębnienie organizacyjne należy zdaniem A. interpretować jako przypisanie danych składników majątkowych do realizacji określonych zadań gospodarczych (a nie do wszelkiej działalności danego podmiotu). Innymi słowy, z wyodrębnieniem organizacyjnym należy wiązać sytuację, w której w ramach jednego bytu prawnego wykonywane są czynności związane z niezależną działalnością gospodarczą i do realizacji takich czynności przypisane są konkretne składniki majątku, które nie są wykorzystywane przez spółkę w innych obszarach jej aktywności biznesowej. Ocena wyodrębnienia organizacyjnego powinna być zatem dokonywana według podstawowego kryterium, jakim jest ustalenie, jaką rolę składniki majątkowe i związane z nimi prawa materialne odgrywały w funkcjonowaniu dotychczasowego przedsiębiorstwa, tj. na ile stanowiły wyodrębnioną organizacyjnie całość (interpretacja indywidualna Dyrektora KIS z 9 lutego 2018 r., znak 0114-KDIP2-1.4010.367.2017.1.JF).

Uwzględniając powyższe w sytuacji, gdy określone składniki materialne i niematerialne związane są z prowadzeniem działalności gospodarczej przez A. w lokalizacji w (...), to powinno to zostać uznane za wystarczające do stwierdzenia wyodrębnienia organizacyjnego dla tego zespołu składników materialnych i niematerialnych. Tym samym przydzielenie w ramach podziału Spółce 1 zespołu składników materialnych i niematerialnych związanych z prowadzeniem działalności gospodarczej przez A. w lokalizacji w (...) powinno zostać uznane za wystarczające do stwierdzenia, że przenoszony zespół składników materialnych i niematerialnych był wyodrębniony organizacyjnie w sposób, w jaki należy rozumieć to wyodrębnienia na potrzeby interpretacji definicji zorganizowanej części przedsiębiorstwa w kontekście planowanego podziału A.

Podobnie w sytuacji, gdy określone składniki materialne i niematerialne związane są z prowadzeniem działalności gospodarczej przez A. w lokalizacji przy ul. (...) i ul. (...) w (...), to powinno to zostać uznane za wystarczające do stwierdzenia wyodrębnienia organizacyjnego dla tego zespołu składników materialnych i niematerialnych. Tym samym przydzielenie w ramach podziału Spółce 2 zespołu składników materialnych i niematerialnych związanych z prowadzeniem działalności gospodarczej przez A. w lokalizacji w (...), powinno zostać uznane za wystarczające do stwierdzenia, że przenoszony zespół składników materialnych i niematerialnych był wyodrębniony organizacyjnie w sposób, w jaki należy rozumieć to wyodrębnienia na potrzeby interpretacji definicji zorganizowanej części przedsiębiorstwa w kontekście planowanego podziału A..

Tak samo będzie w sytuacji, gdy określone składniki materialne i niematerialne związane są z prowadzeniem działalności gospodarczej przez A. w lokalizacji we (...), przy ul. (...), to powinno to zostać uznane za wystarczające do stwierdzenia wyodrębnienia organizacyjnego dla tego zespołu składników materialnych i niematerialnych. Tym samym przydzielenie w ramach podziału Spółce 3 zespołu składników materialnych i niematerialnych związanych z prowadzeniem działalności gospodarczej przez A. w lokalizacji we (...), powinno zostać uznane za wystarczające do stwierdzenia, że przenoszony zespół składników materialnych i niematerialnych był wyodrębniony organizacyjnie w sposób w jaki należy rozumieć to wyodrębnienia na potrzeby interpretacji definicji zorganizowanej części przedsiębiorstwa w kontekście planowanego podziału A.

Wyodrębnienie finansowe: W księgach A. ewidencja księgowa jest i będzie na dzień podziału prowadzona w taki sposób, że umożliwia i będzie na dzień podziału umożliwiała przyporządkowanie przychodów i kosztów oraz należności i zobowiązań odrębnie do każdego z zespołów składników materialnych i niematerialnych, który A. przeniesie na Spółkę 1, odrębnie na Spółkę 2 i odrębnie na spółkę 3.

Ewidencje przychodów i kosztów prowadzone w ramach ksiąg A. pozwalają na ustalenie wyniku finansowego tej części przedsiębiorstwa, która ma być przedmiotem przeniesienia na Spółkę 1 i odrębnie wyniku finansowego tej części przedsiębiorstwa, która ma być przedmiotem przeniesienia na Spółkę 2 oraz odrębnie wyniku finansowego tej części przedsiębiorstwa, która ma być przedmiotem przeniesienia na Spółkę 3.

W doktrynie przyjmuje się, iż wyodrębnienie finansowe nie musi oznaczać pełnej samodzielności finansowej, w szczególności wyodrębnienie finansowe nie oznacza konieczności prowadzenia odrębnej księgowości dla zorganizowanej części przedsiębiorstwa. Takie stanowisko znajduje również potwierdzenie w interpretacjach organów podatkowych.

Przykładowo w interpretacji indywidualnej Dyrektora KIS z 5 czerwca 2018 r., znak 0111-KDIB1-3.4010.184.2018.1.PC wskazano, że: „finansowe nie musi być realizowane poprzez całkowitą samodzielność finansową zespołu składników majątkowych. Nie oznacza ono bowiem w szczególności konieczności prowadzenia odrębnej księgowości czy też konieczności sporządzania odrębnego bilansu dla zorganizowanej części przedsiębiorstwa. (...) Zatem, wystarczające dla uznania, że dane składniki majątku są wyodrębnione finansowo jest prowadzenie takiej ewidencji zdarzeń gospodarczych, dzięki której możliwe jest przyporządkowanie przychodów i kosztów, a także należności i zobowiązań do zorganizowanej części przedsiębiorstwa”.

Nie ma zatem konieczności prowadzenia odrębnej księgowości dla zorganizowanej części przedsiębiorstwa w celu spełnienia tej przesłanki. W konsekwencji, aprobując stanowisko wyrażone w doktrynie, należy przyjąć, iż „powiązanie wyników danego podmiotu ze zorganizowaną częścią przedsiębiorstwa może być dokonywane na podstawie samej rachunkowości zarządczej” (K. Gil, A. Obońska, A. Wacławczyk, A. Walter (red.), Podatek dochodowy od osób prawnych. Komentarz. Wyd. 2, Warszawa 2016).

Ad 3: W zakresie przesłanki przeznaczenia do realizacji określonych zadań gospodarczych: A. uważa, że składniki materialne i niematerialne opisane we wniosku jako te, które zostaną przeniesione na Spółkę 1, odrębnie na Spółkę 2 i odrębnie na Spółkę 3 w ramach podziału, są składnikami przeznaczonymi do realizacji określonych zadań gospodarczych w zakresie wynajmowania powierzchni handlowych w odrębnych lokalizacjach (odpowiednio w (...) oraz odrębnie przy ul. (...) i odrębnie we (...).

Fakt, że A. prowadziła działalność w oparciu o zespół tych składników materialnych i niematerialnych, a w zakresie tzw. czynnika ludzkiego nie wykorzystywała własnych pracowników (innych niż Udziałowiec 1 i Udziałowiec 2, którzy mieli umowy o pracę na stanowisku członków zarządu A., które to umowy zostaną rozwiązane przed dniem podziału), zaś w pozostałym zakresie prace składające się na działalność gospodarczą A. wykonywane były siłami A. na podstawie umów cywilnoprawnych z podmiotami trzecimi, nie powinien wykluczać uznania opisanych we wniosku zespołów składników materialnych i niematerialnych przenoszonych na Spółkę 1, odrębnie na Spółkę 2 i odrębnie na Spółkę 3 za przeznaczone do realizacji określonych zadań gospodarczych.

Jak bowiem wskazał WSA w Poznaniu w wyroku z 10 stycznia 2018 r., sygn. akt I SA/Po 988/17 definicja zorganizowanej części przedsiębiorstwa nie wymaga, aby zespół składników stanowiących zorganizowaną część przedsiębiorstwa obejmował wszelkie elementy obsługi funkcjonowania przedsiębiorstwa, gdyż zawęża ona pojęcie zorganizowanej części przedsiębiorstwa do składników materialnych i niematerialnych pozwalających na realizację określonych zadań gospodarczych, jako niezależne przedsiębiorstwo. Wyrok ten zapadł na tle definicji zorganizowanej części przedsiębiorstwa z art. 4a pkt 4 ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych, ale ze względu na pełną tożsamość definicji w tym przepisie pomieszczonej z definicją zorganizowanej części przedsiębiorstwa zawartej w art. 2 pkt 27e ustawy o podatku od towarów i usług, pogląd WSA w Poznaniu zachowuje swoją aktualność także w zakresie oceny prawidłowości stanowiska Spółki w zakresie zakwalifikowania przedmiotu planowanej sprzedaży jako zorganizowanej części przedsiębiorstwa w rozumieniu art. 2 pkt 27e ustawy o podatku od towarów i usług.

Idąc dalej we wskazaniu dorobku orzecznictwa: W wyroku z 23 marca 2012 r., sygn. akt II FSK 1643/10, NSA wyraźnie podkreślał, że zawarta w art. 4a pkt 4 ustawy CIT definicja nie wymaga, aby zespół składników, o którym w niej mowa, obejmował wszelkie elementy obsługi funkcjonowania przedsiębiorstwa, gdyż zawęża ona pojęcie zorganizowanej części przedsiębiorstwa do składników materialnych i niematerialnych pozwalających na realizację określonych zadań gospodarczych, jako niezależne przedsiębiorstwo. Brak w przedsiębiorstwie wewnętrznych działów obsługujących jego zadania kadrowe, informatyczne i finansowe nie pozbawia tegoż przedsiębiorstwa możliwości realizacji określonych zadań gospodarczych. W wyroku tym Naczelny Sąd Administracyjny podzielił pogląd NSA wyrażony w wyrokach z 27 września 2011 r., sygn. akt I FSK 1383/10 oraz z 4 października 2011 r. sygn. akt I FSK 1589/10 i I FSK 1590/10.

Orzecznictwo sądowe dopuszcza więc uznanie wyodrębnionej struktury materialnej i niematerialnej jako zorganizowaną część przedsiębiorstwa także wówczas, gdy struktura ta nie obejmuje pracowników. Sądy administracyjne zwracają uwagę, że brak pracowników w czasach, gdzie ten element niezbędny do prowadzenia firmy można po prostu outsourcować, nie przesądza o braku możliwości przypisania wyodrębnionej z jednego przedsiębiorstwa strukturze materialnej i niematerialnej przymiotu zorganizowanej części przedsiębiorstwa. Brak samodzielnego wykonywania konkretnych usług nie może przesądzać o braku możliwości samodzielnej realizacji zadań gospodarczych (wyrok WSA w Gliwicach z 6 lipca 2010 r., I SA/Gl 112/10, Lex nr 673167), a zorganizowaną częścią przedsiębiorstwa jest taka część mienia, która ma potencjalną zdolność do niezależnego działania gospodarczego jako samodzielnego podmiotu gospodarczego (wyrok WSA w Kielcach z 13 sierpnia 2009 r., I SA/Ke 226/09, Lex nr 525689).

Wskazać także należy, że Wojewódzki Sąd Administracyjny w Rzeszowie w prawomocnym wyroku z 9 października 2014 r. w sprawie o sygn. akt I SA/Rz 594/14 stwierdził, że dla przyjęcia, że doszło do sprzedaży zorganizowanej części przedsiębiorstwa nie miało znaczenia to, że nabywca nie przejął pracowników w trybie art. 23¹ Kodeksu pracy. W wyroku z 21 czerwca 2012 r. sygn. akt I FSK 1586/11, Naczelny Sąd Administracyjny stwierdził, że biorąc bowiem zarówno przepis art. 19 Dyrektywy 112 mówiący o całości lub części majątku, czy przepis art. 2 pkt 27e polskiej ustawy o VAT wskazującej na organizacyjnie i finansowo wyodrębniony zespół składników materialnych i niematerialnych, należy uznać, że przedmiotem oceny organu winno być nie to co zostało wyłączone, ale to co jest przedmiotem wniesienia aportem do nowopowstałego podmiotu. Sam tylko fakt wyłączenia jakiegokolwiek składnika majątku nie pozwala na stwierdzenie, że już z tego powodu przedmiotem zbycia nie jest zorganizowana część przedsiębiorstwa, bowiem decydującą jest okoliczność, czy przy użyciu tej części można samodzielnie prowadzić działalność gospodarczą.

Pogląd, że jeśli wyłączenie określonego składnika nie pozbawi wydzielonego kompleksu majątkowego cech przedsiębiorstwa bądź jego zorganizowanej części, to zbycie w takiej postaci nie podlega VAT, znalazł potwierdzenie swojej słuszności w wyrokach Naczelnego Sądu Administracyjnego np.: z 10 marca 2011 r., sygn. akt I FSK 1062/10, z 4 października 2011 r., sygn. akt I FSK 1589/10, z 20 marca 2012 r., sygn. akt I FSK 815/11, z 15 maja 2012 r., sygn. akt I FSK 1223/11, z 20 marca 2012 r., sygn. akt I FSK 815/11.

Analiza orzecznictwa sądowo-administracyjnego prowadzi zatem do konkluzji, że w opisanych we wniosku uwarunkowaniach fakt, iż podziałowi A. w drodze przeniesienia opisanego we wniosku zespołu składników materialnych i niematerialnych na Spółkę 1, innego zespołu składników materialnych i niematerialnych na Spółkę 2 oraz jeszcze innego zespołu składników materialnych i niematerialnych na Spółkę 3 - nie będzie towarzyszyć przeniesienie pracowników nie wyklucza możliwości uznania zespołu składników będących przedmiotem planowanego podziału za zorganizowaną część przedsiębiorstwa.

Ad 4: W zakresie przesłanki, że zespół składników materialnych i niematerialnych, który będzie przedmiotem przeniesienia na Spółkę 1, odrębnie na Spółkę 2 i odrębnie na Spółkę 3 mógłby stanowić niezależne przedsiębiorstwo samodzielnie realizujące zadania gospodarcze: W przekonaniu A., w świetle przedstawionego powyżej orzecznictwa przy ocenie, czy składniki majątku powinny być uznane za zorganizowaną część przedsiębiorstwa w rozumieniu art. 2 pkt 27e Ustawy, uwzględnić należy także okoliczności wskazujące na:

1)zamiar kontynuowania przez Spółkę 1, odrębnie przez Spółkę 2 i odrębnie przez Spółkę 3 jako nabywcę danego zespołu składników materialnych i niematerialnych działalności w zakresie wynajmowania powierzchni handlowych w danej lokalizacji przydzielonej w ramach podziału, prowadzonej dotychczas przez A., w oparciu nabyty zespół składników materialnych i niematerialnych,

2)faktyczną możliwość kontynuowania tej działalności przez Spółkę 1, odrębnie przez Spółkę 2 i odrębnie przez Spółkę 3 w danej lokalizacji w oparciu o nabyty zespół składników materialnych i niematerialnych.

Zdaniem A. zespół składników materialnych i niematerialnych jaki będzie przedmiotem planowanego podziału i zostanie przeniesiony na Spółkę 1, odrębnie na Spółkę 2 i odrębnie przez Spółkę 3 może (każdy z osobna) stanowić niezależne przedsiębiorstwo samodzielnie realizujące zadania gospodarcze w zakresie wynajmowania powierzchni handlowych w danej lokalizacji, których realizacji służy w istniejącym przedsiębiorstwie A.

Zespół składników materialnych i niematerialnych, który będzie przedmiotem planowanego podziału i trafi do Spółki 1 jest przeznaczony do realizacji określonych zadań gospodarczych, to jest działalności w zakresie wynajmowania powierzchni handlowych w (...) i takim samym zadaniom będzie służył w Spółce 1. Składniki materialne i niematerialne, które trafią do Spółki 1 umożliwią tej spółce w oparciu o te składniki materialne i niematerialne samodzielne prowadzenie przez Spółkę 1 działalności w zakresie wynajmowania powierzchni handlowych w (...).

Zespół składników materialnych i niematerialnych, który będzie przedmiotem planowanego podziału i trafi do Spółki 2 jest przeznaczony do realizacji określonych zadań gospodarczych, to jest działalności w zakresie wynajmowania powierzchni handlowych w (...) i takim samym zadaniom będzie służył w Spółce 2. Składniki materialne i niematerialne, które trafią do Spółki 2 umożliwią tej spółce w oparciu o te składniki materialne i niematerialne samodzielne prowadzenie przez Spółkę 2 działalności w zakresie wynajmowania powierzchni handlowych przy w (...).

Zespół składników materialnych i niematerialnych, który będzie przedmiotem planowanego podziału i trafi do Spółki 3 jest przeznaczony do realizacji określonych zadań gospodarczych, to jest działalności w zakresie wynajmowania powierzchni handlowych przy ul. (...) we (...) i takim samym zadaniom będzie służył w Spółce 3. Składniki materialne i niematerialne, które trafią do Spółki 3 umożliwią tej spółce w oparciu o te składniki materialne i niematerialne samodzielne prowadzenie przez Spółkę 3 działalności w zakresie wynajmowania powierzchni handlowych przy ul. (...).

Podsumowanie uzasadnienia:

Zdaniem A., analiza przedmiotu planowanego podziału obejmującego przeniesienie opisanych we wniosku zespołu składników materialnych i niematerialnych na Spółkę 1, drugiego zespołu składników materialnych i niematerialnych na Spółkę 2, a trzeciego zespołu składników materialnych i niematerialnych na Spółkę 3 oraz treści powołanych przepisów prawa i przywołanego orzecznictwa sądów administracyjnych i interpretacji organów podatkowych, prowadzi do wniosku, że dla każdego z trzech opisanych w niniejszym wniosku zespołów składników materialnych i niematerialnych zostaną spełnione niezbędne przesłanki do uznania każdego z nich za zorganizowaną część przedsiębiorstwa, w rozumieniu art. 2 pkt 27e ustawy o podatku od towarów i usług.

A. przeniesie bowiem na Spółkę 1, odrębnie na Spółkę 2 i odrębnie na Spółkę 3 zabudowane budynkami i budowlami nieruchomości, środki trwałe obejmujące budynki, budowle - które były w A. i będą po nabyciu przez Spółkę 1, odrębnie przez Spółkę 2 i odrębnie na Spółkę 3 wykorzystywane przez każdą z tych spółek do prowadzenia działalności polegającej wynajmowaniu powierzchni handlowych w danej lokalizacji, a które to składniki materialne i niematerialne można uznać za spełniające/realizujące określone zadania gospodarcze, które zarazem mogłyby stanowić niezależne przedsiębiorstwo samodzielnie realizujące określone zadania w Spółce 1, odrębnie w Spółce 2 i odrębnie w Spółce 3 jako nabywcy.

W opisanym we wniosku zdarzeniu przyszłym dojdzie, zdaniem A., do spełnienia przesłanki wyodrębnienia funkcjonalnego przenoszonych składników materialnych i niematerialnych, gdyż A. przeznacza/wykorzystuje obecnie składniki materialne i niematerialne opisane we wniosku jako te, które wejdą do przedmiotu podziału, do realizacji konkretnego zadania gospodarczego polegającego na wynajmowaniu powierzchni handlowych w danej lokalizacji.

Ocena stanowiska

Stanowisko, które przedstawili Państwo we wniosku w zakresie podatku od towarów i usług jest prawidłowe.

Uzasadnienie interpretacji indywidualnej

Zgodnie z art. 5 ust. 1 pkt 1 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (t. j. Dz. U. z 2022 r. poz. 931 ze zm.), zwanej dalej ustawą lub ustawą o VAT:

Stosownie do art. 2 pkt 6 ustawy o VAT:

Zgodnie z art. 2 pkt 22 ustawy:

Z regulacji art. 7 ust. 1 ustawy wynika, że:

Na mocy art. 6 pkt 1 ustawy:

Zatem, w przypadku, gdy przedmiotem transakcji jest zbycie przedsiębiorstwa lub zorganizowanej części przedsiębiorstwa – czynność ta nie podlega przepisom ustawy o podatku od towarów i usług.

Przy czym należy zaznaczyć, że użyte w ww. przepisie sformułowanie „transakcja zbycia” należy rozumieć w sposób zbliżony do terminu „dostawy towarów” w ujęciu art. 7 ust. 1 ustawy, tzn. „zbycie” obejmuje wszelkie czynności, w ramach których następuje przeniesienie prawa do rozporządzania przedmiotem jak właściciel, np. sprzedaż, zamianę, darowiznę, przeniesienie własności w formie wkładu niepieniężnego, czyli aportu. Zbycie przedsiębiorstwa podlega zasadzie swobody umów, a więc może nastąpić na podstawie każdej czynności rozporządzającej.

Przepisy regulujące prawną instytucję podziału spółek stanowią treść działu II ustawy z dnia 15 września 2000 r. Kodeks spółek handlowych (Dz. U. z 2022 r. poz. 1467 ze zm.).

Zgodnie z art. 529 § 1 Kodeksu spółek handlowych:

Przewidziany w art. 529 § 1 pkt 2 Kodeksu spółek handlowych podział dokonany przez przeniesienie całego majątku spółki dzielonej na spółki nowo zawiązane (podział przez zawiązanie nowych spółek), powoduje przeniesienie prawa własności wydzielonych części majątku. Złożoność procedur związanych z podziałem spółki nie ma przy tym znaczenia. Istotny jest efekt końcowy – przeniesienie własności.

W świetle powyższych regulacji dokonany, na podstawie Kodeksu spółek handlowych, podział przez zawiązanie nowych spółek i przeniesienie na nowe spółki poszczególnych części majątku spółki dzielonej jest, na gruncie ustawy o podatku od towarów i usług, operacją obejmującą zdarzenia podlegające opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług.

Wyjaśnić jednak należy, że w sytuacji, gdy w wyniku podziału spółki przez zawiązanie nowych spółek przedmiotem przeniesienia własności jest przedsiębiorstwo lub zorganizowana część przedsiębiorstwa to mamy do czynienia z transakcją zbycia w rozumieniu art. 6 pkt 1 ustawy, który to przepis wyłącza taką czynność z zakresu regulacji ustawy.

Podkreślenia wymaga, że ze względu na szczególny charakter przepisu art. 6 pkt 1 ustawy o podatku VAT, winien on być interpretowany ściśle, co oznacza, że ma zastosowanie wyłącznie w przypadku zbycia (a zatem wszelkich czynności, w ramach których następuje przeniesienie prawa do rozporządzania towarami jak właściciel) przedsiębiorstwa (w rozumieniu Kodeksu cywilnego) lub zorganizowanej jego części, zdefiniowanej w art. 2 pkt 27e ustawy.

W myśl art. 2 pkt 27e ustawy:

Podstawowym wymogiem wynikającym z powyższego przepisu jest więc to, aby zorganizowana część przedsiębiorstwa stanowiła zespół składników materialnych i niematerialnych (w tym zobowiązań). Kolejnym warunkiem jest wydzielenie tego zespołu w istniejącym przedsiębiorstwie. Wydzielenie to ma zachodzić na trzech płaszczyznach: organizacyjnej, finansowej i funkcjonalnej (przeznaczenie do realizacji określonych zadań gospodarczych). Elementami zespołu składników materialnych i niematerialnych, stanowiących zorganizowaną część przedsiębiorstwa, powinny być w szczególności aktywa trwałe, obrotowe, a także czynnik ludzki, czyli kadra pracownicza.

Wyodrębnienie organizacyjne oznacza, że zorganizowana część przedsiębiorstwa ma swoje miejsce w strukturze organizacyjnej podatnika jako dział, wydział, oddział itp. Przy czym, w doktrynie zwraca się uwagę, że organizacyjne wyodrębnienie powinno być dokonane na bazie statutu, regulaminu lub innego aktu o podobnym charakterze. Organizacyjny aspekt wyodrębnienia oznacza, że składniki tworzące „część przedsiębiorstwa” powinny posiadać cechę zorganizowania. Cecha ta powinna występować w „istniejącym przedsiębiorstwie”, a więc w ramach prowadzonej działalności i dotyczyć określonego zespołu składników tworzących część tego przedsiębiorstwa.

Wyodrębnienie finansowe najpełniej realizowane jest w przypadku zakładu lub oddziału osoby prawnej. Wyodrębnienie finansowe nie oznacza samodzielności finansowej, ale sytuację, w której przez odpowiednią ewidencję zdarzeń gospodarczych możliwe jest przyporządkowanie przychodów i kosztów oraz należności i zobowiązań do zorganizowanej części przedsiębiorstwa.

Natomiast wyodrębnienie funkcjonalne należy rozumieć jako przeznaczenie do realizacji określonych zadań gospodarczych. Zorganizowana część przedsiębiorstwa musi stanowić funkcjonalnie odrębną całość – obejmować elementy niezbędne do samodzielnego prowadzenia działań gospodarczych, którym służy w strukturze przedsiębiorstwa. Aby zatem część mienia przedsiębiorstwa mogła być uznana za jego zorganizowaną część, musi ona – obiektywnie oceniając – posiadać potencjalną zdolność do funkcjonowania jako samodzielny podmiot gospodarczy. Składniki majątkowe materialne i niematerialne wchodzące w skład zorganizowanej części przedsiębiorstwa muszą umożliwić Nabywcy podjęcie działalności gospodarczej w ramach odrębnego przedsiębiorstwa.

Ponadto wymagane jest, aby zorganizowana część przedsiębiorstwa mogła stanowić potencjalnie niezależne przedsiębiorstwo samodzielnie realizujące zadania gospodarcze, których realizacji służy w istniejącym przedsiębiorstwie. Powyższe oznacza, że przez zorganizowaną część przedsiębiorstwa można rozumieć wyłącznie tę część przedsiębiorstwa, która jest przede wszystkim wyodrębniona organizacyjnie, ale także posiada wewnętrzną samodzielność finansową.

Zatem, aby w rozumieniu przepisów podatkowych, określony zespół składników majątkowych mógł zostać zakwalifikowany jako zorganizowana część przedsiębiorstwa, nie jest wystarczające jakiekolwiek zorganizowanie masy majątkowej, ale musi się ona odznaczać pełną odrębnością niezbędną do samodzielnego funkcjonowania w obrocie gospodarczym.

Zorganizowaną część przedsiębiorstwa tworzą więc składniki, będące we wzajemnych relacjach, takich, by można było mówić o nich jako o zespole, a nie o zbiorze przypadkowych elementów, których jedyną cechą wspólną jest własność jednego podmiotu gospodarczego.

Reasumując, na gruncie ustawy o podatku od towarów i usług mamy do czynienia ze zorganizowaną częścią przedsiębiorstwa, jeżeli spełnione są łącznie następujące przesłanki:

1)istnieje zespół składników materialnych i niematerialnych, w tym zobowiązania;

2)zespół ten jest organizacyjnie i finansowo wyodrębniony w istniejącym przedsiębiorstwie;

3)składniki te przeznaczone są do realizacji określonych zadań gospodarczych;

4)zespół tych składników mógłby stanowić niezależne przedsiębiorstwo samodzielnie realizujące ww. zadania gospodarcze.

Brak zaistnienia którejkolwiek z omawianych powyżej przesłanek wyklucza uznanie zespołu składników majątkowych przedsiębiorstwa za jego zorganizowaną część w rozumieniu art. 2 pkt 27e ustawy.

Zaznaczenia wymaga, że definicja zorganizowanej części przedsiębiorstwa zawarta w przepisie art. 2 pkt 27e ustawy, nie jest definicją samoistną, lecz należy rozpatrywać ją m.in. w kontekście uregulowań art. 6 pkt 1 ustawy, który wyłącza z opodatkowania podatkiem od towarów i usług zbycie składników majątkowych i niemajątkowych uprzednio wyodrębnionych organizacyjnie i finansowo w istniejącym przedsiębiorstwie, przeznaczonych do realizacji określonych zadań gospodarczych, nie dotyczy natomiast zbycia poszczególnych składników majątkowych przedsiębiorstwa.

Ponadto, przy ocenie czy składniki majątku powinny być uznane za zorganizowaną część przedsiębiorstwa, o której mowa w art. 2 pkt 27e ustawy uwzględnić należy następujące okoliczności:

‒zamiar kontynuowania przez nabywcę działalności prowadzonej dotychczas przez zbywcę przy pomocy składników majątkowych będących przedmiotem transakcji oraz

‒faktyczną możliwość kontynuowania tej działalności w oparciu o składniki będące przedmiotem transakcji.

Wskazanej oceny należy dokonać na moment przeprowadzenia transakcji. Tym samym, w przypadku, gdy konieczne dla kontynuowania działalności gospodarczej jest angażowanie przez nabywcę innych składników majątku, które nie są przedmiotem transakcji lub podejmowanie dodatkowych działań, brak jest możliwości stwierdzenia, że w danym przypadku zespół składników majątkowych stanowi zorganizowaną część przedsiębiorstwa.

Jak wskazał Trybunał Sprawiedliwości Unii Europejskiej w wyroku z 27 listopada 2003 r. w sprawie Zita-Modes C-497/01 „(...) pojęcie zbycia, czy to za wynagrodzeniem, czy też bez lub w charakterze aportu wniesionego do spółki, całości aktywów lub jej części, należy interpretować tak, iż obejmuje ono zbycie przedsiębiorstwa, włącznie z jego rzeczowymi składnikami oraz, w zależności od konkretnego przypadku, składnikami materialnymi, które łącznie, stanowią przedsiębiorstwo lub część przedsiębiorstwa zdolną do prowadzenia niezależnej działalności gospodarczej, natomiast nie obejmuje ono zwykłego zbycia aktywów, takiego jak sprzedaż zapasów produktów”. Z orzeczenia tego wynika ponadto, że – w świetle tej normy Dyrektywy 2006/112/WE Rady – nabywca całości lub części majątku podatnika powinien mieć zamiar prowadzenia działalności nabytego przedsiębiorstwa lub jego części, a nie działać tylko w celu niezwłocznego zlikwidowania danej działalności oraz sprzedaży ewentualnych zapasów.

Podobnie Trybunał wypowiedział się w wyroku z 10 listopada 2011 r. w sprawie C-444/10 Finanzamt Ludenscheid przeciwko Christel Schriever, wskazując, że regulacja art. 5 (8) VI Dyrektywy Rady (obecnie art. 19 Dyrektywy 112) obejmuje przekazanie przedsiębiorstwa lub jego samodzielnej części, w tym składników materialnych i ewentualnie niematerialnych, łącznie składających się na przedsiębiorstwo lub część przedsiębiorstwa zdolną prowadzić samodzielną działalność gospodarczą, nie obejmuje zaś samego zbycia towarów, jak sprzedaż zapasu produktów. Jak wskazuje Trybunał, stwierdzenie, że nastąpiło przekazanie przedsiębiorstwa lub jego samodzielnej części w rozumieniu art. 19 Dyrektywy 112, wymaga by całość przekazanych składników pozwalała na prowadzenie samodzielnej działalności gospodarczej. Kwestię czy całość ta musi obejmować określone dobra, zarówno ruchome, jak i nieruchome, należy rozpatrywać z punktu widzenia charakteru prowadzonej działalności gospodarczej.

O tym, czy nastąpiło zbycie przedsiębiorstwa lub zorganizowanej części przedsiębiorstwa decydują każdorazowo okoliczności faktyczne związane z konkretną transakcją. Podatnik obowiązany jest do prawidłowego określenia przedmiotu opodatkowania, co wiąże się z koniecznością prawidłowego zdefiniowania dokonywanej czynności.

Z opisu sprawy wynika, że część majątku A., która zostanie przeniesiona na nowo założoną Spółkę 1 będzie obejmowała następujące prawa i obowiązki związane z objętą jedną księgą wieczystą nieruchomością położoną w (...):

1)prawo własności nieruchomości gruntowej o powierzchni 0,2388 m² zabudowanej budynkiem handlowo - usługowym wraz z infrastrukturą towarzyszącą składającej się z działki nr (...), nr (...) oraz nr (...);

2)prawa i obowiązki wynikające z umowy najmu zawartej dnia 15 lutego 2017 r. z (...) spółka z ograniczoną odpowiedzialnością spółka komandytowa (biuro nr (...);

3)prawa i obowiązki wynikające z umowy najmu zawartej dnia 31 marca 2017 r. z (...) spółka z ograniczoną odpowiedzialnością spółka komandytowa z siedzibą w (...);

4)prawa i obowiązki wynikające z umowy najmu zawartej dnia 27 czerwca 2022 r. z Panią (...) prowadzącą działalność gospodarczą pod firmą „(...)”;

5)prawa i obowiązki wynikające z umowy najmu zawartej dnia 1 czerwca 2022 r. z (...) spółka komandytowa (biuro nr (...));

6)prawa i obowiązki wynikające z umowy najmu zawartej dnia 1 czerwca 2022 r. z (...) spółka komandytowa (myjnia);

7)prawa i obowiązki wynikające z umowy najmu zawartej dnia 20 marca 2018 r. z Panią (...) i Panem (...), prowadzącymi wspólnie działalność gospodarczą w formie spółki cywilnej pod nazwą „(...) Spółka cywilna,”;

8)prawa i obowiązki wynikające z umowy najmu zawartej dnia 1 września 2015 r. z (...) prowadzącą działalność pod firmą „(...)” (obecnie „(...)”);

9)prawa i obowiązki wynikające z umowy najmu zawartej dnia 12 lutego 2022 r. z (...) spółka z ograniczoną odpowiedzialnością (biuro nr (...));

10)prawa i obowiązki wynikające z umowy najmu zawartej dnia 12 lutego 2022 r. z (...) spółka z ograniczoną odpowiedzialnością (biuro nr (...));

11)prawa i obowiązki wynikające z umowy najmu zawartej dnia 10 marca 2021 r. z (...) spółka z ograniczoną odpowiedzialnością;

12)prawa i obowiązki wynikające z umowy najmu zawartej dnia 1 lipca 2022 r. z Panią (...), prowadzącą działalność gospodarczą pod firmą „(...)”;

13)prawa i obowiązki wynikające z umowy najmu zawartej dnia 27 czerwca 2022 r. z (...) spółka z ograniczoną odpowiedzialnością z siedzibą w (...);

14)prawa i obowiązki wynikające z umowy najmu zawartej dnia 27 stycznia 2014 r. z (...) Spółka z ograniczoną odpowiedzialnością (obecnie: (...) Spółka z ograniczoną odpowiedzialnością);

15)prawa i obowiązki wynikające z umowy najmu powierzchni użytkowej pod bankomat zawartej dnia 12 maja 2020 r. z (...) spółka akcyjna;

16)prawa i obowiązki wynikające z umowy kompleksowej dostarczania paliwa gazowego dla odbiorcy niebędącego konsumentem zawartej dnia 17 października 2018 r. pomiędzy (...) spółka z ograniczoną odpowiedzialnością, (przepisanie licznika z (...);

17)prawa i obowiązki wynikające z umowy o świadczenie usług dystrybucji energii elektrycznej zawartej dnia 19 maja 2014 r. z (...) spółka z ograniczoną odpowiedzialnością:

18)prawa i obowiązki wynikające z umowy dotyczącej sprzedaży energii elektrycznej zawartej dnia 7 grudnia 2022 r. z (...) spółka z ograniczoną odpowiedzialnością;

19)prawa i obowiązki wynikające z umowy dotyczącej sprzedaży energii elektrycznej zawartej dnia 18 października 2018 r. z (...) spółka z ograniczoną odpowiedzialnością;

20)prawa i obowiązki wynikające z umowy zawartej dnia 9 października 2020 r. z (...) Spółka Akcyjna (dostarczenie energii dla fotowoltaiki na ul. (...);

21)prawa i obowiązki wynikające z umowy kompleksowej (energia elektryczna) zawartej dnia 17 stycznia 2022 r. z (...) spółka akcyjna (dostarczenie energii dla fotowoltaiki przy ul. (...));

22)prawa i obowiązki wynikające z umowy o dostarczenie wody i odprowadzania ścieków zawartej dnia 26 czerwca 2012 r. z (...) spółka akcyjna z siedzibą;

23)prawa i obowiązki wynikające z umowy na odprowadzanie wód odpadowych i roztopowych systemem kanalizacji deszczowej zawartej dnia 1 kwietnia 2021 r. z (...) spółka akcyjna;

24)prawa i obowiązki wynikające z umowy o administrowanie nieruchomościami zawartej dnia 20 grudnia 2017 r. przez z (...) spółka z ograniczoną odpowiedzialnością spółka komandytowa, (obecnie (...) spółka z ograniczoną odpowiedzialnością spółka komandytowa);

25)prawa i obowiązki wynikające z umowy leasingu instalacji fotowoltaicznej zawartej dnia 29 września 2021 r. z spółka akcyjna, (fotowoltaika przy ul. (...);

26)prawa i obowiązki wynikające z umowy ubezpieczenia instalacji fotowoltaicznej zawartej dnia 15 listopada 2021 r. z (...) spółka akcyjna, (fotowoltaika przy ul. (...);

27)prawa i obowiązki wynikające z umowy leasingu zawartej w zwykłej formie pisemnej dnia 27 maja 2022 r. z (...) spółka akcyjna;

28)prawa i obowiązki wynikające z umowy zawartej dnia 1 lutego 2021 r. z (...) spółka z ograniczoną odpowiedzialnością;

29)prawa i obowiązki wynikające z umowy leasingu zawartej dnia 6 września 2019 r. z (...) spółka z ograniczoną odpowiedzialnością;

30)prawa i obowiązki wynikające z umowy ubezpieczenia samochodu zawartej dnia 13 września 2022 r.;

31)tajemnice przedsiębiorstwa związane ze zorganizowaną częścią przedsiębiorstwa wydzieloną do Spółki 1;

32)dokumenty związane z prowadzeniem działalności gospodarczej w ramach zorganizowanej części przedsiębiorstwa wydzielonej do Spółki 1.

Nie jest przesądzone, czy na dzień podziału A., w związku z przejęciem praw i obowiązków z umów wyżej wymienionych przejęte zostaną przez Spółkę 1 także zobowiązania względem dostawców z umów wskazanych w punktach 16-30 ani też czy przejęte zostaną wierzytelności z tytułu umów wskazanych w punktach 2-15 dotyczące należnego, ale jeszcze nie uiszczonego przed dniem podziału czynszu najmu od danego najemcy. Możliwe jest zarówno to, że takie zobowiązania lub wierzytelności zostaną przeniesione na Spółkę 1, jak i sytuacja, gdy takich zobowiązań ani wymagalnych wierzytelności na dzień podziału nie będzie i nie zostaną one przeniesione na Spółkę 1.

W oparciu o opisany wyżej zespół składników materialnych i niematerialnych Spółka 1 będzie prowadziła działalność gospodarczą polegająca na wynajmowaniu powierzchni handlowych w (…) oparciu o przydzielone Spółce 1 w ramach planowanego podziału nieruchomości oraz prawa i obowiązki wynikające ze wskazanych wyżej umów.

Z opisu sprawy wynika także, że część majątku A., która zostanie przeniesiona na nowo założoną Spółkę 2 będzie obejmowała prawo własności nieruchomości o powierzchni 0,2221 ha położonej w (...) stanowiącej działkę o nr (...) (grunty rolne zabudowane) oraz następujące prawa i obowiązki związane z nieruchomościami położonymi w (…)

1)prawo użytkowania wieczystego nieruchomości gruntowej o powierzchni 0,0079 ha, stanowiącej działkę o nr (...), będącej własnością Miasta (...), położonej w (...);

2)prawo własności nieruchomości stanowiącej lokal niemieszkalny o powierzchni użytkowej 255,10 m², położony przy ul. (...), wraz ze związanym z własnością tego lokalu udziałem o wielkości (...) w nieruchomości wspólnej;

3)prawo własności nieruchomości stanowiącej lokal niemieszkalny o powierzchni użytkowej 183,50 m², położony przy ul. (...), wraz ze związanym z własnością tego lokalu udziałem o wielkości (...) w nieruchomości wspólnej;

4)prawo własności nieruchomości stanowiącej lokal niemieszkalny o powierzchni użytkowej 255,9 m², położony przy ul. (...), wraz ze związanym z własnością tego lokalu udziałem o wielkości (...) w nieruchomości wspólnej;

5)prawo własności nieruchomości stanowiącej lokal niemieszkalny o powierzchni użytkowej 34,3 m², położony przy ul. (...), wraz ze związanym z własnością tego lokalu udziałem o wielkości (...) w nieruchomości wspólnej;

6)prawo własności nieruchomości stanowiącej lokal niemieszkalny o powierzchni użytkowej 165,6 m², położony przy ul. (...), wraz ze związanym z własnością tego lokalu udziałem o wielkości (...) w nieruchomości wspólnej;

7)prawa i obowiązki wynikające z umowy najmu zawartej dnia 22 grudnia 2016 r. z (...) spółka z ograniczoną odpowiedzialnością spółka komandytowa z siedzibą w (...) (obecnie (...) spółka z ograniczoną odpowiedzialnością spółka komandytowa);

8)prawa i obowiązki wynikające z umowy najmu zawartej dnia 31 marca 2017 r. z (...) Spółka z ograniczoną odpowiedzialnością spółka komandytowa z siedzibą w (...);

9)prawa i obowiązki wynikające z umowy najmu zawartej dnia 27 stycznia 2014 r. z (...) Spółka z ograniczoną odpowiedzialnością (obecnie: (...) Spółka z ograniczoną odpowiedzialnością);

10)prawa i obowiązki wynikające z umowy najmu zawartej dnia 27 stycznia 2014 r. z (...) spółka z ograniczoną odpowiedzialnością;

11)prawa i obowiązki wynikające z umowy najmu powierzchni użytkowej pod bankomat zawartej dnia 22 września 2003 r. z (...) spółka akcyjna;

12)prawa i obowiązki wynikające z umowy kompleksowej sprzedaży gazu zawartej dnia 30 września 2020 r. z (...) spółka z ograniczoną odpowiedzialnością;

13)prawa i obowiązki wynikające z umowy o przyłączenie do sieci zawartej dnia 12 grudnia 2013 r. z (...) spółka z ograniczoną odpowiedzialnością(licznik pizza - restauracja);

14)prawa i obowiązki wynikające z umowy o przyłączenie do sieci zawartej dnia 12 grudnia 2013 r. z (...) spółka z ograniczoną odpowiedzialnością (licznik – gabinet stomatologiczny;

15)prawa i obowiązki wynikające z umowy o przyłączenie do sieci zawartej dnia 12 grudnia 2013 r. z (...) spółka z ograniczoną odpowiedzialnością (licznik – biuro);

16)prawa i obowiązki wynikające z umowy o przyłączenie do sieci zawartej dnia 12 grudnia 2013 r. z (...) spółka z ograniczoną odpowiedzialnością (licznik – biuro);

17)prawa i obowiązki wynikające z umowy kompleksowej zawartej dnia 23 czerwca 2017 r. z (...) spółka akcyjna, (licznik (...));

18)prawa i obowiązki wynikające z umowy o dostarczenie wody i odprowadzania ścieków zawartej dnia 22 listopada 2006 r. z (...) spółka akcyjna;

19)prawa i obowiązki wynikające z umowy na odprowadzanie wód odpadowych i roztopowych systemem kanalizacji deszczowej zawartej dnia 1 kwietnia 2021 r. z (...) spółka akcyjna;

20)prawa i obowiązki wynikające z umowy o administrowanie nieruchomościami zawartej dnia 20 grudnia 2017 r. przez Spółkę z (...) spółka z ograniczoną odpowiedzialnością spółka komandytowa, (obecnie (...) spółka z ograniczoną odpowiedzialnością spółka komandytowa);

21)prawa i obowiązki wynikające z umowy leasingu zawartej w zwykłej formie pisemnej dnia 27 maja 2022 r. z (...) spółka akcyjna;

22)prawa i obowiązki wynikające z umowy zawartej dnia 1 lutego 2021 r. z (...) spółka z ograniczoną odpowiedzialnością;

23)prawa i obowiązki wynikające z umowy leasingu zawartej dnia 6 września 2019 r. z (...) spółka z ograniczoną odpowiedzialnością;

24)prawa i obowiązki wynikające z umowy ubezpieczenia samochodu zawartej dnia 13 września 2022 r. z (...) spółka akcyjna;

25)tajemnice przedsiębiorstwa związane ze zorganizowaną częścią przedsiębiorstwa wydzieloną do Spółki 2;

26)dokumenty związane z prowadzeniem działalności gospodarczej w ramach zorganizowanej części przedsiębiorstwa wydzielonej do Spółki 2.

Nie jest przesądzone czy na dzień podziału A., w związku z przejęciem praw i obowiązków z umów wyżej wymienionych przejęte zostaną przez Spółkę 2 także zobowiązania względem dostawców z umów wskazanych w punktach 12-24 ani też czy przejęte zostaną wierzytelności z tytułu umów wskazanych w punktach 7-11 dotyczące należnego, ale jeszcze nie uiszczonego przed dniem podziału czynszu najmu od danego najemcy. Możliwe jest zarówno to, że takie zobowiązania lub wierzytelności zostaną przeniesione na Spółkę 2, jak i sytuacja, gdy takich zobowiązań ani wymagalnych wierzytelności na dzień podziału nie będzie i nie zostaną one przeniesione na Spółkę 2. Możliwa jest sytuacja, że przed dniem podziału nieruchomość w (...) zostanie przez A. sprzedana podmiotowi trzeciemu. W takim wypadku nieruchomość w (...) nie przypadnie oczywiście w planie podziału Spółce 2.

W oparciu o opisany wyżej zespół składników materialnych i niematerialnych Spółka 2 będzie prowadziła działalność gospodarczą polegająca na wynajmowaniu powierzchni handlowych w (...), w oparciu o przydzielone Spółce 2 w ramach planowanego podziału nieruchomości oraz prawa i obowiązki wynikające ze wskazanych wyżej umów.

W opisie sprawy wskazano także, że część majątku A., która zostanie przeniesiona na nowo założoną Spółkę 3 będzie obejmowała następujące prawa i obowiązki związane z objętą jedną księgą wieczystą nieruchomością położoną we (...) przy ul. (...):

1)prawo własności nieruchomości gruntowej o powierzchni 0,2095 ha zabudowanej budynkiem handlowo – usługowym wraz z infrastrukturą towarzyszącą położonej w miejscowości (...) przy ul. (...), stanowiącej działkę nr (...);

2)prawo własności przenośnego kontenera magazynowego (rok produkcji 2016);

3)prawa i obowiązki (...), jako wynajmującej, wynikające z umowy najmu dotyczącej części zabudowanej nieruchomości gruntowej opisanej w punkcie 1 powyżej, zawartej dnia 31 marca 2017 r. ze spółką pod firmą (...) Spółka z ograniczoną odpowiedzialnością spółka komandytowa;

4)prawa i obowiązki (...), jako wynajmującej, wynikające z umowy najmu dotyczącej części zabudowanej nieruchomości gruntowej opisanej w punkcie 1 powyżej, zawartej dnia 20 lutego 2017 r. przez spółkę pod firmą (...) spółka z ograniczoną odpowiedzialnością spółka komandytowa (obecnie (...) spółka z ograniczoną odpowiedzialnością spółka komandytowa) ze spółką pod firmą (...) spółka jawna, na mocy umowy cesji zawartej dnia 9 czerwca 2022 r. pomiędzy (...) a spółką pod firmą (...) spółka z ograniczoną odpowiedzialnością spółka komandytowa oraz spółką pod firmą (...) spółka jawna, (...) przejęła wszelkie prawa i obowiązki wynikające z wyżej wskazanej umowy najmu (umowa zawarta na czas oznaczony, do dnia 31 marca 2027 roku);

5)prawa i obowiązki (...), jako wynajmującej, wynikające z umowy najmu dotyczącej części zabudowanej nieruchomości gruntowej opisanej w punkcie 1 powyżej, zawartej dnia 1 czerwca 2022 r. z Panem (...), prowadzącym działalność gospodarczą pod firmą „(...)”;

6)prawa i obowiązki (...), jako wynajmującej, wynikające z umowy najmu dotyczącej części zabudowanej nieruchomości gruntowej opisanej w punkcie 1 powyżej, zawartej dnia 1 lipca 2022 r. z Panią (...);

7)prawa i obowiązki (...), jako wynajmującej, wynikające z umowy najmu dotyczącej części zabudowanej nieruchomości gruntowej opisanej w punkcie 1 powyżej, zawartej dnia 9 września 2015 r. ze spółką działającą wówczas pod firmą (...) Spółka z ograniczoną odpowiedzialnością (obecnie działającą pod firmą (...) Spółka z ograniczoną odpowiedzialnością);

8)prawa i obowiązki (...), jako wynajmującej, wynikające z umowy najmu dotyczącej części zabudowanej nieruchomości gruntowej opisanej w punkcie 1 powyżej, zawartej dnia 28 lutego 2007 r. ze spółdzielnią pod firmą (...) we (...);

9)prawa i obowiązki (...), jako wynajmującej, wynikające z umowy najmu dotyczącej części zabudowanej nieruchomości gruntowej opisanej w punkcie 1 powyżej, zawartej 27 maja 2022 r., ze spółką pod firmą (...) Spółka Akcyjna;

10)prawa i obowiązki (...), jako wynajmującej, wynikające z umowy najmu dotyczącej części zabudowanej nieruchomości gruntowej opisanej w punkcie 1 powyżej, zawartej w zwykłej formie pisemnej ze spółką pod firmą (...) spółka z ograniczoną odpowiedzialnością (umowa obowiązuje na czas świadczenia usług dystrybucji);

11)prawa i obowiązki (...), jako wynajmującej, wynikające z umowy najmu dotyczącej części zabudowanej nieruchomości gruntowej opisanej w punkcie 1 powyżej, zawartej w zwykłej formie pisemnej dnia 6 sierpnia 2018 r., ze spółką pod firmą (...)Spółka Akcyjna, (licznik – paczkomat);

12)prawa i obowiązki (...), jako odbiorcy, wynikające z umowy zawartej w zwykłej formie pisemnej dnia 6 sierpnia 2018 r., ze spółką pod firmą (...) Spółka Akcyjna;

13)prawa i obowiązki (...), jako odbiorcy, wynikające z umowy kompleksowej (energia elektryczna) zawartej w zwykłej formie pisemnej dnia 8 kwietnia 2022 r., ze spółką pod firmą (...) Spółka Akcyjna;

14)prawa i obowiązki (...) wynikające z umowy zawartej dnia 1 lutego 2021 r., ze spółką pod firmą (...) spółka z ograniczoną odpowiedzialnością;

15)tajemnice przedsiębiorstwa związane ze zorganizowaną częścią przedsiębiorstwa wydzieloną do Spółki 3;

16)dokumenty związane z prowadzeniem działalności gospodarczej w ramach zorganizowanej części przedsiębiorstwa wydzielonej do Spółki 3.

Nie jest przesądzone czy na dzień podziału (...), w związku z przejęciem praw i obowiązków z umów wyżej wymienionych przejęte zostaną przez Spółkę 3 także zobowiązania względem dostawców z umów wskazanych w punktach 12-14 ani też czy przejęte zostaną wierzytelności z tytułu umów wskazanych w punktach 3-11 dotyczące należnego, ale jeszcze nie uiszczonego przed dniem podziału czynszu najmu od danego najemcy. Możliwe jest zarówno to, że takie zobowiązania lub wierzytelności zostaną przeniesione na Spółkę 3, jak i sytuacja, gdy takich zobowiązań ani wymagalnych wierzytelności na dzień podziału nie będzie i nie zostaną one przeniesione na Spółkę 3.

W oparciu o opisany wyżej zespół składników materialnych i niematerialnych Spółka 3 będzie prowadziła działalność gospodarczą polegająca na wynajmowaniu powierzchni handlowych we (...), przy ul. (...), w oparciu o przydzielone Spółce 3 w ramach planowanego podziału nieruchomości oraz prawa i obowiązki wynikające ze wskazanych wyżej umów.

Prowadzą Państwo księgi podatkowe w sposób pozwalający przypisać przychody i koszty uzyskania do zespołu składników materialnych i niematerialnych jaki zostanie przeniesiony na Spółkę 1, odrębnie do zespołu składników materialnych i niematerialnych jaki zostanie przeniesiony na Spółkę 2 oraz odrębnie do zespołu składników materialnych i niematerialnych jaki zostanie przeniesiony na Spółkę 3. Jeżeli na dzień poprzedzający podziału pozostaną na rachunkach bankowych A. środki pieniężne, to środki te zostaną uwzględnione w planie podziału w ten sposób, że część tych środków pieniężnych trafi do Spółki 1, część do Spółki 2, a część do Spółki 3.

Państwa wątpliwości w sprawie dotyczą ustalenia, czy zespół składników materialnych i niematerialnych przeniesiony na Spółkę 1 i odrębnie zespół składników materialnych i niematerialnych przeniesiony na Spółkę 2 oraz odrębnie zespół składników materialnych i niematerialnych przeniesiony na Spółkę 3 będzie stanowił każdy z osobna zorganizowaną część przedsiębiorstwa w rozumieniu art. 2 pkt 27e ustawy o VAT, a ich zbycie w trybie podziału Spółki przez zawiązanie nowych spółek nie będzie podlegało opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług zgodnie z art. 6 pkt 1 ww. ustawy.

Mając na uwadze przywołane przepisy, opis sprawy oraz orzecznictwo należy stwierdzić, że zespół składników materialnych i niematerialnych, który zostanie przeniesiony na nowo założoną Spółkę 1, Spółkę 2 i Spółkę 3 będzie każdy z osobna stanowił zorganizowaną część przedsiębiorstwa.

Należy zaznaczyć, że przenoszone zespoły składników materialnych i niematerialnych do nowo zawiązanych spółek będą obejmować każdy z osobna m.in. prawa i obowiązki z umów najmu, prawa i obowiązki wynikające z umów sprzedaży gazu, prawa i obowiązki wynikające z umów o świadczenie usług dystrybucji energii elektrycznej, prawa i obowiązki wynikające z umów o dostarczenie wody i odprowadzania ścieków, prawa i obowiązki wynikające z umowy na odprowadzanie wód odpadowych i roztopowych systemem kanalizacji deszczowej, prawa i obowiązki wynikające z umowy o administrowanie nieruchomościami zawartej z (...)spółka z ograniczoną odpowiedzialnością spółka komandytowa oraz prawa i obowiązki wynikające z umowy leasingu, a także tajemnice przedsiębiorstwa związane ze zorganizowaną częścią przedsiębiorstwa wydzieloną do Spółki 1, Spółki 2 i Spółki 3 oraz dokumenty związane z prowadzeniem działalności gospodarczej w ramach zorganizowanej części przedsiębiorstwa wydzielonej do ww. Spółek 1-3.

Jednocześnie wskazali Państwo, że na dzień podziału Spółki Dzielonej, zarówno zespół składników materialnych i niematerialnych przenoszony do nowo zawiązanej Spółki 1, jak i zespół składników materialnych i niematerialnych przenoszony do nowo zawiązanej Spółki 2 i Spółki 3 będzie organizacyjnie wyodrębniony w istniejącej Spółce Dzielonej.

Wyodrębnienie organizacyjne przejawiać się będzie w tym, że:

1)zespół składników materialnych i niematerialnych przenoszony do nowo zawiązanej Spółki 1 jest obecnie i będzie na dzień poprzedzający podział oraz na dzień podziału Spółki Dzielonej związany z nieruchomościami w (...), w oparciu o ten zespół składników wykonywane są i będą czynności związane z niezależną działalnością gospodarczą obejmującą wynajmowanie powierzchni handlowych/komercyjnych położonych na nieruchomościach w (...), a do realizacji tej działalności przypisane są konkretne składniki majątku (to jest właśnie nieruchomości położone w (...) zabudowane budynkami i budowlami),

2)zespół składników materialnych i niematerialnych przenoszony do nowo zawiązanej Spółki 2 jest obecnie i będzie na dzień poprzedzający podział oraz na dzień podziału Spółki Dzielonej związany z nieruchomościami w (...), w oparciu o ten zespół składników wykonywane są i będą czynności związane z niezależną działalnością gospodarczą obejmującą wynajmowanie powierzchni handlowych/komercyjnych położonych w (...) z wykorzystaniem przez klientów najemców nieruchomości przy ul. (...) (przy czym ta nieruchomość jest pasem gruntu o wielkości 79 m stanowiącym parking do obsługi nieruchomości przy ul. (...), a do realizacji tej działalności przypisane są konkretne składniki majątku (to jest właśnie nieruchomości położone w (...) zabudowane budynkami i budowlami),

3)zespół składników materialnych i niematerialnych przenoszony do nowo zawiązanej Spółki 3 jest obecnie i będzie na dzień poprzedzający podział oraz na dzień podziału Spółki Dzielonej związany z nieruchomością przy ul. (...) we (...), w oparciu o ten zespół składników wykonywane są i będą czynności związane z niezależną działalnością gospodarczą obejmującą wynajmowanie powierzchni handlowych/komercyjnych położonych przy ul. (...) we (...), a do realizacji tej działalności przypisane są konkretne składniki majątku (to jest właśnie nieruchomość położona (...).

Ponadto wskazali Państwo, że na dzień poprzedzający podział oraz na dzień podziału Spółki Dzielonej zarówno zespół składników materialnych, jak i niematerialnych przenoszony do nowo zawiązanej Spółki 1, Spółki 2 i Spółki 3 będzie finansowo wyodrębniony w istniejącej spółce A. Od 1 stycznia 2023 r. w ramach ksiąg rachunkowych prowadzonych przez A. wyodrębnione są i będą wyodrębnione na dzień poprzedzający podział oraz na dzień podziału konta księgowe, na których ewidencjonowane są zdarzenia gospodarcze, poniesione koszty i osiągnięte przychody:

‒odrębnie w stosunku do zespołu składników materialnych i niematerialnych przenoszonych do nowo zawiązanej Spółki 1 i związanych z wynajmowaniem powierzchni komercyjnych na nieruchomościach przy w (...);

‒odrębnie w stosunku do zespołu składników materialnych i niematerialnych przenoszonych do nowo zawiązanej Spółki 2 i związanych z wynajmowaniem powierzchni komercyjnych na nieruchomościach w (…);

‒odrębnie w stosunku do zespołu składników materialnych i niematerialnych przenoszonych do nowo zawiązanej Spółki 3 i związanych z wynajmowaniem powierzchni komercyjnych na nieruchomości we (...)

Możliwe jest zatem od początku stycznia 2023 r. i będzie także możliwe na dzień poprzedzający podział oraz na dzień podziału przyporządkowanie przychodów oraz należności i zobowiązań do mających być przedmiotem transakcji zespołu składników odrębnie w stosunku do każdego z zespołów składników materialnych i niematerialnych przenoszonych do nowo zawiązanych Spółek 1-3. O wyodrębnieniu finansowym świadczy zatem szczegółowy układ kont księgowych w Państwa księgach rachunkowych i możliwość przyporządkowania przychodów oraz należności i zobowiązań do mających być przedmiotem transakcji zespołów składników.

Na dzień poprzedzający podział oraz na dzień podziału Spółki Dzielonej każdy z osobna zespół składników przenoszony do nowo zawiązanych Spółek 1- 3 będzie funkcjonalnie wyodrębniony w Państwa istniejącej spółce. Wyodrębnienie funkcjonalne przejawia się i będzie przejawiać się w tym, że składniki materialne i niematerialne opisane we wniosku jako te, które zostaną odrębnie przeniesione na Spółki 1-3 są składnikami przeznaczonymi do realizacji określonych zadań gospodarczych w zakresie wynajmowania powierzchni handlowych/komercyjnych w odrębnych lokalizacjach (odpowiednio w (...) oraz odrębnie w (...), z wykorzystaniem przylegającej nieruchomości przy ul. (...) jako parkingu dla klientów najemców oraz odrębnie przy ul. (...).

Ponadto, każdy z osobna przenoszony zespół składników będzie zdolny do niezależnego działania jako samodzielne podmioty gospodarcze i nie będzie wymagał zaangażowania innych środków materialnych lub niematerialnych, a także struktur działalności przyszłych nabywców lub podjęcia dodatkowych działań przez tych nabywców.

Spółka 1 oraz Spółka 2 i Spółka 3 (każda z osobna) na bazie nabytego przez daną spółkę zespołu składników materialnych i niematerialnych, będzie kontynuowała działalność gospodarczą w takim samym zakresie w jakim działalność była prowadzona przez Państwa, w znaczeniu wynajmowania nieruchomości handlowych/komercyjnych na rzecz innych przedsiębiorców, przy czym Spółka 1 będzie wynajmowała nieruchomości w lokalizacji położonej w (...), Spółka 2 będzie wynajmowała nieruchomości położone przy ul. (...), z wykorzystaniem dla klientów najemców przylegającej nieruchomości w (...), zaś Spółka 3 będzie wynajmowała nieruchomość w lokalizacji położonej we (...).

W konsekwencji Spółka 1, Spółka 2 i Spółka 3 będzie kontynuowała Państwa działalność bez konieczności angażowania innych składników majątku, a także podejmowania dodatkowych działań faktycznych lub prawnych (np. zawarcia umów) niezbędnych do prowadzenia działalności gospodarczej w oparciu o przejęte składniki, a Państwo jak wynika z treści wniosku działalność zlikwidujecie i A. utraci swój byt prawny.

W związku z powyższym zespół składników materialnych i niematerialnych przenoszony do nowo zawiązanej Spółki 1, zespół składników materialnych i niematerialnych przenoszony do nowo zawiązanej Spółki 2 oraz zespół składników materialnych i niematerialnych przenoszony do nowo zawiązanej Spółki 3 będzie każdy z osobna stanowił w myśl art. 2 pkt 27e ustawy zorganizowaną część przedsiębiorstwa, a ich zbycie w trybie podziału Spółki Dzielonej przez zawiązanie nowych spółek stosownie do art. 6 pkt 1 ustawy nie będzie podlegało opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług.

Tym samym Państwa stanowisko w zakresie pytania nr 1 uznaję za prawidłowe.

Dodatkowe informacje

Informacja o zakresie rozstrzygnięcia

Interpretacja dotyczy zdarzenia przyszłego, które Państwo przedstawili i stanu prawnego obowiązującego w dniu wydania interpretacji.

Niniejsza interpretacja dotyczy wyłącznie zakresu podatku od towarów i usług (pytanie nr 1). W zakresie podatku dochodowego od osób prawnych (pytania nr 2 i 3) zostanie wydane odrębne rozstrzygnięcie.

Wydana interpretacja dotyczy tylko sprawy będącej przedmiotem wniosku (zapytania) Zainteresowanego. Inne kwestie przedstawione w opisie sprawy oraz własnym stanowisku, które nie zostały objęte pytaniem nie mogą być – zgodnie z art. 14b § 1 Ordynacji podatkowej – rozpatrzone.

Interpretacja indywidualna wywołuje skutki prawnopodatkowe tylko wtedy, gdy rzeczywisty stan faktyczny sprawy będącej przedmiotem interpretacji pokrywał się będzie ze stanem faktycznym (opisem zdarzenia przyszłego) podanym przez Wnioskodawcę w złożonym wniosku. W związku z powyższym, w przypadku zmiany któregokolwiek elementu przedstawionego we wniosku opisu sprawy, udzielona odpowiedź traci swoją aktualność.

Pouczenie o funkcji ochronnej interpretacji

‒Funkcję ochronną interpretacji indywidualnych określają przepisy art. 14k-14nb ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. – Ordynacja podatkowa (t. j. Dz. U. z 2022 r. poz. 2651 ze zm.). Interpretacja będzie mogła pełnić funkcję ochronną, jeśli Państwa sytuacja będzie zgodna (tożsama) z opisem stanu faktycznego lub zdarzenia przyszłego. Z funkcji ochronnej będą mogli skorzystać Ci z Państwa, którzy zastosują się do interpretacji.

‒Zgodnie z art. 14na § 1 Ordynacji podatkowej:

‒Zgodnie z art. 14na § 2 Ordynacji podatkowej:

Pouczenie o prawie do wniesienia skargi na interpretację

Mają Państwo prawo wnieść skargę na tę interpretację indywidualną do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w (...). Zasady zaskarżania interpretacji indywidualnych reguluje ustawa z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi – (t. j. Dz. U. z 2023 r. poz. 259; dalej jako „PPSA”).

Skargę do Sądu wnosi się za pośrednictwem Dyrektora KIS (art. 54 § 1 PPSA). Skargę należy wnieść w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia interpretacji indywidualnej (art. 53 § 1 PPSA):

‒w formie papierowej, w dwóch egzemplarzach (oryginał i odpis) na adres: Krajowa Informacja Skarbowa, ul. Teodora Sixta 17, 43-300 Bielsko-Biała (art. 47 § 1 PPSA), albo

‒w formie dokumentu elektronicznego, w jednym egzemplarzu (bez odpisu), na adres Elektronicznej Skrzynki Podawczej Krajowej Informacji Skarbowej na platformie ePUAP: /KIS/SkrytkaESP (art. 47 § 3 i art. 54 § 1a PPSA).

Skarga na interpretację indywidualną może opierać się wyłącznie na zarzucie naruszenia przepisów postępowania, dopuszczeniu się błędu wykładni lub niewłaściwej oceny co do zastosowania przepisu prawa materialnego. Sąd jest związany zarzutami skargi oraz powołaną podstawą prawną (art. 57a PPSA).

Podstawa prawna dla wydania interpretacji

Podstawą prawną dla wydania tej interpretacji jest art. 13 § 2a i art. 14b § 1 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. – Ordynacja podatkowa.