Brak prawa do odliczenia podatku naliczonego od wydatków poniesionych na realizację projektu

Interpretacja indywidualna – stanowisko prawidłowe

Szanowni Państwo,

stwierdzam, że Państwa stanowisko w sprawie oceny skutków podatkowych opisanego stanu faktycznego w podatku od towarów i usług jest prawidłowe.

Zakres wniosku o wydanie interpretacji indywidualnej

17 kwietnia 2023 r. wpłynął Państwa wniosek z 17 kwietnia 2023 r. o wydanie interpretacji indywidualnej, który dotyczy braku prawa do odliczenia podatku naliczonego od wydatków poniesionych na realizację projektu pn. „xxx”. Treść wniosku jest następująca:

Opis stany faktycznego

Gmina jest zarejestrowanym czynnym podatnikiem podatku od towarów i usług (dalej: „VAT”).

Realizując zadania własne Gminy, określone w art. 7 ust. 1 ustawy z dnia 8 marca 1990 r. o samorządzie gminnym (Dz. U. z 2023 r. poz. 40; dalej: „ustawa o samorządzie gminnym”), w zakresie zaspokajania zbiorowych potrzeb wspólnoty w sprawach gminnych dróg, ulic, mostów, placów oraz organizacji ruchu drogowego, a w szczególności w celu poprawy warunków komunikacyjnych, Gmina zrealizowała zadanie inwestycyjne pn. „xxx” (dalej: „Projekt” lub „Inwestycja”).

Celem Projektu jest zwiększenie wykorzystania usług transportu publicznego na obszarze B. poprzez budowę parkingu (...) przy (...) w N. Dzięki realizacji Inwestycji osoby dojeżdżający z rejonu N. do B. mają możliwość skorzystania z parkingu, a tym samym dokonania zmiany indywidualnego środka transportu na rzecz transportu zbiorowego. Zastosowane rozwiązanie pozwoli na ograniczenie ruchu komunikacyjnego pomiędzy N. a B., jak i w samej B. w godzinach szczytu. Ruch drogowy stanie się bezpieczniejszy oraz w tym przedziale czasu płynniejszy. Inwestycja ma na celu wskazanie efektywnego sposobu pokonania danego odcinka drogi od źródła do celu podróży.

W ramach Projektu Gmina poniosła wydatki w szczególności na: roboty drogowe, wzniesienie budynku portierni wraz z toaletą, instalacje wodno-kanalizacyjne i elektryczne, montaż wiat, stojaków rowerowych, promocję Projektu.

Poniesione przez Gminę ww. wydatki zostały udokumentowane przez wykonawców wystawionymi na Gminę fakturami VAT z wykazanymi na nich kwotami VAT naliczonego.

Majątek powstały w ramach Inwestycji jest / będzie nieodpłatnie udostępniany dla zainteresowanych podmiotów trzecich i udostępnianie to odbywa się na zasadach ogólnej dostępności majątku publicznego. Majątek Projektu nie jest / nie będzie udostępniany przez Gminę dla podmiotów trzecich komercyjnie / odpłatnie. Gmina nie wykorzystuje / nie będzie wykorzystywała majątku Inwestycji do czynności opodatkowanych VAT.

Gmina uzyskała dofinansowanie na realizację Inwestycji ze środków pochodzących z Regionalnego Programu Operacyjnego Województwa na lata 2014-2020. Gmina w złożonym wniosku o dofinansowanie Projektu wskazała, że podatek VAT nie podlega odliczeniu, zatem jest kosztem kwalifikowalnym Inwestycji (podlega sfinansowaniu z dotacji).

Pytanie

Czy Gminie przysługuje prawo do odliczenia podatku VAT naliczonego wynikającego z faktur VAT dokumentujących wydatki poniesione na Projekt?

Państwa stanowisko w sprawie

Gminie nie przysługuje prawo do odliczenia podatku VAT naliczonego wynikającego z faktur VAT dokumentujących wydatki na Inwestycję, w związku z tym, że majątek powstały w ramach Projektu jest / będzie udostępniany przez Gminę wyłącznie nieodpłatnie na zasadach ogólnej dostępności majątku publicznego, a tym samym towary i usługi nabywane w ramach Projektu są wykorzystywane wyłącznie do realizacji zadań własnych Gminy niepodlegających VAT.

Uzasadnienie stanowiska Gminy.

Zgodnie z art. 86 ust. 1 ustawy o VAT, w zakresie, w jakim towary i usługi są wykorzystywane do wykonywania czynności opodatkowanych, podatnikowi, o którym mowa w art. 15, przysługuje prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego z pewnymi zastrzeżeniami, które nie mają zastosowania w przedmiotowej sprawie.

Z treści powyższej regulacji wynika, iż prawo do odliczenia podatku naliczonego przysługuje podatnikom VAT w sytuacji, gdy towary i usługi, przy nabyciu których został naliczony podatek, są wykorzystywane do wykonywania czynności opodatkowanych VAT.

Dla oceny możliwości skorzystania z prawa do odliczenia, w każdym przypadku istotne jest więc ustalenie, czy towary i usługi, przy zakupie których naliczono VAT:

a)zostały nabyte przez podatnika tego podatku oraz

b)pozostają w bezspornym związku z wykonywanymi przez podatnika czynnościami opodatkowanymi VAT.

Ad A. Gmina jako podatnik VAT w ramach wydatków na Projekt.

Odnosząc się do warunku nabywania towarów i usług przez podatnika, należy wskazać, iż kwestia ta została uregulowana w art. 15 ustawy o VAT. Zgodnie z ust. 1 tego przepisu, za podatników uznaje się osoby prawne, jednostki organizacyjne niemające osobowości prawnej oraz osoby fizyczne, wykonujące samodzielnie działalność gospodarczą, o której mowa w ust. 2, bez względu na cel lub rezultat takiej działalności. Stosownie natomiast do ust. 6 wskazanej regulacji, nie uznaje się za podatnika organów władzy publicznej oraz urzędów obsługujących te organy w zakresie realizowanych zadań nałożonych odrębnymi przepisami prawa, dla realizacji których zostały one powołane, z wyłączeniem czynności wykonywanych na podstawie zawartych umów cywilnoprawnych.

Stosownie do art. 15 ust. 2 ustawy o VAT, działalność gospodarcza obejmuje wszelką działalność producentów, handlowców lub usługodawców, w tym podmiotów pozyskujących zasoby naturalne oraz rolników, a także działalność osób wykonujących wolne zawody. Działalność gospodarcza obejmuje w szczególności czynności polegające na wykorzystywaniu towarów lub wartości niematerialnych i prawnych w sposób ciągły dla celów zarobkowych.

Zapis cytowanego powyżej art. 15 ust. 6 ustawy o VAT jest odzwierciedleniem art. 13 dyrektywy Rady 2006/112/WE z dnia 28 listopada 2006 r. w sprawie wspólnego systemu podatku od wartości dodanej (Dz. Urz. UE L z 2006 r. Nr 347, str. 1, ze zm.), zgodnie z którym krajowe, regionalne i lokalne organy władzy oraz inne podmioty prawa publicznego nie są uważane za podatników w związku z działalnością, którą podejmują lub transakcjami, których dokonują jako organy władzy publicznej, nawet jeśli pobierają należności, opłaty, składki lub płatności w związku z takimi działaniami lub transakcjami. Jednakże w przypadku, gdy podejmują one takie działania lub dokonują takich transakcji, są uważane za podatników w odniesieniu do tych działań lub transakcji, gdyby wykluczenie ich z kategorii podatników prowadziło do znaczących zakłóceń konkurencji.

W konsekwencji, kryterium uznania jednostki samorządu terytorialnego za podatnika VAT jest charakter wykonywanych przez nią czynności, tj. dokonywanie czynności o charakterze publicznoprawnym wyłącza, co do zasady te podmioty z kategorii podatników VAT, natomiast dokonywanie czynności cywilnoprawnych skutkuje zasadniczo uznaniem tych podmiotów za podatników, a realizowane przez nie odpłatne dostawy towarów i świadczenie usług podlegają opodatkowaniu VAT.

W myśl art. 2 ust. 1 ustawy o samorządzie gminnym, gmina wykonuje zadania publiczne w imieniu własnym i na własną odpowiedzialność. Natomiast zgodnie z art. 6 ust. 1 tej ustawy, do zakresu działania gminy należą wszystkie sprawy publiczne o znaczeniu lokalnym, niezastrzeżone ustawami na rzecz innych podmiotów. Stosownie do art. 7 ust. 1 ustawy o samorządzie gminnym zaspokajanie zbiorowych potrzeb wspólnoty należy do zadań własnych gminy. W szczególności zadania własne obejmują sprawy gminnych dróg, ulic, mostów, placów oraz organizacji ruchu drogowego (pkt 2 powyższego przepisu).

Mając na uwadze powyższe należy uznać, iż Gmina nabywając towary / usługi celem realizacji Inwestycji, nie nabyła ich do działalności gospodarczej w rozumieniu art. 15 ust. 2 ustawy o VAT i tym samym nie działała w charakterze podatnika VAT w rozumieniu art. 15 ust. 1 tej ustawy. Wydatki na Projekt zostały bowiem poniesione na realizację nieodpłatnych zadań użyteczności publicznej w zakresie budowy dróg gminnych. Ponadto, Gmina podkreśla, że nie wykorzystuje nabytych towarów / usług w ramach realizacji Inwestycji do świadczenia odpłatnych usług / dostawy towarów, które potencjalnie mogłyby podlegać opodatkowaniu VAT po stronie Gminy i stanowiłyby działalność gospodarczą Gminy w rozumieniu ustawy o VAT.

Wydatki na Inwestycję zostały zatem poniesione do realizacji zadań własnych, poza działalnością gospodarczą Gminy, o której mowa w art. 15 ust. 2 ustawy o VAT, a tym samym nie została spełniona pierwsza przesłanka warunkująca prawo do odliczenia VAT, stanowiąca o ponoszeniu wydatków przez podatnika tego podatku w ramach wykonywanej przez niego działalności gospodarczej.

Ad B. Związek wydatków na Projekt z działalnością opodatkowaną VAT Gminy.

Drugim warunkiem wynikającym z art. 86 ust. 1 ustawy o VAT, niezbędnym do zastosowania prawa do odliczenia VAT naliczonego, jest związek (co najmniej pośredni) ponoszonych wydatków z wykonywaniem czynności opodatkowanych VAT.

Z przedstawionego opisu stanu faktycznego wynika, że zamiarem Gminy nie jest wykorzystywanie majątku Projektu do czynności opodatkowanych VAT. Tym samym, w ocenie Gminy, nie istnieje związek pomiędzy wydatkami związanymi z realizacją Inwestycji z wykonywaniem czynności opodatkowanych VAT przez Gminę. Jak wskazano majątek powstały w wyniku Inwestycji jest udostępniany przez Gminę wyłącznie nieodpłatnie na zasadach ogólnej dostępności majątku publicznego. Wydatki, które Gmina poniosła w związku z Projektem mają na celu realizację nieodpłatnych zadań własnych Gminy w zakresie spraw dotyczących dróg gminnych. W konsekwencji druga przesłanka z art. 86 ust. 1 ustawy o VAT, warunkująca możliwość odliczenia VAT naliczonego, również nie zostanie spełniona.

Powyższe stanowisko Gminy znajduje potwierdzenie w interpretacjach indywidualnych wydanych przez Dyrektora Krajowej Informacji Skarbowej (na gruncie podobnych stanów faktycznych), przykładowo:

-w interpretacji indywidualnej z 10 czerwca 2019 r., sygn. 0112-KDIL2-1.4012185.2018.2.MK,

-w interpretacji indywidualnej z 26 lipca 2019 r., sygn. 0112-KDIL1-1.4012.245.2019.1.OA,

-w interpretacji indywidualnej z 20 marca 2020 r., sygn. 0113-KDIPT1-1.4012.131.2020.1.MW.