Braku prawa do odliczenia podatku VAT naliczonego w związku z realizacją inwestycji.

Interpretacja indywidualna

– stanowisko prawidłowe

Szanowni Państwo,

stwierdzam, że Państwa stanowisko w sprawie oceny skutków podatkowych opisanego stanu faktycznego i zdarzenia przyszłego w podatku od towarów i usług jest prawidłowe.

Zakres wniosku o wydanie interpretacji indywidualnej

17 marca 2023 r. wpłynął Państwa wniosek z 7 marca 2023 r. o wydanie interpretacji indywidualnej, który dotyczy braku prawa do odliczenia podatku VAT naliczonego w związku z realizacją inwestycji pn.: „(…)”.

Uzupełnili go Państwo pismem z 14 marca 2023 r. (wpływ 14 marca 2023 r.).

Treść wniosku jest następująca:

Opis stanu faktycznego i zdarzenia przyszłego

Gmina (…) (dalej: Gmina lub Wnioskodawca) jest zarejestrowana na potrzeby podatku od towarów i usług (dalej: VAT) jako podatnik VAT czynny.

Stosownie do art. 7 ust. 1 pkt 15 ustawy o samorządzie gminnym (tekst jedn.: Dz. U. z 2022 r. poz. 559 ze zm., dalej: ustawa o samorządzie gminnym) do zadań gminy należy zaspakajanie zbiorowych potrzeb wspólnoty w zakresie utrzymania gminnych obiektów i urządzeń użyteczności publicznej oraz obiektów administracyjnych.

Wnioskodawca jest obecnie w trakcie realizacji inwestycji „(...)” (dalej: Zadanie, Inwestycja). Inwestycja współfinansowana jest ze środków Unii Europejskiej w ramach działania „Wsparcie dla rozwoju lokalnego w ramach inicjatywy LEADER” Programu Rozwoju Obszarów Wiejskich na lata 2014 - 2020.

Zadanie obejmuje prace budowlane, których celem jest termomodernizacja obiektu świetlicy wiejskiej w (...) (dalej: Świetlica). Roboty budowlane przewidziane w zakresie rzeczowo-finansowym to w szczególności docieplenie elewacji i stropodachu, wymiana niektórych okien, wymiana źródła ciepła i modernizacja kotłowni, instalacja centralnego ogrzewania, wentylacji mechanicznej, instalacji elektrycznej dotyczącej kotłowni, niezbędne prace przygotowawcze, wykończeniowe i porządkowe.

Ponadto w ramach Zadania zostanie zakupiona i zamontowana na obiekcie stacja meteorologiczna z czujnikiem zanieczyszczeń powietrza z możliwością automatycznego wyświetlania wyników pomiarów na stronie internetowej Gminy. Dostęp do tych danych będzie nieodpłatny.

Gmina poniosła już pierwsze wydatki związane z Inwestycją. Termin zakończenia Inwestycji planowany jest na maj/czerwiec 2023 r.

Właścicielem Świetlicy jest Gmina. Obecnie Świetlica jest użyczona dla Gminnego Ośrodka Kultury, Sportu i Rekreacji (dalej: GOKSiR) i prowadzona jest tam działalność statutowa GOKSiR, tj. m.in. biblioteka, zajęcia świetlicowe, modelarnia, organizacja wydarzeń kulturalnych typu konkursy, imprezy środowiskowe dla mieszkańców.

Po zakończeniu Inwestycji Gmina planuje zawarcie z GOKSiR umowę o administrowanie obiektu (Świetlicy). Przekazanie w administrowanie nastąpi nieodpłatnie. Umowa o administrowaniu ma dać możliwość prowadzenia w obiekcie działalności przez GOKSiR, natomiast wszelkie opłaty za media, bieżące remonty, wszystkie inne wydatki związane z działalnością Świetlicy ponoszone będą przez Gminę. To Gmina zobowiązana będzie do wykonywania wszelkich czynności związanych z utrzymywaniem Świetlicy. Gmina będzie dbała o właściwy stan techniczny, użytkowy i sanitarny Świetlicy.

Ponadto, Świetlica będzie także udostępniana nieodpłatnie przez Gminę na potrzeby organizacji społecznych działających w sołectwie (np. na rzecz Ochotniczej Straży Pożarnej, Rady Sołeckiej) na potrzeby ich działalności społecznej, a także na potrzeby ogólnodostępnych spotkań oraz imprez dla mieszkańców. Z tytułu tych czynności, Gmina nie będzie uzyskiwać żadnych opłat.

Gmina nie uzyskiwała ani nie będzie uzyskiwać żadnych korzyści majątkowych z wynajmowania pomieszczeń Świetlicy żadnym podmiotom. Budynek Świetlicy nie będzie udostępniany osobom trzecim na podstawie odpłatnych umów.

Właścicielem obiektu objętego działaniami Zadania, a także jego realizatorem jest Gmina. Wszystkie faktury z tytułu dostaw towarów i usług związanych z realizacją tej inwestycji są/będą wystawiane na Gminę.

Towary i usługi zakupione w ramach realizacji przedmiotowej Inwestycji, a także jej efekty nie będą wykorzystywane do czynności opodatkowanych.

Pytanie

Czy Gminie przysługuje/będzie przysługiwało prawo do odliczenia podatku VAT naliczonego w całości lub części od wydatków związanych z realizacją Inwestycji?

Państwa stanowisko w sprawie

Gminie nie przysługuje/nie będzie przysługiwało prawo do odliczenia podatku naliczonego od wydatków związanych z realizacją Inwestycji.

Uzasadnienie stanowiska Wnioskodawcy

Zgodnie z art. 15 ust. 1 ustawy o VAT, podatnikami są osoby prawne, jednostki organizacyjne niemające osobowości prawnej oraz osoby fizyczne, wykonujące samodzielnie działalność gospodarczą, o której mowa w ust. 2, bez względu na cel lub rezultat takiej działalności.

Działalność gospodarcza - jak stanowi art. 15 ust. 2 ustawy o VAT - obejmuje wszelką działalność producentów, handlowców lub usługodawców, w tym podmiotów pozyskujących zasoby naturalne oraz rolników, a także działalność osób wykonujących wolne zawody. Działalność gospodarcza obejmuje w szczególności czynności polegające na wykorzystywaniu towarów lub wartości niematerialnych i prawnych w sposób ciągły dla celów zarobkowych.

Z kolei, zgodnie z ust. 6 przedmiotowej regulacji, nie uznaje się za podatnika organów władzy publicznej oraz urzędów obsługujących te organy w zakresie realizowanych zadań nałożonych odrębnymi przepisami prawa, dla realizacji których zostały one powołane, z wyłączeniem czynności wykonywanych na podstawie zawartych umów cywilnoprawnych.

Jednocześnie zgodnie z art. 2 ust. 1 ustawy o samorządzie gminnym, gmina wykonuje zadania publiczne w imieniu własnym i na własną odpowiedzialność.

W myśl art. 6 ust. 1 ww. ustawy, do zakresu działania gminy należą wszystkie sprawy publiczne o znaczeniu lokalnym, niezastrzeżone ustawami na rzecz innych podmiotów.

Zgodnie z art. 86 ust. 1 ustawy o VAT, podatnikowi, o którym mowa w art. 15, przysługuje prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego w zakresie, w jakim towary i usługi są wykorzystywane do wykonywania czynności opodatkowanych, z zastrzeżeniem art. 114, art. 119 ust. 4, art. 120 ust. 17 i 19 oraz art. 124.

Prawo to przysługuje podatnikowi pod warunkiem, że nie zachodzą przesłanki negatywne, sprecyzowane w art. 88 ustawy o VAT.

Celem odliczenia podatku VAT konieczne jest łączne spełnienie następujących przesłanek:

-wydatek musi zostać poniesiony przez podatnika VAT,

-wydatek musi mieć związek z dokonywanymi przez podatnika czynnościami opodatkowanymi VAT,

-nie występują przesłanki negatywne, o których mowa w art. 88 ustawy o VAT.

Innymi słowy, nie jest możliwe obniżenie podatku należnego o kwotę podatku naliczonego przez podmiot, który nie występuje w tym zakresie w roli podatnika VAT. Nie jest przy tym możliwe obniżenie podatku należnego o podatek naliczony wynikający z wydatków poniesionych przez podatnika w związku z wykonywaniem czynności pozostających poza zakresem ustawy o VAT bądź czynności zwolnionych z tego podatku.

Gmina pragnie zaznaczyć, że Trybunał Sprawiedliwości Unii Europejskiej (dalej: TSUE) wielokrotnie wskazywał, że w celu przyznania podatnikowi prawa do odliczenia podatku naliczonego, co do zasady konieczne jest istnienie bezpośredniego i ścisłego związku pomiędzy konkretną transakcją powodującą naliczenie podatku należnego, a transakcją lub kilkoma transakcjami objętymi podatkiem należnym, które rodzą prawo do odliczenia. Jednocześnie, zdaniem TSUE, istnieje możliwość przyznania podatnikowi prawa do odliczenia, gdy taki bezpośredni i ścisły związek nie występuje, lecz poniesione wydatki należą do kosztów ogólnych tego podatnika i jako takie stanowią elementy cenotwórcze dostarczanych towarów i usług. Takie wydatki mają bowiem bezpośredni związek z całością działalności gospodarczej podatnika (wyrok TSUE w sprawie C-126/14 Sveda UAB).

Powyższe prowadzi do wniosku, że prawo do odliczenia powstaje zarówno wtedy, gdy dany wydatek pozostaje w ścisłym związku z konkretną czynnością opodatkowaną, jak również, gdy jest związany z większą liczbą takich czynności, a także, gdy zostaje poniesiony w związku z ogółem czynności, kształtujących zakres działalności gospodarczej podatnika. W każdym bowiem z tych przypadków podatek naliczony zapłacony w cenie nabytych towarów lub usług stanowi, w sposób pośredni lub bezpośredni, element cenotwórczy czynności opodatkowanych, pozostając z nimi w ten sposób ścisłym związku, wynikającym zarówno z art. 86 ust. 1 ustawy o VAT.

Zdaniem Gminy, wydatków poniesionych w związku z realizacją Zadania nie sposób bezpośrednio przypisać działalności gospodarczej prowadzonej przez Gminę. Tym samym wydatki te będą wykorzystywane przez Gminę do czynności niedających prawa od obniżenia podatku należnego o podatek naliczony.

Zgodnie z powołanymi wyżej przepisami, odliczenie podatku naliczonego na zasadach określonych w art. 86 ust. 1 ustawy uwarunkowane jest tym, aby nabywane towary i usługi były wykorzystywane przez zarejestrowanego, czynnego podatnika podatku VAT w ramach działalności gospodarczej do wykonywania czynności opodatkowanych podatkiem od towarów i usług.

Podstawowym warunkiem, którego spełnienie należy analizować w aspekcie prawa do odliczenia podatku VAT jest związek dokonywanych nabyć towarów i usług ze sprzedażą uprawniającą do dokonywania takiego odliczenia, czyli sprzedażą generującą podatek należny.

W omawianej sprawie związek taki nie występuje. Jak wskazał Wnioskodawca z tytułu użytkowania Świetlicy, Gmina nie będzie uzyskiwała jakichkolwiek obrotów opodatkowanych podatkiem VAT. Świetlica nie będzie w żadnym zakresie wykorzystywana przez Wnioskodawcę do wykonywania czynności opodatkowanych podatkiem VAT.

W konsekwencji Wnioskodawca nie będzie miał prawa do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego wynikającego z faktur dotyczących zakupów towarów i usług dokonywanych w związku z realizacją Zadania.

Tym samym, z uwagi na brak związku wydatków poniesionych na Zadanie z występującymi po stronie Gminy czynnościami opodatkowanymi VAT, przesłanki określone w art. 86 ust. 1 ustawy o VAT nie zostały spełnione. W związku z powyższym, zdaniem Gminy, nie ma ona prawa do odliczenia VAT naliczonego od wydatków ponoszonych w związku z realizacją Inwestycji.

Stanowisko Gminy znajduje potwierdzenie w licznych interpretacjach indywidualnych Dyrektora Krajowej Informacji Skarbowej (dalej: DKIS). Przykładowo w interpretacji indywidualnej z dnia 26 lipca 2022 r., sygn. 0111-KDIB3-1.4012.510.2022.1.AMA, w której DKIS uznał, że: „Jak wynika z powołanych powyżej przepisów prawa rozliczenie podatku naliczonego na zasadach określonych w art. 86 ust. 1 ustawy uwarunkowane jest tym, aby nabywane towary i usługi były wykorzystywane przez zarejestrowanego, czynnego podatnika podatku VAT, w ramach działalności gospodarczej, do wykonywania czynności opodatkowanych podatkiem od towarów i usług.

Podstawowym warunkiem, którego spełnienie należy analizować w aspekcie prawa do odliczenia podatku VAT jest związek dokonywanych nabyć towarów i usług ze sprzedażą uprawniającą do dokonywania takiego odliczenia, czyli sprzedażą generującą podatek należny.

W rozpatrywanej sprawie związek taki nie występuje, gdyż jak wskazali Państwo we wniosku, towary i usługi zakupione w ramach realizacji przedmiotowej inwestycji, a także jej efekty nie będą wykorzystywane do czynności opodatkowanych.

Poza tym, co również wynika z wniosku, termomodernizacja budynku świetlicy odbywa się w ramach władztwa publicznego, jako że następuje w wykonaniu Państwa ustawowych obowiązków wynikających art. 7 ust. 1 ww. ustawy o samorządzie gminnym. Skoro więc nabyli Państwo towary i usługi związane z realizacją inwestycji w ramach wykonywania zadań własnych, to zgodnie z art. 15 ust. 6 ustawy, w zakresie realizacji tego zadania nie będą Państwo działać jako podatnik podatku od towarów i usług.

Wobec powyższego, należy stwierdzić, że nie przysługuje Państwu prawo do odliczenia podatku naliczonego od wydatków związanych z realizacją projektu w ramach Regionalnego Programu Operacyjnego Województwa (...) na lata 2014-2020 dotyczącego zadania pn.: „(…)”.

Podobnie wypowiedział się DKIS w interpretacji indywidualnej z dnia 1 grudnia 2020 r., sygn. 0112-KDIL1-3.4012.398.2020.1.TK, w której wskazał, że: „Podstawowym warunkiem, którego spełnienie należy analizować w aspekcie prawa do odliczenia podatku VAT jest związek dokonywanych nabyć towarów i usług ze sprzedażą uprawniającą do dokonywania takiego odliczenia, czyli sprzedażą generującą podatek należny. W analizowanej sprawie związek taki nie występuje. Jak bowiem wskazał Wnioskodawca - plac zabaw jest miejscem ogólnodostępnym, dostępnym bezpłatnie, administrowanym i zarządzanym przez Gminę. Ponadto Wnioskodawca wskazał, że inwestycja w zakresie budowy placu zabaw jest dokonywana w ramach realizacji zadań własnych Gminy, do których zgodnie z art. 7 ust. 1 pkt 10 ustawy, należy w szczególności zaspokajanie zbiorowych potrzeb wspólnoty poprzez m.in. realizację spraw związanych z terenami rekreacyjnymi i urządzeniami sportowymi. Realizacja zadania pn. „(...)” stanowi realizację tych zadań.

Zatem, w związku z tym, że realizując przedmiotowe zadanie Wnioskodawca nie działa w charakterze podatnika VAT, a towary i usługi nabywane w związku z realizacją projektu nie są i nie będą wykorzystywane do wykonywania czynności opodatkowanych podatkiem od towarów i usług, Gminie nie przysługuje - na podstawie art. 86 ust. 1 ustawy - prawo do odliczenia podatku naliczonego zawartego w fakturze dokumentującej zakup towarów i usług związanych z realizacją przedmiotowego zadania.”

Zbieżne stanowisko zostało przedstawione w interpretacji indywidualnej z dnia 30 listopada 2020 r., 0113-KDIPT1-2.4012.748.2020.1.IR, w której DKIS wskazał, iż: „W omawianej sprawie warunek uprawniający do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego nie zostanie spełniony, ponieważ - jak wynika z okoliczności sprawy - efekty powstałe w ramach realizowanej inwestycji nie będą wykorzystywane do czynności opodatkowanych podatkiem od towarów i usług. W związku z powyższym, Wnioskodawca nie będzie miał prawa do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego od wydatków ponoszonych z tytułu realizacji ww. inwestycji. Tym samym, Wnioskodawcy z tego tytułu nie będzie przysługiwało prawo do zwrotu podatku, o którym mowa w art. 87 ust. 1 ustawy.

Reasumując, Wnioskodawca nie będzie miał prawa do odliczenia podatku VAT w związku z realizacją inwestycji pn. (…), ponieważ, jak wynika z okoliczności sprawy, efekty powstałe w ramach ww. inwestycji nie będą wykorzystywane do czynności opodatkowanych podatkiem od towarów i usług.”

Podobnie wypowiedział się DKIS w interpretacji indywidualnej z dnia 30 listopada 2020 r., sygn. 0113-KDIPT1-1.4012.767.2020.1.MW, DKIS wskazał, iż: „W omawianej sprawie warunek uprawniający do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego nie zostanie spełniony, ponieważ - jak wskazał Wnioskodawca - wykonana rewitalizacja i realizacja celów projektu nie będzie służyła czynnościom opodatkowanym podatkiem VAT. W związku z powyższym, Wnioskodawca nie będzie miał prawa do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego z tytułu wydatków inwestycyjnych na realizację ww. projektu. Tym samym, Wnioskodawcy z tego tytułu nie będzie przysługiwało prawo do zwrotu różnicy podatku, o której mowa w art. 87 ust. 1 ustawy.

Mając na uwadze przedstawiony opis sprawy oraz powołane przepisy stwierdzić należy, że Wnioskodawca nie będzie miał prawa do odliczenia podatku naliczonego w związku z wydatkami inwestycyjnymi na realizację projektu ponieważ ponoszone wydatki nie będą miały związku z wykonywaniem czynności opodatkowanych podatkiem od towarów i usług.”

Zbieżny pogląd zaprezentował DKIS w interpretacji indywidualnej z dnia 4 listopada 2020 r., sygn. 0114-KDIP1-1.4012.598.2020.1.WD, w której wskazał: „W przedmiotowej sprawie warunki uprawniające do odliczenia nie będą spełnione, gdyż Wnioskodawca realizując projekt pn. .Zagospodarowanie terenu przy świetlicy wiejskiej w (...)’’ nie działa w charakterze podatnika VAT, lecz działa w zakresie realizacji zadań własnych Gminy polegających na zaspokajaniu potrzeb mieszkańców, a efekty realizacji inwestycji - jak wynika z wniosku - nie będą wykorzystywane do czynności opodatkowanych podatkiem od towarów i usług. W podanym stanie faktycznym Gmina realizuje swoje zadania własne w zakresie kultury, w tym bibliotek gminnych i innych instytucji kultury, a także w zakresie kultury fizycznej i turystyki, w tym terenów rekreacyjnych i urządzeń sportowych. Jak wskazano we wniosku Gmina z tytułu realizacji ww. projektu nie będzie osiągała żadnych dochodów, a urządzony teren jest udostępniony społeczności lokalnej nieodpłatnie.

W konsekwencji Gmina nie będzie miała prawa odliczenia kwoty podatku VAT w związku z realizacją przedmiotowego zadania inwestycyjnego”.

Ocena stanowiska

Stanowisko, które przedstawili Państwo we wniosku jest prawidłowe.

Uzasadnienie interpretacji indywidualnej

Zgodnie z art. 86 ust. 1 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (t.j. Dz. U. z 2022 r. poz. 931 ze zm.), zwanej dalej „ustawą”: