Wyłączenie z opodatkowania darowizny nieruchomości.

Interpretacja indywidualna – stanowisko prawidłowe

Szanowni Państwo,

stwierdzam, że Państwa stanowisko w sprawie oceny skutków podatkowych opisanego zdarzenia przyszłego w podatku od towarów i usług jest prawidłowe.

Zakres wniosku o wydanie interpretacji indywidualnej

14 marca 2023 r. wpłynął Państwa wniosek z 9 marca 2023 r. o wydanie interpretacji indywidualnej, który dotyczy podatku od towarów i usług w zakresie wyłączenia z  opodatkowania darowizny nieruchomości dokonanej przez Skarb Państwa na rzecz Gminy. Uzupełnili go Państwo – w odpowiedzi na wezwanie – pismem z 11 maja 2023 r. (wpływ 18 maja 2023 r.).

Treść wniosku jest następująca:

Opis zdarzenia przyszłego

Powiat jest zarejestrowanym podatnikiem VAT czynnym i składa deklaracje VAT we własnym imieniu. Zgodnie z regulacją zawartą w art. 11 ust. 1 ustawy o gospodarce nieruchomościami organem reprezentującym Skarb Państwa jest Starosta, wykonujący zadania z zakresu administracji rządowej. Jednakże podatnikiem podatku od towarów i usług w ramach wykonywania zadań zleconych w imieniu Skarbu Państwa nie jest starosta, który nie posiada osobowości prawnej tylko Powiat jako jednostka samorządu terytorialnego wyposażona w osobowość prawną. Gmina wystąpiła z wnioskiem o darowiznę nieruchomości Skarbu Państwa o nr 1 położoną w …, obręb ewidencyjny … (…).

Stan prawny nieruchomości został uregulowany na rzecz Skarbu Państwa w 2021 r. - założenie księgi wieczystej z wpisem prawa własności na rzecz Skarbu Państwa na podstawie zaświadczenia Prezydium Powiatowej Rady Narodowej w … z dnia 27.11.1964 r. (zaświadczenie przeniesione z Lwh …) czyli po wejściu w życie ustawy o  podatku od towarów i usług.

Zgodnie z miejscowym planem zagospodarowania przestrzennego przyjętym Uchwałą Nr  … Rady Miejskiej w … z dnia 29 kwietnia 2022 r., opublikowaną w  Dzienniku Urzędowym Województwa … z dnia ... poz. …, która weszła w życie z dniem … r. nieruchomość będąca przedmiotem darowizny położona jest na: terenie drogi wewnętrznej oznaczonym na rysunku planu symbolem - 2KDW; terenie rolniczym - 3RP oraz na terenie drogi publicznej klasy zbiorczej - 1KDZ.

W terenie działka w części wschodniej jest zagospodarowana jako urządzona droga o ok. 70 m długości, od strony ul. … stanowi utwardzoną drogę, dalej ok. 225 m drogę polną i  dalej stanowi wąski niezagospodarowany pas. Nieruchomość znajduje się w terenie wyposażonym w podstawowe urządzenia infrastruktury technicznej (sieć wodociągowa, elektroenergetyczna, gazowa).

Powiatowy Zarząd Dróg w piśmie nr … z dnia 23 lutego 2023 r. nie wnosi zastrzeżeń w sprawie darowizny działki nr 1, której część przeznaczona jest w planie miejscowym pod budowę drogi klasy zbiorczej.

Dokonanie darowizny nieruchomości następuje w oparciu o art. 13 ust. 2 i 2a ustawy z dnia 21 sierpnia 1997 r. o gospodarce nieruchomościami w ramach darowizny dokonywanej między Skarbem Państwa, a jednostką samorządu terytorialnego w oparciu o zarządzenie Wojewody … Nr Rej. … r. z przeznaczeniem na  zaspokojenie zbiorowych potrzeb wspólnoty w zakresie gminnych dróg, ulic, mostów, placów oraz organizacji ruchu drogowego.

Przedmiot darowizny zgodnie z art. 3 ust. 3 i 3a Prawa budowlanego częściowo stanowi obiekt liniowy w postaci drogi.

W uzupełnieniu wniosku wskazali Państwo:

Dla nieruchomości będącej przedmiotem darowizny - nr 1 położonej w … - prowadzona jest księga wieczysta … z wpisem prawa własności na rzecz Skarbu Państwa na podstawie zaświadczenia Prezydium Powiatowej Rady Narodowej w  … Nr … z dnia .. r. Księga wieczysta została założona w 2021 r. poprzez przeniesienie w/w zaświadczenia z Lwh ... Zatem nabycie nieruchomości nie  podlegało opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług, a także nie przysługiwało organowi prawo do obniżenia kwoty podatku należnego kwotę podatku naliczonego z tytułu nabycia nieruchomości. Z uwagi, iż regulacja stanu prawnego nieruchomości polegała na ujawnieniu właściciela w księdze wieczystej, czynność ta nie była udokumentowana fakturą  VAT.

Ponadto informują Państwo, że nieruchomość była wykorzystywana do czynności niepodlegających opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług. Skarb Państwa nie ponosił żadnych nakładów w związku z przedmiotową nieruchomością.

Pytanie

Czy darowizna działki Skarbu Państwa na rzecz Gminy … z przeznaczeniem na  zaspokojenie zbiorowych potrzeb wspólnoty w zakresie gminnych dróg, ulic, mostów, placów oraz organizacji ruchu drogowego będzie dostawą w rozumieniu art. 7 ust. 2 ustawy z  dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (tekst jedn.: Dz. U. z 2022 r. poz. 931 z  późn. zm.)?

Państwa stanowisko w sprawie

Zgodnie z art. 7 ust. 2 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (tekst  jedn.: Dz. U. z 2022 r. poz. 931 z późn. zm.) przez dostawę towarów, o której mowa w  art. 5 ust. 1 pkt 1, rozumie się również przekazanie nieodpłatnie przez podatnika towarów należących do jego przedsiębiorstwa, w szczególności:

1)przekazanie lub zużycie towarów na cele osobiste podatnika lub jego pracowników, w  tym byłych pracowników, wspólników, udziałowców, akcjonariuszy, członków spółdzielni i ich domowników, członków organów stanowiących osób prawnych, członków stowarzyszenia,

2)wszelkie inne darowizny - jeżeli podatnikowi przysługiwało, w całości lub w części, prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego z tytułu nabycia, importu lub wytworzenia tych towarów lub ich części składowych.

Z cytowanego przepisu wynika, że darowizna - jako czynność prawna nieodpłatna - jest na  gruncie podatku od towarów i usług traktowana specyficznie. Będzie ona stanowić czynność opodatkowaną tym podatkiem tylko wówczas, gdy spełniony zostanie warunek określony w art. 7 ust. 2 tj. gdy darczyńcy przysługiwało prawo do odliczenia choćby części podatku naliczonego z tytułu nabycia, importu lub wytworzenia przedmiotu darowizny lub  jego części składowych. Niespełnienie w/w warunku powoduje, że czynność darowizny w ogóle nie podlega opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług.

Zgodnie z brzmieniem przywołanego wcześniej art. 7 ust. 2 ustawy o VAT, należy rozważyć, czy w momencie nabycia nieruchomości nr 1 tj. ujawnienia w księdze wieczystej … Skarbowi Państwa (Powiatowi) przysługiwało prawo do obniżenia podatku należnego o podatek naliczony. W myśl art. 86 ust. 1 Ustawy o VAT, w zakresie, w  jakim towary i usługi są wykorzystywane do wykonywania czynności opodatkowanych, podatnikowi przysługuje prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego.

Jak stanowi ust. 10 przytoczonego przepisu, prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o  kwotę podatku naliczonego powstaje w rozliczeniu za okres, w którym w odniesieniu do nabytych lub importowanych przez podatnika towarów i usług powstał obowiązek podatkowy u sprzedawcy. Co ważne, prawo do odliczenia VAT przysługuje nie wcześniej niż w okresie otrzymania faktury.

Aby podatnik miał możliwość odliczyć podatek vat od dokonanego zakupu muszą zostać spełnione łącznie następujące warunki:

‒otrzymał fakturę,

‒powstał obowiązek podatkowy u sprzedawcy,

‒nabyte towary lub usługi będą przez podatnika wykorzystywane w związku z  wykonywaniem czynności opodatkowanych.

Pojęcie czynności opodatkowanych na gruncie art. 86 należy rozumieć ściśle. Oznacza to, że  prawo do odliczenia podatku naliczonego przysługuje podatnikowi w zakresie, w jakim wykorzystuje on nabyte towary i usługi do wykonywania czynności, które rodzą podatek należny czynnościami dającymi prawo do odliczenia są również dostawa towarów i  świadczenie usług poza terytorium kraju, które byłyby opodatkowane na terytorium kraju. W zakresie zatem, w jakim podatnik wykorzystuje nabyte towary lub usługi do wykonywania czynności niepodlegających opodatkowaniu lub podlegających opodatkowaniu, ale  zwolnionych od podatku, prawo do odliczenia podatku naliczonego mu nie przysługuje.

Skarbowi Państwa (Powiatowi) nie przysługiwało prawo do obniżenia podatku należnego o  podatek naliczony. W ocenie Wnioskodawcy, w przypadku dokonania planowanej darowizny wskazanej we wniosku działki nie dojdzie do dostawy w rozumieniu art.  7  ust.  2  ustawy o VAT.

Mając na uwadze powołane powyżej przepisy prawa oraz przedstawiony opis sprawy należy stwierdzić, że darowizna przedmiotowej działki nie będzie stanowiła odpłatnej dostawy towarów w rozumieniu art. 7 ust. 2 ustawy, a tym samym nie będzie podlegała opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług.

W uzupełnieniu wniosku wskazali Państwo, że stanowisko w sprawie oceny prawnej przedstawionej we wniosku z dnia 9.03.2023 r. nie ulega zmianie.

Ocena stanowiska

Stanowisko, które przedstawili Państwo we wniosku jest prawidłowe.

Uzasadnienie interpretacji indywidualnej

Zgodnie z przepisem art. 5 ust. 1 pkt 1 ustawy z 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (t. j. Dz. U. z 2022 r., poz. 931, ze zm.), zwanej dalej „ustawą”:

Według art. 2 pkt 6 ustawy:

Przepis art. 7 ust. 1 ustawy stanowi, że:

Przez pojęcie „dostawy towarów”, należy rozumieć przeniesienie prawa do rozporządzania towarami jak właściciel. Interpretując zawarty w ww. artykule zwrot „przeniesienie prawa do rozporządzania towarami jak właściciel” należy podkreślić, że jest to czynność, która daje otrzymującemu towar prawo do postępowania z nim jak właściciel. Uznaje się przy tym, że chodzi tutaj przede wszystkim o możliwość faktycznego dysponowania rzeczą, a nie rozporządzania nią w sensie prawnym. Istotą dostawy towarów nie jest bowiem przeniesienie prawa własności. Zwrotu „prawo do rozporządzania jak właściciel” nie można interpretować jako „prawo własności”. Istotny jest przede wszystkim aspekt ekonomiczny, a nie prawny transakcji, w ramach której podatnik przenosi na nabywcę prawo do rozporządzania towarami jak właściciel. Akcent sformułowanej definicji położony został głównie na podkreślenie przeniesienia ekonomicznego władztwa nad rzeczą w taki sposób, aby nabywca mógł nią dysponować podobnie jak właściciel.

Na mocy art. 8 ust. 1 ustawy:

Z treści powołanego wyżej przepisu art. 5 ust. 1 pkt 1 ustawy jednoznacznie wynika, że dostawa towarów i świadczenie usług, co do zasady podlegają opodatkowaniu VAT jedynie wówczas, gdy czynności te są wykonywane odpłatnie.

Ustawodawca jednakże przewidział od powyższej reguły wyjątki, które zostały zawarte – w przypadku dostawy towarów – w art. 7 ust. 2 oraz – w przypadku świadczenia usług – w art. 8 ust. 2 ustawy.

Czynnością zrównaną z odpłatną dostawą towarów, o której mowa w art. 7 ust. 1 ustawy jest także, zgodnie z ust. 2 powyższego artykułu:

Zatem, opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług podlega odpłatna dostawa towarów (przeniesienie prawa do rozporządzania towarem jak właściciel), a także wszelkie inne przekazania oraz darowizny wskazane w art. 7 ust. 2 pkt 1 i 2 ustawy, pod warunkiem, że podatnikowi przysługiwało prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego przy nabyciu, imporcie lub wytworzeniu tych towarów lub ich części składowych.

Tym samym, niespełnienie powyższego warunku jest podstawą do traktowania nieodpłatnego przekazania towarów w świetle art. 5 ust. 1 pkt 1 ustawy – jako wyłączonego spod zakresu działania ustawy, bez względu na cel, na który zostały one przekazane.

Jak wyżej wskazano nieodpłatnie przekazanie przez podatnika towarów należących do jego przedsiębiorstwa (nieodpłatne przekazanie towarów na cele osobiste podatnika lub jego pracowników, w tym byłych pracowników, wspólników, jak również wszelkie inne darowizny) podlega opodatkowaniu po łącznym spełnieniu warunków zawartych w art. 7 ust. 2 ustawy, tj. jeżeli:

·dokonujący nieodpłatnego przekazania jest podatnikiem podatku od towarów i usług,

·przekazane towary należą do jego przedsiębiorstwa,

·przedmiotem nieodpłatnego przekazania jest towar, w stosunku do którego podatnikowi przysługiwało, w całości lub w części, prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego przy nabyciu, imporcie lub wytworzeniu tego towaru lub jego części składowych.

Oznacza to, że nieodpłatne przekazanie towarów uznaje się za odpłatną dostawę towarów, jeżeli podatnikowi przysługiwało, w całości lub w części, prawo do odliczenia podatku naliczonego w związku z ich nabyciem, importem lub wytworzeniem, w tym części składowych.

Jeżeli natomiast podatnik nie miał prawa do odliczenia kwoty podatku naliczonego, to wszelkie przekazanie lub zużycie towarów bez wynagrodzenia (nieodpłatne przekazania), pozostaje neutralne podatkowo (podatnik nie musi dokonać ich opodatkowania).

Zakres opodatkowania podatkiem VAT wyznacza nie tylko czynnik przedmiotowy – opodatkowaniu podlega odpłatna dostawa towarów lub odpłatne świadczenie usług, ale także czynnik podmiotowy – czynności muszą być wykonywane przez podatnika.

Według zapisu art. 15 ust. 1 ustawy:

Zgodnie z art. 15 ust. 2 ustawy:

W myśl art. 15 ust. 6 ustawy:

Powyższy zapis jest odzwierciedleniem art. 13 Dyrektywy 2006/112/WE Rady z dnia 28 listopada 2006 r. w sprawie wspólnego systemu podatku od wartości dodanej – (Dz. Urz. UE.L. Nr 347 z 11.12.2006 s. 1, ze zm.), zgodnie z którym:

Jak stanowi art. 2 ust. 1 ustawy z 5 czerwca 1998 r. o samorządzie powiatowym (t. j. Dz. U. z 2022 r. poz. 1526 ze zm.).