Brak prawa do odliczenia podatku naliczonego od wydatków (z wyłączeniem wydatków na usunięcie kolizji w zakresie sieci wodociągowej) poniesionych na inwestycję polegającą na budowie drogi wraz z infrastrukturą towarzyszącą

Interpretacja indywidualna – stanowisko prawidłowe

Szanowni Państwo,

stwierdzam, że Państwa stanowisko w sprawie oceny skutków podatkowych opisanego zdarzenia przyszłego w podatku od towarów i usług jest prawidłowe.

Zakres wniosku o wydanie interpretacji indywidualnej

6 kwietnia 2023 r. wpłynął Państwa wniosek z 4 kwietnia 2023 r. o wydanie interpretacji indywidualnej, który dotyczy braku prawa do odliczenia podatku naliczonego od wydatków (z wyłączeniem wydatków na usunięcie kolizji w zakresie sieci wodociągowej) poniesionych na inwestycję polegającą na budowie drogi wraz z infrastrukturą towarzyszącą.

Treść wniosku jest następująca:

Opis zdarzenia przyszłego

Gmina (dalej: Gmina, Wnioskodawca) jest czynnym podatnikiem podatku od towarów i usług. Składa Naczelnikowi Urzędu Skarbowego comiesięczne „Deklaracje dla podatku od towarów i usług” VAT-7.

Realizując zadania własne Gminy, określone w art. 7 ust. 1 ustawy z dnia 8 marca 1990 r. o samorządzie gminnym (t. j. Dz. U. z 2023 r., poz. 40), Wnioskodawca planuje realizację zadania inwestycyjnego, polegającego na budowie drogi przy ul. M. z infrastrukturą towarzyszącą. Wnioskodawca złożył wniosek o dofinansowanie w ramach poddziałania „Wsparcie inwestycji związanych z tworzeniem, ulepszaniem lub rozbudową wszystkich rodzajów małej infrastruktury, w tym inwestycji w energię odnawialną i oszczędzanie energii”, objętego Programem Rozwoju Obszarów Wiejskich na lata 2014-2020. Celem inwestycji będzie poprawa warunków życia oraz dostępności do usług publicznych i miejsc pracy w ośrodkach lokalnych dla mieszkańców miejscowości M. w Gminie. Zakres prac przedmiotowej inwestycji będzie obejmował: roboty przygotowawcze, roboty ziemne, odwodnienie korpusu drogowego, regulację studni i zaworów, podbudowy, nawierzchnie, elementy ulic, zieleń i roboty porządkowe, kanalizację deszczową, kolektor deszczowy, budowę studni, budowę kanalizacji teletechnicznej, gospodarkę drzewostanem usunięcie kolizji w zakresie sieci:

- wodociągowej

- gazowej,

- elektroenergetycznej i oświetlenia.

Jak wskazano powyżej, niniejsza inwestycja przewiduje m.in. usunięcie kolizji w zakresie sieci wodociągowej, jednakże wydatki na usunięcie kolizji w tym zakresie nie są objęte niniejszym wnioskiem o interpretację indywidualną przepisów prawa podatkowego. Faktury VAT, dokumentujące wydatki związane z realizacją tego zadania inwestycyjnego, wystawiane będą na Gminę. Efekty realizacji przedmiotowej inwestycji, za wyjątkiem usunięcia kolizji w zakresie sieci wodociągowej, nie będą wykorzystywane do celów zarobkowych, nie będą wykorzystywane do czynności opodatkowanych podatkiem VAT.

Pytanie

Czy Gminie będzie przysługiwało prawo do odliczenia podatku naliczonego od wydatków (z wyłączeniem wydatków na usunięcie kolizji w zakresie sieci wodociągowej) poniesionych na przedmiotową inwestycję?

Państwa stanowisko w sprawie

Gminie nie będzie przysługiwało prawo do odliczenia podatku naliczonego od wydatków poniesionych na przedmiotową inwestycję (za wyjątkiem wydatków dotyczących usunięcia kolizji w zakresie sieci wodociągowej). Zgodnie bowiem z treścią art. 86 ust. 1 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (t. j. Dz. U. z 2022 r., poz. 931 ze zmianami) - dalej: u.p.t.u., w zakresie, w jakim towary i usługi są wykorzystywane do wykonywania czynności opodatkowanych, podatnikowi, o którym mowa w art. 15, przysługuje prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego, z zastrzeżeniem art. 114, art. 119 ust. 4, art. 120 ust. 17 i 19 oraz art. 124. Prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego przysługuje zatem wówczas, gdy jednocześnie zostaną spełnione następujące warunki, tj.:

a)odliczenia tego dokonuje podatnik podatku od towarów i usług,

b)towary i usługi, z których nabyciem podatek został naliczony, są wykorzystywane do wykonywania czynności opodatkowanych.

Warunkiem umożliwiającym podatnikowi skorzystanie z prawa do odliczenia podatku naliczonego jest wobec tego dokonanie odliczenia przez podatnika VAT oraz wystąpienie związku zakupów z wykonywanymi przez niego czynnościami opodatkowanymi. Przedstawiona powyżej zasada wyklucza możliwość dokonania obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego związanego z usługami i towarami, które nie są w ogóle wykorzystywane do czynności opodatkowanych, czyli w przypadku ich wykorzystywania do czynności zwolnionych od podatku VAT oraz niepodlegających temu podatkowi.

Opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług, zgodnie z zasadą powszechności opodatkowania, podlegają wszelkie transakcje, których przedmiotem jest dostawa towarów lub świadczenie usług, pod warunkiem, że są one realizowane przez „podatników” w rozumieniu u.p.t.u. i wykonywane są w ramach działalności gospodarczej. Stosownie do treści art. 15 ust. 1 u.p.t.u., podatnikami są osoby prawne, jednostki organizacyjne niemające osobowości prawnej oraz osoby fizyczne, wykonujące samodzielnie działalność gospodarczą, o której mowa w ust. 2, bez względu na cel lub rezultat takiej działalności.

Działalność gospodarcza - w myśl art. 15 ust. 2 u.p.t.u. - obejmuje wszelką działalność producentów, handlowców lub usługodawców, w tym podmiotów pozyskujących zasoby naturalne oraz rolników, a także działalność osób wykonujących wolne zawody. Działalność gospodarcza obejmuje w szczególności czynności polegające na wykorzystywaniu towarów lub wartości niematerialnych i prawnych w sposób ciągły dla celów zarobkowych. Zgodnie z treścią art. 15 ust. 6 u.p.t.u., nie uznaje się za podatnika organów władzy publicznej oraz urzędów obsługujących te organy w zakresie realizowanych zadań nałożonych odrębnymi przepisami prawa, dla realizacji których zostały one powołane, z wyłączeniem czynności wykonywanych na podstawie zawartych umów cywilnoprawnych.

Zgodnie z przywołanym przez Wnioskodawcę stanem faktycznym, mienie, które powstanie w wyniku realizacji ww. inwestycji (za wyjątkiem usunięcia kolizji w zakresie sieci wodociągowej) w żaden sposób nie będzie związane z wykonywaniem przez niego czynności opodatkowanych podatkiem VAT, nie będzie także wykorzystywane w działalności gospodarczej w rozumieniu przepisów u.p.t.u. Powyższe mienie będzie wykorzystywane przez Gminę niekomercyjnie, w związku z zaspokajaniem zbiorowych potrzeb wspólnoty samorządowej. Tym samym podstawowe warunki uprawniające do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego, a wynikające z przywoływanego już art. 86 ust. 1 u.p.t.u., nie będą spełnione. W związku z powyższym, zdaniem Wnioskodawcy, nie będzie on miał prawa do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego z faktur dokumentujących wydatki ponoszone z tytułu realizacji przedmiotowego projektu (za wyjątkiem faktur dokumentujących wydatki na usunięcie kolizji sieci wodociągowej). Nie będzie miał on w tym zakresie możliwości odzyskania podatku VAT.

Ocena stanowiska

Stanowisko, które przedstawili Państwo we wniosku jest prawidłowe.

Uzasadnienie interpretacji indywidualnej

Zgodnie z przepisem art. 86 ust. 1 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (t. j. Dz. U. z 2022 r. poz. 931 ze zm.), zwanej dalej ustawą:

W myśl art. 86 ust. 2 pkt 1 ustawy:

Stosownie do cytowanych wyżej przepisów prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego przysługuje wówczas, gdy zostaną spełnione określone warunki, tzn. odliczenia tego dokonuje zarejestrowany, czynny podatnik podatku od towarów i usług oraz gdy towary i usługi, z których nabyciem podatek został naliczony, są wykorzystywane do  wykonywania czynności opodatkowanych. Warunkiem umożliwiającym podatnikowi skorzystanie z prawa do odliczenia podatku naliczonego jest związek zakupów z wykonywanymi czynnościami opodatkowanymi.

Przedstawiona wyżej zasada wyklucza zatem możliwość dokonania obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego związanego z usługami i towarami, które nie są w  ogóle wykorzystywane do czynności opodatkowanych, czyli w przypadku ich wykorzystywania do czynności zwolnionych od podatku VAT oraz niepodlegających temu podatkowi.

Ponadto, ustawodawca zapewnił podatnikowi prawo do odliczenia podatku naliczonego w całości lub w części, pod warunkiem spełnienia przez niego zarówno przesłanek pozytywnych, wynikających z art. 86 ust. 1 ustawy oraz niezaistnienia przesłanek negatywnych, określonych w art. 88 ustawy. Art. 88 ustawy określa listę wyjątków, które pozbawiają podatnika prawa do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego.

Na zakres prawa do odliczeń w sposób bezpośredni wpływa również pojmowanie statusu danego podmiotu jako podatnika podatku od towarów i usług wykonującego czynności opodatkowane. Tylko podatnik w rozumieniu art. 15 ustawy, ma prawo do odliczenia podatku naliczonego. Co do zasady status podatnika związany jest z prowadzeniem przez dany podmiot działalności gospodarczej w rozumieniu ustawy.

Według zapisu art. 15 ust. 1 ustawy:

Zgodnie z art. 15 ust. 2 ustawy:

Jak stanowi art. 15 ust. 6 ustawy:

Z powołanych przepisów wynika, że organy władzy publicznej nie będą podatnikami podatku od towarów i usług w związku z realizacją zadań, które podejmują jako podmioty prawa publicznego, nawet jeśli pobierają należności, opłaty lub składki. Organy te będą natomiast podatnikami podatku od towarów i usług, w przypadku wykonywanych przez nie czynności na podstawie umów cywilnoprawnych.

Kryterium podziału stanowi charakter wykonywanych czynności: czynności o charakterze publicznoprawnym wyłączają te podmioty z kategorii podatników, natomiast czynności o charakterze cywilnoprawnym skutkują uznaniem tych podmiotów za podatników podatku od towarów i usług, a realizowane przez nie odpłatne dostawy towarów i świadczenie usług podlegają opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług.

Jednostki samorządu terytorialnego są podatnikami podatku od towarów i usług jedynie w zakresie wszelkich czynności, które mają charakter cywilnoprawny, tzn. są przez nie realizowane na podstawie umów cywilnoprawnych. Będą to zatem wszystkie realizowane przez te jednostki (urzędy) czynności w sferze ich aktywności cywilnoprawnej, np. czynności sprzedaży, zamiany (nieruchomości i ruchomości), wynajmu, dzierżawy, umów prawa cywilnego (nazwanych i nienazwanych).

W świetle powołanych wyżej przepisów stwierdzić należy, że zakres aktywności podejmowanej przez jednostkę samorządu terytorialnego należy interpretować w perspektywie ogólnej zasady, tj. że realizacja zadań własnych ma służyć zaspokajaniu zbiorowych potrzeb mieszkańców gminy. Obowiązywanie tej zasady powoduje, że każde działanie podejmowane przez jednostki w imieniu własnym, na własną odpowiedzialność i finansowane z budżetu jednostek, a dotyczące mienia gminy należy uznać za działanie publiczne, służące zaspokajaniu potrzeb wspólnoty samorządowej, które jest wykonywane przez jednostkę samorządu terytorialnego jako zadanie własne.

Zatem czynności wynikające z zadań własnych, z tytułu których gmina nie uzyskuje wpływów pozostają poza zakresem ustawy o podatku od towarów i usług. Są one bowiem realizowane przez gminę poza zakresem działalności gospodarczej w rozumieniu art. 15 ust. 2 ustawy o VAT, a gmina realizując te czynności nie występuje w charakterze podatnika podatku VAT zdefiniowanego w art. 15 ust. 1 ustawy o VAT.

Z przedstawionego opisu sprawy wynika, że Gmina planuje realizację zadania inwestycyjnego, polegającego na budowie drogi wraz z infrastrukturą towarzyszącą. Zakres  prac przedmiotowej inwestycji będzie obejmował: roboty przygotowawcze, roboty ziemne, odwodnienie korpusu drogowego, regulację studni i zaworów, podbudowy, nawierzchnie, elementy ulic, zieleń i roboty porządkowe, kanalizację deszczową, kolektor deszczowy, budowę studni, budowę kanalizacji teletechnicznej, gospodarkę drzewostanem usunięcie kolizji w zakresie sieci:

- wodociągowej

- gazowej,

- elektroenergetycznej i oświetlenia.

Jak wskazano powyżej, niniejsza inwestycja przewiduje m.in. usunięcie kolizji w zakresie sieci wodociągowej, jednakże wydatki na usunięcie kolizji w tym zakresie nie są objęte niniejszym wnioskiem o interpretację indywidualną przepisów prawa podatkowego.

Na tle przedstawionego opisu sprawy Państwa wątpliwości dotyczą kwestii prawa do odliczenia podatku naliczonego od wydatków (z wyłączeniem wydatków na usunięcie kolizji w zakresie sieci wodociągowej) poniesionych na opisaną wyżej inwestycję.

Odnosząc się zatem do przedstawionych wątpliwości, powtórzyć należy, że zgodnie z powołanymi wyżej przepisami, odliczenie podatku naliczonego na zasadach określonych w art. 86 ust. 1 ustawy uwarunkowane jest tym, aby nabywane towary i usługi były wykorzystywane przez podatnika podatku VAT w ramach działalności gospodarczej do wykonywania czynności generujących podatek należny.

W opisanej przez Państwa sytuacji należy mieć na uwadze, że jak Państwo wskazali, mienie powstałe w wyniku  realizacji przedmiotowej inwestycji (za wyjątkiem usunięcia kolizji w zakresie sieci wodociągowej nieobjętej wnioskiem), nie będzie wykorzystywane do czynności opodatkowanych podatkiem VAT.

W konsekwencji, skoro efekty planowanego zadania w części objętej niniejszą interpretacją  nie  będą przez Gminę wykorzystywane do czynności opodatkowanych podatkiem od towarów i usług, to nie będzie Państwu z tytułu dokonywanego nabycia przysługiwało prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego.

W rezultacie nie będą Państwo mieli prawa do odliczenia podatku naliczonego z uwagi na  niespełnienie przesłanek, o których mowa w art. 86 ust. 1 ustawy o VAT.

Zatem Państwa stanowisko jest prawidłowe.

Dodatkowe informacje

Informacja o zakresie rozstrzygnięcia

Interpretacja dotyczy zdarzenia przyszłego, które Państwo przedstawili i stanu prawnego, który obowiązuje w dniu wydania interpretacji.

Wydana interpretacja dotyczy tylko sprawy będącej przedmiotem Państwa wniosku (pytania). Interpretacja nie rozstrzyga w kwestii prawa do odliczenia podatku naliczonego od wydatków poniesionych na usunięcie kolizji w zakresie sieci wodociągowej jak również kwestiach podniesione we własnym stanowisku, które nie zostały objęte pytaniem. Nie mogą być one zgodnie z art. 14b § 1 Ordynacji podatkowej rozpatrzone.

Interpretacja indywidualna wywołuje skutki prawnopodatkowe tylko wtedy, gdy rzeczywisty stan faktyczny sprawy będącej przedmiotem interpretacji pokrywał się będzie z opisem zdarzenia przyszłego podanym przez Państwa w złożonym wniosku. W związku z powyższym, w przypadku zmiany któregokolwiek elementu przedstawionego we wniosku opisu sprawy, udzielona odpowiedź traci swą aktualność.

Pouczenie o funkcji ochronnej interpretacji

- Funkcję ochronną interpretacji indywidualnych określają przepisy art. 14k-14nb ustawy  z dnia 29 sierpnia 1997 r. – Ordynacja podatkowa (t. j. Dz. U. z 2022 r. poz. 2651 ze zm.). Interpretacja będzie mogła pełnić funkcję ochronną, jeśli: Państwa sytuacja będzie zgodna (tożsama) z opisem stanu faktycznego lub zdarzenia przyszłego i zastosują się Państwo do interpretacji.

- Zgodnie z art. 14na § 1 Ordynacji podatkowej:

- Zgodnie z art. 14na § 2 Ordynacji podatkowej:

Pouczenie o prawie do wniesienia skargi na interpretację

Mają Państwo prawo do zaskarżenia tej interpretacji indywidualnej do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego. Zasady zaskarżania interpretacji indywidualnych reguluje ustawa z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi (t. j. Dz. U. z 2023 r. poz. 259 ze zm.; dalej jako „PPSA”).  

Skargę do Sądu wnosi się za pośrednictwem Dyrektora KIS (art. 54 § 1 PPSA). Skargę należy wnieść w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia interpretacji indywidualnej (art. 53 § 1 PPSA):

- w formie papierowej, w dwóch egzemplarzach (oryginał i odpis) na adres: Krajowa Informacja Skarbowa, ul. Teodora Sixta 17, 43-300 Bielsko-Biała (art. 47 § 1 PPSA), albo

- w formie dokumentu elektronicznego, w jednym egzemplarzu (bez odpisu), na adres Elektronicznej Skrzynki Podawczej Krajowej Informacji Skarbowej na platformie ePUAP: /KIS/SkrytkaESP (art. 47 § 3 i art. 54 § 1a PPSA).

Skarga na interpretację indywidualną może opierać się wyłącznie na zarzucie naruszenia przepisów postępowania, dopuszczeniu się błędu wykładni lub niewłaściwej oceny co do zastosowania przepisu prawa materialnego. Sąd jest związany zarzutami skargi oraz powołaną podstawą prawną (art. 57a PPSA).

Podstawa prawna dla wydania interpretacji

Podstawą prawną dla wydania tej interpretacji jest art. 13 § 2a oraz art. 14b § 1 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. – Ordynacja podatkowa (t. j. Dz. U. z 2022 r. poz. 2651 ze zm.).