Interpretacja indywidualna z dnia 5 lipca 2023 r., Dyrektor Krajowej Informacji Skarbowej, sygn. 0113-KDIPT1-2.4012.262.2023.2.MC
Temat interpretacji
Obowiązek dokonania tzw. korekty wieloletniej, o której mowa w art. 91 ust. 2 i następnych ustawy o VAT w związku z art. 90c ustawy o VAT.
Interpretacja indywidualna – stanowisko nieprawidłowe
Szanowni Państwo
stwierdzam, że Państwa stanowisko w sprawie oceny skutków podatkowych opisanego stanu faktycznego w podatku od towarów i usług jest nieprawidłowe.
Zakres wniosku o wydanie interpretacji indywidualnej
7 kwietnia 2023 r. wpłynął Państwa wniosek z 3 kwietnia 2023 r. o wydanie interpretacji indywidualnej, który dotyczy obowiązku dokonania tzw. korekty wieloletniej, o której mowa w art. 91 ust. 2 i następnych ustawy o VAT w związku z art. 90c ustawy o VAT. Uzupełnili go Państwo pismem z 14 czerwca 2023 r. (wpływ 19 czerwca 2023 r.).
Treść wniosku jest następująca:
Opis stanu faktycznego
Gmina jest jednostką samorządu terytorialnego działającą w oparciu m.in. o przepisy ustawy z 8 marca 1990 r. o samorządzie gminnym (t. j. Dz. U. z 2023 r. poz. 40).
Zgodnie z art. 8 ust. 1 tego aktu prawnego, ustawy mogą nakładać na gminę obowiązek wykonywania zadań zleconych z zakresu administracji rządowej. Zgodnie z art. 8 ust. 2, zadania z zakresu administracji rządowej gmina może wykonywać również na podstawie porozumienia z organami tej administracji. Natomiast zgodnie z art. 8 ust. 3, gmina otrzymuje środki finansowe w wysokości koniecznej do wykonania zadań, o których mowa m.in. w ust. 1 oraz ust. 2.
W związku z rozpoczęciem działań wojennych na terytorium Ukrainy oraz pojawianiem się na terytorium Polski uchodźców wojennych, 28 lutego 2022 r. Wojewoda … wydał m.in. Wójtowi Gminy … polecenie podjęcia określonych działań celem m.in. przygotowania miejsc możliwego zakwaterowania dla cudzoziemców przybywających z terytorium Ukrainy. Polecenie to zostało wydane na podstawie art. 25 ust. 1 w związku z art. 22 pkt 2 ustawy z 23 stycznia 2009 r. o wojewodzie i administracji rządowej w województwie (t. j. Dz. U. 2023 r. poz. 190). Zgodnie z art. 25 ust. 1 tej ustawy, wojewoda może wydawać polecenia obowiązujące wszystkie organy administracji rządowej działające w województwie, a w sytuacjach nadzwyczajnych, o których mowa w art. 22 pkt 2, obowiązujące również organy samorządu terytorialnego.
18 marca 2022 r. pomiędzy Skarbem Państwa - Wojewodą … a Gminą … reprezentowaną przez Wójta Gminy, w oparciu o przepisy art. 14 ust. 8-11 ustawy z dnia 12 marca 2022 r. o pomocy obywatelom Ukrainy w związku z konfliktem zbrojnym na terytorium tego państwa (t. j. Dz. U. 2023 r. poz. 103, 185, dalej: ustawa o pomocy) oraz w oparciu o powyżej opisane polecenie z 28 lutego 2022 r., zawarte zostało porozumienie nr … regulujące techniczne i finansowe aspekty wypełnienia przez Gminę nałożonego na nią zadania, w tym m.in. przewidujące przekazanie Gminie środków na realizację tego zadania.
Następnie, 30 maja 2022 r. Wojewoda … , działając na podstawie art. 12 ust. 10 i 11 w związku z art. 12 ust. 1 pkt 1 i 2 oraz art. 107 ust. 1 ustawy o pomocy wydał wobec Wójta Gminy … decyzję nr … w której polecił zapewnienie od dnia 1 czerwca 2022 r. określonym obywatelom Ukrainy zakwaterowania oraz zapewnienia całodziennego wyżywienia zbiorowego.
W związku z powyższą decyzją Wojewoda … oraz Wójt Gminy … zawarli dwa kolejne porozumienia, z dnia 31 maja 2022 r. nr … (obowiązujące do 31 grudnia 2022 r.) oraz z 25 stycznia 2023 r. (obowiązujące do 31 grudnia 2023 r.), w których również uregulowano techniczne i finansowe aspekty wypełnienia przez Gminę nałożonego na nią zadania, w tym m.in. przewidujące przekazanie Gminie środków na realizację tego zadania.
Sposób realizacji tego zadania pozostawiono Gminie, przy czym ze względu na kwestie humanitarne oraz szczególne okoliczności, w jakich znalazł się kraj, istotne było szybkie zorganizowanie miejsc pobytu gwarantujących odpowiednie warunki socjalno-bytowe dla uchodźców. Gmina wypełniła nałożone na nią przez Wojewodę zadanie m.in. poprzez umieszczenie określonych obywateli Ukrainy w Ośrodku Wypoczynkowym w … (dalej: OW..), z czasem przygotowała także miejsca pobytu w innych lokalizacjach, np. w świetlicy w … . Ostatecznie okazało się jednak, iż ilość relokowanych uchodźców na teren Gminy nie wymaga kwaterowania ich w dodatkowo przygotowanych miejscach, wobec czego wszyscy znaleźli schronienie w OW.....
OW.... stanowi własność Gminy, w którym prowadzona jest działalność gospodarcza poprzez jednostkę organizacyjną Gminy jaką jest Zakład Komunalny Gminy … (dalej: Zakład). Przed lutym 2022 r. Zakład prowadził w OW... działalność turystyczną podlegającą opodatkowaniu VAT, a Gmina, w ramach scentralizowanych rozliczeń VAT rozliczała z tego tytułu należny podatek VAT. W latach 2019-2021 Gmina poniosła określone wydatki na rozbudowę i modernizację OW.... i odliczyła naliczony podatek VAT z tytułu zakupu towarów i usług związanych z rozbudową i modernizacją OW...... Poniesione w ten sposób nakłady dotyczą środków trwałych, ruchomych i nieruchomych, o wartości początkowej przekraczającej 15 000 PLN.
Począwszy od 28 lutego 2022 r., w związku z faktyczną zmianą przeznaczenia dużej części OW... z działalności turystycznej na działalność polegającą na zapewnieniu uchodźcom zakwaterowania oraz wyżywienia na mocy polecenia oraz decyzji Wojewody, OW... wykorzystywany jest częściowo do działalności turystycznej, a częściowo do wykonywania zadań zleconych z zakresu administracji rządowej w oparciu o polecenia i decyzje, czyli w ramach czynności niepodlegających VAT.
Ponadto Gmina wskazała, że jest czynnym, zarejestrowanym podatnikiem VAT od czerwca 2010 r. Obowiązek tzw. korekty wieloletniej, o której mowa we wniosku, dotyczy wyłącznie wydatków na rozbudowę i modernizację Ośrodka Wypoczynkowego w … (dalej: OW...) poniesionych w latach 2019-2021. Gmina nie poniosła innych wydatków, z którymi wiązałaby się konieczność dokonania korekty, o której mowa we wniosku.
Poniesione wydatki na rozbudowę i modernizację OW.... dotyczą środków trwałych podlegających amortyzacji w rozumieniu przepisów o podatku dochodowym.
Gmina w latach 2019-2021 poniosła wydatki na rozbudowę i modernizację znajdującego się na terenie OW.... pomostu na brzegu jeziora oraz dróg wewnętrznych położonych na terenie OW.....
Zmiana przeznaczenia sposobu wykorzystania dotyczy całego ośrodka wypoczynkowego - wszystkich środków trwałych składających się na OW....; ponieważ jednak w okresie ostatnich 10 lat poprzedzających zmianę sposobu wykorzystania rozbudowa i modernizacja dotyczyła jedynie wskazanych powyżej dróg wewnętrznych oraz pomostu nad jeziorem, to inne środki trwałe nie są objęte korektą, o której mowa w treści wniosku o interpretację, a zatem nie są objęte wnioskiem.
Jeżeli chodzi o drogi wewnętrzne położone na terenie OW... objęte wnioskiem oraz o pomost nad jeziorem, również objęty wnioskiem, to wartość wydatków poniesionych na każde z nich przekracza 15.000 PLN. Pozostałe środki trwałe stanowiące OW....., jak wyjaśniono powyżej, nie były przedmiotem rozbudowy i modernizacji.
Drogi wewnętrzne oraz pomost nad jeziorem stanowią środki trwałe będące nieruchomościami.
Środki trwałe będące przedmiotem wniosku, czyli drogi wewnętrzne oraz pomost nad jeziorem, po ich rozbudowie i modernizacji zostały oddane do użytkowania w 2021 r.
Wnioskiem o interpretację objęte są wyłącznie opisane powyżej wydatki Gminy związane z rozbudową i modernizacją OW..... w latach 2019-2021.
Po zmianie sposobu przeznaczenia OW.... środki trwałe stanowiące OW.... wykorzystywane były w roku 2022 oraz, wykorzystywane są obecnie do działalności opodatkowanej VAT i niezwolnionej z tego podatku (działalność w zakresie turystyki) oraz do działalności pozostającej poza zakresem opodatkowania VAT (działalność w zakresie wykonywania zadań organu władzy polegających na pomocy obywatelom Ukrainy w związku z konfliktem zbrojnym na terytorium tego państwa).
Gmina informuje jednocześnie, iż OW.... nie był w przeszłości ani nie jest obecnie wykorzystywany do działalności podlegającej zwolnieniu z VAT.
Poszczególne środki trwałe stanowiące OW.... po zmianie ich przeznaczenia służą Gminie (za pośrednictwem Zakładu Komunalnego Gminy …) zarówno do działalności gospodarczej w rozumieniu art. 15 ust. 2 ustawy o VAT, jak i do celów innych niż działalność gospodarcza w rozumieniu art. 15 ust. 2 ustawy o VAT.
W stosunku do środków trwałych będących przedmiotem wniosku, służących zarówno do działalności gospodarczej w rozumieniu art. 15 ust. 2 ustawy o VAT, jak i do celów innych niż działalność gospodarcza w rozumieniu art. 15 ust. 2 ustawy o VAT nie jest możliwe przyporządkowanie wydatków dot. tych środków trwałych w całości do celów działalności gospodarczej w rozumieniu art. 15 ust. 2 ustawy o VAT.
Poszczególne środki trwałe stanowiące OW.... po zmianie ich przeznaczenia nie służyły ani nie służą do wykonywania przez Gminę czynności podlegających zwolnieniu od podatku od towarów i usług.
Pytanie
W związku z opisanym stanem faktycznym Wnioskodawca prosi o udzielenie odpowiedzi na pytanie, czy w związku z zaistniałą w 2022 r. częściową zmianą przeznaczenia OW... z przeznaczenia wyłącznie na cele działalności gospodarczej dającej prawo do pełnego odliczenia VAT naliczonego, na działalność mieszaną, częściowo dającą prawo, a częściowo niedającej prawa do odliczenia podatku naliczonego, Gmina zobowiązana będzie do dokonania tzw. korekty wieloletniej, o której mowa w art. 91 ust. 2 i następnych ustawy o VAT w związku z art. 90c ustawy o VAT?
Państwa stanowisko w sprawie
Zdaniem Gminy, w związku z zaistniałą w 2022 r. częściową zmianą przeznaczenia OW.... z przeznaczenia wyłącznie na cele działalności gospodarczej dającej prawo do pełnego odliczenia VAT naliczonego, na działalność mieszaną, częściowo dającą prawo, a częściowo niedającej prawa do odliczenia podatku naliczonego, Gmina zobowiązana będzie do dokonania tzw. korekty wieloletniej, o której mowa w art. 91 ust. 2 i następnych ustawy o VAT w związku z art. 90c ustawy o VAT.
Uzasadnienie stanowiska wnioskodawcy
Zgodnie z treścią art. 15 ust. 1 ustawy o VAT podatnikami są osoby prawne, jednostki organizacyjne niemające osobowości prawnej oraz osoby fizyczne, wykonujące samodzielnie działalność gospodarczą, o której mowa w ust. 2, bez względu na cel lub rezultat takiej działalności.
Działalność gospodarcza w świetle ust. 2 przywołanego artykułu obejmuje wszelką działalność producentów, handlowców lub usługodawców, w tym podmiotów pozyskujących zasoby naturalne oraz rolników, a także działalność osób wykonujących wolne zawody. Działalność gospodarcza obejmuje w szczególności czynności polegające na wykorzystaniu towarów lub wartości niematerialnych i prawnych w sposób ciągły dla celów zarobkowych.
Jednocześnie Gmina pragnie zauważyć, iż stosownie natomiast do art. 15 ust. 6 ustawy o VAT, nie uznaje się za podatnika organów władzy publicznej oraz urzędów obsługujących te organy w zakresie realizowanych zadań nałożonych odrębnymi przepisami prawa, dla realizacji których zostały one powołane, z wyłączeniem czynności wykonywanych na podstawie zawartych umów cywilnoprawnych.
W związku z powyższym Gmina jest podatnikiem podatku od towarów i usług w zakresie czynności, które Gmina wykonuje w ramach działalności gospodarczej i mają charakter cywilnoprawny, a więc są realizowane przez nią na podstawie umów cywilnoprawnych. W pozostałym zakresie, a więc w zakresie czynności, które nie są realizowane w ramach zawieranych przez Gminę czynności cywilnoprawnych, Gmina co do zasady występuje jako podmiot władzy publicznej, wykonujący swoje zadania własne lub zadania zlecone z zakresu administracji rządowej. W ramach wykonywania tych zadań Gmina nie występuje jako podatnik VAT.
Opisana w stanie faktycznym wniosku aktywność Gminy związana z koniecznością zapewnienia zakwaterowania i wyżywienia uchodźcom w oparciu o polecenia i porozumienia z organami administracji rządowej nie jest działalnością gospodarczą Gminy wykonywaną w ramach zawieranych przez Gminę umów cywilnoprawnych. Zawarte przez Gminę porozumienia w tej kwestii są porozumieniami z organami administracji, o których mowa w art. 8 ust. 2 ustawy o samorządzie gminnym. Otrzymane przez Gminę kwoty stanowią środki finansowe w wysokości koniecznej do wykonania zadań zleconych, o których mowa w art. 8 ust. 3 ustawy o samorządzie gminnym, a nie kwoty wynikające z umów regulowanych szeroko rozumianym prawem cywilnym. Nie został zatem spełniony warunek uznania Gminy za podatnika VAT wynikający z art. 15 ust. 6 ustawy o VAT.
Odpowiednikiem art. 15 ust. 6 ustawy o VAT jest na gruncie regulacji UE art. 13 Dyrektywy Rady Unii Europejskiej 2006/112/WE z 28 listopada 2006 r. (dalej: Dyrektywa). Art. 13 ust. 1 Dyrektywy stanowi, iż:
„Krajowe, regionalne i lokalne organy władzy oraz inne podmioty prawa publicznego nie są uważane za podatników w związku z działalnością, którą podejmują lub transakcjami, których dokonują jako organy władzy publicznej, nawet jeśli pobierają należności, opłaty, składki lub płatności w związku z takimi działaniami lub transakcjami. Jednakże w przypadku, gdy podejmują one takie działania lub dokonują takich transakcji, są uważane za podatników w odniesieniu do tych działań lub transakcji, gdyby wykluczenie ich z kategorii podatników prowadziło do znaczących zakłóceń konkurencji'”.
Po pierwsze zatem, Dyrektywa jasno określa, że m.in. lokalne organy władzy publicznej nie są podatnikami VAT nawet w sytuacji, gdy w związku z wykonywaniem działań jako organy władzy publicznej (a w takim charakterze Gmina występuje w ramach zadań nałożonych na nią w związku z pomocą uchodźcom) „pobierają należności, opłaty, składki lub płatności” (takim rodzajem należności czy płatności są kwoty otrzymane z budżetu państwa na realizację zleconego Gminie zadania).
Po drugie, wprowadzając zasady uznawania organów władzy publicznej za podatników VAT, Dyrektywa kładzie nacisk na zagadnienie zakłóceń konkurencji, co więcej, zakłóceń które byłyby znaczne. Zasadniczo podejście takie zbieżne jest z polskimi regulacjami, które uznają organy władzy publicznej za podatników VAT w zakresie wykonywanych czynności zawieranych na podstawie umów cywilnoprawnych. Umowy cywilnoprawne zawierane są w ramach szeroko rozumianej działalności gospodarczej, czyli w okolicznościach, które jak najbardziej związane są z kwestiami konkurencji i jej potencjalnych zakłóceń.
Zakłócenie konkurencji miałoby w tym zakresie miejsce w sytuacji, gdyby podmioty inne niż organy władzy wykonujące analogiczną działalność objęte byłyby opodatkowaniem VAT, a taka sama działalność Gminy pozostawałaby poza zakresem VAT. Natomiast Gmina pragnie zauważyć, że zasady szeroko rozumianej pomocy dla uchodźców z Ukrainy związanej z ich zakwaterowaniem i wyżywieniem oferowanej przez osoby prywatne, firmy, i instytucje publiczne zostały opisane w art. 13-14 ustawy o pomocy. Analogiczne świadczenia pieniężne jak te, które otrzymała Gmina w ramach opisanego stanu faktycznego sprawy, otrzymują przykładowo przedsiębiorcy będący podatnikami VAT. W stosunku do takich podmiotów nie uznaje się, aby otrzymywane przez nich świadczenia pieniężne stanowiły wynagrodzenie z tytułu odpłatnego świadczenia usług. Wynika tak z odpowiedzi Ministerstwa Finansów z 30 maja 2022 r. na interpelację poselską nr 33417 znak sprawy PT3.054.1.2022 podpisanej przez Pana Artura Sobonia, w której wskazano:
„Odnosząc się bezpośrednio do kwalifikacji dla potrzeb VAT świadczenia, o którym mowa w art. 13 ust. 1 ustawy o pomocy obywatelom Ukrainy, tj. świadczenia pieniężnego z tytułu zapewnienia zakwaterowania i wyżywienia obywatelom Ukrainy, którzy przybyli na terytorium Polski z terytorium Ukrainy w związku z działaniami wojennymi, uprzejmie wyjaśniam, że nie stanowi ono wynagrodzenia za zakwaterowanie i wyżywienie uchodźców. W konsekwencji świadczenie to nie podlega VAT”.
W konsekwencji, w oparciu o powyżej przedstawione stanowisko Ministerstwa Finansów uznać należy, iż przedsiębiorcy otrzymujący analogiczne świadczenia z budżetu państwa w związku z zapewnieniem przez nich zakwaterowania i wyżywienia uchodźcom nie są traktowani jako podatnicy VAT wykonujący w tym zakresie czynności podlegające opodatkowaniu VAT. Nie można zatem twierdzić, aby uznanie, że także Gmina w tym zakresie nie wykonuje czynności pozostających poza zakresem opodatkowania VAT powodowało jakiekolwiek zagrożenie konkurencji.
Skoro zatem Gmina wykorzystuje infrastrukturę OW.... do czynności, w związku z którymi przysługuje jej prawo do odliczenia podatku naliczonego jak i do czynności, które pozostają poza zakresem opodatkowani VAT, Gmina będzie zobowiązana do odpowiedniego zastosowania art. 90c i art. 90 ustawy o VAT, czyli odpowiedniego skorygowania odliczonego wcześniej podatku naliczonego na zasadach wynikających z tych przepisów.
Mając na uwadze powyższe, Wnioskodawca wnosi o potwierdzenie prawidłowości wskazanych stanowisk do poszczególnych pytań.
Ocena stanowiska
Stanowisko, które przedstawili Państwo we wniosku jest nieprawidłowe.
Uzasadnienie interpretacji indywidualnej
Zgodnie z przepisem art. 86 ust. 1 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (t. j. Dz. U. z 2022 r. poz. 931 ze zm.), zwanej dalej „ustawą o VAT”:
W zakresie, w jakim towary i usługi są wykorzystywane do wykonywania czynności opodatkowanych, podatnikowi, o którym mowa w art. 15 ustawy, przysługuje prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego, z zastrzeżeniem art. 114, art. 119 ust. 4, art. 120 ust. 17 i 19 oraz art. 124.
Jak stanowi art. 86 ust. 2 pkt 1 ustawy o VAT:
Kwotę podatku naliczonego stanowi suma kwot podatku wynikających z faktur otrzymanych przez podatnika z tytułu:
a)nabycia towarów i usług,
b)dokonania całości lub części zapłaty przed nabyciem towaru lub wykonaniem usługi.
Art. 87 ust. 1 ustawy o VAT stanowi:
W przypadku gdy kwota podatku naliczonego, o której mowa w art. 86 ust. 2, jest w okresie rozliczeniowym wyższa od kwoty podatku należnego, podatnik ma prawo do obniżenia o tę różnicę kwoty podatku należnego za następne okresy lub do zwrotu różnicy na rachunek bankowy.
Zasady dokonywania zwrotu różnicy podatku na rachunek bankowy podatnika określone zostały w art. 87 ust. 2 – ust. 6 ustawy o VAT.
W świetle art. 88 ust. 4 ustawy o VAT:
Obniżenia kwoty lub zwrotu różnicy podatku należnego nie stosuje się również do podatników, którzy nie są zarejestrowani jako podatnicy VAT czynni, zgodnie z art. 96, z wyłączeniem przypadków, o których mowa w art. 86 ust. 2 pkt 7.
Stosownie do cytowanych wyżej przepisów prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego przysługuje wówczas, gdy zostaną spełnione określone warunki, tzn. odliczenia tego dokonuje zarejestrowany, czynny podatnik podatku od towarów i usług oraz gdy towary i usługi, z których nabyciem podatek został naliczony, są wykorzystywane do wykonywania czynności opodatkowanych. Warunkiem umożliwiającym podatnikowi skorzystanie z prawa do odliczenia podatku naliczonego jest związek zakupów z wykonywanymi czynnościami opodatkowanymi.
Przedstawiona powyżej zasada wyklucza zatem możliwość dokonania obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego związanego z usługami i towarami, które nie są w ogóle wykorzystywane do czynności opodatkowanych, czyli w przypadku ich wykorzystywania do czynności zwolnionych od podatku VAT oraz niepodlegających temu podatkowi.
Zasady dotyczące sposobu i terminu dokonywania korekt podatku naliczonego zostały określone w art. 90c i art. 91 ustawy o VAT.
Przepis art. 90c ust. 1 ustawy o VAT stanowi, że:
W przypadku nabytych towarów i usług, w odniesieniu do których kwotę podatku naliczonego oblicza się zgodnie z art. 86 ust. 2a, po zakończeniu roku podatkowego, w którym podatnikowi przysługiwało prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego, o którym mowa w art. 86 ust. 1, podatnik jest obowiązany dokonać korekty podatku odliczonego przy ich nabyciu, uwzględniając dane dla zakończonego roku podatkowego. Przepisy art. 91 ust. 2-9 stosuje się odpowiednio.
Natomiast stosownie z art. 90c ust. 2 i ust. 3 ustawy o VAT:
2.W przypadku, gdy korekty podatku odliczonego dokonuje podatnik, dla którego sposób określenia proporcji wskazują przepisy wydane na podstawie art. 86 ust. 22, może on uwzględnić dane za rok podatkowy poprzedzający poprzedni rok podatkowy, jeżeli takie dane przyjęto w celu obliczenia kwoty podatku naliczonego w przypadku, o którym mowa w art. 86 ust. 2a.
3.Dokonując korekty, o której mowa w ust. 1, podatnik może przyjąć inny sposób określania proporcji, niż został przyjęty dla danego roku podatkowego, jeżeli byłby on bardziej reprezentatywny dla zakończonego roku.
Zatem z art. 90c ust. 1 ustawy o VAT wynika obowiązek korekty rocznej podatku naliczonego z jednoczesnym wskazaniem, że w zakresie tej korekty zastosowanie znajdą przepisy art. 91 ust. 2 – ust. 9 ustawy o VAT.
Stosownie do treści art. 91 ust. 1 ustawy o VAT:
Po zakończeniu roku, w którym podatnikowi przysługiwało prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego, o którym mowa w art. 86 ust. 1, jest on obowiązany dokonać korekty kwoty podatku odliczonego zgodnie z art. 90 ust. 2-10a, z uwzględnieniem proporcji obliczonej w sposób określony w art. 90 ust. 2-6, 10 lub 10a lub przepisach wydanych na podstawie art. 90 ust. 11 i 12, dla zakończonego roku podatkowego.
W myśl art. 91 ust. 2 ustawy o VAT:
W przypadku towarów i usług, które na podstawie przepisów o podatku dochodowym są zaliczane przez podatnika do środków trwałych oraz wartości niematerialnych i prawnych podlegających amortyzacji, a także gruntów i praw wieczystego użytkowania gruntów, jeżeli zostały zaliczone do środków trwałych lub wartości niematerialnych i prawnych nabywcy, z wyłączeniem tych, których wartość początkowa nie przekracza 15 000 zł, korekty, o której mowa w ust. 1, podatnik dokonuje w ciągu 5 kolejnych lat, a w przypadku nieruchomości i praw wieczystego użytkowania gruntów – w ciągu 10 lat, licząc od roku, w którym zostały oddane do użytkowania. Roczna korekta w przypadku, o którym mowa w zdaniu pierwszym, dotyczy jednej piątej, a w przypadku nieruchomości i praw wieczystego użytkowania gruntów – jednej dziesiątej kwoty podatku naliczonego przy ich nabyciu lub wytworzeniu. W przypadku środków trwałych oraz wartości niematerialnych i prawnych, których wartość początkowa nie przekracza 15 000 zł, przepis ust. 1 stosuje się odpowiednio, z tym że korekty dokonuje się po zakończeniu roku, w którym zostały oddane do użytkowania.
Na mocy art. 91 ust. 3 ustawy o VAT:
Korekty, o której mowa w ust. 1 i 2, dokonuje się w deklaracji podatkowej składanej za pierwszy okres rozliczeniowy roku następującego po roku podatkowym, za który dokonuje się korekty, a w przypadku zakończenia działalności gospodarczej – w deklaracji podatkowej za ostatni okres rozliczeniowy.
W świetle art. 91 ust. 4 ustawy o VAT:
W przypadku gdy w okresie korekty, o której mowa w ust. 2, nastąpi sprzedaż towarów lub usług, o których mowa w ust. 2, lub towary te zostaną opodatkowane zgodnie z art. 14, uważa się, że te towary lub usługi są nadal wykorzystywane na potrzeby czynności podlegających opodatkowaniu u tego podatnika, aż do końca okresu korekty.
Jak wynika z art. 91 ust. 5 ustawy o VAT:
W przypadku, o którym mowa w ust. 4, korekta powinna być dokonana jednorazowo w odniesieniu do całego pozostałego okresu korekty. Korekty dokonuje się w deklaracji podatkowej za okres rozliczeniowy, w którym nastąpiła sprzedaż, a w przypadku opodatkowania towarów zgodnie z art. 14 - w deklaracji podatkowej za okres rozliczeniowy, w którym w stosunku do tych towarów powstał obowiązek podatkowy.
Na mocy art. 91 ust. 6 ustawy o VAT:
W przypadku gdy towary lub usługi, o których mowa w ust. 4, zostaną:
1)opodatkowane – w celu dokonania korekty przyjmuje się, że dalsze wykorzystanie tego towaru lub usługi jest związane z czynnościami opodatkowanymi;
2)zwolnione od podatku lub nie podlegały opodatkowaniu – w celu dokonania korekty przyjmuje się, że dalsze wykorzystanie tego towaru lub usługi jest związane wyłącznie z czynnościami zwolnionymi od podatku lub niepodlegającymi opodatkowaniu.
Zgodnie z brzmieniem art. 91 ust. 7 ustawy o VAT:
Przepisy ust. 1-6 stosuje się odpowiednio w przypadku, gdy podatnik miał prawo do obniżenia kwot podatku należnego o całą kwotę podatku naliczonego od wykorzystywanego przez siebie towaru lub usługi i dokonał takiego obniżenia, albo nie miał takiego prawa, a następnie zmieniło się prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego od tego towaru lub usługi.
Na podstawie art. 91 ust. 7a ustawy o VAT:
W przypadku towarów i usług, które na podstawie przepisów o podatku dochodowym są zaliczane przez podatnika do środków trwałych oraz wartości niematerialnych i prawnych podlegających amortyzacji, a także gruntów i praw wieczystego użytkowania gruntów, jeżeli zostały zaliczone do środków trwałych lub wartości niematerialnych i prawnych nabywcy, z wyłączeniem tych, których wartość początkowa nie przekracza 15 000 zł, korekty, o której mowa w ust. 7, dokonuje się na zasadach określonych w ust. 2 zdanie pierwsze i drugie oraz ust. 3. Korekty tej dokonuje się przy każdej kolejnej zmianie prawa do odliczeń, jeżeli zmiana ta następuje w okresie korekty.
W oparciu o art. 91 ust. 7b ustawy o VAT:
W przypadku towarów i usług innych niż wymienione w ust. 7a, wykorzystywanych przez podatnika do działalności gospodarczej, korekty, o której mowa w ust. 7, dokonuje się na zasadach określonych w ust. 1, ust. 2 zdanie trzecie i ust. 3, z zastrzeżeniem ust. 7c.
Jak stanowi art. 91 ust. 7c ustawy o VAT:
Jeżeli zmiana prawa do obniżenia podatku należnego wynika z przeznaczenia towarów lub usług, o których mowa w ust. 7b, wyłącznie do wykonywania czynności, w stosunku do których nie przysługuje prawo do obniżenia podatku należnego, lub wyłącznie do czynności, w stosunku do których takie prawo przysługuje - korekty, o której mowa w ust. 7, dokonuje się w deklaracji podatkowej składanej za okres rozliczeniowy, w którym wystąpiła ta zmiana. Korekty tej nie dokonuje się, jeżeli od końca okresu rozliczeniowego, w którym wydano towary lub usługi do użytkowania, upłynęło 12 miesięcy.
Według art. 91 ust. 7d ustawy o VAT:
W przypadku zmiany prawa do obniżenia podatku należnego o podatek naliczony od towarów i usług, innych niż wymienione w ust. 7a i 7b, w szczególności towarów handlowych lub surowców i materiałów, nabytych z zamiarem wykorzystania ich do czynności, w stosunku do których przysługuje pełne prawo do obniżenia podatku należnego lub do czynności, w stosunku do których prawo do obniżenia podatku należnego nie przysługuje, i niewykorzystanych zgodnie z takim zamiarem do dnia tej zmiany, korekty podatku naliczonego dokonuje się w deklaracji podatkowej składanej za okresy rozliczeniowe, w których wystąpiła ta zmiana.
Z opisu sprawy wynika, że są Państwo zarejestrowanym czynnym podatnikiem podatku VAT. Jesteście Państwo jednostką samorządu terytorialnego działającą w oparciu m.in. o przepisy ustawy z 8 marca 1990 r. o samorządzie gminnym.
W związku z rozpoczęciem działań wojennych na terytorium Ukrainy oraz pojawianiem się na terytorium Polski uchodźców wojennych, 28 lutego 2022 r. Wojewoda … wydał m.in. Wójtowi Gminy … polecenie podjęcia określonych działań celem m.in. przygotowania miejsc możliwego zakwaterowania dla cudzoziemców przybywających z terytorium Ukrainy. Polecenie to zostało wydane na podstawie art. 25 ust. 1 w związku z art. 22 pkt 2 ustawy z 23 stycznia 2009 r. o wojewodzie i administracji rządowej w województwie. Zgodnie z art. 25 ust. 1 tej ustawy, wojewoda może wydawać polecenia obowiązujące wszystkie organy administracji rządowej działające w województwie, a w sytuacjach nadzwyczajnych, o których mowa w art. 22 pkt 2, obowiązujące również organy samorządu terytorialnego.
18 marca 2022 r. pomiędzy Skarbem Państwa - Wojewodą … a Gminą … reprezentowaną przez Wójta Gminy, w oparciu o przepisy art. 14 ust. 8-11 ustawy z dnia 12 marca 2022 r. o pomocy obywatelom Ukrainy w związku z konfliktem zbrojnym na terytorium tego państwa oraz w oparciu o ww. polecenie z 28 lutego 2022 r., zawarte zostało porozumienie nr … regulujące techniczne i finansowe aspekty wypełnienia nałożonego na Państwa zadania, w tym m.in. przewidujące przekazanie Państwu środków na realizację tego zadania.
30 maja 2022 r. Wojewoda …, działając na podstawie art. 12 ust. 10 i 11 w związku z art. 12 ust. 1 pkt 1 i 2 oraz art. 107 ust. 1 ustawy o pomocy wydał wobec Wójta Gminy … decyzję nr …, w której polecił zapewnienie od 1 czerwca 2022 r. określonym obywatelom Ukrainy zakwaterowania oraz zapewnienia całodziennego wyżywienia zbiorowego.
W związku z ww. decyzją Wojewoda … oraz Wójt Gminy … zawarli dwa kolejne porozumienia, z dnia 31 maja 2022 r. nr … (obowiązujące do 31 grudnia 2022 r.) oraz z 25 stycznia 2023 r. (obowiązujące do 31 grudnia 2023 r.), w których również uregulowano techniczne i finansowe aspekty wypełnienia przez Państwa nałożonego na Państwa zadania, w tym m.in. przewidujące przekazanie Państwu środków na realizację tego zadania.
Wypełniacie Państwo nałożone przez Wojewodę zadanie m.in. poprzez umieszczenie określonych obywateli Ukrainy w Ośrodku Wypoczynkowym w … (dalej: OW..).
OW.... stanowi Państwa własność, w którym prowadzona jest działalność gospodarcza poprzez Państwa jednostkę organizacyjną jaką jest Zakład Komunalny Gminy … (dalej: Zakład). Przed lutym 2022 r. Zakład prowadził w OW.... działalność turystyczną podlegającą opodatkowaniu VAT, a Państwo, w ramach scentralizowanych rozliczeń VAT rozliczali z tego tytułu należny podatek VAT.
W latach 2019-2021 ponosili Państwo wydatki na rozbudowę i modernizację znajdującego się na terenie OW.... pomostu na brzegu jeziora oraz dróg wewnętrznych położonych na terenie OW..... Odliczyli Państwo naliczony podatek VAT z tytułu zakupu towarów i usług związanych z rozbudową i modernizacją OW..... Poniesione w ten sposób nakłady dotyczą środków trwałych, ruchomych i nieruchomych, o wartości początkowej przekraczającej 15 000 PLN. Począwszy od 28 lutego 2022 r. OW.... wykorzystywany jest częściowo do działalności turystycznej, a częściowo do wykonywania zadań zleconych z zakresu administracji rządowej w oparciu o ww. polecenia i decyzje.
Celem udzielenia odpowiedzi na postawione przez Państwa pytanie we wniosku zasadnym jest w pierwszej kolejności rozstrzygnąć, czy czynności - które Państwo wykonujecie w związku z poleceniami i decyzją wydanymi przez Wojewodę … oraz zawartymi z ww. Wojewodą porozumieniami, mające na celu zakwaterowanie oraz zapewnienie całodziennego wyżywienia zbiorowego uchodźcom przybywającym z terytorium Ukrainy - stanowią czynności podlegające opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług.
Zgodnie z przepisem art. 5 ust. 1 pkt 1 ustawy o VAT:
Opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług, zwanym dalej "podatkiem", podlegają: odpłatna dostawa towarów i odpłatne świadczenie usług na terytorium kraju.
Na mocy art. 7 ust. 1 ustawy o VAT:
Przez dostawę towarów, o której mowa w art. 5 ust. 1 pkt 1, rozumie się przeniesienie prawa do rozporządzania towarami jak właściciel (…).
W myśl art. 2 pkt 6 ustawy o VAT:
Przez towary rozumie się rzeczy oraz ich części, a także wszelkie postacie energii.
Stosownie do art. 2 pkt 22 ustawy o VAT:
Przez sprzedaż rozumie się odpłatną dostawę towarów i odpłatne świadczenie usług na terytorium kraju, eksport towarów oraz wewnątrzwspólnotową dostawę towarów.
Natomiast na mocy art. 8 ust. 1 ustawy o VAT:
Przez świadczenie usług, o którym mowa w art. 5 ust. 1 pkt 1, rozumie się każde świadczenie na rzecz osoby fizycznej, osoby prawnej lub jednostki organizacyjnej niemającej osobowości prawnej, które nie stanowi dostawy towarów w rozumieniu art. 7, w tym również:
1)przeniesienie praw do wartości niematerialnych i prawnych, bez względu na formę, w jakiej dokonano czynności prawnej;
2)zobowiązanie do powstrzymania się od dokonania czynności lub do tolerowania czynności lub sytuacji;
3)świadczenie usług zgodnie z nakazem organu władzy publicznej lub podmiotu działającego w jego imieniu lub nakazem wynikającym z mocy prawa.
Z tak szeroko sformułowanej definicji wynika, że przez świadczenie usług należy rozumieć przede wszystkim określone zachowanie się podatnika na rzecz innego podmiotu, które wynika z dwustronnego stosunku zobowiązaniowego, zakładającego istnienie podmiotu będącego odbiorcą (nabywcą usługi), jak również podmiotu świadczącego usługę. Przy czym, o ile dane zachowanie podatnika mieści się w ustawowej definicji świadczenia usług, to – co do zasady – niezbędnym elementem do uznania tego zachowania za czynność podlegającą opodatkowaniu jest spełnienie przesłanki odpłatności (wynagrodzenie za usługę). Przy ocenie charakteru świadczenia jako usługi należy mieć na względzie, że ustawa zalicza do grona usług każde świadczenie. Zauważyć jednak należy, że usługą będzie tylko takie świadczenie, w przypadku którego istnieje bezpośredni konsument, odbiorca świadczenia odnoszący korzyść o charakterze majątkowym.
Pojęcie świadczenia usług ma bardzo szeroki zakres, gdyż nie obejmuje wyłącznie działań podatnika, lecz również zobowiązanie do powstrzymania się od dokonywania czynności lub do tolerowania czynności bądź sytuacji.
Z treści powołanego wyżej przepisu art. 5 ust. 1 pkt 1 ustawy o VAT jednoznacznie wynika, że dostawa towarów i świadczenie usług co do zasady podlegają opodatkowaniu VAT wówczas, gdy są wykonywane odpłatnie (z wyjątkiem przypadków ściśle określonych w art. 7 ust. 2 oraz w art. 8 ust. 2 ustawy o VAT). Aby uznać dane świadczenie za odpłatne, musi istnieć stosunek prawny pomiędzy świadczącym usługę a odbiorcą, a w zamian za wykonanie usługi powinno zostać wypłacone wynagrodzenie. Przy czym, przepisy ustawy nie określają postaci wynagrodzenia.
W dorobku orzecznictwa Trybunału Sprawiedliwości Unii Europejskiej (np. wyrok z dnia 8 marca 1988 r. w sprawie C-102/86 Apple and Pear Development Council przeciwko Commissioners of Customs and Excise), przyjmuje się, że :
Odpłatność ma miejsce wtedy, gdy istnieje bezpośredni związek pomiędzy dostawą towarów lub świadczeniem usług a otrzymanym wynagrodzeniem, przy czym wynagrodzenie jakkolwiek musi być wyrażone w pieniądzu, to jednak nie musi być w tej formie dokonane. Należy podkreślić, że na gruncie przepisów o podatku od towarów i usług bez znaczenia pozostaje to, czy kwota uzyskanego wynagrodzenia (cena) została skalkulowana tak, że stanowi tylko koszt wytworzenia towaru lub wykonania usługi, czy została powiększona także o zysk sprzedającego.
W ww. wyroku w sprawie C-102/86 TSUE uznał, że:
Określoną czynność można uznać za wykonaną odpłatnie, jeśli istnieje bezpośrednia i jasno zindywidualizowana korzyść po stronie dostawcy towaru lub usługi, a ponadto gdy odpłatność za otrzymane świadczenie pozostaje w bezpośrednim związku z czynnością, która miała być opodatkowana VAT.
Otrzymana zapłata powinna być więc konsekwencją wykonania świadczenia.
W przypadku istnienia świadczenia wzajemnego otrzymanego przez świadczącego usługę, należy uznać czynności wykonywane w ramach stosunku zobowiązaniowego za odpłatne świadczenie usług określone w art. 8 ust. 1 ustawy o VAT, podlegające opodatkowaniu na zasadach ogólnych.
Trzeba również zaznaczyć, że odpłatność może przybierać różne formy – nie jest warunkiem to, aby została ustalona lub dokonana w pieniądzu. Odpłatność, jako świadczenie wzajemne, może również przybrać postać rzeczową – zapłata w innym towarze lub usłudze albo mieszaną – zapłata w części pieniężna i w części rzeczowa. Innymi słowy, dla uznania czynności za odpłatną, wystarczające jest, by istniała możliwość określenia ceny wyrażonej w pieniądzu w stosunku do świadczenia wzajemnego stanowiącego wynagrodzenie za tę czynność.
W wyroku TSUE z 16 września 2021 r. w sprawie C-21/20 wskazano, że:
Zgodnie z art. 2 ust. 1 lit. c) dyrektywy VAT, który określa zakres stosowania VAT, podatkowi temu podlega odpłatne świadczenie usług na terytorium państwa członkowskiego przez podatnika działającego w takim charakterze. W rozumieniu tego przepisu świadczenie usług dokonywane jest „odpłatnie” tylko wtedy, gdy pomiędzy usługodawcą a usługobiorcą istnieje stosunek prawny, w ramach którego następuje wymiana świadczeń wzajemnych, gdyż wynagrodzenie otrzymywane przez usługodawcę stanowi rzeczywiste odzwierciedlenie wartości wyodrębnionej usługi świadczonej usługobiorcy. Tak jest w przypadku, gdy istnieje bezpośredni związek pomiędzy świadczoną usługą a otrzymanym świadczeniem wzajemnym (zob. podobnie wyroki: z dnia 8 marca 1988 r., Apple and Pear Development Council, 102/86, EU:C:1988:120, pkt 11, 12, 16; z dnia 22 czerwca 2016 r., Český rozhlas, C‑11/15, EU:C:2016:470, pkt 22; a także z dnia 22 listopada 2018 r., MEO – Serviços de Comunicações e Multimédia, C‑295/17, EU:C:2018:942, pkt 39).
O czynności dokonanej za wynagrodzeniem można mówić w sytuacji, gdy:
·istnieje ścisły związek pomiędzy wykonanymi czynnościami i wysokością otrzymanego wynagrodzenia, oparty na relacjach cywilnoprawnych pomiędzy podmiotami;
·wynagrodzenie może być wyrażone w pieniądzu;
·związek, o którym mowa powyżej, ma charakter bezpośredni i na tyle wyraźny, aby można było powiedzieć, że odpłatność następuje za dane świadczenie.
Wyjaśnić ponadto należy, że nie każda czynność stanowiąca dostawę towarów lub świadczenie usługi w rozumieniu art. 7 ust. 1 oraz art. 8 ust. 1 ustawy o VAT podlega opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług. Aby dana czynność podlegała opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług, musi być wykonana przez podatnika.
Stosownie do treści art. 15 ust. 1 ustawy o VAT:
Podatnikami są osoby prawne, jednostki organizacyjne niemające osobowości prawnej oraz osoby fizyczne, wykonujące samodzielnie działalność gospodarczą, o której mowa w ust. 2, bez względu na cel lub rezultat takiej działalności
Według art. 15 ust. 2 ustawy o VAT:
Działalność gospodarcza – obejmuje wszelką działalność producentów, handlowców lub usługodawców, w tym podmiotów pozyskujących zasoby naturalne oraz rolników, a także działalność osób wykonujących wolne zawody. Działalność gospodarcza obejmuje w szczególności czynności polegające na wykorzystywaniu towarów lub wartości niematerialnych i prawnych w sposób ciągły dla celów zarobkowych.
Wobec tego należy stwierdzić, że za podatnika VAT będzie uznany tylko taki podmiot, który dokonuje czynności zmierzających do wykorzystania nabytych towarów i usług do celów opodatkowanej działalności gospodarczej w rozumieniu art. 15 ust. 2 ustawy o VAT.
Jak stanowi art. 15 ust. 6 ustawy o VAT:
Nie uznaje się za podatnika organów władzy publicznej oraz urzędów obsługujących te organy w zakresie realizowanych zadań nałożonych odrębnymi przepisami prawa, dla realizacji których zostały one powołane, z wyłączeniem czynności wykonywanych na podstawie zawartych umów cywilnoprawnych.
Powyższy zapis jest odzwierciedleniem art. 13 obowiązującej od dnia 1 stycznia 2007 r. Dyrektywy 2006/112/WE Rady z dnia 28 listopada 2006 r. w sprawie wspólnego systemu podatku od wartości dodanej (Dz. Urz. UE L Nr 347 z 11.12.2006, str. 1, z późn. zm.), zwanej dalej Dyrektywą 2006/112/WE Rady, zgodnie z którym:
Krajowe, regionalne i lokalne organy władzy oraz inne podmioty prawa publicznego nie są uważane za podatników w związku z działalnością, którą podejmują lub transakcjami, których dokonują jako organy władzy publicznej, nawet jeśli pobierają należności, opłaty, składki lub płatności w związku z takimi działaniami lub transakcjami.
Jednakże w przypadku gdy podejmują one takie działania lub dokonują takich transakcji, są uważane za podatników w odniesieniu do tych działań lub transakcji, gdyby wykluczenie ich z kategorii podatników prowadziło do znaczących zakłóceń konkurencji.
W każdych okolicznościach podmioty prawa publicznego są uważane za podatników w związku z czynnościami określonymi w załączniku I, chyba że niewielka skala tych działań sprawia, że mogą być one pominięte.
Z powołanych regulacji wynika, że organy władzy publicznej są wyłączone z kręgu podatników podatku od towarów i usług wyłącznie przy wykonywaniu czynności nałożonych przepisami prawa, dla realizacji których zostały powołane. Jest to wyłączenie podmiotowo-przedmiotowe. Organy te są natomiast podatnikami podatku od towarów i usług w przypadku wykonywania czynności na podstawie zawartych umów cywilnoprawnych. Kryterium podziału stanowi więc charakter wykonywanych czynności: czynności o charakterze publicznoprawnym wyłączają te podmioty z kategorii podatników, natomiast czynności o charakterze cywilnoprawnym skutkują uznaniem tych podmiotów za podatników podatku od towarów i usług, a realizowane przez nie odpłatne dostawy towarów i świadczenia usług podlegają opodatkowaniu tym podatkiem.
Wyłączenie z opodatkowania podatkiem VAT jednostek samorządu terytorialnego jest możliwe tylko wtedy, gdy wykonują one czynności w ramach przypisanych im specyficznych zadań i funkcji samorządowych (publicznych) i tylko w odniesieniu do tych czynności, które nie są wykonywane na podstawie zawartych przez gminę umów cywilnoprawnych.
W myśl art. 2 ust. 1 i 2 ustawy z dnia 8 marca 1990 r. o samorządzie gminnym (Dz. U. z 2022 r. poz. 559 ze zm.), zwanej dalej „ustawą o samorządzie gminnym”:
1. Gmina wykonuje zadania publiczne w imieniu własnym i na własną odpowiedzialność.
2. Gmina posiada osobowość prawną.
Stosownie do art. 7 ust. 1 pkt 1 i pkt 6 ustawy o samorządzie gminnym:
Zaspokajanie zbiorowych potrzeb wspólnoty należy do zadań własnych gminy. W szczególności zadania własne obejmują sprawy:
1)ładu przestrzennego, gospodarki nieruchomościami, ochrony środowiska i przyrody oraz gospodarki wodnej
6)pomocy społecznej, w tym ośrodków i zakładów opiekuńczych.
Zgodnie z art. 9 ust. 1 i 2 ustawy o samorządzie gminnym:
1.W celu wykonywania zadań gmina może tworzyć jednostki organizacyjne, a także zawierać umowy z innymi podmiotami, w tym z organizacjami pozarządowymi.
2.Gmina oraz inna gminna osoba prawna może prowadzić działalność gospodarczą wykraczającą poza zadania o charakterze użyteczności publicznej wyłącznie w przypadkach określonych w odrębnej ustawie.
Z kolei jak stanowi art. 16 ust. 2 ustawy z dnia 2 kwietnia 1997 r. – Konstytucja Rzeczypospolitej Polskiej (t. j. Dz. U. z 1997 r. nr 78 poz. 483 ze zm.):
Samorząd terytorialny uczestniczy w sprawowaniu władzy publicznej. Przysługującą mu w ramach ustaw istotną część zadań publicznych samorząd wykonuje w imieniu własnym i na własną odpowiedzialność.
W myśl art. 163 Konstytucji Rzeczypospolitej Polskiej:
Samorząd terytorialny wykonuje zadania publiczne nie zastrzeżone przez Konstytucję lub ustawy dla organów innych władz publicznych.
Art. 22 ustawy z dnia 23 stycznia 2009 r. o wojewodzie i administracji rządowej w województwie (t. j. Dz. U. z 2023 r. poz. 190) stanowi, że:
Wojewoda odpowiada za wykonywanie polityki Rady Ministrów w województwie, a w szczególności:
1)dostosowuje do miejscowych warunków cele polityki Rady Ministrów oraz, w zakresie i na zasadach określonych w odrębnych ustawach, koordynuje i kontroluje wykonanie wynikających stąd zadań;
2)zapewnia współdziałanie wszystkich organów administracji rządowej i samorządowej działających w województwie i kieruje ich działalnością w zakresie zapobiegania zagrożeniu życia, zdrowia lub mienia oraz zagrożeniom środowiska, bezpieczeństwa państwa i utrzymania porządku publicznego, ochrony praw obywatelskich, a także zapobiegania klęskom żywiołowym i innym nadzwyczajnym zagrożeniom oraz zwalczania i usuwania ich skutków, na zasadach określonych w odrębnych ustawach;
3)dokonuje oceny stanu zabezpieczenia przeciwpowodziowego województwa, opracowuje plan operacyjny ochrony przed powodzią oraz ogłasza i odwołuje pogotowie i alarm przeciwpowodziowy;
4)wykonuje i koordynuje zadania w zakresie obronności i bezpieczeństwa państwa oraz zarządzania kryzysowego, wynikające z odrębnych ustaw;
5)przedstawia Radzie Ministrów, za pośrednictwem ministra właściwego do spraw administracji publicznej, projekty dokumentów rządowych w sprawach dotyczących województwa;
6)wykonuje inne zadania określone w odrębnych ustawach oraz ustalone przez Radę Ministrów i Prezesa Rady Ministrów.
Zgodnie z art. 25 ust. 1 ustawy o wojewodzie i administracji rządowej w województwie:
Wojewoda może wydawać polecenia obowiązujące wszystkie organy administracji rządowej działające w województwie, a w sytuacjach nadzwyczajnych, o których mowa w art. 22 pkt 2, obowiązujące również organy samorządu terytorialnego. O wydanych poleceniach wojewoda niezwłocznie informuje właściwego ministra.
W myśl art. 25 ust. 1a ustawy o wojewodzie i administracji rządowej w województwie:
Sytuacjami nadzwyczajnymi, o których mowa w ust. 1, są również sytuacje kryzysowe w rozumieniu ustawy z dnia 26 kwietnia 2007 r. o zarządzaniu kryzysowym (Dz. U. z 2022 r. poz. 261, 583 i 2185).
Stosownie do art. 25 ust. 2 ustawy o wojewodzie i administracji rządowej w województwie:
Polecenia, o których mowa w ust. 1, nie mogą dotyczyć rozstrzygnięć co do istoty sprawy załatwianej w drodze decyzji administracyjnej, a także nie mogą dotyczyć czynności operacyjno-rozpoznawczych, dochodzeniowo-śledczych oraz czynności z zakresu ścigania wykroczeń.
Według art. 25 ust. 3 ustawy o wojewodzie i administracji rządowej w województwie:
Właściwy minister może wstrzymać wykonanie poleceń, o których mowa w ust. 1, wydanych organom niezespolonej administracji rządowej i wystąpić z wnioskiem do Prezesa Rady Ministrów o rozstrzygnięcie sporu, przedstawiając jednocześnie stanowisko w sprawie.
W myśl art. 3 pkt 1 ustawy z dnia 26 kwietnia 2007 r. o zarządzaniu kryzysowym (t. j. Dz. U. z 2023 r. poz. 122 ze zm.)
Ilekroć w ustawie jest mowa o: sytuacji kryzysowej - należy przez to rozumieć sytuację wpływającą negatywnie na poziom bezpieczeństwa ludzi, mienia w znacznych rozmiarach lub środowiska, wywołującą znaczne ograniczenia w działaniu właściwych organów administracji publicznej ze względu na nieadekwatność posiadanych sił i środków.
Zgodnie z art. 14 ust. 1 ustawy o zarządzaniu kryzysowym:
Organem właściwym w sprawach zarządzania kryzysowego na terenie województwa jest wojewoda.
Stosownie do art. 14 ust. 2 ustawy o zarządzaniu kryzysowym:
Do zadań wojewody w sprawach zarządzania kryzysowego należy:
1) kierowanie monitorowaniem, planowaniem, reagowaniem i usuwaniem skutków zagrożeń na terenie województwa;
2) realizacja zadań z zakresu planowania cywilnego, w tym:
a) wydawanie starostom zaleceń do powiatowych planów zarządzania kryzysowego,
b) zatwierdzanie powiatowych planów zarządzania kryzysowego,
c) przygotowywanie i przedkładanie do zatwierdzenia ministrowi właściwemu do spraw administracji publicznej wojewódzkiego planu zarządzania kryzysowego,
d) realizacja wytycznych do wojewódzkich planów zarządzania kryzysowego;
3) zarządzanie, organizowanie i prowadzenie szkoleń, ćwiczeń i treningów z zakresu zarządzania kryzysowego;
4) wnioskowanie o użycie pododdziałów lub oddziałów Sił Zbrojnych Rzeczypospolitej Polskiej do wykonywania zadań, o których mowa w art. 25 ust. 3, oraz doraźnych zgrupowań zadaniowych do wykonywania zadań, o których mowa w art. 25b ust. 1;
4a) wnioskowanie o użycie Policji, Straży Granicznej lub Państwowej Straży Pożarnej do wykonywania zadań, o których mowa w art. 25a;
5) wykonywanie przedsięwzięć wynikających z dokumentów planistycznych wykonywanych w ramach planowania operacyjnego realizowanego w województwie;
6) zapobieganie, przeciwdziałanie i usuwanie skutków zdarzeń o charakterze terrorystycznym;
6a) współdziałanie z Szefem Agencji Bezpieczeństwa Wewnętrznego w zakresie zapobiegania, przeciwdziałania i usuwania skutków zdarzeń o charakterze terrorystycznym;
7) organizacja wykonania zadań z zakresu ochrony infrastruktury krytycznej.
W kontekście przedstawionych we wniosku informacji należy wyjaśnić, że z uwagi na wojnę toczącą się bezpośrednio za granicami Rzeczpospolitej Polskiej ustawodawca wprowadził do polskiego porządku prawnego ustawę z dnia 12 marca 2022 r. o pomocy obywatelom Ukrainy w związku z konfliktem zbrojnym na terytorium tego państwa (Dz. U. z 2023 r. poz. 103 ze zm.).
Art. 1 ust. 1 ustawy o pomocy obywatelom Ukrainy w związku z konfliktem zbrojnym na terytorium tego państwa stanowi, że:
Ustawa określa szczególne zasady zalegalizowania pobytu obywateli Ukrainy, którzy przybyli na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej z terytorium Ukrainy w związku z działaniami wojennymi prowadzonymi na terytorium tego państwa, oraz obywateli Ukrainy posiadających Kartę Polaka, którzy wraz z najbliższą rodziną z powodu tych działań wojennych przybyli na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej.
Ta ustawa specjalna, obok stworzenia szczególnej regulacji prawnej zapewniającej doraźną podstawę prawną do legalnego pobytu obywatelom Ukrainy, którzy w wyniku działań wojennych zostali zmuszeni do opuszczenia swojego kraju pochodzenia i wjechali na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej, wprowadza także rozwiązania mające na celu uregulowanie kwestii pomocy udzielanej przez wojewodów, jednostki samorządu terytorialnego oraz przez inne podmioty obywatelom Ukrainy.
Odzwierciedleniem tego jest art. 13 ust. 1 ustawy o pomocy obywatelom Ukrainy w związku z konfliktem zbrojnym na terytorium tego państwa, w myśl którego:
Każdemu podmiotowi, w szczególności osobie fizycznej prowadzącej gospodarstwo domowe, który zapewni, na własny koszt, zakwaterowanie i wyżywienie obywatelom Ukrainy, o których mowa w art. 1 ust. 1, może być przyznane na jego wniosek świadczenie pieniężne z tego tytułu nie dłużej niż za okres 120 dni od dnia przybycia obywatela Ukrainy na terytorium Rzeczpospolitej Polskiej. Okres wypłaty świadczenia może być przedłużony w szczególnie uzasadnionych przypadkach.
Zgodnie natomiast z art. 12 ust. 1 ustawy o pomocy obywatelom Ukrainy w związku z konfliktem zbrojnym na terytorium tego państwa:
Wojewoda może zapewnić pomoc obywatelom Ukrainy, o których mowa w art. 1 ust. 1, polegającą na:
1)zakwaterowaniu;
2)zapewnieniu całodziennego wyżywienia zbiorowego;
3)zapewnieniu transportu do miejsc zakwaterowania, o których mowa w pkt 1, między nimi lub do ośrodków prowadzonych przez Szefa Urzędu do Spraw Cudzoziemców na podstawie przepisów ustawy z dnia 13 czerwca 2003 r. o udzielaniu cudzoziemcom ochrony na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej lub miejsc, w których obywatelom Ukrainy udzielana jest opieka medyczna, albo miejsc pośrednich, z których będzie realizowany dalszy transport do punktu docelowego, w którym obywatelom Ukrainy udzielana będzie opieka medyczna;
4)finansowaniu przejazdów środkami transportu publicznego oraz specjalistycznego transportu umożliwiającego transport osób leżących lub przeznaczonego dla osób z niepełnosprawnością w szczególności do miejsc lub pomiędzy miejscami, o których mowa w pkt 1-3;
5)zapewnieniu środków czystości i higieny osobistej oraz innych produktów;
6)organizacji miejsc udzielania doraźnej pomocy medycznej;
7)zapewnieniu personelu medycznego realizującego w razie potrzeby wizyty kontrolne w odniesieniu do osób z dodatnim wynikiem testu diagnostycznego w kierunku SARS-CoV-2 – w przypadku organizacji miejsc zakwaterowania, o których mowa w pkt 1, przeznaczonych dla osób z dodatnim wynikiem testu diagnostycznego w kierunku SARS-CoV-2;
8)podjęciu innych działań niezbędnych do realizacji pomocy.
Ponadto w myśl art. 12 ust. 1a ustawy o pomocy obywatelom Ukrainy w związku z konfliktem zbrojnym na terytorium tego państwa:
Pomoc, o której mowa w ust. 1, może być udzielana przez wojewodę również osobom, które odniosły obrażenia w wyniku działań wojennych prowadzonych na terytorium Ukrainy, niespełniającym warunków, o których mowa w art. 2, i nieuprawnionym do świadczeń opieki zdrowotnej finansowanych ze środków publicznych na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej na podstawie innych przepisów lub umów międzynarodowych, które zostały przetransportowane na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej w celu udzielania świadczeń opieki zdrowotnej.
Według art. 12 ust. 3 ustawy o pomocy obywatelom Ukrainy w związku z konfliktem zbrojnym na terytorium tego państwa:
Inne organy administracji publicznej, jednostki podległe lub nadzorowane przez organy administracji publicznej, jednostki sektora finansów publicznych oraz inne organy władzy publicznej mogą zapewnić pomoc, o której mowa w ust. 1. W tych celach organy lub jednostki, o których mowa w zdaniu pierwszym, mogą wykorzystywać nabyte lub powierzone tym organom lub jednostkom mienie Skarbu Państwa.
Art. 12 ust. 6 ustawy o pomocy obywatelom Ukrainy w związku z konfliktem zbrojnym na terytorium tego państwa stanowi, że:
Do zamówień publicznych niezbędnych do zapewnienia pomocy, o której mowa w ust. 1-4, 18 i 19, przez wojewodę, inne organy administracji publicznej, jednostki podległe lub nadzorowane przez organy administracji publicznej, jednostki sektora finansów publicznych oraz inne organy władzy publicznej, jednostki samorządu terytorialnego, związki jednostek samorządu terytorialnego lub związki metropolitalne, lub niezbędnych do informowania o pomocy kierowanej do obywateli Ukrainy, o których mowa w art. 1 ust. 1, nie stosuje się przepisów ustawy z dnia 11 września 2019 r. - Prawo zamówień publicznych (Dz.U. z 2022 r. poz. 1710, 1812, 1933 i 2185).
W myśl art. 12 ust. 10 ustawy o pomocy obywatelom Ukrainy w związku z konfliktem zbrojnym na terytorium tego państwa:
W związku z realizacją zadań, o których mowa w ust. 1, wojewoda może wydawać polecenia obowiązujące wszystkie organy administracji rządowej działające na obszarze województwa, państwowe osoby prawne, organy samorządu terytorialnego, samorządowe osoby prawne oraz samorządowe jednostki organizacyjne nieposiadające osobowości prawnej. O wydanych poleceniach wojewoda niezwłocznie informuje właściwego ministra.
Stosownie do art. 12 ust. 11 ustawy o pomocy obywatelom Ukrainy w związku z konfliktem zbrojnym na terytorium tego państwa:
Polecenia, o których mowa w ust. 10, są wydawane w drodze decyzji administracyjnej i podlegają natychmiastowemu wykonaniu z chwilą ich doręczenia lub ogłoszenia i nie wymagają uzasadnienia.
W myśl art. 12 ust. 12 ustawy o pomocy obywatelom Ukrainy w związku z konfliktem zbrojnym na terytorium tego państwa:
Polecenia, o których mowa w ust. 10, mogą być uchylane lub zmieniane, jeżeli przemawia za tym interes społeczny lub słuszny interes strony. Ich uchylenie lub zmiana nie wymaga zgody stron.
Art. 12 ust. 13 ustawy o pomocy obywatelom Ukrainy w związku z konfliktem zbrojnym na terytorium tego państwa stanowi:
Polecenia, o których mowa w ust. 10, nie mogą dotyczyć rozstrzygnięć co do istoty sprawy załatwianej w drodze decyzji administracyjnej, a także nie mogą dotyczyć czynności operacyjno-rozpoznawczych, dochodzeniowo-śledczych oraz czynności z zakresu ścigania wykroczeń.
Zgodnie z art. 12 ust. 14 ustawy o pomocy obywatelom Ukrainy w związku z konfliktem zbrojnym na terytorium tego państwa:
Polecenia, o których mowa w ust. 10, mogą być wydawane także ustnie, pisemnie w formie adnotacji, telefonicznie, za pomocą środków komunikacji elektronicznej w rozumieniu art. 2 pkt 5 ustawy z dnia 18 lipca 2002 r. o świadczeniu usług drogą elektroniczną (Dz.U. z 2020 r. poz. 344) lub za pomocą innych środków łączności. Istotne okoliczności takiego załatwienia sprawy powinny być utrwalone w formie protokołu.
Stosownie do art. 12 ust. 15 ustawy o pomocy obywatelom Ukrainy w związku z konfliktem zbrojnym na terytorium tego państwa:
Właściwy minister może wstrzymać wykonanie poleceń, o których mowa w ust. 10, i wystąpić z wnioskiem do Prezesa Rady Ministrów o rozstrzygnięcie sporu, przedstawiając jednocześnie stanowisko w sprawie.
W myśl art. 12 ust. 16 ustawy o pomocy obywatelom Ukrainy w związku z konfliktem zbrojnym na terytorium tego państwa:
Zadania nałożone w trybie, o którym mowa w ust. 10, są realizowane przez jednostki samorządu terytorialnego jako zadania zlecone z zakresu administracji rządowej.
Art. 14 ust. 1 ustawy o pomocy obywatelom Ukrainy w związku z konfliktem zbrojnym na terytorium tego państwa stanowi, że:
W Banku Gospodarstwa Krajowego tworzy się Fundusz Pomocy, zwany dalej „Funduszem”, w celu finansowania lub dofinansowania realizacji zadań na rzecz pomocy Ukrainie, w szczególności obywatelom Ukrainy dotkniętym konfliktem zbrojnym na terytorium Ukrainy, w tym zadań realizowanych na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej, jak i poza nim, a także realizacji zadań związanych z bezpieczeństwem żywnościowym kraju w związku z konfliktem zbrojnym na terytorium Ukrainy.
Jak stanowi art. 14 ust. 2 ustawy o pomocy obywatelom Ukrainy w związku z konfliktem zbrojnym na terytorium tego państwa stanowi, że:
Prezes Rady Ministrów zawiera z Bankiem Gospodarstwa Krajowego umowę określającą w szczególności zasady dokonywania wypłat ze środków Funduszu, na finansowanie lub dofinansowanie realizowanych zadań, o których mowa w ust. 1, oraz zasady zawierania porozumień, o których mowa w ust. 10.
W myśl art. 14 ust. 3 ustawy o pomocy obywatelom Ukrainy w związku z konfliktem zbrojnym na terytorium tego państwa:
Wypłaty ze środków Funduszu są realizowane na podstawie dyspozycji wypłaty składanej do Banku Gospodarstwa Krajowego przez Prezesa Rady Ministrów.
Stosownie do art. 14 ust. 4 ustawy o pomocy obywatelom Ukrainy w związku z konfliktem zbrojnym na terytorium tego państwa:
Prezes Rady Ministrów może upoważnić do składania dyspozycji wypłaty ze środków Funduszu dysponenta części budżetowej lub ministra kierującego określonym działem administracji rządowej zgodnie z ustawą z dnia 4 września 1997 r. o działach administracji rządowej (Dz. U. z 2021 r. poz. 1893, z późn. zm. 43), określając jednocześnie zakres tego upoważnienia.
Zgodnie z art. 14 ust. 4a ustawy o pomocy obywatelom Ukrainy w związku z konfliktem zbrojnym na terytorium tego państwa:
Prezes Rady Ministrów może upoważnić ministra właściwego do spraw wewnętrznych do składania dyspozycji wypłaty ze środków Funduszu, w celu finansowania, o którym mowa w ust. 6 pkt 1, 4 i 6, określając jednocześnie zakres tego upoważnienia.
W myśl art. 14 ust. 4b ustawy o pomocy obywatelom Ukrainy w związku z konfliktem zbrojnym na terytorium tego państwa:
Finansowanie, o którym mowa w ust. 4a, udzielane jest za pośrednictwem poszczególnych dysponentów części budżetowych, zgodnie z zakresem ich działania.
Stosownie do art. 14 ust. 5 ustawy o pomocy obywatelom Ukrainy w związku z konfliktem zbrojnym na terytorium tego państwa:
Środki Funduszu pochodzą:
1)z wpłat środków pieniężnych jednostek sektora finansów publicznych, o których mowa w art. 9 pkt 5-8 i 14 ustawy z dnia 27 sierpnia 2009 r. o finansach publicznych, z wyłączeniem samorządowych osób prawnych, z wyjątkiem środków pochodzących z dotacji z budżetu i środków, o których mowa w art. 5 ust. 1 pkt 2 i 3 ustawy z dnia 27 sierpnia 2009 r. o finansach publicznych;
2)ze środków, o których mowa w art. 5 ust. 1 pkt 2 ustawy z dnia 27 sierpnia 2009 r. o finansach publicznych, które za zgodą Komisji Europejskiej mogą zostać przeznaczone na wsparcie realizacji zadań, o których mowa w ust. 1;
4)z wpływów ze skarbowych papierów wartościowych, o których mowa w art. 15;
5)ze środków z wyemitowanych obligacji, o których mowa w art. 16 ust. 3;
6)z innych przychodów, w tym darowizn;
7)ze środków pochodzących ze źródeł zagranicznych niepodlegających zwrotowi, o których mowa w art. 5 ust. 1 pkt 3 ustawy z dnia 27 sierpnia 2009 r. o finansach publicznych.
Zgodnie z art. 14 ust. 6 ustawy o pomocy obywatelom Ukrainy w związku z konfliktem zbrojnym na terytorium tego państwa:
Środki Funduszu mogą być przeznaczane na:
1)finansowanie lub dofinansowanie realizacji zadań, o których mowa w ust. 1;
2)wykup i zapłatę odsetek od obligacji, o których mowa w art. 16 ust. 3, oraz pokrycie kosztów ich emisji;
3)zwrot Bankowi Gospodarstwa Krajowego środków, o których mowa w art. 16 ust. 2, wraz z wynagrodzeniem w wysokości ustalonej z ministrem właściwym do spraw finansów publicznych;
4)zwrot wydatków lub kosztów poniesionych na realizację zadań, o których mowa w ust. 1;
6)finansowanie poniesionych wydatków podmiotów, o których mowa w art. 12 ust. 3, podczas realizacji zadań, o których mowa w ust. 1.
Z kolei stosownie do art. 14 ust. 6a ustawy o pomocy obywatelom Ukrainy w związku z konfliktem zbrojnym na terytorium tego państwa:
Środki Funduszu mogą być przeznaczone na finansowanie działań, polegających na zapewnieniu bezpieczeństwa osób, o których mowa w art. 1 ust. 1, oraz ochronie bezpieczeństwa i porządku publicznego w miejscach gromadzenia się i pobytu tych osób, w tym w szczególności wydatków związanych z przemieszczaniem się, zakwaterowaniem, wyżywieniem i wyposażeniem funkcjonariuszy służb podległych ministrowi właściwemu do spraw wewnętrznych, a także na zwrot wydatków lub kosztów poniesionych na realizację tych zadań.
W myśl art. 14 ust. 6b ustawy o pomocy obywatelom Ukrainy w związku z konfliktem zbrojnym na terytorium tego państwa:
W przypadku finansowania, o którym mowa w ust. 6 pkt 6, wyłącza się możliwość korzystania ze świadczenia pieniężnego, o którym mowa w art. 13.
Według art. 14 ust. 8 ustawy o pomocy obywatelom Ukrainy w związku z konfliktem zbrojnym na terytorium tego państwa:
Środki Funduszu mogą być przeznaczone na:
1) finansowanie, dofinansowanie lub zwrot wydatków lub kosztów poniesionych na realizację zadań, o których mowa w ust. 6 pkt 1 i 4,
2) finansowanie i zwrot wydatków, o których mowa w ust. 6 pkt 6,
3) finansowanie lub zwrot wydatków lub kosztów poniesionych na realizację zadań, o których mowa w ust. 6a
- również w przypadku, gdy ustawa lub przepisy odrębne przewidują finansowanie tego rodzaju zadań z budżetu państwa, w tym w formie wpłat lub dotacji z budżetu państwa.
Jak stanowi art. 14 ust. 9 ustawy o pomocy obywatelom Ukrainy w związku z konfliktem zbrojnym na terytorium tego państwa:
Środki Funduszu mogą być przeznaczone na zwrot wydatków lub kosztów, o których mowa w ust. 6 pkt 4 i 6, ust. 6a i 8, poniesionych na realizację zadań, na rzecz pomocy obywatelom Ukrainy od dnia 24 lutego 2022 r., przy czym nie później niż do dnia 31 grudnia 2022 r.
W świetle art. 14 ust. 9a ustawy o pomocy obywatelom Ukrainy w związku z konfliktem zbrojnym na terytorium tego państwa:
Środki Funduszu mogą być przeznaczone na zwrot wydatków lub kosztów, o których mowa w ust. 6 pkt 4 i 6, ust. 6a, 6d-6f i 8, poniesionych na realizację zadań, na rzecz pomocy obywatelom Ukrainy od dnia 1 stycznia 2023 r.
Zgodnie z art. 14 ust. 10 ustawy o pomocy obywatelom Ukrainy w związku z konfliktem zbrojnym na terytorium tego państwa:
Finansowanie lub dofinansowanie może zostać udzielone za pośrednictwem poszczególnych dysponentów części budżetowych, a środki dla poszczególnych dysponentów są gromadzone na wyodrębnionych rachunkach pomocniczych Funduszu. Bank Gospodarstwa Krajowego na podstawie dyspozycji Prezesa Rady Ministrów zawiera z dysponentami części budżetowych porozumienia określające sposób i terminy przekazywania, rozliczania i zwrotu środków oraz ich sprawozdawczości.
Jednocześnie w myśl art. 14 ust. 11 ustawy o pomocy obywatelom Ukrainy w związku z konfliktem zbrojnym na terytorium tego państwa:
Finansowanie lub dofinansowanie ze środków Funduszu może być udzielone jednostkom sektora finansów publicznych oraz jednostkom spoza tego sektora.
Mając na względzie całokształt przedstawionych okoliczności sprawy należy stwierdzić, że w wyniku realizacji poleceń i decyzji wydanych przez Wojewodę … oraz zawartych z ww. Wojewodą porozumień, doszło do świadczenia przez Państwa usług w myśl art. 8 ust. 1 pkt 3 ustawy o VAT.
W związku bowiem z zaistniałą sytuacją w roku 2022, świadczą Państwo usługi w zakresie zakwaterowania oraz całodziennego wyżywienia zbiorowego dla cudzoziemców przybywających z terytorium Ukrainy. A w oparciu o przepisy art. 14 ust. 8-11 ustawy o pomocy obywatelom Ukrainy w związku z konfliktem zbrojnym na terytorium tego państwa - na realizację ww. zadania otrzymują Państwo środki finansowe.
Tym samym w opisanej sprawie wystąpił nakaz organu władzy publicznej oraz element wynagrodzenia.
Zaznaczyć przy tym należy, że pomimo faktu, że pomiędzy Państwem a organem, który wydał ww. polecenia oraz ww. decyzje nie doszło do zawarcia umowy cywilnoprawnej, to jednak pomiędzy stronami istnieje stosunek prawny. Powyższe wynika z przepisu art. 8 ust. 1 pkt 3 ustawy o VAT, który dotyczy sytuacji, w których umowy cywilnoprawne co do zasady nie są zawierane, a stosunek prawny pomiędzy stronami powstaje z mocy aktu decyzyjnego organu władzy publicznej. Zatem jeżeli działanie podmiotu wynika z nakazu, to istnienie porozumienia umownego nie stanowi warunku koniecznego do tego, aby powstał stosunek zobowiązaniowy.
Należy również podkreślić, że w przypadku świadczenia usługi na podstawie art. 8 ust. 1 pkt 3 ustawy o VAT nabywca usługi nie musi odnosić bezpośrednio korzyści z jej zlecenia. Powyższe wynika z faktu, że organy władzy publicznej co do zasady nie mają być beneficjentem usług świadczonych na ich rzecz i ich nakazu, albowiem beneficjentem tych usług w założeniu ma być dane społeczeństwo (odpowiednio gminy, powiatu, województwa czy obywatele). Istotne jest, że „zlecone” przez organ władzy konkretne świadczenie zostało faktycznie wykonane.
W kwestii odpłatności świadczeń, należy podkreślić, że na gruncie podatku od towarów i usług dana czynność może być albo odpłatna albo nieodpłatna. Jeśli tylko czynność została wykonana za wynagrodzeniem, to jest ona odpłatna. Nie ma żadnego znaczenia, czy wynagrodzenie to pokrywa koszty świadczenia tej czynności poniesione przez podatnika, ewentualnie kreuje dla podatnika zysk. Także czynności wykonane „po kosztach” ich świadczenia, bądź poniżej tych kosztów, są czynnościami odpłatnymi, o ile tylko pobrano za nie wynagrodzenie.
W związku z zaistniała sytuacją w roku 2022 wystąpiło skonkretyzowane świadczenie wykonywane przez Państwa w zakresie zakwaterowania oraz zapewnienia całodziennego wyżywienia zbiorowego w zamian za określone wynagrodzenie otrzymywane na realizację zadania. Analiza przedstawionego opisu sprawy, treści cytowanych przepisów prawa podatkowego prowadzi bowiem do stwierdzenia, że przekazywane Państwu środki na podstawie przepisów art. 14 ust. 8-11 ustawy o pomocy obywatelom Ukrainy w związku z konfliktem zbrojnym na terytorium tego państwa, stanowiące pokrycie zasadnie poniesionych kosztów, stanowi „korelat” świadczonych przez Państwa usług. W konsekwencji należy stwierdzić, że otrzymane środki finansowe na podstawie przepisów art. 14 ust. 8-11 ustawy o pomocy obywatelom Ukrainy w związku z konfliktem zbrojnym na terytorium tego państwa, stanowią w istocie wynagrodzenie (odpłatność) za świadczone przez Państwa usługi.
Reasumując, wykonanie przez Państwa skonkretyzowanego świadczenia na podstawie poleceń i decyzji wydanych przez Wojewodę … oraz zawartych z ww. Wojewodą porozumień w zamian za przekazane Państwu środki finansowe na realizację tych zadań w oparciu o przepisy art. 14 ust. 8-11 ustawy o pomocy obywatelom Ukrainy w związku z konfliktem zbrojnym na terytorium tego państwa, stanowią czynność podlegającą opodatkowaniu podatkiem VAT jako odpłatne świadczenie usług w rozumieniu art. 8 ust. 1 pkt 3 ustawy o VAT.
Mając na względzie powyższe należy wskazać, że w związku z zaistniałą sytuacją w roku 2022 – wbrew temu co Państwo twierdzą – nie doszło do zmiany przeznaczenia Ośrodka Wypoczynkowego w … , w tym środków trwałych stanowiących drogi wewnętrzne położone na terenie OW.... oraz pomostu nad jeziorem objętych wnioskiem, z wykorzystywania do czynności opodatkowanych podatkiem od towarów i usług na wykorzystywanie zarówno do czynności opodatkowanych, jak i niepodlegających opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług. W konsekwencji nie wystąpi obowiązek dokonania korekty podatku naliczonego zgodnie z art. 91 ust. 2 i następnych ustawy w związku z art. 90c ustawy o VAT.
Tym samym Państwa stanowisko uznaję za nieprawidłowe.
Dodatkowe informacje
Informacja o zakresie rozstrzygnięcia
Interpretacja dotyczy stanu faktycznego, który Państwo przedstawili i stanu prawnego, który obowiązywał w dacie zaistnienia zdarzenia.
Wydana interpretacja dotyczy tylko sprawy będącej przedmiotem Państwa wniosku (zapytania). Inne kwestie przedstawione we wniosku, które nie zostały objęte pytaniem nie mogą być – zgodnie z art. 14b § 1 ustawy Ordynacja podatkowa – rozpatrzone.
Niniejsza interpretacja została wydana na podstawie przedstawionego we wniosku opisu sprawy, co oznacza, że w przypadku, gdy w toku postępowania podatkowego, kontroli podatkowej, kontroli celno-skarbowej zostanie określony odmienny stan sprawy, interpretacja nie wywoła w tym zakresie skutków prawnych.
Pouczenie o funkcji ochronnej interpretacji
·Funkcję ochronną interpretacji indywidualnych określają przepisy art. 14k-14nb ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. – Ordynacja podatkowa (t. j. Dz. U. z 2022 r. poz. 2651 ze zm). Interpretacja będzie mogła pełnić funkcję ochronną, jeśli Państwa sytuacja będzie zgodna (tożsama) z opisem stanu faktycznego i zastosują się Państwo do interpretacji.
·Zgodnie z art. 14na § 1 Ordynacji podatkowej:
Przepisów art. 14k-14n Ordynacji podatkowej nie stosuje się, jeśli stan faktyczny lub zdarzenie przyszłe będące przedmiotem interpretacji indywidualnej jest elementem czynności, które są przedmiotem decyzji wydanej:
1)z zastosowaniem art. 119a;
2)w związku z wystąpieniem nadużycia prawa, o którym mowa w art. 5 ust. 5 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług;
3)z zastosowaniem środków ograniczających umowne korzyści.
·Zgodnie z art. 14na § 2 Ordynacji podatkowej:
Przepisów art. 14k-14n nie stosuje się, jeżeli korzyść podatkowa, stwierdzona w decyzjach wymienionych w § 1, jest skutkiem zastosowania się do utrwalonej praktyki interpretacyjnej, interpretacji ogólnej lub objaśnień podatkowych.
Pouczenie o prawie do wniesienia skargi na interpretację
Mają Państwo prawo do zaskarżenia tej interpretacji indywidualnej do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego. Zasady zaskarżania interpretacji indywidualnych reguluje ustawa z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi – t. j. Dz. U. z 2023 r. poz. 259 ze zm.; dalej jako „PPSA”.
Skargę do Sądu wnosi się za pośrednictwem Dyrektora KIS (art. 54 § 1 PPSA). Skargę należy wnieść w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia interpretacji indywidualnej (art. 53 § 1 PPSA) :
·w formie papierowej, w dwóch egzemplarzach (oryginał i odpis) na adres: Krajowa Informacja Skarbowa, ul. Warszawska 5, 43-300 Bielsko-Biała (art. 47 § 1 PPSA), albo
·w formie dokumentu elektronicznego, w jednym egzemplarzu (bez odpisu), na adres Elektronicznej Skrzynki Podawczej Krajowej Informacji Skarbowej na platformie ePUAP : /KIS/SkrytkaESP (art. 47 § 3 i art. 54 § 1a PPSA).
Skarga na interpretację indywidualną może opierać się wyłącznie na zarzucie naruszenia przepisów postępowania, dopuszczeniu się błędu wykładni lub niewłaściwej oceny co do zastosowania przepisu prawa materialnego. Sąd jest związany zarzutami skargi oraz powołaną podstawą prawną (art. 57a PPSA).
Podstawa prawna dla wydania interpretacji
Podstawą prawną dla wydania tej interpretacji jest art. 13 § 2a oraz art. 14b § 1 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. – Ordynacja podatkowa (t. j. Dz. U. z 2022 r. poz. 2651 ze zm.).