Interpretacja indywidualna – stanowisko prawidłowe - Interpretacja - null

ShutterStock
Interpretacja indywidualna – stanowisko prawidłowe - Interpretacja - 0114-KDIP4-3.4012.462.2025.1.IG

Temat interpretacji

Temat interpretacji

Interpretacja indywidualna – stanowisko prawidłowe

Szanowni Państwo,

stwierdzam, że Państwa stanowisko w sprawie oceny skutków podatkowych opisanego zdarzenia przyszłego w podatku od towarów i usług jest prawidłowe.

Zakres wniosku o wydanie interpretacji indywidualnej

4 sierpnia 2025 r. wpłynął Państwa wniosek z 4 sierpnia 2025 r. o wydanie interpretacji indywidualnej, który dotyczy wystawiania faktur na nowego użytkownika wieczystego.

Treść wniosku jest następująca:

Opis zdarzenia przyszłego

Gmina A. (dalej: Gmina) jest zarejestrowanym, czynnym podatnikiem podatku VAT.

Na podstawie art. 7 ust. 1 ustawy z dnia 8 marca 1990 r. o samorządzie gminnym (t.j. Dz. U. z 2024 r. poz. 1465 ze zm.) zaspokajanie zbiorowych potrzeb wspólnoty należy do zadań własnych gminy. W szczególności zadania własne obejmują sprawy ładu przestrzennego, gospodarki nieruchomościami, ochrony środowiska i przyrody oraz gospodarki wodnej.

W ramach realizacji zadań własnych, na podstawie umowy cywilnoprawnej, Gmina oddała grunty w użytkowanie wieczyste. Oddanie gruntów w użytkowanie wieczyste (ustanowienie prawa użytkowania wieczystego), których dotyczy ten wniosek o wydanie interpretacji indywidualnej, następowało w okresie od 1 maja 2004 r. do 31 grudnia 2010 r. (tj. w okresie obowiązywania stawki VAT 22%).

Na podstawie art. 71 ust. 1-4 ustawy z dnia 21 sierpnia 1997 r. o gospodarce nieruchomościami (t.j. Dz. U. z 2024 r. poz. 1145 ze zm.) - dalej „ugn”, za oddanie nieruchomości gruntowej w użytkowanie wieczyste pobiera się pierwszą opłatę i opłaty roczne. Pierwsza opłata za oddanie nieruchomości gruntowej w użytkowanie wieczyste w drodze przetargu podlega zapłacie jednorazowo, nie później niż do dnia zawarcia umowy o oddanie tej nieruchomości w użytkowanie wieczyste. Pierwszą opłatę za oddanie nieruchomości gruntowej w użytkowanie wieczyste w drodze bezprzetargowej można rozłożyć na oprocentowane raty. W sprawach tych stosuje się odpowiednio przepis art. 70 ust. 2-4 ugn. Opłaty roczne wnosi się przez cały okres użytkowania wieczystego, w terminie do 31 marca każdego roku, z góry za dany rok. Opłaty rocznej nie pobiera się za rok, w którym zostało ustanowione prawo użytkowania wieczystego. Właściwy organ, na wniosek użytkownika wieczystego złożony nie później niż 14 dni przed upływem terminu płatności, może ustalić inny termin zapłaty, nieprzekraczający danego roku kalendarzowego.

Opłata roczna, o której mowa powyżej jest wynagrodzeniem za ustanowienie prawa użytkowania wieczystego. W konsekwencji oddanie gruntów, o którym mowa wyżej stanowiło odpłatne dostawy towarów, opodatkowane stawką VAT 22%.

Zgodnie z wydaną dla Gminy interpretacją indywidualną z 4 lutego 2022 r. sygn. 0114-KDIP4-1.4012.706.2021.1.MK - opłata należna Gminie od użytkownika wieczystego nieruchomości z tytułu sprzedaży nieruchomości na własność tego użytkownika, będzie podlegała opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług, jako pozostająca do zapłaty część kwoty stanowiącej należność z tytułu ustanowienia prawa użytkowania wieczystego gruntu od użytkownika wieczystego, gdy czynność ustanowienia prawa użytkowania wieczystego została dokonana po 30 kwietnia 2004 r. DKIS wskazał, iż takiej czynności nie należy traktować jako ponownej dostawy towarów. W interpretacji tej zostało również wskazane, iż „sprzedaż prawa własności gruntu użytkownikowi wieczystemu na podstawie ustawy o gospodarce nieruchomościami podlega opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług według stawki podatku, jaka obowiązywała w momencie ustanowienia prawa użytkowania wieczystego. [...] W konsekwencji, stawki podatku VAT dla wpłat z tytuły sprzedaży prawa własności gruntu użytkownikowi wieczystemu tego gruntu są zróżnicowane w zależności od obowiązującego stanu prawnego na dzień oddania gruntu w użytkowanie wieczyste”.

Oddanie gruntów w użytkowanie wieczyste następowało na rzecz osób prawnych i zostało udokumentowane fakturami na opłatę wstępną (pierwszą) i opłaty roczne według stawki VAT 22%. Po ustanowieniu prawa wieczystego użytkowania gruntów (oddaniu gruntów w użytkowanie wieczyste) może zmienić się użytkownik wieczysty, na rzecz którego Gmina dokonała ustanowienia takiego prawa. Użytkownik wieczysty, na rzecz którego Gmina dokonała ustanowienia prawa użytkowania wieczystego, może sprzedać swoje prawo użytkowania wieczystego innej osobie prawnej. W wyniku takiej sprzedaży, ten nowy użytkownik wieczysty stanie się osobą zobowiązaną do dalszego wnoszenia opłat rocznych za wieczyste użytkowanie gruntów.

Nowy użytkownik wieczysty gruntów wystąpi z wnioskiem o sprzedaż prawa własności na jego rzecz (w trybie art. 32 ugn) - sprzedaż prawa własności aktualnemu użytkownikowi wieczystemu, którym jest inna osoba, niż ta której pierwotnie zostało ustanowione prawo użytkowania wieczystego.

Zgodnie z art. 32 ust. 1-3 ugn, z zastrzeżeniem wyjątków przewidzianych w tej ustawie nieruchomość gruntowa oddana w użytkowanie wieczyste może być sprzedana wyłącznie użytkownikowi wieczystemu. Z dniem zawarcia umowy sprzedaży nieruchomości wygasa, z mocy prawa, uprzednio ustanowione prawo użytkowania wieczystego.

Rada Miejska wyraża zgodę, w formie uchwały, na sprzedaż nieruchomości. Cena sprzedaży nieruchomości gruntowej ustalana jest na podstawie art. 69 ust. 1 ugn - cenę nieruchomości gruntowej niewykorzystywanej do prowadzenia działalności gospodarczej, sprzedawanej jej użytkownikowi wieczystemu, ustala się jako dwudziestokrotność kwoty stanowiącej iloczyn dotychczasowej stawki procentowej opłaty rocznej z tytułu użytkowania wieczystego oraz wartości nieruchomości gruntowej określonej na dzień zawarcia umowy sprzedaży. Przepisy art. 68 i art. 68a stosuje się odpowiednio.

Ust. 2 ww. artykułu wskazuje natomiast, że cenę nieruchomości gruntowej wykorzystywanej do prowadzenia działalności gospodarczej, sprzedawanej jej użytkownikowi wieczystemu, ustala się w wysokości nie niższej niż dwudziestokrotność kwoty stanowiącej iloczyn dotychczasowej stawki procentowej opłaty rocznej z tytułu użytkowania wieczystego oraz wartości nieruchomości gruntowej określonej na dzień zawarcia umowy sprzedaży, jednak nie wyższej niż wartość nieruchomości gruntowej określona na dzień zawarcia umowy sprzedaży. Jeżeli dotychczas nie obowiązywała opłata roczna z tytułu użytkowania wieczystego nieruchomości gruntowej, właściwy organ ustala cenę, o której mowa w ust. 1 i 2, przyjmując stawkę procentową określoną w art. 72 ust. 3 stosownie do celu wynikającego ze sposobu korzystania z nieruchomości gruntowej (ust. 3).

Nieruchomość będzie zbywana w drodze bezprzetargowej, jeżeli sprzedaż nieruchomości następuje na rzecz jej użytkownika wieczystego. Wynika to z art. 37 ust. 2 pkt 5 ugn.

W związku ze sprzedażą prawa własności gruntu użytkownikowi wieczystemu Gmina otrzyma zapłatę w dniu podpisania aktu notarialnego przenoszącego własność albo przed tym dniem.

Pytania

1. Czy prawidłowym będzie wystawianie przez Gminę faktur na nowego użytkownika wieczystego na opłaty roczne z tytułu użytkowania wieczystego?

2. Czy prawidłowym będzie wystawienie przez Gminę faktury na rzecz nowego użytkownika wieczystego na opłatę należną z tytułu sprzedaży prawa własności gruntu?

Państwa stanowisko w sprawie

Ad 1.

Prawidłowym będzie wystawianie przez Gminę faktur na nowego użytkownika wieczystego na opłaty roczne z tytułu użytkowania wieczystego.

Ad 2.

Prawidłowym będzie wystawienie przez Gminę faktury na rzecz nowego użytkownika wieczystego na opłatę należną z tytułu sprzedaży prawa własności gruntu.

Uzasadnienie Ad 1.

Zgodnie z art. 5 ust. 1 pkt 1 ustawy z 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (t. j. Dz. U. z 2024 r. poz. 361 ze zm.), dalej: „UoVAT” - Opodatkowaniu podatkiem podlegają odpłatna dostawa towarów i odpłatne świadczenie usług na terytorium kraju.

Na podstawie art. 2 pkt 6 UoVAT, przez towary rozumie się rzeczy oraz ich części, a także wszelkie postacie energii.

Jak stanowi art. 7 ust. 1 pkt 6 i 7 UoVAT, przez dostawę towarów, o której mowa w art. 5 ust. 1 pkt 1, rozumie się przeniesienie prawa do rozporządzania towarami jak właściciel, w tym również: oddanie gruntów w użytkowanie wieczyste oraz zbycie praw, o których mowa w pkt 5 i 6.

W świetle powołanych powyżej przepisów, grunt spełnia definicję towaru wynikającą z art. 2 pkt 6 UoVAT, a jego sprzedaż, jak również oddanie w użytkowanie wieczyste, stanowi dostawę towarów, o której mowa w art. 7 ust. 1 UoVAT. Ponadto, aby dana czynność podlegała opodatkowaniu musi być dokona przez podatnika VAT.

Zgodnie z art. 15 ust. 1, 2 i 6 UoVAT, podatnikami są osoby prawne, jednostki organizacyjne niemające osobowości prawnej oraz osoby fizyczne, wykonujące samodzielnie działalność gospodarczą, o której mowa w ust. 2, bez względu na cel lub rezultat takiej działalności. Działalność gospodarcza obejmuje wszelką działalność producentów, handlowców lub usługodawców, w tym podmiotów pozyskujących zasoby naturalne oraz rolników, a także działalność osób wykonujących wolne zawody. Działalność gospodarcza obejmuje w szczególności czynności polegające na wykorzystywaniu towarów lub wartości niematerialnych i prawnych w sposób ciągły dla celów zarobkowych. Nie uznaje się za podatnika organów władzy publicznej oraz urzędów obsługujących te organy w zakresie realizowanych zadań nałożonych odrębnymi przepisami prawa, dla realizacji których zostały one powołane, z wyłączeniem czynności wykonywanych na podstawie zawartych umów cywilnoprawnych.

W ramach czynności polegających na oddaniu gruntu w użytkowanie wieczyste Gmina działa jako podatnik VAT, gdyż ma ono charakter cywilnoprawny. Również pobierając wpłaty za sprzedaż prawa własności użytkownikowi wieczystemu Gmina działa jako podatnik VAT.

Kwestie dotyczące prawa wieczystego użytkowania uregulowane zostały w ustawie z 23 kwietnia 1964 r. Kodeks cywilny (t. j. Dz. U. z 2024 r. poz. 1061 ze zm.), dalej: „KC”.

W świetle art. 233 KC - W granicach, określonych przez ustawy i zasady współżycia społecznego oraz przez umowę o oddanie gruntu Skarbu Państwa lub gruntu należącego do jednostek samorządu terytorialnego bądź ich związków w użytkowanie wieczyste, użytkownik może korzystać z gruntu z wyłączeniem innych osób. W tych samych granicach użytkownik wieczysty może swoim prawem rozporządzać.

Przepis ten, a także następne KC (art. 234, art. 235, art. 237) kształtujące uprawnienia użytkownika wieczystego na wzór uprawnień właściciela, jak również długi czas trwania użytkowania wieczystego (art. 236 § 1 i §2 KC) wskazują, że oddanie gruntu w użytkowanie wieczyste stanowi przeniesienie prawa do rozporządzania tym gruntem jak właściciel. Zatem z regulacji zawartych w tej ustawie wynika, że użytkowanie wieczyste stanowi wprawdzie prawo do rzeczy cudzej, ale daje użytkownikowi wieczystemu uprawnienia do dysponowania rzeczą w sposób zbliżony do właściciela.

Zgodnie z art. 11 ust. 1 ugn, z zastrzeżeniem wyjątków wynikających z przepisów niniejszej ustawy oraz odrębnych ustaw, organem reprezentującym Skarb Państwa w sprawach gospodarowania nieruchomościami jest starosta, wykonujący zadanie z zakresu administracji rządowej, a organami reprezentującymi jednostki samorządu terytorialnego są ich organy wykonawcze.

W myśl art. 71 ust. 1 ugn - Za oddanie nieruchomości gruntowej w użytkowanie wieczyste pobiera się pierwszą opłatę i opłaty roczne. Pierwsza opłata za oddanie nieruchomości gruntowej w użytkowanie wieczyste w drodze przetargu podlega zapłacie jednorazowo, nie później niż do dnia zawarcia umowy o oddanie tej nieruchomości w użytkowanie wieczyste (ust. 2). Pierwszą opłatę za oddanie nieruchomości gruntowej w użytkowanie wieczyste w drodze bezprzetargowej można rozłożyć na oprocentowane raty. W sprawach tych stosuje się odpowiednio przepis art. 70 ust. 2-4 (ust. 3). Opłaty roczne wnosi się przez cały okres użytkowania wieczystego, w terminie do 31 marca każdego roku, z góry za dany rok. Opłaty rocznej nie pobiera się za rok, w którym zostało ustanowione prawo użytkowania wieczystego. Właściwy organ, na wniosek użytkownika wieczystego złożony nie później niż 14 dni przed upływem terminu płatności, może ustalić inny termin zapłaty, nieprzekraczający danego roku kalendarzowego (ust. 4). Pierwszej opłaty nie pobiera się w przypadku:

1) zamiany, o której mowa w art. 14 ust. 4 i art. 15 ust. 2;

2) zawarcia kolejnej umowy o oddanie gruntu w użytkowanie wieczyste, o której mowa w art. 37 ust. 3a pkt 2, jeżeli od wygaśnięcia użytkowania wieczystego nie upłynęły 3 lata (ust. 5).

W razie wygaśnięcia użytkowania wieczystego opłata roczna z tytułu użytkowania wieczystego za rok, w którym prawo wygasło, podlega zmniejszeniu proporcjonalnie do czasu trwania użytkowania wieczystego w tym roku (ust. 6). W przypadku gdy nastąpiła zmiana użytkownika wieczystego w wyniku przeniesienia prawa użytkowania wieczystego, opłatę roczną pobiera się w całości od osoby będącej użytkownikiem wieczystym nieruchomości w dniu 1 stycznia roku, za który obowiązuje opłata (ust. 7).

Użytkowanie wieczyste stanowi długotrwałą formę korzystania z gruntów państwowych i samorządowych. Użytkownik wieczysty wnosi opłatę pierwszą oraz tzw. opłaty roczne. Opłaty roczne wnoszone są przez cały okres użytkowania wieczystego w terminie do 31 marca każdego roku, z góry za dany rok. Na gruncie cywilnoprawnym wnoszone przez użytkownika opłaty są świadczeniem okresowym, spełnianym cyklicznie, wymagalnym (z wyjątkiem pierwszej opłaty) corocznie w terminie do 31 marca każdego roku. Tak wynika z art. 71 ust. 1-7 ugn.

Na gruncie UoVAT ustanowienie użytkowania wieczystego jest uznawane za dostawę towarów dokonywaną w sposób ciągły w ustalonych ustawowo następujących po sobie terminach (tj. za usługę ciągłą/dostawę rozliczaną w okresach rozliczeniowych). Opłaty okresowe są zapłatą za użytkowanie wieczyste, a więc za dostawę gruntu.

W myśl art. 106i ust. 1 UoVAT - Fakturę wystawia się nie później niż 15. dnia miesiąca następującego po miesiącu, w którym dokonano dostawy towaru lub wykonano usługę, z zastrzeżeniem ust. 2-9.

Zgodnie z treścią art. 106e ust. 1 pkt 3 UoVAT - Faktura powinna zawierać imiona i nazwiska lub nazwy podatnika i nabywcy towarów lub usług oraz ich adresy. UoVAT nie zawiera w swojej treści definicji nabywcy. W związku z tym należy w celu jej uzyskania sięgnąć do wykładni językowej tego sformułowania. Zgodnie ze Słownikiem Współczesnego Języka Polskiego (Wydawnictwo Wilga, Warszawa 1996, s. 546, kolumna 1) „nabywca” to „człowiek, który coś nabywa, kupuje, kupujący coś”.

Gmina ma jednak wątpliwość na kogo powinna zostać wystawiona faktura, o której mowa powyżej w przypadku, gdy pierwotnie ustanowiony użytkownik wieczysty uległ zmianie w wyniku przeniesienia prawa użytkowania wieczystego.

Zgodnie z powyższymi ustaleniami, w ocenie Gminy prawidłowym jest wystawianie przez Gminę faktur na nowego użytkownika wieczystego na opłaty roczne z tytułu użytkowania wieczystego. Potwierdza to art. 71 ust. 7 ugn, z którego treści wynika, iż w przypadku, gdy nastąpiła zmiana użytkownika wieczystego w wyniku przeniesienia prawa użytkowania wieczystego, opłatę roczną pobiera się w całości od osoby będącej użytkownikiem wieczystym nieruchomości 1 stycznia roku, za który obowiązuje opłata.

Zatem, ustawodawca w treści przepisu przewidział możliwość zmiany Nabywcy - użytkownika wieczystego w trakcie trwania użytkowania wieczystego. Nabywcę na fakturze corocznie powinno się weryfikować według stanu aktualnego na dzień 1 stycznia danego roku. Ustanowienie prawa użytkowania wieczystego, jak wyżej wskazano jest dostawą ciągłą, wobec tego w przypadku zmiany użytkownika wieczystego, zmienia się odbiorca (beneficjent) tej dostawy towaru. Począwszy od tej zmiany, zasadne jest wystawianie faktury na aktualnego odbiorcę świadczenia (to on jest od momentu zmiany użytkownikiem wieczystym) i jednocześnie podmiotem zobowiązanym do ponoszenia wynagrodzenia za to użytkowanie wieczyste. Faktura powinna być wystawiana na rzecz faktycznego nabywcy (odbiorcy) świadczenia, czyli aktualnego użytkowania wieczystego, który faktycznie korzysta z gruntu będącego własnością Gminy, na podstawie prawa użytkowania wieczystego.

Uzasadnienie Ad 2.

Właściwe przepisy UoVAT zostały już wskazane w ad 1, dlatego też Gmina nie widzi konieczności ponawiania ich treści w tym przypadku.

Przepis art. 27 ugn stanowi, że sprzedaż nieruchomości albo oddanie w użytkowanie wieczyste nieruchomości gruntowej wymaga zawarcia umowy w formie aktu notarialnego. Oddanie nieruchomości gruntowej w użytkowanie wieczyste i przeniesienie tego prawa w drodze umowy wymaga wpisu w księdze wieczystej. Na mocy art. 32 ust. 1 ugn - Nieruchomość gruntowa oddana w użytkowanie wieczyste może być sprzedana wyłącznie użytkownikowi wieczystemu, z zastrzeżeniem ust. 1a i ust. 3. Sprzedaż nieruchomości gruntowej na rzecz jej użytkownika wieczystego nie może nastąpić przed upływem 10 lat od dnia zawarcia umowy o oddanie nieruchomości gruntowej w użytkowanie wieczyste.

W myśl art. 32 ust. 1a ugn, nieruchomość gruntowa stanowiąca własność Skarbu Państwa może być sprzedana użytkownikowi wieczystemu za zgodą wojewody. Zgody wojewody nie wymaga sprzedaż na rzecz użytkownika wieczystego nieruchomości, o których mowa w art. 51 ust. 2 i art. 57 ust. 1.

Stosownie do art. 32 ust. 2 ugn, z dniem zawarcia umowy sprzedaży nieruchomości wygasa, z mocy prawa, uprzednio ustanowione prawo użytkowania wieczystego. Przepisu art. 241 KC nie stosuje się.

W świetle art. 37 ust. 1 ugn - z zastrzeżeniem ust. 2 i 3, nieruchomości są sprzedawane lub oddawane w użytkowanie wieczyste w drodze przetargu. Zgodnie z treścią art. 37 ust. 2 pkt 5 ugn, nieruchomość jest zbywana w drodze bezprzetargowej, jeżeli sprzedaż nieruchomości następuje na rzecz jej użytkownika wieczystego.

Na podstawie art. 69 ust. 1 ugn - cenę nieruchomości gruntowej niewykorzystywanej do prowadzenia działalności gospodarczej, sprzedawanej jej użytkownikowi wieczystemu, ustala się jako dwudziestokrotność kwoty stanowiącej iloczyn dotychczasowej stawki procentowej opłaty rocznej z tytułu użytkowania wieczystego oraz wartości nieruchomości gruntowej określonej na dzień zawarcia umowy sprzedaży. Przepisy art. 68 i art. 68a stosuje się odpowiednio. Ust. 2 ww. artykułu wskazuje natomiast, że cenę nieruchomości gruntowej wykorzystywanej do prowadzenia działalności gospodarczej, sprzedawanej jej użytkownikowi wieczystemu, ustala się w wysokości nie niższej niż dwudziestokrotność kwoty stanowiącej iloczyn dotychczasowej stawki procentowej opłaty rocznej z tytułu użytkowania wieczystego oraz wartości nieruchomości gruntowej określonej na dzień zawarcia umowy sprzedaży, jednak nie wyższej niż wartość nieruchomości gruntowej określona na dzień zawarcia umowy sprzedaży. Jeżeli dotychczas nie obowiązywała opłata roczna z tytułu użytkowania wieczystego nieruchomości gruntowej, właściwy organ ustala cenę, o której mowa w ust. 1 i 2, przyjmując stawkę procentową określoną w art. 72 ust. 3 stosownie do celu wynikającego ze sposobu korzystania z nieruchomości gruntowej (ust. 3).

Przepis art. 69a ust. 1 ugn wskazuje, iż w przypadku nieruchomości gruntowej wykorzystywanej do prowadzenia działalności gospodarczej, sprzedawanej jej użytkownikowi wieczystemu, za dzień udzielenia pomocy publicznej uznaje się dzień zawarcia umowy sprzedaży. Wartość pomocy publicznej odpowiada różnicy między wartością nieruchomości gruntowej a ceną tej nieruchomości.

Jak wynika z powołanych wyżej przepisów prawa, oddanie w użytkowanie wieczyste gruntu jest czynnością odpłatną, gdyż ustawodawca w ustawie o gospodarce nieruchomościami przewidział w tym zakresie dwa rodzaje odpłatności, tj. pierwszą opłatę oraz opłaty roczne.

W świetle przedstawionego opisu zdarzenia przyszłego Gmina w przyszłości dokona sprzedaży prawa własności gruntu oddanego w użytkowanie wieczyste, która to sprzedaż dokonana zostanie na rzecz jej użytkownika wieczystego. W wyniku tego wygaśnie dotychczasowe prawo użytkowania wieczystego, a dotychczasowy użytkownik wieczysty nabywając prawo własności stanie się właścicielem tego gruntu.

Wobec powyższego sprzedaż nieruchomości na rzecz dotychczasowego, nowego użytkownika wieczystego, będąca w istocie przekształceniem prawa wieczystego użytkowania w prawo własności nieruchomości stanowi jedynie zmianę tytułu prawnego do nieruchomości oraz nie wpływa na „władztwo rzeczy”, które użytkownik wieczysty uzyskał i nie może być traktowana jako sprzedaż tego samego towaru.

Powyższe potwierdza wydana dla Gminy interpretacja indywidualna z 4 lutego 2022 r. sygn. 0114-KDIP4-1.4012.706.2021.1.MK -„sprzedaż nieruchomości na rzecz użytkownika wieczystego, będąca w istocie przekształceniem prawa wieczystego użytkowania w prawo własności nieruchomości stanowi jedynie zmianę tytułu prawnego do nieruchomości, nie wpływa natomiast na „władztwo rzeczy”, które pierwotny użytkownik wieczysty uzyskał i nie może być traktowana jako sprzedaż tego samego towaru. Należy podkreślić, że czynność przekształcenia prawa użytkowania wieczystego gruntu będącego wcześniej przedmiotem użytkowania wieczystego, dla którego prawo to ustanowiono do  30 kwietnia 2004 r. nie podlega opodatkowaniu jako ponowna dostawa towarów, ani żadna inna czynność podlegająca opodatkowaniu podatkiem VAT. Natomiast, mimo że czynność przekształcenia prawa użytkowania wieczystego gruntów w prawo własności gruntów, dla których prawo to ustanowiono po wejściu w życie ustawy o VAT, tj. po dniu 30 kwietnia 2004 r., nie podlega opodatkowaniu jako ponowna dostawa towaru, ani żadna inna czynność podlegająca opodatkowaniu podatkiem VAT (jest to kontynuacja dokonanej już dostawy towarów), to jednak kwota należna z tytułu przekształcenia prawa własności gruntu podlega opodatkowaniu, jako element ceny za jego dostawę. Wszystkie zatem kwoty należne właścicielowi gruntu (np. jednostce samorządu terytorialnego) pobrane z tytułu ustanowienia i trwania prawa użytkowania wieczystego, w tym również za jego przekształcenie w prawo własności, podlegają opodatkowaniu tym podatkiem”.

Zatem sprzedaż nieruchomości na rzecz nowego użytkownika wieczystego nie powinna być traktowana jako ponowna dostawa tej samej nieruchomości, bowiem została spełniona dyspozycja art. 7 ust. 1 UoVAT, tj. w opisanej transakcji (sprzedaży prawa własności) nie dojdzie do przeniesienia prawa do rozporządzania towarami jak właściciel.

Reasumując, skoro czynności sprzedaży prawa użytkowania wieczystego nie powinno się traktować jako nowej dostawy towarów, czynność taka nie podlega tym samym opodatkowaniu podatkiem VAT.

Wskazuje się jednak, iż skoro sprzedaż na rzecz dotychczasowego użytkownika wieczystego prawa użytkowania wieczystego gruntu oddanego mu wcześniej w użytkowanie wieczyste nie stanowi odrębnej dostawy towarów, lecz kontynuację dostawy towaru, jaką było oddanie gruntu w użytkowanie wieczyste, prawidłowym jest wystawianie przez Gminę faktur na nabywców prawa własności tych działek - w stosunku do wypłacanego wynagrodzenia. W konsekwencji, Gmina postąpi prawidłowo, wystawiając w opisanym zdarzeniu przyszłym, w celu udokumentowania świadczonej dostawy, faktury na rzecz nowych użytkowników wieczystych z tytułu sprzedaży prawa własności gruntu. Powyższe ma związek z tym, iż to właśnie nowi użytkownicy wieczyści będą Stronami transakcji sprzedaży i to właśnie na ich rzecz prawo własności zostanie przeniesione, nie zaś ich poprzedników. Ma to związek również z art. 32 ust. 2 ugn, który informuje, iż z dniem zawarcia umowy sprzedaży nieruchomości wygasa, z mocy prawa, uprzednio ustanowione prawo użytkowania wieczystego. A zatem Nabywcę prawa własności powinno się ustalać na dzień zawarcia umowy sprzedaży nieruchomości. Nieracjonalne byłoby wystawianie faktury na podmiot, któremu pierwotnie oddano grunt w użytkowanie wieczyste, który często może w ogóle już nie istnieć w dniu sprzedaży prawa własności aktualnemu użytkownikowi wieczystemu. Nawet jeżeli by istniał, nie będzie on podmiotem zobowiązanym do zapłaty kwoty wskazanej na fakturze.

Zatem prawidłowe będzie wystawienie faktury na rzecz aktualnego użytkownika wieczystego, albowiem:

  • na jego rzecz przenoszona jest własność,
  • do dnia trwania użytkowania wieczystego jest odbiorcą odpłatnej dostawy towaru (odpłatnego ustanowienia użytkowania wieczystego), jako dostawy ciągłej,
  • jest podmiotem zobowiązanym do zapłaty wynagrodzenia, za którą otrzymuje korzyść w postaci prawa własności.

Ocena stanowiska

Stanowisko, które przedstawili Państwo we wniosku jest prawidłowe.

Uzasadnienie interpretacji indywidualnej

Zgodnie z art. 5 ust. 1 pkt 1 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (t.j. Dz. U. z 2025 r. poz. 775 ze zm.), zwanej dalej „ustawą”:

Opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług, zwanym dalej „podatkiem”, podlegają odpłatna dostawa towarów i odpłatne świadczenie usług na terytorium kraju.

W myśl art. 7 ust. 1 ustawy:

Przez dostawę towarów, o której mowa w art. 5 ust. 1 pkt 1, rozumie się przeniesienie prawa do rozporządzania towarami jak właściciel, w tym również:

1)przeniesienie z nakazu organu władzy publicznej lub podmiotu działającego w imieniu takiego organu lub przeniesienie z mocy prawa prawa własności towarów w zamian za odszkodowanie;

2)wydanie towarów na podstawie umowy dzierżawy, najmu, leasingu lub innej umowy o podobnym charakterze zawartej na czas określony lub umowy sprzedaży na warunkach odroczonej płatności, jeżeli umowa przewiduje, że w następstwie normalnych zdarzeń przewidzianych tą umową lub z chwilą zapłaty ostatniej raty prawo własności zostanie przeniesione;

3)wydanie towarów na podstawie umowy komisu: między komitentem a komisantem, jak również wydanie towarów przez komisanta osobie trzeciej;

4)wydanie towarów komitentowi przez komisanta na podstawie umowy komisu, jeżeli komisant zobowiązany był do nabycia rzeczy na rachunek komitenta;

5)ustanowienie spółdzielczego lokatorskiego prawa do lokalu mieszkalnego, ustanowienie spółdzielczego własnościowego prawa do lokalu oraz przekształcenie spółdzielczego lokatorskiego prawa do lokalu mieszkalnego na spółdzielcze własnościowe prawo do lokalu, a także ustanowienie na rzecz członka spółdzielni mieszkaniowej odrębnej własności lokalu mieszkalnego lub lokalu o innym przeznaczeniu oraz przeniesienie na rzecz członka spółdzielni własności lokalu lub własności domu jednorodzinnego;

6)oddanie gruntów w użytkowanie wieczyste;

7)zbycie praw, o których mowa w pkt 5 i 6.

W myśl art. 2 pkt 6 ustawy:

Ilekroć w dalszych przepisach jest mowa o towarach - rozumie się przez to rzeczy oraz ich części, a także wszelkie postaci energii.

Grunt spełnia definicję towaru wynikającą z art. 2 pkt 6 ustawy, a jego sprzedaż, jak również oddanie w użytkowanie wieczyste, stanowi dostawę towarów, o której mowa w art. 7 ust. 1 ustawy.

Ww. przepis art. 7 ust. 1 ustawy, definiujący pojęcie „dostawa towarów” nie odwołuje się do cywilistycznych pojęć sprzedaży, czy też przeniesienia prawa własności, stąd też nie można utożsamiać dostawy towarów w rozumieniu przepisów ustawy o podatku od towarów i usług z przeniesieniem prawa własności na gruncie prawa cywilnego.

W celu właściwego zinterpretowania pojęcia „przeniesienie prawa do rozporządzania towarami jak właściciel” należy mieć na uwadze, że dotyczy ono tego rodzaju czynności, które dają nabywcy prawo do postępowania z nimi jak właściciel. Chodzi tutaj przede wszystkim o możliwość faktycznego dysponowania rzeczą, a nie rozporządzania nią w sensie prawnym. Istotą dostawy towarów nie jest bowiem przeniesienie prawa własności, zatem wyrażenia „prawo do rozporządzania jak właściciel” nie można interpretować jako „prawo własności”.

Czynności przejęcia własności ekonomicznej nie musi towarzyszyć przejęcie własności w sensie prawnym, bowiem „dostawa towarów” nie ogranicza się wyłącznie do zbycia prawa własności rzeczy. W konsekwencji pojęcie „dostawa towarów” oraz ekonomiczne aspekty transakcji, nie muszą wiązać się ze skutkami powstającymi na gruncie cywilistycznego prawa własności. Pozwala to na uznanie danej czynności za dostawę towarów, nawet w przypadkach nałożenia na nabywcę pewnych ograniczeń we władaniu towarem. Chwilą decydującą o przejściu na odbiorcę korzyści i ciężarów związanych z nabyciem towaru jest, co do zasady, wydanie towaru.

Uwzględniając szerokie, ekonomiczne, a nie cywilistyczne rozumienie pojęcia „przeniesienie prawa do rozporządzenia towarami jak właściciel”, ustawodawca uznał, że oddanie gruntu w użytkowanie wieczyste stanowi dostawę towarów, wymieniając tę czynność w art. 7 ust. 1 pkt 6 ustawy. W wyniku ustanowienia prawa użytkowania wieczystego dochodzi do ekonomicznego przeniesienia władztwa nad gruntem na rzecz użytkownika wieczystego, co sprawia, że może on rozporządzać nim jak właściciel. Znajduje to wyraz zarówno w swobodzie korzystania z gruntu i czerpania z niego pożytków w sposób niemalże taki, jak w przypadku właściciela tego gruntu, jak i w możliwości przeniesienia takiego władztwa na inny podmiot, jak przy dokonywaniu sprzedaży gruntu przez właściciela.

Na podstawie art. 15 ust. 1 ustawy:

Podatnikami są osoby prawne, jednostki organizacyjne niemające osobowości prawnej oraz osoby fizyczne, wykonujące samodzielnie działalność gospodarczą, o której mowa w ust. 2, bez względu na cel lub rezultat takiej działalności.

Zgodnie z art. 15 ust. 2 ustawy:

Działalność gospodarcza obejmuje wszelką działalność producentów, handlowców lub usługodawców, w tym podmiotów pozyskujących zasoby naturalne oraz rolników, a także działalność osób wykonujących wolne zawody. Działalność gospodarcza obejmuje w szczególności czynności polegające na wykorzystywaniu towarów lub wartości niematerialnych i prawnych w sposób ciągły dla celów zarobkowych.

W myśl art. 15 ust. 6 ustawy:

Nie uznaje się za podatnika organów władzy publicznej oraz urzędów obsługujących te organy w zakresie realizowanych zadań nałożonych odrębnymi przepisami prawa, dla realizacji których zostały one powołane, z wyłączeniem czynności wykonywanych na podstawie zawartych umów cywilnoprawnych.

Aby określić możliwość zastosowania art. 15 ust. 6 ustawy, który wyłącza organy władzy publicznej z grona podatników podatku od towarów i usług, konieczne jest określenie, czy zadania realizowane przez te organy są zadaniami, dla których zostały powołane w ramach reżimu publicznoprawnego, czy też są to czynności wykonywane na podstawie zawartych umów cywilnoprawnych. Oznacza to, że decydującą przesłanką przesądzającą o uznaniu, bądź nieuznaniu organu władzy publicznej za podatnika tego podatku jest zachowanie się tego organu jako organu władzy publicznej, bądź jako podatnika w stosunku do określonych świadczeń.

Jak wynika z powyższego, wyłączenie organów władzy publicznej z kategorii podatników ma charakter wyłączenia podmiotowo-przedmiotowego.

Aby to wyłączenie miało miejsce, muszą zostać spełnione łącznie następujące warunki:

1)podmiotem jest wyłącznie organ władzy publicznej lub urząd obsługujący ten organ,

2)wykonywane są czynności, które związane są wyłącznie z realizacją zadań nałożonych na ten podmiot przepisami prawa, do realizacji których został on powołany.

Innymi słowy, organ będzie uznany za podatnika podatku od towarów i usług w dwóch przypadkach – gdy wykonuje czynności inne niż te, które mieszczą się w ramach jego zadań (co wynika z pierwszej części art. 15 ust. 6 ustawy) oraz gdy wykonuje czynności mieszczące się w ramach jego zadań, ale czyni to na podstawie umów cywilnoprawnych. Wyłączenie z grona podatników podatku od towarów i usług organów władzy publicznej jest możliwe tylko wtedy, gdy wykonują one czynności w ramach przypisanych im specyficznych zadań i funkcji państwowych, np. w zakresie administracji, sądownictwa, obrony narodowej. Wówczas wyłączenie z opodatkowania nie prowadzi do naruszenia zasady konkurencji.

Z opisu sprawy wynika, że są Państwo zarejestrowanym, czynnym podatnikiem podatku VAT. W ramach realizacji zadań własnych, na podstawie umowy cywilnoprawnej, oddali Państwo grunty w użytkowanie wieczyste. Oddanie gruntów w użytkowanie wieczyste (ustanowienie prawa użytkowania wieczystego), których dotyczy ten wniosek o wydanie interpretacji indywidualnej, następowało w okresie od 1 maja 2004 r. do 31 grudnia 2010 r.

Oddanie gruntów w użytkowanie wieczyste następowało na rzecz osób prawnych i zostało udokumentowane fakturami na opłatę wstępną (pierwszą) i opłaty roczne. Po ustanowieniu prawa wieczystego użytkowania gruntów (oddaniu gruntów w użytkowanie wieczyste) może zmienić się użytkownik wieczysty, na rzecz którego dokonali Państwo ustanowienia takiego prawa. Użytkownik wieczysty, na rzecz którego dokonali Państwo ustanowienia prawa użytkowania wieczystego, może sprzedać swoje prawo użytkowania wieczystego innej osobie prawnej. W wyniku takiej sprzedaży, ten nowy użytkownik wieczysty stanie się osobą zobowiązaną do dalszego wnoszenia opłat rocznych za wieczyste użytkowanie gruntów.

Nowy użytkownik wieczysty gruntów wystąpi z wnioskiem o sprzedaż prawa własności na jego rzecz w trybie art. 32 ustawy o gospodarce nieruchomościami (ugn). Rada Miejska wyraża zgodę, w formie uchwały, na sprzedaż nieruchomości. Cena sprzedaży nieruchomości gruntowej ustalana jest na podstawie art. 69 ust. 1 ugn.

Nieruchomość będzie zbywana w drodze bezprzetargowej, jeżeli sprzedaż nieruchomości następuje na rzecz jej użytkownika wieczystego. Wynika to z art. 37 ust. 2 pkt 5 ugn.

W związku ze sprzedażą prawa własności gruntu użytkownikowi wieczystemu otrzymają Państwo zapłatę w dniu podpisania aktu notarialnego przenoszącego własność albo przed tym dniem.

Państwa wątpliwości w pierwszej kolejności dotyczą tego, czy prawidłowym będzie wystawianie przez Państwa faktur na nowego użytkownika wieczystego na opłaty roczne z tytułu użytkowania wieczystego.

Kwestie dotyczące prawa wieczystego użytkowania uregulowane zostały w ustawie z dnia 23 kwietnia 1964 r. Kodeks cywilny (t.j. Dz. U. z 2025 r. poz. 1071).

W świetle art. 233 Kodeksu cywilnego:

W granicach, określonych przez ustawy i zasady współżycia społecznego oraz przez umowę o oddanie gruntu Skarbu Państwa lub gruntu należącego do jednostek samorządu terytorialnego bądź ich związków w użytkowanie wieczyste, użytkownik może korzystać z gruntu z wyłączeniem innych osób. W tych samych granicach użytkownik wieczysty może swoim prawem rozporządzać.

Przepis ten, a także następne przepisy Kodeksu cywilnego (art. 234, art. 235, art. 237) kształtujące uprawnienia użytkownika wieczystego na wzór uprawnień właściciela, jak również długi czas trwania użytkowania wieczystego (art. 236 § 1 i 2 Kodeksu cywilnego) wskazują, że oddanie gruntu w użytkowanie wieczyste stanowi przeniesienie prawa do rozporządzania tym gruntem jak właściciel. Zatem z regulacji zawartych w tej ustawie wynika, że użytkowanie wieczyste stanowi wprawdzie prawo do rzeczy cudzej, ale daje użytkownikowi wieczystemu uprawnienia do dysponowania rzeczą w sposób zbliżony do właściciela.

Ze wskazanego przepisu wynika m.in., że użytkownik wieczysty może dokonać zbycia prawa użytkowania wieczystego na rzecz innego podmiotu. Będzie to stanowiło przejaw rozporządzania prawem, którym użytkownik wieczysty dysponuje.

Na podstawie art. 106b ust. 1 pkt 1 ustawy:

Podatnik jest obowiązany wystawić fakturę dokumentującą sprzedaż, a także dostawę towarów i świadczenie usług, o których mowa w art. 106a pkt 2, dokonywane przez niego na rzecz innego podatnika podatku, podatku od wartości dodanej lub podatku o podobnym charakterze lub na rzecz osoby prawnej niebędącej podatnikiem.

Zgodnie z treścią art. 106e ust. 1 pkt 3 ustawy:

Faktura powinna zawierać imiona i nazwiska lub nazwy podatnika i nabywcy towarów lub usług oraz ich adresy.

Ustawa o VAT nie zawiera w swojej treści definicji nabywcy. W związku z tym należy w celu jej uzyskania sięgnąć do wykładni językowej tego sformułowania. Zgodnie ze Słownikiem Języka Polskiego PWN (wydanie internetowe sjp.pwn.pl) „nabywca” to „ten, kto coś nabył”.

Zgodnie z art. 71 ust. 1-4 ustawy z dnia 21 sierpnia 1997 r. o gospodarce nieruchomościami (t.j. Dz. U. z 2024 r. poz. 1145 ze zm.):

1. Za oddanie nieruchomości gruntowej w użytkowanie wieczyste pobiera się pierwszą opłatę i opłaty roczne.

2. Pierwsza opłata za oddanie nieruchomości gruntowej w użytkowanie wieczyste w drodze przetargu podlega zapłacie jednorazowo, nie później niż do dnia zawarcia umowy o oddanie tej nieruchomości w użytkowanie wieczyste.

3. Pierwszą opłatę za oddanie nieruchomości gruntowej w użytkowanie wieczyste w drodze bezprzetargowej można rozłożyć na oprocentowane raty. W sprawach tych stosuje się odpowiednio przepis art. 70 ust. 2–4.

4. Opłaty roczne wnosi się przez cały okres użytkowania wieczystego, w terminie do dnia 31 marca każdego roku, z góry za dany rok. Opłaty rocznej nie pobiera się za rok, w którym zostało ustanowione prawo użytkowania wieczystego. Właściwy organ, na wniosek użytkownika wieczystego złożony nie później niż 14 dni przed upływem terminu płatności, może ustalić inny termin zapłaty, nieprzekraczający danego roku kalendarzowego.

Na podstawie art. 71 ust. 7 ww. ustawy o gospodarce nieruchomościami:

W przypadku gdy nastąpiła zmiana użytkownika wieczystego w wyniku przeniesienia prawa użytkowania wieczystego, opłatę roczną pobiera się w całości od osoby będącej użytkownikiem wieczystym nieruchomości w dniu 1 stycznia roku, za który obowiązuje opłata.

Ustawodawca w treści tego przepisu przewidział możliwość zmiany nabywcy - użytkownika wieczystego w trakcie trwania użytkowania wieczystego. Zatem nowy nabywca zaczyna ponosić opłaty roczne od roku kalendarzowego następującego po roku, w którym nabył prawo użytkowania wieczystego.

Wiążąc wskazane przepisy art. 106b ust. 1 pkt 1 i art. 106e ust. 1 pkt 3 ustawy o VAT dotyczące obowiązku wystawiania faktur, z art. 71 ust. 7 ustawy o gospodarce nieruchomościami należy przyjąć, że w każdorazowym przypadku wystawiania faktur na opłaty roczne za oddanie nieruchomości w użytkowanie wieczyste, dana faktura powinna zostać wystawiona na podmiot, który w dniu 1 stycznia roku za który obowiązuje opłata roczna jest rzeczywistym użytkownikiem wieczystym nieruchomości.

W przypadku gdy użytkownik wieczysty, na rzecz którego dokonali Państwo ustanowienia prawa użytkowania wieczystego, dokona sprzedaży swojego prawa użytkowania wieczystego innej osobie prawnej, to w wyniku takiej sprzedaży, ten nowy użytkownik wieczysty stanie się osobą zobowiązaną do dalszego wnoszenia opłat rocznych za wieczyste użytkowanie gruntów.

Zatem faktura wystawiana od roku następującego po roku, w którym nastąpiła zmiana użytkownika wieczystego, powinna zostać wystawiana na nowego użytkownika wieczystego.

Państwa stanowisko w zakresie objętym pytaniem nr 1 jest prawidłowe.

Państwa wątpliwości dotyczą również tego, czy prawidłowym będzie wystawienie przez Państwa faktury na rzecz nowego użytkownika wieczystego na opłatę należną z tytułu sprzedaży prawa własności gruntu.

W myśl art. 11 ust. 1 ustawy o gospodarce nieruchomościami:

Z zastrzeżeniem wyjątków wynikających z przepisów niniejszej ustawy oraz odrębnych ustaw, organem reprezentującym Skarb Państwa w sprawach gospodarowania nieruchomościami jest starosta, wykonujący zadanie z zakresu administracji rządowej, a organami reprezentującymi jednostki samorządu terytorialnego są ich organy wykonawcze.

Zgodnie z art. 27 ustawy o gospodarce nieruchomościami:

Sprzedaż nieruchomości albo oddanie w użytkowanie wieczyste nieruchomości gruntowej wymaga zawarcia umowy w formie aktu notarialnego. Oddanie nieruchomości gruntowej w użytkowanie wieczyste i przeniesienie tego prawa w drodze umowy wymaga wpisu w księdze wieczystej.

Jak stanowi art. 32 ust. 1 ustawy o gospodarce nieruchomościami:

Nieruchomość gruntowa oddana w użytkowanie wieczyste może być sprzedana wyłącznie użytkownikowi wieczystemu, z zastrzeżeniem ust. 1a i ust. 3. Sprzedaż nieruchomości gruntowej na rzecz jej użytkownika wieczystego nie może nastąpić przed upływem 10 lat od dnia zawarcia umowy o oddanie nieruchomości gruntowej w użytkowanie wieczyste.

W myśl art. 32 ust. 1a ustawy o gospodarce nieruchomościami:

Nieruchomość gruntowa stanowiąca własność Skarbu Państwa może być sprzedana użytkownikowi wieczystemu za zgodą wojewody. Zgody wojewody nie wymaga sprzedaż na rzecz użytkownika wieczystego nieruchomości, o których mowa w art. 51 ust. 2 i art. 57 ust. 1.

Według art. 32 ust. 2 ustawy o gospodarce nieruchomościami:

Z dniem zawarcia umowy sprzedaży nieruchomości wygasa, z mocy prawa, uprzednio ustanowione prawo użytkowania wieczystego. Przepisu art. 241 Kodeksu cywilnego nie stosuje się.

W świetle art. 37 ust. 1 ustawy o gospodarce nieruchomościami:

Z zastrzeżeniem ust. 2 i 3, nieruchomości są sprzedawane lub oddawane w użytkowanie wieczyste w drodze przetargu.

Jak stanowi art. 37 ust. 2 pkt 5 ustawy o gospodarce nieruchomościami:

Nieruchomość jest zbywana w drodze bezprzetargowej, jeżeli sprzedaż nieruchomości następuje na rzecz jej użytkownika wieczystego.

Na podstawie art. 69 ustawy o gospodarce nieruchomościami:

1. Cenę nieruchomości gruntowej niewykorzystywanej do prowadzenia działalności gospodarczej, sprzedawanej jej użytkownikowi wieczystemu, ustala się jako dwudziestokrotność kwoty stanowiącej iloczyn dotychczasowej stawki procentowej opłaty rocznej z tytułu użytkowania wieczystego oraz wartości nieruchomości gruntowej określonej na dzień zawarcia umowy sprzedaży. Przepisy art. 68 i art. 68a stosuje się odpowiednio.

2. Cenę nieruchomości gruntowej wykorzystywanej do prowadzenia działalności gospodarczej, sprzedawanej jej użytkownikowi wieczystemu, ustala się w wysokości nie niższej niż dwudziestokrotność kwoty stanowiącej iloczyn dotychczasowej stawki procentowej opłaty rocznej z tytułu użytkowania wieczystego oraz wartości nieruchomości gruntowej określonej na dzień zawarcia umowy sprzedaży, jednak nie wyższej niż wartość nieruchomości gruntowej określona na dzień zawarcia umowy sprzedaży.

3. Jeżeli dotychczas nie obowiązywała opłata roczna z tytułu użytkowania wieczystego nieruchomości gruntowej, właściwy organ ustala cenę, o której mowa w ust. 1 i 2, przyjmując stawkę procentową określoną w art. 72 ust. 3 stosownie do celu wynikającego ze sposobu korzystania z nieruchomości gruntowej.

Jak wynika z powołanych przepisów oddanie gruntu w użytkowanie wieczyste jest czynnością odpłatną, gdyż ustawodawca w ustawie o gospodarce nieruchomościami przewidział w tym zakresie dwa rodzaje odpłatności, tj. pierwszą opłatę oraz opłaty roczne.

Przy czym, ustanowienie prawa użytkowania wieczystego przed 1 maja 2004 r. nie podlegało opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług, gdyż na podstawie obowiązującej przed tym dniem ustawy z dnia 8 stycznia 1993 r. o podatku od towarów i usług oraz o podatku akcyzowym (t.j. Dz. U. z 1993 r. Nr 11 poz. 50 ze zm.), grunt nie był towarem i ustanowienie prawa jego użytkowania wieczystego nie stanowiło dostawy towarów. Dopiero z chwilą wejścia w życie ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług, zmieniła się definicja towaru oraz zakres opodatkowania podatkiem od towarów i usług.

W konsekwencji, od 1 maja 2004 r. ustanowienie prawa użytkowania wieczystego gruntu stanowi czynność podlegającą opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług, na podstawie art. 5 ust. 1 pkt 1 w zw. z art. 7 ust. 1 pkt 6 ustawy.

Z opisu sprawy wynika, że oddanie gruntów w użytkowanie wieczyste (ustanowienie prawa użytkowania wieczystego), których dotyczy wniosek o wydanie interpretacji indywidualnej, następowało w okresie od 1 maja 2004 r. do 31 grudnia 2010 r. Po ustanowieniu prawa wieczystego użytkowania gruntów może zmienić się użytkownik wieczysty, na rzecz którego dokonali Państwo ustanowienia takiego prawa. Użytkownik wieczysty, na rzecz którego dokonali Państwo ustanowienia prawa użytkowania wieczystego, może sprzedać swoje prawo użytkowania wieczystego innej osobie prawnej. W wyniku takiej sprzedaży, ten nowy użytkownik wieczysty stanie się osobą zobowiązaną do dalszego wnoszenia opłat rocznych za wieczyste użytkowanie gruntów. Nowy użytkownik wieczysty gruntów wystąpi z wnioskiem o sprzedaż prawa własności na jego rzecz (w trybie art. 32 ugn).

Jak wynika z cytowanych wyżej art. 32 ust. 1 i 2 ustawy o gospodarce nieruchomościami, nieruchomość gruntowa oddana w użytkowanie wieczyste może być sprzedana wyłącznie użytkownikowi wieczystemu. Z dniem zawarcia umowy sprzedaży nieruchomości wygasa, z mocy prawa, uprzednio ustanowione prawo użytkowania wieczystego.

W przedmiotowej sprawie dojdzie do sytuacji, w której będą Państwo przenosili prawo własności nieruchomości na rzecz aktualnego użytkownika wieczystego tej nieruchomości. Przy czym, użytkowanie wieczyste zostało ustanowione w okresie, gdy taka czynność była już czynnością podlegającą opodatkowaniu VAT.

Biorąc pod uwagę wskazane przepisy stwierdzić należy, że w wyniku oddania gruntu w użytkowanie wieczyste (ustanowienie prawa użytkowania wieczystego gruntu) dochodzi do przeniesienia władztwa nad gruntem na rzecz użytkownika wieczystego, co pozwala mu rozporządzać nim jak właściciel. Użytkownik wieczysty może więc swobodnie korzystać z gruntu oraz czerpać z niego pożytki w sposób taki, jak w przypadku właściciela gruntu, może również „przenieść władztwo na inny podmiot” w taki sam sposób, w jaki właściciel dokonuje sprzedaży gruntu.

Zatem sprzedaż nieruchomości na rzecz aktualnego użytkownika wieczystego nie może być traktowana jako ponowna dostawa tej samej nieruchomości, bowiem nie zostanie spełniona dyspozycja art. 7 ust. 1 ustawy o VAT, tj. w opisanej transakcji nie dojdzie do przeniesienia prawa do rozporządzania towarami jak właściciel. W świetle przepisów art. 7 ust. 1 pkt 6 i pkt 7 ustawy doszło już do dostawy tej nieruchomości na rzecz użytkownika wieczystego.

W konsekwencji czynność sprzedaży nieruchomości będącej wcześniej przedmiotem użytkowania wieczystego, nie będzie podlegać opodatkowaniu VAT jako ponowna dostawa towarów, ani żadna inna czynność podlegająca opodatkowaniu podatkiem VAT. Ponoszone w tej sytuacji opłaty na Państwa rzecz są częścią należności z tytułu transakcji, jaka miała miejsce w momencie ustanowienia prawa użytkowania wieczystego, tym samym jako kontynuacja (pozostała kwota należna) z dokonanej już dostawy podlegają opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług.

Tym samym, mimo że czynność przekształcenia prawa użytkowania wieczystego gruntów w prawo własności gruntów, dla których prawo to ustanowiono po 1 maja 2004 r., nie będzie podlegać opodatkowaniu jako ponowna dostawa towaru, ani żadna inna czynność podlegająca opodatkowaniu podatkiem VAT (jest to kontynuacja dokonanej już dostawy towarów), to jednak kwota należna (wynagrodzenie) z tytułu przekształcenia prawa własności gruntu, ustanowionego po 1 maja 2004 r. będzie podlegać opodatkowaniu, jako element ceny za jego dostawę. Wszystkie zatem kwoty należne właścicielowi gruntu (np. jednostce samorządu terytorialnego) pobrane z tytułu ustanowienia i trwania prawa użytkowania wieczystego, w tym również za jego przekształcenie w prawo własności, będą podlegać opodatkowaniu tym podatkiem.

W tej sytuacji, opłaty należne Państwu od użytkownika wieczystego z tytułu sprzedaży opisanych we wniosku nieruchomości gruntowych będą podlegały opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług, zgodnie z art. 5 ust. 1 pkt 1 ustawy.

Zatem w analizowanej sprawie sprzedaż na rzecz użytkowników wieczystych, na podstawie art. 32 ust. 1 ustawy o gospodarce nieruchomościami, gruntów oddawanych w użytkowanie wieczyste w okresie od 1 maja 2004 r. do 31 grudnia 2010 r., nie będzie stanowiła dostawy towarów w rozumieniu przepisów ustawy i nie będzie podlegała opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług jako ponowna dostawa. Natomiast wynagrodzenie (kwoty należne) płatne Państwu, co do ustanowienia użytkowania wieczystego po 1 maja 2004 r. będzie podlegało opodatkowaniu podatkiem VAT.

Jak rozstrzygnięto wyżej, oddanie gruntów w użytkowanie wieczyste po 30 kwietnia 2004 r. traktowane jest jak dostawa towarów w myśl art. 7 ust. 1 pkt 6 ustawy. Przekształcenie prawa użytkowania wieczystego w prawo własności stanowi jedynie zmianę tytułu prawnego - czynność ta nie jest traktowana jako ponowna dostawa tej samej nieruchomości. Ponoszone w tej sytuacji opłaty są zatem częścią należności z tytułu transakcji, jaka miała miejsce w momencie ustanowienia prawa użytkowania wieczystego.

Zatem prawidłowe będzie wystawienie faktury na rzecz aktualnego użytkownika wieczystego nieruchomości, ponieważ to na jego rzecz przenoszona jest własność i to ten nowy nabywca jest podmiotem zobowiązanym do zapłaty wynagrodzenia, za które otrzyma korzyść w postaci prawa własności nieruchomości.

Państwa stanowisko w zakresie objętym pytaniem nr 2 jest prawidłowe.

Dodatkowe informacje

Informacja o zakresie rozstrzygnięcia

Interpretacja dotyczy zdarzenia przyszłego, które Państwo przedstawili i stanu prawnego, który obowiązuje w dniu wydania interpretacji.

Niniejsza interpretacja została wydana na podstawie przedstawionego we wniosku opisu sprawy, co oznacza, że w przypadku, gdy w toku postępowania podatkowego, kontroli podatkowej, kontroli celno-skarbowej zostanie określony odmienny stan sprawy, interpretacja nie wywoła w tym zakresie skutków prawnych. Organ jest ściśle związany przedstawionym we wniosku opisem stanu faktycznego/zdarzenia przyszłego. Ponoszą Państwo ryzyko związane z ewentualnym błędnym lub nieprecyzyjnym przedstawieniem we wniosku opisu sprawy. Interpretacja indywidualna wywołuje skutki prawnopodatkowe tylko wtedy, gdy rzeczywisty stan faktyczny sprawy będącej przedmiotem interpretacji pokrywał się będzie z opisem stanu faktycznego/zdarzenia przyszłego podanym przez Państwa w złożonym wniosku. Ponadto, w sytuacji zmiany któregokolwiek elementu przedstawionego w opisie sprawy, udzielona odpowiedź traci swoją aktualność.

Pouczenie o funkcji ochronnej interpretacji

  • Funkcję ochronną interpretacji indywidualnych określają przepisy art. 14k-14nb ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. – Ordynacja podatkowa (t. j. Dz. U. z 2025 r. poz. 111 ze zm.). Interpretacja będzie mogła pełnić funkcję ochronną, jeśli Państwa sytuacja będzie zgodna (tożsama) z opisem stanu faktycznego lub zdarzenia przyszłego i zastosują się Państwo do interpretacji.
  • Zgodnie z art. 14na § 1 Ordynacji podatkowej:

Przepisów art. 14k-14n Ordynacji podatkowej nie stosuje się, jeśli stan faktyczny lub zdarzenie przyszłe będące przedmiotem interpretacji indywidualnej jest elementem czynności, które są przedmiotem decyzji wydanej:

1)z zastosowaniem art. 119a;

2)w związku z wystąpieniem nadużycia prawa, o którym mowa w art. 5 ust. 5 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług;

3)z zastosowaniem środków ograniczających umowne korzyści.

  • Zgodnie z art. 14na § 2 Ordynacji podatkowej:

Przepisów art. 14k-14n nie stosuje się, jeżeli korzyść podatkowa, stwierdzona w decyzjach wymienionych w § 1, jest skutkiem zastosowania się do utrwalonej praktyki interpretacyjnej, interpretacji ogólnej lub objaśnień podatkowych.

Pouczenie o prawie do wniesienia skargi na interpretację

Mają Państwo prawo do zaskarżenia tej interpretacji indywidualnej do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w (…). Zasady zaskarżania interpretacji indywidualnych reguluje ustawa z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi (t. j. Dz. U. z 2024 r. poz. 935 ze zm.; dalej jako „PPSA”).

Skargę do Sądu wnosi się za pośrednictwem Dyrektora KIS (art. 54 § 1 PPSA). Skargę należy wnieść w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia interpretacji indywidualnej (art. 53 § 1 PPSA):

  • w formie papierowej, w dwóch egzemplarzach (oryginał i odpis) na adres: Krajowa Informacja Skarbowa, ul. Warszawska 5, 43-300 Bielsko-Biała (art. 47 § 1 PPSA), albo
  • w formie dokumentu elektronicznego, w jednym egzemplarzu (bez odpisu), na adres Krajowej Informacji Skarbowej na platformie ePUAP: /KIS/wnioski albo /KIS/SkrytkaESP (art. 47 § 3 i art. 54 § 1a PPSA).

Skarga na interpretację indywidualną może opierać się wyłącznie na zarzucie naruszenia przepisów postępowania, dopuszczeniu się błędu wykładni lub niewłaściwej oceny co do zastosowania przepisu prawa materialnego. Sąd jest związany zarzutami skargi oraz powołaną podstawą prawną (art. 57a PPSA).

Podstawa prawna dla wydania interpretacji

Podstawą prawną dla wydania tej interpretacji jest art. 13 § 2a oraz art. 14b § 1 Ordynacji podatkowej.