Interpretacja indywidualna – stanowisko prawidłowe

Szanowni Państwo,

stwierdzam, że Państwa stanowisko w sprawie oceny skutków podatkowych opisanego zdarzenia przyszłego w podatku od towarów i usług jest prawidłowe.

Zakres wniosku wspólnego o wydanie interpretacji indywidualnej

16 września 2025 r. wpłynął Państwa wniosek z 16 września 2025 r. o wydanie interpretacji indywidualnej w zakresie:

-braku wyłączenia z podlegania opodatkowaniu planowanej Transakcji 1 i Transakcji 2 na podstawie art. 6 pkt 1 ustawy, podlegania opodatkowaniu tych transakcji na podstawie art. 5 ust. 1 pkt 1 ustawy oraz obowiązku udokumentowania danej transakcji fakturą (pytania oznaczone we wniosku nr 1 i nr 3);

-braku zastosowania wyłączenia, o którym mowa w art. 88 ust. 3a pkt 2 ustawy w odniesieniu do faktury dokumentującej Transakcję 1 i Transakcję 2 (pytania oznaczone we wniosku nr 2 i nr 4).

Uzupełnili go Państwo pismem z 25 września 2025 r. (wpływ 25 września 2025 r.) oraz pismem z 6 października 2025 r. (wpływ 6 października 2025 r.). Treść wniosku wspólnego jest następująca:

Zainteresowani, którzy wystąpili z wnioskiem

1)Zainteresowana będąca stroną postępowania:

X;

2)Zainteresowana niebędąca stroną postępowania:

Y

Opis zdarzenia przyszłego

(...) S.A. [dalej: Y] jest spółką kapitałową z siedzibą działalności gospodarczej na terytorium Rzeczpospolitej Polskiej. Y jest czynnym, zarejestrowanym podatnikiem podatku od towarów i usług [dalej: VAT], i stoi na czele grupy spółek zajmujących się m.in. szeroko pojętą działalnością deweloperską, w tym realizacją projektów mieszkaniowych i komercyjnych oraz działalnością holdingową [dalej: Grupa (…)].

(...) Sp. z o.o.– poprzednio: Y [dalej: X, a łącznie z Y: Wnioskodawcy] to spółka z siedzibą działalności gospodarczej na terytorium Polski, będąca zarejestrowanym, czynnym podatnikiem VAT.

Grupa Y posiada ustandaryzowaną strukturę organizacyjno-funkcjonalną, w ramach której m.in.:

i).Y świadczy usługi wsparcia na rzecz spółek z Grupy (…) obejmujące m.in. obsługę administracyjną, pomoc prawną, obsługę księgową, obsługę kadrowo – płacową, obsługę IT, a także usługi z zakresu zarządzania projektem inwestycyjno–budowlanym oraz wsparcie w sprzedaży mieszkań;

ii).poszczególne inwestycje są prowadzone bezpośrednio przez Y, przez spółki celowe utworzone odrębnie dla każdej inwestycji, bądź też przez spółki celowe powołane do realizacji kilku inwestycji.

Model operacyjny X (poprzednio: Z) zakłada koncentrację wszystkich funkcji w ramach jednego podmiotu. W szczególności, w strukturze X (poprzednio: Z) funkcjonuje zespół odpowiedzialny m.in. za nadzór nad realizowanymi inwestycjami budowlanymi. Spółka ta zawiera również wszelkie umowy zarówno – przedwstępne, jak i ostateczne – dotyczące nabycia gruntów, a następnie realizuje poszczególne projekty inwestycyjne.

Y w kwietniu 2025 r. podpisała umowę przedwstępną nabycia 100% udziałów w polskiej spółce, X (poprzednio: Z) z francuskiej grupy deweloperskiej. Po finalizacji niniejszego zakupu i zawarciu ostatecznej umowy nabycia X – poprzednio: Z (w wyniku której Y stanie się 100% udziałowcem X – poprzednio: Z), planowane jest przeprowadzenie działań reorganizacyjnych, których celem będzie osiągnięcie synergii funkcjonalnej oraz dostosowanie działań do modelu organizacyjnego w ramach Grupy (…).

W związku z powyższym, Wnioskodawcy rozważają odpłatne przeniesienie do odrębnych podmiotów wybranych aktywów należących do X (poprzednio: Z), w szczególności zatrudnionych pracowników oraz – ewentualnie – zawartych umów przedwstępnych dotyczących nabycia gruntów.

Wnioskodawcy rozważają dwa możliwe scenariusze restrukturyzacyjne obejmujące odpowiednio:

(i).     odpłatne przeniesienie umów z wybranymi pracownikami X (poprzednio: Z) do Y [dalej: Nabywca lub Y] na podstawie umowy cesji/sprzedaży [dalej również jako: Transakcja 1] lub alternatywnie

(ii).   odpłatne przeniesienie umów z wybranymi pracownikami na rzecz Y (w sposób analogiczny do Transakcji 1) wraz z odpłatnym dokonaniem cesji przedwstępnych umów nabycia gruntów na rzecz Y lub innej spółki/innych spółek z Grupy (…) [dalej również jako: Transakcja 2].

Celem przeniesienia składników materialnych i niematerialnych będących przedmiotem Transakcji 1 jest osiągnięcie synergii w ramach Grupy (…) poprzez dostosowanie działalności X (poprzednio: Z) do modelu organizacyjno-funkcjonalnego obowiązującego w Grupie Y wynikające z włączenia X (poprzednio: Z) do struktur grupowych. Dodatkowo, w stosunku do Transakcji 2 – celem nabycia praw wynikających z zawartych umów przedwstępnych jest ich późniejsza realizacja przez Y, a następnie przeprowadzenie na nich przyszłych inwestycji (projektów) deweloperskich.

Charakterystyka Transakcji 1

Planowana Transakcja 1 dotyczy przeniesienia za wynagrodzeniem wybranych pracowników X (poprzednio: Z) wraz ze sprzętem wykorzystywanym przez nich w celach służbowych (takim jak sprzęt komputerowy, telefony służbowe czy samochody) na rzecz Nabywcy, tj. Y. Transfer pracowników na rzecz Nabywcy zostanie przeprowadzony w trybie art. 23¹ ustawy z dnia 26 czerwca 1974 r. – Kodeks pracy [t. j. Dz.U. z 2025 r. poz. 277, ze zm.], tj. z mocy prawa nowy pracodawca (tu: Nabywca) wstąpi w prawa i obowiązki dotychczasowego pracodawcy (tu: X [poprzednio: Z]) wynikające z istniejących stosunków pracy z przenoszonymi pracownikami.

Przedmiotem Transakcji 1 będzie zatem przeniesienie zakładu pracy lub jego części na podstawie przepisów prawa pracy, obejmujące pracowników zatrudnionych w ramach przenoszonego zakładu pracy, sprzęt służbowy oraz dokumentację pracowniczą.

W związku z nabyciem sprzętu wykorzystywanego przez pracowników do celów służbowych X (poprzednio: Z) przysługiwało prawo do odliczenia podatku VAT. Sprzęt ten był wykorzystywany wyłącznie w ramach działalności podlegającej opodatkowaniu VAT, bez wykorzystywania go do czynności zwolnionych z tego podatku.

Y będzie wykorzystywać efekty pracy nabytych pracowników, wraz z przypisanym im sprzętem służbowym oraz dokumentacją pracowniczą do świadczenia usług podlegających opodatkowaniu podatkiem VAT. W szczególności obejmie to usługi deweloperskie świadczone przez Y na rzecz konsumentów, jak również usługi wsparcia dla innych podmiotów z Grupy (…).

Na moment sporządzenia niniejszego wniosku nie jest możliwe jednoznaczne określenie dokładnej liczby pracowników, którzy mogliby zostać objęci planowanym transferem. Wraz ze wspomnianymi pracownikami dojdzie również do przeniesienia dokumentacji pracowniczej każdego z pracowników (zawierającej m.in. dane personalne).

W ramach Transakcji 1, obejmującej przeniesienie pracowników na rzecz Nabywcy, nie dojdzie do przekazania jakichkolwiek kontraktów handlowych zawartych z kontrahentami ani powiązanych z nimi strumieni finansowych, w szczególności wierzytelności z tytułu wynagrodzenia za świadczone usługi.

Wynika to z faktu, iż przenoszeni pracownicy wykonują czynności wyłącznie na potrzeby wewnętrzne X (poprzednio: Z).

Intencją Wnioskodawców w ramach planowanej Transakcji 1 jest przeniesienie na rzecz Nabywcy określonych składników majątkowych, w szczególności pracowników wraz ze sprzętem wykorzystywanym przez nich w celach służbowych (takim jak sprzęt komputerowy, telefony służbowe czy samochody), z którego korzystają do momentu zawarcia Transakcji 1.

Poza przeniesieniem wskazanych pracowników, sprzętu wykorzystywanego przez nich w związku z wykonywaniem obowiązków służbowych oraz związanej z nimi dokumentacji pracowniczej, w ramach Transakcji 1 nie nastąpi przekazanie na rzecz Nabywcy jakichkolwiek innych składników majątkowych – zarówno materialnych, jak i niematerialnych – należących do X (poprzednio: Z).

W szczególności, Wnioskodawcy zwracają uwagę, że w ramach Transakcji 1 na Nabywcę nie przejdą:

-oznaczenia indywidualizujące przedsiębiorstwo (nazwa),

-wierzytelności, roszczenia i zobowiązania,

-środki pieniężne w kasie i umowy rachunków bankowych,

-koncesje, licencje, decyzje, zezwolenia, pozwolenia administracyjne,

-wartości niematerialne składające się na wartość firmy X (poprzednio: Z), takie jak: reputacja firmy czy tajemnice przedsiębiorstwa,

-księgi rachunkowe i dokumenty związane z prowadzeniem działalności gospodarczej (z wyjątkiem dokumentacji pracowniczej dotyczącej pracowników objętych transferem, która zostanie przekazana Nabywcy).

Wnioskodawcy wskazują ponadto, iż na dzień odpłatnego przeniesienia składniki materialne i niematerialne związane z Transakcją 1 nie będą wyodrębnione organizacyjnie, finansowo, funkcjonalnie w strukturze X (poprzednio: Z).

W szczególności nie została podjęta żadna formalna decyzja o wyodrębnieniu przenoszonych pracowników w ramach struktury X (poprzednio: Z). Nie istnieje również żaden oficjalny dokument (statut uchwała, regulamin, zarządzenie lub inny akt o podobnych charakterze), który ustanawiałby formalnie istnienie takiej struktury.

Y nie będzie miała faktycznej możliwości kontynuowania działalności gospodarczej prowadzonej dotychczas przez spółkę X (poprzednio: Z) wyłącznie w oparciu o składniki materialne i niematerialne będące przedmiotem przejęcia, gdyż X zachowa większość aktywów i będzie kontynuowała działalność.

Niemniej jednak, Y ma zamiar korzystać z wiedzy i doświadczenia przejętych pracowników do kontynuowania prowadzonej przez siebie działalności deweloperskiej oraz w celu dalszego świadczenia usług wsparcia dla innych podmiotów Grupy (…), które są opodatkowane podatkiem VAT.

Charakterystyka Transakcji 2

Wnioskodawcy, zgodnie z powyższymi wyjaśnieniami, rozważają również scenariusz, w którym wraz z transferem pracowników do Y obejmującym także sprzęt wykorzystywany przez nich w celach służbowych, taki jak sprzęt komputerowy, telefony służbowe, czy samochody oraz dokumentację pracowniczą (w sposób analogiczny do Transakcji 1) zostanie dokonana odpłatna cesja umów przedwstępnych dotyczących nabycia nieruchomości gruntowych na rzecz Y lub innej spółki/innych spółek z Grupy (…). Potencjalna cesja tych umów będzie wynikać wyłącznie z potrzeby ujednolicenia struktury organizacyjno-funkcjonalnej Grupy (…) i nie będzie przejawem zamiaru zbycia przedsiębiorstwa ani jego zorganizowanej części.

Transakcja 2 zostanie zatem zrealizowana na zasadach analogicznych do Transakcji 1, z tym, że obejmuje dodatkowo możliwość przeniesienia praw do zawartych przez X (poprzednio: Z) umów przedwstępnych nabycia gruntów, które następnie Y (lub inna spółka/spółki z Grupy (…)) mogłaby wykorzystać w ramach przyszłych działań inwestycyjnych. Odpłatne cesje nieruchomości odbywać się będą sukcesywnie w miarę planowania nowych projektów inwestycyjnych. W chwili obecnej nie powstał jeszcze harmonogram cesji nieruchomości, a ich nabywca może być zarówno Y, jak i spółki z Grupy (…)

(w chwili obecnej nie podjęto jeszcze decyzji).

Wnioskodawcy jednak podkreślili, iż niniejszy wniosek obejmuje wyłącznie ocenę skutków podatkowych po stronie X (poprzednio: Z) oraz Y. Zakres wniosku nie obejmuje skutków podatkowych po stronie innej spółki/innych spółek z Grupy (…), które potencjalnie mogą być stroną Transakcji 2.

Przeniesienie praw wynikających z przedmiotowych umów nie będzie miało jednak charakteru jednorazowego, lecz będzie następować etapami, w miarę zaistnienia odpowiednich okoliczności biznesowych i operacyjnych. Proces ten zostanie rozłożony w czasie, przy czym na moment sporządzenia niniejszego wniosku nie jest możliwe jednoznaczne określenie jego harmonogramu ani wskazania konkretnych terminów dokonania cesji poszczególnych umów. Należy jednak podkreślić, że taki sposób realizacji Transakcji 2 w zakresie przeniesienia przedwstępnych umów dotyczących nabycia nieruchomości gruntowych wynika wyłącznie z praktycznych potrzeb organizacyjnych Grupy (…).

Intencją Wnioskodawców w ramach planowanej Transakcji 2 jest dokonanie odpłatnego przeniesienia na rzecz Nabywcy wybranych aktywów, tj. umów zawartych z wybranymi pracownikami wraz ze sprzętem wykorzystywanym przez nich w celach służbowych i dokumentacją pracowniczą oraz przedwstępnych umów nabycia nieruchomości gruntowych.

Wnioskodawcy podkreślają jednak, iż na dzień odpłatnego przeniesienia składniki materialne i niematerialne będące przedmiotem Transakcji 2 nie stanowią wyodrębnionej jednostki organizacyjnej w strukturze X (poprzednio: Z), ani nie są w sposób odrębny ujęte w dokumentacji wewnętrznej tej spółki. W szczególności, nie istnieją postanowienia statutu, regulaminów, uchwał, zarządzeń lub innych wewnętrznych aktów o podobnym charakterze, które w sposób jednoznaczny i wyłączny odnosiłyby się do tych aktywów lub je normowały.

Wnioskodawcy podkreślili, iż w ramach Transakcji 2 przeniesieniu na rzecz Nabywcy nie będą w szczególności podlegać:

-oznaczenia indywidualizujące przedsiębiorstwo (nazwa),

-wierzytelności, roszczenia i zobowiązania (z wyjątkiem przedwstępnych umów nabycia nieruchomości gruntowych),

-środki pieniężne w kasie i umowy rachunków bankowych,

-koncesje, licencje, decyzje, zezwolenia, pozwolenia administracyjne,

-wartości niematerialne składające się na wartość firmy X (poprzednio: Z), takie jak: reputacja firmy czy tajemnice przedsiębiorstwa,

-księgi rachunkowe i dokumenty związane z prowadzeniem działalności gospodarczej (z wyjątkiem dokumentacji pracowniczej dotyczącej pracowników objętych transferem, która zostanie przekazana Nabywcom).

Wnioskodawca wskazał, iż w związku z nabyciem aktywów w ramach Transakcji 2 Y nie będzie miała faktycznej możliwości kontynuowania działalności gospodarczej prowadzonej dotychczas przez spółkę X (poprzednio: Z) wyłącznie w oparciu o składniki materialne i niematerialne będące przedmiotem przejęcia, gdyż X (poprzednio: Z) zachowa większość aktywów i będzie kontynuowała działalność. Pomimo dodatkowego przeniesienia praw do umów przedwstępnych dotyczących nabycia gruntów w ramach Transakcji 2, aktywa te nie stanowią całości warunkującej pełnej kontynuacji dotychczasowej działalności X (poprzednio: Z).

Niemniej jednak, Y ma zamiar korzystać z wiedzy i doświadczenia przejętych pracowników do prowadzenia działalności deweloperskiej oraz w celu dalszego świadczenia usług deweloperskich oraz usług wsparcia, opodatkowanych VAT. Ponadto, Y będzie wykorzystywać przedwstępne umowy nabycia gruntów w celu zawierania umów przyrzeczonych, a następnie realizacji inwestycji deweloperskich, które również stanowią działalność opodatkowaną VAT.

Działalność Nabywcy po dokonaniu Transakcji 1 lub Transakcji 2

Wnioskodawcy zakładają, iż w wyniku Transakcji 1 lub Transakcji 2, Nabywca pozyska zespół pracowników jak również dostęp do ich wiedzy i doświadczenia, a w przypadku Transakcji 2 – również możliwość zawarcia umów przyrzeczonych dotyczących nabycia nieruchomości gruntowych potrzebnych do efektywnego wykonywania działań związanych z działalnością gospodarczą, którą Nabywca zamierza prowadzić.

Zatem - niezależnie od wariantu przeprowadzenia transakcji, działalność prowadzona przez Y nie ulegnie istotnym zmianom i w dalszym ciągu będzie polegała na realizacji projektów deweloperskich oraz świadczeniu usług wsparcia dla innych podmiotów należących do Grupy.

Działalność X (poprzednio: Z) po dokonaniu Transakcji 1 lub Transakcji 2

Należy podkreślić, iż przenoszeni pracownicy wraz ze sprzętem wykorzystywanym przez nich w celach służbowych – takim jak sprzęt komputerowy, telefony służbowe czy samochody – jak również związana z nimi dokumentacja pracownicza oraz – ewentualnie – przedwstępne umowy dotyczące nabycia nieruchomości gruntowych, stanowią wyłącznie wybrane składniki majątkowe należące do X (poprzednio: Z).

W konsekwencji, zarówno po dokonaniu Transakcji 1, jak i Transakcji 2, X (poprzednio: Z) będzie kontynuował dotychczasową działalność gospodarczą w zbliżonym zakresie. Znacząca część składników majątkowych (zarówno materialnych, jak i niematerialnych) pozostanie bowiem w majątku X (poprzednio: Z) i będzie nadal wykorzystywana w prowadzonej przez spółkę działalności gospodarczej, w szczególności w zakresie realizacji projektów budowlanych.

Uzupełnienie opisu sprawy

W ramach doprecyzowania zdarzenia przyszłego przedstawionego we wniosku, w którym jako stronę wskazano X (poprzednio: Z), a jako Zainteresowanego niebędącego stroną – Y S.A., wyjaśnili Państwo, że w ramach Transakcji 2, w wyniku dokonania cesji przedwstępnych umów nabycia gruntów na rzecz Y, nabywca/cesjonariusz (tj. Y) wstąpi we wszelkie prawa i obowiązki wynikające z tych umów, przy czym sama treść umów pozostanie niezmieniona. 

Ponadto w piśmie z 6 października 2025 r. wskazali Państwo, że z dniem 18 sierpnia 2025 r. nastąpiła zmiana nazwy Wnioskodawcy z na X sp. z o.o. Zmiana dotyczy wyłącznie nazwy (firmy) Spółki — pozostałe dane identyfikacyjne, w tym NIP oraz KRS pozostają bez zmian. Zwrócili się Państwo z prośbą o uwzględnienie powyższej zmiany w prowadzonej sprawie.

Pytania

1.Czy planowana Transakcja 1 polegająca na odpłatnym przeniesieniu umów z wybranymi pracownikami wraz ze sprzętem wykorzystywanym przez nich w celach służbowych oraz dokumentacją pracowniczą do Nabywcy, tj. Y, będzie podlegała opodatkowaniu VAT zgodnie z art. 5 ust. 1 pkt 1 ustawy VAT i nie będzie wyłączona z opodatkowania VAT na podstawie art. 6 pkt 1 ustawy VAT, a X (poprzednio: Z) będzie zobowiązana do udokumentowania tej transakcji fakturą VAT?

W przypadku pozytywnej odpowiedzi na pytanie nr 1:

2.Czy na potrzeby ustalenia zakresu prawa Nabywcy, tj. Y, w zakresie planowanej Transakcji 1, do odliczenia podatku naliczonego z faktury wystawionej przez X (poprzednio: Z) dokumentującej dokonaną Transakcję 1 nie znajdzie zastosowania wyłączenie, o którym mowa w art. 88 ust. 3a pkt 2 ustawy VAT?

W przypadku wyboru przez Wnioskodawców scenariusza obejmującego zarówno przeniesienie umów z pracownikami, jak i dokonanie cesji przedwstępnych umów dotyczących nabycia gruntów (tu: Transakcja 2), Wnioskodawcy zwracają się o potwierdzenie prawidłowości ich stanowiska w zakresie następujących pytań:

3.Czy planowana Transakcja 2 obejmująca odpłatne przeniesienie umów z wybranymi pracownikami, sprzętem wykorzystywanym przez nich do celów służbowych i dokumentacją pracowniczą oraz cesję przedwstępnych umów nabycia nieruchomości gruntowych na rzecz Y, będzie podlegała opodatkowaniu VAT zgodnie z art. 5 ust. 1 pkt 1 ustawy VAT i nie będzie wyłączona z opodatkowania VAT na podstawie art. 6 pkt 1 ustawy VAT, a X (poprzednio: Z) będzie zobowiązana do udokumentowania tej transakcji fakturą VAT? (pytanie ostatecznie sformułowane w piśmie z 25 września 2025 r.)

W przypadku pozytywnej odpowiedzi na pytanie 3:

4.Czy na potrzeby ustalenia zakresu prawa Nabywcy, tj. Y, odpłatnie nabywającego umowy z wybranymi pracownikami, sprzęt wykorzystywany przez nich w celach służbowych i dokumentację pracowniczą, a także ewentualnie przedwstępne umowy nabycia gruntów w zakresie planowanej Transakcji 2, do odliczenia podatku naliczonego z faktury wystawionej przez X (poprzednio: Z) dokumentującej dokonaną Transakcję 2 nie znajdzie zastosowania wyłączenie, o którym mowa w art. 88 ust. 3a pkt 2 ustawy VAT?

Państwa stanowisko w sprawie

W Państwa ocenie:

1.Planowana Transakcja 1 polegająca na odpłatnym przeniesieniu umów z wybranymi pracownikami wraz ze sprzętem wykorzystywanym przez nich w celach służbowych oraz dokumentacją pracowniczą na rzecz Nabywcy, tj. Y, będzie podlegała opodatkowaniu VAT zgodnie z art. 5 ust. 1 pkt 1 ustawy VAT i nie będzie wyłączona z opodatkowania VAT na podstawie art. 6 pkt 1 ustawy VAT, a X (poprzednio: Z) będzie zobowiązana do udokumentowania planowanej transakcji fakturą VAT.

2.Na potrzeby ustalenia zakresu prawa Nabywcy, tj. Y, nabywającego odpłatnie umowy z wybranymi pracownikami wraz ze sprzętem wykorzystywanym przez nich w celach służbowych oraz dokumentacją pracowniczą, do odliczenia podatku naliczonego z faktury wystawionej przez X (poprzednio: Z) dokumentującej dokonaną Transakcję 1 nie znajdzie zastosowania wyłączenie, o którym mowa w art. 88 ust. 3a pkt 2 ustawy VAT.

3.Planowana Transakcja 2, obejmująca odpłatne przeniesienie umów z wybranymi pracownikami wraz ze sprzętem wykorzystywanym przez nich do celów służbowych i dokumentacją pracowniczą oraz cesję przedwstępnych umów nabycia gruntów na rzecz Nabywcy, tj. Y, będzie podlegała opodatkowaniu VAT zgodnie z art. 5 ust. 1 pkt 1 ustawy VAT i nie będzie wyłączona z opodatkowania VAT na podstawie art. 6 pkt 1 ustawy VAT, a X (poprzednio: Z) będzie zobowiązana do udokumentowania tej transakcji fakturą VAT (ostateczne stanowisko przedstawione w piśmie z 25 września 2025 r.).

4.Na potrzeby ustalenia zakresu prawa Nabywcy, tj. Y, odpłatnie nabywającego umowy z wybranymi pracownikami wraz ze sprzętem wykorzystywanym przez nich w celach służbowych oraz dokumentacją pracowniczą, a także z ewentualnie nabywającego przedwstępne umowy nabycia gruntów, do odliczenia podatku naliczonego z faktury wystawionej przez X (poprzednio: Z) dokumentującej dokonaną Transakcję 2 nie znajdzie zastosowania wyłączenie, o którym mowa w art. 88 ust. 3a pkt 2 ustawy VAT.

Szczegółowe uzasadnienie stanowiska Wnioskodawców

1. Stan prawny

W celu rozstrzygnięcia, czy odpłatne przeniesienie umów z pracownikami X (poprzednio: Z) na rzecz Nabywcy, tj. Y w ramach Transakcji 1 lub odpłatne przeniesienie umów z pracownikami na rzecz Y wraz z odpłatnym dokonaniem cesji przedwstępnych umów nabycia gruntów na rzecz Y lub innej spółki/innych spółek z Grupy (…) w ramach Transakcji 2 będzie opodatkowane VAT, w pierwszej kolejności konieczne jest ustalenie czy transakcja mieści się w katalogu czynności podlegających opodatkowaniu VAT (zawartym w art. 5 ust. 1 ustawy VAT) oraz czy żadne z wyłączeń z opodatkowania VAT (wskazanych w art. 6 ustawy VAT) nie znajdzie zastosowania.

Zgodnie z art. 5 ust. 1 pkt 1 ustawy VAT, opodatkowaniu podlegają odpłatna dostawa towarów i odpłatne świadczenie usług na terytorium kraju, przy czym przez dostawę towarów – w myśl art. 7 ust. 1 ustawy VAT – rozumie się przeniesienie prawa do rozporządzania towarami jak właściciel. Towarami natomiast – według art. 2 pkt 6 ustawy VAT – są rzeczy oraz ich części, a także wszelkie postacie energii.

Stosownie zaś do art. 8 ust. 1 ustawy VAT, przez świadczenie usług, o którym mowa w art. 5 ust. 1 pkt 1 ustawy VAT rozumie się każde świadczenie na rzecz osoby fizycznej, osoby prawnej lub jednostki organizacyjnej niemającej osobowości prawnej, które nie stanowi dostawy towarów w rozumieniu art. 7, w tym również przeniesienie praw do wartości niematerialnych i prawnych, bez względu na formę w jakiej dokonano czynności prawnej.

Jednocześnie, na mocy art. 6 pkt 1 ustawy VAT, przepisów ustawy VAT nie stosuje się do transakcji zbycia przedsiębiorstwa lub zorganizowanej części przedsiębiorstwa.

W ustawie VAT nie została przy tym zawarta definicja pojęcia „przedsiębiorstwo”. Zgodnie ze stanowiskiem prezentowanym w interpretacjach indywidualnych, w celu określenia zakresu tego pojęcia należy odwołać się do art. 55¹ ustawy z dnia 23 kwietnia 1964 r. Kodeks cywilny [t.j. Dz. U. z 2024 r. poz. 1061 ze zm., dalej: Kodeks cywilny] – tak np. Dyrektor Krajowej Informacji Skarbowej [dalej: DKIS] w interpretacjach indywidualnych z dnia 19 października 2023 r. (sygn. 0111-KDIB3-1.4012.602.2023.3.AB) czy z dnia 10 października 2023 r. (sygn.0111-KDIB3-1.4012.517.2023.1.KO).

Art. 55¹ Kodeksu cywilnego definiuje przedsiębiorstwo jako zorganizowany zespół składników niematerialnych i materialnych przeznaczonych do prowadzenia działalności gospodarczej.

Przedsiębiorstwo swoim zakresem obejmuje w szczególności:

1)oznaczenie indywidualizujące przedsiębiorstwo lub jego wyodrębnione części (nazwa przedsiębiorstwa);

2)własność nieruchomości lub ruchomości, w tym urządzeń, materiałów, towarów i wyrobów, oraz inne prawa rzeczowe do nieruchomości lub ruchomości;

3)prawa wynikające z umów najmu i dzierżawy nieruchomości lub ruchomości oraz prawa do korzystania z nieruchomości lub ruchomości wynikające z innych stosunków prawnych;

4)wierzytelności, prawa z papierów wartościowych i środki pieniężne;

5)koncesje, licencje i zezwolenia;

6)patenty i inne prawa własności przemysłowej;

7)majątkowe prawa autorskie i majątkowe prawa pokrewne;

8)tajemnice przedsiębiorstwa;

9)księgi i dokumenty związane z prowadzeniem działalności gospodarczej.

Ponadto, jak wskazuje DKIS, przykładowo w interpretacji indywidualnej z dnia 19 października 2023 r. (sygn. 0111-KDIB3-1.4012.602.2023.3.AB): ,,Przedsiębiorstwo, jako przedmiot zbycia, musi stanowić całość pod względem organizacyjnym i funkcjonalnym. Składniki materialne i niematerialne wchodzące w skład przedsiębiorstwa powinny pozostawać ze sobą we wzajemnych relacjach w ten sposób, że można mówić o nich jako o zespole, a nie zbiorze pewnych elementów. Istotne jest, aby w zbywanym przedsiębiorstwie zachowane zostały funkcjonalne związki pomiędzy poszczególnymi składnikami, tak żeby przekazana masa mogła posłużyć kontynuowaniu określonej działalności gospodarczej’’.

Natomiast przez zorganizowaną część przedsiębiorstwa [dalej: ZCP], zgodnie z art. 2 pkt 27e ustawy VAT, rozumie się organizacyjnie i finansowo wyodrębniony w istniejącym przedsiębiorstwie zespół składników materialnych i niematerialnych, w tym zobowiązania, przeznaczonych do realizacji określonych zadań gospodarczych, który zarazem mógłby stanowić niezależne przedsiębiorstwo samodzielnie realizujące te zadania.

W świetle powyższego stwierdzić należy, że ZCP jest:

(i)zespołem składników materialnych i niematerialnych, w tym zobowiązań, istniejącym w ramach danego przedsiębiorstwa,

(ii)wyodrębnionym organizacyjnie,

(iii)wyodrębnionym finansowo,

(iv)przeznaczonym do realizacji określonych zadań gospodarczych i mogącym stanowić niezależne przedsiębiorstwo samodzielnie realizujące te zadania (wyodrębnienie funkcjonalne).

Powyższe stanowisko w zakresie kryteriów decydujących o istnieniu ZCP DKIS potwierdził np. w interpretacji indywidualnej z dnia 4 października 2023 r. (0111-KDIB3-3.4012.290.2023.2.MS), w której wskazano, że:

,,Reasumując, na gruncie ustawy o podatku od towarów i usług mamy do czynienia ze zorganizowaną częścią przedsiębiorstwa, jeżeli spełnione są łącznie następujące przesłanki:

-istnieje zespół składników materialnych i niematerialnych, w tym zobowiązania,

-zespół ten jest organizacyjnie i finansowo wyodrębniony w istniejącym przedsiębiorstwie,

-składniki te przeznaczone są do realizacji określonych zadań gospodarczych,

-zespół tych składników mógłby stanowić niezależne przedsiębiorstwo samodzielnie realizujące ww. zadania gospodarcze.

Brak zaistnienia którejkolwiek z omawianych powyżej przesłanek wyklucza uznanie zespołu składników majątkowych przedsiębiorstwa za jego zorganizowaną część w rozumieniu art. 2 pkt 27e ustawy.

Zaznaczenia wymaga, że definicja zorganizowanej części przedsiębiorstwa zawarta w przepisie art. 2 pkt 27e ustawy, nie jest definicją samoistną, lecz należy rozpatrywać ją m.in. w kontekście uregulowań art. 6 pkt 1 ustawy, który wyłącza z opodatkowania podatkiem od towarów i usług zbycie składników majątkowych i niemajątkowych uprzednio wyodrębnionych organizacyjnie i finansowo w istniejącym przedsiębiorstwie, przeznaczonych do realizacji określonych zadań gospodarczych, nie dotyczy natomiast zbycia poszczególnych składników majątkowych przedsiębiorstwa.

Ponadto, przy ocenie czy składniki majątku powinny być uznane za zorganizowaną część przedsiębiorstwa, o której mowa w art. 2 pkt 27e ustawy uwzględnić należy następujące okoliczności:

-zamiar kontynuowania przez nabywcę działalności prowadzonej dotychczas przez zbywcę przy pomocy składników majątkowych będących przedmiotem transakcji oraz

-faktyczną możliwość kontynuowania tej działalności w oparciu o składniki będące przedmiotem transakcji.

Wskazanej oceny należy dokonać na moment przeprowadzenia transakcji. Tym samym, w przypadku, gdy konieczne dla kontynuowania działalności gospodarczej jest angażowanie przez nabywcę innych składników majątku, które nie są przedmiotem transakcji lub podejmowanie dodatkowych działań, brak jest możliwości stwierdzenia, że w danym przypadku zespół składników majątkowych stanowi zorganizowaną część przedsiębiorstwa’’.

2. Szczegółowe uzasadnienie stanowiska Wnioskodawców w zakresie poszczególnych pytań

Ad pytanie 1

W ocenie Wnioskodawców, w przedstawionych okolicznościach Transakcja 1 dotycząca odpłatnego przeniesienia przez X (poprzednio: Z) umów z wybranymi pracownikami wraz ze sprzętem wykorzystywanym przez nich w celach służbowych, takim jak sprzęt komputerowy, telefony służbowe czy samochody, oraz dokumentacją pracowniczą na rzecz Nabywcy, tj. Y, nie będzie stanowić zbycia przedsiębiorstwa lub ZCP, o których mowa w art. 6 pkt 1 ustawy VAT. W konsekwencji, będzie ona przedmiotowo podlegać opodatkowaniu VAT.

Z przytoczonych wyżej definicji sformułowań „przedsiębiorstwo” oraz „zorganizowana część przedsiębiorstwa” wynika, że pod tymi pojęciami należy rozumieć zespół składników niematerialnych i materialnych, pozostających ze sobą we wzajemnych relacjach w ten sposób, iż można mówić o nich jako o zespole (kompletnym), a nie zbiorze pewnych elementów. Istotne jest również, aby zachowane zostały funkcjonalne związki między poszczególnymi składnikami tak, aby mogły one samodzielnie posłużyć kontynuowaniu określonej działalności gospodarczej.

Ponadto, warunkiem uznania przedmiotu transakcji za ZCP (a tym bardziej za przedsiębiorstwo) jest również wydzielenie zespołu składników majątkowych/niemajątkowych w istniejącym przedsiębiorstwie. Wydzielenie to powinno mieć miejsce na płaszczyznach: (i) organizacyjnej, (ii) finansowej i (iii) funkcjonalnej.

Mając na uwadze powyższe, należy wskazać, że przedmiotem planowanej Transakcji 1 są umowy zawarte z pracownikami. W konsekwencji, zgodnie opisem zdarzenia przyszłego, Nabywca wstąpi z mocy prawa w prawa i obowiązki dotychczasowego pracodawcy (tu: X) wynikające z istniejących stosunków pracy z pracownikami objętymi transferem.

Wraz z przejęciem pracowników przekazana zostanie również pełna dokumentacja pracownicza dotycząca tych osób oraz sprzęt wykorzystywany przez te osoby w celach służbowych.

W efekcie, w ocenie Wnioskodawców, w analizowanym zdarzeniu przyszłym warunki dotyczące kompletności przedmiotu zbycia (rozpatrywanej pod kątem zdolności do samodzielnej realizacji określonych celów gospodarczych jako potencjalnie niezależne przedsiębiorstwo lub ZCP), jak też wydzielenia funkcjonalnego, organizacyjnego i finansowego, nie będą spełnione.

W analizowanym zdarzeniu przyszłym, składniki będące przedmiotem Transakcji 1 nie spełniają kryterium autonomicznego i zorganizowanego zespołu składników majątkowych, przede wszystkim ze względu na fakt, iż szereg istotnych składników majątkowych wykorzystywanych w działalności gospodarczej prowadzonej przez X (poprzednio: Z) w branży deweloperskiej, nie zostanie przejętych przez Nabywcę.

W ramach Transakcji 1 nie dojdzie do przeniesienia na Nabywcę m.in.: (i) praw wynikających z posiadanych przez X (poprzednio: Z) decyzji lub innych aktów administracyjnych, (ii) praw wynikających z umów rachunku bankowego (w tym rachunków bankowych związanych z tymi umowami i środków pieniężnych na nich zgromadzonych); (iii) praw (w tym należności) wynikających z umów związanych z działalnością X – poprzednio: Z (np. umów z kontrahentami); (iv) zobowiązań (z wyjątkiem przechodzących z mocy prawa zobowiązań pracowniczych X (poprzednio: Z) związanych z przenoszonymi pracownikami – w szczególności nakładających na Nabywcę odpowiedzialność solidarną); (v) ksiąg i dokumentów związanych z prowadzeniem działalności gospodarczej X – poprzednio: Z (z wyjątkiem wskazanej w opisie zdarzenia przyszłego dokumentacji pracowniczej). Ponadto na Nabywcę nie przejdą również koncesje, licencje i zezwolenia, a także wartości niematerialne składające się na wartość firmy, takie jak: reputacja firmy, tajemnice przedsiębiorstwa.

Istotne jest również, że w ramach Transakcji 1 Nabywca nie stanie się stroną żadnych umów, których stroną do momentu zawarcia Transakcji 1 pozostaje X (poprzednio: Z), z wyjątkiem umów zawartych z pracownikami objętymi transferem.

Należy mieć na uwadze, że istotnym elementem konstrukcyjnym ZCP, który – w opinii Wnioskodawców – również nie zostanie spełniony w przypadku analizowanej Transakcji 1, jest wyodrębnienie funkcjonalne zbywanych składników. W tym zakresie Wnioskodawcy wskazują na stanowisko zaprezentowane przez DKIS m.in. w interpretacji indywidualnej z dnia 4 października 2023 r. (sygn. 0111-KDIB3-3.4012.290.2023.2.MS), zgodnie z którym przy ocenie, czy składniki majątku powinny być uznane za ZCP, należy uwzględniać (i) zamiar kontynuowania przez nabywcę działalności prowadzonej dotychczas przez zbywcę przy pomocy składników majątkowych będących przedmiotem transakcji oraz (ii) faktyczną możliwość kontynuowania tej działalności w oparciu o składniki będące przedmiotem transakcji (której nie będzie mieć Nabywca z uwagi na nieobjęcie sprzedażą licznych ww. składników majątkowych/praw przysługujących X (poprzednio: Z); stąd, rozpoczęcie wykonywania działalności gospodarczej przy wykorzystaniu nabytych składników będzie wymagało od Nabywcy ich stosownego „zorganizowania”, uregulowania zasad wykonywania zadań i funkcjonowania przez pracowników w strukturze przedsiębiorstwa Nabywcy poprzez stworzenie stosownych regulaminów i polityk wewnętrznych, czy też zapewnienie przenoszonym pracownikom odpowiednich warunków pracy).

Zdaniem Wnioskodawców, zespół składników, który zostanie zbyty w ramach Transakcji 1 nie posiada zdolności do funkcjonowania jako niezależne przedsiębiorstwo samodzielnie realizujące zadania gospodarcze. Przedmiot Transakcji 1 – tj. przenoszeni pracownicy obecnie świadczący pracę na rzecz X (poprzednio: Z) wraz ze sprzętem służbowym oraz dokumentacja pracownicza, nie stanowią składnika wystarczającego do prowadzenia przez Nabywcę działalności gospodarczej. Mimo planowania Transakcji 1, Nabywca będzie zobowiązany do podjęcia szeregu dalszych, zorganizowanych przez siebie kroków, wymienionych przykładowo powyżej.

W związku z powyższym, zdaniem Wnioskodawców, w przypadku Transakcji 1, nie zostanie spełniony warunek funkcjonalnego wyodrębnienia, konieczny do uznania, iż przedmiot transferu stanowi ZCP.

Przenoszone składniki, w opinii Wnioskodawców, nie spełniają też kryterium wyodrębnienia organizacyjnego. Zgodnie z dominującą praktyką organów podatkowych (przykładowo w interpretacjach indywidualnych DKIS z 16 grudnia 2020 r. sygn. 0111-KDIB3-2.4012.737.2020.3.AR oraz z dnia 17 stycznia 2020 r., sygn. 0114-KDIP2-2.4010.483.2019.1.RK), o wyodrębnieniu organizacyjnym zorganizowanej części ze struktur przedsiębiorstwa powinny świadczyć przykładowo odpowiednie zapisy statutu, regulaminu, zarządzenia lub innego aktu o podobnym charakterze. Warunek wyodrębnienia organizacyjnego spełniony byłoby również wówczas, gdyby ZCP miała swoje miejsce w strukturze organizacyjnej podatnika jako dział, oddział, wydział itp.

Tymczasem, jak wynika z opisu zdarzenia przyszłego, składniki objęte Transakcją 1 nie zostały w żaden sposób wyodrębnione w strukturze organizacyjnej X (poprzednio: Z), w szczególności jako dział, oddział czy wydział (nie istnieją postanowienia statutu X (poprzednio: Z), jego regulaminu, zarządzenia lub innego aktu o podobnym charakterze, które wyodrębniałyby w ww. zakresie ten składnik w ramach przedsiębiorstwa). W związku z powyższym, również warunek organizacyjnego wyodrębnienia nie zostanie spełniony.

Zgodnie z aktualną praktyką podatkową i wyrokami sądów administracyjnych (przykładowo w interpretacjach indywidualnych DKIS z 6 sierpnia 2020 r. sygn. 0113-KDIPT2-3.4011.485.2020.1.ID, z 11 sierpnia 2021 r. sygn. 0113-KDIPT1-3.4012.442.2021.2.MJ oraz wyroku NSA z dnia 28 stycznia 2019 r. sygn. I FSK 293/17), głównymi czynnikami mogącymi świadczyć o wyodrębnieniu finansowym zespołu składników majątkowych są: ustanowienie osobnego oddziału mogącego zarządzać finansami takiego zespołu, posiadanie odrębnych centrów alokacyjnych kosztów dla takiego zespołu (tj. umożliwienie przyporządkowania osobno należności i zobowiązań dla konkretnej grupy składników majątkowych) lub posiadanie dla niego odrębnych ksiąg rachunkowych. Tak m.in. wskazał DKIS w interpretacji z 9 stycznia 2019 r., sygn. 0114-KDIP4.4012.739.2018.2.MP w której zauważył, iż: „Wyodrębnienie finansowe nie oznacza samodzielności finansowej, ale sytuację, w której poprzez odpowiednią ewidencję zdarzeń gospodarczych możliwe jest przyporządkowanie przychodów i kosztów oraz należności i zobowiązań do zorganizowanej części przedsiębiorstwa”.

Należy zaznaczyć, iż X (poprzednio: Z) nie prowadzi odrębnych ksiąg rachunkowych dotyczących wyłącznie działalności przenoszonych pracowników. Księgowość X (poprzednio: Z) obejmuje całokształt działalności prowadzonej przez X (poprzednio: Z). X (poprzednio: Z) nie alokuje odrębnie do przenoszonych pracowników aktywów i pasywów, w tym należności, zobowiązań ani wartości niematerialnych i prawnych. Nie istnieje również odrębny rejestr środków trwałych przypisany do przenoszonych pracowników. Ponadto, X (poprzednio: Z) nie przypisuje na bieżąco do działalności przenoszonych pracowników generowanych przez nich przychodów i kosztów, jak również nie zostały dla tej działalności założone odrębne rachunki bankowe.

Uwzględniając powyższe, zdaniem Wnioskodawców, nie można uznać, iż przedmiot Transakcji 1 stanowi wyodrębniony składnik przedsiębiorstwa X (poprzednio: Z) na płaszczyźnie finansowej. W konsekwencji, w przypadku planowanej Transakcji 1 nie zostanie spełniony również warunek wyodrębnienia finansowego.

Podsumowując Wnioskodawcy wskazują, iż w ich ocenie, składniki majątkowe będące przedmiotem Transakcji 1 nie będą spełniały definicji ZCP (a tym bardziej przedsiębiorstwa), wskazanej w art. 2 pkt 27e ustawy VAT, a zatem planowana Transakcja 1 będzie podlegać opodatkowaniu VAT w Polsce, zgodnie z art. 5 ust. 1 pkt 1 ustawy VAT i nie będzie wyłączona z opodatkowania VAT na podstawie art. 6 pkt 1 ustawy VAT, a X (poprzednio: Z) będzie zobowiązana do udokumentowania Transakcji 1 fakturą VAT.

Ponadto, Wnioskodawcy podkreślili, iż X (poprzednio: Z), w ramach Transakcji 1 przekaże jedynie wybrane składniki majątkowe, obejmujące pracowników wraz ze sprzętem służbowym oraz dokumentacją pracowniczą. Przedmiotowe składniki stanowią jedynie niewielką część aktywów X (poprzednio: Z) i nie wpływają na możliwość kontynuowania jej dotychczasowej działalności gospodarczej. Znacząca część majątku – zarówno materialnego, jak i niematerialnego – pozostanie w strukturach X (poprzednio: Z) i będzie nadal wykorzystywana do realizacji projektów budowlanych/deweloperskich.

Wnioskodawcy wskazują ponadto, że stanowisko analogiczne do prezentowanego powyżej, tj. o niewystępowaniu podstaw do uznania przedmiotu (przenoszonych pracowników) za przedsiębiorstwo/ZCP, zostało potwierdzone w następującej interpretacji indywidulanej, wydanej przed DKIS w okolicznościach zbliżonych do będących przedmiotem niniejszego wniosku:

-   w interpretacji indywidualnej z dnia 12 czerwca 2023 r. (sygn. 0111-KDIB3-3.4012.96.2023.3.JSU), w której organ stwierdził, że: „Mając na uwadze przedmiot transakcji - przeniesienie za wynagrodzeniem wybranych pracowników Zbywcy do PL Oddziału - nalży stwierdzić, że transakcja ta nie dotyczy zbycia przedsiębiorstwa albo zorganizowanej części przedsiębiorstwa. Przedmiotem transakcji nie jest ani zakład Zbywcy, czy też jego istotna część, pozwalająca na prowadzenie samodzielnej działalności gospodarczej, ani też wyodrębniony zespół składników (majątkowych, finansowych) będących we wzajemnych relacjach, takich by można było mówić o nich, jako o zespole, który umożliwia, bez dodatkowych nakładów na prowadzenie działalności gospodarczej. Zatem do transakcji tej (przeniesienia za wynagrodzeniem wybranych pracowników Zbywcy na rzecz PL Oddziału nie będzie miało zastosowanie wyłączenie z art. 6 pkt 1 ustawy. Zatem opisaną transakcję należy rozpatrywać w kontekście czynności podlegającej opodatkowaniu”.

Mając na uwadze powyższe, w ocenie Wnioskodawców, w przedstawionych okolicznościach zdarzenia przyszłego Transakcja 1 nie będzie stanowić zbycia przedsiębiorstwa lub ZCP, a w konsekwencji będzie przedmiotowo podlegać VAT.

Ad pytanie 2

W ocenie Wnioskodawców, w przypadku naliczenia przez X (poprzednio: Z) VAT na Transakcji 1 (zgodnie z powyższymi uwagami), Nabywcy, przy zachowaniu warunków formalnych, będzie przysługiwać prawo do jego odliczenia.

W myśl zasady wyrażonej w art. 86 ust. 1 ustawy VAT, podatnikowi przysługuje prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego w zakresie, w jakim nabywane przez niego towary i usługi są wykorzystywane do wykonywania czynności opodatkowanych. Przy tym, przez czynności opodatkowane należy rozumieć czynności generujące podatek należny według jednej z przewidzianych w ustawie VAT stawek, a więc czynności inne niż (i) zwolnione z VAT oraz (ii) co do zasady pozostające poza zakresem opodatkowania VAT. Jednocześnie, zgodnie z art. 88 ust. 3a pkt 2 ustawy VAT, nie stanowią podstawy do obniżenia podatku należnego oraz zwrotu różnicy podatku lub zwrotu podatku naliczonego faktury i dokumenty celne w przypadku, gdy transakcja udokumentowana fakturą nie podlega opodatkowaniu albo jest zwolniona od podatku.

Na dzień dokonania Transakcji 1 zarówno X (poprzednio: Z), jak i Nabywca będą zarejestrowani jako czynni podatnicy VAT (aktualnie – zgodnie z opisem zdarzenia przyszłego – zarówno X (poprzednio: Z), jak i Y są czynnymi podatnikami VAT), a Transakcja 1 będzie podlegała opodatkowaniu VAT na podstawie art. 5 ust. 1 pkt 1 ustawy VAT jako odpłatne świadczenie usług i nie będzie wyłączona z opodatkowania VAT na podstawie art. 6 pkt 1 ustawy VAT.

Jednocześnie, do Transakcji 1 nie znajdzie zastosowania żadne ze zwolnień z opodatkowania VAT przewidzianych w przepisach VAT.

Ponadto, jak wskazano w opisie zdarzenia przyszłego, po dokonaniu Transakcji 1 Nabywca pozyska zespół pracowników jak również dostęp do ich wiedzy i doświadczenia potrzebnych do efektywnego wykonywania czynności związanych z działalnością gospodarczą, którą Nabywca zamierza prowadzić. Powyższa okoliczność stanowi zatem o zamiarze wykorzystania nabytych składników do działalności opodatkowanej VAT, a co za tym idzie o możliwości odliczenia przez Nabywcę VAT naliczonego związanego z planowaną Transakcją 1.

Powyższe stanowisko znajduje również potwierdzenie w interpretacji indywidualnej z 12 czerwca 2023 r. (sygn. 0111-KDIB3-3.4012.96.2023.3.JSU), wydanej w warunkach zbliżonych do przedstawionych w niniejszym wniosku.

Ad pytanie 3

W ocenie Wnioskodawców, w przedstawionych okolicznościach Transakcja 2 dotycząca odpłatnego przeniesienia przez X (poprzednio: Z) umów z wybranymi pracownikami wraz ze sprzętem służbowym oraz dokumentacją pracowniczą na rzecz Nabywcy, tj. Y przeprowadzona w sposób analogiczny do Transakcji 1 (w odniesieniu do której Wnioskodawcy podtrzymują stanowisko przedstawione w uzasadnieniu do pytań 1 i 2) oraz odpłatnej cesji praw przysługujących z przedwstępnych umów nabycia nieruchomości gruntowych wraz z odpowiadającymi im obowiązkami, nie będzie stanowić zbycia przedsiębiorstwa lub ZCP, o których mowa w art. 6 pkt 1 ustawy VAT. W konsekwencji będzie ona przedmiotowo podlegać opodatkowaniu VAT.

Ustawa VAT nie zawiera regulacji odnoszących się wprost do odpłatnej cesji praw przysługujących z przedwstępnych umów nabycia nieruchomości gruntowych wraz z odpowiadającymi im obowiązkami, stąd w tym miejscu należy odwołać się do regulacji zawartych Kodeksie cywilnym. Zgodnie z art. 509 Kodeksu cywilnego, wierzyciel może bez zgody dłużnika przenieść wierzytelność na osobę trzecią (przelew), chyba że sprzeciwiałoby się to ustawie, zastrzeżeniu umownemu albo właściwości zobowiązania. Przy czym, przedmiotem przelewu może być jedynie konkretna wierzytelność, czyli dające się precyzyjnie określić prawo majątkowe. Mając na uwadze powyższe regulacje, przyjmuje się, że instytucja cesji, jako umowy prawa cywilnego, dotyczy wyłącznie przeniesienia praw, a nie konkretnego towaru.

Podkreślenia dodatkowo wymaga, iż nawet jeżeli dostawa towaru jest niejako „efektem końcowym” scedowanego zobowiązania, okoliczność tę uznaje się za pozostającą bez znaczenia dla podatkowego traktowania przejścia praw i obowiązków w wyniku zawartej umowy cesji.

Jak zostało wskazane w opisie zdarzenia przyszłego, zbycie praw i przeniesienie obowiązków z przedwstępnych umów nabycia nieruchomości gruntowych na podstawie cesji będzie świadczeniem, za które X (poprzednio: Z) otrzyma ustalone wynagrodzenie, tj. cenę/świadczenie pieniężne. W rezultacie tej transakcji gospodarczej (a właściwie rozłożonych w czasie kilku transakcji gospodarczych), Y lub inna spółka/inne spółki z Grupy (…) uzyska wymierną korzyść (nabędzie prawa i obowiązki wynikające z przedwstępnych umów sprzedaży nieruchomości gruntowych), w zamian za co zobowiąże się do zapłaty na rzecz X (poprzednio: Z) określonego wynagrodzenia (ceny).

Pomiędzy X (poprzednio: Z), a Nabywcą powstanie zatem więź o charakterze zobowiązaniowym, która na gruncie ustawy VAT stanowić będzie świadczenie usług za wynagrodzeniem, o którym mowa w art. 8 ust. 1 ustawy VAT. W konsekwencji, mając na uwadze przepisy przywołane w części Uzasadnienia o podtytule „Stan prawny” oraz wskazane w opisie zdarzenia przyszłego okoliczności, należy stwierdzić, że zbycie praw i przeniesienie obowiązków z przedwstępnych umów nabycia nieruchomości gruntowych wskutek zawarcia umowy cesji stanowić będzie usługę świadczoną przez X (poprzednio: Z) na rzecz Nabywcy za wynagrodzeniem (tj. podlegającą opodatkowaniu VAT usługę, o której mowa w art. 8 ustawy VAT).

Powyższa konstatacja znajduje potwierdzenie w stanowisku wyrażanym przez organy podatkowe w wydawanych interpretacjach indywidualnych (przykładowo w interpretacji indywidulanej DKIS z 23 listopada 2023 r., sygn. 0111-KDIB3-1.4012.766.2023.2.KO; z 15 września 2023 r., sygn. 0111-KDIB3-1.4012.539.2023.1.AB; z 2 lutego 2021 r., sygn. 0114- KDIP4-2.4012.560.2020.1.AA; z 19 sierpnia 2019 r., sygn. 0111-KDIB3- 1.4012.388.2019.1.JCZ).

Przechodząc do analizy Transakcji 2 w kontekście jej skutków na gruncie VAT, należy podkreślić – zgodnie z argumentacją przedstawioną również w uzasadnieniu do pytania 1 – że z przyjętej przez organy podatkowe praktyki interpretacyjnej wynika, iż przez „przedsiębiorstwo” oraz „zorganizowaną część przedsiębiorstwa” należy rozumieć zespół składników materialnych i niematerialnych, pozostających ze sobą w funkcjonalnych powiązaniach, w sposób umożliwiający ich traktowanie jako spójnej, zorganizowanej całości, a nie jedynie jako zbioru niezależnych elementów.

Kluczowe znaczenie ma przy tym istnienie funkcjonalnych relacji pomiędzy poszczególnymi składnikami, które umożliwiałyby samodzielne kontynuowanie określonej działalności gospodarczej przez nabywcę. Dodatkowo, uznanie przedmiotu transakcji za ZCP wymaga, aby zespół składników majątkowych i niemajątkowych był wyodrębniony w strukturze dotychczasowego przedsiębiorstwa – zarówno na płaszczyźnie (i) organizacyjnej, (ii) finansowej, jak i (iii) funkcjonalnej.

Należy zatem podkreślić, że dla uznania danego zbioru składników materialnych i niematerialnych za ZCP niewystarczające jest, aby składniki te stanowiły zebraną masę majątkową. Masa ta musi odznaczać się odrębnością organizacyjną i finansową, z możliwością samodzielnego funkcjonowania w obrocie gospodarczym. Jednocześnie, aby można było mówić o wyodrębnieniu funkcjonalnym przenoszonych składników, muszą one pozostawać ze sobą we wzajemnych interakcjach w taki sposób, że należy traktować je jako zorganizowany i autonomiczny zespół umożliwiający kontynuację dotychczasowych zadań oraz samodzielne funkcjonowanie na rynku.

Mając na uwadze powyższe, w ocenie Wnioskodawców, w analizowanym zdarzeniu przyszłym warunki dotyczące kompletności przedmiotu Transakcji 2, rozpatrywanej pod kątem zdolności do samodzielnej realizacji określonych celów gospodarczych jako potencjalnie niezależne przedsiębiorstwo, jak też wydzielenia organizacyjnego, finansowego i funkcjonalnego, nie będą spełnione.

Trudno bowiem uznać – w analizowanym zdarzeniu przyszłym – za samodzielny zespół składników majątkowych, który może funkcjonować w sposób zorganizowany i autonomiczny, umowy z pracownikami wraz ze sprzętem służbowym i dokumentacją pracowniczą (mając na uwadze uzasadnienie do pytania 1), a także realizowane w dłuższym horyzoncie czasowym przeniesienie praw wynikających z przedwstępnych umów dotyczących nabycia nieruchomości gruntowych bez: (i) środków na rachunkach bankowych (niezbędnych do prowadzenia działalności), (ii) umów z kontrahentami i praw do należności od kontrahentów, (iii) ksiąg rachunkowych i dokumentów związanych z prowadzeniem działalności gospodarczej. Ponadto należy zwrócić uwagę, iż na Nabywcę nie przejdą również koncesje, licencje i zezwolenia, a także wartości niematerialne składające się na wartość firmy, takie jak: reputacja firmy, tajemnice przedsiębiorstwa.

W ocenie Wnioskodawców, fakt, że na Nabywcę będą sukcesywnie przechodzić prawa i obowiązki wynikające z przedwstępnych umów dotyczących nabycia nieruchomości gruntowych, nie ma wpływu na możliwość uznania składników będących przedmiotem Transakcji 2 za ZCP ani za przedsiębiorstwo. Działanie to wynika wyłącznie ze strategii gospodarczej Grupy (…) oraz specyfiki prowadzonej działalności w sektorze nieruchomości, a nie z zamiaru zbycia wyodrębnionego organizacyjnie, funkcjonalnie i finansowo kompleksu składników majątkowych.

Ponadto, należy mieć na względzie, że w odniesieniu do planowanej Transakcji 2 nie zostanie spełniona jedna z fundamentalnych przesłanek pozwalających na uznanie danego zbioru składników majątkowych za ZCP, tj. przesłanka wyodrębnienia funkcjonalnego. Jak wskazano już w uzasadnieniu do pytania nr 1, utrwalona praktyka interpretacyjna organów podatkowych jednoznacznie wskazuje, że dla kwalifikacji określonego zespołu składników majątkowych jako ZCP należy w szczególności uwzględniać: (i) zamiar kontynuacji przez nabywcę działalności gospodarczej prowadzonej uprzednio przez zbywcę przy wykorzystaniu nabywanych składników, oraz (ii) faktyczną możliwość kontunuowania tej działalności w oparciu o składniki będące przedmiotem transakcji.

W ocenie Wnioskodawców, w analizowanym zdarzeniu przyszłym, nie zostaną spełnione przesłanki niezbędne do uznania przedmiotu Transakcji 2 za ZCP. Przede wszystkim, z uwagi na fakt, iż istotna część składników majątkowych oraz praw przysługujących X (poprzednio: Z) nie będzie objęta transakcją, a w konsekwencji Nabywca nie będzie miał faktycznej możliwości kontynuowania działalności gospodarczej w zakresie dotychczas prowadzonym przez X (poprzednio: Z). Prowadzenie działalności przy wykorzystaniu przejmowanych składników wymagać będzie uprzedniego, samodzielnego zorganizowania po stronie Nabywcy, co – zdaniem Wnioskodawców – wyklucza możliwość zakwalifikowania tych składników jako ZCP.

Dodatkowo, na moment sporządzania niniejszego wniosku, nie jest przesądzone, czy wszystkie składniki majątkowe objęte Transakcją 2 zostaną przeniesione na Y, czy też część z nich (pracownicy) zostanie przekazana Y, a pozostałe (prawa z umów przedwstępnych, rozłożone w czasie) innej spółce/innym spółkom wchodzącym w skład Grupy (…). W takiej sytuacji nie sposób mówić ani o zamiarze kontynuowania działalności przez jeden, spójny organizacyjnie i funkcjonalnie zespół składników, ani tym bardziej o obiektywnej możliwości jej kontynuowania.

Ponadto, Wnioskodawcy pragną jeszcze raz podkreślić, że Transakcją 2 nie zostaną objęte inne, istotne składniki majątku X (poprzednio: Z), wymienione w art. 55¹ Kodeksu cywilnego, takie jak nazwa przedsiębiorstwa, środki pieniężne niezbędne do prowadzenia działalności, tajemnice przedsiębiorstwa czy księgi i dokumenty związane z prowadzeniem działalności gospodarczej (z wyłączeniem dokumentacji pracowniczej).

Co więcej, w kontekście braku podstaw do zakwalifikowania składników objętych Transakcją 2 jako przedsiębiorstwa lub ZCP, należy podnieść, iż składniki te nie są w jakikolwiek sposób wyodrębnione ani w strukturze organizacyjnej, ani w strukturze finansowej X (poprzednio: Z). W szczególności, w dokumentacji wewnętrznej X (poprzednio: Z) – takiej jak statut, regulaminy, zarządzenia wewnętrzne bądź inne akty o podobnym charakterze – nie występują żadne postanowienia, które wskazywałyby na organizacyjne wyodrębnienie składników objętych Transakcją 2 w ramach przedsiębiorstwa X (poprzednio: Z). Innymi słowy, przedmiot Transakcji 2 nie funkcjonuje jako samodzielna jednostka organizacyjna ani finansowa w strukturze X (poprzednio: Z) i nie jest formalnie przypisany do żadnego wewnętrznego pionu, komórki, czy segmentu działalności w oparciu o jakiekolwiek akty wewnętrzne o charakterze organizacyjnym.

Wnioskodawcy wskazują również, że w ramach Transakcji 2 X (poprzednio: Z) przekaże wyłącznie wybrane składniki majątkowe, tj. pracowników wraz z wykorzystywanym przez nich sprzętem służbowym i dokumentacją pracowniczą oraz – ewentualnie – prawa i obowiązki wynikające z przedwstępnych umów dotyczących nabycia nieruchomości gruntowych. Przekazywane składniki stanowią jedynie część zasobów X (poprzednio: Z) i ich zbycie nie wpłynie na możliwość dalszego prowadzenia przez spółkę dotychczasowej działalności gospodarczej. Znaczący majątek przedsiębiorstwa – zarówno o charakterze materialnym, jak i niematerialnym – pozostanie w X (poprzednio: Z) i będzie nadal wykorzystywany do realizacji inwestycji budowlanych/deweloperskich.

Wnioskodawcy pragną również podkreślić, że stanowisko, zgodnie z którym cesja praw i obowiązków wynikających z umów przedwstępnych podlega kwalifikacji jako odpłatne świadczenie usług w rozumieniu art. 8 ust. 1 ustawy VAT i podlega opodatkowaniu VAT na podstawie art. 5 ust. 1 tej ustawy, znajduje potwierdzenie w aktualnej praktyce interpretacyjnej DKIS. W szczególności, wskazać można następujące interpretacje indywidualne: interpretacja indywidualna DKIS z 18 lipca 2024 r., sygn. 0114-KDIP4-3.4012.316.2024.1.DS; interpretacja indywidualna DKIS z 23 listopada 2023 r., sygn. 0111-KDIB3-1.4012.766.2023.2.KO; czy też interpretacja indywidualna DKIS z 15 września 2023 r., sygn. 0111-KDIB3-1.4012.539.2023.1.AB.

W związku z powyższym, mając na uwadze stanowisko Wnioskodawców przedstawione w uzasadnieniu do pytania nr 1 oraz niniejszego pytania, w ocenie Wnioskodawców, w przedstawionych okolicznościach dokonanie Transakcji 2 nie będzie stanowić zbycia przedsiębiorstwa ani ZCP, o których mowa w art. 6 pkt 1 ustawy VAT. W związku z tym Transakcja 2 będzie podlegać opodatkowaniu VAT na podstawie art. 5 ust. 1 pkt 1 tej ustawy i nie będzie korzystać z wyłączenia przewidzianego w art. 6 pkt 1. W konsekwencji, X (poprzednio: Z) będzie obowiązana do udokumentowania Transakcji 2 fakturą VAT.

Ad pytanie 4

W ocenie Wnioskodawców, w przypadku naliczenia przez X (poprzednio: Z) VAT na Transakcji 2 zgodnie z powyższymi uwagami) Nabywcy, przy zachowaniu warunków formalnych, będzie przysługiwać prawo do jego odliczenia.

W myśl zasady wyrażonej w art. 86 ust. 1 ustawy VAT, podatnikowi przysługuje prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego w zakresie, w jakim nabywane przez niego towary i usługi są wykorzystywane do wykonywania czynności opodatkowanych. Przy tym przez czynności opodatkowane należy rozumieć czynności generujące podatek należny według jednej z przewidzianych w ustawie VAT stawek, a więc czynności inne niż (i) zwolnione z VAT oraz (ii) co do zasady pozostające poza zakresem opodatkowania VAT. Jednocześnie, zgodnie z art. 88 ust. 3a pkt 2 ustawy VAT, nie stanowią podstawy do obniżenia podatku należnego oraz zwrotu różnicy podatku lub zwrotu podatku naliczonego faktury i dokumenty celne w przypadku, gdy transakcja udokumentowana fakturą nie podlega opodatkowaniu albo jest zwolniona od podatku.

Na moment realizacji Transakcji 2 zarówno X (poprzednio: Z), jak i Y będą posiadały status czynnych podatników VAT, co znajduje potwierdzenie w opisie zdarzenia przyszłego. W przypadku, gdyby stroną Transakcji 2 w zakresie cesji przedwstępnych umów nabycia nieruchomości miała być inna spółka/inne spółki należące do Grupy (…), niniejszy wniosek nie obejmuje analizy skutków podatkowych po ich stronie. Przedmiotem niniejszego wniosku jest wyłącznie ocena skutków podatkowych Transakcji 2 w odniesieniu do X (poprzednio: Z) i Y.

Mając na uwadze powyższe, planowana Transakcja 2 będzie podlegała opodatkowaniu VAT na podstawie art. 5 ust. 1 pkt 1 ustawy VAT jako odpłatne świadczenie usług, przy czym transakcja ta nie będzie korzystać z wyłączenia z opodatkowania na podstawie art. 6 pkt 1 ustawy VAT.

Jednocześnie, w odniesieniu do Transakcji 2 nie znajdzie zastosowania żadne ze zwolnień przewidzianych w przepisach ustawy o podatku od towarów i usług.

Ponadto, w wyniku dokonania Transakcji 2, Y nabędzie zespół pracowników, jak również uzyska dostęp do ich wiedzy oraz doświadczenia zawodowego. Dodatkowo, w zależności od szczegółowego przebiegu Transakcji 2, Y może również uzyskać możliwość zawarcia umów przyrzeczonych dotyczących nabycia nieruchomości gruntowych, niezbędnych do skutecznego prowadzenia zamierzonej działalności gospodarczej.

Powyższa okoliczność stanowi zatem o zamiarze wykorzystania nabytych składników do działalności opodatkowanej VAT, a co za tym idzie o możliwości odliczenia przez Nabywcę VAT naliczonego związanego z planowaną Transakcją 2.

Ocena stanowiska

Stanowisko, które przedstawili Państwo we wniosku jest prawidłowe.

Uzasadnienie interpretacji indywidualnej

Zgodnie z art. 5 ust. 1 pkt 1 ustawy z 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (t. j. Dz.U. z 2025 r. poz. 775 ze zm.; zwanej dalej „ustawą”):

Na mocy art. 2 pkt 6 ustawy:

W myśl art. 7 ust. 1 ustawy:

Jak stanowi art. 8 ust. 1 ustawy:

Przez świadczenie usług należy zatem rozumieć każde zachowanie niebędące dostawą towarów i świadczone na rzecz innego podmiotu. Powołane przepisy wskazują, że pojęcie świadczenia usług ma bardzo szeroki zakres, gdyż nie obejmuje wyłącznie działań podatnika, lecz również zobowiązanie do powstrzymania się od dokonywania czynności lub do tolerowania czynności lub sytuacji.

Jak wynika z powołanych przepisów opodatkowaniu podatkiem VAT – co do zasady – podlegają odpłatna dostawa towarów i odpłatne świadczenie usług. Aby uznać dane świadczenie za odpłatne, musi istnieć stosunek prawny pomiędzy świadczącym usługę a odbiorcą, a w zamian za wykonanie usługi powinno zostać wypłacone wynagrodzenie. Co istotne, ww. świadczenie musi zostać wykonane przez działającego w tym zakresie podatnika podatku VAT.

Pod pojęciem usługi należy rozumieć każde zachowanie, na które składać się może zarówno działanie (uczynienie, wykonanie czegoś na rzecz innej osoby), jak i zaniechanie (nieczynienie bądź też tolerowanie). Przy ocenie charakteru świadczenia jako usługi należy mieć na względzie, że ustawa zalicza do grona usług każde świadczenie, które nie jest dostawą towarów w myśl art. 7 ustawy.

Każde świadczenie niebędące dostawą towarów polegające na działaniu, zaniechaniu lub tolerowaniu czyjegoś zachowania stanowi zatem, co do zasady, usługę w rozumieniu ustawy, niemniej jednak muszą być przy tym spełnione następujące warunki:

- w następstwie zobowiązania, w wykonaniu którego usługa jest świadczona, nabywca jest bezpośrednim beneficjentem świadczenia,

- świadczonej usłudze odpowiada świadczenie wzajemne ze strony nabywcy (wynagrodzenie).

Należy podkreślić, że oba ww. warunki winny być spełnione łącznie, aby świadczenie podlegało jako usługa, opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług, na podstawie art. 5 ust. 1 pkt 1 ustawy.

Przy czym z treści powołanego wyżej przepisu art. 5 ust. 1 pkt 1 ustawy jednoznacznie wynika, że dostawa towarów i świadczenie usług, co do zasady, podlegają opodatkowaniu VAT wówczas, gdy są wykonywane odpłatnie (z wyjątkiem przypadków ściśle określonych w art. 7 ust. 2 oraz w art. 8 ust. 2 cyt. ustawy).

Aby uznać dane świadczenie za odpłatne, musi istnieć stosunek prawny pomiędzy świadczącym usługę a odbiorcą, a w zamian za wykonanie usługi powinno zostać wypłacone wynagrodzenie. Przy czym przepisy ustawy nie określają postaci wynagrodzenia.

W dorobku orzecznictwa Trybunału Sprawiedliwości Unii Europejskiej (np. wyrok z dnia 8 marca 1988 r. w sprawie C-102/86 Apple and Pear Development Council przeciwko Commissioners of Customs and Excise), przyjmuje się, że odpłatność ma miejsce wtedy, gdy istnieje bezpośredni związek pomiędzy dostawą towarów lub świadczeniem usług a otrzymanym wynagrodzeniem, przy czym wynagrodzenie jakkolwiek musi być wyrażone w pieniądzu, to jednak nie musi być w tej formie dokonane. Należy podkreślić, że na gruncie przepisów o podatku od towarów i usług bez znaczenia pozostaje to, czy kwota uzyskanego wynagrodzenia (cena) została skalkulowana tak, że stanowi tylko koszt wytworzenia towaru lub wykonania usługi, czy została powiększona także o zysk sprzedającego.

Skoro przepisy nie określają formy zapłaty za świadczoną usługę, należy uznać, że zobowiązanie usługobiorcy może mieć postać świadczenia nie tylko określonej sumy pieniędzy, ale także świadczenie innej usługi (usługi wzajemnej). Oznacza to, że z danego stosunku prawnego, na podstawie którego wykonywana jest usługa, musi wynikać wyraźna, bezpośrednia korzyść na rzecz świadczącego usługę. Ponadto, aby dana czynność (świadczenie) podlegała opodatkowaniu podatkiem VAT, musi istnieć bezpośredni związek o charakterze przyczynowym pomiędzy świadczoną usługą a świadczeniem wzajemnym. Otrzymana zapłata powinna być konsekwencją wykonania świadczenia.

Odpłatność określana jest przez strony umowy i jeśli strony ustalą zapłatę, wówczas wykonane świadczenie staje się odpłatne. W przypadku istnienia świadczenia wzajemnego otrzymanego przez świadczącego usługę, należy uznać czynności wykonywane w ramach zawartej umowy za odpłatne świadczenie usług określone w art. 8 ust. 1 ustawy, podlegające opodatkowaniu na zasadach ogólnych.

Zatem za czynność podlegającą opodatkowaniu VAT uważane mogą być takie sytuacje, w których:

- istnieje związek prawny między usługodawcą i usługobiorcą, w ramach którego następuje świadczenie wzajemne,

- wynagrodzenie otrzymane przez usługodawcę stanowi wartość faktycznie przekazaną w zamian za usługi świadczone na rzecz usługobiorcy,

- istnieje bezpośrednia i jasno zindywidualizowana korzyść po stronie dostawcy towaru lub usługi,

- odpłatność za otrzymane świadczenie (towar lub usługę) pozostaje w bezpośrednim związku z czynnością, która miałaby być opodatkowana tym podatkiem,

- istnieje możliwość wyrażenia w pieniądzu wartości tego świadczenia wzajemnego.

Z przepisów wynika, że w sytuacji, gdy przedmiotem dostawy są towary w rozumieniu art. 2 pkt 6 ustawy, i gdy czynność ta prowadzi do przeniesienia prawa do rozporządzania tymi towarami jak właściciel, mamy do czynienia z dostawą tych towarów w ujęciu art. 7 ust. 1 ustawy podlegającą opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług.

Jednocześnie art. 6 ustawy wskazuje na wyłączenia określonych czynności spod zakresu przepisów ustawy. Są tutaj wskazane te czynności, które, co do zasady, należą do grupy czynności podlegających opodatkowaniu, mieszczące się w zakresie odpłatnej dostawy towarów czy też odpłatnego świadczenia usług, z uwagi jednakże na stosowne wyłączenie, czynności te nie podlegają opodatkowaniu.

Na mocy art. 6 pkt 1 ustawy:

Przy czym należy zaznaczyć, że użyte w cyt. przepisie sformułowanie „transakcja zbycia” należy rozumieć w sposób zbliżony do terminu „dostawy towarów” w ujęciu art. 7 ust. 1 ustawy, tzn. „zbycie” obejmuje wszelkie czynności, w ramach których następuje przeniesienie prawa do rozporządzania towarem jak właściciel, np. sprzedaż, zamianę, darowiznę, nieodpłatne przekazanie, przeniesienie własności w formie wkładu niepieniężnego, czyli aportu.

Ze względu na szczególny charakter przepisu art. 6 pkt 1 ustawy, winien on być interpretowany ściśle, co oznacza, że ma on zastosowanie wyłącznie w przypadku zbycia (a zatem wszelkich czynności, w ramach których następuje przeniesienie prawa do rozporządzania towarami jak właściciel) przedsiębiorstwa lub zorganizowanej jego części, zdefiniowanej w art. 2 pkt 27e ustawy.

Zaznaczyć należy, że przepisy ustawy o podatku od towarów i usług nie zawierają definicji „przedsiębiorstwa”. Dlatego też, dla potrzeb przepisów ustawy o podatku od towarów i usług należy posłużyć się definicją sformułowaną w art. 55¹ ustawy dnia 23 kwietnia 1964 r. Kodeks cywilny (t. j. Dz. U. z 2025 r., poz. 1071), zwanej dalej „Kodeksem cywilnym”. Zgodnie z tym przepisem:

W myśl art. 55² Kodeksu cywilnego:

Przedsiębiorstwo, jako przedmiot zbycia, musi stanowić całość pod względem organizacyjnym i funkcjonalnym, co oznacza, że najistotniejsze dla badanej kwestii jest ustalenie, czy przenoszony majątek stanowi na tyle zorganizowany kompleks praw, obowiązków i rzeczy, że zdolny jest do realizacji zadań gospodarczych przypisywanych przedsiębiorstwu. Przedsiębiorstwo, w rozumieniu powyższego przepisu, powinno więc łączyć mienie w funkcjonalnie zorganizowane przedsięwzięcie gospodarcze, a nie tylko stanowić zgromadzone niematerialne i materialne składniki stanowiące sobą przedsiębiorstwo w przedstawionym znaczeniu przedmiotowym. Organizacyjna i funkcjonalna istota przedsiębiorstwa kreuje powstanie samodzielnego podmiotu gospodarczego, zdolnego do funkcjonowania w obrocie na niezmienionych zasadach, pomimo jego zbycia. Ponadto, przepis art. 55¹ Kodeksu cywilnego wskazuje, że przedsiębiorstwo jest „zespołem składników”. Pojęcie zespół (a nie zbiór) zakłada istnienie pewnego poziomu powiązań organizacyjnych pomiędzy składnikami przedsiębiorstwa.

Natomiast w myśl art. 2 pkt 27e ustawy:

Podstawowym wymogiem wynikającym z powyższego przepisu jest więc to, aby zorganizowana część przedsiębiorstwa stanowiła zespół składników materialnych i niematerialnych (w tym zobowiązań). Kolejnym warunkiem jest wydzielenie tego zespołu w istniejącym przedsiębiorstwie. Wydzielenie to ma zachodzić na trzech płaszczyznach: organizacyjnej, finansowej i funkcjonalnej (przeznaczenie do realizacji określonych zadań gospodarczych). Elementami zespołu składników materialnych i niematerialnych, stanowiących zorganizowaną część przedsiębiorstwa, powinny być w szczególności aktywa trwałe, obrotowe, a także czynnik ludzki, czyli kadra pracownicza.

Wyodrębnienie organizacyjne oznacza, że zorganizowana część przedsiębiorstwa ma swoje miejsce w strukturze organizacyjnej podatnika jako dział, wydział, oddział itp. Przy czym, w doktrynie zwraca się uwagę, że organizacyjne wyodrębnienie powinno być dokonane na bazie statutu, regulaminu lub innego aktu o podobnym charakterze. Organizacyjny aspekt wyodrębnienia oznacza, że składniki tworzące „część przedsiębiorstwa” powinny posiadać cechę zorganizowania. Cecha ta powinna występować w „istniejącym przedsiębiorstwie”, a więc w ramach prowadzonej działalności i dotyczyć określonego zespołu składników tworzących część tego przedsiębiorstwa.

Wyodrębnienie finansowe najpełniej realizowane jest w przypadku zakładu lub oddziału osoby prawnej. Wyodrębnienie finansowe nie oznacza samodzielności finansowej, ale sytuację, w której przez odpowiednią ewidencję zdarzeń gospodarczych możliwe jest przyporządkowanie przychodów i kosztów oraz należności i zobowiązań do zorganizowanej części przedsiębiorstwa.

Natomiast wyodrębnienie funkcjonalne należy rozumieć jako przeznaczenie do realizacji określonych zadań gospodarczych. Zorganizowana część przedsiębiorstwa musi stanowić funkcjonalnie odrębną całość – obejmować elementy niezbędne do samodzielnego prowadzenia działań gospodarczych, którym służy w strukturze przedsiębiorstwa. Aby zatem część mienia przedsiębiorstwa mogła być uznana za jego zorganizowaną część, musi ona – obiektywnie oceniając – posiadać potencjalną zdolność do funkcjonowania jako samodzielny podmiot gospodarczy. Składniki majątkowe materialne i niematerialne wchodzące w skład zorganizowanej części przedsiębiorstwa muszą umożliwić nabywcy podjęcie działalności gospodarczej w ramach odrębnego przedsiębiorstwa.

Ponadto wymagane jest, aby zorganizowana część przedsiębiorstwa mogła stanowić potencjalnie niezależne przedsiębiorstwo samodzielnie realizujące zadania gospodarcze, których realizacji służy w istniejącym przedsiębiorstwie. Powyższe oznacza, że przez zorganizowaną część przedsiębiorstwa można rozumieć wyłącznie tę część przedsiębiorstwa, która jest przede wszystkim wyodrębniona organizacyjnie, ale także posiada wewnętrzną samodzielność finansową.

Zatem, aby w rozumieniu przepisów podatkowych, określony zespół składników majątkowych mógł zostać zakwalifikowany jako zorganizowana część przedsiębiorstwa, nie jest wystarczające jakiekolwiek zorganizowanie masy majątkowej, ale musi się ona odznaczać pełną odrębnością niezbędną do samodzielnego funkcjonowania w obrocie gospodarczym.

Zorganizowaną część przedsiębiorstwa tworzą więc składniki, będące we wzajemnych relacjach, takich, by można było mówić o nich jako o zespole, a nie o zbiorze przypadkowych elementów, których jedyną cechą wspólną jest własność jednego podmiotu gospodarczego.

Reasumując, na gruncie ustawy o podatku od towarów i usług mamy do czynienia ze zorganizowaną częścią przedsiębiorstwa, jeżeli spełnione są łącznie następujące przesłanki:

1)istnieje zespół składników materialnych i niematerialnych, w tym zobowiązania;

2)zespół ten jest organizacyjnie i finansowo wyodrębniony w istniejącym przedsiębiorstwie;

3)składniki te przeznaczone są do realizacji określonych zadań gospodarczych;

4)zespół tych składników mógłby stanowić niezależne przedsiębiorstwo samodzielnie realizujące ww. zadania gospodarcze.

Brak zaistnienia którejkolwiek z omawianych powyżej przesłanek wyklucza uznanie zespołu składników majątkowych przedsiębiorstwa za jego zorganizowaną część w rozumieniu art. 2 pkt 27e ustawy.

Ponadto, przy ocenie czy składniki majątku powinny być uznane za przedsiębiorstwo w rozumieniu art. 55¹ Kodeksu cywilnego lub zorganizowaną część przedsiębiorstwa, o której mowa w art. 2 pkt 27e ustawy uwzględnić należy następujące okoliczności:

·zamiar kontynuowania przez nabywcę działalności prowadzonej dotychczas przez zbywcę przy pomocy składników majątkowych będących przedmiotem transakcji oraz

·faktyczną możliwość kontynuowania tej działalności w oparciu o składniki będące przedmiotem transakcji.

Wskazanej oceny należy dokonać na moment przeprowadzenia transakcji. Tym samym, w przypadku, gdy konieczne dla kontynuowania działalności gospodarczej jest angażowanie przez nabywcę innych składników majątku, które nie są przedmiotem transakcji lub podejmowanie dodatkowych działań, brak jest możliwości stwierdzenia, że w danym przypadku zespół składników majątkowych stanowi przedsiębiorstwo lub zorganizowaną część przedsiębiorstwa.

Jak wskazał Trybunał Sprawiedliwości Unii Europejskiej (dalej: „Trybunał” lub „TSUE”) w wyroku z dnia 10 listopada 2011 r. w sprawie C-444/10 Schriever „przekazanie całości lub części aktywów” należy interpretować w taki sposób, że obejmuje ono przekazanie przedsiębiorstwa lub jego samodzielnej części, w tym składników materialnych i ewentualnie niematerialnych, łącznie składających się na przedsiębiorstwo lub część przedsiębiorstwa zdolną prowadzić samodzielną działalność gospodarczą. Podobne stanowisko prezentowane jest w orzecznictwie sądów administracyjnych (wyroki NSA: z dnia 25 czerwca 2013 r. sygn. akt I FSK 955/12 oraz z dnia 21 listopada 2016 r. sygn. akt I FSK 1316). Zgodnie natomiast z orzecznictwem TSUE (wyrok TSUE z dnia 10 listopada 2011 r. w sprawie C-444/10 Christel Schriever, pkt 26) ocena, jakie dobra – ruchome lub nieruchome – są niezbędne do utworzenia przedsiębiorstwa lub ZCP, musi być dokonywana „(…) z punktu widzenia charakteru prowadzonej działalności gospodarczej”.

Zaznaczenia wymaga, że definicja zorganizowanej części przedsiębiorstwa zawarta w przepisie art. 2 pkt 27e ustawy, nie jest definicją samoistną, lecz należy rozpatrywać ją m.in. w kontekście uregulowań art. 6 pkt 1 ustawy, który wyłącza z opodatkowania podatkiem od towarów i usług zbycie składników majątkowych i niemajątkowych uprzednio wyodrębnionych organizacyjnie i finansowo w istniejącym przedsiębiorstwie, przeznaczonych do realizacji określonych zadań gospodarczych, nie dotyczy natomiast zbycia poszczególnych składników majątkowych przedsiębiorstwa.

O tym, czy nastąpiło zbycie przedsiębiorstwa lub zorganizowanej części przedsiębiorstwa decydują każdorazowo okoliczności faktyczne związane z konkretną transakcją. Podatnik obowiązany jest do prawidłowego określenia przedmiotu opodatkowania, co wiąże się z koniecznością prawidłowego zdefiniowania dokonywanej czynności.

Z opisu sprawy wynika, że:

-   Zainteresowana będąca stroną postępowania X (poprzednio:Z) jest spółką kapitałową z siedzibą działalności gospodarczej na terytorium Rzeczpospolitej Polskiej oraz czynnym, zarejestrowanym podatnikiem podatku od towarów i usług, i stoi na czele grupy spółek zajmujących się m.in. szeroko pojętą działalnością deweloperską, w tym realizacją projektów mieszkaniowych i komercyjnych oraz działalnością holdingową (dalej Grupa).

-   Y (Zainteresowana niebędąca stroną postępowania) to spółka z siedzibą działalności gospodarczej na terytorium Polski, będąca zarejestrowanym, czynnym podatnikiem VAT.

-   Grupa posiada ustandaryzowaną strukturę organizacyjno-funkcjonalną, w ramach której m.in.: Y świadczy usługi wsparcia na rzecz spółek z Grupy obejmujące m.in. obsługę administracyjną, pomoc prawną, obsługę księgową, obsługę kadrowo – płacową, obsługę IT, a także usługi z zakresu zarządzania projektem inwestycyjno–budowlanym oraz wsparcie w sprzedaży mieszkań; poszczególne inwestycje są prowadzone bezpośrednio przez Y, przez spółki celowe utworzone odrębnie dla każdej inwestycji, bądź też przez spółki celowe powołane do realizacji kilku inwestycji.

-   Model operacyjny X (poprzednio: Z) zakłada koncentrację wszystkich funkcji w ramach jednego podmiotu. W szczególności, w strukturze X (poprzednio: Z) funkcjonuje zespół odpowiedzialny m.in. za nadzór nad realizowanymi inwestycjami budowlanymi. Spółka ta zawiera również wszelkie umowy zarówno – przedwstępne, jak i ostateczne – dotyczące nabycia gruntów, a następnie realizuje poszczególne projekty inwestycyjne.

-   Y w kwietniu 2025 r. podpisała umowę przedwstępną nabycia 100% udziałów w polskiej spółce, X (poprzednio: Z) z francuskiej grupy deweloperskiej. Po finalizacji niniejszego zakupu i zawarciu ostatecznej umowy nabycia X – poprzednio: Z (w wyniku której Y stanie się 100% udziałowcem X – poprzednio: Z), planowane jest przeprowadzenie działań reorganizacyjnych, których celem będzie osiągnięcie synergii funkcjonalnej oraz dostosowanie działań do modelu organizacyjnego w ramach Grupy (…).

-   Wnioskodawcy rozważają odpłatne przeniesienie do odrębnych podmiotów wybranych aktywów należących do X (poprzednio: Z), w szczególności zatrudnionych pracowników oraz – ewentualnie – zawartych umów przedwstępnych dotyczących nabycia gruntów.

-   Wnioskodawcy rozważają dwa możliwe scenariusze restrukturyzacyjne obejmujące odpowiednio:

·   odpłatne przeniesienie umów z wybranymi pracownikami X (poprzednio: Z) do Y [dalej: Nabywca lub Y] na podstawie umowy cesji/sprzedaży (Transakcja 1) lub alternatywnie

·   odpłatne przeniesienie umów z wybranymi pracownikami na rzecz Y (w sposób analogiczny do Transakcji 1) wraz z odpłatnym dokonaniem cesji przedwstępnych umów nabycia gruntów na rzecz Y lub innej spółki/innych spółek z Grupy (…) (Transakcja 2).

-   Celem przeniesienia składników materialnych i niematerialnych będących przedmiotem Transakcji 1 jest osiągnięcie synergii w ramach Grupy (…) poprzez dostosowanie działalności X (poprzednio: Z) do modelu organizacyjno-funkcjonalnego obowiązującego w Grupie Y wynikające z włączenia Z do struktur grupowych. Dodatkowo, w stosunku do Transakcji 2 – celem nabycia praw wynikających z zawartych umów przedwstępnych jest ich późniejsza realizacja przez Y, a następnie przeprowadzenie na nich przyszłych inwestycji (projektów) deweloperskich.

-Planowana Transakcja 1 dotyczy przeniesienia za wynagrodzeniem wybranych pracowników X (poprzednio: Z) wraz ze sprzętem wykorzystywanym przez nich w celach służbowych (takim jak sprzęt komputerowy, telefony służbowe czy samochody) na rzecz Nabywcy, tj. Y. Transfer pracowników na rzecz Nabywcy zostanie przeprowadzony w trybie art. 23¹ ustawy z dnia 26 czerwca 1974 r. – Kodeks pracy [t.j. Dz.U. z 2025 r. poz. 277, ze zm.], tj. z mocy prawa nowy pracodawca (Nabywca) wstąpi w prawa i obowiązki dotychczasowego pracodawcy (X – poprzednio: Z) wynikające z istniejących stosunków pracy z przenoszonymi pracownikami. Przedmiotem Transakcji 1 będzie zatem przeniesienie zakładu pracy lub jego części na podstawie przepisów prawa pracy, obejmujące pracowników zatrudnionych w ramach przenoszonego zakładu pracy, sprzęt służbowy oraz dokumentację pracowniczą.

-   W związku z nabyciem sprzętu wykorzystywanego przez pracowników do celów służbowych X (poprzednio: Z) przysługiwało prawo do odliczenia podatku VAT. Sprzęt ten był wykorzystywany wyłącznie w ramach działalności podlegającej opodatkowaniu VAT, bez wykorzystywania go do czynności zwolnionych od podatku.

-   Y będzie wykorzystywać efekty pracy nabytych pracowników wraz z przypisanym im sprzętem służbowym oraz dokumentacją pracowniczą do świadczenia usług podlegających opodatkowaniu podatkiem VAT. W szczególności obejmie to usługi deweloperskie świadczone przez Y na rzecz konsumentów, jak również usługi wsparcia dla innych podmiotów z Grupy (…). Wraz ze wspomnianymi pracownikami dojdzie również do przeniesienia dokumentacji pracowniczej każdego z pracowników (zawierającej m.in. dane personalne).

-   W ramach Transakcji 1, obejmującej przeniesienie pracowników na rzecz Nabywcy, nie dojdzie do przekazania jakichkolwiek kontraktów handlowych zawartych z kontrahentami ani powiązanych z nimi strumieni finansowych, w szczególności wierzytelności z tytułu wynagrodzenia za świadczone usługi (przenoszeni pracownicy wykonują czynności wyłącznie na potrzeby wewnętrzne X (poprzednio: Z).

-   Intencją Wnioskodawców w ramach planowanej Transakcji 1 jest przeniesienie na rzecz Nabywcy określonych składników majątkowych, w szczególności pracowników wraz ze sprzętem wykorzystywanym przez nich w celach służbowych (takim jak sprzęt komputerowy, telefony służbowe czy samochody), z którego korzystają do momentu zawarcia Transakcji 1.

Poza przeniesieniem wskazanych pracowników, sprzętu wykorzystywanego przez nich w związku z wykonywaniem obowiązków służbowych oraz związanej z nimi dokumentacji pracowniczej, w ramach Transakcji 1 nie nastąpi przekazanie na rzecz Nabywcy jakichkolwiek innych składników majątkowych – zarówno materialnych, jak i niematerialnych – należących do X (poprzednio: Z). W szczególności, w ramach Transakcji 1 na Nabywcę nie przejdą: oznaczenia indywidualizujące przedsiębiorstwo (nazwa); wierzytelności, roszczenia i zobowiązania; środki pieniężne w kasie i umowy rachunków bankowych; koncesje, licencje, decyzje, zezwolenia, pozwolenia administracyjne; wartości niematerialne składające się na wartość firmy X (poprzednio: Z), takie jak: reputacja firmy czy tajemnice przedsiębiorstwa; księgi rachunkowe i dokumenty związane z prowadzeniem działalności gospodarczej (z wyjątkiem dokumentacji pracowniczej dotyczącej pracowników objętych transferem, która zostanie przekazana Nabywcy).

-   Na dzień odpłatnego przeniesienia składniki materialne i niematerialne związane z Transakcją 1 nie będą wyodrębnione organizacyjnie, finansowo, funkcjonalnie w strukturze X (poprzednio: Z). W szczególności nie została podjęta żadna formalna decyzja o wyodrębnieniu przenoszonych pracowników w ramach struktury X (poprzednio: Z). Nie istnieje również żaden oficjalny dokument, który ustanawiałby formalnie istnienie takiej struktury. Y nie będzie miała faktycznej możliwości kontynuowania działalności gospodarczej prowadzonej dotychczas przez spółkę X (poprzednio: Z) wyłącznie w oparciu o składniki materialne i niematerialne będące przedmiotem przejęcia, gdyż X (poprzednio: Z) zachowa większość aktywów i będzie kontynuowała działalność. Niemniej jednak, Y ma zamiar korzystać z wiedzy i doświadczenia przejętych pracowników do kontunuowania prowadzonej przez siebie działalności deweloperskiej oraz w celu dalszego świadczenia usług wsparcia dla innych podmiotów Grupy (…), które są opodatkowane podatkiem VAT.

-   Wnioskodawcy, rozważają również scenariusz, w którym wraz z transferem pracowników do Y obejmującym także sprzęt wykorzystywany przez nich w celach służbowych, taki jak sprzęt komputerowy, telefony służbowe czy samochody oraz dokumentację pracowniczą (w sposób analogiczny do Transakcji 1) zostanie dokonana odpłatna cesja umów przedwstępnych dotyczących nabycia nieruchomości gruntowych na rzecz Y. Potencjalna cesja tych umów będzie wynikać wyłącznie z potrzeby ujednolicenia struktury organizacyjno-funkcjonalnej Grupy (…) i nie będzie przejawem zamiaru zbycia przedsiębiorstwa ani jego zorganizowanej części. Transakcja 2 zostanie zatem zrealizowana na zasadach analogicznych do Transakcji 1, z tym, że obejmuje dodatkowo możliwość przeniesienia praw do zawartych przez Z umów przedwstępnych nabycia gruntów, które następnie Y mogłaby wykorzystać w ramach przyszłych działań inwestycyjnych. Odpłatne cesje nieruchomości odbywać się będą sukcesywnie w miarę planowania nowych projektów inwestycyjnych. Przeniesienie praw wynikających z przedmiotowych umów nie będzie miało charakteru jednorazowego, lecz będzie następować etapami, w miarę zaistnienia odpowiednich okoliczności biznesowych i operacyjnych. Intencją Wnioskodawców w ramach planowanej Transakcji 2 jest dokonanie odpłatnego przeniesienia na rzecz Nabywcy wybranych aktywów, tj. umów zawartych z wybranymi pracownikami wraz ze sprzętem wykorzystywanym przez nich w celach służbowych i dokumentacją pracowniczą oraz przedwstępnych umów nabycia nieruchomości gruntowych. Na dzień odpłatnego przeniesienia składniki materialne i niematerialne będące przedmiotem Transakcji 2 nie stanowią wyodrębnionej jednostki organizacyjnej w strukturze X (poprzednio: Z), ani nie są w sposób odrębny ujęte w dokumentacji wewnętrznej tej spółki. W szczególności, nie istnieją postanowienia statutu, regulaminów, uchwał, zarządzeń lub innych wewnętrznych aktów o podobnym charakterze, które w sposób jednoznaczny i wyłączny odnosiłyby się do tych aktywów lub je normowały. W ramach Transakcji 2 przeniesieniu na rzecz Nabywcy nie będą w szczególności podlegać: oznaczenia indywidualizujące przedsiębiorstwo (nazwa); wierzytelności, roszczenia i zobowiązania (z wyjątkiem przedwstępnych umów nabycia nieruchomości gruntowych); środki pieniężne w kasie i umowy rachunków bankowych; koncesje, licencje, decyzje, zezwolenia, pozwolenia administracyjne; wartości niematerialne składające się na wartość firmy X (poprzednio: Z), takie jak: reputacja firmy czy tajemnice przedsiębiorstwa; księgi rachunkowe i dokumenty związane z prowadzeniem działalności gospodarczej (z wyjątkiem dokumentacji pracowniczej dotyczącej pracowników objętych transferem, która zostanie przekazana Nabywcom). Wnioskodawca wskazał, iż w związku z nabyciem aktywów w ramach Transakcji 2 Y nie będzie miała faktycznej możliwości kontynuowania działalności gospodarczej prowadzonej dotychczas przez spółkę X (poprzednio: Z) wyłącznie w oparciu o składniki materialne i niematerialne będące przedmiotem przejęcia, gdyż X (poprzednio: Z) zachowa większość aktywów i będzie kontynuowała działalność. Pomimo dodatkowego przeniesienia praw do umów przedwstępnych dotyczących nabycia gruntów w ramach Transakcji 2, aktywa te nie stanowią całości warunkującej pełnej kontynuacji dotychczasowej działalności X (poprzednio: Z). Niemniej jednak, Y ma zamiar korzystać z wiedzy i doświadczenia przejętych pracowników do prowadzenia działalności deweloperskiej oraz w celu dalszego świadczenia usług deweloperskich oraz usług wsparcia, opodatkowanych VAT. Ponadto, Y będzie wykorzystywać przedwstępne umowy nabycia gruntów w celu zawierania umów przyrzeczonych, a następnie realizacji inwestycji deweloperskich, które również stanowią działalność opodatkowaną VAT.

-   Wnioskodawcy zakładają, iż w wyniku Transakcji 1 lub Transakcji 2, Nabywca pozyska zespół pracowników jak również dostęp do ich wiedzy i doświadczenia, a w przypadku Transakcji 2 – również możliwość zawarcia umów przyrzeczonych dotyczących nabycia nieruchomości gruntowych potrzebnych do efektywnego wykonywania działań związanych z działalnością gospodarczą, którą Nabywca zamierza prowadzić.

-   Przenoszeni pracownicy wraz ze sprzętem wykorzystywanym przez nich w celach służbowych – takim jak sprzęt komputerowy, telefony służbowe czy samochody – jak również związana z nimi dokumentacja pracownicza oraz – ewentualnie – przedwstępne umowy dotyczące nabycia nieruchomości gruntowych, stanowią wyłącznie wybrane składniki majątkowe należące do X (poprzednio: Z).

-   X (poprzednio: Z) będzie kontynuował dotychczasową działalność gospodarczą w zbliżonym zakresie. Znacząca część składników majątkowych (zarówno materialnych, jak i niematerialnych) pozostanie bowiem w majątku X (poprzednio: Z) i będzie nadal wykorzystywana w prowadzonej przez spółkę działalności gospodarczej, w szczególności w zakresie realizacji projektów budowlanych.

-   W ramach Transakcji 2, w wyniku dokonania cesji przedwstępnych umów nabycia gruntów na rzecz Y, nabywca/cesjonariusz (tj. Y) wstąpi we wszelkie prawa i obowiązki wynikające z tych umów, przy czym sama treść umów pozostanie niezmieniona. 

Państwa wątpliwości dotyczą ustalenia, czy planowana:

-Transakcja 1 polegająca na odpłatnym przeniesieniu umów z wybranymi pracownikami wraz ze sprzętem wykorzystywanym przez nich w celach służbowych oraz dokumentacją pracowniczą do Nabywcy, tj. Y oraz

-Transakcja 2 obejmująca odpłatne przeniesienie umów z wybranymi pracownikami, sprzętem wykorzystywanym przez nich do celów służbowych i dokumentacją pracowniczą oraz cesja przedwstępnych umów nabycia nieruchomości gruntowych na rzecz Y,

będzie podlegała opodatkowaniu VAT, zgodnie z art. 5 ust. 1 pkt 1 ustawy, i nie będzie wyłączona z opodatkowania VAT na podstawie art. 6 pkt 1 ustawy, a X (poprzednio: Z) będzie zobowiązana do udokumentowania tej transakcji fakturą.

Jak wynika z opisu sprawy, Transakcja 1, jak i Transakcja 2 nie będzie obejmowała istotnych składników majątkowych służących do prowadzenia działalności gospodarczej, o których mowa w art. 55¹ Kodeksu Cywilnego. W analizowanej sytuacji nie można więc uznać, że przedmiot transakcji – zarówno w ramach Transakcji 1 i Transakcji 2 – będzie stanowił przedsiębiorstwo w rozumieniu powołanego art. 55¹ Kodeksu cywilnego. Transakcji przeniesienia umów z wybranymi pracownikami wraz ze sprzętem wykorzystywanym przez nich w celach służbowych oraz dokumentacją pracowniczą do Nabywcy (Transakcja 1) oraz – w przypadku wyboru przez Wnioskodawców innego scenariusza – transakcji przeniesienia umów z wybranymi pracownikami, sprzętem wykorzystywanym przez nich do celów służbowych i dokumentacją pracowniczą oraz cesji przedwstępnych umów nabycia nieruchomości gruntowych na rzecz Nabywcy (Transakcja 2) nie będzie towarzyszył transfer składników, wchodzących w skład normatywnej definicji przedsiębiorstwa i determinujących funkcjonowanie przedsiębiorstwa.

Jak już wyjaśniono, zorganizowaną część przedsiębiorstwa tworzą składniki będące we wzajemnych relacjach, takich, by można było mówić o nich jak o zespole, a nie o zbiorze przypadkowych elementów, których jedyną cechą wspólną jest własność jednego podmiotu gospodarczego. Oznacza to, że zorganizowana część przedsiębiorstwa nie jest sumą poszczególnych składników, przy pomocy których będzie można prowadzić odrębny zakład, lecz zorganizowanym zespołem tych składników, przy czym punktem odniesienia jest tutaj rola, jaką składniki majątkowe odgrywają w funkcjonowaniu przedsiębiorstwa w momencie przekazania określonych składników majątkowych (na ile stanowią w nim w tym momencie wyodrębnioną organizacyjnie i funkcjonalnie całość).

Zatem transakcja przeniesienia umów z wybranymi pracownikami wraz ze sprzętem wykorzystywanym przez nich w celach służbowych oraz dokumentacją pracowniczą do Nabywcy (Transakcja 1) oraz – w przypadku wyboru przez Wnioskodawców innego scenariusza – transakcja przeniesienia umów z wybranymi pracownikami, sprzętem wykorzystywanym przez nich do celów służbowych i dokumentacją pracowniczą oraz cesję przedwstępnych umów nabycia nieruchomości gruntowych na rzecz Nabywcy (Transakcja 2) nie będzie stanowiła także zbycia zorganizowanej części przedsiębiorstwa, ze względu na niespełnienie przesłanek zawartych w art. 2 pkt 27e ustawy.

W opisie sprawy wskazali Państwo bowiem, że na dzień odpłatnego przeniesienia składniki materialne i niematerialne związane z Transakcją 1 nie będą wyodrębnione organizacyjnie, finansowo, funkcjonalnie w strukturze X (poprzednio: Z). Z kolei w odniesieniu do Transakcji 2, podkreślili Państwo, że na dzień odpłatnego przeniesienia składniki materialne i niematerialne nie stanowią wyodrębnionej jednostki organizacyjnej w strukturze X (poprzednio: Z), ani nie są w sposób odrębny ujęte w dokumentacji wewnętrznej tej Spółki. W szczególności, nie istnieją postanowienia statutu, regulaminów, uchwał, zarządzeń lub innych wewnętrznych aktów o podobnym charakterze, które w sposób jednoznaczny i wyłączny odnosiłyby się do tych aktywów lub je normowały.

Równocześnie podkreślili Państwo, że przenoszeni pracownicy wraz ze sprzętem wykorzystywanym przez nich w celach służbowych – takim jak sprzęt komputerowy, telefony służbowe, czy samochody – jak również związana z nimi dokumentacja pracownicza oraz – ewentualnie – przedwstępne umowy dotyczące nabycia nieruchomości gruntowych, stanowią wyłącznie wybrane składniki majątkowe należące do X (poprzednio: Z). W związku z nabyciem aktywów w ramach Transakcji 2 Y nie będzie miała faktycznej możliwości kontynuowania działalności gospodarczej prowadzonej dotychczas przez Spółkę wyłącznie w oparciu o składniki materialne i niematerialne będące przedmiotem przejęcia.

Zatem do Transakcji 1, tj. przeniesienia umów z wybranymi pracownikami wraz ze sprzętem wykorzystywanym przez nich w celach służbowych oraz dokumentacją pracowniczą do Nabywcy oraz do Transakcji 2, tj. przeniesienia umów z wybranymi pracownikami, sprzętem wykorzystywanym przez nich do celów służbowych i dokumentacją pracowniczą oraz cesji przedwstępnych umów nabycia nieruchomości gruntowych na rzecz Nabywcy, nie będzie miało zastosowanie wyłączenie z art. 6 pkt 1 ustawy.

Zatem opisane Transakcje (Transakcję 1 i Transakcję 2) należy rozpatrywać w kontekście czynności podlegających opodatkowaniu.

Zasadniczo dostawa towarów i świadczenie usług podlega opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług.

Zakres i zasady zwolnienia od podatku od towarów i usług dostawy towarów oraz świadczenia usług zostały określone m.in. w art. 43 ustawy.

W oparciu o definicję zawartą w art. 2 pkt 6 ustawy, zbycie sprzętu – takiego jak sprzęt komputerowy, telefony służbowe, samochody – traktowane jest jako czynność odpłatnej dostawy towarów, o której mowa w art. 7 ust. 1 ustawy.

Według art. 43 ust. 1 pkt 2 ustawy:

Zwolnienie od podatku określone w art. 43 ust. 1 pkt 2 ustawy, dotyczy wszystkich towarów – zarówno nieruchomości, jak i ruchomości – przy nabyciu (imporcie lub wytworzeniu) których nie przysługiwało podatnikowi prawo do odliczenia podatku VAT i wykorzystywanych – niezależnie od okresu ich używania przez podatnika (kilka dni, miesięcy czy lat) – wyłącznie na cele działalności zwolnionej od podatku VAT.

Mając na uwadze powyższe wskazać należy, że dla zastosowania zwolnienia od podatku VAT, o którym mowa w art. 43 ust. 1 pkt 2 ustawy, dla dostawy towarów, spełnione muszą być łącznie dwa warunki wskazane w tym przepisie, tj.:

-towary muszą służyć wyłącznie działalności zwolnionej, w żadnym momencie ich posiadania nie można zmienić ich przeznaczenia oraz sposobu wykorzystywania,

-przy nabyciu (imporcie, wytworzeniu) tych towarów nie może przysługiwać dokonującemu ich dostawy prawo do obniżenia podatku należnego o kwotę podatku naliczonego.

Niespełnienie choćby jednego z powyższych warunków daje podstawę do wyłączenia dostawy towarów ze zwolnienia od podatku VAT przewidzianego w ww. art. 43 ust. 1 pkt 2 ustawy.

W związku z powyższym przeniesienie za wynagrodzeniem sprzętu (towaru wykorzystywanego przez pracowników X – poprzednio: Z, którzy zostaną przeniesieni do Y S.A.) – takiego jak sprzęt komputerowy, telefony służbowe, czy samochody – nie spełnia warunków do objęcia go zwolnieniem od podatku w oparciu o przepis art. 43 ust. 1 pkt 2 ustawy, ponieważ – jak Państwo wskazali – w związku z nabyciem ww. sprzętu przysługiwało X (poprzednio: Z) prawo do odliczenia podatku VAT oraz sprzęt ten był wykorzystywany wyłącznie w ramach działalności podlegającej opodatkowaniu VAT, bez wykorzystywania go do czynności zwolnionych od podatku.

Tym samym, przeniesienie za wynagrodzeniem – w ramach Transakcji 1 i Transakcji 2 – sprzętu (takiego jak sprzęt komputerowy, telefony służbowe czy samochody) wykorzystywanego przez pracowników X (poprzednio: Z), którzy zostaną przeniesieni do Y S.A. będzie opodatkowane podatkiem od towarów i usług, stosownie do art. 5 ust. 1 pkt 1 ustawy, właściwą stawką dla przedmiotu dostawy.

Ponadto w ramach Transakcji 1 oraz Transakcji 2 dojdzie do odpłatnego przeniesienia umów z wybranymi pracownikami wraz z dokumentacją pracowniczą do Nabywcy.

W tym miejscu należy wskazać, że o ile przedmiotem transakcji nie jest przeniesienie prawa do rozporządzania rzeczami oraz ich częściami, a także wszelkimi postaciami energii, transakcja taka będzie rozpoznawana jako świadczenie usługi.

Mając powyższe na uwadze, przeniesienie umów z wybranymi pracownikami wraz z dokumentacją pracowniczą do Nabywcy, będzie stanowiło odpłatne świadczenie usług w rozumieniu art. 8 ust. 1 ustawy.

Należy zauważyć, że ani przepisy ustawy, ani też rozporządzenia wykonawczego do ustawy nie przewidują dla czynności przeniesienia umów z pracownikami wraz z dokumentacją pracowniczą do nabywcy zwolnienia od podatku.

W konsekwencji, przeniesienie umów z wybranymi pracownikami wraz z dokumentacją pracowniczą do Nabywcy będzie stanowić świadczenie usług za wynagrodzeniem, o którym mowa w art. 8 ust. 1 ustawy, i podlegać będzie opodatkowaniu stosownie do art. 5 ust. 1 pkt 1 ustawy, właściwą stawką podatku VAT dla przedmiotu usługi.

Z kolei w odniesieniu do cesji przedwstępnych umów nabycia nieruchomości gruntowych na rzecz Nabywcy – w ramach Transakcji 2 – należy wskazać co następuje.

Zgodnie z art. 509 Kodeksu cywilnego:

Przedmiotem przelewu jest prawo majątkowe, nie zaś „towar”. Inaczej mówiąc, przedmiotem cesji jest konkretna wierzytelność, czyli dające się precyzyjnie określić prawo majątkowe.

Mając na uwadze powyższe przepisy, sama instytucja cesji jako umowa prawa cywilnego dotyczy wyłącznie praw, a nie konkretnego towaru, nawet, jeżeli dostawa tego towaru jest niejako „efektem końcowym” scedowanego zobowiązania.

Przeniesienie praw i obowiązków wynikających z umowy na rzecz innego podmiotu będzie świadczeniem usług, za które cedent otrzyma wynagrodzenie ustalone przez strony transakcji.

Dodatkowo należy zauważyć, że kwestie dotyczące stosunków cywilnoprawnych między podmiotami, w tym kwestie dotyczące przeniesienia własności nieruchomości, reguluje ww. ustawa Kodeks cywilny.

I tak, zgodnie z art. 535 Kodeksu cywilnego:

Moment przeniesienia własności nieruchomości został określony w art. 155 § 1 ustawy Kodeks cywilny, w myśl którego:

Z kolei umowa przedwstępna została uregulowana w art. 389-396 ustawy Kodeks cywilny.

Zgodnie z art. 389 § 1 i § 2 Kodeksu cywilnego:

Z treści powyższego zapisu wynika, że właściwa umowa sprzedaży może być poprzedzona umową przedwstępną. Poprzez umowę przedwstępną strony zobowiązują się do zawarcia w przyszłości przyrzeczonej umowy. Umowa przenosząca własność (sprzedaż) ma charakter umowy wzajemnej, do której odnosi się wyrażona w art. 488 ustawy Kodeks cywilny zasada jednoczesnego wykonania świadczeń, tj. przeniesienia własności nieruchomości i zapłacenia sprzedawcy ceny. Jednakże przepis ten przewiduje również wyjątki, z których najważniejsze znaczenie ma umowa pomiędzy stronami, albowiem w granicach zasady swobody umów ustanowionej w art. 353¹ ustawy Kodeks cywilny strony mogą ustalić, że przed zawarciem definitywnej umowy sprzedaży kupujący może zapłacić część lub całość ceny.

W tym miejscu zauważyć należy, że „przeniesienie prawa do rozporządzania towarami jak właściciel” określił Trybunał Sprawiedliwości Unii Europejskiej w sprawie C-320/88. W orzeczeniu tym stwierdził, że dla uznania danej czynności za opodatkowaną dostawę towarów, nie ma znaczenia to, czy dochodzi do przeniesienia własności według prawa właściwego dla danego kraju. Regulacja ta ma zastosowanie do każdego przeniesienia prawa do rozporządzania towarem na inny podmiot, które to przeniesienie skutkuje tym, że strona ta uzyskuje de facto możliwość korzystania z rzeczy tak jak właściciel, nawet jeżeli nie wiąże się to z przeniesieniem własności. W tym orzeczeniu, odnosząc się do dostawy towarów, Trybunał posłużył się terminem przeniesienia „własności w sensie ekonomicznym”, podkreślając tym samym uniezależnienie opodatkowania od przeniesienia własności towarów. Oznacza to więc, że na gruncie przedmiotowego przepisu kluczowym elementem jest przeniesienie, w istocie rzeczy, praktycznej kontroli nad rzeczą i możliwości dysponowania nią.

Akcent sformułowanej definicji położony został głównie na podkreślenie przeniesienia ekonomicznego władztwa nad rzeczą w taki sposób, aby nabywca mógł nią dysponować podobnie jak właściciel. Konstruując definicję dostawy towarów dla celów podatku od towarów i usług, ustawodawca w art. 7 ustawy o podatku od towarów i usług posłużył się celowo zwrotem „rozporządzania towarem jak właściciel”, wskazując, że dostawa towarów nie jest tożsama z przeniesieniem własności w rozumieniu prawa cywilnego. Tym samym, przy klasyfikacji zdarzenia gospodarczego należy przeanalizować, czy doszło do przekazania kontroli ekonomicznej nad towarem w taki sposób, że nabywca może nią rozporządzać jak właściciel, a taka możliwość pojawia się dopiero z chwilą przekazania towaru.

Tak w piśmiennictwie i orzeczeniach krajowych sądów administracyjnych, jak i w orzecznictwie TSUE podkreśla się ten właśnie faktyczny, ekonomiczny element jako istotny z punktu widzenia skutków podatkowych, wskazując, że pojęcia takie, jak „wydanie towaru”, czy „wykonanie usługi” należy rozumieć jako czynności faktyczne, pamiętając o autonomii prawa podatkowego, zwłaszcza w stosunku do prawa cywilnego. Wydania rzeczy nie można zatem utożsamiać z przeniesieniem własności rzeczy.

W analizowanej sprawie należy zauważyć, że aby czynność mogła zostać uznana za dostawę towarów musi dojść do przeniesienia prawa do rozporządzania towarem w takim samym stopniu jak właściciel. Istotna zatem jest możliwość rozporządzania towarem w sensie faktycznym, rzeczywistym. Nawiązując natomiast do cywilistycznej regulacji cesji (przelewu) wierzytelności w świetle art. 509 § 1 ustawy Kodeks cywilny, w następstwie której dotychczasowy wierzyciel (Cedent) przenosi wierzytelność ze swojego majątku do majątku osoby trzeciej (Cesjonariusza) należy wskazać, że skutkiem cesji jest zasadniczo podmiotowe przekształcenie stosunku zobowiązaniowego. W miejsce dotychczasowego wierzyciela (zbywcy wierzytelności) wchodzi bowiem inny podmiot (Cesjonariusz), niezwiązany z istniejącym dotychczas węzłem obligacyjnym. Natomiast pozycja dłużnika oraz samo świadczenie w następstwie cesji nie ulega zmianie, dłużnik jest bowiem nadal zobowiązany spełnić to samo świadczenie, tylko na rzecz innego podmiotu (Cesjonariusza).

Należy zauważyć, że w rozpatrywanej sprawie mamy do czynienia z sytuacją, w której między X (poprzednio: Z) – Cedentem a Cesjonariuszem – Nabywcą dojdzie jedynie do przeniesienia praw i obowiązków z Umowy Przedwstępnej z tytułu nabycia Nieruchomości.

Jak wynika z opisu sprawy Transakcja 2 obejmuje dodatkowo możliwość przeniesienia praw do zawartych przez X (poprzednio: Z) Umów przedwstępnych nabycia gruntów, które następnie Y mogłaby wykorzystać w ramach przyszłych działań inwestycyjnych. Odpłatne cesje nieruchomości odbywać się będą sukcesywnie w miarę planowania nowych projektów inwestycyjnych.

Podkreślić należy, że cesja to pewien rodzaj umowy. Jedna ze stron – Cedent zobowiązuje się do zbycia praw i obowiązków – druga natomiast – Cesjonariusz – do ich nabycia. W ramach tej transakcji gospodarczej Cedent zrealizuje świadczenie polegające na umożliwieniu innemu podmiotowi – Cesjonariuszowi wstąpienie w prawa i obowiązki określone w umowie cesji, dzięki czemu Nabywca jako Cesjonariusz uzyska wymierną korzyść (nabędzie prawa i obowiązki Cedenta, wynikające z Umowy przedwstępnej), w zamian za co zobowiąże się do zapłaty na rzecz Cedenta (X – poprzednio: Z) wynagrodzenia.

Zainteresowana będąca strona postępowania podejmie określone działania, za które otrzyma ustalone wynagrodzenie. Z kolei Nabywca stanie się niewątpliwie beneficjentem tego działania – będzie bezpośrednim odbiorcą świadczenia odnoszącym korzyść o charakterze majątkowym, gdyż przejdą na niego wskazane w umowie cesji prawa i obowiązki wynikające z Umów przedwstępnych dotyczących nabycia nieruchomości. Pomiędzy Nabywcą a X (poprzednio: Z) powstanie zatem więź o charakterze zobowiązaniowym, która na gruncie ustawy będzie świadczeniem usług za wynagrodzeniem, o którym mowa w art. 8 ust. 1 ustawy.

Należy zauważyć, że ani przepisy, ani też rozporządzenia wykonawczego do ustawy nie przewidują zwolnienia od podatku dla czynności przeniesienia praw i obowiązków (cesji umowy).

W szczególności do opisanej sytuacji nie będą miały zastosowania powołane przepisy art. 43 ust. 1 pkt 2 i pkt 9 ustawy.

Tak więc, dokonanie przez Państwa cesji praw i obowiązków z umów przedwstępnych będzie stanowiło usługę świadczoną przez X na rzecz Cesjonariusza (Nabywcy) za wynagrodzeniem, i podlegać będzie w myśl art. 5 ust. 1 pkt 1 ustawy, opodatkowaniu podatkiem VAT, właściwą stawką podatku VAT dla przedmiotu usługi.

Zatem, odpłatna czynność dokonania cesji przedwstępnych umów nabycia gruntów na rzecz Y będzie stanowić świadczenie usług za wynagrodzeniem, o którym mowa w art. 8 ust. 1 ustawy, i podlegać będzie opodatkowaniu stosownie do art. 5 ust. 1 pkt 1 ustawy, właściwą stawką podatku VAT dla przedmiotu usługi.

Przechodząc z kolei do obowiązku Zbywcy udokumentowania zarówno Transakcji 1, jak i Transakcji 2 fakturą należy wskazać, że w myśl art. 106b ust. 1 pkt 1 ustawy:

Zgodnie z art. 106b ust. 2 ustawy:

W oparciu o art. 106b ust. 3 ustawy:

Faktury są dokumentami potwierdzającymi rzeczywiste transakcje gospodarcze dokonywane przez podatnika. Faktura pełni szczególną rolę dowodową w prawidłowym wymiarze podatku od towarów i usług, dlatego też niezwykle istotne jest prawidłowe oznaczenie wszystkich jej elementów.

Celem faktury jest przede wszystkim udokumentowanie rzeczywistego przebiegu zdarzeń gospodarczych, zarówno pod względem przedmiotu transakcji, jak i podmiotów biorących w niej udział.

Na mocy art. 2 pkt 22 ustawy:

Z powyższych przepisów jednoznacznie wynika, że faktura dokumentuje dokonanie sprzedaży, przez którą rozumie się odpłatne wydanie towaru lub odpłatne świadczenie usług, czyli czynność podlegającą opodatkowaniu podatkiem VAT.

Jak wynika z opisu sprawy Nabywca – Y – jest czynnym, zarejestrowanym podatnikiem podatku od towarów i usług.

Zatem, w związku z tym, że przeniesienie za wynagrodzeniem – sprzętu (takiego jak sprzęt komputerowy, telefony służbowe czy samochody) wykorzystywanego przez pracowników X (poprzednio: Z), którzy zostaną przeniesieni do Nabywcy; przeniesienie umów z wybranymi pracownikami wraz z dokumentacją pracowniczą do Nabywcy – w ramach Transakcji 1 i Transakcji 2 – oraz cesja przedwstępnych umów nabycia gruntów na rzecz Nabywcy – w ramach Transakcji 2 – będzie podlegać opodatkowaniu stosownie do art. 5 ust. 1 pkt 1 ustawy, i czynności te nie będą korzystały ze zwolnienia od podatku, Zainteresowana będąca stroną postępowania będzie zobowiązana do wystawienia faktury z tego tytułu, na podstawie art. 106b ust. 1 ustawy.

Podsumowanie

Planowana:

-   Transakcja 1 polegająca na odpłatnym przeniesieniu umów z wybranymi pracownikami wraz ze sprzętem wykorzystywanym przez nich w celach służbowych oraz dokumentacją pracowniczą do Nabywcy, tj. Y,

-   planowana Transakcja 2 obejmująca odpłatne przeniesienie umów z wybranymi pracownikami, sprzętem wykorzystywanym przez nich do celów służbowych i dokumentacją pracowniczą oraz cesję przedwstępnych umów nabycia nieruchomości gruntowych na rzecz Y,

nie będzie wyłączona z opodatkowania VAT na podstawie art. 6 pkt 1 ustawy, i będzie podlegała opodatkowaniu VAT, zgodnie z art. 5 ust. 1 pkt 1 ustawy, a X (poprzednio: Z) będzie zobowiązana do udokumentowania danej transakcji fakturą.

Zatem Państwa stanowisko w zakresie pytania nr 1 i nr 3 oceniłem jako prawidłowe.

Ponadto Państwa wątpliwości sformułowane w pytaniu nr 2 i pytaniu nr 4 dotyczą kwestii, czy na potrzeby ustalenia zakresu prawa Nabywcy, tj. Y, w zakresie planowanej Transakcji 1 oraz Transakci 2, do odliczenia podatku naliczonego z faktury wystawionej przez X (poprzednio: Z) dokumentującej dokonaną Transakcję 1 i Transakcję 2 nie znajdzie zastosowania wyłączenie, o którym mowa w art. 88 ust. 3a pkt 2 ustawy.

Podstawowe zasady dotyczące odliczania podatku naliczonego zostały sformułowane w art. 86 ust. 1 ustawy, w myśl którego:

Na podstawie art. 86 ust. 2 pkt 1 ustawy:

Z powyższego wynika, że prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego przysługuje wówczas, gdy zostaną spełnione określone warunki, tzn. odliczenia tego dokonuje zarejestrowany, czynny podatnik podatku od towarów i usług oraz gdy towary i usługi, z których nabyciem podatek został naliczony, są wykorzystywane do wykonywania czynności opodatkowanych. Warunkiem umożliwiającym podatnikowi skorzystanie z prawa do odliczenia podatku naliczonego jest związek zakupów z wykonywanymi czynnościami opodatkowanymi.

Przedstawiona wyżej zasada wyklucza możliwość dokonania odliczenia podatku naliczonego związanego z towarami i usługami, które nie są wykorzystywane do czynności opodatkowanych, czyli w przypadku ich wykorzystania do czynności zwolnionych od podatku VAT oraz niepodlegających temu podatkowi.

Ponadto podkreślić należy, że ustawodawca zapewnił podatnikowi prawo do odliczenia podatku naliczonego w całości lub w części, pod warunkiem spełnienia przez niego zarówno przesłanek pozytywnych, wynikających z art. 86 ust. 1 ustawy oraz niezaistnienia przesłanek negatywnych, określonych w art. 88 ustawy. Przepis ten określa listę wyjątków, które pozbawiają podatnika prawa do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego.

Jedno z takich ograniczeń zostało wskazane w art. 88 ust. 3a pkt 2 ustawy, zgodnie z którym:

Oznacza to, że podatnik nie może skorzystać z prawa do odliczenia w odniesieniu do podatku, który jest należny wyłącznie z tego względu, że został wskazany na fakturze w sytuacji, gdy transakcja nie podlega opodatkowaniu albo jest zwolniona od podatku.

Jak stanowi art. 88 ust. 4 ustawy:

Zgodnie z powyższą regulacją, z prawa do odliczenia podatku skorzystać mogą wyłącznie podatnicy, którzy są zarejestrowani jako podatnicy VAT czynni.

W związku z tym, że – jak wykazano powyżej – przeniesienie za wynagrodzeniem – sprzętu (takiego jak sprzęt komputerowy, telefony służbowe, czy samochody) wykorzystywanego przez pracowników X (poprzednio: Z), którzy zostaną przeniesieni do Nabywcy; przeniesienie umów z wybranymi pracownikami wraz z dokumentacją pracowniczą do Nabywcy – w ramach Transakcji 1 i Transakcji 2 – oraz cesja przedwstępnych umów nabycia gruntów na rzecz Nabywcy – w ramach Transakcji 2 – będzie podlegać opodatkowaniu stosownie do art. 5 ust. 1 pkt 1 ustawy, właściwą stawką podatku VAT dla przedmiotu towaru/usługi, w rozpatrywanej sprawie nie znajdzie zastosowania art. 88 ust. 3a pkt 2 ustawy.

Jak wynika z opisu sprawy Nabywca jest czynnym, zarejestrowanym podatnikiem podatku od towarów i usług, a nabyte towary i usługi (w ramach Transakcji 1 i Transakcji 2) będą wykorzystywane przez Niego do czynności opodatkowanych podatkiem VAT.

W konsekwencji Nabywcy będzie przysługiwało prawo do odliczenia podatku naliczonego wynikającego z faktury dokumentującej Transakcję 1 i Transakcję 2, zgodnie z art. 86 ust. 1 ustawy, z uwzględnieniem ograniczeń wynikających z art. 88 ustawy. Przy czym w rozpatrywanej sprawie nie znajdzie zastosowania art. 88 ust. 3a pkt 2 ustawy.

Podsumowanie

W rozpatrywanej sprawie w związku z odpłatnym nabyciem przez Y: umów z wybranymi pracownikami, sprzętu wykorzystywanego przez nich w celach służbowych i dokumentacji pracowniczej (w ramach planowanej Transakcji 1), a także dodatkowo cesji praw i obowiązków wynikających z przedwstępnych umów nabycia gruntów (w ramach planowanej Transakcji 2), nie znajdzie zastosowania wyłączenie, o którym mowa w art. 88 ust. 3a pkt 2 ustawy, w odniesieniu do prawa do odliczenia podatku naliczonego z faktury wystawionej przez X dokumentującej dokonaną Transakcję 1 i Transakcję 2.

Zatem Państwa stanowisko w zakresie pytania nr 2 i nr 4 oceniam jako prawidłowe.

Dodatkowe informacje

Informacja o zakresie rozstrzygnięcia

Interpretacja dotyczy zdarzenia przyszłego, które Państwo przedstawili i stanu prawnego, który obowiązuje w dniu wydania interpretacji.

Należy zauważyć, że zgodnie z art. 14b § 3 ustawy Ordynacja podatkowa, składający wniosek o wydanie interpretacji indywidualnej obowiązany jest do wyczerpującego przedstawienia zaistniałego stanu faktycznego albo zdarzenia przyszłego. Organ jest ściśle związany przedstawionym we wniosku stanem faktycznym (opisem zdarzenia przyszłego). Zainteresowany ponosi ryzyko związane z ewentualnym błędnym lub nieprecyzyjnym przedstawieniem we wniosku opisu stanu faktycznego. Interpretacja indywidualna wywołuje skutki prawnopodatkowe tylko wtedy, gdy rzeczywisty stan faktyczny sprawy będącej przedmiotem interpretacji pokrywał się będzie z opisem sprawy podanym przez Państwa w złożonym wniosku. W związku z powyższym, w przypadku zmiany któregokolwiek elementu przedstawionego we wniosku opisu sprawy, udzielona odpowiedź traci swą aktualność.

Nadmieniam, że w tej interpretacji udzielono odpowiedzi w zakresie zadanych pytań. Inne kwestie nieobjęte pytaniami nie mogą być – zgodnie z art. 14b § 1 ustawy Ordynacja podatkowa – rozpatrzone. Dotyczy to w szczególności kwestii skutków podatkowych dla „innej spółki/innych spółek z Grupy (…)”.

Pouczenie o funkcji ochronnej interpretacji

·Funkcję ochronną interpretacji indywidualnych określają przepisy art. 14k-14nb ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. – Ordynacja podatkowa (t.j. Dz.U. z 2025 r. poz. 111 ze zm.). Interpretacja będzie mogła pełnić funkcję ochronną, jeśli Państwa sytuacja będzie zgodna (tożsama) z opisem zdarzenia przyszłego. Z funkcji ochronnej będą mogli skorzystać Ci z Państwa, którzy zastosują się do interpretacji.

·Zgodnie z art. 14na § 1 Ordynacji podatkowej:

·Zgodnie z art. 14na § 2 Ordynacji podatkowej:

Pouczenie o prawie do wniesienia skargi na interpretację przez Zainteresowanego, który jest stroną postępowania

X Sp. z o.o. (Zainteresowana będąca stroną postępowania – art. 14r § 2 Ordynacji podatkowej) ma prawo do zaskarżenia tej interpretacji indywidualnej do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w (…). Zasady zaskarżania interpretacji indywidualnych reguluje ustawa z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi (t.j. Dz.U. z 2024 r. poz. 935 ze zm.; dalej jako „PPSA”).

Skargę do Sądu wnosi się za pośrednictwem Dyrektora KIS (art. 54 § 1 PPSA). Skargę należy wnieść w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia interpretacji indywidualnej (art. 53 § 1 PPSA):

·w formie papierowej, w dwóch egzemplarzach (oryginał i odpis) na adres: Krajowa Informacja Skarbowa, ul. Warszawska 5, 43-300 Bielsko-Biała (art. 47 § 1 PPSA), albo

·w formie dokumentu elektronicznego, w jednym egzemplarzu (bez odpisu), na adres Krajowej Informacji Skarbowej na platformie ePUAP: /KIS/wnioski albo /KIS/SkrytkaESP (art. 47 § 3 i art. 54 § 1a PPSA).

Skarga na interpretację indywidualną może opierać się wyłącznie na zarzucie naruszenia przepisów postępowania, dopuszczeniu się błędu wykładni lub niewłaściwej oceny co do zastosowania przepisu prawa materialnego. Sąd jest związany zarzutami skargi oraz powołaną podstawą prawną (art. 57a PPSA).

Podstawa prawna dla wydania interpretacji

Podstawą prawną dla wydania tej interpretacji jest art. 13 § 2a, art. 14b § 1 i art. 14r Ordynacji podatkowej.