Interpretacja indywidualna

– stanowisko prawidłowe

Szanowny Panie,

stwierdzam, że Pana stanowisko w sprawie oceny skutków podatkowych opisanego stanu faktycznego w podatku od towarów i usług jest prawidłowe.

Zakres wniosku o wydanie interpretacji indywidualnej

6 sierpnia 2025 r. wpłynął Pana wniosek o wydanie interpretacji indywidualnej, który dotyczy obowiązku doliczania podatku VAT do kosztów sporządzenia opinii na zlecenie Sądu oraz sposobu dokumentowania kosztów dodatkowych. Treść wniosku jest następująca:

Opis stanu faktycznego

Wnioskodawca zwraca się z prośbą o indywidualną interpretację przepisów podatkowych dotyczących prawidłowego naliczenia i rozliczenia podatku VAT w prowadzonej działalności gospodarczej.

Wnioskodawca prowadzi działalność gospodarczą w zakresie wykonywania opinii, ekspertyz technicznych, wycen wartości pojazdów, maszyn i ruchomości oraz określania kosztów naprawy pojazdów. Wyżej wymienione czynności są wykonywane na zlecenie osób fizycznych, podmiotów prowadzących działalność gospodarczą oraz jako biegły sądowy na podstawie postanowień organów procesowych tj. Sądów, Syndyków, Komorników itd.

Wnioskodawca jest płatnikiem podatku VAT i do każdej faktury jest doliczany ww. podatek. Problem naliczenia i rozliczenia podatku VAT, o który Wnioskodawca występuje do urzędu, dotyczy tylko i wyłącznie opinii wykonywanych na podstawie postanowienia Sądu.

Faktura określająca koszty wykonania opinii wystawiana jest na podstawie Rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 17 kwietnia 2024 r. w sprawie określenia stawek wynagrodzenia biegłych, taryf zryczałtowanych oraz sposobu dokumentowania wydatków niezbędnych dla wydania opinii w postępowaniu cywilnym z 24 kwietnia 2024 r. oraz Rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 11 grudnia 2024 r. zmieniające rozporządzenie w sprawie określenia stawek wynagrodzenia biegłych, taryf zryczałtowanych oraz sposobu dokumentowania wydatków niezbędnych dla wydania opinii w postępowaniu cywilnym. Łączny koszt wykonania opinii na zlecenie Sądu zawiera (uogólniając) dwie pozycje:

1.Koszt pracy biegłego wynikający z nakładu czasowego poświęconego na sporządzenie opinii i rozliczonego zgodnie ze stawkami zawartymi w ww. rozporządzeniach,

2.Koszty poniesione przez biegłego na sporządzenie opinii, tj. wydruki, koszty oprawy i dostarczenia opinii, koszty dojazdu (tzw. kilometrówka) na miejsce oględzin, koszt użycia oprogramowania specjalistycznego jak (...), (...), (...) i inne, koszt zlecenia pracy warsztatu koniecznego do wykonania oględzin; do powyższych pozycji określanych w wartościach netto, Wnioskodawca dolicza podatek VAT w wysokości 23%.

Ostatnimi czasy Sądy (…) wydziałów, w postanowieniach zaczęły ograniczać przyznane Wnioskodawcy wynagrodzenie o wartość podatku VAT doliczanego przez Wnioskodawcę do kosztów poniesionych przez biegłego. Sądy stają na stanowisku, iż zgodnie z art. 89 ust. 4 u.k.s.c. „wynagrodzenie biegłego będącego płatnikiem obowiązanym do rozliczenia podatku od towarów i usług podwyższa się o kwotę podatku od towarów i usług, określoną zgodnie ze stawką tego podatku obowiązującą w dniu orzekania o tym wynagrodzeniu”. Sąd przyjmuje zatem, iż pozostałe koszty poniesione przez Wnioskodawcę nie powinny być obciążone podatkiem VAT. Jednocześnie Sądy wymagają od Wnioskodawcy „noty obciążeniowej” jako dokumentu – korespondencja email - umożliwiającego wypłatę zwrotu poniesionych kosztów.

Pytania

1.Czy wykonując opinie na zlecenie Sądów powszechnych na terenie Polski, jako podatnik zobowiązany do rozliczenia podatku od towarów i usług, Wnioskodawca powinien doliczać (tak jak robi to do tej pory) do kosztów sporządzenia opinii podatek VAT w stawce obowiązującej w dacie wystawienia faktury VAT?

2.W przypadku uznania, iż koszty dodatkowe nie powinny być obciążone podatkiem VAT, tj. uznaniem stanowiska Sądów za słuszne, Wnioskodawca prosi o interpretację, w jaki sposób powinien wystawić fakturę w zakresie kosztów dodatkowych, czy pozycje kosztowe powinny zawierać zerową stawkę podatku VAT, pozycję zwolnioną z podatku VAT, czy ww. koszty powinny być dokumentowane jako nota księgowa lub nota obciążeniowa?

Pana stanowisko w sprawie

Wnioskodawca uważa, iż koszty dodatkowe poniesione na potrzeby wykonania opinii na zlecenie Sądu powinny być obciążone podatkiem VAT w wysokości 23% i tak też powinny być rozliczane.

Wnioskodawca stoi na stanowisku, iż nie ma podstawy do wystawienia Faktury VAT o wartości podatku 0 (zero)% lub zw. (zwolniony) z podatku VAT oraz nie ma podstawy do wystawienia noty księgowej, czy też obciążeniowej w ww. zakresie.

Ocena stanowiska

Stanowisko, które przedstawił Pan we wniosku jest prawidłowe.

Uzasadnienie interpretacji indywidualnej

Zgodnie z art. 5 ust. 1 pkt 1 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (t.j. Dz. U. z 2025 r. poz. 775 ze zm.), zwanej dalej „ustawą”:

W myśl art. 7 ust. 1 ustawy:

Na podstawie art. 2 pkt 6 ustawy:

Stosownie natomiast do art. 8 ust. 1 ustawy:

Pod pojęciem usługi (świadczenia) należy rozumieć każde zachowanie, na które składać się może zarówno działanie (uczynienie, wykonanie czegoś), jak i zaniechanie (nieczynienie, bądź też tolerowanie, znoszenie określonych stanów rzeczy). Przy ocenie charakteru świadczenia jako usługi należy mieć na względzie, że ustawa zalicza do grona usług każde świadczenie, które nie jest dostawą towarów w myśl art. 7 ustawy. Każde świadczenie niebędące dostawą towarów polegające na działaniu, zaniechaniu lub tolerowaniu czyjegoś zachowania stanowi zatem co do zasady usługę w rozumieniu ustawy, niemniej jednak muszą być przy tym spełnione następujące warunki:

• w następstwie zobowiązania, w wykonaniu którego usługa jest świadczona, nabywca jest bezpośrednim beneficjentem świadczenia;
• świadczonej usłudze odpowiada świadczenie wzajemne ze strony nabywcy (wynagrodzenie).

Należy podkreślić, że oba ww. warunki winny być spełnione łącznie, aby świadczenie podlegało jako usługa, opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług, na podstawie art. 5 ust. 1 pkt 1 ustawy o VAT. Przy czym z treści powołanego wyżej przepisu art. 5 ust. 1 pkt 1 jednoznacznie wynika, że dostawa towarów i świadczenie usług co do zasady podlegają opodatkowaniu VAT wówczas, gdy są wykonywane odpłatnie (z wyjątkiem przypadków ściśle określonych w art. 7 ust. 2 oraz w art. 8 ust. 2 cyt. ustawy).

Zakres opodatkowania podatkiem VAT wyznacza nie tylko czynnik przedmiotowy – opodatkowaniu podlega odpłatna dostawa towarów lub odpłatne świadczenie usług, ale także czynnik podmiotowy – czynności muszą być wykonywane przez podatnika.

Według art. 15 ust. 1 ustawy:

Na podstawie art. 15 ust. 2 ustawy:

W tym miejscu należy wskazać należy, że prawo do wykonywania funkcji biegłego sądowego nabywane jest w określonym trybie i po spełnieniu ściśle określonych warunków wynikających z przepisów rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 24 stycznia 2005 r. w sprawie biegłych sądowych (Dz. U. z 2005 r. Nr 15 poz. 133).

Biegły sądowy jest osobą, która posiada teoretyczne i praktyczne wiadomości specjalne w danej dziedzinie, potwierdzone stosownym dokumentem. Opinia wydana przez biegłego jest dowodem w postępowaniu sądowym. Przed objęciem funkcji biegły składa przyrzeczenie, że powierzone mu obowiązki wykonywać będzie z całą sumiennością i bezstronnością.

Ponadto stosownie do art. 89 ust. 1 ustawy z dnia 28 lipca 2005 r. o kosztach sądowych w sprawach cywilnych (t. j. Dz. U. z 2025 r. poz. 1228):

 W myśl art. 89 ust. 2 cytowanej ustawy:

 Z kolei zgodnie z art. 89 ust. 3 ww. ustawy:

Natomiast art. 89 ust. 4 cytowanej ustawy stanowi, że:

W oparciu o § 11 ww. rozporządzenia z dnia 24 stycznia 2005 r. w sprawie biegłych sądowych:

Zgodnie z § 2 rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 17 kwietnia 2024 r. w sprawie określenia stawek wynagrodzenia biegłych, taryf zryczałtowanych oraz sposobu dokumentowania wydatków niezbędnych dla wydania opinii w postępowaniu cywilnym (Dz. U. z 2024 r. poz. 627 ze zm.):

Zgodnie z § 4 powyższego rozporządzenia:

Stosownie zaś do § 8 ww. rozporządzenia:

Zgodnie z § 2 rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 17 kwietnia 2024 r. w sprawie określenia stawek wynagrodzenia biegłych, taryf zryczałtowanych oraz sposobu dokumentowania wydatków niezbędnych dla wydania opinii w postępowaniu karnym (Dz. U. z 2024 poz. 615 ze zm.):

W myśl § 4 ww. rozporządzenia:

Stosownie zaś do § 8 cyt. rozporządzenia:

Ponadto, w myśl § 12 ww. rozporządzenia:

Ponadto należy zauważyć, że zgodnie z art. 29a ust. 1 ustawy:

Z kolei art. 29a ust. 6 ustawy stanowi, że:

Zgodnie z art. 29a ust. 7 ustawy:

W art. 29a ust. 1 ustawy wskazano, że podstawą opodatkowania jest wszystko, co stanowi zapłatę, z zastrzeżeniami wynikającymi z dalszych przepisów ustawy, dotyczącymi usług agentów, pośredników itp., wewnątrzwspólnotowego nabycia towarów, przypadków, gdy podstawa opodatkowania może być szacowana przez organ podatkowy oraz opodatkowania niektórych podatników dokonujących obrotów dziełami sztuki, przedmiotami kolekcjonerskimi, antykami i towarami używanymi.

Oznacza to, że ustawodawca nie przewidział szczególnego uregulowania podstawy opodatkowania w zakresie usług biegłych sądowych.

Ww. przepis art. 29a ust. 1 ustawy stanowi odzwierciedlenie art. 73 Dyrektywy 2006/112/WE Rady z dnia 28 listopada 2006 r. w sprawie wspólnego systemu podatku od wartości dodanej (Dz. Urz. UE L Nr 347 z 11 grudnia 2006 r. str. 1 ze zm.) z treści którego wynika, że:

Jak stanowi art. 78 Dyrektywy:

Przepis ten wyjaśnia, jakie elementy uwzględnia się przy ustalaniu wynagrodzenia, stanowiącego podstawę opodatkowania i wymienia przykładowo kilka rodzajów kosztów mieszczących się w pojęciu podstawy opodatkowania. Dotyczy on kosztów bezpośrednio związanych z zasadniczą dostawą towarów lub usług, które zwiększają łączną kwotę należną z tytułu transakcji. Zgodnie z tą regulacją, każdy koszt bezpośrednio związany z dostawą towarów lub świadczeniem usług, którym dostawca obciążył nabywcę lub klienta, powinien być włączony do podstawy opodatkowania. Zasada włączenia tych świadczeń do podstawy opodatkowania oznacza, że wartości tego typu kosztów, których ciężar przerzucany jest na nabywcę, nie wykazuje się jako odrębnego świadczenia, lecz traktuje, jako element świadczenia zasadniczego, z zastosowaniem stawki podatku właściwej dla świadczenia zasadniczego.

Z opisu sprawy wynika, że prowadzi Pan działalność gospodarczą w zakresie wykonywania opinii, ekspertyz technicznych, wycen wartości pojazdów, maszyn i ruchomości oraz określania kosztów naprawy pojazdów. Ww. czynności są wykonywane na zlecenie osób fizycznych, podmiotów prowadzących działalność gospodarczą oraz jako biegły sądowy na podstawie postanowień organów procesowych tj. Sądów, Syndyków, Komorników itd. Jest pan płatnikiem podatku VAT i do każdej faktury jest doliczany ww. podatek. Problem naliczenia i rozliczenia podatku VAT dotyczy tylko i wyłącznie opinii wykonywanych na podstawie postanowienia Sądu. Faktura określająca koszty wykonania opinii wystawiana jest na podstawie Rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 17 kwietnia 2024 r. w sprawie określenia stawek wynagrodzenia biegłych, taryf zryczałtowanych oraz sposobu dokumentowania wydatków niezbędnych dla wydania opinii w postępowaniu cywilnym z 24 kwietnia 2024 roku oraz Rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 11 grudnia 2024 r. zmieniające rozporządzenie w sprawie określenia stawek wynagrodzenia biegłych, taryf zryczałtowanych oraz sposobu dokumentowania wydatków niezbędnych dla wydania opinii w postępowaniu cywilnym.

Łączny koszt wykonania opinii na zlecenie Sądu zawiera (uogólniając) dwie pozycje:

1)Koszt pracy biegłego wynikający z nakładu czasowego poświęconego na sporządzenie opinii i rozliczonego zgodnie ze stawkami zawartymi w ww. rozporządzeniach,

2)Koszty poniesione przez biegłego na sporządzenie opinii, tj. wydruki, koszty oprawy i dostarczenia opinii, koszty dojazdu (tzw. kilometrówka) na miejsce oględzin, koszt użycia oprogramowania specjalistycznego jak (...), (...), (...) i inne, koszt zlecenia pracy warsztatu koniecznego do wykonania oględzin. Do powyższych pozycji określanych w wartościach netto dolicza Pan podatek VAT w wysokości 23%.

Sądy które zlecają Panu wykonywanie opinii stają na stanowisku, iż zgodnie z art. 89 ust. 4 u.k.s.c. „wynagrodzenie biegłego będącego płatnikiem obowiązanym do rozliczenia podatku od towarów i usług podwyższa się o kwotę podatku od towarów i usług, określoną zgodnie ze stawką tego podatku obowiązującą w dniu orzekania o tym wynagrodzeniu”. Sąd przyjmuje zatem, iż pozostałe koszty poniesione przez Pana nie powinny być obciążone podatkiem VAT. Jednocześnie Sądy wymagają od Pana „noty obciążeniowej” jako dokumentu umożliwiającego wypłatę zwrotu poniesionych kosztów.

Przy tak przedstawionym opisie sprawy, Pana wątpliwości dotyczą ustalenia, czy wykonując opinie na zlecenie Sądów powszechnych powinien Pan doliczać do kosztów sporządzenia opinii podatek VAT (pytanie nr 1 z wniosku).

Z treści art. 29a ust. 6 ustawy bezpośrednio wynika, że podstawa opodatkowania w podatku od towarów i usług obejmuje także koszty dodatkowe. Przy czym chodzi tu o koszty bezpośrednio związane z konkretną dostawą towarów lub świadczeniem usług, pobierane przez sprzedawcę od nabywcy towaru lub usługi. Taka regulacja przesądza o tym, że koszty te są wliczane do podstawy opodatkowania, czyli nie podlegają opodatkowaniu jako odrębne świadczenia. Co więcej, koszty te wpływają bezpośrednio na wysokość zapłaty (wynagrodzenia) należnej z tytułu sprzedaży.

Przenosząc powyższe na grunt niniejszej sprawy, stwierdzić należy, że jeśli poniesione koszty dodatkowe są niezbędne do wykonania opinii, to składają się one na całość świadczenia należnego od nabywcy usługi na równi z wypłacanym wynagrodzeniem. Poniesione koszty dodatkowe stanowią element rachunku kosztów, zmierzających do ustalenia kwoty odpłatności za wykonywaną usługę. Stanowią więc zapłatę, którą dokonujący świadczenia (usługodawca) – Pan - otrzymał lub ma otrzymać z tytułu sprzedaży od usługobiorcy – Sądu - w rozumieniu powołanego wyżej art. 29a ust. 1 ustawy, podlegającą opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług, według stawki właściwej dla usługi głównej (czynność biegłego).

Jak wskazano powyżej, podstawą opodatkowania jest wartość usługi, na którą w przedmiotowej sprawie składają się zarówno wynagrodzenie biegłego sądowego za wydanie opinii, jak i poniesione przez biegłego koszty dodatkowe konieczne do wykonania tej usługi. Wartość całego świadczenia podlega opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług według właściwej stawki. Zatem, w rozpatrywanej sprawie, do podstawy opodatkowania powinien Pan wliczać wszystkie składniki wynagrodzenia należnego za wykonaną usługę wydania opinii.

W konsekwencji, skoro za podstawę opodatkowania podatkiem VAT świadczonych przez Pana usług biegłego sądowego na rzecz Sądu należy traktować całość kwoty otrzymanej z tego tytułu, tj. zarówno kwotę wynagrodzenia za wykonaną pracę, jak również zwrot poniesionych przez Pana wydatków niezbędnych dla wydania opinii, to powinien Pan doliczać do kosztów sporządzania opinii podatek VAT według właściwej stawki.

Pana stanowisko w zakresie pytania nr 1 jest za prawidłowe.

Z uwagi na fakt, że Pana stanowisko w zakresie pytania nr 1 jest prawidłowe, nie udzieliłem odpowiedzi na Pana pytanie nr 2, gdyż zgodnie z jego treścią oczekiwał Pan na nie odpowiedzi w przypadku, gdy Pana stanowisko w odniesieniu do pytania nr 1 jest nieprawidłowe.

Dodatkowe informacje

Informacja o zakresie rozstrzygnięcia

Interpretacja dotyczy stanu faktycznego, który Pan przedstawił i stanu prawnego, który obowiązywał w dacie zaistnienia zdarzenia.

Jestem ściśle związany przedstawionym we wniosku opisem stanu faktycznego, ponosi Pan ryzyko związane z ewentualnym błędnym lub nieprecyzyjnym jego przedstawieniem. Zatem, wydając przedmiotową interpretację oparłem się na wynikającym z treści wniosku opisie stanu faktycznego. W przypadku, gdy w toku postępowania podatkowego, kontroli podatkowej, bądź celno-skarbowej zostanie określony odmienny stan sprawy, interpretacja nie wywoła w tym zakresie skutków prawnych. Ponadto, w sytuacji zmiany któregokolwiek elementu przedstawionego w opisie sprawy, udzielona odpowiedź traci swoją aktualność.

Ponadto informuję, że wszystkie informacje niezbędne z punktu widzenia przepisów, których interpretacji Pan oczekuje powinny wynikać z opisu stanu faktycznego, a nie z załączonych dokumentów. W ramach wydawania interpretacji prawa podatkowego nie prowadzę postępowania dowodowego i nie analizuję załączników.

Stosownie do art. 14b § 1a Ordynacji podatkowej:

Tym samym, kwestia ustalenia wysokości stawki podatku VAT dla dostawy towarów lub świadczenia usług od 1 lipca 2020 r. może być rozstrzygnięta tylko w ramach wydania wiążącej informacji stawkowej określonej w art. 42a ustawy o VAT.

Stosownie do art. 42a ustawy o VAT:

Zatem wydana interpretacja indywidualna nie rozstrzyga w zakresie ustalenia stawki podatku VAT właściwej dla świadczonych przez Pana usług..

Pouczenie o funkcji ochronnej interpretacji

·Funkcję ochronną interpretacji indywidualnych określają przepisy art. 14k-14nb ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. – Ordynacja podatkowa (t. j. Dz. U. z 2025 r. poz. 111 ze zm.). Interpretacja będzie mogła pełnić funkcję ochronną, jeśli Pana sytuacja będzie zgodna (tożsama) z opisem stanu faktycznego lub zdarzenia przyszłego i zastosuje się Pan do interpretacji.

·Zgodnie z art. 14na § 1 Ordynacji podatkowej:

·Zgodnie z art. 14na § 2 Ordynacji podatkowej:

Pouczenie o prawie do wniesienia skargi na interpretację

Ma Pan prawo do zaskarżenia tej interpretacji indywidualnej do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w (…). Zasady zaskarżania interpretacji indywidualnych reguluje ustawa z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi (t. j. Dz. U. z 2024 r. poz. 935 ze zm.; dalej jako „PPSA”).

Skargę do Sądu wnosi się za pośrednictwem Dyrektora KIS (art. 54 § 1 PPSA). Skargę należy wnieść w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia interpretacji indywidualnej (art. 53 § 1 PPSA):

·w formie papierowej, w dwóch egzemplarzach (oryginał i odpis) na adres: Krajowa Informacja Skarbowa, ul. Warszawska 5, 43-300 Bielsko-Biała (art. 47 § 1 PPSA), albo

·w formie dokumentu elektronicznego, w jednym egzemplarzu (bez odpisu), na adres Krajowej Informacji Skarbowej na platformie ePUAP: /KIS/wnioski albo /KIS/SkrytkaESP (art. 47 § 3 i art. 54 § 1a PPSA).

Skarga na interpretację indywidualną może opierać się wyłącznie na zarzucie naruszenia przepisów postępowania, dopuszczeniu się błędu wykładni lub niewłaściwej oceny co do zastosowania przepisu prawa materialnego. Sąd jest związany zarzutami skargi oraz powołaną podstawą prawną (art. 57a PPSA).

Podstawa prawna dla wydania interpretacji

Podstawą prawną dla wydania tej interpretacji jest art. 13 § 2a oraz art. 14b § 1 Ordynacji podatkowej.