Interpretacja indywidualna

– stanowisko nieprawidłowe

Szanowni Państwo,

stwierdzam, że Państwa stanowisko w sprawie oceny skutków podatkowych opisanego stanu faktycznego w podatku od towarów i usług jest nieprawidłowe.

Zakres wniosku o wydanie interpretacji indywidualnej

11 sierpnia 2025 r. wpłynął Państwa wniosek o wydanie interpretacji indywidualnej, który dotyczy prawo do odliczenia podatku naliczonego w związku z realizacją inwestycji. Uzupełnili go Państwo pismem z 15 września 2025 r. – w odpowiedzi na wezwanie. Treść wniosku jest następująca:

Opis stanu faktycznego

Gmina (…) w dniu 10 czerwca 2025 r. złożyła wniosek o dofinansowanie do Departamentu Rozwoju Obszarów Wiejskich Urzędu Marszałkowskiego Województwa (…) inwestycji pn. „(…)”.

Dofinansowanie dla operacji typu „Gospodarka wodno-ściekowa” w ramach poddziałania „Wsparcie inwestycji związanych z tworzeniem, ulepszeniem lub rozbudową wszystkich rodzajów małej infrastruktury, w tym inwestycji w energię odnawialną i w oszczędzanie energii”.

Dnia 30 kwietnia 2025 r. została podpisana umowa o przyznanie dofinansowania nr (…), zarejestrowana w rejestrze UM pod numerem (…). Zgodnie z umową, beneficjentowi, tj. Gminie, przyznano dofinansowanie w formie refundacji do 100% zwrotu poniesionych kosztów kwalifikowalnych, w tym podatku od towarów i usług (VAT). Gmina, zgodnie z umową, zobligowana jest do dostarczenia wraz z wnioskiem o płatność interpretacji przepisów prawa podatkowego (interpretacji indywidualnej w sprawie braku możliwości odzyskania VAT dla przedmiotowej operacji).

Gmina jest zarejestrowanym podatnikiem VAT czynnym.

Miejscem realizacji inwestycji są działki o nr. ewid. 1, 2, 3, 4, 5, 6, 7, 8, obręb ewid. (…), gmina (…).

Działki te są własnością osób prywatnych, do których Gmina posiada prawo do dysponowania nieruchomością w postaci aktu notarialnego (oświadczenie o ustanowieniu służebności przesyłu). Efekty realizacji projektu będą udostępniane nieodpłatnie i będą służyły realizacji zadań własnych gminy.

Wartość inwestycji: (…) zł brutto, netto (…) zł, VAT (…) zł.

W ramach inwestycji zostanie wykonany odcinek sieci wodociągowej o długości 0,386 km oraz odcinek sieci kanalizacji sanitarnej o długości 0,369 km.

Termin wykonania do 1 września 2025 r.

Uzupełnienie i doprecyzowanie opisu stanu faktycznego

Sieć wodociągowa oraz sieć kanalizacji sanitarnej zostanie nieodpłatnie przekazana w użytkowanie Zakładowi (…), który jest gminnym zakładem budżetowym nieposiadającym osobowości prawnej.

Usługi w zakresie zbiorowego zaopatrzenia w wodę i zbiorowego odprowadzania ścieków świadczy Zakład.

Sieć wodociągowa oraz sieć kanalizacji sanitarnej została wybudowana w celu zasilania w wodę i odprowadzania ścieków dla zabudowy mieszkaniowej, będzie służyła mieszkańcom gminy.

Dostarczenie wody i odprowadzanie ścieków będzie odbywało się na podstawie umowy cywilnoprawnej zawartej pomiędzy Gminą reprezentowaną przez Zakład, a Odbiorcą usług. Korzystający, tj. odbiorcy usług ponosić będą opłaty z tytułu poboru wody i odprowadzania ścieków zgodnie z obowiązującą taryfą dla zbiorowego zaopatrzenia w wodę i zbiorowego odprowadzania ścieków na terenie gminy. Ceny jednostkowe z tytułu poboru wody i odprowadzania ścieków nie będą zawierały kosztu budowy przedmiotowych [sieci].

Pytanie

Czy Gminie będzie przysługiwało prawo do odliczenia podatku naliczonego w związku z realizacją projektu na zasadach wynikających z ustawy o podatku od towarów i usług?

Państwa stanowisko w sprawie

W ocenie Wnioskodawcy, Gmina nie będzie miała prawa do odliczenia podatku VAT od wydatków poniesionych na rozbudowę odcinka sieci wodociągowej i kanalizacji sanitarnej w miejscowości (...).

Sprawy dotyczące ładu przestrzennego, zgodnie z przepisem art. 7 ust. 1 pkt 2 ustawy z dnia 8 marca 1990 r. o samorządzie gminnym (Dz. U. z 2024 r. poz. 1940) należą do zadań własnych gminy i mieszczą się w zakresie zaspokajania zbiorowych potrzeb wspólnoty. Z uwagi na to, że przebudowa odbywa się w ramach władztwa publicznego, a Gmina wykonując zadania działa jako administracja publiczna i może korzystać ze środków prawnych o charakterze władczym, to w tym zakresie Gmina nie występuje w roli podatnika. Wobec powyższego Gmina nie występuje w charakterze podatnika VAT, a ponieważ w związku z tym (inwestycją) wydatki nie są związane z wykonywaniem przez nią czynności opodatkowanych, tym samym nie przysługuje jej prawo do odliczenia podatku naliczonego od wydatków związanych z inwestycją. Towary i usługi nie będą służyły czynnościom opodatkowanym.

Ocena stanowiska

Stanowisko, które przedstawili Państwo we wniosku jest nieprawidłowe.

Uzasadnienie interpretacji indywidualnej

Podstawowe zasady dotyczące odliczania podatku naliczonego zostały sformułowane w art. 86 ust. 1 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (t. j. Dz. U. z 2025 r. poz. 775 ze zm.), zwanej dalej „ustawą”:

Art. 86 ust. 2 pkt 1 ustawy:

Prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego przysługuje, gdy:

• towary i usługi są wykorzystywane do wykonywania czynności opodatkowanych,
• podatek odlicza zarejestrowany czynny podatnik podatku od towarów i usług.

Art. 15 ust. 1 ustawy:

Art. 15 ust. 2 ustawy:

Art. 15 ust. 6 ustawy:

Organy władzy publicznej mają na gruncie podatku od towarów i usług szczególny status. Są uznawane za podatników VAT, gdy wykonują czynności:

• inne niż te, które mieszczą się w ramach ich zadań, oraz
• mieszczące się w ramach ich zadań, ale wykonywane na podstawie umów cywilnoprawnych.

Jeśli zaś organ władzy publicznej podejmuje realizację zadań jako podmiot prawa publicznego, wówczas nie jest podatnikiem VAT, nawet jeśli pobiera należności, opłaty lub składki. Kryterium podziału stanowi charakter wykonywanych czynności – czy są to czynności publicznoprawne czy cywilnoprawne.

Rolę gminy szczegółowo określa ustawa z dnia 8 marca 1990 r. o samorządzie gminnym (t. j. Dz. U. z 2025 r. poz. 1153 ze zm.).

Art. 2 ust. 1 ustawy o samorządzie gminnym:

Art. 6 ust. 1 ustawy o samorządzie gminnym:

Art. 7 ust. 1 pkt 3 ustawy o samorządzie gminnym:

Gmina działa w charakterze podatnika podatku VAT, gdy wykonuje we własnym imieniu i na własny rachunek czynności spełniające definicję działalności gospodarczej, określonej w art. 15 ust. 2 ustawy.

Odliczyć można w całości podatek naliczony, który jest związany z transakcjami opodatkowanymi podatnika. Wykluczona jest możliwość odliczania podatku naliczonego związanego z towarami i usługami, które nie są wykorzystywane do wykonywania czynności opodatkowanych – czyli gdy są wykorzystywane do czynności zwolnionych od podatku VAT oraz niepodlegających opodatkowaniu.

Prawo do odliczenia podatku naliczonego przysługuje pod warunkiem, że:

• spełnione zostały przesłanki pozytywne, wynikające z art. 86 ust. 1 ustawy oraz
• nie zaistniały przesłanki negatywne, określone w art. 88 ustawy – pozbawiają one podatnika prawa do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego.

Z opisu sprawy wynika, że budują Państwo odcinek sieci wodociągowej i odcinek sieci kanalizacyjnej w ramach projektu pn. „(…)”. Celem inwestycji jest zasilanie w wodę i odprowadzanie ścieków dla zabudowy mieszkaniowej, inwestycja będzie służyła mieszkańcom gminy. Dostarczenie wody i odprowadzanie ścieków będzie odbywało się na podstawie umowy cywilnoprawnej zawartej pomiędzy Gminą reprezentowaną przez Zakład, a Odbiorcą usług. Korzystający, tj. odbiorcy usług, ponosić będą opłaty z tytułu poboru wody i odprowadzania ścieków zgodnie z obowiązującą taryfą dla zbiorowego zaopatrzenia w wodę i zbiorowego odprowadzania ścieków na terenie gminy.

Zakład jest gminnym zakładem budżetowym nieposiadającym osobowości prawnej.

Państwa wątpliwości dotyczą prawo do odliczenia podatku naliczonego w związku z realizacją projektu.

Podstawowym warunkiem odliczenia podatku VAT jest związek nabywanych towarów i usług z wykonywaniem czynności opodatkowanych. Katalog czynności opodatkowanych zawiera art. 5 ust. 1 pkt 1 ustawy:

Art. 7 ust. 1 ustawy:

Art. 8 ust. 1 ustawy:

Z tak szeroko sformułowanej definicji wynika, że przez świadczenie usług należy przede wszystkim rozumieć określone zachowanie podatnika na rzecz odrębnego podmiotu, które zasadniczo wynika z dwustronnego stosunku zobowiązaniowego. Stronami tego stosunku są:

• odbiorca (nabywca) usługi, oraz
• podmiot świadczący usługę.

Świadczenie jest odpłatne, gdy istnieje stosunek prawny pomiędzy świadczącym usługę a odbiorcą, a w zamian za wykonanie usługi wypłacane jest wynagrodzenie. Musi istnieć bezpośredni związek pomiędzy świadczoną usługą i przekazanym za nią wynagrodzeniem. Oznacza to, że ze stosunku prawnego, na podstawie którego wykonywana jest usługa, musi wynikać wyraźna, bezpośrednia korzyść na rzecz świadczącego usługę.

W pewnych ściśle określonych przypadkach również nieodpłatne przekazanie towarów i nieodpłatne świadczenie usług należy uznać za spełniające definicję odpłatnej dostawy towarów lub odpłatnego świadczenia usług, które na podstawie art. 5 ust. 1 ustawy podlega opodatkowaniu podatkiem VAT.

Art. 8 ust. 2 ustawy:

Wskazali Państwo, że efekty realizacji projektu będą udostępniane nieodpłatnie. Sieć wodociągowa oraz sieć kanalizacji sanitarnej zostanie nieodpłatnie przekazana w użytkowanie Zakładowi (...), który jest gminnym zakładem budżetowym nieposiadającym osobowości prawnej i świadczy usługi w zakresie zbiorowego zaopatrzenia w wodę i zbiorowego odprowadzania ścieków.

W analizowanej sprawie konieczne jest odwołanie się do przepisów tzw. ustawy centralizacyjnej, tj. ustawy z dnia 5 września 2016 r. o szczególnych zasadach rozliczeń podatku od towarów i usług oraz dokonywania zwrotu środków publicznych przeznaczonych na realizację projektów finansowanych z udziałem środków pochodzących z budżetu Unii Europejskiej lub od państw członkowskich Europejskiego Porozumienia o Wolnym Handlu przez jednostki samorządu terytorialnego (Dz. U. z 2018 r. poz. 280).

Art. 3 ustawy centralizacyjnej:

Art. 2 pkt 1 ustawy centralizacyjnej:

Art. 4 ustawy centralizacyjnej:

Podatnikiem podatku VAT dla wszelkich czynności jest gmina. Wszystkie czynności wykonywane przez jednostki organizacyjne gminy na rzecz osób trzecich powinny być więc rozliczane przez gminę, która je utworzyła, a czynności dokonywane w ramach tych jednostek mają charakter wewnętrzny. Oznacza to, że przy scentralizowanym modelu rozliczeń świadczenie jakichkolwiek czynności pomiędzy urzędem gminy, jednostkami budżetowymi i zakładami budżetowymi tej samej gminy a gminą staje się świadczeniem wewnętrznym niepodlegającym opodatkowaniu podatkiem VAT.

Gmina jest podatnikiem VAT dla wszelkich czynności realizowanych przez gminne jednostki organizacyjne na rzecz podmiotów zewnętrznych.

Jak wcześniej wykazano, świadczenie – składające się na istotę usługi – zakłada istnienie dwustronnego stosunku zobowiązaniowego, tj. dwóch odrębnych podmiotów. Skoro nie ma możliwości uznania jednostek organizacyjnych za odrębnych od gminy podatników podatku od towarów i usług, to nie występuje wzajemne świadczenie pomiędzy podatnikami.

Zatem udostępniając nieodpłatnie powstałe odcinki sieci wodociągowej i kanalizacyjnej na rzecz zakładu budżetowego nie wykonują Państwo żadnej czynności, dla której działaliby Państwo w charakterze podmiotu świadczącego usługę. W analizowanej sprawie nie występuje świadczenie usług pomiędzy Państwem a zakładem budżetowym, które można by rozpatrywać w kategorii czynności podlegających opodatkowaniu.

W rozpatrywanej sprawie nie znajdzie zastosowania również art. 8 ust. 2 ustawy, ponieważ nie są spełnione przesłanki zawarte w tym przepisie.

Z uwagi na centralizację rozliczeń VAT w jednostkach samorządu terytorialnego są Państwo podatnikiem VAT dla wszelkich czynności wykonywanych przez zakład budżetowy. Oznacza to, że na gruncie podatku od towarów i usług to Państwo świadczą usługi w zakresie zbiorowego zaopatrzenia w wodę i zbiorowego odprowadzania ścieków.

Z opisu sprawy wynika, że usługi z wykorzystaniem powstającej w ramach projektu sieci wodociągowej i kanalizacyjnej będą Państwo świadczyć – poprzez swój zakład budżetowy – odpłatnie na rzecz mieszkańców w ramach umów cywilnoprawnych. Zatem w odniesieniu do tych usług nie będą Państwo działać jako organ władzy publicznej. Wyklucza to skorzystanie z wyłączenia, o którym mowa w art. 15 ust. 6 ustawy. Będą Państwo działać w roli podatnika w rozumieniu art. 15 ust. 1 ustawy, a ww. czynności – jako usługi zdefiniowane w art. 8 ust. 1 ustawy – będą podlegać opodatkowaniu podatkiem VAT.

Odpłatne świadczenie usług dostarczania wody i odprowadzania ścieków nie zostało przez ustawodawcę wymienione wśród usług zwolnionych od podatku, w konsekwencji dostawa wody / odbiór ścieków do / od mieszkańców podlega opodatkowaniu według stawki VAT właściwej dla tych usług.

W analizowanej sprawie są spełnione przesłanki, o których mowa w art. 86 ust. 1 ustawy, warunkujące prawo do obniżenia podatku należnego o podatek naliczony.

Są Państwo zarejestrowanym czynnym podatnikiem podatku VAT, a wydatki inwestycyjne związane są z siecią wodociągową i kanalizacyjną, która będzie – po zakończeniu inwestycji – wykorzystywana wyłącznie do wykonywania czynności opodatkowanych podatkiem od towarów i usług (nie wskazali Państwo innego przeznaczenia powstających sieci niż zasilanie w wodę i odprowadzanie ścieków dla zabudowy mieszkaniowej, infrastruktura będzie służyła mieszkańcom gminy).

Zatem przysługuje Państwu prawo do odliczenia pełnej kwoty podatku VAT naliczonego w związku z realizacją inwestycji pn. „(…)”. Przy czym prawo to przysługuje pod warunkiem niezaistnienia przesłanek negatywnych określonych w art. 88 ustawy.

Państwa stanowisko jest nieprawidłowe.

Dodatkowe informacje

Informacja o zakresie rozstrzygnięcia

Interpretacja dotyczy stanu faktycznego, który Państwo przedstawili, i stanu prawnego, który obowiązywał w dacie zaistnienia zdarzenia.

Jestem ściśle związany przedstawionym we wniosku opisem stanu faktycznego. Ponoszą Państwo ryzyko związane z ewentualnym błędnym lub nieprecyzyjnym przedstawieniem we wniosku opisu stanu faktycznego (zdarzenia przyszłego). Interpretacja indywidualna wywołuje skutki prawnopodatkowe tylko wtedy, gdy rzeczywisty stan sprawy będącej przedmiotem interpretacji będzie pokrywał się z opisem stanu faktycznego podanym przez Państwa w złożonym wniosku. W związku z tym, w przypadku zmiany któregokolwiek elementu przedstawionego we wniosku opisu sprawy, wydana interpretacja traci swą aktualność. Jeśli w toku postępowania podatkowego, kontroli podatkowej, kontroli celno-skarbowej zostanie określony odmienny stan sprawy, interpretacja nie wywoła w tym zakresie skutków prawnych.

Pouczenie o funkcji ochronnej interpretacji

·Funkcję ochronną interpretacji indywidualnych określają przepisy art. 14k-14nb ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. – Ordynacja podatkowa (t. j. Dz. U. z 2025 r. poz. 111 ze zm.). Interpretacja będzie mogła pełnić funkcję ochronną, jeśli Państwa sytuacja będzie zgodna (tożsama) z opisem stanu faktycznego lub zdarzenia przyszłego i zastosują się Państwo do interpretacji.

·Zgodnie z art. 14na § 1 Ordynacji podatkowej:

·Zgodnie z art. 14na § 2 Ordynacji podatkowej:

Pouczenie o prawie do wniesienia skargi na interpretację

Pan Mają Państwo prawo do zaskarżenia tej interpretacji indywidualnej do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego (...). Zasady zaskarżania interpretacji indywidualnych reguluje ustawa z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi (t. j. Dz. U. z 2024 r. poz. 935 ze zm.; dalej jako „PPSA”).

Skargę do Sądu wnosi się za pośrednictwem Dyrektora KIS (art. 54 § 1 PPSA). Skargę należy wnieść w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia interpretacji indywidualnej (art. 53 § 1 PPSA):

•w formie papierowej, w dwóch egzemplarzach (oryginał i odpis) na adres: Krajowa Informacja Skarbowa, ul. Warszawska 5, 43-300 Bielsko-Biała (art. 47 § 1 PPSA), albo

•w formie dokumentu elektronicznego, w jednym egzemplarzu (bez odpisu), na adres Krajowej Informacji Skarbowej na platformie ePUAP: /KIS/wnioski albo /KIS/SkrytkaESP (art. 47 § 3 i art. 54 § 1a PPSA).

Skarga na interpretację indywidualną może opierać się wyłącznie na zarzucie naruszenia przepisów postępowania, dopuszczeniu się błędu wykładni lub niewłaściwej oceny co do zastosowania przepisu prawa materialnego. Sąd jest związany zarzutami skargi oraz powołaną podstawą prawną (art. 57a PPSA).

Podstawa prawna dla wydania interpretacji

Podstawą prawną dla wydania tej interpretacji jest art. 13 § 2a oraz art. 14b § 1 Ordynacji podatkowej.