Interpretacja indywidualna – stanowisko prawidłowe

Szanowni Państwo,

stwierdzam, że Państwa stanowisko w sprawie oceny skutków podatkowych opisanego zdarzenia przyszłego w podatku od towarów i usług jest prawidłowe.

Zakres wniosku o wydanie interpretacji indywidualnej

17 lipca 2025 r. wpłynął Państwa wniosek o wydanie interpretacji indywidualnej, który dotyczy uznania, że opisany zespół składników majątkowych związanych z najmem nieruchomości o charakterze komercyjnym oraz prowadzeniem działalności gastronomicznej stanowić będzie zorganizowaną część przedsiębiorstwa, a tym samym jego przeniesienie w ramach podziału do Nowej spółki nie będzie podlegać opodatkowaniu podatkiem VAT.

Uzupełnili go Państwo – w odpowiedzi na wezwanie – pismem z 28 sierpnia 2025 r.

Treść wniosku jest następująca:

Opis zdarzenia przyszłego

Wnioskodawca jest polskim rezydentem podatkowym. Wnioskodawca jest spółką kapitałową - spółką z ograniczoną odpowiedzialnością. Ponadto Wnioskodawca jest czynnym podatnikiem podatku VAT.

Wnioskodawca w ramach prowadzonej przez siebie działalności zajmuje się różnymi aktywnościami. Wnioskodawca jest właścicielem kilku nieruchomości położonych w Polsce. Nieruchomości te mają różny charakter i przeznaczenie.

Działalność Wnioskodawcy można podzielić na dwie główne kategorie - wynajem nieruchomości komercyjnych oraz budowa i sprzedaż (lub najem) nieruchomości o charakterze mieszkalnym. Wnioskodawca jest właścicielem pasażu handlowego zlokalizowanego na parterze budynku wielorodzinnego. Pasaż handlowy przystosowany jest na potrzeby prowadzenia działalności gospodarczej - głównie gastronomicznej. Wnioskodawca prowadzi w części tej nieruchomości własną działalność gastronomiczną. Pozostała część nieruchomości jest przeznaczona na wynajem. W pasażu handlowym rozmieszczone są różne lokale gastronomiczne. Wnioskodawca nie jest ich właścicielem, a jedynie wynajmuje określone części ww. pasażu. Pasaż gastronomiczny ma charakter lokalu komercyjnego - nie ma w nim pomieszczeń nadających się do zamieszkania. Pasaż handlowy jest w całości dostosowany do prowadzenia działalności usługowej.

Jednocześnie Wnioskodawca jest również właścicielem nieruchomości o charakterze mieszkalnym - jest właścicielem zarówno pojedynczych lokali (przeznaczonych na wynajem), jak również budynku wielorodzinnego. Część lokali mieszkalnych jest przeznaczona na wynajem długo- lub krótkoterminowy, a część na sprzedaż.

Wnioskodawca zatrudnia pracowników (zleceniobiorców itp.), posiada zawarte umowy z dostawcami, umowy kredytowe, umowy o prowadzenie rachunków bankowych itp.

Wnioskodawca planuje dokonać reorganizacji prowadzonej działalności poprzez dokonanie podziału. Celem planowanego podziału jest wyodrębnienie części majątku Wnioskodawcy do nowej spółki (nowo powstałej). Planowany podział zostanie przeprowadzony zgodnie z przepisami Kodeksu spółek handlowych.

W konsekwencji planowanego podziału sytuacja będzie wyglądać następująco:

1)jedna ze spółek będzie właścicielem pasażu handlowego i będzie zajmowała się wynajmem nieruchomości usługowej (komercyjnej) oraz prowadzeniem działalności gastronomicznej zlokalizowanej w części pasażu handlowego (dalej: Nowa Spółka),

2)druga spółka (dalej również jako: Wnioskodawca lub Stara Spółka) będzie właścicielem lokali mieszkalnych znajdujących się:

a) w budynku mieszkalnym, w którym mieści się również pasaż handlowy (jednak lokale te znajdują się w części mieszkalnej, nie w pasażu handlowym),

b) jednego budynku mieszkalnego wielorodzinnego, w którym znajdują się lokale przeznaczone na wynajem oraz lokale na sprzedaż,

c) drugiego budynku mieszkalnego wielorodzinnego (w trakcie budowy), w którym znajdować się będą lokale przeznaczone na wynajem oraz lokale na sprzedaż.

Z uwagi na kwestie organizacyjne, posiadane kredyty i inne zobowiązania, Wnioskodawca podjął decyzję, że Wnioskodawca, jako Stara Spółka, będzie zarządzać lokalami mieszkalnymi, a Nowa Spółka zajmować się będzie nieruchomościami o charakterze komercyjnym. Możliwe jest, że podział zostanie dokonany w odwrotny sposób, tj. Nowa Spółka stałaby się właścicielem nieruchomości o charakterze mieszkalnym, jednak z uwagi na kwestie organizacyjne, jest to mniej prawdopodobne.

Docelowo Wnioskodawca zamierza doprowadzić do funkcjonalnego podziału aktualnie prowadzonej działalności. W założeniu Wnioskodawcy oba podmioty będą w dalszym ciągu funkcjonowały i prowadziły dalej działalność w oparciu o posiadane aktywa. Na ten moment Wnioskodawca nie planuje dokonywania sprzedaży działalności, czy którejkolwiek ze spółek. Celem podziału jest wyodrębnienie dwóch rodzajów działalności do dwóch różnych podmiotów.

Kryterium podziału majątku, który będzie brany pod uwagę będzie charakter nieruchomości - jedna spółka zajmować się będzie nieruchomościami o charakterze usługowym (komercyjnym), druga zaś nieruchomościami o charakterze mieszkalnym (najem oraz sprzedaż).

W ramach podziału poza majątkiem (nieruchomościami) dokonany zostanie również podział pozostałego majątku (w tym zobowiązań). Na każdą ze spółek przejdą m.in.:

a)pozostałe środki trwałe,

b)komputery, drukarki, urządzenia biurowe itp.,

c)pracownicy, zleceniobiorcy,

d)umowy z kontrahentami, dostawcami itp.,

e)wpłacone kaucje.

Kryterium podziału stanowić będzie związek z konkretnym charakterem nieruchomości. Przykładem można wskazać, że pracownicy i zleceniobiorcy lokalu gastronomicznego, stoliki, krzesła, lady, lodówki, kasy fiskalne przeniesione zostaną do Nowej Spółki, która będzie właścicielem lokalu usługowego.

Ponadto w Nowej Spółce zostanie sprzęt i zaplecze związane z nieruchomością usługową, które to zaplecze jest aktualnie wykorzystywane do prowadzenia działalności polegającej na prowadzeniu lokalu usługowego i wynajmie lokali w pasażu handlowym. Pozostały majątek, który związany jest z prowadzeniem działalności polegającej na budowie, wynajmie i sprzedaży lokali mieszkalnych, zostanie przekazany Starej Spółce, która pozostanie właścicielem budynków i lokali o charakterze mieszkalnym. Stara Spółka pozostanie właścicielem m.in. wyposażenia tych nieruchomości, pracodawcą pracowników i zleceniobiorców odpowiedzialnych za dokonywanie rozliczeń najemców, pilnowanie porządku, a także komputery i sprzęt biurowy związany z tym rodzajem działalności.

Ponadto odpowiednio podzielone zostaną chociażby kaucje, w których posiadaniu jest aktualnie jedynie Wnioskodawca. Kaucje również zostaną podzielone zgodnie z ich przynależnością do nieruchomości usługowych lub mieszkalnych. Stara Spółka pozostanie w posiadaniu kaucji wpłaconych przez najemców lokali mieszkalnych, a do Nowej Spółki zostaną przeniesione kaucje wpłacone przez najemców lokali komercyjnych.

Wszelkie prawa i obowiązki przejdą na rzecz Nowej Spółki z mocy prawa, zatem Nowa Spółka zostanie stroną umów z dostawcami (np.: energii elektrycznej, Internetu, wody), ale również z kontrahentami (serwisami, dostawcami materiałów i towarów).

Wnioskodawca planuje dokonać również podziału rachunków bankowych - część z nich, która na dzisiaj związana jest z działalnością komercyjną, zostanie przeniesiona na Nową Spółkę, która będzie właścicielem nieruchomości komercyjnej. Natomiast rachunki bankowe związane z działalnością nieruchomości mieszkalnych zostaną w Starej Spółce, która pozostanie właścicielem nieruchomości o tym charakterze. Gdyby z powodów organizacyjnych nie było możliwe przeniesienie rachunku bankowego na Nową Spółkę (np.: w obliczu braku zgody banku), Nowa Spółka założy nowe rachunki w ilości niezbędnej do należytego prowadzenia planowanej działalności gospodarczej.

Obecnie Wnioskodawca nie prowadzi odrębnych ksiąg handlowych dla poszczególnych rodzajów działalności. Jednakże księgowość jest prowadzona w taki sposób, że możliwe jest przyporządkowanie poszczególnych przychodów i kosztów dla poszczególnych rodzajów działalności.

Ponadto możliwe będzie podzielenie majątku Wnioskodawcy na majątek należny Starej Spółce i Nowej Spółce. Podział, który jest planowany będzie miał odzwierciedlenie na wszystkich polach aktualnej działalności Wnioskodawcy. Wolą Wnioskodawcy jest podzielenie działalności zarówno z perspektywy finansowej, jak i organizacyjnej. Dokonany podział ma doprowadzić do powstania, obok Wnioskodawcy, dodatkowego podmiotu, jednak w założeniu oba podmioty będą w dalszym ciągu prowadziły aktywną działalność gospodarczą.

Na skutek przeprowadzonego podziału aktualnym wspólnikom Wnioskodawcy (jest ich dwóch) zostaną udostępnione udziały w Nowej Spółce w takiej samej proporcji, w jakiej posiadają oni udziały w kapitale zakładowym Wnioskodawcy.

W konsekwencji dokonanej czynności, aktualni wspólnicy Wnioskodawcy, będą wspólnikami Starej Spółki i Nowej Spółki. Podział Wnioskodawcy ma uzasadnienie biznesowe - wolą jest dokonanie podziału, który skutkować będzie m.in. ograniczeniem ryzyk gospodarczych i biznesowych, za które aktualnie odpowiedzialność ponosi w pełnym zakresie Wnioskodawca.

Celem wspólników Wnioskodawcy nie jest unikanie czy uchylanie się od opodatkowania, a jedynie uporządkowanie prowadzonej działalności w taki sposób, aby dokonać podziału aktywów (i pasywów) posiadanych przez Wnioskodawcę. Wnioskodawca zamierza doprowadzić do sytuacji, w której aktywa i pasywa podzielone zostaną zgodnie z charakterem nieruchomości, co znacznie ograniczy jego ryzyka. Wnioskodawca chce ograniczyć kumulowanie aktywów w jednym podmiocie.

Planowany podział pozwoli również na przeprowadzenie sukcesji generalnej, dzięki czemu Nowa Spółka w łatwiejszy sposób stanie się stroną umów (np.: przejście pracodawcy, wejście w miejsce strony umów). Taka forma podziału pozwoli również zoptymalizować cały proces przenoszenia majątku Wnioskodawcy na Nową Spółkę, bowiem odbędzie się on z mocy samego prawa. Spółka, która powstanie z podziału Wnioskodawcy przyjmie dla celów podatkowych otrzymany na skutek podziału majątek w wartości, która wynikać będzie z ksiąg podmiotu dzielonego, a majątek ten będzie przypisany do działalności prowadzonej na terytorium Polski.

Uzupełnienie opisu zdarzenia przyszłego

Do Nowej Spółki przeniesiona zostanie w szczególności nieruchomość (pasaż handlowy) - będzie to główny składnik majątkowy Nowej Spółki. Dodatkowo do Nowej Spółki przeniesione zostaną wszelkie składniki majątkowe powiązane z prowadzeniem działalności związanej z najmem nieruchomości o charakterze komercyjnym i prowadzeniem działalności gastronomicznej, takie jak: sprzęt komputerowy, sprzęt biurowy, stoliki i krzesła, lodówki, lady, umowy zlecenia, umowy o pracę, umowy z kontrahentami, umowy z dostawcami (np.: energii elektrycznej).

Nowa Spółka przejmie również zobowiązania Wnioskodawcy, które dotyczą pasażu handlowego i działalności polegającej na komercyjnym najmie nieruchomości i działalności gastronomicznej.

Nowa Spółka przejmie również pracowników, umowy zawarte z serwisami sprzątającymi czy konserwatorami.

Na moment przeniesienia majątku związanego z najmem nieruchomości o charakterze komercyjnym oraz prowadzeniem działalności gastronomicznej będą istniały zobowiązania, które będą związane ze składnikami majątkowymi, które będą przedmiotem przeniesienia do Nowej Spółki. Zobowiązania te zostaną przeniesione do Nowej Spółki.

Przejście wskazanych w pytaniu składników majątkowych będzie wiązało się z tzw. przejściem zakładu pracy lub jego części na innego pracodawcę. W konsekwencji przeprowadzonych czynności to Nowa Spółka przejmie obowiązki pracodawcy (zleceniodawcy) w stosunku do osób aktualnie zatrudnionych u Wnioskodawcy. Kryterium przejścia pracowników (zleceniobiorców) do Nowej Spółki będzie związek z prowadzoną działalnością związaną z najmem nieruchomości o charakterze komercyjnym i działalnością gastronomiczną. Pozostałe osoby (tj. niezwiązane z tą gałęzią działalności, pozostaną zatrudnione u Wnioskodawcy).

Nowa Spółka ma zamiar kontynuowania działalności za pomocą składników majątkowych przypisanych do działalności związanej z najmem nieruchomości o charakterze komercyjnym i działalności gastronomicznej.

Nowa Spółka będzie mogła kontynuować działalność związaną z prowadzeniem działalności związanej z najmem nieruchomości o charakterze komercyjnym i działalnością gastronomiczną w zasadzie od momentu jej utworzenia. Nowa Spółka będzie musiała jednak zawrzeć umowy dotyczące m.in. obsługi księgowej (aktualnie księgowość prowadzona jest zbiorczo dla Wnioskodawcy). Możliwe jest, że Nowa Spółka będzie musiała zawrzeć również umowy dotyczące prowadzenia rachunków bankowych (jeśli taki będzie wymóg banku).

Może okazać się konieczne zawarcie dodatkowych umów przez Nową Spółkę, jednak umowy te określić można mianem usług pomocniczych (jak np.: prowadzenie rachunku bankowego). Główny przedmiot działalności Nowa Spółka będzie mogła kontynuować bez dodatkowych nakładów.

Na ten moment u Wnioskodawcy brak jest prawnego wyodrębnienia składników majątkowych - nie jest sporządzony statut lub regulamin. Składniki są jednak wyodrębnione funkcjonalnie i faktycznie – u Wnioskodawcy wykształcił się podział składników majątkowych należących do konkretnych gałęzi działalności.

Przykładem wskazać można m.in. na rozgraniczenie rachunków bankowych służących do prowadzenia działalności związanej z najmem nieruchomości o charakterze komercyjnym i działalności gastronomicznej oraz najmu lokali mieszkalnych. Mimo, że na razie u Wnioskodawcy prowadzone są wszystkie trzy rodzaje działalności, to jednak wewnętrznie wykształcił się podział, który pozwala na lepsze zarządzanie.

Podobnie wygląda sytuacja prowadzenia księgowości. Księgowość prowadzona jest zbiorczo dla całego podmiotu, jednak na potrzeby księgowości zarządczej prowadzone są księgi analityczne, które pozwalają m.in. na przyporządkowanie konkretnych kosztów i przychodów do konkretnych rodzajów działalności.

W ocenie Wnioskodawcy, Nowa Spółka będzie miała potencjalną zdolność do funkcjonowania jako samodzielny podmiot gospodarczy realizujący zadania gospodarcze. Nowa Spółka przejmie pracowników (zleceniobiorców), którzy dzisiaj są odpowiedzialni m.in. za działalność związaną z najmem nieruchomości o charakterze komercyjnym i działalności gastronomicznej. Ponadto Nowa Spółka przejmie majątek, który aktualnie jest wykorzystywany w ww. działalności.

Nowa Spółka zostanie wyposażona w majątek, który pozwoli jej na prowadzenie działalności i funkcjonowanie jako odrębny podmiot.

Wymaga podkreślenia, że Wnioskodawca prowadzi księgowość tak, że możliwe jest wydzielenie różnych rodzajów działalności - pozwoli to na płynne rozpoczęcie prowadzenia działalności przez Nową Spółkę.

Możliwe jest, że Stara Spółka będzie wykorzystywała pomieszczenie biurowe na potrzeby posiadania adresu rejestracyjnego i siedziby. Dzisiaj cała dokumentacja dotycząca Wnioskodawcy (zatem wszystkich rodzajów jej działalności) znajduje się pod adresem, pod którym znajduje się pasaż handlowy oraz w którym znajdują się pomieszczenia biurowe wykorzystywane przez Starą Spółkę. Zatem część pomieszczeń biurowych może zostać udostępniona przez Nową Spółkę Starej Spółce.

Jak wskazano powyżej, możliwe jest, że Stara Spółka będzie wynajmowała pomieszczenia biurowe od Nowej Spółki. Powodem takiej decyzji może być m.in. chęć pozostania w tym samym Urzędzie Skarbowym (zmiana siedziby Starej Spółki skutkowałaby zmianą również właściwego Urzędu Skarbowego) oraz fakt, że aktualnie istnieją już pomieszczenia przystosowane do działalności biurowej - pomieszczenia, których właścicielem stanie się Nowa Spółka.

Stara Spółka musiałaby zainwestować dodatkowe środki, aby wynająć pomieszczenia od podmiotów trzecich (w tym zainwestować w ich wyposażenie itp.) lub przystosować inne pomieszczenia do roli biur (np.: w budynku, którego wyłącznym właścicielem stanie się Stara Spółka). Jeśli ziści się wskazany powyżej scenariusz, to strony (Stara Spółka i Nowa Spółka) zawrą umowę najmu na warunkach odpowiadających warunkom rynkowym (będzie to najem, a nie np.: użyczenie).

W związku z powyższym świadczącym będzie Nowa Spółka (jako wynajmujący), a odbiorcą usług będzie Stara Spółka (jako najemca). Najem będzie odpłatny.

Składniki majątkowe związane z prowadzeniem działalności związanej z najmem nieruchomości o charakterze komercyjnym i działalnością gastronomiczną, będą stanowiły zespół składników materialnych i niematerialnych obejmujący wierzytelności i zobowiązania.

Pytanie w zakresie podatku od towarów i usług (pytanie oznaczone we wniosku nr 6)

Czy podział Wnioskodawcy będzie podlegać opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług?

Państwa stanowisko w sprawie w zakresie podatku od towarów i usług

W ocenie Wnioskodawcy planowany podział nie będzie podlegać opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług.

Zgodnie z art. 6 pkt 1) ustawy o podatku od towarów i usług (dalej: ustawa o VAT), przepisów ustawy o VAT nie stosuje się do transakcji zbycia przedsiębiorstwa lub zorganizowanej części przedsiębiorstwa.

W art. 2 pkt 27e) ustawy o VAT możemy znaleźć definicję zorganizowanej części przedsiębiorstwa, przez którą rozumie się organizacyjnie i finansowo wyodrębniony w istniejącym przedsiębiorstwie zespół składników materialnych i niematerialnych, w tym zobowiązania, przeznaczonych do realizacji określonych zadań gospodarczych, który zarazem mógłby stanowić niezależne przedsiębiorstwo samodzielnie realizujące te zadania.

Definicja ta jest zgodna z wcześniej wskazywaną definicją zawartą w ustawie o CIT czy ustawie o PIT.

W takim zaś wypadku również w tym zakresie Wnioskodawca uważa, że zarówno majątek przenoszony do Nowej Spółki, jak i majątek pozostający w Starej Spółce stanowi ZCP.

Skoro zatem uznać, że majątek przenoszony do Nowej Spółki stanowi ZCP, to zastosowanie znajdzie w tym wypadku art. 6 pkt 1) ustawy o VAT, a w konsekwencji uznać należy, że planowany podział Wnioskodawcy nie będzie podlegać opodatkowaniu podatkiem VAT.

Ocena stanowiska

Stanowisko, które przedstawili Państwo we wniosku w zakresie podatku od towarów i usług jest prawidłowe.

Uzasadnienie interpretacji indywidualnej

Zgodnie z art. 5 ust. 1 pkt 1 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (t. j. Dz. U. z 2025 r. poz. 775 ze zm.), zwanej dalej „ustawą”:

W myśl art. 7 ust. 1 ustawy:

Na podstawie art. 2 pkt 6 ustawy:

Jednocześnie przepis art. 6 ustawy wskazuje na wyłączenia określonych czynności spod zakresu przepisów ustawy o podatku od towarów i usług. Są w nim wskazane czynności, które co do zasady należą do grupy czynności podlegających opodatkowaniu, mieszczące się w zakresie odpłatnej dostawy towarów czy też odpłatnego świadczenia usług, z uwagi jednak na stosowne wyłączenie, czynności te nie podlegają opodatkowaniu.

I tak, na mocy art. 6 pkt 1 ustawy:

Ustawodawca w ww. przepisie nie zdefiniował, co należy rozumieć pod pojęciem „transakcji zbycia”. Uwzględniając zakres przedmiotowy ustawy o podatku od towarów i usług pojęcie to należy rozumieć w sposób zbliżony do pojęcia „dostawy towarów” w ujęciu art. 7 ust. 1 ustawy, tzn. „zbycie” obejmuje wszelkie czynności, w ramach których następuje przeniesienie prawa do rozporządzania przedmiotem jak właściciel, np. sprzedaż, zamianę, darowiznę, nieodpłatne przekazanie, przeniesienie własności w formie wkładu niepieniężnego, czyli aportu. Zbycie przedsiębiorstwa lub zorganizowanej części przedsiębiorstwa podlega zasadzie swobody umów, a więc może nastąpić na podstawie każdej czynności rozporządzającej, w tym także w formie umowy sprzedaży lub aportu.

Przepisy regulujące prawną instytucję podziału spółek stanowią treść działu II ustawy z dnia 15 września 2000 r. Kodeks spółek handlowych (t. j. Dz. U. z 2024 r. poz. 18 ze zm.), zwanej dalej „Ksh”.

Zgodnie z art. 529 § 1 Ksh wyróżniono sposoby dokonania podziału spółek kapitałowych. Zgodnie z ww. przepisem:

Stosownie do art. 529 § 2 Ksh:

Na mocy art. 530 § 1 i § 2 Ksh:

Stosownie do art. 531 § 1 Ksh:

Zgodnie z art. 531 § 2 Ksh:

W odniesieniu do dotychczas funkcjonujących form podziału spółki, uregulowanych przepisami kodeksu spółek handlowych, podział przez wyodrębnienie wyróżnia się tym, że w nowej spółce lub spółce istniejącej, do której następuje przeniesienie części majątku spółki dzielonej, udziały lub akcje obejmuje spółka dzielona. Z kolei, we wszystkich innych formach podziału przewidzianych przepisami prawa, omawiane akcje lub udziały są zawsze obejmowane przez wspólników lub akcjonariuszy spółki podlegającej podziałowi.

Wprowadzenie nowej formy podziału przez wyodrębnienie przez polskiego ustawodawcę jest konsekwencją implementacji dyrektywy Parlamentu Europejskiego oraz Rady z 27 listopada 2019 r., nr (UE) 2019/2121.

Podkreślenia wymaga, że ze względu na szczególny charakter przepisu art. 6 pkt 1 ustawy o podatku VAT, winien on być interpretowany ściśle, co oznacza, że ma zastosowanie wyłącznie w przypadku zbycia (a zatem wszelkich czynności, w ramach których następuje przeniesienie prawa do rozporządzania towarami jak właściciel) przedsiębiorstwa (w rozumieniu Kodeksu cywilnego) lub zorganizowanej jego części, zdefiniowanej w art. 2 pkt 27e ustawy.

W myśl art. 2 pkt 27e ustawy:

Podstawowym wymogiem dla uznania, że transakcja dotyczy zorganizowanej części przedsiębiorstwa jest więc to, aby obejmowała ona zespół składników materialnych i niematerialnych (w tym zobowiązań). Kolejnym warunkiem jest wydzielenie tego zespołu w istniejącym przedsiębiorstwie. Wydzielenie to ma zachodzić na trzech płaszczyznach: organizacyjnej, finansowej i funkcjonalnej (przeznaczenie do realizacji określonych zadań gospodarczych). Elementami zespołu składników materialnych i niematerialnych, stanowiących zorganizowaną część przedsiębiorstwa, powinny być w szczególności aktywa trwałe, obrotowe, a także czynnik ludzki, czyli kadra pracownicza.

Wyodrębnienie organizacyjne oznacza, że zorganizowana część przedsiębiorstwa ma swoje miejsce w strukturze organizacyjnej podatnika jako dział, wydział, oddział itp. Przy czym, w doktrynie zwraca się uwagę, że organizacyjne wyodrębnienie powinno być dokonane na bazie statutu, regulaminu lub innego aktu o podobnym charakterze. Organizacyjny aspekt wyodrębnienia oznacza, że składniki tworzące „część przedsiębiorstwa” powinny posiadać cechę zorganizowania. Cecha ta powinna występować w „istniejącym przedsiębiorstwie”, a więc w ramach prowadzonej działalności i dotyczyć określonego zespołu składników tworzących część tego przedsiębiorstwa.

Wyodrębnienie finansowe najpełniej realizowane jest w przypadku zakładu lub oddziału osoby prawnej. Wyodrębnienie finansowe nie oznacza samodzielności finansowej, ale sytuację, w której przez odpowiednią ewidencję zdarzeń gospodarczych możliwe jest przyporządkowanie przychodów i kosztów oraz należności i zobowiązań do zorganizowanej części przedsiębiorstwa.

Natomiast wyodrębnienie funkcjonalne należy rozumieć jako przeznaczenie do realizacji określonych zadań gospodarczych. Zorganizowana część przedsiębiorstwa musi stanowić funkcjonalnie odrębną całość – obejmować elementy niezbędne do samodzielnego prowadzenia działań gospodarczych, którym służy w strukturze przedsiębiorstwa. Aby zatem część mienia przedsiębiorstwa mogła być uznana za jego zorganizowaną część, musi ona – obiektywnie oceniając – posiadać potencjalną zdolność do funkcjonowania jako samodzielny podmiot gospodarczy. Składniki majątkowe materialne i niematerialne wchodzące w skład zorganizowanej części przedsiębiorstwa muszą zatem umożliwić nabywcy podjęcie działalności gospodarczej w ramach odrębnego przedsiębiorstwa.

Ponadto, wymagane jest, aby zorganizowana część przedsiębiorstwa mogła stanowić potencjalnie niezależne przedsiębiorstwo samodzielnie realizujące zadania gospodarcze, których realizacji służy w istniejącym przedsiębiorstwie. Powyższe oznacza, że przez zorganizowaną część przedsiębiorstwa można rozumieć wyłącznie tę część przedsiębiorstwa, która jest przede wszystkim wyodrębniona organizacyjnie, ale także posiada wewnętrzną samodzielność finansową.

W związku z powyższym, w rozumieniu przepisów podatkowych, aby określony zespół składników majątkowych mógł zostać zakwalifikowany jako zorganizowana część przedsiębiorstwa, nie jest wystarczające jakiekolwiek zorganizowanie masy majątkowej, ale musi się ona odznaczać pełną odrębnością niezbędną do samodzielnego funkcjonowania w obrocie gospodarczym.

Zorganizowaną część przedsiębiorstwa tworzą więc składniki, będące we wzajemnych relacjach, takich by można było mówić o nich jako o zespole, a nie o zbiorze przypadkowych elementów, których jedyną cechą wspólną jest własność jednego podmiotu gospodarczego.

Reasumując, na gruncie ustawy o podatku od towarów i usług mamy do czynienia ze zorganizowaną częścią przedsiębiorstwa, jeżeli spełnione są łącznie następujące przesłanki:

1.istnieje zespół składników materialnych i niematerialnych, w tym zobowiązania;

2.zespół ten jest organizacyjnie i finansowo wyodrębniony w istniejącym przedsiębiorstwie;

3.składniki te przeznaczone są do realizacji określonych zadań gospodarczych;

4.zespół tych składników mógłby stanowić niezależne przedsiębiorstwo samodzielnie realizujące ww. zadania gospodarcze.

Brak zaistnienia którejkolwiek z omawianych powyżej przesłanek wyklucza uznanie zespołu składników majątkowych przedsiębiorstwa za jego zorganizowaną część w rozumieniu art. 2 pkt 27e ustawy.

Ponadto, przy ocenie czy składniki majątku powinny być uznane za zorganizowaną część przedsiębiorstwa, o której mowa w art. 2 pkt 27e ustawy uwzględnić należy następujące okoliczności:

• zamiar kontynuowania przez nabywcę działalności prowadzonej dotychczas przez zbywcę przy pomocy składników majątkowych będących przedmiotem transakcji oraz
• faktyczną możliwość kontynuowania tej działalności w oparciu o składniki będące przedmiotem transakcji.

Wskazanej oceny należy dokonać na moment przeprowadzenia transakcji. Tym samym, w przypadku, gdy konieczne dla kontynuowania działalności gospodarczej jest angażowanie przez nabywcę innych składników majątku, które nie są przedmiotem transakcji lub podejmowanie dodatkowych działań, brak jest możliwości stwierdzenia, że w danym przypadku zespół składników majątkowych stanowi zorganizowaną część przedsiębiorstwa.

Zaznaczenia wymaga, że definicja zorganizowanej części przedsiębiorstwa zawarta w przepisie art. 2 pkt 27e ustawy, nie jest definicją samoistną, lecz należy rozpatrywać ją m.in. w kontekście uregulowań art. 6 pkt 1 ustawy, który wyłącza z opodatkowania podatkiem od towarów i usług zbycie składników majątkowych i niemajątkowych uprzednio wyodrębnionych organizacyjnie i finansowo w istniejącym przedsiębiorstwie, przeznaczonych do realizacji określonych zadań gospodarczych, nie dotyczy natomiast zbycia poszczególnych składników majątkowych przedsiębiorstwa.

Zakres powyższego wyłączenia z zakresu opodatkowania zdefiniował w wyrokach Trybunał Sprawiedliwości Unii Europejskiej. W wyroku z 27 listopada 2003 r. sprawa C-497/01 Zita-Modes, TSUE stwierdził, że:

Ponadto TSUE zauważył, że przejmującego należy traktować jako następcę zbywającego, przy czym, aby przejmujący mógł zostać uznany za następcę zbywającego, musi on kontynuować działalność prowadzoną przez zbywcę.

Podobnie Trybunał wypowiedział się w wyroku z 10 listopada 2011 r. w sprawie C-444/10 Finanzamt Ludenscheid przeciwko Christel Schriever, wskazując, że:

O tym, czy nastąpiło zbycie zorganizowanej części przedsiębiorstwa decydują każdorazowo okoliczności faktyczne związane z konkretną transakcją. Podatnik obowiązany jest do prawidłowego określenia przedmiotu opodatkowania, co wiąże się z koniecznością prawidłowego zdefiniowania dokonywanej czynności.

Z przedstawionego opisu sprawy wynika, że są Państwo czynnym podatnikiem podatku VAT. Planują Państwo dokonać reorganizacji prowadzonej działalności poprzez dokonanie podziału. Celem planowanego podziału jest wyodrębnienie części Państwa majątku do nowej spółki. Planowany podział zostanie przeprowadzony zgodnie z przepisami Kodeksu spółek handlowych. W konsekwencji planowanego podziału Nowa Spółka będzie właścicielem pasażu handlowego i będzie zajmowała się wynajmem nieruchomości usługowej (komercyjnej) oraz prowadzeniem działalności gastronomicznej zlokalizowanej w części pasażu handlowego, Stara Spółka będzie właścicielem lokali mieszkalnych znajdujących się: w budynku mieszkalnych, w którym mieści się również handlowy, budynku mieszkalnego wielorodzinnego, w którym znajdują się lokale przeznaczone na wynajem oraz lokale na sprzedaż, budynku mieszkalnego wielorodzinnego (w trakcie budowy), w którym znajdować się będą lokale przeznaczone na wynajem oraz lokale na sprzedaż. Zamierzają Państwo doprowadzić do funkcjonalnego podziału aktualnie prowadzonej działalności, w ramach którego oba podmioty będą w dalszym ciągu funkcjonowały i prowadziły działalność w oparciu o posiadane aktywa.

Do Nowej Spółki przeniesiona zostanie w szczególności nieruchomość (pasaż handlowy) - będzie to główny składnik majątkowy Nowej Spółki. Do Nowej Spółki przeniesione zostaną wszelkie składniki majątkowe powiązane z prowadzeniem działalności związanej z najmem nieruchomości o charakterze komercyjnym i prowadzeniem działalności gastronomicznej, takie jak: sprzęt komputerowy, sprzęt biurowy, stoliki i krzesła, lodówki, lady, umowy zlecenia, umowy o pracę, umowy z kontrahentami (serwisami, dostawcami materiałów i towarów), umowy z dostawcami (np.: energii elektrycznej, Internetu, wody). Do Nowej Spółki zostaną przeniesione kaucje wpłacone przez najemców lokali komercyjnych.

Państwa wątpliwości w sprawie dotyczą uznania, czy opisany zespół składników majątkowych związanych z najmem nieruchomości o charakterze komercyjnym oraz prowadzeniem działalności gastronomicznej stanowić będzie zorganizowaną część przedsiębiorstwa, a tym samym jego przeniesienie w ramach podziału do Nowej spółki nie będzie podlegać opodatkowaniu podatkiem VAT.

Jak już wyjaśniono, zorganizowaną część przedsiębiorstwa tworzą składniki, będące we wzajemnych relacjach, takich by można było mówić o nich jak o zespole, a nie o zbiorze przypadkowych elementów, których jedyną cechą wspólną jest własność jednego podmiotu gospodarczego. Oznacza to, że zorganizowana część przedsiębiorstwa nie jest sumą poszczególnych składników, przy pomocy których będzie można prowadzić odrębny zakład, lecz zorganizowanym zespołem tych składników, przy czym punktem odniesienia jest tutaj rola, jaką składniki majątkowe odgrywają w funkcjonowaniu przedsiębiorstwa w momencie przekazania określonych składników majątkowych (na ile stanowią w nim w tym momencie, wyodrębnioną organizacyjnie i funkcjonalnie całość).

Analiza przedstawionego opisu zdarzenia przyszłego prowadzi do wniosku, że zespół składników majątkowych związanych z najmem nieruchomości o charakterze komercyjnym oraz prowadzeniem działalności gastronomicznej stanowić będzie na dzień podziału zorganizowaną część przedsiębiorstwa w rozumieniu art. 2 pkt 27e ustawy, ponieważ odznaczać się będą odrębnością organizacyjną, finansową i funkcjonalną z możliwością samodzielnego funkcjonowania w obrocie gospodarczym oraz będzie obejmować zobowiązania.

Z okoliczności sprawy wynika, że Państwa działalność można podzielić na dwie główne kategorie - wynajem nieruchomości komercyjnych oraz budowa i sprzedaż (lub najem) nieruchomości o charakterze mieszkalnym. Brak jest prawnego wyodrębnienia składników majątkowych, gdyż nie jest sporządzony statut lub regulamin. Składniki są jednak wyodrębnione funkcjonalnie i faktycznie –wykształcił się podział składników majątkowych należących do konkretnych gałęzi Państwa działalności. Możliwe jest podzielenie Państwa majątku na majątek należny Starej Spółce i Nowej Spółce. Podział, który jest planowany będzie miał odzwierciedlenie na wszystkich polach aktualnej Państwa działalności. Tym samym warunek wyodrębnienia organizacyjnego przenoszonych składników związanych z najmem nieruchomości o charakterze komercyjnym oraz prowadzeniem działalności gastronomicznej należy uznać za spełniony.

O wyodrębnieniu finansowym zespołu składników majątkowych świadczy fakt, że choć nie prowadzą Państwo odrębnych ksiąg handlowych dla poszczególnych rodzajów działalności, jednakże możliwe jest przyporządkowanie przychodów i kosztów dla poszczególnych rodzajów działalności. Część rachunków bankowych, która związana jest z działalnością komercyjną zostanie przeniesiona na Nową Spółkę.

Składniki majątkowe związane z najmem nieruchomości o charakterze komercyjnym oraz prowadzeniem działalności gastronomicznej będą również wyodrębnione funkcjonalnie, bowiem Nowa Spółka będzie miała potencjalną zdolność do funkcjonowania jako samodzielny podmiot gospodarczy realizujący zadania gospodarcze. Nowa Spółka zostanie wyposażona w majątek, który pozwoli jej na prowadzenie działalności i funkcjonowanie jako odrębny podmiot.

W ramach podziału Nowa Spółka przejmie Państwa zobowiązania, które dotyczą pasażu handlowego i działalności polegającej na komercyjnym najmie nieruchomości i działalności gastronomicznej. Nowa Spółka przejmie obowiązki pracodawcy (zleceniodawcy) w stosunku do osób aktualnie zatrudnionych u Państwa (podział będzie wiązał się z tzw. przejściem zakładu pracy lub jego części na innego pracodawcę).

Wskazaliście Państwo, że Nowa Spółka będzie musiała zawrzeć umowy dotyczące m.in. obsługi księgowej (aktualnie księgowość prowadzona jest zbiorczo). Ponadto gdyby nie było możliwe przeniesienie rachunku bankowego na Nową Spółkę (np.: w obliczu braku zgody banku), Nowa Spółka założy nowe rachunki w ilości niezbędnej do należytego prowadzenia planowanej działalności gospodarczej.

Należy w tym miejscu wskazać, że nie w każdym przypadku konieczne jest przeniesienie wszystkich elementów wchodzących w skład standardowych elementów typowych dla transakcji dotyczących zbycia przedsiębiorstwa czy ZCP, ważne aby nabywca mógł kontynuować działalność gospodarczą w oparciu o składniki materialne i niematerialne będące przedmiotem transakcji – co będzie miało miejsce w opisanym przypadku. Jak wynika z wniosku, Nowa Spółka będzie mogła kontynuować działalność związaną z najmem nieruchomości o charakterze komercyjnym i działalnością gastronomiczną w zasadzie od momentu jej utworzenia. Do Nowej Spółki przeniesione zostaną wszelkie składniki majątkowe powiązane z prowadzeniem działalności związanej z najmem nieruchomości o charakterze komercyjnym i prowadzeniem działalności gastronomicznej.

Co istotne w sprawie, Nowa Spółka ma zamiar kontynuowania działalności za pomocą składników majątkowych przypisanych do działalności związanej z najmem nieruchomości o charakterze komercyjnym i działalności gastronomicznej.

Analiza zaprezentowanego opisu sprawy w kontekście przytoczonych regulacji prawnych oraz orzecznictwa TSUE, prowadzi do wniosku, że zostaną spełnione wszystkie wskazane wcześniej przesłanki do uznania zespołu składników majątkowych związanych z najmem nieruchomości o charakterze komercyjnym i działalnością gastronomiczną za zorganizowaną część przedsiębiorstwa, o której mowa w art. 2 pkt 27e ustawy o VAT.

W konsekwencji uznania zespołu składników majątkowych związanych z najmem nieruchomości o charakterze komercyjnym i działalnością gastronomiczną za zorganizowaną część przedsiębiorstwa, planowane przeniesienie w ramach podziału tych składników na Nową Spółkę, będzie - zgodnie z cytowanym powyżej art. 6 pkt 1 ustawy o VAT - wyłączone z opodatkowania podatkiem VAT.

Tym samym, Państwa stanowisko w zakresie pytania oznaczonego we wniosku nr 6 jest prawidłowe.

Dodatkowe informacje

Informacja o zakresie rozstrzygnięcia

Interpretacja dotyczy zdarzenia przyszłego, które Państwo przedstawili i stanu prawnego, który obowiązuje w dniu wydania interpretacji.

Wydana interpretacja dotyczy tylko sprawy będącej przedmiotem wniosku (zadanych pytań). Inne kwestie przedstawione w opisie zdarzenia przyszłego, bądź we własnym stanowisku, w szczególności dotyczące majątku związanego z nieruchomościami o charakterze mieszkalnym pozostającego w Starej Spółce, które nie zostały objęte pytaniami nie mogą być – zgodnie z art. 14b § 1 Ordynacji podatkowej – rozpatrzone.

Interpretacja rozstrzyga wyłącznie w zakresie pytania oznaczonego we wniosku nr 6 dotyczącego podatku od towarów i usług. W zakresie pytań nr 1-4 dotyczących podatku dochodowego od osób prawnych zostanie wydane odrębne rozstrzygnięcie. W zakresie pytania nr 5 dotyczącego podatku dochodowego od osób fizycznych zostało wydane odrębne rozstrzygnięcie.

Ze względu na autonomiczność prawa podatkowego i odrębność uregulowań prawnych w zakresie podatku dochodowego i podatku VAT rozstrzygnięcie przyjęte w niniejszej interpretacji dot. uznania składników majątkowych związanych z najmem nieruchomości o charakterze komercyjnym oraz prowadzeniem działalności gastronomicznej za zorganizowaną część przedsiębiorstwa, a tym samym jego przeniesienie w ramach podziału do Nowej spółki będzie wyłączone z opodatkowania podatkiem VAT, pozostaje bez wpływu na rozstrzygnięcie przyjęte w tym zakresie na gruncie przepisów dotyczących podatku dochodowego.

Jednocześnie wskazuję, że interpretacja indywidualna wywołuje skutki prawnopodatkowe tylko wtedy, gdy zdarzenie przyszłe sprawy będącej przedmiotem interpretacji pokrywać się będzie ze zdarzeniem przyszłym podanym przez Państwa w złożonym wniosku. W związku z powyższym, w przypadku zmiany któregokolwiek elementu przedstawionego we wniosku opisu sprawy, udzielona odpowiedź traci swoją aktualność.

Pouczenie o funkcji ochronnej interpretacji

·Funkcję ochronną interpretacji indywidualnych określają przepisy art. 14k-14nb ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. – Ordynacja podatkowa (t. j. Dz. U. z 2025 r. poz. 111 ze zm.). Interpretacja będzie mogła pełnić funkcję ochronną, jeśli Państwa sytuacja będzie zgodna (tożsama) z opisem stanu faktycznego lub zdarzenia przyszłego i zastosują się Państwo do interpretacji.

·Zgodnie z art. 14na § 1 Ordynacji podatkowej:

·Zgodnie z art. 14na § 2 Ordynacji podatkowej:

Pouczenie o prawie do wniesienia skargi na interpretację

Mają Państwo prawo do zaskarżenia tej interpretacji indywidualnej do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w (…). Zasady zaskarżania interpretacji indywidualnych reguluje ustawa z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi (t. j. Dz. U. z 2024 r. poz. 935 ze zm.; dalej jako „PPSA”).

Skargę do Sądu wnosi się za pośrednictwem Dyrektora KIS (art. 54 § 1 PPSA). Skargę należy wnieść w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia interpretacji indywidualnej (art. 53 § 1 PPSA):

·w formie papierowej, w dwóch egzemplarzach (oryginał i odpis) na adres: Krajowa Informacja Skarbowa, ul. Warszawska 5, 43-300 Bielsko-Biała (art. 47 § 1 PPSA), albo

·w formie dokumentu elektronicznego, w jednym egzemplarzu (bez odpisu), na adres Krajowej Informacji Skarbowej na platformie ePUAP: /KIS/wnioski albo /KIS/SkrytkaESP (art. 47 § 3 i art. 54 § 1a PPSA).

Skarga na interpretację indywidualną może opierać się wyłącznie na zarzucie naruszenia przepisów postępowania, dopuszczeniu się błędu wykładni lub niewłaściwej oceny co do zastosowania przepisu prawa materialnego. Sąd jest związany zarzutami skargi oraz powołaną podstawą prawną (art. 57a PPSA).

Podstawa prawna dla wydania interpretacji

Podstawą prawną dla wydania tej interpretacji jest art. 13 § 2a oraz art. 14b § 1 Ordynacji podatkowej.