Temat interpretacji
Temat interpretacji
Temat interpretacji
Interpretacja indywidualna - stanowisko w części prawidłowe a w części nieprawidłowe
Szanowna Pani,
stwierdzam, że Pani stanowisko w sprawie oceny skutków podatkowych opisanego zdarzenia przyszłego w podatku od spadków i darowizn:
- w części dotyczącej obowiązku zgłoszenia nabycia tytułem darowizny - jest nieprawidłowe,
- w pozostałej części - jest prawidłowe.
Zakres wniosku o wydanie interpretacji indywidualnej
8 września 2025 r. wpłynął Pani wniosek z 4 września 2025 r. o wydanie interpretacji indywidualnej, który dotyczy podatku od spadków i darowizn w zakresie skutków podatkowych darowizny nieruchomości stanowiącej lokal mieszkalny. Treść wniosku jest następująca:
Opis zdarzenia przyszłego
Pani brat oraz jego małżonka są właścicielami - na zasadzie współwłasności łącznej, tj. wspólności ustawowej majątkowej małżeńskiej - nieruchomości stanowiącej lokal mieszkalny. Pani brat zamierza zawrzeć z Panią umowę darowizny, na podstawie której daruje Pani ww. lokal mieszkalny. Bratowa (żona brata) akceptuje decyzję swojego męża i wyraża zgodę na zawarcie tej umowy darowizny. Przedmiotowa umowa darowizny lokalu mieszkalnego będzie zawarta w formie aktu notarialnego pomiędzy Panią jako obdarowaną a Pani bratem jako darczyńcą, tj. pomiędzy rodzeństwem. Darczyńcą będzie zatem tylko i wyłącznie Pani brat. Bratowa (żona brata) złoży natomiast - w trybie przepisu art. 37 § 1 ustawy Kodeks rodzinny i opiekuńczy - oświadczenie, w którym wyrazi zgodę na dokonanie rzeczonej darowizny lokalu mieszkalnego.
Pytanie
Czy jako obdarowana będzie Pani zwolniona - na podstawie przepisu art. 4a ust. 1 pkt 1 ustawy o podatku od spadków i darowizn (i pod warunkiem dokonania zgłoszenia, o którym mowa w tym przepisie) - od obowiązku zapłaty podatku od spadków i darowizn od całości otrzymanej od brata (za zgodą żony brata) darowizny, której przedmiotem jest lokal mieszkalny (pomimo tego, iż darowizna ta obejmuje składnik majątku wspólnego brata i jego żony) czy też jedynie od połowy darowizny, otrzymanej od brata (zaś od drugiej połowy darowizny otrzymanej od bratowej będzie Pani obowiązana uiścić podatek od darowizn)?
Pani stanowisko w sprawie
W Pani ocenie, planowana darowizna lokalu mieszkalnego, dokonywana przez Pani brata (za pisemną zgodą jego żony) na Pani rzecz, która zostanie dokonana poprzez zawarcie w formie aktu notarialnego umowy darowizny, będzie w całości zwolniona z podatku od spadków i darowizn na podstawie przepisu art. 4a ust. 1 pkt 1 ustawy o podatku od spadków i darowizn (pod warunkiem dokonania zgłoszenia, o którym mowa w tym przepisie), mimo tego, iż przedmiotem darowizny jest składnik majątku wspólnego brata i jego żony. Stronami umowy darowizny będzie bowiem Pani i brat, a zatem rodzeństwo. Natomiast rodzeństwo, zgodnie z przepisem art. 4a ust. 1 pkt 1 ustawy o podatku od spadków i darowizn, należy do kręgu osób zwolnionych z opodatkowania (pod warunkiem dokonania zgłoszenia, o którym mowa w tym przepisie). Bratowa (żona brata) nie będzie stroną przedmiotowej umowy darowizny lokalu mieszkalnego, a jedynie zaakceptuje tę darowiznę poprzez wyrażenie - w trybie przepisu art. 37 § 1 ustawy Kodeks rodzinny i opiekuńczy - zgody na jej dokonanie z majątku wspólnego przez swojego męża (a Pani brata).
Pani zdaniem, w kontekście opodatkowania podatkiem od spadków i darowizn przedmiotowej darowizny, zgoda taka będzie neutralna podatkowo, bowiem w żaden sposób nie spowoduje ona, iż Pani bratowa stanie się stroną umowy darowizny zawartej między Panią a Pani bratem. Z treści przepisów ustawy Kodeks rodzinny i opiekuńczy (art. 37 § 1), wynika, że zgoda drugiego małżonka jest potrzebna do dokonania przez jednego z małżonków ściśle określonych czynności prawnych dotyczących majątku wspólnego małżonków. Z faktu tego nie można jednak wywodzić, że wyrażając taką zgodę drugi z małżonków również staje się stroną umowy darowizny. Potwierdzają to liczne poglądy judykatury i doktryny prawniczej, zgodnie z którymi „Małżonek, który wyraził zgodę, nie staje się przez to stroną czynności dokonanej przez drugiego z małżonków.” (K. Pietrzykowski, Kodeks rodzinny i opiekuńczy. Komentarz., Warszawa 2025). W konsekwencji, skoro bratowa (żona brata) nie będzie darczyńcą, to nie powstanie obowiązek zapłaty podatku od darowizn, pomimo tego, iż przedmiot darowizny jest objęty współwłasnością łączną (wspólnością ustawową majątkową małżeńską) Pani brata i jego żony.
Wskazała Pani na interpretację indywidualną, która - Pani zdaniem - potwierdza Pani stanowisko. Składając wniosek, chce mieć Pani pewność, że Organ podatkowy, który będzie właściwy do ustalenia istnienia obowiązku podatkowego i przysługiwania zwolnienia, wyraża taki sam pogląd, zanim dokona Pani planowanej czynności.
Ocena stanowiska
Stanowisko, które przedstawiła Pani we wniosku jest w części prawidłowe i w części nieprawidłowe.
Uzasadnienie interpretacji indywidualnej
Zgodnie z art. 1 ust. 1 pkt 2 ustawy z dnia 28 lipca 1983 r. o podatku od spadków i darowizn (t.j. Dz. U. z 2024 r. poz. 1837 ze zm.):
Podatkowi od spadków i darowizn, zwanemu dalej „podatkiem”, podlega nabycie przez osoby fizyczne własności rzeczy znajdujących się na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej lub praw majątkowych wykonywanych na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej, tytułem: darowizny, polecenia darczyńcy.
Jako że przepisy tej ustawy nie definiują pojęcia „darowizna”, należy odwołać się do odpowiednich przepisów Kodeksu cywilnego.
Na podstawie art. 888 § 1 ustawy z dnia 23 kwietnia 1964 r. Kodeks cywilny (t. j. Dz. U. z 2025 r. poz. 1071):
Przez umowę darowizny darczyńca zobowiązuje się do bezpłatnego świadczenia na rzecz obdarowanego kosztem swojego majątku.
Darowizna należy do czynności, których celem jest dokonanie aktu przysporzenia majątkowego bez ekwiwalentu i polega najczęściej na przesunięciu jakiegoś dobra majątkowego z majątku darczyńcy do majątku obdarowanego. Świadczenie ma charakter nieodpłatny, gdy druga strona umowy nie zobowiązuje się do jakiegokolwiek świadczenia w zamian za uczynioną darowiznę.
Do zawarcia umowy darowizny, podobnie jak każdej innej umowy, niezbędne jest zgodne oświadczenie złożone przez obie strony umowy. Umowa darowizny dochodzi do skutku dopiero z chwilą złożenia oświadczenia obdarowanego o przyjęciu darowizny.
Stosownie do art. 5 ustawy o podatku od spadków i darowizn:
Obowiązek podatkowy ciąży na nabywcy własności rzeczy i praw majątkowych.
W myśl art. 6 ust. 1 pkt 4 ww. ustawy:
Obowiązek podatkowy powstaje: przy nabyciu w drodze darowizny - z chwilą złożenia przez darczyńcę oświadczenia w formie aktu notarialnego, a w razie zawarcia umowy bez zachowania przewidzianej formy - z chwilą spełnienia przyrzeczonego świadczenia; jeżeli ze względu na przedmiot darowizny przepisy wymagają szczególnej formy dla oświadczeń obu stron, obowiązek podatkowy powstaje z chwilą złożenia takich oświadczeń.
Należy zauważyć, że - co do zasady - darowizna podlega opodatkowaniu podatkiem od spadków i darowizn. Wysokość podatku od spadków i darowizn ustala się w zależności od grupy podatkowej, do której zaliczony jest nabywca. Zaliczenie do jednej z trzech grup podatkowych odbywa się w zależności od jego stopnia pokrewieństwa albo powinowactwa z osobą, od której lub po której zostały nabyte rzeczy i prawa majątkowe.
Zgodnie z art. 9 ust. 1 pkt 1 ustawy o podatku od spadków i darowizn :
Opodatkowaniu podlega nabycie, od jednego zbywcy, własności rzeczy i praw majątkowych o czystej wartości przekraczającej: 36 120 zł - jeżeli nabywcą jest osoba zaliczona do I grupy podatkowej.
Na podstawie art. 14 ust. 1 i 2 ww. ustawy:
Wysokość podatku ustala się w zależności od grupy podatkowej, do której zaliczony jest nabywca.
Zaliczenie do grupy podatkowej następuje według osobistego stosunku nabywcy do osoby, od której lub po której zostały nabyte rzeczy i prawa majątkowe.
Zgodnie z treścią art. 14 ust. 3 pkt 1 ww. ustawy:
Do poszczególnych grup podatkowych zalicza się: do grupy I - małżonka, zstępnych, wstępnych, pasierba, zięcia, synową, rodzeństwo, ojczyma, macochę i teściów.
Natomiast zgodnie z art. 4a ust. 1 pkt 1 ww. ustawy:
Zwalnia się od podatku nabycie własności rzeczy lub praw majątkowych przez małżonka, zstępnych, wstępnych, pasierba, rodzeństwo, ojczyma i macochę, jeżeli: zgłoszą nabycie własności rzeczy lub praw majątkowych właściwemu naczelnikowi urzędu skarbowego w terminie 6 miesięcy od dnia powstania obowiązku podatkowego powstałego na podstawie art. 6 ust. 1 pkt 2-5, 7 i 8 oraz ust. 1a-2, a w przypadku nabycia w drodze dziedziczenia w terminie 6 miesięcy od dnia uprawomocnienia się orzeczenia sądu stwierdzającego nabycie spadku, z zastrzeżeniem ust. 2 i 4.
Z przedstawionego we wniosku zdarzenia przyszłego wynika, że Pani brat zamierza podarować Pani lokal mieszkalny. Nieruchomość objęta jest wspólnością małżeńską. Umowa darowizny lokalu mieszkalnego zostanie sporządzona w formie aktu notarialnego, w której stronami będą wyłącznie Pani brat (darczyńca) oraz Pani (obdarowana). Żona brata wyrazi zgodę na to, aby Pani brat przekazał Pani ww. lokal mieszkalny w formie darowizny.
Zgodnie z art. 37 § 1 pkt 4 ustawy z dnia 25 lutego 1964 r. - Kodeks rodzinny i opiekuńczy (t. j. Dz. U. z 2023 r. poz. 2809 ze zm.):
Zgoda drugiego małżonka jest potrzebna do dokonania darowizny z majątku wspólnego, z wyjątkiem drobnych darowizn zwyczajowo przyjętych.
W treści art. 37 § 2 Kodeksu rodzinnego i opiekuńczego:
Ważność umowy, która została zawarta przez jednego z małżonków bez wymaganej zgody drugiego, zależy od potwierdzenia umowy przez drugiego małżonka.
Stosownie do art. 37 § 4 Kodeksu rodzinnego i opiekuńczego:
Jednostronna czynność prawna dokonana bez wymaganej zgody drugiego małżonka jest nieważna.
Tym samym, w kontekście opodatkowania podatkiem od spadków i darowizn przedmiotowej darowizny zgoda taka będzie neutralna podatkowo. W żaden sposób nie spowoduje, iż Pani bratowa stanie się stroną umowy darowizny zawartej między Panią a Pani bratem. Z treści przepisów Kodeksu rodzinnego i opiekuńczego wynika bowiem, że zgoda małżonka jest niezbędna dla stwierdzenia ważności jednostronnej czynności drugiego małżonka, w przypadku gdy jej przedmiotem są składniki objęte wspólnością majątkową. Z faktu tego nie można jednak wywodzić, że wyrażając taką zgodę drugi z małżonków również staje się stroną umowy darowizny.
Zatem, nabycie przez Panią - w drodze darowizny - nieruchomości przekazanej przez Pani brata na Pani rzecz, z majątku wspólnego Pani brata i jego żony, za zgodą żony, będzie w całości podlegało zwolnieniu od opodatkowania podatkiem od spadków i darowizn.
W tej części stanowisko należy uznać za prawidłowe.
Nie mogę jednakże podzielić Pani stanowiska, że warunkiem do zastosowania zwolnienia w opisanym przypadku jest dokonanie zgłoszenia nabycia.
Zgodnie z art. 18 ust. 1 pkt 1 ustawy o podatku o spadków i darowizn:
Notariusze są płatnikami podatku od dokonanej w formie aktu notarialnego darowizny.
W myśl art. 4a ust. 4 pkt 2 ww. ustawy:
Obowiązek zgłoszenia nie obejmuje przypadków, gdy nabycie następuje na podstawie umowy zawartej w formie aktu notarialnego albo w tej formie zostało złożone oświadczenie woli jednej ze stron.
Dlatego też, dla celów skorzystania ze zwolnienia, nie będzie ciążył na Pani obowiązek zgłoszenia do naczelnika urzędu skarbowego nabycia nieruchomości tytułem darowizny, ponieważ darowizna - jak wynika z obowiązujących przepisów dotyczących nabycia nieruchomości i jak sama Pani wskazała we wniosku - będzie dokonana w formie aktu notarialnego.
Darowizna dokonana w formie aktu notarialnego nie wymaga przez Panią zgłoszenia, co wynika z treści art. 4a ust. 4 pkt 2 ustawy o podatku od spadków i darowizn.
Zatem w tej części stanowisko należy uznać za nieprawidłowe.
Dodatkowe informacje
Informacja o zakresie rozstrzygnięcia
Interpretacja dotyczy zdarzenia przyszłego, które Pani przedstawiła i stanu prawnego, który obowiązuje w dniu wydania interpretacji.
Pouczenie o funkcji ochronnej interpretacji
- Funkcję ochronną interpretacji indywidualnych określają przepisy art. 14k-14nb ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. - Ordynacja podatkowa (t. j. Dz. U. z 2025 r. poz. 111 ze zm.). Interpretacja będzie mogła pełnić funkcję ochronną, jeśli Pani sytuacja będzie zgodna (tożsama) z opisem zdarzenia przyszłego i zastosuje się Pani do interpretacji.
- Zgodnie z art. 14na § 1 Ordynacji podatkowej:
Przepisów art. 14k-14n Ordynacji podatkowej nie stosuje się, jeśli stan faktyczny lub zdarzenie przyszłe będące przedmiotem interpretacji indywidualnej jest elementem czynności, które są przedmiotem decyzji wydanej:
1) z zastosowaniem art. 119a;
2) w związku z wystąpieniem nadużycia prawa, o którym mowa w art. 5 ust. 5 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług;
3) z zastosowaniem środków ograniczających umowne korzyści.
- Zgodnie z art. 14na § 2 Ordynacji podatkowej:
Przepisów art. 14k-14n nie stosuje się, jeżeli korzyść podatkowa, stwierdzona w decyzjach wymienionych w § 1, jest skutkiem zastosowania się do utrwalonej praktyki interpretacyjnej, interpretacji ogólnej lub objaśnień podatkowych.
Pouczenie o prawie do wniesienia skargi na interpretację
Ma Pani prawo do zaskarżenia tej interpretacji indywidualnej do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego we (…). Zasady zaskarżania interpretacji indywidualnych reguluje ustawa z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi (t. j. Dz. U. z 2024 r. poz. 935 ze zm.; dalej jako „PPSA”).
Skargę do Sądu wnosi się za pośrednictwem Dyrektora KIS (art. 54 § 1 PPSA).
Skargę należy wnieść w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia interpretacji indywidualnej (art. 53 § 1 PPSA):
- w formie papierowej, w dwóch egzemplarzach (oryginał i odpis) na adres: Krajowa Informacja Skarbowa, ul. Warszawska 5, 43-300 Bielsko-Biała (art. 47 § 1 PPSA), albo
- w formie dokumentu elektronicznego, w jednym egzemplarzu (bez odpisu), na adres Krajowej Informacji Skarbowej na platformie ePUAP: /KIS/wnioski albo /KIS/SkrytkaESP (art. 47 § 3 i art. 54 § 1a PPSA).
Skarga na interpretację indywidualną może opierać się wyłącznie na zarzucie naruszenia przepisów postępowania, dopuszczeniu się błędu wykładni lub niewłaściwej oceny co do zastosowania przepisu prawa materialnego. Sąd jest związany zarzutami skargi oraz powołaną podstawą prawną (art. 57a PPSA).
Podstawa prawna dla wydania interpretacji
Podstawą prawną dla wydania tej interpretacji jest art. 13 § 2a oraz art. 14b § 1 Ordynacji podatkowej.