Interpretacja indywidualna – stanowisko nieprawidłowe

Szanowny Panie,

stwierdzam, że Pana stanowisko w sprawie oceny skutków podatkowych opisanego stanu faktycznego w zakresie podatku od spadków i darowizn oraz w zakresie podatku dochodowego od osób fizycznych – jest nieprawidłowe.

Zakres wniosku o wydanie interpretacji indywidualnej

1 lipca 2025 r. wpłynął Pana wniosek o wydanie interpretacji indywidualnej w zakresie podatku od spadków i darowizn oraz podatku dochodowego od osób fizycznych. Uzupełnił go Pan – w odpowiedzi na wezwanie – pismem z 6 sierpnia 2025 r. (data wpływu – 6 sierpnia 2025 r.). Treść wniosku jest następująca:

Opis stanu faktycznego

Jest Pan doktorantem (…). W związku z prowadzonymi badaniami naukowymi w ramach przygotowywanej rozprawy doktorskiej podpisał Pan (…) r. umowę darowizny z (…), działającą w ramach Funduszu (…). Na mocy tej umowy otrzymał Pan darowiznę w wysokości (…) zł, która została Panu wypłacona (…) r. Kwota ta została przyznana na podstawie pozytywnie rozpatrzonego wniosku o dofinansowanie projektu (…) pt. „(…)”. Projekt opiera się na Pana dotychczasowych badaniach doktoranckich  (…), obejmujących: (…). Celem projektu jest (…). W kosztorysie projektu przewidziano m.in. (…). Środki z darowizny mają charakter wsparcia naukowego i zostaną przeznaczone wyłącznie na realizację działań związanych z realizacją ww. projektu. Nie osiąga Pan innych dochodów, a środki te mają charakter ściśle celowy i nie służą zaspokajaniu potrzeb osobistych.

W uzupełnieniu wniosku wskazał Pan, że uważa, iż otrzymana przez Pana kwota (…) zł stanowi darowiznę w rozumieniu art. 888 § 1 Kodeksu cywilnego.

Wskazał Pan, że zgodnie z postanowieniami umowy: „(…).”

Chociaż w treści umowy nie ma bezpośredniego odwołania do art. 888 § 1 Kodeksu cywilnego, z kontekstu wynika jednoznacznie, że otrzymane świadczenie ma charakter darowizny.

Pytania

1.Czy otrzymana od (…) kwota (…) zł, przekazana w formie darowizny, lecz przeznaczona wyłącznie na realizację celów naukowych w ramach studiów doktoranckich, może korzystać ze zwolnienia z opodatkowania na podstawie ustawy o podatku od spadków i darowizn lub w inny sposób, biorąc pod uwagę jej funkcję jako wsparcia naukowego zbliżonego do stypendium?

2.Czy otrzymana przez Pana od (…) kwota (…) zł, wypłacona na podstawie umowy darowizny zawartej (…) r., a przeznaczona w całości na realizację projektu badawczego w ramach przygotowywanej rozprawy doktorskiej, korzysta ze zwolnienia z opodatkowania podatkiem dochodowym od osób fizycznych na podstawie art. 21 ust. 1 pkt 40b ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, jako świadczenie o charakterze stypendialnym przyznane w związku z prowadzoną działalnością naukową?

Pana stanowisko w sprawie

W Pana ocenie, otrzymana kwota nie powinna podlegać opodatkowaniu podatkiem od spadków i darowizn, ponieważ ma ona charakter zbliżony do stypendium naukowego, które – zgodnie z art. 21 ust. 1 pkt 40b ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych – może korzystać ze zwolnienia z opodatkowania. Środki te nie służą zaspokojeniu potrzeb osobistych, lecz są ściśle przeznaczone na realizację celów badawczych, co zostało określone w umowie darowizny oraz jest zgodne z wolą darczyńcy. Ich przekazanie w formie darowizny wynikało z konstrukcji formalnoprawnej fundatora, jednak materialnie spełniają one funkcję stypendium naukowego dla doktoranta. Zwraca Pan również uwagę, że obecnie nie posiada Pan innych źródeł utrzymania, a za otrzymane środki planuje Pan pokryć koszty związane z prowadzeniem badań i przygotowaniem rozprawy doktorskiej. Obciążenie ich podatkiem byłoby dla Pana wyjątkowo dotkliwe i mogłoby ograniczyć realizację planów naukowych. W związku z powyższym wnosi Pan o potwierdzenie, że kwota ta nie podlega opodatkowaniu podatkiem od spadków i darowizn, bądź też, że istnieje podstawa do zastosowania zwolnienia w świetle przepisów ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych.

Ocena stanowiska

Stanowisko, które przedstawił Pan we wniosku, zakresie podatku od spadków i darowizn oraz w zakresie podatku dochodowego od osób fizycznych, jest nieprawidłowe.

Uzasadnienie interpretacji indywidualnej

Zgodnie z przepisem art. 1 ust. 1 pkt 2 ustawy z dnia 28 lipca 1983 r. o podatku od spadków i darowizn (t. j. Dz. U. z 2024 r. poz. 1837):

Podatkowi od spadków i darowizn, zwanemu dalej „podatkiem”, podlega nabycie przez osoby fizyczne własności rzeczy znajdujących się na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej lub praw majątkowych wykonywanych na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej, tytułem: darowizny, polecenia darczyńcy.

Jako, że przepisy tej ustawy nie definiują pojęcia „darowizna” należy odwołać się do odpowiednich przepisów Kodeksu cywilnego. Na podstawie art. 888 § 1 ustawy z dnia 23 kwietnia 1964 r. Kodeks cywilny (t. j. Dz. U. z 2025 r. poz. 1071 ze zm.):

Przez umowę darowizny darczyńca zobowiązuje się do bezpłatnego świadczenia na rzecz obdarowanego kosztem swojego majątku.

W myśl art. 893 ww. ustawy:

Darczyńca może włożyć na obdarowanego obowiązek oznaczonego działania lub zaniechania, nie czyniąc nikogo wierzycielem (polecenie).

Stosownie do art. 5 ustawy o podatku od spadków i darowizn:

Obowiązek podatkowy ciąży na nabywcy własności rzeczy i praw majątkowych.

W myśl art. 6 ust. 1 pkt 4 ww. ustawy:

Obowiązek podatkowy powstaje: przy nabyciu w drodze darowizny – z chwilą złożenia przez darczyńcę oświadczenia w formie aktu notarialnego, a w razie zawarcia umowy bez zachowania przewidzianej formy – z chwilą spełnienia przyrzeczonego świadczenia; jeżeli ze względu na przedmiot darowizny przepisy wymagają szczególnej formy dla oświadczeń obu stron, obowiązek podatkowy powstaje z chwilą złożenia takich oświadczeń.

Na podstawie art. 14 ust. 1 i 2 ww. ustawy:

Wysokość podatku ustala się w zależności od grupy podatkowej, do której zaliczony jest nabywca.

Zaliczenie do grupy podatkowej następuje według osobistego stosunku nabywcy do osoby, od której lub po której zostały nabyte rzeczy i prawa majątkowe.

Zgodnie z treścią art. 14 ust. 3 ww. ustawy:

Do poszczególnych grup podatkowych zalicza się:

1)do grupy I – małżonka, zstępnych, wstępnych, pasierba, zięcia, synową, rodzeństwo, ojczyma, macochę i teściów;

2)do grupy II – zstępnych rodzeństwa, rodzeństwo rodziców, zstępnych i małżonków pasierbów, małżonków rodzeństwa i rodzeństwo małżonków, małżonków rodzeństwa małżonków, małżonków innych zstępnych;

3)do grupy III – innych nabywców.

Stosownie do treści art. 9 ust. 1 pkt 3 ww. ustawy:

Opodatkowaniu podlega nabycie, od jednego zbywcy, własności rzeczy i praw majątkowych o czystej wartości przekraczającej 5733 zł − jeżeli nabywcą jest osoba zaliczona do III grupy podatkowej.

W myśl art. 9 ust. 2 ww. ustawy:

Jeżeli nabycie własności rzeczy lub praw majątkowych od tego samego zbywcy następuje więcej niż jeden raz, do czystej wartości rzeczy i praw majątkowych ostatnio nabytych dolicza się czystą wartość rzeczy i praw majątkowych nabytych dotychczas od tego samego zbywcy w roku, w którym nastąpiło ostatnie nabycie, i w okresie 5 lat poprzedzających ten rok. Od podatku obliczonego od łącznej wartości nabytych rzeczy i praw majątkowych potrąca się podatek przypadający od opodatkowanych poprzednio nabytych rzeczy i praw majątkowych. Wynikająca z obliczenia nadwyżka podatku nie podlega ani zaliczeniu na poczet innych podatków, ani zwrotowi. Nabywcy obowiązani są w zeznaniu podatkowym wymienić rzeczy i prawa majątkowe nabyte w podanym wyżej okresie.

Jeżeli wartość nabytych rzeczy i praw majątkowych (przy uwzględnieniu zasady kumulacji) przekroczy ustaloną kwotę wolną od podatku, przy wymiarze podatku kwota ta jest wyłączona z podstawy opodatkowania.

W przypadku wielokrotnego nabycia własności rzeczy i praw majątkowych od tej samej osoby lub po tej samej osobie ma zastosowanie zasada kumulacji, tzn. do wartości rzeczy i praw majątkowych ostatnio nabytych, dolicza się wartość rzeczy i praw majątkowych nabytych od tej osoby lub po tej samej osobie, bez względu na tytuł nabycia podlegający opodatkowaniu podatkiem od spadków i darowizn, w okresie 5 lat poprzedzających rok, w którym nastąpiło ostatnie nabycie.

W myśl art. 15 ust. 1 zdanie pierwsze ustawy o podatku od spadków i darowizn:

Podatek oblicza się od nadwyżki podstawy opodatkowania ponad kwotę wolną od podatku, według określonych skal.

Zgodnie z art. 15 ust. 3 i 4 ww. ustawy:

Przy ustalaniu wysokości podatku przyjmuje się kwoty wartości rzeczy i praw majątkowych określone w art. 4 ust. 1 pkt 5 i w art. 9 ust. 1 oraz skale podatkowe określone w ust. 1 obowiązujące w dniu powstania obowiązku podatkowego, z zastrzeżeniem ust. 4.

Nabycie własności rzeczy lub praw majątkowych w drodze darowizny lub polecenia darczyńcy podlega opodatkowaniu według stawki 20%, jeżeli obowiązek podatkowy powstał wskutek powołania się podatnika przed organem podatkowym w toku czynności sprawdzających, postępowania podatkowego, kontroli podatkowej lub kontroli celno-skarbowej na okoliczność dokonania tej darowizny, a należny podatek od tego nabycia nie został zapłacony.

Jak stanowi art. 17 ust. 4 ww. ustawy:

Minister właściwy do spraw finansów publicznych ustala, w drodze rozporządzenia, kwoty wartości rzeczy i praw majątkowych zwolnione od podatku i niepodlegające opodatkowaniu, o których mowa w art. 9 ust. 1, oraz skale podatkowe, o których mowa w art. 15 ust. 1, z uwzględnieniem zasad określonych w ust. 1-3.

Z przedstawionego opisu zdarzenia wynika, że jest Pan doktorantem (…). W związku z prowadzonymi badaniami naukowymi w ramach przygotowywanej rozprawy doktorskiej podpisał Pan (…) r. umowę darowizny z (…). Na mocy tej umowy otrzymał Pan darowiznę w wysokości (…) zł, która została Panu wypłacona (…) r. Środki z darowizny mają charakter wsparcia naukowego i zostaną przeznaczone wyłącznie na realizację działań związanych z realizacją ww. projektu. Nie osiąga Pan innych dochodów, a środki te mają charakter ściśle celowy i nie służą zaspokajaniu potrzeb osobistych. Otrzymana przez Pana kwota (…) zł stanowi darowiznę w rozumieniu art. 888 § 1 Kodeksu cywilnego.

Pana zdaniem, otrzymana kwota nie powinna podlegać opodatkowaniu podatkiem od spadków i darowizn, ponieważ ma ona charakter zbliżony do stypendium naukowego.

Skoro – jak Pan wskazał – nabył Pan darowiznę środków pieniężnych od (…) – to uznać należy, że stosownie do art. 1 ustawy o podatku od spadków i darowizn, nabycie to podlega przepisom ustawy o podatku od spadków i darowizn. Jednocześnie wskazać należy, że przepisy tej ustawy nie przewidują możliwości zwolnienia z opodatkowania nabycia środków pieniężnych jako wsparcia naukowego. Tym samym, jest Pan zobowiązany do złożenia zeznania podatkowego SD-3 oraz po otrzymaniu decyzji ustalającej wysokość podatku – jego uiszczenia.

Przechodząc na grunt ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (t. j. Dz. U. z 2025 r. poz. 163 ze zm.) wyjaśniam, że zgodnie z art. 9 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych:

Opodatkowaniu podatkiem dochodowym podlegają wszelkiego rodzaju dochody, z wyjątkiem dochodów wymienionych w art. 21, 52, 52a i 52c oraz dochodów, od których na podstawie przepisów Ordynacji podatkowej zaniechano poboru podatku.

Z treści tego przepisu wynika zatem, że opodatkowaniu podatkiem dochodowym podlegają wszelkiego rodzaju dochody uzyskane przez podatnika, z wyjątkiem tych, które zostały enumeratywnie wymienione przez ustawodawcę w katalogu zwolnień przedmiotowych ustawy bądź, od których Minister Finansów zaniechał poboru podatku, w drodze rozporządzenia.

Stosownie do art. 11 ust. 1 ww. ustawy:

Przychodami, z zastrzeżeniem art. 14-15, art. 17 ust. 1 pkt 6, 9, 10 w zakresie realizacji praw wynikających z pochodnych instrumentów finansowych, pkt 11, art. 19, art. 25b, art. 30ca, art. 30da i art. 30f, są otrzymane lub postawione do dyspozycji podatnika w roku kalendarzowym pieniądze i wartości pieniężne oraz wartość otrzymanych świadczeń w naturze i innych nieodpłatnych świadczeń.

Jednakże, na mocy art. 2 ust. 1 pkt 3 omawianej ustawy:

Przepisów ustawy nie stosuje się do przychodów podlegających przepisom o podatku od spadków i darowizn.

Rolą zacytowanego przepisu art. 2 ust. 1 pkt 3 ustawy jest zapobieżenie sytuacji, w której to samo świadczenie powodowałoby powstanie obowiązku podatkowego w dwóch podatkach, czego skutkiem byłoby podwójne opodatkowanie tego samego przysporzenia majątkowego.

W związku z tym, że otrzymane przez Pana świadczenie pieniężne podlega opodatkowaniu podatkiem od spadków i darowizn, to z uwagi na wyłączenie z opodatkowania na podstawie art. 2 ust. 1 pkt 3 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, nie podlega opodatkowaniu podatkiem dochodowym od osób fizycznych. Brak obowiązku opodatkowania świadczenia, które Pan otrzymał, nie wynika zatem z powołanego przez Pana art. 21 ust. 1 pkt 40b ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych. Stanowi on, że:

Wolne od podatku dochodowego są stypendia dla uczniów i studentów, których wysokość i zasady udzielania zostały określone w uchwale organu stanowiącego jednostki samorządu terytorialnego, oraz stypendia dla uczniów i studentów przyznane przez organizacje, o których mowa w art. 3 ust. 2 i 3 ustawy o działalności pożytku publicznego, na podstawie regulaminów zatwierdzonych przez organy statutowe udostępnianych do publicznej wiadomości za pomocą Internetu, środków masowego przekazu lub wykładanych (wywieszanych) dla zainteresowanych w pomieszczeniach ogólnie dostępnych - do wysokości nieprzekraczającej w roku podatkowym kwoty 3800 zł.

Wyjaśniam, że aby podatnik mógł skorzystać z ww. zwolnienia z opodatkowania musi przede wszystkim otrzymać stypendium, które stanowi przychód na gruncie ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych. Ponadto, powinien posiadać status ucznia lub studenta.

W konsekwencji, świadczenie – nawet jeżeli stanowi stypendium – przyznane doktorantowi, nie może korzystać ze zwolnienia z opodatkowania na podstawie art. 21 ust. 1 pkt 40b ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych. Doktorant nie został bowiem wymieniony w tym przepisie.

Dodatkowe informacje

Informacja o zakresie rozstrzygnięcia

Interpretacja dotyczy stanu faktycznego, który Pan przedstawił i stanu prawnego, który obowiązywał w dacie zaistnienia zdarzenia.

Końcowo podkreślam, że wydając interpretacje indywidualną przyjąłem przedstawiony opis zdarzenia – zgodnie z którym otrzymana od (…) kwota (…) zł stanowi darowiznę w rozumieniu Kodeksu cywilnego – jako niepodlegający ocenie. A zatem przedmiotem interpretacji jest wyłącznie ocena skutków podatkowych nabycia przez Pana darowizny środków pieniężnych w podatku od spadków i darowizn oraz podatku dochodowym od osób fizycznych.

Nie posiadam kompetencji do tego, aby rozstrzygać na gruncie aktów prawnych innych niż podatkowe (takich jak np. ustawa Kodeks cywilny) kto i jakim tytułem nabywa środki pieniężne. Nie przeprowadzam też w sprawach dotyczących wydawania interpretacji postępowania dowodowego, ograniczając się do analizy okoliczności podanych we wniosku (i jego uzupełnienia) – czyli stanu faktycznego/zdarzenia przyszłego. Tym samym informuję, że nie dokonałem analizy załączonych do uzupełnienia wniosku dokumentów.

Pouczenie o funkcji ochronnej interpretacji

-   Funkcję ochronną interpretacji indywidualnych określają przepisy art. 14k-14nb ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. – Ordynacja podatkowa (t. j. Dz. U. z 2025 r. poz. 111 ze zm.). Interpretacja będzie mogła pełnić funkcję ochronną, jeśli Pana sytuacja jest zgodna (tożsama) z opisem stanu faktycznego i zastosuje się Pan do interpretacji.

-   Zgodnie z art. 14na § 1 Ordynacji podatkowej:

Przepisów art. 14k-14n Ordynacji podatkowej nie stosuje się, jeśli stan faktyczny lub zdarzenie przyszłe będące przedmiotem interpretacji indywidualnej jest elementem czynności, które są przedmiotem decyzji wydanej:

1)z zastosowaniem art. 119a;

2)w związku z wystąpieniem nadużycia prawa, o którym mowa w art. 5 ust. 5 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług;

3)z zastosowaniem środków ograniczających umowne korzyści.

-   Zgodnie z art. 14na § 2 Ordynacji podatkowej:

Przepisów art. 14k-14n nie stosuje się, jeżeli korzyść podatkowa, stwierdzona w decyzjach wymienionych w § 1, jest skutkiem zastosowania się do utrwalonej praktyki interpretacyjnej, interpretacji ogólnej lub objaśnień podatkowych.

Pouczenie o prawie do wniesienia skargi na interpretację

Ma Pan prawo do zaskarżenia tej interpretacji indywidualnej do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w (…). Zasady zaskarżania interpretacji indywidualnych reguluje ustawa z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi (t. j. Dz. U. z 2024 r. poz. 935 ze zm.; dalej jako „PPSA”).

Skargę do Sądu wnosi się za pośrednictwem Dyrektora KIS (art. 54 § 1 PPSA). Skargę należy wnieść w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia interpretacji indywidualnej (art. 53 § 1 PPSA):

-  w formie papierowej, w dwóch egzemplarzach (oryginał i odpis) na adres: Krajowa Informacja Skarbowa, ul. Warszawska 5, 43-300 Bielsko-Biała (art. 47 § 1 PPSA), albo

-  w formie dokumentu elektronicznego, w jednym egzemplarzu (bez odpisu), na adres Krajowej Informacji Skarbowej na platformie ePUAP: /KIS/wnioski albo /KIS/SkrytkaESP (art. 47 § 3 i art. 54 § 1a PPSA).

Skarga na interpretację indywidualną może opierać się wyłącznie na zarzucie naruszenia przepisów postępowania, dopuszczeniu się błędu wykładni lub niewłaściwej oceny co do zastosowania przepisu prawa materialnego. Sąd jest związany zarzutami skargi oraz powołaną podstawą prawną (art. 57a PPSA).

Podstawa prawna dla wydania interpretacji

Podstawą prawną dla wydania tej interpretacji jest art. 13 § 2a oraz art. 14b § 1 Ordynacji podatkowej.