Interpretacja indywidualna – stanowisko nieprawidłowe

Szanowny Panie,

stwierdzam, że Pana stanowisko w sprawie oceny skutków podatkowych opisanego zdarzenia przyszłego w podatku od spadków i darowizn jest nieprawidłowe.

Zakres wniosku o wydanie interpretacji indywidualnej

27 czerwca 2025 r. wpłynął Pana wniosek o wydanie interpretacji indywidualnej, który dotyczy podatku od spadków i darowizn w zakresie skutków podatkowych otrzymania darowizny od rodziców. Treść wniosku jest następująca:

Opis zdarzenia przyszłego

Jest Pan obywatelem Ukrainy, który prowadzi jednoosobową działalność gospodarczą (JDG) na terenie Rzeczypospolitej Polskiej. Posiada Pan zezwolenie na pobyt czasowy w celu wykonywania działalności gospodarczej w Polsce. Pana ośrodek interesów życiowych znajduje się aktualnie w Polsce (tu prowadzi Pan działalność gospodarczą, mieszka na stałe, tu znajduje się Pana centrum życiowe), dlatego uznaje się Pan za polskiego rezydenta podatkowego. Nie występował Pan dotychczas o certyfikat rezydencji podatkowej.

Pana rodzice – obywatele Ukrainy, na stałe mieszkający poza terytorium RP – planują przekazać Panu darowiznę w wysokości … EUR (… EURO). Planujecie zawarcie notarialnej umowy darowizny sporządzonej na Ukrainie. W związku z planowaną darowizną rozważacie trzy możliwe scenariusze przekazania środków pieniężnych:

1. Rodzice przyjadą do Polski i przekażą Panu darowiznę w formie gotówkowej na terytorium Polski;

2. Pan pojedzie na Ukrainę i odbierze środki osobiście w obecności notariusza w momencie zawarcia umowy darowizny;

3. Istnieje możliwość innej, alternatywnej formy przekazania środków, która mogłaby zostać zaakceptowana przez organ podatkowy jako spełniająca warunki formalne z art. 4a ustawy – i która nie wymagałaby przelewu z rachunku bankowego.

Zaznacza Pan, że Pana rodzice nie mają możliwości otwarcia rachunku bankowego w Polsce z uwagi na brak pobytu i rezydencji w RP. Z informacji uzyskanych od instytucji finansowych wynika, że banki odmawiają otwierania kont osobom nieposiadającym meldunku lub numeru PESEL, co uniemożliwia przekazanie środków w formie przelewu bankowego – mimo woli spełnienia wszystkich warunków formalnych. We wszystkich przypadkach planuje Pan przetłumaczyć umowę darowizny na język polski przez tłumacza przysięgłego i złożyć zgłoszenie darowizny na formularzu SD-Z2 w ustawowym terminie.

Pytania

Czy w przedstawionych wariantach przekazania środków pieniężnych – a zwłaszcza w przypadku przekazania gotówki (w Polsce lub na Ukrainie w obecności notariusza) – możliwe jest skorzystanie ze zwolnienia z podatku od spadków i darowizn na podstawie art. 4a ustawy, przy spełnieniu pozostałych wymagań formalnych (umowa, tłumaczenie, zgłoszenie SD-Z2)?

Dodatkowo: Czy istnieje dopuszczalna alternatywna forma przekazania środków (np. notarialnie potwierdzona gotówka lub inny formalny dokument przekazania), która – w sytuacji braku możliwości wykonania przelewu bankowego – mogłaby zostać uznana za wystarczające udokumentowanie darowizny dla celów zastosowania zwolnienia z art. 4a?

Pana stanowisko w sprawie

Pana zdaniem, celem przepisów art. 4a ustawy o podatku od spadków i darowizn było zapewnienie jawności oraz formalnego udokumentowania darowizn między członkami najbliższej rodziny, w tym zwłaszcza udokumentowanie źródła pochodzenia środków. Jeżeli zostanie zawarta notarialna umowa darowizny, wskazująca formę przekazania (gotówka), a przekazanie nastąpi w obecności notariusza, a następnie zostanie zgłoszone w terminie na formularzu SD-Z2 wraz z tłumaczeniem przysięgłym – to, w Pana przekonaniu, spełniony zostaje cel i duch ustawy. W sytuacji braku możliwości technicznej wykonania przelewu bankowego z zagranicznego konta darczyńców (ze względu na brak konta bankowego), uważa Pan, że możliwe powinno być uznanie innej formy formalnego przekazania środków – potwierdzonej dokumentem notarialnym lub równoważnym – za wystarczającą do zastosowania zwolnienia z art. 4a.

Ocena stanowiska

Stanowisko, które przedstawił Pan we wniosku jest nieprawidłowe.

Uzasadnienie interpretacji indywidualnej

Zgodnie z art. 1 ust. 1 pkt 2 ustawy z dnia 28 lipca 1983 r. o podatku od spadków i darowizn (t. j. Dz. U. z 2024 r. poz. 1837 ze zm.):

Ustawa o podatku od spadków i darowizn nie zawiera definicji pojęcia „darowizna”. Z tego względu, celem ustalenia tej definicji, należy sięgnąć do ustawy z dnia 23 kwietnia 1964 r. Kodeks cywilny (t. j. Dz. U. z 2024 r. poz. 1061 ze zm.).

W myśl art. 888 § 1 Kodeksu cywilnego:

W myśl art. 2 ustawy o podatku od spadków i darowizn:

Stosownie do art. 3 pkt 1 ww. ustawy:

Jak z powyższych przepisów wynika, nabycie przez osobę fizyczną rzeczy i praw majątkowych tytułem darowizny podlega podatkowi od spadków i darowizn, jeżeli:

-   nabywane rzeczy znajdują się na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej lub nabywane prawa majątkowe wykonywane są na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej (za wyjątkiem sytuacji określonej w cyt. powyżej art. 3 pkt 1 ustawy) lub

-   nabywane rzeczy znajdują się za granicą lub prawa majątkowe wykonywane są za granicą; ale w chwili zawarcia umowy darowizny nabywca jest obywatelem polskim lub ma miejsce stałego pobytu na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej.

Ustawodawca w ustawie o podatku od spadków i darowizn określił dwa samoistne stany prawne – normujące odmienne zdarzenia – w zakresie przysporzenia majątkowego, z którymi prawo wiąże powstanie obowiązku podatkowego.

Pierwszy, określony w treści art. 1 ww. ustawy, odnosi się do nabycia rzeczy lub praw na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej, niezależnie od obywatelstwa czy też miejsca zamieszkania uprawnionej osoby fizycznej. Wyjątek od tej zasady został określony w art. 3 ust. 1 omawianej ustawy, zgodnie z którym nie podlega nabycie własności rzeczy ruchomych lub praw znajdujących się na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej, jeżeli w dniu nabycia zarówno nabywca, jak i darczyńca nie byli obywatelami polskimi i nie mieli miejsca stałego pobytu lub siedziby na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej.

Drugi stan prawny, określony w art. 2 cyt. ustawy, odnosi się do posiadania obywatelstwa polskiego lub miejsca stałego pobytu na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej.

Ustawodawca jako wiodącą przyjął zasadę domicylu, zgodnie z którą obowiązek podatkowy ciąży na osobie mającej stałe miejsce zamieszkania w Polsce, nawet gdy chodzi o nabycie rzeczy lub praw majątkowych za granicą. Drugą zaś z zasad w zakresie przedmiotu opodatkowania jest zasada obywatelstwa i miejsca stałego pobytu, stosownie do której obowiązek podatkowy powstaje z momentem zawarcia umowy darowizny, jeżeli nabywca jest obywatelem polskim lub ma miejsce stałego pobytu na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej.

Z przedstawionego we wniosku zdarzenia wynika, że na terenie Ukrainy zawrze Pan w formie aktu notarialnego umowę darowizny, na podstawie której otrzyma Pan od rodziców środki pieniężne. Pan i Pana rodzice jesteście obywatelami Ukrainy. Posiada Pan zezwolenie na pobyt czasowy w Polsce, natomiast Pana rodzice mieszkają na stałe poza terytorium Rzeczypospolitej Polskiej. Środki pieniężne otrzyma Pan w gotówce w momencie podpisywania umowy darowizny lub Pana rodzice przywiozą Panu środki pieniężne do Polski.

Dokonując analizy przedmiotowej sprawy w pierwszej kolejności należy zauważyć, że przedmiot darowizny, który będą stanowiły środki pieniężne, w chwili zawarcia umowy darowizny nie będzie znajdował się na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej. Z wniosku wynika, że odbierze Pan środki w momencie zawarcia umowy darowizny na Ukrainie lub rodzice przywiozą Panu darowane środki do Polski.

Zgodnie z przywołanym powyżej art. 2 ww. ustawy, przedmiotem ustawy o podatku od spadków i darowizn objęte jest nabycie własności rzeczy znajdujących się za granicą lub praw majątkowych wykonywanych za granicą. Jednakże, powołany przepis ma zastosowanie tylko wówczas, gdy w chwili zawarcia umowy darowizny nabywca był obywatelem polskim lub miał miejsce stałego pobytu na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej.

Jak wskazał Pan we wniosku, jest Pan obywatelem Ukrainy, który mieszka na stałe w Polsce i posiada Pan zezwolenie na pobyt czasowy.

Kwestie stałego pobytu cudzoziemców reguluje ustawa z 12 grudnia 2013 r. o cudzoziemcach (t. j. Dz.U. z 2024 r. poz. 769 ze zm.). Warunki udzielania zezwolenia na pobyt stały zostały wymienione w art. 195 i następnych ustawy o cudzoziemcach.

Zgodnie natomiast z art. 98 pkt 1  ustawy o cudzoziemcach:

Zatem przebywania na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej na podstawie zezwolenia na pobyt czasowy – nie można utożsamiać z miejscem stałego pobytu.

Tym samym skoro – jak wynika z wniosku – nie jest Pan obywatelem polskim i nie ma miejsca stałego pobytu na terytorium Polski, to nabycie przez Pana w darowiźnie od rodziców środków pieniężnych nie będzie podlegało opodatkowaniu podatkiem od spadków i darowizn na podstawie art. 2 ustawy o podatku od spadków i darowizn.

Również w sytuacji gdyby przed zawarciem umowy darowizny na terenie Ukrainy, rodzice przywieźli Panu środki pieniężne do Polski, to ze względu na treść art. 1 w zw. z art. 3 pkt 1 ustawy o podatku od spadków i darowizn, umowa darowizny także nie będzie podlegać opodatkowaniu. Warunkiem opodatkowania nabycia własności rzeczy znajdujących się na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej jest aby w dniu zawarcia darowizny darczyńca lub obdarowany był obywatelem polskim lub miał miejsce stałego pobytu na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej. Skoro Pan i Pana rodzice nie jesteście obywatelami polskimi i nie macie miejsce stałego pobytu na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej, to powyższy warunek nie zostanie spełniony.

Pomimo, że nie będzie Pan zobowiązany do zapłaty podatku od spadków i darowizn, Pana stanowisko należało uznać za nieprawidłowe ze względu na przedstawioną przez Pana argumentację. Brak opodatkowania otrzymanej darowizny podatkiem od spadków i darowizn nie będzie wynikał z możliwości skorzystania przez Pana ze zwolnienia, o którym mowa w art. 4a ust. 1 ustawy  o podatku od spadków i darowizn, lecz faktu, że darowizna środków pieniężnych od Pana rodziców – obywateli Ukrainy – nie będzie podlegała w ogóle opodatkowaniu podatkiem od spadków i darowizn w Polsce.

Tym samym nie będzie Pan zobowiązany do złożenia formularza SD-Z2 w związku z otrzymaną darowizną, który to formularz składają osoby spełniające warunki zwolnienia określonego w art. 4a ustawy o podatku od spadków i darowizn. Aby ocenić spełnienie warunków ww. zwolnienia, nabyta darowizna musiałaby podlegać opodatkowaniu podatkiem od spadków i darowizn. W Pana przypadku otrzymana darowizna nie będzie w ogóle podlegać opodatkowaniu.

Dodatkowe informacje

Informacja o zakresie rozstrzygnięcia

Interpretacja zdarzenia przyszłego, które Pan przedstawił i stanu prawnego, który obowiązuje w dniu wydania interpretacji.

Pouczenie o funkcji ochronnej interpretacji

-   Funkcję ochronną interpretacji indywidualnych określają przepisy art. 14k-14nb ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. – Ordynacja podatkowa (t. j. Dz. U. z 2025 r. poz. 111 ze zm.). Interpretacja będzie mogła pełnić funkcję ochronną, jeśli Pana sytuacja będzie zgodna (tożsama) z opisem zdarzenia przyszłego i zastosuje się Pan do interpretacji.

-   Zgodnie z art. 14na § 1 Ordynacji podatkowej:

-   Zgodnie z art. 14na § 2 Ordynacji podatkowej:

Pouczenie o prawie do wniesienia skargi na interpretację

Ma Pan prawo do zaskarżenia tej interpretacji indywidualnej do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego … . Zasady zaskarżania interpretacji indywidualnych reguluje ustawa z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi (t. j. Dz. U. z 2024 r. poz. 935 ze zm.; dalej jako „PPSA”).

Skargę do Sądu wnosi się za pośrednictwem Dyrektora KIS (art. 54 § 1 PPSA). Skargę należy wnieść w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia interpretacji indywidualnej (art. 53 § 1 PPSA):

-  w formie papierowej, w dwóch egzemplarzach (oryginał i odpis) na adres: Krajowa Informacja Skarbowa, ul. Warszawska 5, 43-300 Bielsko-Biała (art. 47 § 1 PPSA), albo

-  w formie dokumentu elektronicznego, w jednym egzemplarzu (bez odpisu), na adres Krajowej Informacji Skarbowej na platformie ePUAP: /KIS/wnioski albo /KIS/SkrytkaESP (art. 47 § 3 i art. 54 § 1a PPSA).

Skarga na interpretację indywidualną może opierać się wyłącznie na zarzucie naruszenia przepisów postępowania, dopuszczeniu się błędu wykładni lub niewłaściwej oceny co do zastosowania przepisu prawa materialnego. Sąd jest związany zarzutami skargi oraz powołaną podstawą prawną (art. 57a PPSA).

Podstawa prawna dla wydania interpretacji

Podstawą prawną dla wydania tej interpretacji jest art. 13 § 2a oraz art. 14b § 1 Ordynacji podatkowej.