Temat interpretacji
Temat interpretacji
Temat interpretacji
Temat interpretacji
Interpretacja indywidualna - stanowisko w części prawidłowe i w części nieprawidłowe
Szanowna Pani,
stwierdzam, że Pani stanowisko w sprawie oceny skutków podatkowych opisanego stanu faktycznego w podatku od spadków i darowizn:
- w zakresie zwolnienia z opodatkowania darowizny przekazanej przelewem bankowym - jest prawidłowe;
- w zakresie zwolnienia z opodatkowania darowizny przekazanej gotówką - jest nieprawidłowe.
Zakres wniosku o wydanie interpretacji indywidualnej
21 maja 2025 r. wpłynął Pani wniosek z 13 kwietnia 2025 r. o wydanie interpretacji indywidualnej dotyczącej podatku od spadków i darowizn w zakresie skutków podatkowych otrzymania darowizny od córki.
Treść wniosku jest następująca:
Opis stanu faktycznego
Wnioskodawczyni (matka darczyńcy) otrzymała środki pieniężne od swojej córki (Wnioskodawczyni wskazuje, że należy do I grupy podatkowej) tytułem darowizny. Środki te pochodziły ze sprzedaży mieszkania, należącego do córki, zlokalizowanego w (…), która to sprzedaż miała miejsce w (…) 2024 r.
Z powodu nieobecności córki w Polsce, zostało sporządzone notarialne pełnomocnictwo, na mocy którego mama (Wnioskodawczyni) reprezentowała córkę przed notariuszem przy sprzedaży mieszkania. Na podstawie ustaleń rodzinnych, cała kwota ze sprzedaży mieszkania miała zostać przekazana Wnioskodawczyni jako darowizna, co również zostało uwzględnione w pełnomocnictwie.
Część środków została przekazana Wnioskodawczyni przez kupującego mieszkanie przelewem na konto bankowe, a część została wypłacona przez kupującego w gotówce i przyjęta przez Wnioskodawczynię również jako element tej samej darowizny. Środki zostały przekazane Wnioskodawczyni w celu spłaty części jej kredytu hipotecznego.
Wnioskodawczyni zgłosiła darowiznę do urzędu skarbowego, jednak została poinformowana, że od części przekazanej gotówką musi zapłacić podatek, ponieważ - jak twierdzi urząd - forma gotówkowa nie uprawnia do zastosowania zwolnienia, o którym mowa w art. 4a ustawy o podatku od spadków i darowizn.
Wnioskodawczyni zaznacza, że przy sporządzaniu aktu sprzedaży dopytywała notariusza czy forma płatności (gotówka vs przelew) ma znaczenie - notariusz jednoznacznie stwierdził, że nie ma, co miało wpływ na jej decyzję o przyjęciu gotówki.
Pytanie
Czy darowizna środków pieniężnych od córki, pochodzących ze sprzedaży nieruchomości, przekazana częściowo w formie gotówki i zgłoszona do urzędu skarbowego, korzysta ze zwolnienia z podatku od spadków i darowizn na podstawie art. 4a ustawy o podatku od spadków i darowizn?
Pani stanowisko w sprawie
Pani zdaniem, otrzymane środki pieniężne - zarówno te przekazane przelewem bankowym, jak i te w gotówce - stanowią jednolitą darowiznę, będącą realizacją woli Pani córki, darczyńcy. Cała kwota pochodziła z jednego źródła (sprzedaż mieszkania córki), a różnica w formie przekazania (gotówka/przelew) wynikała wyłącznie z decyzji proceduralnych i błędnej informacji udzielonej przez notariusza.
Wskazała Pani, że celem przepisów art. 4a ustawy o podatku od spadków i darowizn jest zapewnienie transparentności przepływu środków w ramach najbliższej rodziny, a nie penalizowanie technicznej formy przekazu, zwłaszcza gdy nie budzi wątpliwości, że środki te pochodziły od córki.
Z tego względu, w Pani ocenie, cała darowizna - niezależnie od formy przekazania - powinna korzystać ze zwolnienia z podatku na podstawie art. 4a ww. ustawy.
Ocena stanowiska
Stanowisko, które przedstawiła Pani we wniosku jest częściowo prawidłowe a częściowo nieprawidłowe.
Uzasadnienie interpretacji indywidualnej
Zgodnie z przepisem art. 1 ust. 1 pkt 2 ustawy z dnia 28 lipca 1983 r. o podatku od spadków i darowizn (t. j. Dz. U. z 2024 r. poz. 1837):
Podatkowi od spadków i darowizn, zwanemu dalej „podatkiem”, podlega nabycie przez osoby fizyczne własności rzeczy znajdujących się na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej lub praw majątkowych wykonywanych na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej, tytułem: darowizny, polecenia darczyńcy.
Stosownie do art. 5 ustawy o podatku od spadków i darowizn:
Obowiązek podatkowy ciąży na nabywcy własności rzeczy i praw majątkowych.
W myśl art. 6 ust. 1 pkt 4 ww. ustawy:
Obowiązek podatkowy powstaje: przy nabyciu w drodze darowizny - z chwilą złożenia przez darczyńcę oświadczenia w formie aktu notarialnego, a w razie zawarcia umowy bez zachowania przewidzianej formy - z chwilą spełnienia przyrzeczonego świadczenia; jeżeli ze względu na przedmiot darowizny przepisy wymagają szczególnej formy dla oświadczeń obu stron, obowiązek podatkowy powstaje z chwilą złożenia takich oświadczeń.
Należy zauważyć, że - co do zasady - darowizna podlega opodatkowaniu podatkiem od spadków i darowizn. Podatek ustala się z uwzględnieniem tzw. kwoty wolnej od podatku. Na wysokość podatku ma wpływ przynależność do grupy podatkowej, do której zaliczany jest nabywca.
Stosownie do art. 9 ust. 1 pkt 1 ww. ustawy:
Opodatkowaniu podlega nabycie, od jednego zbywcy, własności rzeczy i praw majątkowych o czystej wartości przekraczającej 36 120 zł - jeżeli nabywcą jest osoba zaliczona do I grupy podatkowej.
W myśl art. 14 ust. 1, 2 i ust. 3 pkt 1 ww. ustawy:
Wysokość podatku ustala się w zależności od grupy podatkowej, do której zaliczony jest nabywca.
Zaliczenie do grupy podatkowej następuje według osobistego stosunku nabywcy do osoby, od której lub po której zostały nabyte rzeczy i prawa majątkowe.
Do poszczególnych grup podatkowych zalicza się - do grupy I - małżonka, zstępnych, wstępnych, pasierba, zięcia, synową, rodzeństwo, ojczyma, macochę i teściów.
Niezależnie od powyższego, ustawa o podatku od spadków i darowizn przewiduje w swojej treści zwolnienie podmiotowo-przedmiotowe dla członków najbliższej rodziny.
Stosownie do art. 4a ust. 1 ww. ustawy:
Zwalnia się od podatku nabycie własności rzeczy lub praw majątkowych przez małżonka, zstępnych, wstępnych, pasierba, rodzeństwo, ojczyma i macochę, jeżeli:
1) zgłoszą nabycie własności rzeczy lub praw majątkowych właściwemu naczelnikowi urzędu skarbowego w terminie 6 miesięcy od dnia powstania obowiązku podatkowego powstałego na podstawie art. 6 ust. 1 pkt 2-5, 7 i 8 oraz ust. 2, a w przypadku nabycia w drodze dziedziczenia - w terminie 6 miesięcy od dnia uprawomocnienia się orzeczenia sądu stwierdzającego nabycie spadku, z zastrzeżeniem ust. 2 i 4, oraz
2) w przypadku gdy przedmiotem nabycia tytułem darowizny lub polecenia darczyńcy są środki pieniężne, a ich wartość doliczona do wartości majątku nabytego dotychczas od tej samej osoby w roku, w którym nastąpiło ostatnie nabycie, i w okresie 5 lat poprzedzających ten rok przekracza kwotę określoną w art. 9 ust. 1 pkt 1 - udokumentują ich otrzymanie dowodem przekazania na rachunek płatniczy nabywcy, na jego rachunek, inny niż płatniczy, w banku lub spółdzielczej kasie oszczędnościowo-kredytowej lub przekazem pocztowym.
Należy podkreślić, że w przypadku darowizny środków pieniężnych oba warunki wskazane w art. 4a ust. 1 pkt 1 i 2 ustawy muszą być spełnione łącznie, aby można było zastosować zwolnienie.
Zgodnie z art. 4a ust. 3 cyt. ustawy:
W przypadku niespełnienia warunków, o których mowa w ust. 1-2, nabycie własności rzeczy lub praw majątkowych podlega opodatkowaniu na zasadach określonych dla nabywców zaliczonych do I grupy podatkowej.
Z treści wniosku wynika, że tytułem darowizny otrzymała Pani środki pieniężne od swojej córki. Środki te pochodziły ze sprzedaży mieszkania należącego do Pani córki. Sprzedaż miała miejsce w (…) 2024 r. Część środków została przekazana Pani przez kupującego mieszkanie, należące do Pani córki, przelewem na konto bankowe, a część została wypłacona przez kupującego w gotówce i przyjęta przez Panią również jako element tej samej darowizny. Zgłosiła Pani tą darowiznę do naczelnika Urzędu skarbowego.
Pani zdaniem, cała darowizna - niezależnie od formy przekazania - powinna korzystać ze zwolnienia z podatku na podstawie art. 4a ustawy o podatku od spadków i darowizn.
Z taki stanowiskiem nie można się zgodzić.
W celu ustalenia, czy w opisanej we wniosku sytuacji spełnione są warunki do skorzystania ze zwolnienia z opodatkowania należy przeanalizować przesłanki wskazane w przepisach prawa.
Z treści przepisu art. 4a ust. 1 ustawy o podatku od spadków i darowizn wynika, że w przypadku gdy przedmiotem darowizny są środki pieniężne, dla skorzystania ze zwolnienia z opodatkowania konieczne jest spełnienie trzech warunków:
- otrzymanie darowizny od jednej z osób wymienionych w tym przepisie;
- złożenie zgłoszenia o nabyciu własności środków pieniężnych (poza sytuacją przewidzianą w art. 4a ust. 4 ustawy, który nie ma tutaj zastosowania);
- udokumentowanie ich otrzymania dowodem przekazania na rachunek płatniczy nabywcy, na jego rachunek, inny niż płatniczy, w banku lub spółdzielczej kasie oszczędnościowo-kredytowej lub przekazem pocztowym.
W przypadku darowizny środków pieniężnych warunkiem niezbędnym do skorzystania z omawianego zwolnienia - jak już wyżej wskazano - jest m.in. fakt udokumentowania przez obdarowanego ich otrzymania dowodem przekazania na swój rachunek bankowy albo rachunek prowadzony przez spółdzielczą kasę oszczędnościowo-kredytową lub przekazem pocztowym.
Zapis ten należy rozumieć w ten sposób, że warunkiem wystarczającym do skorzystania ze zwolnienia podatkowego uregulowanego w art. 4a ustawy o podatku od spadków i darowizn jest udokumentowanie przekazania środków pieniężnych we wskazany w tym przepisie sposób przez darczyńcę na rzecz obdarowanego. Tym samym, podejmowanie innych czynności w celu udokumentowania otrzymania środków pieniężnych tytułem darowizny jest niewystarczające albo zbędne.
Z przedstawionego we wniosku stanu faktycznego wynika, że otrzymała Pani darowiznę środków pieniężnych od córki. Przedmiot darowizny stanowiły środki pieniężne przypadające córce ze sprzedaży mieszkania. Zatem otrzymała Pani darowiznę od osoby zaliczonej do grona osób wymienionych w art. 4a ustawy o podatku od spadków i darowizn.
Część darowanych środków pieniężnych została przelana z rachunku bankowego kupującego mieszkanie na Pani rachunek bankowy. Może więc Pani udokumentować - zgodnie z wymogiem określonym w art. 4a ust. 1 ustawy o podatku od spadków i darowizn - ich nabycie wpływem na Pani rachunek bankowy ze wskazaniem, że środki te stanowią darowiznę od córki.
Zatem w tej części Pani stanowisko uznałem za prawidłowe.
W opisie stanu faktycznego wskazano również, że część środków pieniężnych, stanowiących darowiznę od Pani córki, została Pani przekazana w gotówce. Zatem w takiej sytuacji nie można uznać udokumentowania otrzymania przez Panią środków pieniężnych w sposób określony w art. 4a ust. 1 pkt 2 ustawy o podatku od spadków i darowizn, tj. dowodem przekazania na rachunek bankowy nabywcy albo jego rachunek prowadzony przez spółdzielczą kasę oszczędnościowo-kredytową lub przekazem pocztowym. Skoro część środków pieniężnych została Pani przekazana w gotówce to taki sposób działania nie wyczerpuje norm omawianego przepisu. Z opisu stanu faktycznego wprost wynika, że część darowizny otrzymała Pani „do ręki” w gotówce, a nie w sposób wskazany w ww. przepisie.
Podkreślenia wymaga, że korzystanie z każdej preferencji podatkowej uzależnione jest od spełnienia wszystkich ustawowych przesłanek wymaganych do jej zastosowania.
W konsekwencji, otrzymana darowizna środków pieniężnych w części przekazanej w formie gotówkowej nie korzysta ze zwolnienia określonego w art. 4a ust. 1 ustawy o podatku od spadków i darowizn. Tym samym otrzymana przez Panią darowizna w tej części podlega opodatkowaniu na ogólnych zasadach określonych dla nabywców zaliczonych do I grupy podatkowej.
Zgodnie z art. 17a ust. 1 ww. ustawy:
Podatnicy podatku są obowiązani, z zastrzeżeniem ust. 2, złożyć, w terminie miesiąca od dnia powstania obowiązku podatkowego, właściwemu naczelnikowi urzędu skarbowego zeznanie podatkowe o nabyciu rzeczy lub praw majątkowych według ustalonego wzoru. Do zeznania podatkowego dołącza się dokumenty mające wpływ na określenie podstawy opodatkowania.
Skoro darowizna środków pieniężnych w części przekazanej w formie gotówki nie korzystała ze zwolnienia określonego w art. 4a ust. 1 ww. ustawy, to powinna Pani złożyć zeznanie o nabyciu rzeczy lub praw majątkowych na formularzu SD-3 określonym przez Ministra Finansów w rozporządzeniu z dnia 27 listopada 2015 r. w sprawie zeznania podatkowego składanego przez podatników podatku od spadków i darowizn (Dz.U. z 2015 r. poz. 2068).
W tej części Pani stanowisko uznałem za nieprawidłowe.
Dodatkowe informacje
Informacja o zakresie rozstrzygnięcia
Interpretacja dotyczy zaistniałego stanu faktycznego przedstawionego przez Panią i stanu prawnego obowiązującego w dacie zaistnienia zdarzenia w przedstawionym stanie faktycznym. Wskazanie o błędnej informacji udzielonej przez notariusza, nie może mieć wpływu na ocenę przeze mnie Pani stanowiska, ponieważ moim zadaniem jest interpretacja przepisów prawa podatkowego.
Pouczenie o funkcji ochronnej interpretacji
- Funkcję ochronną interpretacji indywidualnych określają przepisy art. 14k-14nb ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. - Ordynacja podatkowa (t. j. Dz. U. z 2025 r. poz. 111 ze zm.). Interpretacja będzie mogła pełnić funkcję ochronną, jeśli Pani sytuacja będzie zgodna (tożsama) z opisem stanu faktycznego i zastosuje się Pani do interpretacji.
- Zgodnie z art. 14na § 1 Ordynacji podatkowej:
Przepisów art. 14k-14n Ordynacji podatkowej nie stosuje się, jeśli stan faktyczny lub zdarzenie przyszłe będące przedmiotem interpretacji indywidualnej jest elementem czynności, które są przedmiotem decyzji wydanej:
1) z zastosowaniem art. 119a;
2) w związku z wystąpieniem nadużycia prawa, o którym mowa w art. 5 ust. 5 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług;
3) z zastosowaniem środków ograniczających umowne korzyści.
- Zgodnie z art. 14na § 2 Ordynacji podatkowej:
Przepisów art. 14k-14n nie stosuje się, jeżeli korzyść podatkowa, stwierdzona w decyzjach wymienionych w § 1, jest skutkiem zastosowania się do utrwalonej praktyki interpretacyjnej, interpretacji ogólnej lub objaśnień podatkowych.
Pouczenie o prawie do wniesienia skargi na interpretację
Ma Pani prawo do zaskarżenia tej interpretacji indywidualnej do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w (…). Zasady zaskarżania interpretacji indywidualnych reguluje ustawa z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi (t. j. Dz. U. z 2024 r. poz. 935 ze zm.; dalej jako „PPSA”).
Skargę do Sądu wnosi się za pośrednictwem Dyrektora KIS (art. 54 § 1 PPSA). Skargę należy wnieść w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia interpretacji indywidualnej (art. 53 § 1 PPSA):
- w formie papierowej, w dwóch egzemplarzach (oryginał i odpis) na adres: Krajowa Informacja Skarbowa, ul. Warszawska 5, 43-300 Bielsko-Biała (art. 47 § 1 PPSA), albo
- w formie dokumentu elektronicznego, w jednym egzemplarzu (bez odpisu), na adres Krajowej Informacji Skarbowej na platformie ePUAP: /KIS/wnioski albo /KIS/SkrytkaESP (art. 47 § 3 i art. 54 § 1a PPSA).
Skarga na interpretację indywidualną może opierać się wyłącznie na zarzucie naruszenia przepisów postępowania, dopuszczeniu się błędu wykładni lub niewłaściwej oceny co do zastosowania przepisu prawa materialnego. Sąd jest związany zarzutami skargi oraz powołaną podstawą prawną (art. 57a PPSA).
Podstawa prawna dla wydania interpretacji
Podstawą prawną dla wydania tej interpretacji jest art. 13 § 2a oraz art. 14b § 1 Ordynacji podatkowej.