Interpretacja indywidualna - stanowisko nieprawidłowe

Szanowny Panie,

stwierdzam, że Pana stanowisko w sprawie oceny skutków podatkowych opisanego zdarzenia przyszłego w podatku od spadków i darowizn jest nieprawidłowe.

Zakres wniosku o wydanie interpretacji indywidualnej

28 marca 2025 r. wpłynął Pana wniosek z 19 marca 2025 r. o wydanie interpretacji indywidualnej, który dotyczy podatku od spadków i darowizn w zakresie ustalenia podstawy opodatkowania darowizny nieruchomości.

Treść wniosku jest następująca:

Opis zdarzenia przyszłego

Zdarzenie przyszłe dotyczy darowizny na rzecz Pana A.B. (dalej: Wnioskodawca) nieruchomości w postaci działki nr X, położonej w (…), objętej księgą wieczystą nr (…), prowadzoną przez Sąd Rejonowy w (…), V Wydział Ksiąg Wieczystych.

Właścicielami nieruchomości położonej w (…), objętej księgą wieczystą (…), składającej się z działki nr X, byli małżonkowie B. i I. B. - na zasadach wspólności ustawowej. B.B. zmarł (…) 2011 r. w (…). Zgodnie z postanowieniem Sądu Rejonowego w (…), I Wydział Cywilny, z (…) 2014 r., sygn. akt (…), spadek po zmarłym B.B. na podstawie ustawy nabyli żona I.B. w 4/16 częściach oraz dzieci D.B., Da.B., K.B. (obecnie - na skutek zawarcia małżeństwa (…) 2022 r. z A.H. - K.H.) i K.B. - każdy po 3/16 części. Postanowienie to uprawomocniło się (…) 2014 r. W konsekwencji, obecnie właścicielami ww. nieruchomości są I.B. w 20/32 częściach oraz D.B., Da.B., K.H. (nazwisko rodowe: B.) i K.B. - w 3/32 częściach każdy z nich.

Nieruchomość, stanowiąca działkę nr X, posiada powierzchnię (…) ha, stanowi tereny mieszkaniowe, jest zabudowana budynkiem mieszkalnym o powierzchni użytkowej (…) m², który to wzniesiono przed rokiem 1945. Dodatkowo na posesji znajdują się zabudowania gospodarcze. Budynek mieszkalny znajduje się w stanie technicznym średnim, wymagającym dalszych remontów.

Nadto, na działce nr X, stanowiącej współwłasność I.B. w 20/32 częściach oraz D.B., Da.B., K.H. (nazwisko rodowe: B.) i K.B. - w 3/32 częściach, przysługujących każdemu z nich, wybudowano dodatkowo dwa budynki, których inwestorami nie są właściciele działki.

Mianowicie, decyzją nr (…) z (…) 2018 r., znak: (…), Starosta (…) zatwierdził projekt budowlany i udzielił pozwolenia na budowę P.D., obejmującego budowę budynku mieszkalnego jednorodzinnego wraz z wewnętrznymi instalacjami: wod.-kan., c.o., energii elektrycznej w (…) na działkach nr X i Y oraz budowę instalacji kanalizacji sanitarnej od studzienki St1 do budynku wraz z instalacją energii elektrycznej do szafki złączowo-pomiarowej na działce nr Y. Wybudowany na mocy pozwolenia na budowę budynek mieszkalny stanowi budynek parterowy o powierzchni użytkowej (…) m². Nakłady rzeczowe na wybudowanie przedmiotowej nieruchomości zostały poniesione w równych częściach przez P.D. i Wnioskodawcę. Obecnie budynek ten został oddany do użytkowania.

Ponadto, decyzją nr (…) z (…) 2022 r., znak: (…), Starosta (…) zatwierdził projekt zagospodarowania terenu i projekt architektoniczno-budowlany i udzielił pozwolenia na budowę dla M.J. oraz M.B., obejmującego budowę budynku mieszkalnego jednorodzinnego z wbudowanym garażem i wewnętrznymi instalacjami wod.-kan., energii elektrycznej (w tym wlz), c.o., wentylacji grawitacyjnej oraz zewnętrzną instalacją kanalizacji sanitarnej do pierwszej studzienki w (…), na działkach nr X i Y. Budynek mieszkalny wybudowany na mocy ww. pozwolenia na budowę stanowi budynek parterowy o powierzchni użytkowej (…) m². Nakłady rzeczowe na wybudowanie przedmiotowej nieruchomości zostały poniesione przez M.B. i Wnioskodawcę. Do zakończenia budowy pozostały prace wykończeniowe.

W dniu (…) 2025 r. rzeczoznawca majątkowy E.B. z sporządził operat szacunkowy, określający wartość budynku mieszkalnego wraz z gruntem oraz nakładów rzeczowych poniesionych na budowę dwóch nowych budynków mieszkalnych - Kw (…), położonej w (…) nr (…), (…). Przedmiotem opracowania był budynek mieszkalny wraz z gruntem oraz zabudowaniami gospodarczymi, dla którego określona została wartość rynkowa nieruchomości oraz dwa nowo wybudowane budynki mieszkalne - dla których określone zostały wartości nakładów rzeczowych poniesionych na ich budowę. Rzeczoznawca majątkowy określił wartość rynkową nieruchomości na dzień (…) 2025 r. na kwotę 272.384,00 zł (po zaokrągleniu - 272.000,00 zł). Wartość ta obejmuje wartość gruntu - działki   nr X oraz znajdującego się na niej budynku mieszkalnego, zbudowanego przed 1945 rokiem. Wartości budynku gospodarczego potraktowano jako pomieszczenia przynależne - nie wliczane do powierzchni użytkowej. Jednocześnie rzeczoznawca majątkowy ustalił wartość nakładów rzeczonych poniesionych na budowę dwóch nowych budynków mieszkalnych, których inwestorami nie są właściciele działki. Mianowicie, wartość nakładów rzeczowych poniesionych na budowę nowego budynku mieszkalnego nr 1 (znak sprawy pozwolenia na budowę (…)) określono na kwotę 529.818,00 zł (po zaokrągleniu - 530.000,00 zł). Natomiast wartość nakładów rzeczowych poniesionych na budowę budynku mieszkalnego nr 2 (znak sprawy pozwolenia na budowę (…)) wynosi 619.394,00 zł (po zaokrągleniu - 619.000,00 zł).

Rzeczoznawca majątkowy jednocześnie stwierdził, iż wyliczona wartość jest najbardziej prawdopodobną wartością rynkową, czyli taką, za jaką można by ją zbyć.

I.B., D.B., Da.B., K.H. (nazwisko rodowe: B.) i K.B. zamierzają darować Wnioskodawcy nieruchomość składającą się z działki nr X, położonej w (…), objętej księgą wieczystą nr (…), prowadzoną przez Sąd Rejonowy w (…), V Wydział Ksiąg Wieczystych.

W tym miejscu wskazać należy, iż I.B., D.B., Da.B., K.H. (nazwisko rodowe: B.) i K.B. nie poczynili jakichkolwiek nakładów na budowę dwóch nowych budynków mieszkalnych, o których mowa powyżej. Co więcej, właściciele działki nr X, położonej w (…), nie kwestionują faktu poczynienia przez ww. inwestorów oraz Wnioskodawcę nakładów na budowę dwóch opisanych powyżej budynków mieszkalnych, jak również wysokości tychże nakładów.

W umowie darowizny, zawieranej w formie aktu notarialnego, Wnioskodawca, P.D., M.B., M.J., I.B., D.B., Da.B., K.H. (nazwisko rodowe: B.) i K.B. złożą oświadczenia dotyczące faktu poczynienia nakładów na nieruchomość stanowiącą działkę nr X osób inwestorów budowy dwóch nowych budynków mieszkalnych na działce nr X, osób czyniących nakłady na budowę ww. budynków mieszkalnych oraz wartości poczynionych nakładów, zgodne z opisanym powyżej stanem faktycznym.

Na gruncie prawa cywilnego Wnioskodawcy oraz ww. inwestorom budowy dwóch nowych budynków mieszkalnych, przysługuje od właścicieli działki nr X, położonej w (…), roszczenie o zwrot wartości nakładów poczynionych na budowę dwóch nowych budynków mieszkalnych na działce nr (…), położonej w (…).

Pytania

   1. Czy w przedstawionych okolicznościach faktycznych sprawy wartość nakładów na budowę dwóch nowych budynków mieszkalnych na działce nr X, położonej w (…),(…) (których inwestorami nie są właściciele działki nr X), określonych przez rzeczoznawcę majątkowego odpowiednio na kwoty 530.000,00 zł oraz 619.000,00 zł, podlega uwzględnieniu przy ustaleniu podstawy opodatkowania podatkiem od spadków i darowizn w ten sposób, że stanowi ona „dług” pomniejszający wartość nabytego prawa i nie będzie wliczana do podstawy opodatkowania podatkiem od spadków i darowizn?

  2. Czy podstawę opodatkowania darowizny na rzecz Wnioskodawcy nieruchomości w postaci działki nr X, położonej w (…), objętej księgą wieczystą nr (…), prowadzoną przez Sąd Rejonowy w (…), V Wydział Ksiąg Wieczystych, powinna stanowić wyłącznie wartość gruntu oraz znajdującego się na działce nr (…) budynku mieszkalnego, wybudowanego przed 1945 r., określona przez rzeczoznawcę majątkowego na kwotę 272.000,00 zł, stanowiąca wartość rynkową?

Pana stanowisko w sprawie

Wskazał Pan, że zgodnie z art. 1 ust. 1 pkt 2 ustawy z dnia 28 lipca 1983 r. o podatku od spadków   i darowizn, zwanej dalej ustawą o podatku od spadków i darowizn, podatkowi od spadków   i darowizn, zwanemu dalej „podatkiem”, podlega nabycie przez osoby fizyczne własności rzeczy znajdujących się na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej lub praw majątkowych wykonywanych na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej, tytułem: darowizny, polecenia darczyńcy.

Ustawa o podatku od spadków i darowizn nie zawiera definicji darowizny, wobec czego należy w tej kwestii odnieść się do przepisów uregulowanych w ustawie z dnia 23 kwietnia 1964 r. Kodeks cywilny. Na podstawie art. 888 § 1 Kodeksu cywilnego przez umowę darowizny darczyńca zobowiązuje się do bezpłatnego świadczenia na rzecz obdarowanego kosztem swojego majątku. Darowizna należy do czynności, których celem jest dokonanie aktu przysporzenia majątkowego bez ekwiwalentu i polega najczęściej na przesunięciu jakiegoś dobra majątkowego z majątku darczyńcy do majątku obdarowanego. Świadczenie ma charakter nieodpłatny, gdy druga strona umowy nie zobowiązuje się do jakiegokolwiek świadczenia w zamian za uczynioną darowiznę. Do zawarcia umowy darowizny, podobnie jak każdej innej umowy, niezbędne jest zgodne oświadczenie woli złożone przez obie strony umowy. Umowa darowizny dochodzi do skutku dopiero z chwilą złożenia oświadczenia woli przez obdarowanego o przyjęciu darowizny. Należy zaznaczyć, że ustawodawca nie wymaga żadnej szczególnej formy oświadczenia obdarowanego o przyjęciu darowizny. Natomiast z treści art. 890 § 1 Kodeksu cywilnego wynika, że oświadczenie darczyńcy powinno być złożone   w formie aktu notarialnego. Jednakże umowa darowizny zawarta bez zachowania tej formy staje się ważna, jeżeli przyrzeczone świadczenie zostało spełnione.

Zgodnie z art. 5 ustawy o podatku od spadków i darowizn, obowiązek podatkowy ciąży na nabywcy własności rzeczy i praw majątkowych.

W myśl art. 6 ust. 1 pkt 4 ww. ustawy, przy nabyciu w drodze darowizny obowiązek podatkowy powstaje z chwilą złożenia przez darczyńcę oświadczenia w formie aktu notarialnego, a w razie zawarcia umowy bez zachowania przewidzianej formy z chwilą spełnienia przyrzeczonego świadczenia; jeżeli ze względu na przedmiot darowizny przepisy wymagają szczególnej formy dla oświadczeń obu stron, obowiązek podatkowy powstaje z chwilą złożenia takich oświadczeń.

Zasady określenia podstawy opodatkowania w podatku od spadku i darowizn zostały uregulowanie   w art. 7 ust. 1-6 ustawy o podatku od spadków i darowizn. Zgodnie z art. 7 ust. 1 ustawy o podatku od spadków i darowizn, podstawę opodatkowania stanowi wartość nabytych rzeczy i praw majątkowych po potrąceniu długów i ciężarów (czysta wartość), ustalona według stanu rzeczy i praw majątkowych w dniu nabycia i cen rynkowych z dnia powstania obowiązku podatkowego. Jeżeli przed dokonaniem wymiaru podatku nastąpi ubytek rzeczy spowodowany siłą wyższą, do ustalenia wartości przyjmuje się stan rzeczy w dniu dokonania wymiaru, a odszkodowanie za ubytek należne   z tytułu ubezpieczenia wlicza się do podstawy wymiaru.

Podstawę opodatkowania stanowi zatem tzw. czysta wartość, czyli wartość nabytych rzeczy i praw majątkowych po potrąceniu długów i ciężarów, ustalona według stanu rzeczy i praw majątkowych   w dniu nabycia i cen rynkowych z dnia powstania obowiązku podatkowego. Odliczenie długów   i ciężarów od wartości nabytej rzeczy lub prawa majątkowego nie może być traktowane jako ulga lub zwolnienie podatkowe. Odliczenie długów i ciężarów jest wyrazem istoty (elementem konstrukcyjnym) podatku od spadków i darowizn, polegającej na opodatkowaniu przyrostu czystej wartości majątku podatnika (por. R. Styczyński (w:) Ustawa o podatku od spadków i darowizn. Komentarz, Warszawa 2014, art. 7). Wskazuje się, że podatek od spadków i darowizn jest podatkiem majątkowym. Wymierzany jest bowiem od przyrostu substancji majątkowej, nabytej w sposób nieodpłatny (por. K. Stelmaszczyk (w:) P. Borszowski, K. J. Musiał, A. Nita, J. Wantoch-Rekowski,   K. Stelmaszczyk, Ustawa o podatku od spadków i darowizn. Komentarz, Warszawa 2018, art. 7).

Zważyć przy tym należy, iż pojęcia „długi” i „ciężary” nie zostały zdefiniowane w ustawie o podatku od spadków i darowizn. Co prawda, ustępy 2 i 3 artykułu 7 odnoszą się do długów i ciężarów, jednak należy zauważyć, że nie jest to katalog zamknięty, a przepis art. 7 ust. 1 ustawy o podatku od spadków i darowizn nie odwołuje się w żaden sposób do ust. 2 i 3. W art. 7 ust. 2 ww. ustawy wymieniono ciężary związane ze spadkiem, darowizną oraz zapisem zwykłym lub windykacyjnym, natomiast w ust. 3 wskazano, co również zalicza się do długów i ciężarów związanych ze spadkiem. Przepisy te wymieniają pewne kategorie długów i ciężarów, mając bez wątpienia charakter przykładowy.

W judykaturze pojawił się pogląd, że ustawodawca używając w przepisie art. 7 ust. 1 ustawy   o podatku od spadków i darowizn ogólnego zwrotu „długi i ciężary”, nie wskazał, że pojęcia te należy rozumieć w sensie cywilistycznym. Pozwala to na przyjęcie, że zakres użytego w art. 7 ust. 1 ustawy   o podatku od spadków i darowizn pojęcia „długi i ciężary” jest szerszy niż długi użyte w art. 922 § 3 Kodeksu cywilnego. Istotę pojęcia „długi i ciężary” należy rozumieć w sensie potocznym (patrz: Podatek od spadków i darowizn Komentarz, S. Bogucki, A. Cudak, W. Stachurski, K. Winiarski,   A. Wrzesińska - Nowacka, Gdańsk 2015 r., s. 259 i nast.). [tak: wyrok Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Poznaniu z 24 lipca 2020 r., sygn. akt I SA/Po 278/20].

W dotychczasowych poglądach judykatury, doktryny i praktyki przyjmuje się, iż pojęcie „długów”   w rozumieniu art. 7 ust. 1 ustawy o podatku od spadków i darowizn obejmuje wszelkie pieniężne roszczenia cywilnoprawne związane z przedmiotem darowizny, łącznie z roszczeniami obdarowanego z tytułu poczynionych przez niego nakładów na przedmiot darowizny. Równowartość tych roszczeń (nakładów) podlega potrąceniu od wartości przedmiotu nabycia (wartości darowizny), (tak np. pismo z 14 stycznia 2004 r. Izby Skarbowej w Poznaniu, znak PM-IV/436-4/03). „Ciężarem” natomiast jest inne niż dług obciążenie nabytej rzeczy lub prawa, które w chwili nabycia zmniejsza jego wartość rynkową, np. ustanowienie służebności, prawa użytkowania czy drogi koniecznej. Naczelny Sąd Administracyjny w wyroku z 5 maja 2021 r., sygn. akt III FSK 2794/21, uznał, iż pojęcie długów   w rozumieniu art. 7 ust. 1 u.p.s.d. obejmuje wszelkie pieniężne roszczenia cywilnoprawne związane   z przedmiotem darowizny lub spadku. Natomiast ciężarem w rozumieniu art. 7 ust. 1 u.p.s.d. jest inne niż dług obciążenie nabytej rzeczy lub prawa, które w chwili nabycia zmniejsza jego wartość rynkową (por. wyrok WSA we Wrocławiu z 27 maja 2009 r., I SA/Wr 898/08, LEX nr 508771).

W myśl art. 8 ust. 1 ustawy o podatku od spadków i darowizn, wartość nabytych rzeczy i praw majątkowych przyjmuje się w wysokości określonej przez nabywcę, jeżeli odpowiada ona wartości rynkowej tych rzeczy i praw, a wartość praw do wkładów oszczędnościowych - w wysokości tych wkładów. Z kolei zgodnie z art. 8 ust. 3 ww. ustawy, wartość rynkową rzeczy lub praw majątkowych określa się na podstawie przeciętnych cen stosowanych w obrocie rzeczami tego samego rodzaju   i gatunku, z uwzględnieniem ich miejsca położenia, stanu i stopnia zużycia oraz w obrocie prawami majątkowymi tego samego rodzaju z dnia powstania obowiązku podatkowego.

Otrzyma Pan w drodze darowizny nieruchomość gruntową w postaci działki nr X, położonej   w (…), na której znajduje się budynek mieszkalny wybudowany przed rokiem 1945 oraz dwa nowe budynki mieszkalne, których inwestorem nie jest żaden z właścicieli działki nr X, położonej w (…). Z przedstawionego opisu zdarzenia przyszłego wynika, że dwa nowe budynki mieszkalne, których inwestorami nie są właściciele działki nr X, zostały wybudowane po nabyciu przez I.B., D.B., Da.B., K.H. (poprzednio B.) i K.B. udziałów w prawie własności nieruchomości, stanowiącej działkę nr X, położonej w (…). Powyżej wskazani właściciele nieruchomości nie poczynili żadnych nakładów na budowę dwóch nowych domów.

Natomiast na gruncie art. 46 § 1 Kodeksu cywilnego, nieruchomościami są części powierzchni ziemskiej, stanowiące odrębny przedmiot własności (grunty), jak również budynki trwale z gruntem związane lub części takich budynków, jeżeli na mocy przepisów szczególnych stanowią odrębny od gruntu przedmiot własności. Przepis art. 191 Kodeksu cywilnego statuuje natomiast, iż własność nieruchomości rozciąga się na rzecz ruchomą, która została połączona z nieruchomością w taki sposób, że stała się jej częścią składową. Z art. 48 Kodeksu cywilnego wynika natomiast, że  z zastrzeżeniem wyjątków w ustawie przewidzianych, do części składowych gruntu należą   w szczególności budynki i inne urządzenia trwale z gruntem związane, jak również drzewa i inne rośliny od chwili zasadzenia lub zasiania. Przepisy art. 191 oraz 48 Kodeksu cywilnego są wyrazem wywodzącej się jeszcze z prawa rzymskiego zasady superficies solo cedit, która mając charakter   ius cogens, stanowi, że wszystko, co jest trwale złączone z gruntem, dzieli jego los prawny.   W konsekwencji własność nieruchomości rozciąga się na rzecz ruchomą, która została połączona   z nieruchomością w taki sposób, że stała się jej częścią składową, [tak: Balwicka-Szczyrba Małgorzata (red.), Sylwestrzak Anna (red.), Kodeks cywilny. Komentarz, wyd. II, WKP 2024]. Co za tym idzie   - w przypadku, gdy dochodzi do darowizny nieruchomości, czynność ta obejmuje zarówno grunt, jak i wszelkie budynki i budowle trale z nim związane oraz inne naniesienia na nim się znajdujące.

Nie ulega zatem wątpliwości, iż dwa nowe budynki mieszkalne, wybudowane przez osoby niebędące właścicielami działki nr X, położonej w (…), stanowią części składowe gruntu,   tj. działki nr X, która to będzie przedmiotem umowy darowizny na Pana rzecz.

Co istotne, wpływ połączenia, pomieszania i przetworzenia na stosunki własnościowe normują przepisy dotyczące tych zdarzeń zgodnie z regulacją art. 191 -193. Potrzeba rozliczeń może wynikać   z tych zdarzeń i związanych z nimi przemian własnościowych, jeżeli nastąpiło wyrządzenie szkody albo wzbogacenie jednej osoby kosztem cudzego majątku. Z uwagi na powyższe przepisy   o bezpodstawnym wzbogaceniu (art. 405 i n.) lub o obowiązku naprawienia szkody (art. 415 i n.   w zw. z art. 361 -362) zostały wskazane przez ustawodawcę w art. 194 jako mające zastosowanie   w omawianym przypadku, [tak: Nazaruk Piotr (red.), Kodeks cywilny. Komentarz aktualizowany, LEX/el. 2024]. Zgodnie z art. 194 Kodeksu cywilnego przepisy o połączeniu rzeczy (art. 191 Kodeksu) nie uchybiają przepisom o bezpodstawnym wzbogaceniu. Oznacza to, że połączenie rzeczy ze skutkami wynikającymi z art. 191 Kodeksu cywilnego może być zdarzeniem, które może prowadzić do transferu korzyści w warunkach określonych w art. 405 Kodeksu (wyrok SN z 10 lutego 2017 r.,   V CSK 327/16, LEX nr 2288118).

Poprzez wybudowanie na działce nr X, położonej w (…), dwóch nowych budynków mieszkalnych o powierzchniach odpowiednio (…) m² oraz (…) m², stanowiących części składowe gruntu, uznać należy, iż osoby niebędące właścicielami tej nieruchomości, tj. Pan oraz inwestorzy - P.D., M.B. i M.J. poczynili nakłady na nieruchomość stanowiącą działkę nr X, których wartość rzeczoznawca majątkowy określił na kwoty 530.000,00 zł oraz 619.000,00 zł. Z tego tytułu powyżej wskazanym osobom przysługuje roszczenie o zwrot wartości wskazanych powyżej nakładów, które może zostać oparte na przepisach dotyczących bezpodstawnego wzbogacenia (choć na gruncie przepisów o podatku od spadków i darowizn podstawa materialnoprawna tego roszczenia pozostaje bez znaczenia).

Jak już powyżej wskazano, pod pojęciem „długu” w rozumieniu powoływanego art. 7 ust. 1 ustawy   o podatku od spadków i darowizn, kryją się wszelkie istniejące roszczenia cywilnoprawne związane   z przedmiotem nabycia. W przypadku istnienia skonkretyzowanego roszczenia pieniężnego, obniżenie podstawy opodatkowania podatkiem od spadków i darowizn mogłoby być dokonane   o wartość tego roszczenia na podstawie art. 7 ust. 1 ww. ustawy.

Uznać zatem należy, iż wartość roszczenia o zwrot nakładów poniesionych przez Pana oraz inwestorów dwóch nowych budynków mieszkalnych, tj. P.D., M.B. i M.J., w postaci wydatków na budowę dwóch nowych budynków mieszkalnych na działce nr X stanowi dług pomniejszający wartość nabytego prawa. W rezultacie, wartość roszczenia o zwrot rzeczonych nakładów podlega uwzględnieniu przy ustalaniu czystej wartości, o której mowa w art. 7 ust. 1 ustawy o podatku od spadków i darowizn.

Wobec tego, w Pana ocenie, od podstawy opodatkowania podatkiem od spadków i darowizn należy odjąć (potrącić) wartość roszczeń, którymi w opisanym zdarzeniu przyszłym będzie wartość poniesionych nakładów na budowę dwóch nowych budynków mieszkalnych, odpowiadających kwotom 530.000,00 zł oraz 619.000,00 zł.

Z uwagi na przysługujące powyżej roszczenie o zwrot wartości poczynionych nakładów na budowę dwóch nowych budynków mieszkalnych na działce nr X w (…), stanowiące „dług”   w rozumieniu art. 7 ust. 1 ustawy o podatku od spadków i darowizn, wartość wzniesionych budynków (poczynionych nakładów) obniży zatem podstawę opodatkowania umowy darowizny, wobec czego będzie Pan zobowiązany do zapłaty podatku w związku z nabyciem gruntu oraz budynku mieszkalnego wybudowanego przed 1945 r., których wartość została określona przez rzeczoznawcę majątkowego na kwotę 272.000,00 zł (z uwzględnieniem kwot wolnych wyszczególnionych w art. 9 ust. 1 ustawy o podatku od spadków i darowizn). Kwota ta, zgodnie   z wskazaniami rzeczoznawcy majątkowego, odpowiada bowiem wartości rynkowej nieruchomości, co odpowiada dyspozycji art. 8 ust. 1 ustawy o podatku od spadków i darowizn.

Mając na względzie powyższe, stanowisko wnioskodawcy w zakresie przedstawionych pytań jest następujące:

1. W przedstawionych okolicznościach faktycznych sprawy, wartość nakładów na budowę dwóch nowych budynków mieszkalnych na działce nr (…), położonej w (…), (których inwestorami nie są właściciele działki nr X), określonych przez rzeczoznawcę majątkowego odpowiednio na kwoty 530.000,00 zł oraz 619.000,00 zł, podlega uwzględnieniu przy ustaleniu podstawy opodatkowania podatkiem od spadków i darowizn w ten sposób, że wartość tych nakładów stanowi „dług” pomniejszający wartość nabytego prawa i nie będzie wliczana do podstawy opodatkowania podatkiem od spadków i darowizn.

2. Podstawę opodatkowania darowizny na Pana rzecz nieruchomości w postaci działki nr X, położonej w (…), objętej księgą wieczystą nr (…), prowadzoną przez Sąd Rejonowy w (…), V Wydział Ksiąg Wieczystych, powinna stanowić wyłącznie wartość gruntu oraz znajdującego się na działce nr X budynku mieszkalnego, wybudowanego przed 1945 r., określona przez rzeczoznawcę majątkowego na kwotę 272.000,00 zł, stanowiąca wartość rynkową.

Ocena stanowiska

Stanowisko, które przedstawił Pan we wniosku jest nieprawidłowe.

Uzasadnienie interpretacji indywidualnej

Zgodnie z art. 1 ust. 1 pkt 2 ustawy z dnia 28 lipca 1983 r. o podatku od spadków i darowizn   (t. j. Dz. U. z 2024 r. poz. 1837):

Ustawa o podatku od spadków i darowizn nie zawiera definicji pojęcia „darowizna”. Z tego względu, celem ustalenia tej definicji, należy sięgnąć do ustawy z dnia 23 kwietnia 1964 r. - Kodeks cywilny   (t. j. Dz. U. z 2024 r. poz. 1061 ze zm.). 

W myśl art. 888 § 1 Kodeksu cywilnego:

Jak stanowi natomiast art. 890 § 1 cyt. Kodeksu:

Darowizna należy do czynności, których celem jest dokonanie aktu przysporzenia majątkowego bez ekwiwalentu i polega najczęściej na przesunięciu jakiegoś dobra majątkowego z majątku darczyńcy do majątku obdarowanego. Świadczenie to ma charakter nieodpłatny, gdy druga strona umowy nie zobowiązuje się do jakiegokolwiek świadczenia w zamian za uczynioną darowiznę. Do zawarcia umowy darowizny podobnie jak każdej innej umowy, niezbędne jest zgodne oświadczenie woli złożone przez obie strony umowy. Umowa darowizny dochodzi do skutku dopiero z chwilą złożenia oświadczenia woli obdarowanego o przyjęciu darowizny.

Na podstawie art. 5 ustawy o podatku od spadków i darowizn:

W myśl art. 6 ust. 1 pkt 4 ww. ustawy:

Zgodnie z art. 7 ust. 1 i 2 cyt. ustawy:

Stosownie do art. 7 ust. 3 ww. ustawy: