Temat interpretacji
Temat interpretacji
Temat interpretacji
Interpretacja indywidualna - stanowisko prawidłowe
Szanowna Pani,
stwierdzam, że Pani stanowisko w sprawie oceny skutków podatkowych opisanego stanu faktycznego w podatku od spadków i darowizn jest prawidłowe.
Zakres wniosku o wydanie interpretacji indywidualnej
5 kwietnia 2025 r. wpłynął Pani wniosek o wydanie interpretacji indywidualnej dotyczącej podatku od spadków i darowizn w zakresie skutków podatkowych nabycia spadku po ojcu zmarłym w Belgii. Treść wniosku jest następująca:
Opis stanu faktycznego
Spadkodawca był obywatelem Polski, przez ostatnie dwa lata mieszkał oraz pracował w Belgii, gdzie zmarł. Postępowanie spadkowe zostało przeprowadzone zgodnie z prawem belgijskim. Zostało wydane Europejskie Poświadczenie Spadkowe (EPS), które przedstawia podział spadku.
Zgodnie z dokumentem:
-małżonka zmarłego otrzymała dożywotnie prawo korzystania z całego majątku (tzw. użytkowanie dożywotnie/usufruct),
-dzieci zmarłego (w tym Pani) nabyły po 1/3 tzw. „nagiej własności”, czyli prawa własności bez prawa do korzystania z majątku do czasu śmierci małżonki.
W polskim urzędzie skarbowym powstała wątpliwość dotycząca zapisu podziału spadku na małżonkę i dzieci (małżonka cały spadek, dzieci po 1/3).
Pytania
Kto jest zobowiązany do zgłoszenia nabycia spadku w Polsce (na formularzu SD-Z2) w sytuacji, gdy zgodnie z Europejskim Poświadczeniem Spadkowym (EPS) małżonka zmarłego otrzymała dożywotnie prawo korzystania z majątku (tzw. użytkowanie dożywotnie/usufruct), a dzieci zmarłego nabyły po 1/3 tzw. „nagiej własności” (nuda propiedad)?
Czy obowiązek zgłoszenia nabycia (formularz SD-Z2) dotyczy wyłącznie dzieci jako nabywców nagiej własności?
Pani stanowisko w sprawie
Pani zdaniem, zgodnie z treścią Europejskiego Poświadczenia Spadkowego oraz przepisami prawa belgijskiego, małżonka zmarłego otrzymała prawo do dożywotniego korzystania z całego majątku spadkowego (tzw. użytkowanie dożywotnie - usufruct). Oznacza to, że ma wyłączne prawo do korzystania z całości spadku do końca swojego życia.
Dzieci zmarłego nabyły po 1/3 udziału w tzw. „nagiej własności” (nuda propiedad), a więc są właścicielami tego majątku, jednak bez prawa do faktycznego korzystania z niego, dopóki żyje małżonka zmarłego. Dopiero po jej śmierci będą mogły realnie korzystać i dysponować swoją częścią.
Wobec powyższego, obowiązek zgłoszenia nabycia spadku (formularz SD-Z2) dotyczy wyłącznie dzieci jako nabywców prawa własności. Małżonka nie nabyła własności, a jedynie prawo użytkowania, które nie podlega zgłoszeniu ani opodatkowaniu.
Ocena stanowiska
Stanowisko, które przedstawiła Pani we wniosku jest prawidłowe.
Uzasadnienie interpretacji indywidualnej
Zgodnie z treścią art. 1 ust. 1 pkt 1 ustawy z dnia 28 lipca 1983 r. o podatku od spadków i darowizn (t. j. Dz. U. z 2024 r. poz. 1873):
Podatkowi od spadków i darowizn, zwanemu dalej „podatkiem”, podlega nabycie przez osoby fizyczne własności rzeczy znajdujących się na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej lub praw majątkowych wykonywanych na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej, tytułem dziedziczenia, zapisu zwykłego, dalszego zapisu, zapisu windykacyjnego, polecenia testamentowego.
Ustawa o podatku od spadków i darowizn nie zawiera definicji pojęcia „spadek”, dlatego należy w tym zakresie odwołać się do przepisów ustawy z dnia 23 kwietnia 1964 r. Kodeks cywilny (t. j. Dz.U. z 2024 r. poz. 1061 ze zm.).
W myśl art. 922 § 1 i § 2 Kodeksu cywilnego:
Prawa i obowiązki majątkowe zmarłego przechodzą z chwilą jego śmierci na jedną lub kilka osób stosownie do przepisów księgi niniejszej.
Nie należą do spadku prawa i obowiązki zmarłego ściśle związane z jego osobą, jak również prawa, które z chwilą jego śmierci przechodzą na oznaczone osoby niezależnie od tego, czy są one spadkobiercami.
Stosownie do treści art. 924 ww. ustawy:
Spadek otwiera się z chwilą śmierci spadkodawcy.
Natomiast zgodnie z art. 925 tej ustawy:
Spadkobierca nabywa spadek z chwilą otwarcia spadku.
W myśl art. 2 ustawy o podatku od spadków i darowizn:
Nabycie własności rzeczy znajdujących się za granicą lub praw majątkowych wykonywanych za granicą podlega podatkowi, jeżeli w chwili otwarcia spadku lub zawarcia umowy darowizny nabywca był obywatelem polskim lub miał miejsce stałego pobytu na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej.
Jak wynika z art. 5 cyt. ustawy:
Obowiązek podatkowy ciąży na nabywcy własności rzeczy i praw majątkowych.
Stosownie do treści art. 6 ust. 1 pkt 1 oraz ust. 4 tej ustawy:
Obowiązek podatkowy powstaje - przy nabyciu w drodze dziedziczenia - z chwilą przyjęcia spadku.
Jeżeli nabycie niezgłoszone do opodatkowania stwierdzono następnie pismem, obowiązek podatkowy powstaje z chwilą sporządzenia pisma; jeżeli pismem takim jest orzeczenie sądu, obowiązek podatkowy powstaje z chwilą uprawomocnienia się orzeczenia. W przypadku gdy nabycie nie zostało zgłoszone do opodatkowania, obowiązek podatkowy powstaje z chwilą powołania się przez podatnika przed organem podatkowym na fakt nabycia.
Art. 7 ust. 1 omawianej ustawy stanowi, że:
Podstawę opodatkowania stanowi wartość nabytych rzeczy i praw majątkowych po potrąceniu długów i ciężarów (czysta wartość), ustalona według stanu rzeczy i praw majątkowych w dniu nabycia i cen rynkowych z dnia powstania obowiązku podatkowego. Jeżeli przed dokonaniem wymiaru podatku nastąpi ubytek rzeczy spowodowany siłą wyższą, do ustalenia wartości przyjmuje się stan rzeczy w dniu dokonania wymiaru, a odszkodowanie za ubytek należne z tytułu ubezpieczenia wlicza się do podstawy wymiaru.
Zgodnie z art. 8 ust. 1 ww. ustawy:
Wartość nabytych rzeczy i praw majątkowych przyjmuje się w wysokości określonej przez nabywcę, jeżeli odpowiada ona wartości rynkowej tych rzeczy i praw, a wartość praw do wkładów oszczędnościowych – w wysokości tych wkładów.
Z art. 9 ust. 1 pkt 1 oraz ust. 2 omawianej ustawy wynika natomiast, że:
Opodatkowaniu podlega nabycie, od jednego zbywcy, własności rzeczy i praw majątkowych o czystej wartości przekraczającej 36 120 zł - jeżeli nabywcą jest osoba zaliczona do I grupy podatkowej.
Jeżeli nabycie własności rzeczy lub praw majątkowych od tego samego zbywcy następuje więcej niż jeden raz, do czystej wartości rzeczy i praw majątkowych ostatnio nabytych dolicza się czystą wartość rzeczy i praw majątkowych nabytych dotychczas od tego samego zbywcy w roku, w którym nastąpiło ostatnie nabycie, i w okresie 5 lat poprzedzających ten rok. Od podatku obliczonego od łącznej wartości nabytych rzeczy i praw majątkowych potrąca się podatek przypadający od opodatkowanych poprzednio nabytych rzeczy i praw majątkowych. Wynikająca z obliczenia nadwyżka podatku nie podlega ani zaliczeniu na poczet innych podatków, ani zwrotowi. Nabywcy obowiązani są w zeznaniu podatkowym wymienić rzeczy i prawa majątkowe nabyte w podanym wyżej okresie.
W myśl art. 14 ust. 1, ust. 2 i ust. 3 pkt 1 ustawy o podatku od spadków i darowizn:
Wysokość podatku ustala się w zależności od grupy podatkowej, do której zaliczony jest nabywca.
Zaliczenie do grupy podatkowej następuje według osobistego stosunku nabywcy do osoby, od której lub po której zostały nabyte rzeczy i prawa majątkowe.
Do I grupy podatkowej zalicza się: małżonka, zstępnych, wstępnych, pasierba, zięcia, synową, rodzeństwo, ojczyma, macochę i teściów.
Art. 17a ust. 1 tej ustawy stanowi, że:
Podatnicy podatku są obowiązani, z zastrzeżeniem ust. 2, złożyć, w terminie miesiąca od dnia powstania obowiązku podatkowego, właściwemu naczelnikowi urzędu skarbowego zeznanie podatkowe o nabyciu rzeczy lub praw majątkowych według ustalonego wzoru. Do zeznania podatkowego dołącza się dokumenty mające wpływ na określenie podstawy opodatkowania.
Niezależnie od powyższego, ustawodawca przewidział także zwolnienie z opodatkowania podatkiem od spadków i darowizn, pod warunkami określonymi w art. 4a ustawy o podatku od spadków i darowizn.
Zgodnie z ust. 1 oraz ust. 1a ww. art. 4a cyt. ustawy:
Zwalnia się od podatku nabycie własności rzeczy lub praw majątkowych przez małżonka, zstępnych, wstępnych, pasierba, rodzeństwo, ojczyma i macochę, jeżeli:
1) zgłoszą nabycie własności rzeczy lub praw majątkowych właściwemu naczelnikowi urzędu skarbowego w terminie 6 miesięcy od dnia powstania obowiązku podatkowego powstałego na podstawie art. 6 ust. 1 pkt 2-5, 7 i 8 oraz ust. 2, a w przypadku nabycia w drodze dziedziczenia - w terminie 6 miesięcy od dnia uprawomocnienia się orzeczenia sądu stwierdzającego nabycie spadku, z zastrzeżeniem ust. 2 i 4, oraz
2) w przypadku gdy przedmiotem nabycia tytułem darowizny lub polecenia darczyńcy są środki pieniężne, a ich wartość doliczona do wartości majątku nabytego dotychczas od tej samej osoby w roku, w którym nastąpiło ostatnie nabycie, i w okresie 5 lat poprzedzających ten rok przekracza kwotę określoną w art. 9 ust. 1 pkt 1 - udokumentują ich otrzymanie dowodem przekazania na rachunek płatniczy nabywcy, na jego rachunek, inny niż płatniczy, w banku lub spółdzielczej kasie oszczędnościowo-kredytowej lub przekazem pocztowym.
Jeżeli dokumentem potwierdzającym nabycie własności rzeczy lub praw majątkowych jest akt poświadczenia dziedziczenia lub europejskie poświadczenie spadkowe, termin 6 miesięcy, o którym mowa w ust. 1 pkt 1, do zgłoszenia tego nabycia właściwemu naczelnikowi urzędu skarbowego liczy się od dnia zarejestrowania aktu poświadczenia dziedziczenia lub wydania europejskiego poświadczenia spadkowego, z zastrzeżeniem ust. 2 i 4.
Jak wynika z opisu stanu faktycznego, Spadkodawca był obywatelem Polski, przez ostatnie dwa lata mieszkał oraz pracował w Belgii, gdzie zmarł. Postępowanie spadkowe zostało przeprowadzone zgodnie z prawem belgijskim. Zostało wydane Europejskie Poświadczenie Spadkowe (EPS), które przedstawia podział spadku. Zgodnie z dokumentem:
1) małżonka zmarłego otrzymała dożywotnie prawo korzystania z całego majątku (tzw. użytkowanie dożywotnie/usufruct),
2) dzieci zmarłego (w tym Pani) nabyły po 1/3 tzw. „nagiej własności”, czyli prawa własności bez prawa do korzystania z majątku do czasu śmierci małżonki.
Chce Pani dowiedzieć się, kto jest zobowiązany do zgłoszenia nabycia spadku.
Jak wynika z wyżej przytoczonego opisu, jako dziecko zmarłego, nabyła Pani prawo własności (nuda propiedad) majątku Pani ojca (w odpowiednim udziale, po uwzględnieniu pozostałych spadkobierców).
Co do zasady, na spadkobiercach będących obywatelami Polski ciąży obowiązek podatkowy w podatku od spadków i darowizn w związku z nabyciem spadku zarówno położonego w Polsce, jak i za granicą.
Na Pani więc, jako spadkobierczyni udziału w prawie własności majątku Pani ojca, ciąży obowiązek zgłoszenia nabycia (w odpowiednim dla Pani udziale), właściwemu Naczelnikowi Urzędu Skarbowego w terminie 6 miesięcy od dnia powstania obowiązku podatkowego, a więc – w omawianym przypadku – w terminie 6 miesięcy od dnia wydania europejskiego poświadczenia spadkowego. Wartość nabytego udziału należy ustalić w oparciu o wymienione wyżej przepisy.
Dodatkowe informacje
Informacja o zakresie rozstrzygnięcia
Interpretacja dotyczy stanu faktycznego, który Pani przedstawiła i stanu prawnego, który obowiązywał w dacie zaistnienia zdarzenia.
Interpretacja - zgodnie ze złożonym wnioskiem i stosownie do uregulowania zawartego w art. 14b § 1 Ordynacji podatkowej - została wydana wyłącznie dla Pani i tylko Pani może czerpać z niej ochronę. Interpretacja ta nie chroni zatem pozostałych spadkobierców. Gdyby chcieli oni również skorzystać z ochrony jaką daje interpretacja, winni wystąpić z odrębnymi wnioskami o wydanie interpretacji.
Ta interpretacja dotyczy wyłącznie Pani sytuacji prawnopodatkowej - pytań zadanych przez Panią we wniosku jako pierwsze i drugie. W zakresie sytuacji prawnopodatkowej pozostałych spadkobierców oraz kwestii związanej z interpretacją aktu przez urząd skarbowy zostało wydane odrębne rozstrzygnięcie.
Pouczenie o funkcji ochronnej interpretacji
- Funkcję ochronną interpretacji indywidualnych określają przepisy art. 14k-14nb ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. - Ordynacja podatkowa (t. j. Dz. U. z 2025 r. poz. 111 ze zm.). Interpretacja będzie mogła pełnić funkcję ochronną, jeśli Pani sytuacja jest zgodna (tożsama) z opisem stanu faktycznego i zastosuje się Pani do interpretacji.
- Zgodnie z art. 14na § 1 Ordynacji podatkowej:
Przepisów art. 14k-14n Ordynacji podatkowej nie stosuje się, jeśli stan faktyczny lub zdarzenie przyszłe będące przedmiotem interpretacji indywidualnej jest elementem czynności, które są przedmiotem decyzji wydanej:
1) z zastosowaniem art. 119a;
2) w związku z wystąpieniem nadużycia prawa, o którym mowa w art. 5 ust. 5 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług;
3) z zastosowaniem środków ograniczających umowne korzyści.
- Zgodnie z art. 14na § 2 Ordynacji podatkowej:
Przepisów art. 14k-14n nie stosuje się, jeżeli korzyść podatkowa, stwierdzona w decyzjach wymienionych w § 1, jest skutkiem zastosowania się do utrwalonej praktyki interpretacyjnej, interpretacji ogólnej lub objaśnień podatkowych.
Pouczenie o prawie do wniesienia skargi na interpretację
Ma Pani prawo do zaskarżenia tej interpretacji indywidualnej do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego. Zasady zaskarżania interpretacji indywidualnych reguluje ustawa z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi (t. j. Dz. U. z 2024 r. poz. 935 ze zm.; dalej jako „PPSA”).
Skargę do Sądu wnosi się za pośrednictwem Dyrektora KIS (art. 54 § 1 PPSA).
Skargę należy wnieść w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia interpretacji indywidualnej (art. 53 § 1 PPSA):
- w formie papierowej, w dwóch egzemplarzach (oryginał i odpis) na adres: Krajowa Informacja Skarbowa, ul. Warszawska 5, 43-300 Bielsko-Biała (art. 47 § 1 PPSA), albo
- w formie dokumentu elektronicznego, w jednym egzemplarzu (bez odpisu), na adres Krajowej Informacji Skarbowej na platformie ePUAP: /KIS/wnioski albo /KIS/SkrytkaESP (art. 47 § 3 i art. 54 § 1a PPSA).
Skarga na interpretację indywidualną może opierać się wyłącznie na zarzucie naruszenia przepisów postępowania, dopuszczeniu się błędu wykładni lub niewłaściwej oceny co do zastosowania przepisu prawa materialnego. Sąd jest związany zarzutami skargi oraz powołaną podstawą prawną (art. 57a PPSA).
Podstawa prawna dla wydania interpretacji
Podstawą prawną dla wydania tej interpretacji jest art. 13 § 2a oraz art. 14b § 1 Ordynacji podatkowej.