Skutki podatkowe otrzymania darowizny od byłych rodziców zastępczych.

Interpretacja indywidualna  – stanowisko prawidłowe

Szanowna Pani,

stwierdzam, że Pani stanowisko w sprawie oceny skutków podatkowych opisanego zdarzenia przyszłego w podatku od spadków i darowizn jest prawidłowe.

Zakres wniosku o wydanie interpretacji indywidualnej

17 lipca 2023 r. wpłynął Pani wniosek z 12 lipca 2023 r. o wydanie interpretacji indywidualnej, który dotyczy podatku od spadków i darowizn w zakresie skutków podatkowych nabycia nieruchomości tytułem darowizny.

Treść wniosku jest następująca:

Opis zdarzenia przyszłego

Postanowieniem z (...) w sprawie o sygn. akt (...) Sąd Rejonowy w (...) umieścił Panią, jako osobę małoletnią, w rodzinie zastępczej małżonków (...). Do (...) przebywała Pani w rodzinie zastępczej, którą tworzyli małżonkowie (...).

Decyzją z (...) w sprawie (...) Starosta (...) orzekł zmianę Pani nazwiska z (...) na (...).

Postanowieniem z (...) w sprawie o sygn. akt (...) Sąd Rejonowy w (...) ustanowił dla Pani opiekę prawną i powierzył obowiązki opiekuna prawnego (...).

Postanowieniem z (...) w sprawie o sygn. akt (...) Sąd Rejonowy w (...) zwolnił małżonków (...) z funkcji rodziny zastępczej dla Pani i ustalił, że miejscem Pani pobytu będzie placówka opiekuńczo-wychowawcza, tj. Dom Dziecka (...) w (...).

Z placówki tej, na mocy postanowienia Sądu Rejonowego w (...) z (...), w sprawie o sygn. akt (...), z dniem (...) została Pani zwolniona i na mocy skierowania wydanego przez Starostwo Powiatowe w (...) przeniesiona do Młodzieżowego Ośrodka Wychowawczego w (...).

W tym czasie w postępowaniu prowadzonym przed Sądem Rejonowym w (...) w sprawie o sygn. akt (...) również (...) została ustanowiona dla Pani opiekunem prawnym.

Celem kontynuowania nauki na podstawie wskazania Nr (...) Ośrodka Rozwoju Edukacji w (...) z dniem (...) została Pani przeniesiona do Młodzieżowego Ośrodka Wychowawczego w (...), w którym przebywała do zakończenia roku szkolnego 2014/2015.

Następnie, na mocy wcześniejszego postanowienia z (...) Sądu Rejonowego w (...) w sprawie o sygn. akt (...) oraz skierowania nr (...) z (...) wydanego przez Powiatowe Centrum Pomocy Rodzinie w (...), została Pani ponownie skierowana do Domu Dziecka (...) w (...).

W dniu (...) ukończyła Pani 18 lat.

Z małżonkami (...) łączy Panią więź emocjonalna. Zawsze mogła Pani liczyć na pomoc i wsparcie, nie tylko materialne, swoich byłych rodziców zastępczych.

Utrzymuje Pani stały kontakt z małżonkami (...), którzy pozostawali Pani opiekunami prawnymi do czasu osiągnięcia przez Panią pełnoletności.

Nadal nosi i posługuje się Pani nazwiskiem (...), co potwierdza emocjonalną więź nawiązaną z byłymi rodzicami zastępczymi.

Małżonkowie (...) wspólnie i w porozumieniu postanowili aby w najbliższej przyszłości umową darowizny, sporządzoną w formie aktu notarialnego, przekazać na Pani rzecz nieruchomość w postaci lokalu mieszkalnego w budynku wielomieszkaniowym o powierzchni 29,14 m².

Pytanie

Ponieważ (...), jako byli rodzice zastępczy, planują dokonać darowizny lokalu mieszkalnego na Pani rzecz, wobec powyższego zwraca się Pani z pytaniem czy planowane nabycie ww. nieruchomości od rodziców zastępczych w osobie (...) będzie w całości zwolnione z opodatkowania na podstawie art. 4a ust. 1 i ust. 4 pkt 2 oraz art. 14 ust. 4a ustawy o podatku od spadków i darowizn?

Pani stanowisko w sprawie

Wskazuje Pani, że zgodnie z przepisem art. 1 ust. 1 pkt 2 ustawy o podatku od spadków i darowizn podatkowi od spadków i darowizn podlega nabycie przez osoby fizyczne własności rzeczy znajdujących się na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej lub praw majątkowych wykonywanych na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej tytułem darowizny.

Ponieważ przepisy tej ustawy nie definiują pojęcia „darowizna” należy odwołać się do odpowiednich przepisów Kodeksu cywilnego. Na podstawie art. 888 § 1 Kodeksu cywilnego przez umowę darowizny darczyńca zobowiązuje się do bezpłatnego świadczenia na rzecz obdarowanego kosztem swojego majątku.

Darowizna należy do czynności, których celem jest dokonanie aktu przysporzenia majątkowego bez ekwiwalentu i polega najczęściej na przesunięciu jakiegoś dobra majątkowego z majątku darczyńcy do majątku obdarowanego. Świadczenie ma charakter nieodpłatny, gdy druga strona umowy nie zobowiązuje się do jakiegokolwiek świadczenia w zamian za uczynioną darowiznę. Stosownie do art. 5 ustawy o podatku od spadków i darowizn obowiązek podatkowy ciąży na nabywcy własności rzeczy i praw majątkowych.

W myśl art. 6 ust. 1 pkt 4 ww. ustawy, obowiązek podatkowy przy nabyciu w drodze darowizny powstaje z chwilą złożenia przez darczyńcę oświadczenia w formie aktu notarialnego, a w razie zawarcia umowy bez zachowania przewidzianej formy - z chwilą spełnienia przyrzeczonego świadczenia; jeżeli ze względu na przedmiot darowizny przepisy wymagają szczególnej formy dla oświadczeń obu stron, obowiązek podatkowy powstaje z chwilą złożenia takich oświadczeń. Należy zauważyć, że - co do zasady - darowizna podlega opodatkowaniu podatkiem od spadków i darowizn. Wysokość podatku od spadków i darowizn ustala się w zależności od grupy podatkowej, do której zaliczony jest nabywca. Zaliczenie do jednej z trzech grup podatkowych odbywa się w zależności od jego stopnia pokrewieństwa albo powinowactwa z osobą od której lub po której zostały nabyte rzeczy i prawa majątkowe.

Zgodnie z treścią art. 14 ust. 3 pkt 1 ww. ustawy: do poszczególnych grup podatkowych zalicza się: do grupy I - małżonka, zstępnych, wstępnych, pasierba, zięcia, synową, rodzeństwo, ojczyma, macochę i teściów.

Natomiast zgodnie z art. 4a ust. 1 ww. ustawy: zwalnia się od podatku nabycie własności rzeczy lub praw majątkowych przez małżonka, zstępnych, wstępnych, pasierba, rodzeństwo, ojczyma i macochę, jeżeli:

1)zgłoszą nabycie własności rzeczy lub praw majątkowych właściwemu naczelnikowi urzędu skarbowego w terminie 6 miesięcy od dnia powstania obowiązku podatkowego powstałego na podstawie art. 6 ust. 1 pkt 2-5, 7 i 8 oraz ust. 2, a w przypadku nabycia w drodze dziedziczenia - w terminie 6 miesięcy od dnia uprawomocnienia się orzeczenia sądu stwierdzającego nabycie spadku, z zastrzeżeniem ust. 2 i 4, oraz

2)w przypadku gdy przedmiotem nabycia tytułem darowizny lub polecenia darczyńcy są środki pieniężne, a wartość majątku nabytego łącznie od tej samej osoby w okresie 5 lat poprzedzających rok, w którym nastąpiło ostatnie nabycie, doliczona do wartości rzeczy i praw majątkowych ostatnio nabytych, przekracza kwotę określoną w art. 9 ust. 1 pkt 1 - udokumentują ich otrzymanie dowodem przekazania na rachunek płatniczy nabywcy, na jego rachunek, inny niż płatniczy, w banku lub spółdzielczej kasie oszczędnościowo-kredytowej lub przekazem pocztowym.

Stosownie do art. 4a ust. 4 ww. ustawy: obowiązek zgłoszenia nie obejmuje przypadków, gdy:

1)wartość majątku nabytego łącznie od tej samej osoby lub po tej samej osobie w okresie 5 lat, poprzedzających rok, w którym nastąpiło ostatnie nabycie, doliczona do wartości rzeczy i praw majątkowych ostatnio nabytych, nie przekracza kwoty określonej w art. 9 ust. 1 pkt 1 lub

2)nabycie następuje na podstawie umowy zawartej w formie aktu notarialnego albo w tej formie zostało złożone oświadczenie woli jednej ze stron.

Z treści przepisu art. 4a ustawy o podatku od spadków i darowizn jednoznacznie wynika, że zwolnieniem tym objęte jest nabycie przez osoby, których łączą relacje ściśle w przepisie określone (tzw. grupa zerowa). Między innymi są to zstępni.

Zgodnie z art. 14 ust. 4a ww. ustawy: za zstępnych w rozumieniu ustawy uważa się również osoby, które przebywają lub przebywały w rodzinie zastępczej, w rodzinnym domu dziecka, w placówce opiekuńczo-wychowawczej lub w regionalnej placówce opiekuńczo-terapeutycznej, o których mowa w ustawie o wspieraniu rodziny i systemie pieczy zastępczej, a za wstępnych także odpowiednio osoby tworzące rodzinę zastępczą, prowadzące rodzinny dom dziecka lub pracujące z dziećmi w placówce opiekuńczo-wychowawczej lub w regionalnej placówce opiekuńczo-terapeutycznej.

Na mocy przywołanego przepisu za zstępnych uważa się m in. osoby aktualnie przebywające oraz osoby, które w przeszłości przebywały w rodzinie zastępczej.

Wobec powyższego uważa Pani, że w przedstawionym stanie faktycznym (winno być: zdarzeniu przyszłym) nabycie nieruchomości w formie darowizny od byłych rodziców zastępczych, kwalifikuje się do skorzystania w całości z ulgi wynikającej z art. 14 ust. 4a ustawy o podatku od spadków i darowizn, ponieważ Pani jako osoba, która przebywała w rodzinie zastępczej zalicza się do kategorii zstępnych wobec małżonków (...) – byłych rodziców zastępczych.

W związku z tym, pod warunkiem dochowania procedury wskazanej w art. 4a ust. 1 i ust. 4 pkt 2 ustawy o podatku od spadków i darowizn, darowizna będzie podlegała zarówno zwolnieniu od podatku od spadków i darowizn jak i zwolnieniu od obowiązku zgłoszenia do właściwego naczelnika urzędu skarbowego, ponieważ darowizna zostanie dokonana w formie aktu notarialnego.

Ocena stanowiska

Stanowisko, które przedstawiła Pani we wniosku jest prawidłowe.

Uzasadnienie interpretacji indywidualnej

Zgodnie z przepisem art. 1 ust. 1 pkt 2 ustawy z dnia 28 lipca 1983 r. o podatku od spadków  i darowizn (t. j. Dz. U. z 2021 r. poz. 1043, ze zm.):

Ustawa o podatku od spadków i darowizn nie definiuje pojęcia darowizny i oceniając tak przedstawione zagadnienie należy odwołać się do przepisów Kodeksu cywilnego.

Na podstawie art. 888 § 1 ustawy z dnia 23 kwietnia 1964 r. Kodeks cywilny (t. j. Dz. U. z 2023 r. poz. 1610):

Darowizna należy do czynności, których celem jest dokonanie aktu przysporzenia majątkowego bez ekwiwalentu i polega najczęściej na przesunięciu jakiegoś dobra majątkowego z majątku darczyńcy do majątku obdarowanego. Świadczenie ma charakter nieodpłatny, gdy druga strona umowy nie zobowiązuje się do jakiegokolwiek świadczenia  w zamian za uczynioną darowiznę.

Stosownie do art. 5 ustawy o podatku od spadków i darowizn:

W myśl art. 6 ust. 1 pkt 4 ww. ustawy:

Należy zauważyć, że – co do zasady – darowizna podlega opodatkowaniu podatkiem od spadków i darowizn.

Zgodnie z art. 9 ust. 1 ustawy o podatku od spadków i darowizn:

Art. 14 ust. 1 i 2 ww. ustawy stanowi, że:

W myśl art. 14 ust. 3 ww. ustawy:

Na podstawie art. 14 ust. 1 i 2 ww. ustawy:

Natomiast zgodnie z art. 4a ust. 1 pkt 1 ww. ustawy:  

Stosownie do art. 4a ust. 4 ww. ustawy:

Z treści przepisu art. 4a ustawy o podatku od spadków i darowizn jednoznacznie wynika, że zwolnieniem tym objęte jest nabycie przez osoby, których łączą relacje ściśle w przepisie określone (tzw. grupa zerowa). Między innymi są to zstępni.

Zgodnie z art. 14 ust. 4a ww. ustawy:

Na mocy przywołanego powyżej przepisu za zstępnych uważa się m.in. osoby aktualnie przebywające w rodzinie zastępczej oraz osoby, które w przeszłości przebywały w takiej rodzinie.

Z przedstawionego opisu zdarzenia przyszłego wynika, że postanowieniem z (...) Sąd Rejonowy w (...) umieścił Panią, jako osobę małoletnią w rodzinie zastępczej małżonków (...). Do (...) przebywała Pani w rodzinie zastępczej, którą tworzyli ww. małżonkowie. Postanowieniem z (...) Sąd Rejonowy w (...) zwolnił małżonków (...) z funkcji rodziny zastępczej dla Pani. Małżonkowie (...) wspólnie i w porozumieniu postanowili, aby w najbliższej przyszłości umową darowizny, sporządzoną w formie aktu notarialnego, przekazać na Pani rzecz nieruchomość w postaci lokalu mieszkalnego w budynku wielomieszkaniowym.

Mając powyższe na uwadze, stwierdzić należy, że planowane nabycie przez Panią mieszkania na podstawie darowizny od rodziców zastępczych, będzie w całości zwolnione z opodatkowania na podstawie art. 4a ust. 1 ustawy o podatku od spadków i darowizn. W związku z tym, że umowa darowizny mieszkania – zgodnie z wymogiem zawartym  w art. 158 Kodeksu  cywilnego – powinna zostać sporządzona w formie aktu notarialnego, dla spełnienia warunków do zwolnienia w takiej sytuacji nie będzie konieczne zgłoszenie nabycia mieszkania właściwemu naczelnikowi urzędu skarbowego w terminie 6 miesięcy od powstania obowiązku podatkowego. Wynika to z treści przywołanego powyżej art. 4a ust. 4 pkt 2 ustawy o podatku od spadków i darowizn.

Dodatkowe informacje

Informacja o zakresie rozstrzygnięcia

Interpretacja dotyczy zdarzenia przyszłego, które Pani przedstawiła i stanu prawnego, który obowiązuje w dniu wydania interpretacji.

Pouczenie o funkcji ochronnej interpretacji

- Funkcję ochronną interpretacji indywidualnych określają przepisy art. 14k-14nb ustawy  z dnia 29 sierpnia 1997 r. – Ordynacja podatkowa (t. j. Dz. U. z 2022 r. poz. 2651,  ze zm.). Interpretacja będzie mogła pełnić funkcję ochronną, jeśli Pani sytuacja będzie zgodna (tożsama) z opisem zdarzenia przyszłego i zastosuje się Pani do interpretacji.

- Zgodnie z art. 14na § 1 Ordynacji podatkowej:

Zgodnie z art. 14na § 2 Ordynacji podatkowej:

Pouczenie o prawie do wniesienia skargi na interpretację

Ma Pani prawo do zaskarżenia tej interpretacji indywidualnej do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w (...). Zasady zaskarżania interpretacji indywidualnych reguluje ustawa z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo  o postępowaniu przed sądami administracyjnymi – t. j. Dz. U. z 2023 r. poz. 1634; dalej jako „PPSA”.  

Skargę do Sądu wnosi się za pośrednictwem Dyrektora KIS (art. 54 § 1 PPSA). Skargę należy wnieść w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia interpretacji indywidualnej (art. 53 § 1 PPSA):

- w formie papierowej, w dwóch egzemplarzach (oryginał i odpis) na adres: Krajowa Informacja Skarbowa, ul. Warszawska 5, 43-300 Bielsko-Biała (art. 47 § 1 PPSA), albo

- w formie dokumentu elektronicznego, w jednym egzemplarzu (bez odpisu), na adres Elektronicznej Skrzynki Podawczej Krajowej Informacji Skarbowej na platformie ePUAP: /KIS/SkrytkaESP (art. 47 § 3 i art. 54 § 1a PPSA).

Skarga na interpretację indywidualną może opierać się wyłącznie na zarzucie naruszenia przepisów postępowania, dopuszczeniu się błędu wykładni lub niewłaściwej oceny co do zastosowania przepisu prawa materialnego. Sąd jest związany zarzutami skargi oraz powołaną podstawą prawną (art. 57a PPSA).

Podstawa prawna dla wydania interpretacji

Podstawą prawną dla wydania tej interpretacji jest art. 13 § 2a oraz art. 14b § 1 ustawy Ordynacja podatkowa.