Interpretacja indywidualna z dnia 08.06.2018, sygn. 0111-KDIB4.4015.73.2018.1.MCZ, Dyrektor Krajowej Informacji Skarbowej

Temat interpretacji

Czy nabycie przez Wnioskodawczynię 1/2 udziału w prawie własności Lokalu za wynagrodzeniem stanowiącym sumę kwot: spłaty pieniężnej w gotówce (50.000,00 zł) na rzecz byłego Partnera oraz równowartości długu wynikającego z Umowy Kredytu, który przejmie Wnioskodawczyni w wyniku zniesienia współwłasności nie spowoduje po stronie Wnioskodawczyni powstania obowiązku podatkowego w podatku od spadków i darowizn?

Na podstawie art. 13 § 2a oraz art. 14b § 1 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. Ordynacja podatkowa (Dz.U. z 2018 r., poz. 800, ze zm.) Dyrektor Krajowej Informacji Skarbowej stwierdza, że stanowisko Wnioskodawczyni przedstawione we wniosku z 07 maja 2018 r. (data wpływu 10 maja 2018 r.) o wydanie interpretacji indywidualnej dotyczącej podatku od spadków i darowizn w zakresie skutków podatkowych powstałych z tytułu odpłatnego zniesienia współwłasności nieruchomości jest prawidłowe.

UZASADNIENIE

W dniu 10 maja 2018 r. wpłynął do Organu wniosek o wydanie interpretacji przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku od spadków i darowizn w zakresie skutków podatkowych powstałych z tytułu odpłatnego zniesienia współwłasności nieruchomości.

W przedmiotowym wniosku przedstawiono następujące zdarzenie przyszłe:

W dniu 10 października 2007 r. Wnioskodawczyni wraz z ówczesnym partnerem (dalej: były Partner), aktem notarialnym nabyła udział (1/2) w prawie własności Lokalu mieszkalnego o powierzchni 59,5m² wraz z prawem użytkowania wieczystego oraz prawem własności części budynku i urządzeń, które nie służą wyłącznie do użytku właścicieli lokali. Dla lokalu prowadzona jest księga wieczysta (dalej: Lokal). Cena zakupu Lokalu i praw związanych z Lokalem wynosiła łącznie 585.000,00 zł.

Zgodnie z aktem notarialnym potwierdzającym nabycie prawa własności Lokalu, udział we współwłasności wynosi: 1/2 prawa własności Lokalu należy do Wnioskodawczyni i 1/2 prawa własności Lokalu należy do byłego Partnera Wnioskodawczyni. Współwłaściciele nie byli nigdy i nie są obecnie małżonkami oraz nie istnieje między nimi żaden stopień pokrewieństwa.

W celu nabycia (sfinansowania zakupu) prawa własności Lokalu Wnioskodawczyni wraz byłym Partnerem w dniu 7 września 2007 r. w banku zawarli Umowę kredytu mieszkaniowego hipoteczny (dalej: Umowa Kredytu) na kwotę 135.777,33 CHF.

Do dnia dzisiejszego kredyt nie został spłacony.

Na dzień 1 maja 2018 r. wysokość niespłaconego kredytu wynosi 106.363,34 CHF. Wysokość raty kredytu (kapitałowa + odsetkowa) każdorazowo uzależnione są od aktualnego kursu franka szwajcarskiego. Przyjmując, że kurs franka od 2015 r. utrzymuje się na podobnym poziomie, 1 CHF = ok. 3,9 zł, wartość zadłużenia wynosi ok. 414.817,03 zł. Wnioskodawczyni oraz były Partner są solidarnie zobowiązani do spłaty zobowiązania z tytułu Umowy Kredytu.

Po rozstaniu Wnioskodawczyni i były Partner nie zawierali żadnych umów regulujących obowiązek spłaty pozostałej części kredytu, ta kwestia nie została także uregulowana w Umowie Kredytu, wobec czego stosunki prawne pomiędzy dłużnikami w powyższym zakresie regulują na zasadach ogólnych przepisy art. 366 i nast. ustawy Kodeks cywilny.

Wnioskodawczyni i były Partner rozstali się ok. 7 lat temu. Od tej pory Lokal był wynajmowany. Raty kredytu (kapitałowa i odsetkowa) są spłacane w terminie ze środków pochodzących z czynszu najmu lub ze środków własnych Wnioskodawczyni lub jej byłego Partnera. Wnioskodawczyni i były Partner nie pozostają w zwłoce w stosunku do Banku, spłata kredytu nie była i nie jest zagrożona.

W celu uregulowania kwestii prawa własności w odniesieniu do Lokalu, 2 października 2017 r. Wnioskodawczyni złożyła pozew do sądu z wnioskiem o zniesienie współwłasności Lokalu.

W pozwie Wnioskodawczyni zaproponowała przeniesienie na jej rzecz prawa własności 1/2 udziału w Lokalu przez byłego Partnera w zamian za:

1. spłatę pieniężną na rzecz byłego Partnera w wysokości 10.000,00 zł oraz
2. zobowiązanie się Wnioskodawczyni do spłaty pozostałej część zobowiązania wynikającego z Umowy Kredytu w całości (zwolnienie byłego Partnera z długu w stosunku do Banku).

Do dnia dzisiejszego postępowanie sądowe nie zostało zakończone. W postępowaniu sądowym ma zostać wyznaczony biegły sądowy celem oszacowania wartości rynkowej Lokalu na potrzeby toczącego się postępowania pomiędzy Wnioskodawczynią i byłym Partnerem.

Były Partner w drodze negocjacji pozasądowych zgodził się na przeniesienie na Wnioskodawczynię przysługującego mu prawa własności 1/2 udziału w Lokalu w zamian za spłatę w gotówce w wysokości 50.000,00 zł i zobowiązanie się przez Wnioskodawczynię do spłaty pozostałej części kredytu, na co wstępnie Wnioskodawczyni przystała.

Wartość spłaty pieniężnej w wysokości 50.000,00 zł nie odpowiada wartości rynkowej 1/2 udziału w prawie własności Lokalu. Jednak łączna wartość świadczenia Wnioskodawczym wobec byłego Partnera, która ma wynieść łącznie ok. 257.408,00 zł (w tym 50.000,00 zł spłata w gotówce na rzecz byłego Partnera oraz zobowiązanie do spłaty kredytu z Umowy Kredytu), w ocenie Wnioskodawczyni odpowiada wartości rynkowej udziału w prawie własności Lokalu. Aktualna wartość świadczenia jest możliwa do ustalenia z uwzględnieniem faktu wahania kursu franka szwajcarskiego.

Wnioskodawczyni wraz z byłym Partnerem zamierzają zawrzeć ugodę sądową i znieść współwłasność Lokalu na rzecz Wnioskodawczyni. Wnioskodawczyni ma zamiar zapłacić byłemu Partnerowi kwotę 50.000,00 zł oraz równocześnie spłacić pozostałą część zobowiązania wynikającego z Umowy Kredytu zwalniając w ten sposób byłego Partnera z długu w stosunku do Banku. Wnioskodawczyni przejmie więc na siebie wyłączną odpowiedzialność za spłatę kredytu wynikającą z Umowy Kredytu, co do której obecnie jest solidarnie odpowiedzialna wraz z byłym Partnerem.

Ugoda sądowa zostanie dokonana po uzyskaniu od banku zgody na przejęcie długu przez Wnioskodawczynię w całości. Zniesienie współwłasności nastąpi po upływie 5 lat licząc od końca roku kalendarzowego, w którym nastąpiło nabycie.

Wnioskodawczyni uważa, że sposób spłaty 1/2 udziału w prawie własności Lokalu na rzecz byłego Partnera kosztem jej majątku w wyniku zniesienia współwłasności w sposób opisany powyżej odbędzie się na zasadach rynkowych i będzie stanowić sposób zapłaty (wynagrodzenia).

W ocenie Wnioskodawczyni planowany sposób rozliczenia z byłym Partnerem z tytułu i w celu zniesienia współwłasności nie będzie stanowił nieodpłatnego świadczenia po stronie Wnioskodawczyni. Wartość świadczenia Wnioskodawczyni wyniesie łącznie ok. 257.408,00 zł, w tym 207.408,00 zł (połowa wartości kredytu pozostałego do spłaty, który zostanie spłacony wyłącznie przez Wnioskodawczynię) oraz 50.000 zł w formie spłaty pieniężnej na rzecz byłego Partnera.

W wyniku planowanej ugody sądowej i zniesienia współwłasności w opisanym we wniosku stanie faktycznym, w ocenie Wnioskodawczyni po jej stronie nie powstanie obowiązek zapłaty podatku dochodowego od osób fizycznych.

W związku z powyższym opisem zadano następujące pytanie:

Czy prawidłowe jest stanowisko Wnioskodawczyni, zgodnie z którym nabycie przez Wnioskodawczynię 1/2 udziału w prawie własności Lokalu za wynagrodzeniem stanowiącym sumę kwot: spłaty pieniężnej w gotówce (50.000,00 zł) na rzecz byłego Partnera oraz równowartości długu wynikającego z Umowy Kredytu, który przejmie Wnioskodawczyni w wyniku zniesienia współwłasności nie spowoduje po stronie Wnioskodawczyni powstania obowiązku podatkowego w podatku od spadków i darowizn?

Zdaniem Wnioskodawczyni, nabycie przez Wnioskodawczynię 1/2 udziału w prawie własności Lokalu za wynagrodzeniem stanowiącym sumę kwot: spłaty pieniężnej w gotówce (50.000.00 zł) na rzecz byłego Partnera oraz równowartości długu wynikającego z Umowy Kredytu, który przejmie Wnioskodawczyni w wyniku zniesienia współwłasności nie spowoduje po stronie Wnioskodawczyni powstania obowiązku podatkowego w podatku od spadków i darowizn.

Zgodnie z art. 1 ust. 1 pkt 4 ustawy z dnia 28 lipca 1983 r. o podatku od spadków i darowizn (Dz. U. z 2018 r., poz. 644) podatkowi od spadków i darowizn, zwanemu dalej podatkiem, podlega nabycie przez osoby fizyczne własności rzeczy znajdujących się na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej lub praw majątkowych wykonywanych na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej, tytułem m in. nieodpłatnego zniesienia współwłasności.

Natomiast zgodnie z art. 5 tej ustawy obowiązek podatkowy ciąży na nabywcy rzeczy i praw majątkowych.

W myśl art. 6 ust. 1 pkt 7 tejże ustawy w przypadku nieodpłatnego zniesienia współwłasności obowiązek podatkowy powstaje z chwilą zawarcia umowy albo ugody lub uprawomocnienia się orzeczenia sądu, jeżeli ich skutkiem jest nieodpłatne zniesienie współwłasności.

Stosownie do art. 7 ust. 1 ustawy o podatku od spadków i darowizn podstawę opodatkowania stanowi wartość nabytych rzeczy i praw majątkowych po potrąceniu długów i ciężarów (czysta wartość), ustalona według stanu rzeczy i praw majątkowych w dniu nabycia i cen rynkowych z dnia powstania obowiązku podatkowego. Jeżeli przed dokonaniem wymiaru podatku nastąpi ubytek rzeczy spowodowany siłą wyższą, do ustalenia wartości przyjmuje się stan rzeczy w dniu dokonania wymiaru, a odszkodowanie za ubytek należne z tytułu ubezpieczenia wlicza się do podstawy wymiaru.

Natomiast podstawę opodatkowania w myśl art. 7 ust. 6 cyt. ustawy przy nabyciu w drodze nieodpłatnego zniesienia współwłasności stanowi wartość rzeczy lub praw majątkowych, w części przekraczającej wartość udziału we współwłasności, który przed jej zniesieniem przysługiwał nabywcy.

Ustawodawca nie podaje definicji długów i ciężarów Jednocześnie rozszerza to pojęcie w ust. 2 i 3 art. 7 ustawy przykładowo wyliczając przypadki, które stanowią długi i ciężary.

Oznacza to, iż długi i ciężary w rozumieniu ustawy o podatku od spadków i darowizn stanowią katalog otwarty.

Pojęcie długów w rozumieniu tego artykułu obejmuje wszelkie pieniężne roszczenia cywilnoprawne związane z przedmiotem nabycia. Równowartość tych roszczeń podlega potrąceniu od jego wartości. Ciężarem natomiast jest inne niż dług obciążenie nabytej rzeczy lub prawa, które w chwili nabycia zmniejsza jego wartość rynkową, np. hipoteka. Odliczenie długów i ciężarów jest wyrazem istoty (elementem konstrukcyjnym) podatku od spadków i darowizn, polegającej na opodatkowaniu przyrostu czystej wartości majątku podatnika.

W oparciu o art. 8 ust. 1 ww. ustawy, wartość nabytych rzeczy i praw majątkowych przyjmuje się w wysokości określonej przez nabywcę, jeżeli odpowiada ona wartości rynkowej tych rzeczy i praw (...) Wartość rynkową rzeczy lub praw majątkowych zgodnie z art. 8 ust. 3 wskazanej ustawy, określa się na podstawie przeciętnych cen stosowanych w obrocie rzeczami tego samego rodzaju i gatunku, z uwzględnieniem ich miejsca położenia, stanu i stopnia zużycia, oraz w obrocie prawami majątkowymi tego samego rodzaju, z dnia powstania obowiązku podatkowego.

Stosownie do art. 9 ust. 1 pkt 3 tejże ustawy, opodatkowaniu podlega nabycie przez nabywcę, od jednej osoby, własności rzeczy i praw majątkowych o czystej wartości przekraczającej 4.962,00 zł jeżeli nabywcą jest osoba zaliczona do III grupy podatkowej.

Przy obliczeniu podatku od nieodpłatnego zniesienia współwłasności ma także zastosowanie zasada kumulacji nabytych od tej samej osoby wartości rzeczy i praw majątkowych w okresie 5 lat poprzedzających rok, w którym nastąpiło ostatnie nabycie, oraz odliczenia kwoty wolnej od podatku (art. 9 ustawy).

Zgodnie z art. 14 ust 1 ww. ustawy wysokość podatku ustala się w zależności od grupy podatkowej, do której zaliczony jest nabywca. Zaliczenie do grupy podatkowej następuje według osobistego stosunku nabywcy do osoby, od której lub po której zostały nabyte rzeczy i prawa majątkowe - art. 14 ust. 2 ustawy.

W myśl art. 14 ust. 3 ustawy, do poszczególnych grup podatkowych zalicza się:

1. do grupy I - małżonka, zstępnych, wstępnych, pasierba, zięcia, synową, rodzeństwo, ojczyma, macochę i teściów;
2. do grupy II - zstępnych rodzeństwa, rodzeństwo rodziców, zstępnych i małżonków pasierbów, małżonków rodzeństwa i rodzeństwo małżonków, małżonków rodzeństwa małżonków, małżonków innych zstępnych;
3. do grupy III - innych nabywców.

Wobec powyższego stwierdzić należy, że jeżeli dokonana zostanie czynność prawna dotycząca zniesienia współwłasności nieruchomości, bez obowiązku spłat i dopłat, to czynność ta podlegać będzie opodatkowaniu podatkiem od spadków i darowizn zgodnie z art. 1 ust. 1 pkt 4 ustawy o podatku od spadków i darowizn.

Podstawę opodatkowania należy ustalić zgodnie z art. 7 ust. 1 i 6 tej ustawy. Ustanowiona na nieruchomości hipoteka stanowić będzie obciążenie, które należy zaliczyć do długów i ciężarów w rozumieniu art. 7 ww. ustawy.

Jeżeli jednak zniesienie współwłasności następuje z obowiązkiem spłat, wówczas po stronie nabywcy rzeczy nie powstanie obowiązek podatkowy w podatku od spadków i darowizn. Powyższy katalog ujęty w art. 1 ww. ustawy ma bowiem charakter zamknięty. Określony w tym przepisie przedmiot opodatkowania podatkiem od spadków i darowizn wskazuje, iż jest nim nieodpłatne nabycie własności rzeczy i praw majątkowych, wyłącznie z tytułów w nim wymienionych.

Zatem opodatkowaniu podatkiem od spadków i darowizn podlega tylko takie nabycie, które zostało w nim wymienione w sposób wyraźny.

Oznacza to, że jeżeli określona czynność nie została wskazana w ustawie (w tym wypadku w ustawie o podatku od spadków i darowizn), to jej dokonanie nie może powodować powstania obowiązku podatkowego.

Zgodnie z art. 217 Konstytucji Rzeczypospolitej Polskiej z dnia 2 kwietnia 1997 r. (Dz.U. Nr 78, poz. 483, ze zm.) nakładanie podatków, innych danin publicznych, określanie podmiotów, przedmiotów opodatkowania i stawek podatkowych, a także zasad przyznawania ulg i umorzeń oraz kategorii podmiotów zwolnionych od podatków następuje w drodze ustaw.

Tym samym, w opisanym zdarzeniu przyszłym Wnioskodawczyni nie będzie zobowiązana do odprowadzenia z tego tytułu podatku od spadków i darowizn.

Nabycie przez Wnioskodawczynię 1/2 udziału w prawie własności opisanego we wniosku lokalu mieszkalnego za wynagrodzeniem stanowiącym sumę kwot: spłaty pieniężnej w gotówce (50.000,00 zł) na rzecz byłego Partnera oraz równowartości długu wynikającego z Umowy Kredytu, który przejmie Wnioskodawczyni w wyniku zniesienia współwłasności nie spowoduje po stronie Wnioskodawczyni powstania obowiązku podatkowego w podatku od spadków i darowizn.

W niniejszej sprawie nie ma również znaczenia fakt, że spłata w wyniku zniesienia współwłasności nie przekroczyła wartości przysługującego Wnioskodawczyni udziału we współwłasności Lokalu. Brak jest bowiem podstaw prawnych uzasadniających opodatkowanie planowanego zdarzenia podatkiem od spadków i darowizn z uwagi na wysokość/wartość spłaty.

W świetle obowiązującego stanu prawnego stanowisko Wnioskodawczyni w sprawie oceny prawnej przedstawionego zdarzenia przyszłego jest prawidłowe.

Zauważyć przy tym należy, że w niniejszej interpretacji dokonano oceny stanowiska Wnioskodawczyni jedynie w zakresie podatku od spadków i darowizn, bo tego podatku dotyczy wniosek. Rozważania dotyczące podatku dochodowego od osób fizycznych zawarte w opisie zdarzenia przyszłego przyjęto jako element tego opisu.

Zgodnie z przepisem art. 14c § 1 Ordynacji podatkowej, interpretacja indywidualna zawiera wyczerpujący opis przedstawionego we wniosku stanu faktycznego lub zdarzenia przyszłego oraz ocenę stanowiska wnioskodawcy wraz z uzasadnieniem prawnym tej oceny. Można odstąpić od uzasadnienia prawnego, jeżeli stanowisko wnioskodawcy jest prawidłowe w pełnym zakresie.

Mając powyższe na względzie, stosownie do powołanego art. 14c § 1 Ordynacji podatkowej, odstąpiono od uzasadnienia prawnego dokonanej oceny stanowiska Wnioskodawczyni.

Interpretacja dotyczy zdarzenia przyszłego przedstawionego przez Wnioskodawczynię i stanu prawnego obowiązującego w dniu wydania interpretacji.

Jednocześnie wskazuje się, iż interpretacja indywidualna wywołuje skutki prawnopodatkowe tylko wtedy, gdy rzeczywisty stan faktyczny sprawy będącej przedmiotem interpretacji pokrywał się będzie z opisem zdarzenia przyszłego podanym przez Wnioskodawczynię w złożonym wniosku. W związku z powyższym, w przypadku zmiany któregokolwiek elementu przedstawionego we wniosku opisu sprawy, udzielona odpowiedź traci swoją aktualność.

Zgodnie z art. 14na Ordynacji podatkowej, przepisów art. 14k14n nie stosuje się, jeżeli stan faktyczny lub zdarzenie przyszłe będące przedmiotem interpretacji indywidualnej stanowi element czynności będących przedmiotem decyzji wydanej:

1. z zastosowaniem art. 119a;
2. w związku z wystąpieniem nadużycia prawa, o którym mowa w art. 5 ust. 5 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług.

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Warszawie, ul. Jasna 2/4, 00-013 Warszawa, w dwóch egzemplarzach (art. 47 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi Dz.U. z 2017 r., poz. 1369, ze zm.) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia skarżącemu rozstrzygnięcia w sprawie albo aktu, o którym mowa w art. 3 § 2 pkt 4a (art. 53 § 1 ww. ustawy).

Jednocześnie, zgodnie z art. 57a ww. ustawy, skarga na pisemną interpretację przepisów prawa podatkowego wydaną w indywidualnej sprawie, opinię zabezpieczającą i odmowę wydania opinii zabezpieczającej może być oparta wyłącznie na zarzucie naruszenia przepisów postępowania, dopuszczeniu się błędu wykładni lub niewłaściwej oceny co do zastosowania przepisu prawa materialnego. Sąd administracyjny jest związany zarzutami skargi oraz powołaną

Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie, bezczynność lub przewlekłe prowadzenie postępowania są przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy) na adres: Krajowa Informacja Skarbowa, ul. Teodora Sixta 17, 43-300 Bielsko-Biała.

Stanowisko

prawidłowe

Dyrektor Krajowej Informacji Skarbowej