Odpłatne zniesienie współwłasności nieruchomości. - Interpretacja - 0111-KDIB2-3.4015.82.2022.3.BD

shutterstock
Interpretacja indywidualna z dnia 22 września 2022 r., Dyrektor Krajowej Informacji Skarbowej, sygn. 0111-KDIB2-3.4015.82.2022.3.BD

Temat interpretacji

Odpłatne zniesienie współwłasności nieruchomości.

Interpretacja indywidualna – stanowisko prawidłowe

Szanowna Pani,

stwierdzam, że Pani stanowisko w sprawie oceny skutków podatkowych opisanego zdarzenia przyszłego w podatku od spadków i darowizn jest prawidłowe.

Zakres wniosku o wydanie interpretacji indywidualnej

3 czerwca 2022 r. wpłynął Pani wniosek z 31 maja 2022 r. o wydanie interpretacji indywidualnej. Wniosek dotyczy m.in. podatku od spadków i darowizn w zakresie skutków podatkowych odpłatnego zniesienia współwłasności nieruchomości. Uzupełniła go Pani – w odpowiedzi na wezwania – w piśmie z 10 i 30 sierpnia 2022 r. (wpływ – odpowiednio – 16 sierpnia oraz 1 września 2022 r.) oraz 11 sierpnia 2022 r., wpłacając dodatkową opłatę.

Treść wniosku jest następująca:

Opis zdarzenia przyszłego

20 lutego 1998 r. podpisała Pani z siostrą swojej mamy – Panią B. K. umowę darowizny udziału wynoszącego 1/100 w prawie własności nieruchomości położonej w P., dla której Sąd prowadzi księgę wieczystą nr (…) o pow. 1.027 m2. W tamtym czasie nieruchomość nie była zabudowana. Udział wszedł do Pani majątku osobistego, pomimo, że była już Pani w związku małżeńskim. Ślub został zawarty 20 września 1997 r. Od samego początku do chwili obecnej pozostaje Pani z mężem we wspólności majątkowej małżeńskiej. Rozpoczęła Pani wraz z mężem budowę domu na ww. nieruchomości. Pozwolenie budowlane zostało wydane na Panią i ciocię jako na współwłaścicielki nieruchomości. Dom był budowany z Pani środków własnych i męża oraz kredytu. Kredyt został zaciągnięty przez 3 osoby: Panią, męża i ciocię, ale spłacała go tylko Pani z mężem. Budowa domu zakończyła się w 1999 r. Jest to nieruchomość, w której mieszka Pani od lat ze swoją rodziną. Ciocia mieszka w nieruchomości sąsiedniej. Planuje Pani znieść współwłasność ww. nieruchomości w ten sposób, że Pani stałaby się jej wyłącznym właścicielem:

1)albo bez obowiązku spłaty za przekazane 99/100 udziałów w prawie własności ww. nieruchomości, tzw. nieodpłatne zniesienie współwłasności /jako wariant 1/,

2)albo w ten sposób, że wniosłaby Pani o rozliczenie nakładów poniesionych na nieruchomość w postaci budowy domu (100% jego wartości jako, że wspólność majątkowa małżeńska jest współwłasnością bezudziałową), ciocia wniosłaby o spłatę za przejęcie nieruchomości przez Panią w tej samej kwocie co wartość nakładu w postaci budowy domu i wzajemne roszczenia zostałyby skompensowane /jako wariant 2/.

Po skonkretyzowaniu – w wyniku wezwań – przedstawionego we wniosku opisu zdarzenia przyszłego jednoznacznie i ostatecznie wskazała Pani, że zamierza dokonać odpłatnego zniesienie współwłasności nieruchomości.

Przywołując za Panią treść opisu zdarzenia przyszłego pominęliśmy tę jego część, która znajduje się w pozostałej treści uzupełnień, gdyż odnosi się ona wyłącznie do zagadnienia dotyczącego podatku od czynności cywilnoprawnych.

Pytanie w zakresie podatku od spadków i darowizn, które ostatecznie zostało sformułowane w uzupełnieniu wniosku 

Czy takie zniesienie współwłasności nieruchomości (odpłatne) będzie się wiązało z zapłatą podatku od spadków i darowizny?

Pani stanowisko w sprawie (w ostatecznej wersji sformułowane w uzupełnieniu wniosku i odnoszące się ostatecznie wyłącznie do odpłatnego zniesienia współwłasności)

Pani zdaniem, w przypadku odpłatnego zniesienia współwłasności nieruchomości nie będzie Pani zobowiązana do zapłaty podatku od spadków i darowizn, ponieważ ustawa nie przewiduje ww. podatku w przypadku odpłatnego zniesienia współwłasności nieruchomości.

Z uwagi na zakres tej interpretacji, przywołano powyżej tylko tę część Pani stanowiska, która odnosi się do skutków podatkowych w podatku od spadków i darowizn powstałych z tytułu zniesienia współwłasności.

Ocena stanowiska

Stanowisko, które przedstawiła Pani ostatecznie we wniosku (jego uzupełnieniu) jest prawidłowe.

Uzasadnienie interpretacji indywidualnej

Zgodnie z art. 1 ust. 1 ustawy z dnia 28 lipca 1983 r. o podatku od spadków i darowizn (Dz. U. z 2021 r. poz. 1043 ze zm.):

Podatkowi od spadków i darowizn, zwanemu dalej „podatkiem”, podlega nabycie przez osoby fizyczne własności rzeczy znajdujących się na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej lub praw majątkowych wykonywanych na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej, tytułem:

1)dziedziczenia, zapisu zwykłego, dalszego zapisu, zapisu windykacyjnego, polecenia testamentowego;

2)darowizny, polecenia darczyńcy;

3)zasiedzenia;

4)nieodpłatnego zniesienia współwłasności;

5)zachowku, jeżeli uprawniony nie uzyskał go w postaci uczynionej przez spadkodawcę darowizny lub w drodze dziedziczenia albo w postaci zapisu;

6)nieodpłatnej: renty, użytkowania oraz służebności.

Stosownie do art. 1 ust. 2 ww. ustawy:

Podatkowi podlega również nabycie praw do wkładu oszczędnościowego na podstawie dyspozycji wkładem na wypadek śmierci oraz nabycie jednostek uczestnictwa na podstawie dyspozycji uczestnika funduszu inwestycyjnego otwartego albo specjalistycznego funduszu inwestycyjnego otwartego na wypadek jego śmierci.

Jako, że przepisy ustawy o podatku od spadków i darowizn nie definiują pojęcia „współwłasność”, należy odwołać się do odpowiednich przepisów uregulowanych w ustawie z dnia 23 kwietnia 1964 r. Kodeks cywilny (Dz.U. z 2022 r. poz. 1360 ze zm.).

Na podstawie art. 195 Kodeksu cywilnego:

Własność tej samej rzeczy może przysługiwać niepodzielnie kilku osobom (współwłasność).

Zgodnie z art. 210 § 1 Kodeksu cywilnego:

Każdy ze współwłaścicieli może żądać zniesienia współwłasności. Uprawnienie to może być wyłączone przez czynność prawną na czas nie dłuższy niż lat pięć. Jednakże w ostatnim roku przed upływem zastrzeżonego terminu dopuszczalne jest jego przedłużenie na dalsze lat pięć; przedłużenie można ponowić.

Sposoby wyjścia ze stanu współwłasności regulują postanowienia art. 211 i 212 Kodeksu cywilnego. W świetle wyżej powołanych przepisów zniesienie współwłasności może nastąpić w drodze umowy między współwłaścicielami albo, w braku zgody między współwłaścicielami, na podstawie orzeczenia sądu.

W ramach wymienionych trybów ustawodawca przewiduje trzy sposoby zniesienia współwłasności:

1)podział rzeczy wspólnej, czyli np. podzielenie jednej nieruchomości na kilka mniejszych (tzw. podział fizyczny),

2)przyznanie rzeczy jednemu lub niektórym ze współwłaścicieli,

3)sprzedaż rzeczy wspólnej (tzw. podział cywilny).

Przechodząc ponownie na grunt ustawy o podatku od spadków i darowizn, należy wskazać, że katalog tytułów, na podstawie których następuje nabycie, podlegających opodatkowaniu podatkiem od spadków i darowizn, określony w art. 1 ust. 1 i 2 ustawy o podatku od spadków i darowizn, jest katalogiem zamkniętym. Wobec tego jedynie wymienione w nim tytuły nabycia własności rzeczy lub praw majątkowych stanowią przypadki podlegające opodatkowaniu podatkiem od spadków  i darowizn. Tym samym nabycie własności rzeczy lub praw majątkowych z innych tytułów, nie podlega opodatkowaniu podatkiem od spadków i darowizn.

Podatkowi od spadków i darowizn podlega m.in. nieodpłatne zniesienie współwłasności. Natomiast w przypadku wystąpienia jakiejkolwiek spłaty (dopłaty), tj. odpłatnego zniesienia współwłasności obowiązek podatkowy w podatku od spadków i darowizn nie powstanie.

Z opisu zdarzenia przyszłego (ostatecznie sprecyzowanego w uzupełnieniach wniosku) wynika, że Pani zamierza dokonać odpłatnego (spłata na rzecz cioci) zniesienia współwłasności nieruchomości opisanej we wniosku.

Jak wskazano powyżej nabycie tytułem odpłatnego zniesienia współwłasności nie zostało wymienione w katalogu zawartym w art. 1 ust. 1 ustawy o podatku od spadków i darowizn określającym przedmiot opodatkowania podatkiem od spadków i darowizn. Zatem jeżeli określony tytuł nabycia nie został wskazany w ustawie (o podatku od spadków i darowizn), to nabycie tym tytułem nie może powodować powstania obowiązku podatkowego.

Biorąc pod uwagę powyższe ustalenia, zgadzamy się z Pani stanowiskiem, że planowane nabycie na podstawie odpłatnego zniesienia współwłasności nieruchomości nie będzie podlegało opodatkowaniu podatkiem od spadków i darowizn, bowiem nie jest ono objęte regulacją tej ustawy. Wobec tego po Pani stronie nie powstanie z tego tytułu obowiązek podatkowy w tym podatku.

Dodatkowe informacje

Informacja o zakresie rozstrzygnięcia

Interpretacja dotyczy zdarzenia przyszłego, które Pani przedstawiła i stanu prawnego, który obowiązuje w dniu wydania interpretacji.

Ta interpretacja stanowi ocenę Pani stanowiska wyłącznie w zakresie przepisów ustawy o podatku od spadków i darowizn. W zakresie podatku od czynności cywilnoprawnych zostanie wydane odrębne rozstrzygnięcie znak: 0111-KDIB2-3.4014.289.2022.3.BD.

Przedmiotowa interpretacja – zgodnie ze złożonym wnioskiem – została wydana wyłącznie dla Pani. Dyrektor Krajowej Informacji Skarbowej, na wniosek zainteresowanego, wydaje, w jego indywidualnej sprawie, interpretację przepisów prawa podatkowego (interpretacje indywidualną). Funkcja ochronna płynąca z przedmiotowej interpretacji ma zastosowanie wyłącznie dla Pani.

Pouczenie o funkcji ochronnej interpretacji

·Funkcję ochronną interpretacji indywidualnych określają przepisy art. 14k-14nb ustawyz dnia 29 sierpnia 1997 r. – Ordynacja podatkowa (Dz. U. z 2021 r. poz. 1540 ze zm.). Interpretacja będzie mogła pełnić funkcję ochronną, jeśli: Pani sytuacja będzie zgodna (tożsama) z opisem zdarzenia przyszłego i zastosuje się Pani do interpretacji.

·Zgodnie z art. 14na § 1 Ordynacji podatkowej:

Przepisów art. 14k-14n Ordynacji podatkowej nie stosuje się, jeśli stan faktyczny lub zdarzenie przyszłe będące przedmiotem interpretacji indywidualnej jest elementem czynności, które są przedmiotem decyzji wydanej:

1)z zastosowaniem art. 119a;

2)w związku z wystąpieniem nadużycia prawa, o którym mowa w art. 5 ust. 5 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług;

3)z zastosowaniem środków ograniczających umowne korzyści.

·Zgodnie z art. 14na § 2 Ordynacji podatkowej:

Przepisów art. 14k-14n nie stosuje się, jeżeli korzyść podatkowa, stwierdzona w decyzjach wymienionych w § 1, jest skutkiem zastosowania się do utrwalonej praktyki interpretacyjnej, interpretacji ogólnej lub objaśnień podatkowych.

Pouczenie o prawie do wniesienia skargi na interpretację

Ma Pani prawo do zaskarżenia tej interpretacji indywidualnej do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w (…). Zasady zaskarżania interpretacji indywidualnych reguluje ustawa z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi (Dz. U. z 2022 r. poz. 329 ze zm.; dalej jako „PPSA”).

Skargę do Sądu wnosi się za pośrednictwem Dyrektora Krajowej Informacji Skarbowej (art. 54 § 1 PPSA). Skargę należy wnieść w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia interpretacji indywidualnej (art. 53 § 1 PPSA):

  • w formie papierowej, w dwóch egzemplarzach (oryginał i odpis) na adres: Krajowa Informacja Skarbowa, ul. Teodora Sixta 17, 43-300 Bielsko-Biała (art. 47 § 1 PPSA), albo
  • w formie dokumentu elektronicznego, w jednym egzemplarzu (bez odpisu), na adres Elektronicznej Skrzynki Podawczej Krajowej Informacji Skarbowej na platformie ePUAP: /KIS/SkrytkaESP (art. 47 § 3 i art. 54 § 1a PPSA).

Skarga na interpretację indywidualną może opierać się wyłącznie na zarzucie naruszenia przepisów postępowania, dopuszczeniu się błędu wykładni lub niewłaściwej oceny co do zastosowania przepisu prawa materialnego. Sąd jest związany zarzutami skargi oraz powołaną podstawą prawną (art. 57a PPSA).

Podstawa prawna dla wydania interpretacji

Podstawą prawną dla wydania tej interpretacji jest art. 13 § 2a oraz art. 14b § 1 ustawy Ordynacja podatkowa.