Interpretacja indywidualna z dnia 04.05.2020, sygn. 0111-KDIB2-3.4015.14.2020.2.BB, Dyrektor Krajowej Informacji Skarbowej

Temat interpretacji

Wnioskodawczyni dokonując zbycia udziału we własności opisanego we wniosku mieszkania przed upływem terminu, o którym mowa w art. 16 ust. 2 pkt 5 ustawy o podatku od spadków i darowizn, utraci prawo do ulgi określonej w art. 16 ust. 1 tej ustawy, niezależnie od okoliczności, czy w dalszym ciągu będzie w przedmiotowym mieszkaniu zamieszkiwać będąc zameldowaną, czy też nie.

Na podstawie art. 13 § 2a oraz art. 14b § 1 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. Ordynacja podatkowa (Dz.U. z 2019 r., poz. 900, ze zm.) oraz art. 15zzs ust. 7 ustawy z dnia 2 marca 2020 r. o szczególnych rozwiązaniach związanych z zapobieganiem, przeciwdziałaniem i zwalczaniem COVID-19, innych chorób zakaźnych oraz wywołanych nimi sytuacji kryzysowych (Dz.U. z 2020 r., poz. 374, ze zm.) Dyrektor Krajowej Informacji Skarbowej stwierdza, że stanowisko Wnioskodawczyni przedstawione we wniosku z 30 stycznia 2020 r. (data wpływu 30 stycznia 2020 r.), uzupełnionym 17 marca 2020 r., o wydanie interpretacji indywidualnej dotyczącej podatku od spadków i darowizn w zakresie skutków podatkowych zachowania prawa do ulgi podatkowej jest nieprawidłowe.

UZASADNIENIE

W dniu 30 stycznia 2020 r. wpłynął do Organu ww. wniosek o wydanie interpretacji indywidualnej dotyczącej podatku od spadków i darowizn w zakresie skutków podatkowych zachowania prawa do ulgi podatkowej.

Wniosek nie spełniał wymogów formalnych, w związku z czym w piśmie z 04 marca 2020 r., znak: 0111-KDIB2-3.4015.14.2020.1.BB, wezwano do jego uzupełnienia. Wniosek uzupełniono 17 marca 2020 r.

We wniosku przedstawiono następujące zdarzenie przyszłe:

Wnioskodawczyni jest od 28 listopada 2003 r. właścicielką &½ mieszkania (zgodnie z postanowieniem sądu). Kolejną &¼ część mieszkania Wnioskodawczyni odziedziczyła po śmierci drugiego współwłaściciela, czyli siostry jej mamy. Wnioskodawczyni skorzystała z ulgi określonej w art. 16 ustawy o podatku od spadków i darowizn. Ostatnią &¼ część własności Wnioskodawczyni uzyskała poprzez spłacenie męża siostry swojej mamy. W związku z tym Wnioskodawczyni jest obecnie jedynym właścicielem ww. mieszkania.

Wnioskodawczyni chciałaby przepisać w darowiźnie &¼ lub &½ własności mieszkania swojemu mężowi. Wątpliwości Wnioskodawczyni dotyczą kwestii utraty prawa do ulgi.

Wnioskodawczyni podkreśliła, że z ulgi z art. 16 skorzystała jedynie do &¼ własności mieszkania, a w stosunku do &¾ własności z takiej ulgi nie korzystała.

Wnioskodawczyni uważa, że z tej części, która nie korzystała z ulgi może podarować mężowi &¼ lub &½ własności mieszkania, nie tracąc prawa do nieopłacania podatku, ponieważ Wnioskodawczyni nie będzie sprzedawać mieszkania tylko będzie w nim nadal mieszkać.

W uzupełnieniu wniosku Wnioskodawczyni wskazała, że:

• &½ spadku odziedziczyła po babci (nie po mamie) w 2003 r., a &¼ odziedziczyła po siostrze swojej mamy (drugiej córce babci) w 2017 r.,
• na dzień śmierci spadkodawczyń Wnioskodawczyni nie zamieszkiwała i nie była zameldowana w opisanym mieszkaniu, zameldowała się w nim 16 stycznia 2020 r.,
• ulgą określoną w art. 16 podatku od spadków i darowizn objęte było tylko nabycie &¼ własności mieszkania po siostrze mamy Wnioskodawczyni,
• spadek po babci Wnioskodawczyni otrzymała w 2003 r. i z tego co jej wiadomo z ulgi nie korzystała,
• przedmiotem wniosku jest nabycie z 2017 r. &¼ własności mieszkania po siostrze mamy Wnioskodawczyni.

W związku z powyższym opisem po przeformułowaniu zadano następujące pytanie:

Czy w opisanej sytuacji Wnioskodawczyni może przepisać część mieszkania mężowi w ramach darowizny (nie z &¼, którą odziedziczyła po siostrze mamy, tylko z pozostałej części), czy aby nie stracić ulgi może zrobić to dopiero po upływie 5 lat?

Zdaniem Wnioskodawczyni, ze względu na to, że posiadała wcześniej większą część mieszkania spadek, który nabyła dotyczył &¼ własności mieszkania ma prawo przekazać mężowi w formie darowizny &¼ lub &½ własności mieszkania i nie powinna zostać pozbawiona prawa do ulgi oraz nie powinna opłacać podatku.

W świetle obowiązującego stanu prawnego stanowisko Wnioskodawczyni w sprawie oceny prawnej przedstawionego zdarzenia przyszłego jest nieprawidłowe.

Zgodnie z art. 1 ust. 1 pkt 1 ustawy z dnia 28 lipca 1983 r. o podatku od spadków i darowizn (Dz.U. z 2019 r., poz. 1813), podatkowi od spadków i darowizn, zwanemu dalej podatkiem, podlega nabycie przez osoby fizyczne własności rzeczy znajdujących się na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej lub praw majątkowych wykonywanych na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej, tytułem m.in. dziedziczenia.

W myśl art. 5 ww. ustawy obowiązek podatkowy ciąży na nabywcy własności rzeczy i praw majątkowych.

Stosownie do art. 16 ust. 1 pkt 2 ww. ustawy w przypadku nabycia m.in. własności lokalu mieszkalnego stanowiącego odrębną nieruchomość w drodze dziedziczenia, zapisu zwykłego, zapisu windykacyjnego, dalszego zapisu lub polecenia testamentowego przez osoby zaliczane do II grupy podatkowej nie wlicza się do podstawy opodatkowania ich czystej wartości do łącznej wysokości nieprzekraczającej 110 m2 powierzchni użytkowej budynku lub lokalu.

Wskazaną w powyższym przepisie ulgą objęte jest także nabycie części lokalu mieszkalnego.

W art. 16 ust. 2 analizowanej ustawy określono warunki, które muszą być spełnione łącznie aby ulga mogła zostać przyznana. Jednym z tych warunków jest obowiązek zamieszkiwania będąc zameldowanym na pobyt stały w nabytym lokalu i nie dokonania jego zbycia przez okres 5 lat. Warunek ten wynika z art. 16 ust. 2 pkt 5 cyt. ustawy.

Zgodnie z nim ulga przysługuje osobom, które będą zamieszkiwać będąc zameldowanymi na pobyt stały w nabytym lokalu lub budynku i nie dokonają jego zbycia przez okres 5 lat:

1. od dnia złożenia zeznania podatkowego lub zawarcia umowy darowizny w formie aktu notarialnego jeżeli w chwili złożenia zeznania lub zawarcia umowy darowizny nabywca mieszka i jest zameldowany na pobyt stały w nabytym lokalu lub budynku,
2. od dnia zamieszkania potwierdzonego zameldowaniem na pobyt stały w nabytym lokalu lub budynku jeżeli nabywca zamieszka i dokona zameldowania na pobyt stały w ciągu roku od dnia złożenia zeznania podatkowego lub zawarcia umowy darowizny w formie aktu notarialnego.

Ustawodawca przewidział tylko dwie sytuacje, w których możliwe jest wyzbycie się tytułu prawnego do odziedziczonej nieruchomości, przy zachowaniu prawa do ww. ulgi.

Zgodnie z art. 16 ust. 7 ustawy o podatku od spadków i darowizn, nie stanowi podstawy do wygaśnięcia decyzji lub ustalenia zobowiązania podatkowego:

1. zbycie udziału w budynku lub lokalu mieszkalnym stanowiącym odrębną nieruchomość, albo spółdzielczym własnościowym prawie do lokalu mieszkalnego na rzecz innego ze spadkobierców lub obdarowanych, albo
2. zbycie budynku lub lokalu mieszkalnego stanowiącego odrębną nieruchomość (udziału w budynku lub lokalu), albo spółdzielczego własnościowego prawa do lokalu mieszkalnego (udziału w takim prawie), jeżeli było ono uzasadnione koniecznością zmiany warunków lub miejsca zamieszkania, a przeznaczenie środków uzyskanych ze sprzedaży na nabycie innego budynku lub lokalu mieszkalnego (udziału w budynku lub lokalu) albo spółdzielczego własnościowego prawa do lokalu mieszkalnego (udziału w takim prawie), albo budowę innego budynku lub lokalu nastąpiło w całości w okresie dwóch lat od dnia zbycia i łączny okres zamieszkiwania w zbytym i nabytym albo wybudowanym budynku lub lokalu, potwierdzonego zameldowaniem na pobyt stały, wynosi 5 lat.

Stosownie do art. 16 ust. 8 ww. ustawy warunek określony w ust. 2 pkt 5 lit. b) uważa się za spełniony również wtedy, gdy budynek lub lokal mieszkalny (udział w budynku lub lokalu) albo spółdzielcze własnościowe prawo do lokalu mieszkalnego (udział w takim prawie) został zbyty przed rozpoczęciem zamieszkiwania, ze względu na konieczność zmiany warunków lub miejsca zamieszkania, a przeznaczenie środków uzyskanych ze sprzedaży na nabycie innego budynku lub lokalu mieszkalnego (udziału w budynku lub lokalu), albo spółdzielczego własnościowego prawa do lokalu mieszkalnego (udziału w takim prawie), albo budowę innego budynku lub lokalu nastąpiło w całości w okresie dwóch lat od dnia zbycia.

Mając na uwadze ww. przepisy ustawy o podatku od spadków i darowizn stwierdzić należy, że zasadniczym celem ustawodawcy jest zwolnienie bliskich spadkodawcy od obciążeń podatkowych z tytułu nabycia nieruchomości mieszkaniowej, gdy nie dysponują innym mieszkaniem czy domem i będą mieszkać, będąc zameldowanymi na pobyt stały w uzyskanej nieruchomości przez 5 lat oraz utrzymają tytuł prawny do nabytego, np. tytułem dziedziczenia mieszkania a więc nie dokonają jego zbycia przez okres 5 lat.

Należy podkreślić, że do skorzystania z omawianej ulgi niezbędnym jest łączne spełnienie wszystkich warunków zawartych w art. 16 ust. 2 ww. ustawy. Niespełnienie chociażby jednego z nich skutkować będzie bowiem utratą prawa do skorzystania z niej.

Omawiana ulga, tak jak i inne tego rodzaju rozwiązania, stanowi odstępstwo od zasady powszechnego opodatkowania. Dlatego też uregulowania dotyczące ulg podatkowych, które stanowią wyjątek od zasady powszechności i równości opodatkowania, należy interpretować w sposób ścisły.

Niespełnienie choć jednego z wymienionych warunków zastosowania ulgi uniemożliwia jej zastosowanie bądź powoduje utratę prawa do ulgi i konieczność zapłaty podatku.

Z przedstawionego we wniosku zdarzenia wynika, że Wnioskodawczyni jest właścicielką mieszkania, które w &¾ nabyła w drodze spadkobrania. W stosunku do &¼ części spadkobrania Wnioskodawczyni skorzystała z ulgi określonej w art. 16 ustawy o podatku od spadków i darowizn. Wnioskodawczyni planuje przekazać w darowiźnie &¼ lub &½ własności mieszkania swojemu mężowi. Wątpliwości Wnioskodawczyni dotyczą kwestii utraty prawa do ulgi.

Wnioskodawczyni uważa, że z tej części, która nie korzystała z ulgi może podarować mężowi &¼ lub &½ własności mieszkania, nie tracąc prawa do uzyskanej ulgi, ponieważ Wnioskodawczyni nie będzie sprzedawać mieszkania tylko będzie w nim nadal mieszkać.

Z takim stanowiskiem nie można się zgodzić.

Mając na uwadze fakt, że w art. 16 ustawy o podatku od spadków i darowizn ustawodawca używa terminu zbycie bez żadnego jego bliższego określenia koniecznym jest odwołanie się do odpowiednich przepisów ustawy z dnia 23 kwietnia 1964 r. Kodeks cywilny (Dz. U. z 2019 r., poz. 1145, ze zm.). W dziale III ww. ustawy określono zasady nabycia i utraty własności.

Zgodnie z art. 155 § 1 Kodeksu cywilnego umowa sprzedaży, zamiany, darowizny, przekazania nieruchomości lub inna umowa zobowiązująca do przeniesienia własności rzeczy co do tożsamości oznaczonej przenosi własność na nabywcę, chyba że przepis szczególny stanowi inaczej albo że strony inaczej postanowiły.

Z powyższego wynika, że zbycie rzeczy (nieruchomości, albo jej części) może nastąpić w wielu formach, nie tylko w formie umowy sprzedaży.

Zakres pojęciowy wyrażenia zbycie obejmuje więc każde zbycie, tj. każdą czynność prawną (odpłatną & np. sprzedaż, bądź nieodpłatną np. darowizna), w wyniku której dochodzi do przeniesienia prawa własności z dotychczasowego właściciela na nowy podmiot. Innymi słowy każda czynność prawna, której przedmiotem jest przeniesienie prawa własności odziedziczonej nieruchomości (np. prawa do lokalu mieszkalnego) jeżeli zostanie dokonana w określonym czasie, tj. przed upływem pięciu lat i jednocześnie nie zachodzą przesłanki, o których mowa w art. 16 ust. 7 ustawy, prowadzi do utraty analizowanej ulgi.

W związku z powyższym fakt, że Wnioskodawczyni nie sprzeda części własności posiadanego mieszkania, tylko go podaruje nie ma znaczenia dla kwestii zachowania prawa do omawianej ulgi mieszkaniowej.

Ponadto jak już wspomniano powyżej wszelkiego rodzaju ulgi podatkowe należy interpretować w sposób ścisły.

W art. 16 ust. 2 pkt 5 ustawy o podatku od spadków i darowizn określono, że podatnik może skorzystać z ulgi w sytuacji gdy zamieszka (będąc zameldowanym na pobyt stały w nabytym mieszkaniu) i nie dokona jego zbycia przez okres 5 lat. Omawiany przepis nie rozgranicza więc, czy ma to być zbycie całego mieszkania, czy tylko jego części.

Dlatego też warunek określony w art. 16 ust. 2 pkt 5 omawianej ustawy zostanie zachowany wyłącznie w przypadku, gdy własność nabytego mieszkania będzie przysługiwać podatnikowi korzystającemu z ulgi w niezmienionym zakresie.

Utratę ulgi będzie powodować zatem nie tylko zbycie całego mieszkania, lecz także jego części lub udziału w nim. Nie ma tutaj znaczenia fakt, że Wnioskodawczyni skorzystała z omawianej ulgi tylko do części nabytego mieszkania, ponieważ przepisy w tym przypadku nie zakładają rozgraniczenia posiadania nieruchomości na część objętą ulgą i część taką ulgą nieobjętą.

Mając powyższe na uwadze, stwierdzić należy, że Wnioskodawczyni dokonując zbycia udziału we własności opisanego we wniosku mieszkania przed upływem terminu, o którym mowa w art. 16 ust. 2 pkt 5 ustawy o podatku od spadków i darowizn, utraci prawo do ulgi określonej w art. 16 ust. 1 tej ustawy, niezależnie od okoliczności, czy w dalszym ciągu będzie w przedmiotowym mieszkaniu zamieszkiwać będąc zameldowaną, czy też nie. Powyższe wynika z faktu, że wyjątki określone w wyżej cyt. art. 16 ust. 7 w przedmiotowej sprawie nie znajdą zastosowania. W rezultacie, aby Wnioskodawczyni mogła zachować prawo do omawianej ulgi nie może zbyć opisanego we wniosku mieszkania (w całości, bądź w części) przed upływem pięciu lat od dnia zameldowania w nim na pobyt stały.

Wobec powyższego, stanowisko Wnioskodawczyni należało uznać za nieprawidłowe.

Interpretacja dotyczy zdarzenia przyszłego przedstawionego przez Wnioskodawczynię i stanu prawnego obowiązującego w dniu wydania interpretacji.

Zgodnie z art. 14na § 1 Ordynacji podatkowej przepisów art. 14k-14n nie stosuje się, jeżeli stan faktyczny lub zdarzenie przyszłe będące przedmiotem interpretacji indywidualnej stanowi element czynności będących przedmiotem decyzji wydanej:

1. z zastosowaniem art. 119a;
2. w związku z wystąpieniem nadużycia prawa, o którym mowa w art. 5 ust. 5 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług;
3. z zastosowaniem środków ograniczających umowne korzyści.

Przepisów art. 14k-14n nie stosuje się, jeżeli korzyść podatkowa, stwierdzona w decyzjach wymienionych w § 1, jest skutkiem zastosowania się do utrwalonej praktyki interpretacyjnej, interpretacji ogólnej lub objaśnień podatkowych (art. 14na § 2 Ordynacji podatkowej).

Powyższe unormowania należy odczytywać łącznie z przepisami art. 33 ustawy z 23 października 2018 r. o zmianie ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych, ustawy Ordynacja podatkowa oraz niektórych innych ustaw (Dz. U. poz. 2193), wprowadzającymi regulacje intertemporalne.

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego za pośrednictwem organu, którego działanie, bezczynność lub przewlekłe prowadzenie postępowania jest przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi Dz. U. z 2019 r., poz. 2325, ze zm.). Skargę wnosi się w dwóch egzemplarzach (art. 47 § 1 ww. ustawy) na adres: Krajowa Informacja Skarbowa, ul. Teodora Sixta 17, 43-300 Bielsko-Biała lub drogą elektroniczną na adres Elektronicznej Skrzynki Podawczej Krajowej Informacji Skarbowej na platformie ePUAP: /KIS/SkrytkaESP (art. 54 § 1a ww. ustawy), w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia skarżącemu rozstrzygnięcia w sprawie albo aktu, o którym mowa w art. 3 § 2 pkt 4a (art. 53 § 1 ww. ustawy). W przypadku pism i załączników wnoszonych w formie dokumentu elektronicznego odpisów nie dołącza się (art. 47 § 3 ww. ustawy). W przypadku wnoszenia skargi w okresie obowiązywania stanu zagrożenia epidemicznego i stanu epidemii jako najwłaściwszy proponuje się kontakt z wykorzystaniem systemu teleinformatycznego ePUAP.

Bieg powyższego terminu nie rozpoczyna się do dnia zakończenia okresu stanu zagrożenia epidemicznego i stanu epidemii ogłoszonego z powodu COVID (art. 15zzs ust. 1 ustawy z dnia 2 marca 2020 r. o szczególnych rozwiązaniach związanych z zapobieganiem, przeciwdziałaniem i zwalczaniem COVID-19, innych chorób zakaźnych oraz wywołanych nimi sytuacji kryzysowych (Dz.U. z 2020 r., poz. 374, ze zm.).

Jednocześnie, stosownie do art. 15zzs ust. 7 ww. ustawy z dnia 2 marca 2020 r., czynności dokonane w postępowaniach, o których mowa w ust. 1, w okresie stanu zagrożenia epidemicznego lub stanu epidemii ogłoszonego z powodu COVID są skuteczne. Tym samym, Strona może skutecznie wnieść skargę pomimo wstrzymania biegu powyższego terminu.

Zgodnie z art. 57a ustawy Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi, skarga na pisemną interpretację przepisów prawa podatkowego wydaną w indywidualnej sprawie, opinię zabezpieczającą i odmowę wydania opinii zabezpieczającej może być oparta wyłącznie na zarzucie naruszenia przepisów postępowania, dopuszczeniu się błędu wykładni lub niewłaściwej oceny co do zastosowania przepisu prawa materialnego. Sąd administracyjny jest związany zarzutami skargi oraz powołaną podstawą prawną.

Stanowisko

nieprawidłowe

Dyrektor Krajowej Informacji Skarbowej