Interpretacja indywidualna z dnia 7 lipca 2022 r., Dyrektor Krajowej Informacji Skarbowej, sygn. 0111-KDIB2-3.4015.61.2022.2.MD
Temat interpretacji
Korzystanie z każdej preferencji podatkowej uzależnione jest od spełnienia wszystkich ustawowych przesłanek wymaganych do jej zastosowania. Darowizna w gotówce, a następnie jej wpłata na konto nie wypełnia tych przesłanek. Jeżeli przeznaczy Pani środki z otrzymanej darowizny od dziadka na (...) budowę domu jednorodzinnego, nabycie lokalu mieszkalnego stanowiącego odrębną nieruchomość albo na spłatę zabezpieczonego hipoteką kredytu mieszkaniowego, w okresie 12 miesięcy od dnia otrzymania środków, to będzie Pani przysługiwało prawo do zwolnienia określonego w art. 4 ust. 1 pkt 5 ustawy o podatku od spadków i darowizn, do wysokości 9637 zł.
Interpretacja indywidualna
– stanowisko nieprawidłowe
Szanowna Pani,
stwierdzam, że Pani stanowisko w sprawie oceny skutków podatkowych opisanego stanu faktycznego/zdarzenia przyszłego dotyczącego skutków podatkowych darowizny od dziadka jest nieprawidłowe.
Zakres wniosku o wydanie interpretacji indywidualnej
25 kwietnia 2022 r. wpłynął Pani wniosek o wydanie interpretacji indywidualnej, który dotyczy podatku od spadków i darowizn w zakresie skutków podatkowych darowizny od dziadka. Uzupełniła go Pani – w odpowiedzi na wezwanie – w piśmie z 30 czerwca 2022 r. (wpływ do KIS po przesłaniu przez Naczelnika Urzędu Skarbowego – 6 lipca 2022 r.). Treść wniosku jest następująca:
Opis stanu faktycznego/zdarzenia przyszłego
Wnioskodawczyni otrzymuje darowiznę pieniężną od dziadka, który jest hindusem i rezydentem podatkowym w Dubaju. Darowizna jest celowa i przeznaczona na zakup domu. Wnioskodawczyni jako osoba niepełnoletnia nie posiada profilu zaufanego i zdolności do czynności podatkowych. Dziadek natomiast nie ma nadanego żadnego z polskich numerów NIP i PESEL. W celu rejestracji otrzymanej darowizny, została złożona deklaracja SD-Z2 przez matkę, że to ona otrzymała darowiznę jako opiekun prawny Wnioskodawczyni (córki) i to na jej konto została dokonana wpłata. Natomiast w miejscu PESEL został podany PESEL córki, gdyż system nie pozwala wysłać deklaracji bez zgłoszonego numeru identyfikacyjnego.
W uzupełnieniu wniosku ostatecznie została wskazana Wnioskodawczyni jako osoba, której dotyczy wniosek. Umowa darowizny jest zawarta pomiędzy dziadkiem i wnuczką (Wnioskodawczynią). Darowizna jest celowa, tzn. matka jako opiekun prawny córki może w jej imieniu nabyć za te pieniądze dom lub mieszkanie. Umowa została zawarta (…) r. Umowa darowizny opiewa na kwotę (…), które są płatne w różnych ratach. Dziadek Wnioskodawczyni jest hindusem i rezydentem podatkowym w Dubaju. Matka Wnioskodawczyni i jej partner wraz z Wnioskodawczynią są kilka razy w roku w Dubaju. W czasie tych wizyt otrzymują gotówkę i przywożą ją do kraju (posiadają potwierdzenie wypłat gotówki z banków w Dubaju), którą wpłacają na konto w Polsce. Pieniądze wpłacają na konto oszczędnościowe. W Polsce nie ma możliwości otwarcia konta w Dirham (waluta Emiratów Arabskich). Konto jest otwarte na matkę Wnioskodawczyni. Matka otworzyła konto Wnioskodawczyni (córce), ale z prawa bankowego wynika, że więcej niż 5 tysięcy złotych nie może wypłacić z konta Wnioskodawczyni, a po znalezieniu odpowiedniej nieruchomości nie będzie miała możliwości wypłaty zgromadzonych środków, jedynie przez sąd.
Pytania (sformułowane ostatecznie w uzupełnieniu wniosku)
Czy zgłoszenie darowizny zostało prawidłowo zgłoszone na druku SD-Z2, jeśli wykazano jako stronę obdarowaną Wnioskodawczynię i dziadka jako darczyńcę? Czy podlega ona zwolnieniu od podatku od spadku i darowizn?
Stanowisko Wnioskodawczyni
Zdaniem Wnioskodawczyni, deklaracja jest prawidłowo zrobiona i powinna być na Wnioskodawczynię jako obdarowaną i dziadka jako darczyńcę. W ustawie nie ma ograniczeń terytorialnych i obcokrajowiec nieposiadający PESEL może dokonać darowizny dla wnuczki. Co do zwolnienia, to dziadek mieści się w katalogu osób I grupy podatkowej i nie ma znaczenia czy to przelew, czy wpłata gotówki. Ważne, że darowiznę przekazuje osoba z I grupy podatkowej i nie ma znaczenia, że właścicielem konta, na które dokonywane są wpłaty, jest matka Wnioskodawczyni, gdyż wiek obdarowanej (Wnioskodawczyni) nie pozwala na samodzielne podejmowanie decyzji prawnych.
Ocena stanowiska
Stanowisko, które przedstawiła Pani we wniosku jest nieprawidłowe.
Uzasadnienie interpretacji indywidualnej
Zgodnie z art. 1 ust. 1 pkt 2 ustawy z dnia 28 lipca 1983 r. o podatku od spadków i darowizn (Dz.U. z 2021 r. poz. 1043):
Podatkowi od spadków i darowizn, zwanemu dalej „podatkiem”, podlega nabycie przez osoby fizyczne własności rzeczy znajdujących się na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej lub praw majątkowych wykonywanych na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej, tytułem m.in. darowizny.
Jak wynika z treści art. 2 ww. ustawy:
Nabycie własności rzeczy znajdujących się za granicą lub praw majątkowych wykonywanych za granicą podlega podatkowi, jeżeli w chwili otwarcia spadku lub zawarcia umowy darowizny nabywca był obywatelem polskim lub miał miejsce stałego pobytu na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej.
Na podstawie art. 5 ustawy o podatku od spadków i darowizn:
Obowiązek podatkowy ciąży na nabywcy własności rzeczy i praw majątkowych.
Stosownie do art. 6 ust. 1 pkt 4 oraz ust. 1a ustawy o podatku od spadków i darowizn:
Obowiązek podatkowy powstaje – przy nabyciu w drodze darowizny – z chwilą złożenia przez darczyńcę oświadczenia w formie aktu notarialnego, a w razie zawarcia umowy bez zachowania przewidzianej formy – z chwilą spełnienia przyrzeczonego świadczenia; jeżeli ze względu na przedmiot darowizny przepisy wymagają szczególnej formy dla oświadczeń obu stron, obowiązek podatkowy powstaje z chwilą złożenia takich oświadczeń.
Jeżeli nabycie następuje w częściach, obowiązek podatkowy powstaje z chwilą nabycia poszczególnych części.
Zgodnie z art. 9 ust. 1 pkt 1 i ust. 2 ww. ustawy:
Opodatkowaniu podlega nabycie przez nabywcę, od jednej osoby, własności rzeczy i praw majątkowych o czystej wartości przekraczającej 9.637 zł, jeżeli nabywcą jest osoba zaliczona do I grupy podatkowej.
Jeżeli nabycie własności rzeczy i praw majątkowych od tej samej osoby następuje więcej niż jeden raz, do wartości rzeczy i praw majątkowych ostatnio nabytych dolicza się wartość rzeczy i praw majątkowych nabytych od tej osoby lub po tej samej osobie w okresie 5 lat poprzedzających rok, w którym nastąpiło ostatnie nabycie. Od podatku obliczonego od łącznej wartości nabytych rzeczy i praw majątkowych potrąca się podatek przypadający od opodatkowanych poprzednio nabytych rzeczy i praw majątkowych. Wynikająca z obliczenia nadwyżka podatku nie podlega ani zaliczeniu na poczet innych podatków, ani zwrotowi. Nabywcy obowiązani są w zeznaniu podatkowym wymienić rzeczy i prawa majątkowe nabyte w podanym wyżej okresie.
W myśl art. 14 ust. 3 pkt 1 ww. ustawy:
Do I grupy podatkowej zalicza się: małżonka, zstępnych, wstępnych, pasierba, zięcia, synową, rodzeństwo, ojczyma, macochę i teściów.
Stosownie do art. 4a ust. 1 ww. ustawy:
Zwalnia się od podatku nabycie własności rzeczy lub praw majątkowych przez małżonka, zstępnych, wstępnych, pasierba, rodzeństwo, ojczyma i macochę, jeżeli:
1)zgłoszą nabycie własności rzeczy lub praw majątkowych właściwemu naczelnikowi urzędu skarbowego w terminie 6 miesięcy od dnia powstania obowiązku podatkowego powstałego na podstawie art. 6 ust. 1 pkt 2-5, 7 i 8 oraz ust. 2, a w przypadku nabycia w drodze dziedziczenia – w terminie 6 miesięcy od dnia uprawomocnienia się orzeczenia sądu stwierdzającego nabycie spadku, z zastrzeżeniem ust. 2 i 4, oraz
2)w przypadku gdy przedmiotem nabycia tytułem darowizny lub polecenia darczyńcy są środki pieniężne, a wartość majątku nabytego łącznie od tej samej osoby w okresie 5 lat, poprzedzających rok, w którym nastąpiło ostatnie nabycie, doliczona do wartości rzeczy i praw majątkowych ostatnio nabytych, przekracza kwotę określoną w art. 9 ust. 1 pkt 1 – udokumentują ich otrzymanie dowodem przekazania na rachunek płatniczy nabywcy, na jego rachunek, inny niż płatniczy, w banku lub spółdzielczej kasie oszczędnościowo-kredytowej lub przekazem pocztowym.
Należy podkreślić, że w przypadku darowizny środków pieniężnych oba warunki wskazane w art. 4a ust. 1 pkt 1 i 2 ustawy muszą być spełnione łącznie, aby można było zastosować zwolnienie.
W przypadku niespełnienia warunków, o których mowa w ust. 1-2, nabycie własności rzeczy lub praw majątkowych podlega opodatkowaniu na zasadach określonych dla nabywców zaliczonych do I grupy podatkowej (art. 4a ust. 3 cyt. ustawy).
Z kolei, z art. 4a ust. 4 ustawy o podatku od spadków i darowizn wynika, że:
Obowiązek zgłoszenia nie obejmuje przypadków, gdy:
1)wartość majątku nabytego łącznie od tej samej osoby lub po tej samej osobie w okresie 5 lat, poprzedzających rok, w którym nastąpiło ostatnie nabycie, doliczona do wartości rzeczy i praw majątkowych ostatnio nabytych, nie przekracza kwoty określonej w art. 9 ust. 1 pkt 1 lub
2)nabycie następuje na podstawie umowy zawartej w formie aktu notarialnego albo w tej formie zostało złożone oświadczenie woli jednej ze stron.
Z przedstawionego we wniosku opisu stanu faktycznego/zdarzenia przyszłego wynika, że otrzymała Pani darowiznę pieniężną od dziadka, w wysokości przekraczającej 9.637 zł. Umowa darowizny została zawarta (...) 2021 r., a jej stronami jest Pani jako obdarowana i Pani dziadek jako darczyńca. Darowizna jest celowa i przeznaczona na zakup domu. Pani rodzina w czasie wizyt w Dubaju otrzymuje gotówkę od Pani dziadka (na co mają dowody w postaci udokumentowanych wypłat z tamtejszych banków), a następnie przywozi ją do kraju i wpłaca na konto Pani matki, ponieważ: nie ma w Polsce możliwości założenia konta w walucie Emiratów Arabskich, a wpłaty na Pani konto powodują ograniczenie możliwości wypłaty środków koniecznością uzyskania zgody sądu. Pani matka zgłosiła otrzymanie darowizny wskazując Pani dane jako obdarowanej oraz dziadka jako darczyńcy.
W tak przedstawionej sprawie, chciałaby się Pani dowiedzieć, czy zgłoszenie zostało wypełnione prawidłowo oraz czy darowizna podlega zwolnieniu.
W celu ustalenia, czy w opisanej we wniosku sytuacji spełnione są warunki do skorzystania ze zwolnienia z opodatkowania, z którym wiąże się złożenie formularza SD-Z2, należy przeanalizować przesłanki wskazane w przepisach prawa.
Z treści przepisu art. 4a ust. 1 pkt 2 ustawy o podatku od spadków i darowizn wynika, że w przypadku gdy przedmiotem darowizny są środki pieniężne, dla skorzystania ze zwolnienia z opodatkowania konieczne jest spełnienie trzech warunków:
- otrzymanie darowizny od jednej z osób wymienionych w tym przepisie;
- złożenie zgłoszenia o nabyciu własności środków pieniężnych (poza sytuacją przewidzianą w zacytowanym art. 4a ust. 4 ustawy);
- udokumentowanie ich otrzymania dowodem przekazania na rachunek płatniczy nabywcy, na jego rachunek, inny niż płatniczy, w banku lub spółdzielczej kasie oszczędnościowo-kredytowej lub przekazem pocztowym.
Wobec powyższego, w przypadku darowizny środków pieniężnych warunkiem niezbędnym do skorzystania z omawianego zwolnienia – jak już wyżej wskazano – jest m.in. fakt udokumentowania przez obdarowanego ich otrzymania dowodem przekazania na swój rachunek bankowy albo rachunek prowadzony przez spółdzielczą kasę oszczędnościowo-kredytową lub przekazem pocztowym.
W opisanej we wniosku sytuacji nie można uznać udokumentowania otrzymania przedmiotowych środków pieniężnych w sposób określony w art. 4a ust. 1 pkt 2 ustawy o podatku od spadków i darowizn, tj. dowodem przekazania na rachunek bankowy nabywcy albo jego rachunek prowadzony przez spółdzielczą kasę oszczędnościowo-kredytową lub przekazem pocztowym, gdyż środki te są wypłacane w gotówce. W analizowanej sprawie środki pieniężne zostały przekazane Pani matce w formie gotówki, a następnie Pani matka wpłaciła te środki na swój rachunek bankowy – stwierdzić należy, iż nie został spełniony warunek określony w art. 4a ust. 1 pkt 2 ustawy o podatku od spadków i darowizn.
W opisanej we wniosku sytuacji nie można udokumentować otrzymania przedmiotowych środków pieniężnych w sposób określony w art. 4a ust. 1 pkt 2 ustawy o podatku od spadków i darowizn, tj. dowodem przekazania na rachunek bankowy nabywcy albo jego rachunek prowadzony przez spółdzielczą kasę oszczędnościowo-kredytową lub przekazem pocztowym, gdyż środki te – jak wynika z wniosku – zostały przekazane w gotówce. To dopiero Pani matka – będąc już w Pani imieniu posiadaczem środków – dokonała ich wpłaty na rachunek bankowy. Taki sposób działania nie wyczerpuje norm omawianego przepisu.
Bez znaczenia dla rozstrzygnięcia w niniejszej sprawie będą również motywy, jakimi kierowały się strony darowizny decydując się na przekazanie darowizny w formie gotówki. Ustawodawca jednoznacznie wskazał jakie warunki muszą zostać spełnione, aby zwolnienie mogło zostać zastosowane. W analizowanej sprawie warunki do zwolnienia nie zaistnieją.
Podkreślenia wymaga, że korzystanie z każdej preferencji podatkowej uzależnione jest od spełnienia wszystkich ustawowych przesłanek wymaganych do jej zastosowania. Darowizna w gotówce, a następnie jej wpłata na konto nie wypełnia tych przesłanek.
W konsekwencji, otrzymana od dziadka darowizna środków pieniężnych nie będzie korzystała ze zwolnienia określonego w art. 4a ust. 1 ustawy o podatku od spadków i darowizn.
W takiej sytuacji, niezależnie od prawidłowego wskazania w złożonym zgłoszeniu, że darowizna została nabyta przez Panią od dziadka, nie będzie możliwe skorzystanie ze zwolnienia i otrzymane środki będą podlegały opodatkowaniu podatkiem od spadków i darowizn na zasadach ogólnych przewidzianych dla I grupy podatkowej.
Stosownie więc do treści art. 4 ust. 1 pkt 5 ustawy o podatku od spadków i darowizn, na który Pani powołuje się we wniosku:
Zwalnia się od podatku nabycie w drodze darowizny pieniędzy lub innych rzeczy przez osobę zaliczoną do I grupy podatkowej w wysokości nieprzekraczającej 9637 zł od jednego darczyńcy, a od wielu darczyńców łącznie nie więcej niż 19 274 zł w okresie 5 lat od daty pierwszej darowizny, jeżeli pieniądze te lub rzeczy obdarowany przeznaczy w okresie 12 miesięcy od dnia ich otrzymania na wkład budowlany lub mieszkaniowy do spółdzielni, budowę domu jednorodzinnego, nabycie lokalu mieszkalnego stanowiącego odrębną nieruchomość albo spłatę zabezpieczonego hipoteką kredytu mieszkaniowego wraz z odsetkami.
Jeżeli więc przeznaczy Pani środki z otrzymanej darowizny od dziadka na wkład budowlany lub mieszkaniowy do spółdzielni, budowę domu jednorodzinnego, nabycie lokalu mieszkalnego stanowiącego odrębną nieruchomość albo na spłatę zabezpieczonego hipoteką kredytu mieszkaniowego, w okresie 12 miesięcy od dnia otrzymania środków, to będzie Pani przysługiwało prawo do zwolnienia określonego w art. 4 ust. 1 pkt 5 ustawy o podatku od spadków i darowizn, do wysokości 9637 zł.
Dodatkowe informacje
Informacja o zakresie rozstrzygnięcia
Interpretacja dotyczy stanu faktycznego, który Pani przedstawiła i stanu prawnego, który obowiązywał w dacie zaistnienia zdarzenia oraz zdarzenia przyszłego, które Pani przedstawiła i stanu prawnego, który obowiązywał w dniu wydania interpretacji.
Pouczenie o funkcji ochronnej interpretacji
- Funkcję ochronną interpretacji indywidualnych określają przepisy art. 14k-14nb ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. – Ordynacja podatkowa (Dz. U. z 2021 r. poz. 1540 ze zm.). Interpretacja będzie mogła pełnić funkcję ochronną, jeśli: Pani sytuacja jest zgodna (tożsama) z opisem stanu faktycznego/zdarzenia przyszłego i zastosuje się Pani do interpretacji.
- Zgodnie z art. 14na § 1 Ordynacji podatkowej:
Przepisów art. 14k-14n Ordynacji podatkowej nie stosuje się, jeśli stan faktyczny lub zdarzenie przyszłe będące przedmiotem interpretacji indywidualnej jest elementem czynności, które są przedmiotem decyzji wydanej:
1)z zastosowaniem art. 119a;
2)w związku z wystąpieniem nadużycia prawa, o którym mowa w art. 5 ust. 5 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług;
3)z zastosowaniem środków ograniczających umowne korzyści.
- Zgodnie z art. 14na § 2 Ordynacji podatkowej:
Przepisów art. 14k-14n nie stosuje się, jeżeli korzyść podatkowa, stwierdzona w decyzjach wymienionych w § 1, jest skutkiem zastosowania się do utrwalonej praktyki interpretacyjnej, interpretacji ogólnej lub objaśnień podatkowych.
Pouczenie o prawie do wniesienia skargi na interpretację
Ma Pani prawo do zaskarżenia tej interpretacji indywidualnej do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego. Zasady zaskarżania interpretacji indywidualnych reguluje ustawa z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi (Dz. U. z 2022 r. poz. 329 ze zm.; dalej jako „PPSA”).
Skargę do Sądu wnosi się za pośrednictwem Dyrektora Krajowej Informacji Skarbowej (art. 54 § 1 PPSA). Skargę należy wnieść w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia interpretacji indywidualnej (art. 53 § 1 PPSA):
- w formie papierowej, w dwóch egzemplarzach (oryginał i odpis) na adres: Krajowa Informacja Skarbowa, ul. Teodora Sixta 17, 43-300 Bielsko-Biała (art. 47 § 1 PPSA), albo
- w formie dokumentu elektronicznego, w jednym egzemplarzu (bez odpisu), na adres Elektronicznej Skrzynki Podawczej Krajowej Informacji Skarbowej na platformie ePUAP: /KIS/SkrytkaESP (art. 47 § 3 i art. 54 § 1a PPSA).
Skarga na interpretację indywidualną może opierać się wyłącznie na zarzucie naruszenia przepisów postępowania, dopuszczeniu się błędu wykładni lub niewłaściwej oceny co do zastosowania przepisu prawa materialnego. Sąd jest związany zarzutami skargi oraz powołaną podstawą prawną (art. 57a PPSA).
Podstawa prawna dla wydania interpretacji
Podstawą prawną dla wydania tej interpretacji jest art. 13 § 2a oraz art. 14b § 1 ustawy Ordynacja podatkowa.