Interpretacja indywidualna z dnia 28.12.2021, sygn. 0111-KDIB2-2.4015.102.2021.2.PB, Dyrektor Krajowej Informacji Skarbowej
Temat interpretacji
w zakresie możliwości skorzystania z prawa do ulgi mieszkaniowej
Na podstawie art. 13 § 2a, art. 14b § 1 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. Ordynacja podatkowa (Dz. U. z 2021 r. poz. 1540 ze zm.) – Dyrektor Krajowej Informacji Skarbowej stwierdza, że stanowisko Wnioskodawcy przedstawione we wniosku z 26 sierpnia 2021 r. (data wpływu 26 sierpnia 2021 r.), uzupełnionym 21 listopada 2021 r., o wydanie interpretacji przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku od spadków i darowizn w zakresie możliwości skorzystania z prawa do ulgi mieszkaniowej – jest nieprawidłowe.
Uzasadnienie
W dniu 26 sierpnia 2021 r. wpłynął do Organu ww. wniosek o wydanie interpretacji indywidualnej dotyczącej podatku od spadków i darowizn w zakresie możliwości skorzystania z prawa do ulgi mieszkaniowej.
Z uwagi na fakt, że wniosek nie spełniał wymogów formalnych, pismem z 16 listopada 2021 r. Znak: 0111-KDIB2-2.4015.102.2021.1.PB, wezwano Wnioskodawcę do jego uzupełnienia. Wniosek uzupełniono 21 listopada 2021 r.
We wniosku przedstawiono następujące zdarzenie przyszłe:
W dniu 8 grudnia 2009 r. K. M., bezdzietna wdowa, posiadająca spółdzielcze lokatorskie prawo do lokalu mieszkaniowego położonego w L., na podstawie przydziału z 7 sierpnia 1986 r. (w dniu przydziału była wdową) uzyskała na własność zamieszkiwany lokal, na podstawie przeniesienia prawa własności ze Spółdzielni Mieszkaniowej w L. Powierzchnia użytkowa lokalu wynosi 38,40 m2, do lokalu przynależy piwnica o powierzchni 5,57m2. W dniu 7 września 2018 r. K. M. sporządziła testament i oświadczyła przed notariuszem, że do całego spadku powołuje syna jej bratanka M. K. (Wnioskodawca), syna D. i M., urodzonego 3 marca 2006 r. (zamieszkałego w W.). Wnioskodawca jest zaliczany do II grupy podatkowej. W dniu 10 lipca 2021 r. K. M. zmarła, pozostawiając testament jak na wstępie. K. M. posiada trzech żyjących braci. Wnioskodawca w chwili nabycia spadku jest nieletni, posiada obywatelstwo polskie, nie jest właścicielem innego budynku mieszkalnego lub lokalu mieszkalnego stanowiącego odrębną nieruchomość, nie przysługuje mu spółdzielcze lokatorskie prawo do lokalu mieszkalnego, spółdzielcze własnościowe prawo do lokalu mieszkalnego lub wynikające z przydziału spółdzielni mieszkaniowe: prawo do domu jednorodzinnego lub prawo do lokalu w małym domu mieszkalnym, nie jest najemcą lokalu lub budynku. Matka Wnioskodawcy zobowiązuje się zamieszkać wraz z nieletnim synem w nabytym lokalu w L. i zamieszkiwać tam z synem będąc zameldowanym na pobyt stały oraz oświadcza, że zarówno ona jak i Wnioskodawca nie dokonają jego zbycia przez okres 5 lat od dnia zamieszkania potwierdzonego zameldowaniem na pobyt stały w nabytym lokalu, bowiem matka Wnioskodawcy zamieszka i dokona zameldowania wraz z synem – Wnioskodawcą na pobyt stały w ciągu roku od dnia złożenia zeznania podatkowego. Obecnie matka Wnioskodawcy jest zameldowana wraz z synem w W., położonej około 100 km od nabytego lokalu mieszkalnego i w pobliskiej miejscowości wykonuje pracę, a Wnioskodawca uczęszcza do szkoły ponadpodstawowej również w pobliskiej miejscowości. Matka Wnioskodawcy wraz z Wnioskodawcą podjęli decyzję, że od poniedziałku do piątku będą przebywać w obecnym miejscu zamieszkania, tj. W., a w weekendy, święta, ferie i inne wolne dni będą przebywać w L. w nabytym mieszkaniu.
Wnioskodawca w uzupełnieniu wniosku wskazał, że po śmierci K. M. nie zostało przeprowadzone postępowanie, przed sądem właściwym rzeczowo, o stwierdzeniu nabycia spadku oraz nie zostało do tej pory złożone w imieniu małoletniego M. K. – Wnioskodawcy zeznanie podatkowe o nabyciu rzeczy lub praw majątkowych na druku SD-3.
W związku z powyższym opisem zadano następujące pytanie:
Czy spełnienie wyżej przedstawionych okoliczności byłoby wystarczające, aby uzyskać ulgę z art. 16 ustawy o podatku od spadków i darowizn?
Zdaniem Wnioskodawcy, spełnienie powyżej przedstawionych okoliczności, tj. zamieszkanie przez matkę Wnioskodawcy wraz z nieletnim synem – Wnioskodawcą w nabytym lokalu w L. i zamieszkiwanie tam będąc zameldowanym na pobyt stały oraz oświadczenie, że lokal nie zostanie zbyty przez okres 5 lat od dnia zamieszkania potwierdzonego zameldowaniem na pobyt stały w nabytym lokalu, bowiem zamieszkanie i zameldowanie na pobyt stały dokonane będzie w ciągu roku od dnia złożenia zeznania podatkowego oraz podjęta decyzja, że od poniedziałku do piątku Wnioskodawca wraz z matką będą przebywać w obecnym miejscu zamieszkania, tj. W., a w weekendy, święta, ferie i inne dni wolne będą przebywać w L. w nabytym mieszkaniu, jest wystarczające, by uzyskać ulgę wynikającą z art. 16 ustawy o podatku od spadków i darowizn. Wnioskodawca oświadcza, że sprawa, którą opisuje, nie jest w trakcie postępowania podatkowego ani w trakcie kontroli podatkowej ani kontroli celno-skarbowej.
W świetle obowiązującego stanu prawnego stanowisko Wnioskodawcy w sprawie oceny prawnej przedstawionego zdarzenia przyszłego jest nieprawidłowe.
Zgodnie z art. 1 ust. 1 pkt 1 ustawy z dnia 28 lipca 1983 r. o podatku od spadków i darowizn (Dz. U. z 2021 r. poz. 1043) – podatkowi od spadków i darowizn, zwanemu dalej „podatkiem”, podlega nabycie przez osoby fizyczne własności rzeczy znajdujących się na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej lub praw majątkowych wykonywanych na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej tytułem dziedziczenia, zapisu zwykłego, dalszego zapisu, zapisu windykacyjnego, polecenia testamentowego.
Na gruncie przepisów prawa polskiego spadek jest instytucją regulowaną przepisami ustawy z dnia 23 kwietnia 1964 r. Kodeks cywilny (Dz. U. z 2020 r. poz. 1740 ze zm.).
W myśl art. 922 § 1 Kodeksu cywilnego – przez spadkobranie należy rozumieć przejście praw i obowiązków majątkowych zmarłego z chwilą jego śmierci na jedną lub kilka osób stosownie do przepisów księgi niniejszej.
Na spadek składa się ogół praw i obowiązków należących do zmarłego w chwili jego śmierci, które ze swojej istoty mogą przejść na jego następców prawnych. Nie należą do spadku prawa i obowiązki zmarłego ściśle związane z jego osobą, jak również prawa, które z chwilą jego śmierci przechodzą na oznaczone osoby niezależnie od tego, czy są spadkobiercami.
Zgodnie z art. 924 ww. ustawy – spadek otwiera się z chwilą śmierci spadkodawcy. Spadkobierca nabywa spadek z chwilą otwarcia spadku (art. 925 cyt. ustawy). Zatem nabycie spadku przez spadkobiercę następuje z chwilą śmierci spadkodawcy.
Zgodnie z art. 5 ustawy o podatku od spadków i darowizn – obowiązek podatkowy ciąży na nabywcy własności rzeczy i praw majątkowych.
W przypadku nabycia majątku spadkodawcy w drodze dziedziczenia obowiązek podatkowy powstaje z chwilą przyjęcia spadku (art. 6 ust. 1 pkt 1 ww. ustawy).
Natomiast zgodnie z art. 6 ust. 4 zd. 1 ww. ustawy – w przypadku nabycia, które nie zostało zgłoszone do opodatkowania, a następnie nabycie to stwierdzono pismem obowiązek podatkowy powstaje z chwilą sporządzenia pisma; jeżeli pismem takim jest orzeczenie sądu, to obowiązek podatkowy powstaje z chwilą uprawomocnienia się orzeczenia.
Stosownie do art. 16 ust. 1 ustawy o podatku od spadków i darowizn – w przypadku nabycia własności (współwłasności) budynku mieszkalnego lub lokalu mieszkalnego stanowiącego odrębną nieruchomość, spółdzielczego własnościowego prawa do lokalu mieszkalnego lub udziału w takim prawie, spółdzielczego prawa do domu jednorodzinnego albo udziału w takim prawie:
1) w drodze dziedziczenia, zapisu zwykłego, zapisu windykacyjnego, dalszego zapisu, polecenia testamentowego, darowizny lub polecenia darczyńcy przez osoby zaliczane do I grupy podatkowej,
2) w drodze dziedziczenia, zapisu zwykłego, zapisu windykacyjnego, dalszego zapisu lub polecenia testamentowego przez osoby zaliczane do II grupy podatkowej,
3) w drodze dziedziczenia, zapisu zwykłego, zapisu windykacyjnego, dalszego zapisu lub polecenia testamentowego przez osoby zaliczane do III grupy podatkowej, które sprawowały opiekę nad wymagającym takiej opieki spadkodawcą, na podstawie pisemnej umowy z podpisem notarialnie poświadczonym, przez co najmniej dwa lata od dnia poświadczenia podpisów przez notariusza
- nie wlicza się do podstawy opodatkowania ich czystej wartości do łącznej wysokości nieprzekraczającej 110 m2 powierzchni użytkowej budynku lub lokalu. W przypadku nabycia części (udziału) budynku mieszkalnego lub lokalu albo udziału w spółdzielczym prawie do budynku mieszkalnego lub lokalu ulga przysługuje stosownie do wielkości udziału.
W myśl art. 16 ust. 2 ww. ustawy, ulga, o której mowa w ust. 1, przysługuje osobom, które łącznie spełniają następujące warunki:
1) spełniają wymogi określone w art. 4 ust. 4;
2) nie są właścicielami innego budynku mieszkalnego lub lokalu mieszkalnego stanowiącego odrębną nieruchomość bądź będąc nimi przeniosą własność budynku lub lokalu na rzecz zstępnych, Skarbu Państwa lub gminy w terminie 6 miesięcy od dnia złożenia zeznania podatkowego albo zawarcia umowy darowizny w formie aktu notarialnego;
3) nie przysługuje im spółdzielcze lokatorskie prawo do lokalu mieszkalnego, spółdzielcze własnościowe prawo do lokalu mieszkalnego lub wynikające z przydziału spółdzielni mieszkaniowej: prawo do domu jednorodzinnego lub prawo do lokalu w małym domu mieszkalnym, a w razie dysponowania tymi prawami przekażą je zstępnym lub przekażą do dyspozycji spółdzielni, w terminie 6 miesięcy od dnia złożenia zeznania podatkowego albo zawarcia umowy darowizny w formie aktu notarialnego;
4) nie są najemcami lokalu lub budynku lub będąc nimi rozwiążą umowę najmu w terminie 6 miesięcy od dnia złożenia zeznania podatkowego albo zawarcia umowy darowizny w formie aktu notarialnego;
5) będą zamieszkiwać będąc zameldowanymi na pobyt stały w nabytym lokalu lub budynku i nie dokonają jego zbycia przez okres 5 lat:
a a) od dnia złożenia zeznania podatkowego lub zawarcia umowy darowizny w formie aktu notarialnego – jeżeli w chwili złożenia zeznania lub zawarcia umowy darowizny nabywca mieszka i jest zameldowany na pobyt stały w nabytym lokalu lub budynku,
b) od dnia zamieszkania potwierdzonego zameldowaniem na pobyt stały w nabytym lokalu lub budynku – jeżeli nabywca zamieszka i dokona zameldowania na pobyt stały w ciągu roku od dnia złożenia zeznania podatkowego lub zawarcia umowy darowizny w formie aktu notarialnego.
Z art. 16 ust. 2 pkt 5 ustawy o podatku od spadków i darowizn wynika, że warunkiem skorzystania z tzw. ulgi mieszkaniowej jest zamieszkiwanie w nabytym lokalu lub budynku – będąc zameldowanym na pobyt stały i niedokonanie jego zbycia przez okres 5 lat.
Jak wskazano w wyroku WSA w Gliwicach z 23 lutego 2017 r. sygn. akt I SA/Gl 1131/16: „Ustawa z 1983 r. o podatku od spadków i darowizn nie definiuje pojęcia „zamieszkanie”, w związku z tym, przy interpretowaniu tego pojęcia w art. 16 ust. 2 ustawy, należy posiłkować się art. 25 k.c. (…) W myśl art. 25 k.c. miejscem zamieszkania osoby fizycznej jest miejscowość, w której osoba ta przebywa z zamiarem stałego pobytu. Tym samym o miejscu zamieszkania decydują dwa czynniki: zewnętrzny (fakt przebywania) i wewnętrzny (zamiar stałego pobytu). Przebywanie to czynnik trwały, choć niekoniecznie ciągły, związany z zamiarem stałego pobytu tj. nie tymczasowego, nie okazjonalnego. Natomiast zamiar stałego pobytu musi być określony na podstawie obiektywnych możliwych do stwierdzenia okoliczności. O zamiarze takim świadczy to, że w danej miejscowości w danym czasie znajduje się centrum życiowe danej osoby, a więc występują okoliczności pozwalające przeciętnemu obserwatorowi na wyciągnięcie wniosku, że określona miejscowość jest głównym ośrodkiem działalności danej osoby, w której aktualnie koncentruje się jej życiowe centrum.”
Sąd w przytoczonym wyżej wyroku wskazał również że „(…) użyty w treści ustawy zwrot „będą zamieszkiwać w nabytym lokalu lub budynku” należy rozumieć jako faktyczne zamieszkiwanie.”
Z kolei stosownie do art. 24 ust. 1 ustawy z dnia 24 września 2010 r. o ewidencji ludności (Dz. U. z 2020 r. poz. 1359) – obywatel polski przebywający na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej jest obowiązany wykonywać obowiązek meldunkowy określony w ustawie.
W myśl art. 24 ust. 2 pkt 1 ustawy o ewidencji ludności – obowiązek meldunkowy polega na zameldowaniu się w miejscu pobytu stałego lub czasowego.
Na podstawie art. 25 ust. 1 ww. ustawy – pobytem stałym jest zamieszkanie w określonej miejscowości pod oznaczonym adresem z zamiarem stałego przebywania.
Z opisu zdarzenia przyszłego wynika, że 7 września 2018 r. K. M. sporządziła testament i oświadczyła przed notariuszem, że do całego spadku powołuje syna jej bratanka M. K. (Wnioskodawca). K. M. była właścicielką lokalu mieszkalnego położonego w L. Wnioskodawca jest zaliczany do II grupy podatkowej. W dniu 10 lipca 2021 r. K. M. zmarła. Wnioskodawca w chwili nabycia spadku jest nieletni, posiada obywatelstwo polskie, nie jest właścicielem innego budynku mieszkalnego lub lokalu mieszkalnego stanowiącego odrębną nieruchomość, nie przysługuje mu spółdzielcze lokatorskie prawo do lokalu mieszkalnego, spółdzielcze własnościowe prawo do lokalu mieszkalnego lub wynikające z przydziału spółdzielni mieszkaniowe: prawo do domu jednorodzinnego lub prawo do lokalu w małym domu mieszkalnym, nie jest najemcą lokalu lub budynku. Matka Wnioskodawcy zobowiązuje się zamieszkać wraz z nieletnim synem w nabytym lokalu w L. i zamieszkiwać tam z synem będąc zameldowanym na pobyt stały oraz oświadcza, że zarówno ona jak i Wnioskodawca nie dokonają jego zbycia przez okres 5 lat od dnia zamieszkania potwierdzonego zameldowaniem na pobyt stały w nabytym lokalu, bowiem matka Wnioskodawcy zamieszka i dokona zameldowania wraz z synem – Wnioskodawcą na pobyt stały w ciągu roku od dnia złożenia zeznania podatkowego. Obecnie matka Wnioskodawcy jest zameldowana wraz z synem w W., położonej około 100 km od nabytego lokalu mieszkalnego i w pobliskiej miejscowości wykonuje pracę, a Wnioskodawca uczęszcza do szkoły ponadpodstawowej również w pobliskiej miejscowości. Matka Wnioskodawcy wraz z Wnioskodawcą podjęli decyzję, że od poniedziałku do piątku będą przebywać w obecnym miejscu zamieszkania, tj. W., a w weekendy, święta, ferie i inne wolne dni będą przebywać w L. w nabytym mieszkaniu.
W związku z opisanymi okolicznościami oraz powołanymi powyżej przepisami należy stwierdzić, że Wnioskodawca nie spełni wszystkich warunków niezbędnych do zastosowania ulgi mieszkaniowej, określonych w art. 16 ust. 2 ustawy o podatku od spadków i darowizn. Warunkiem skorzystania z prawa do ulgi mieszkaniowej jest m.in. faktyczne zamieszkiwanie i zameldowanie na pobyt stały w nabytym lokalu. Z treści wniosku jednoznacznie wynika, że centrum życiowe Wnioskodawcy i jego matki koncentruje się w W., gdzie w pobliskiej miejscowości matka Wnioskodawcy wykonuje pracę, a Wnioskodawca uczęszcza do szkoły ponadpodstawowej. Przebywanie w weekendy, święta, ferie i inne wolne dni w L. w nabytym w spadku lokalu – pomimo formalnego zameldowania w nim na pobyt stały – jest niewystarczające, aby uzyskać ulgę z art. 16 ustawy o podatku od spadków i darowizn. Zamieszkiwanie w tym lokalu będzie miało charakter okazjonalny i nie będzie to przebywanie z zamiarem stałego pobytu.
Reasumując, Wnioskodawca nie będzie mógł skorzystać z ulgi mieszkaniowej określonej w art. 16 ust. 1 ustawy o podatku od spadków i darowizn, ponieważ nie spełnia warunku określonego w art. 16 ust. 2 pkt 5 ustawy o podatku od spadków i darowizn, czyli warunku dotyczącego zamieszkiwania będąc zameldowanym na pobyt stały w nabytym lokalu.
Wobec powyższego, stanowisko Wnioskodawcy należało uznać za nieprawidłowe.
Interpretacja dotyczy zdarzenia przyszłego przedstawionego przez Wnioskodawcę i stanu prawnego obowiązującego w dniu wydania interpretacji.
Interpretacja indywidualna wywołuje skutki prawnopodatkowe tylko wtedy, gdy rzeczywisty stan faktyczny sprawy będącej przedmiotem interpretacji pokrywał się będzie z opisem zdarzenia przyszłego podanym przez Wnioskodawcę w złożonym wniosku. W związku z powyższym, w przypadku zmiany któregokolwiek elementu przedstawionego we wniosku opisu sprawy, udzielona odpowiedź traci swoją aktualność.
Zgodnie z art. 14na § 1 Ordynacji podatkowej przepisów art. 14k-14n nie stosuje się, jeżeli stan faktyczny lub zdarzenie przyszłe będące przedmiotem interpretacji indywidualnej stanowi element czynności będących przedmiotem decyzji wydanej:
1) z zastosowaniem art. 119a;
2) w związku z wystąpieniem nadużycia prawa, o którym mowa w art. 5 ust. 5 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług;
3) z zastosowaniem środków ograniczających umowne korzyści.
Przepisów art. 14k-14n nie stosuje się, jeżeli korzyść podatkowa, stwierdzona w decyzjach wymienionych w § 1, jest skutkiem zastosowania się do utrwalonej praktyki interpretacyjnej, interpretacji ogólnej lub objaśnień podatkowych (art. 14na § 2 Ordynacji podatkowej).
Powyższe unormowania należy odczytywać łącznie z przepisami art. 33 ustawy z 23 października 2018 r. o zmianie ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych, ustawy – Ordynacja podatkowa oraz niektórych innych ustaw (Dz. U. poz. 2193), wprowadzającymi regulacje intertemporalne.
Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w …, za pośrednictwem organu, którego działanie, bezczynność lub przewlekłe prowadzenie postępowania jest przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi – Dz. U. z 2019 r. poz. 2325 ze zm.). Skargę wnosi się w dwóch egzemplarzach (art. 47 § 1 ww. ustawy) na adres: Krajowa Informacja Skarbowa, ul. Teodora Sixta 17, 43-300 Bielsko-Biała lub drogą elektroniczną na adres Elektronicznej Skrzynki Podawczej Krajowej Informacji Skarbowej na platformie ePUAP: /KIS/SkrytkaESP (art. 54 § 1a ww. ustawy), w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia skarżącemu rozstrzygnięcia w sprawie albo aktu, o którym mowa w art. 3 § 2 pkt 4a (art. 53 § 1 ww. ustawy). W przypadku pism i załączników wnoszonych w formie dokumentu elektronicznego odpisów nie dołącza się (art. 47 § 3 ww. ustawy). W przypadku wnoszenia skargi w okresie obowiązywania stanu zagrożenia epidemicznego i stanu epidemii jako najwłaściwszy proponuje się kontakt z wykorzystaniem systemu teleinformatycznego ePUAP.
Zgodnie z art. 57a ww. ustawy, skarga na pisemną interpretację przepisów prawa podatkowego wydaną w indywidualnej sprawie, opinię zabezpieczającą i odmowę wydania opinii zabezpieczającej może być oparta wyłącznie na zarzucie naruszenia przepisów postępowania, dopuszczeniu się błędu wykładni lub niewłaściwej oceny co do zastosowania przepisu prawa materialnego. Sąd administracyjny jest związany zarzutami skargi oraz powołaną podstawą prawną.