Darowizna środków pieniężnych przelanych na rachunek bankowy z rachunku jednego rodzica lub z ich rachunku wspólnego.

Interpretacja indywidualna  – stanowisko prawidłowe

Szanowny Panie,

stwierdzam, że Pana stanowisko w sprawie oceny skutków podatkowych opisanego zdarzenia przyszłego w podatku od spadków i darowizn jest prawidłowe.

Zakres wniosku o wydanie interpretacji indywidualnej

14 października 2022 r. wpłynął Pana wniosek z 14 października 2022 r. o wydanie interpretacji indywidualnej dotyczący podatku od spadków i darowizn w zakresie skutków podatkowych otrzymywania od rodziców darowizny w postaci środków pieniężnych przelanych na rachunek bankowy z rachunku jednego rodzica lub z ich rachunku wspólnego.

Treść wniosku jest następująca:

Opis zdarzenia przyszłego

Mieszka Pan na terenie Rzeczpospolitej Polskiej wraz ze swoją małżonką, z którą łączy Pana ustawowa wspólność majątkowa. Ma Pan otrzymać w przyszłości od swoich rodziców (między którymi również istnieje ustawowa wspólność majątkowa), środki pieniężne tytułem darowizny. Umowa darowizny zostanie zawarta pomiędzy Panem i Pana rodzicami. Darowizna będzie wykonana kosztem majątku wspólnego rodziców (z ich majątku wspólnego). Umowa darowizny nie będzie miała formy aktu notarialnego. Umowa nie będzie przewidywać w jakiej proporcji środki pieniężne są darowane od ojca, a w jakiej od matki. Środki pieniężne tytułem darowizny zostaną Panu przekazane w formie przelewu bankowego. Przelew ten zostanie wykonany bądź to z rachunku należącego tylko do jednego z rodziców bądź też z rachunku bankowego należącego do obojga rodziców. Przelew środków pieniężnych tytułem darowizny zostanie wykonany na rachunek bankowy należący do Pana lub na rachunek bankowy należący do Pana i Pana małżonki. W związku z faktem, że środki pieniężne darowane Panu przez rodziców przekroczą kwotę wolną od podatku od spadków i darowizn, to jest kwotę określoną w art. 9 ust. 1 pkt 1 ustawy o podatku od spadków i darowizn, planuje Pan  skorzystać ze zwolnienia podmiotowego z podatku zgodnie z art. 4a ust. 1 ustawy o podatku od spadków i darowizn.

Pytanie nr 1

Czy nabywca darowizny będzie mógł skorzystać ze zwolnienia podmiotowego z podatku od spadków i darowizn, o którym mowa w art. 4a ust. 1 ustawy o podatku od spadków i darowizn, zarówno gdy środki pieniężne tytułem darowizny będą przelane z rachunku wspólnego rodziców (darczyńców), jak również jeżeli środki pieniężne będą przelane z rachunku należącego wyłącznie do jednego z rodziców? (pytanie oznaczone we wniosku nr 1)

Pana stanowisko w sprawie – odnoszące się do zadanego we wniosku pytania nr 1

Pana zdaniem, będzie Pan uprawniony do skorzystania ze zwolnienia podmiotowego z podatku od spadków i darowizn, o którym mowa w art. 4a ust. 1 ustawy o podatku od spadków i darowizn, zarówno gdy środki pieniężne z tytułu darowizny będą przelane z rachunku wspólnego rodziców, jak również gdy środki pieniężne będą przelane z rachunku należącego wyłącznie do jednego z rodziców.

Zgodnie z art. 1 ust. 1 ustawy z dnia 28 lipca 1983 r. o podatku od spadków i darowizn (Dz. U. z 2021 r. poz. 1043 ze zm.) podatkowi od spadków i darowizn, dalej zwanym „podatkiem”, podlega nabycie przez osoby fizyczne własności rzeczy znajdujących się na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej lub praw majątkowych wykonywanych na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej, tytułem m.in. darowizny (art. 1 ust. 1 pkt 2 ustawy o podatku od spadków i darowizn).

Obowiązek podatkowy powstaje w przypadku darowizn z chwilą złożenia przez darczyńcę oświadczenia w formie aktu notarialnego, a w razie zawarcia umowy bez zachowania przewidzianej formy – z chwilą spełnienia przyrzeczonego świadczenia; jeżeli ze względu na przedmiot darowizny przepisy wymagają szczególnej formy dla oświadczeń obu stron, obowiązek podatkowy powstaje z chwilą złożenia takich oświadczeń (art. 6 ust. 1 pkt 4 ustawy o podatku od spadków i darowizn).

W ustawie o podatku od spadków i darowizn próżno szukać definicji „darowizny”. Również inne ustawy podatkowe nie definiują tego świadczenia. W związku z tym należy odwołać się w tej kwestii do art. 888 § 1 ustawy z dnia 23 kwietnia 1964 r. – Kodeks Cywilny (Dz. U. z 2022 r. poz. 1360 ze zm.), zgodnie z którym: „Przez umowę darowizny darczyńca zobowiązuje się do bezpłatnego świadczenia na rzecz obdarowanego kosztem swego majątku.”

Dalej, zgodnie z art. 889 pkt 1 Kodeksu cywilnego oświadczenie darczyńcy powinno być złożone w formie aktu notarialnego. Jednakże umowa darowizny zawarta bez zachowania tej formy staje się ważna, jeżeli przyrzeczone świadczenie zostało spełnione.

Obowiązek podatkowy według art. 5 ustawy o podatku od spadków i darowizn ciąży na nabywcy własności rzeczy i praw majątkowych.

Stosownie do art. 9 ust. 1 pkt 1 ustawy o podatku od spadków i darowizn, opodatkowaniu podlega nabycie przez nabywcę, od jednej osoby, własności rzeczy i praw majątkowych o czystej wartości przekraczającej 9 637 zł – jeżeli nabywcą jest osoba zaliczona do I grupy podatkowej (kwota wolna od podatku).

Wysokość podatku zgodnie z art. 14 ust. 1 ustawy o podatku od spadków i darowizn ustala się w zależności od grupy podatkowej, do której zaliczony jest nabywca. W myśl art. 14 ust. 2 ww. ustawy o podatku od spadków i darowizn, zaliczenie do grupy podatkowej następuje według osobistego stosunku nabywcy do osoby, od której lub po której zostały nabyte rzeczy i prawa majątkowe. Zgodnie z art. 14 ust. 3 pkt 1 ww. ustawy, do I grupy podatkowej zalicza się: małżonka, zstępnych, wstępnych, pasierba, zięcia, synową, rodzeństwo, ojczyma, macochę i teściów.

Tym samym, biorąc powyższe pod uwagę, obowiązek podatkowy w podatku od spadków i darowizn ciąży na nabywcy darowizny. W przypadku darowizn środków pieniężnych, nabywanych bez zachowania formy aktu notarialnego, obowiązek podatkowy z tytułu podatku powstaje w dniu spełnienia świadczenia przez darczyńcę, czyli w dniu przekazania beneficjentowi środków pieniężnych od darczyńcy. Wysokość podatku zależy od osobistego stosunku nabywcy do osoby, od której lub po której zostały nabyte rzeczy i prawa majątkowe, przy czym ustawa o podatku od spadków i darowizn przewiduje kwotę wolną od podatku do kwoty nieprzekraczającej 9 637 zł – jeżeli nabywcą jest osoba zaliczona do I grupy podatkowej.

Ustawa o podatku od spadków i darowizn przewiduje liczne zwolnienia z podatku. Między innymi zwolnienie podmiotowe, o którym mowa w art. 4a ust. 1 ustawy o podatku od spadków i darowizn dedykowane świadczeniom na rzecz członków najbliższej rodziny darczyńców, takich jak zstępni (na przykład dzieci darczyńców), pod warunkiem:

1)zgłoszenia przez nabywcę darowizny nabycia własności rzeczy lub praw majątkowych właściwemu naczelnikowi urzędu skarbowego w terminie 6 miesięcy od dnia powstania obowiązku podatkowego powstałego na podstawie art. 6 ust. 1 pkt 2-5, 7 i 8 oraz ust. 2, a w przypadku nabycia w drodze dziedziczenia – w terminie 6 miesięcy od dnia uprawomocnienia się orzeczenia sądu stwierdzającego nabycie spadku, z zastrzeżeniem ust. 2 i 4, oraz

2)w przypadku gdy przedmiotem nabycia tytułem darowizny lub polecenia darczyńcy są środki pieniężne, a wartość majątku nabytego łącznie od tej samej osoby w okresie 5 lat poprzedzających rok, w którym nastąpiło ostatnie nabycie, doliczona do wartości rzeczy i praw majątkowych ostatnio nabytych, przekracza kwotę określoną w art. 9 ust. 1 pkt 1

 – udokumentują ich otrzymanie dowodem przekazania na rachunek płatniczy nabywcy, na jego rachunek, inny niż płatniczy, w banku lub spółdzielczej kasie oszczędnościowo-kredytowej lub przekazem pocztowym.

Parafrazując, z wyżej wymienionych przepisów wynika, że nabycie darowizny pieniężnej, świadczonej na rzecz zstępnych korzysta ze zwolnienia podmiotowego, o którym mowa w art. 4a ust. 1 ustawy o podatku od spadków i darowizn w przypadku, gdy:

1)nabywca darowizny zgłosi nabycie takiej darowizny do właściwego naczelnika urzędu skarbowego w terminie 6 miesięcy od dnia złożenia przez darczyńcę oświadczenia w formie aktu notarialnego, a w razie zawarcia umowy bez zachowania przewidzianej formy – z chwilą spełnienia przyrzeczonego świadczenia oraz

2)kwota darowizny pieniężnej przekracza ustawową kwotę wolną od podatku od spadku i darowizn, o której mowa w art. 9 ust. 1 pkt 1 ustawy o podatku od spadków i darowizn oraz

3)podatnik udokumentuje otrzymanie środków pieniężnych, otrzymanych z tytułu darowizny dowodem przekazania tych środków na rachunek płatniczy nabywcy, na jego rachunek, inny niż płatniczy, w banku lub spółdzielczej kasie oszczędnościowo- kredytowej lub przekazem pocztowym.

Odnosząc powyższe do sytuacji przedstawionej w opisie zdarzenia przyszłego oraz do pytania pierwszego, należy zauważyć, że ustawa o podatku od spadków i darowizn nie reguluje kwestii z jakiego rachunku bankowego należy wykonać przelew środków pieniężnych z tytułu darowizny, aby nabywca darowizny, należący do najbliższego kręgu rodzinnego darczyńcy, mógł skorzystać ze zwolnienia podmiotowego, o którym mowa w art. 4a ust. 1 ustawy o spadkach i darowiznach. W celu skorzystania ze zwolnienia podmiotowego wystarczające jest, aby środki pieniężne darowane przez darczyńcę członkowi jego najbliższej rodziny pochodziły z jego majątku.

Dodatkowo, warto zwrócić uwagę na art. 31 § 1 ustawy z dnia 25 lutego 1964 r. Kodeks rodzinny i opiekuńczy (Dz. U. z 2020 r. poz. 1359), zgodnie z którym z chwilą zawarcia małżeństwa powstaje między małżonkami z mocy prawa wspólność majątkowa obejmująca przedmioty majątkowe nabyte w czasie jej trwania przez oboje małżonków lub przez jednego z nich.

Tym samym, rachunek bankowy należący do jednego z małżonków, co do zasady należy również do drugiego z małżonków, jeżeli istnieje między nimi ustawowa wspólność majątkowa, a środki tam zgromadzone nie są majątkiem indywidualnym wyłącznie jednego z nich.

Podsumowując, biorąc pod uwagę, że:

1)zgodnie z przedstawionym zdarzeniem przyszłym środki pieniężne z tytułu darowizny zostaną przekazane synowi darczyńców oraz, że

2)między rodzicami nabywcy darowizny istnieje ustawowa wspólność majątkowa, oraz że

3)darowizna będzie świadczona kosztem wspólnego majątku darczyńców oraz, że

4)zgodnie z art. 31 § 1 Kodeksu rodzinnego i opiekuńczego z chwilą zawarcia małżeństwa powstaje między małżonkami z mocy ustawy wspólność majątkowa, obejmująca przedmioty majątkowe nabyte w czasie jej trwania przez oboje małżonków lub przez jednego z nich oraz, że

5)ustawa o podatku od spadku i darowizn nie reguluje kwestii własności rachunku z jakiego powinny zostać przelane środki z tytułu darowizny pieniężnej dla zachowania prawa do zwolnienia podmiotowego z podatku od spadków i darowizn

– należy stwierdzić, że dla skorzystania przez nabywcę darowizny ze zwolnienia z podatku od spadku i darowizn, o którym mowa w art. 4a ust. 1 ustawy o podatku od spadku i darowizn, nie jest istotne, czy środki pieniężne przekazane z tytułu darowizny, zostaną przelane z rachunku należącego do obojga jego rodziców, czy też z rachunku należącego do jednego z rodziców nabywcy darowizny.

Na potwierdzenie swojego stanowiska, przywołał Pan interpretacje indywidualne wydane przez Dyrektor Krajowej Administracji Skarbowej w podobnych sprawach.

Z uwagi na zakres tej interpretacji, przywołano powyżej tylko tę część Pana stanowiska, która odnosi się do zadanego we wniosku pytania nr 1.

Ocena stanowiska

Stanowisko w zakresie pytania nr 1, które przedstawił Pan we wniosku jest prawidłowe.

Odstępuję od uzasadnienia prawnego tej oceny.

Dodatkowe informacje

Końcowo podkreślam, że obowiązujące brzmienie przepisów ustawy Kodeks cywilny zostało opublikowane w tekście jednolitym Dz.U. z 2022 r. poz. 1360 ze zm.

Natomiast kwota wolna od podatku, o której mowa w art. 9 ust. 1 pkt 1 ustawy o podatku od spadków i darowizn – ustalona została w § 1 pkt 2 rozporządzenia Ministra Finansów z 10 października 2022 r. w sprawie ustalenia kwot wartości rzeczy i praw majątkowych zwolnionych od podatku od spadków i darowizn i niepodlegających opodatkowaniu tym podatkiem oraz skal podatkowych, według których oblicza się ten podatek (Dz.U. z 2022 r. poz. 2084). Wynosi ona: 10.434 zł.

Ponadto informuję, że w przypadku, gdy umowa darowizny zawierana jest w formie aktu notarialnego (co w Pana przypadku nie występuje) dla zastosowania zwolnienia z art. 4a ustawy o podatku od spadków i darowizn nie ma obowiązku składania zgłoszenia SD-Z2. 

Informacja o zakresie rozstrzygnięcia

Interpretacja dotyczy zdarzenia przyszłego, które Pan przedstawił i stanu prawnego, który obowiązuje w dniu wydania interpretacji.

W zakresie pytania 2 i 3 zostaną wydane odrębne rozstrzygnięcia.

Pouczenie o funkcji ochronnej interpretacji

- Funkcję ochronną interpretacji indywidualnych określają przepisy art. 14k-14nb ustawyz dnia 29 sierpnia 1997 r. – Ordynacja podatkowa (Dz. U. z 2021 r. poz. 1540 ze zm.). Interpretacja będzie mogła pełnić funkcję ochronną, jeśli: Pana sytuacja będzie zgodna (tożsama) z opisem zdarzenia przyszłego i zastosuje się Pan do interpretacji.

- Zgodnie z art. 14na § 1 Ordynacji podatkowej:

- Zgodnie z art. 14na § 2 Ordynacji podatkowej:

Pouczenie o prawie do wniesienia skargi na interpretację

Ma Pan prawo do zaskarżenia tej interpretacji indywidualnej do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w (…). Zasady zaskarżania interpretacji indywidualnych reguluje ustawa z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi (Dz. U. z 2022 r. poz. 329 ze zm..; dalej jako „PPSA”).

Skargę do Sądu wnosi się za pośrednictwem Dyrektora Krajowej Informacji Skarbowej (art. 54 § 1 PPSA). Skargę należy wnieść w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia interpretacji indywidualnej (art. 53 § 1 PPSA):

- w formie papierowej, w dwóch egzemplarzach (oryginał i odpis) na adres: Krajowa Informacja Skarbowa, ul. Teodora Sixta 17, 43-300 Bielsko-Biała (art. 47 § 1 PPSA), albo

- w formie dokumentu elektronicznego, w jednym egzemplarzu (bez odpisu), na adres Elektronicznej Skrzynki Podawczej Krajowej Informacji Skarbowej na platformie ePUAP: /KIS/SkrytkaESP (art. 47 § 3 i art. 54 § 1a PPSA).

Skarga na interpretację indywidualną może opierać się wyłącznie na zarzucie naruszenia przepisów postępowania, dopuszczeniu się błędu wykładni lub niewłaściwej oceny co do zastosowania przepisu prawa materialnego. Sąd jest związany zarzutami skargi oraz powołaną podstawą prawną (art. 57a PPSA).

Podstawa prawna dla wydania interpretacji

Podstawą prawną dla wydania tej interpretacji jest art. 13 § 2a oraz art. 14b § 1 ustawy Ordynacja podatkowa.

Podstawą prawną dla odstąpienia od uzasadnienia interpretacji jest art. 14c § 1 Ordynacji podatkowej.