Stronami opisanej we wniosku darowizny będą darczyńcy – rodzice (wspólnicy spółki cywilnej) oraz obdarowany. Tym samym nabycie nieruchomości na podstawie ww. czynności prawnej, tj. darowizny, będzie podlegać przepisom ustawy o podatku od spadków i darowizn. Jednakże ze względu na fakt, że umowa ta zostanie zawarta pomiędzy osobami wymienionymi w zamkniętym katalogu określonym w art. 4a ust. 1 ustawy o podatku od spadków i darowizn, będzie korzystać ze zwolnienia z podatku od spadków i darowizn.

Interpretacja indywidualna

– stanowisko prawidłowe

Szanowny Panie,

stwierdzam, że Pana stanowisko w sprawie oceny skutków podatkowych opisanego zdarzenia przyszłego w podatku od spadków i darowizn jest prawidłowe.

Zakres wniosku o wydanie interpretacji indywidualnej

7 czerwca 2022 r. wpłynął Pana wniosek z 27 maja 2022 r. o wydanie interpretacji indywidualnej dotyczący m.in podatku od spadków i darowizn w zakresie skutków podatkowych  planowanej darowizny nieruchomości. Uzupełnił go Pan – w odpowiedzi na wezwanie – w piśmie z 29 sierpnia 2022 r. (wpływ 1 września 2022 r.).

Treść wniosku jest następująca:

Opis zdarzenia przyszłego

Wnioskodawca jest osobą fizyczną, nieprowadzącą działalności gospodarczej w zakresie dotyczącym przedmiotu wniosku. Rodzice Wnioskodawcy, pozostający w związku małżeńskim, prowadzą działalność gospodarczą w formie dwuosobowej spółki cywilnej. Rodzice Wnioskodawcy posiadają równe udziały w zyskach i stratach spółki cywilnej.

W skład majątku spółki cywilnej, stanowiącego współwłasność łączną wspólników, wchodzi nieruchomość położona w Toruniu, wpisana do ewidencji środków trwałych prowadzonej przez nich spółki cywilnej. Nieruchomość tę stanowi działka zabudowana obiektem biurowo-mieszkalnym. Budynek został przekazany do użytkowania w 2002 r. Rodzice Wnioskodawcy planują przekazać ww. nieruchomość, stanowiącą ich współwłasność łączną, aktem notarialnym darowizny na rzecz Wnioskodawcy. Nieruchomość miałaby zostać przekazana do majątku osobistego Wnioskodawcy, niezwiązanego z prowadzoną przez Wnioskodawcę działalnością gospodarczą.

Nieruchomość ta figuruje w ewidencji środków trwałych spółki. Przedmiot planowanej darowizny wykorzystywany jest przez wspólników spółki cywilnej.

Po ewentualnym otrzymaniu nieruchomości w drodze darowizny, Wnioskodawca planuje wykorzystywać nieruchomość w celach mieszkalnych.

Pytania w zakresie podatku od spadków i darowizn

Czy planowana na korzyść Wnioskodawcy darowizna ww. nieruchomości stanowiącej współwłasność łączną wspólników dwuosobowej spółki cywilnej, będących zarazem rodzicami Wnioskodawcy, będzie zwolniona z podatku od spadków i darowizn? (pytanie oznaczone we wniosku nr 1)

Pana stanowisko w sprawie

Pana zdaniem, podatek z tytułu darowizny w tym wypadku nie powstanie. Darowizny w kręgu najbliższej rodziny zwolnione są z podatku od spadków i darowizn. Taką możliwość zapewnia bowiem art. 4a ustawy o podatku od spadków i darowizn.

Zawarcie umowy darowizny nieruchomości wchodzącej w skład majątku spółki cywilnej małżonków, jedynych wspólników spółki, na rzecz ich syna jest możliwe, bowiem nie mamy tu do czynienia z rozporządzeniem udziałem w składniku majątku wspólnego przez wspólnika, lecz rozporządzeniem całym składnikiem majątku przez wszystkich wspólników, w tym przypadku rodziców osoby obdarowanej. Wskazał Pan, że wykładnię taką potwierdza również wyrok Naczelnego Sądu Administracyjnej z dnia 24 kwietnia 2002 r. sygn. akt I SA/Łd 1152/00.

W pierwszej kolejności przywołał Pan art. 1 ust. 1 pkt 2, art. 9 ust. 1 pkt 1, art. 14 ust. 2, art. 14 ust. 3 pkt 1 oraz art. 4a ust. 1 ustawy o podatku od spadków i darowizn.

Następnie przywołał Pan art. 860 § 1 ustawy Kodeks cywilny, zgodnie z którym przez umowę spółki wspólnicy zobowiązują się dążyć do osiągnięcia wspólnego celu gospodarczego przez działanie w sposób oznaczony, w szczególności przez wniesienie wkładów. W myśl art. 863 § 1 Kodeksu cywilnego, wspólnik nie może rozporządzać udziałem we wspólnym majątku wspólników ani udziałem w poszczególnych składnikach tego majątku. Ponadto, zgodnie z § 2 ww. przepisu, w czasie trwania spółki wspólnik nie może domagać się podziału wspólnego majątku wspólników. Co więcej, § 3 ww. przepisu stanowi, że w czasie trwania spółki wierzyciel wspólnika nie może żądać zaspokojenia z jego udziału we wspólnym majątku wspólników ani z udziału w poszczególnych składnikach tego majątku. Zgodnie z art. 864 ww. Kodeksu za zobowiązania spółki wspólnicy odpowiedzialni są solidarnie.

Jak wskazuje się w orzecznictwie (uchwała Sądu Najwyższego z dnia 9 lutego 2011 r., sygn. akt III CZP 130/10), Spółka cywilna nie ma osobowości prawnej, nie może być również uznana za jednostkę organizacyjną określoną w art. 31 KC. Nie ma także zdolności sądowej. Jest wielostronnym stosunkiem zobowiązaniowym łączącym wspólników, ukształtowanym dla osiągnięcia wspólnego celu gospodarczego (por. art. 860 KC) Ten cel jest realizowany przy pomocy majątku, który jest wspólnym majątkiem wspólników (art. 863, 871 § 2 i 875 § 1 KC). Cechy tego majątku (niemożność rozporządzenia udziałem i zaspokojenia z udziału oraz niemożność podziału majątku w czasie trwania spółki) nadają mu charakter współwłasności łącznej (do niepodzielnej ręki), wyróżniającej także majątek objęty małżeńską wspólnością ustawową (zob. art. 35 KRO). Taki charakter majątku wspólników nie jest kwestionowany w judykaturze i piśmiennictwie.

Powyższe prowadzi zatem do wniosku, że rozporządzanie składnikiem majątkowym wchodzącym w skład masy majątkowej spółki cywilnej jest dopuszczalne, przy czym dokonywać go mogą - tak jak w opisanej we wniosku sprawie – wspólnicy, a nie spółka.

Zatem, Pana zdaniem, opisana we wniosku darowizna nieruchomości dokonana przez wspólników spółki cywilnej na Pana rzecz, będzie mogła skorzystać ze zwolnienia z opodatkowania na podstawie art. 4a ust. 1 pkt 1 ustawy o podatku od spadków i darowizn. Ponadto mając na uwadze okoliczność że darowizna ta zostanie zawarta w formie aktu notarialnego, to z uwagi na treść art. 4a ust. 4 pkt 2 ww. ustawy, na Panu nie będzie ciążył obowiązek zgłoszenia jej otrzymania właściwemu naczelnikowi urzędu skarbowego.

Powyżej – ze względu na zakres tej interpretacji – przywołaliśmy tylko tę część Pana stanowiska, która odnosi się do opodatkowania podatkiem od spadków i darowizn.

Ocena stanowiska

Stanowisko, które przedstawił Pan we wniosku jest prawidłowe.

Uzasadnienie interpretacji indywidualnej

Zgodnie z art. 1 ust. 1 pkt 2 ustawy z dnia 28 lipca 1983 r. o podatku od spadków i darowizn (Dz. U. z 2021 r. poz. 1043):

Podatkowi od spadków i darowizn, zwanemu dalej "podatkiem" podlega nabycie przez osoby fizyczne własności rzeczy znajdujących się na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej lub praw majątkowych wykonywanych na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej tytułem darowizny, polecenia darczyńcy.

Ustawa o podatku od spadków i darowizn nie zawiera definicji darowizny, w związku z tym należy odwołać się do odpowiednich przepisów uregulowanych w Kodeksie cywilnym.

Zgodnie z art. 888 § 1 ustawy z dnia 23 kwietnia 1964 r. Kodeks cywilny (Dz.U. z 2022 r. poz. 1360 ze zm.):

Przez umowę darowizny darczyńca zobowiązuje się do bezpłatnego świadczenia na rzecz obdarowanego kosztem swego majątku.

Jak stanowi natomiast art. 890 § 1 cyt. Kodeksu:

Oświadczenie darczyńcy powinno być złożone w formie aktu notarialnego. Jednakże umowa darowizny zawarta bez zachowania tej formy staje się ważna, jeżeli przyrzeczone świadczenie zostało spełnione.

Stosownie do treści art. 5 ustawy o podatku od spadków i darowizn:

Obowiązek podatkowy ciąży na nabywcy własności rzeczy i praw majątkowych.

Jak wynika z treści art. 6 ust. 1 pkt 4 ww. ustawy:

Obowiązek podatkowy powstaje, przy nabyciu w drodze darowizny – z chwilą złożenia przez darczyńcę oświadczenia w formie aktu notarialnego, a w razie zawarcia umowy bez zachowania przewidzianej formy – z chwilą spełnienia przyrzeczonego świadczenia; jeżeli ze względu na przedmiot darowizny przepisy wymagają szczególnej formy dla oświadczeń obu stron, obowiązek podatkowy powstaje z chwilą złożenia takich oświadczeń.

Zgodnie z art. 9 ust. 1 pkt 1 ustawy o podatku od spadków i darowizn:

Opodatkowaniu podlega nabycie przez nabywcę, od jednej osoby, własności rzeczy i praw majątkowych o czystej wartości przekraczającej 9 637 zł − jeżeli nabywcą jest osoba zaliczona do I grupy podatkowej.

Stosownie do treści art. 9 ust. 2 ww. ustawy:

Jeżeli nabycie własności rzeczy i praw majątkowych od tej samej osoby następuje więcej niż jeden raz, do wartości rzeczy i praw majątkowych ostatnio nabytych dolicza się wartość rzeczy i praw majątkowych nabytych od tej osoby lub po tej samej osobie w okresie 5 lat poprzedzających rok, w którym nastąpiło ostatnie nabycie. Od podatku obliczonego od łącznej wartości nabytych rzeczy i praw majątkowych potrąca się podatek przypadający od opodatkowanych poprzednio nabytych rzeczy i praw majątkowych. Wynikająca z obliczenia nadwyżka podatku nie podlega ani zaliczeniu na poczet innych podatków, ani zwrotowi. Nabywcy obowiązani są w zeznaniu podatkowym wymienić rzeczy i prawa majątkowe nabyte w podanym wyżej okresie.

Należy zauważyć, że − co do zasady − darowizna podlega opodatkowaniu podatkiem od spadków i darowizn. Wysokość podatku od spadków i darowizn ustala się w zależności od grupy podatkowej, do której zaliczony jest nabywca. Zaliczenie do jednej z trzech grup podatkowych odbywa się w zależności od jego stopnia pokrewieństwa albo powinowactwa z osobą, od której lub po której zostały nabyte rzeczy i prawa majątkowe.

Zgodnie z art. 14 ust. 3 cyt. ustawy:

Do poszczególnych grup podatkowych zalicza się:

 1) do grupy I − małżonka, zstępnych, wstępnych, pasierba, zięcia, synową, rodzeństwo, ojczyma, macochę i teściów;

 2) do grupy II − zstępnych rodzeństwa, rodzeństwo rodziców, zstępnych i małżonków pasierbów, małżonków rodzeństwa i rodzeństwo małżonków, małżonków rodzeństwa małżonków, małżonków innych zstępnych;

 3) do grupy III − innych nabywców.

W myśl art. 4a ust. 1 ww. ustawy:

Zwalnia się od podatku nabycie własności rzeczy lub praw majątkowych przez małżonka, zstępnych, wstępnych, pasierba, rodzeństwo, ojczyma i macochę, jeżeli:

 1) zgłoszą nabycie własności rzeczy lub praw majątkowych właściwemu naczelnikowi urzędu skarbowego w terminie 6 miesięcy od dnia powstania obowiązku podatkowego powstałego na podstawie art. 6 ust. 1 pkt 2-5, 7 i 8 oraz ust. 2, a w przypadku nabycia w drodze dziedziczenia – w terminie 6 miesięcy od dnia uprawomocnienia się orzeczenia sądu stwierdzającego nabycie spadku, z zastrzeżeniem ust. 2 i 4, oraz

 2) w przypadku gdy przedmiotem nabycia tytułem darowizny lub polecenia darczyńcy są środki pieniężne, a wartość majątku nabytego łącznie od tej samej osoby w okresie 5 lat, poprzedzających rok, w którym nastąpiło ostatnie nabycie, doliczona do wartości rzeczy i praw majątkowych ostatnio nabytych, przekracza kwotę określoną w art. 9 ust. 1 pkt 1 – udokumentują ich otrzymanie dowodem przekazania na rachunek płatniczy nabywcy, na jego rachunek, inny niż płatniczy, w banku lub spółdzielczej kasie oszczędnościowo-kredytowej lub przekazem pocztowym.

Zgłoszenia o nabyciu własności rzeczy i praw majątkowych dokonać należy na formularzu SD-Z2 zgodnie z rozporządzeniem Ministra Finansów z dnia 20 listopada 2015 r. w sprawie wzoru zgłoszenia o nabyciu własności rzeczy i praw majątkowych (Dz.U. z 2015 r., poz. 2060).

Stosownie do art. 4a ust. 3 ustawy o podatku od spadków i darowizn:

W przypadku niespełnienia warunków, o których mowa w ust. 1-2, nabycie własności rzeczy lub praw majątkowych podlega opodatkowaniu na zasadach określonych dla nabywców zaliczonych do I grupy podatkowej.

Zgodnie z art. 4a ust. 4 omawianej ustawy:

Obowiązek zgłoszenia nie obejmuje przypadków, gdy:

 1) wartość majątku nabytego łącznie od tej samej osoby lub po tej samej osobie w okresie 5 lat, poprzedzających rok, w którym nastąpiło ostatnie nabycie, doliczona do wartości rzeczy i praw majątkowych ostatnio nabytych, nie przekracza kwoty określonej w art. 9 ust. 1 pkt 1 lub

 2) nabycie następuje na podstawie umowy zawartej w formie aktu notarialnego albo w tej formie zostało złożone oświadczenie woli jednej ze stron.