Interpretacja indywidualna

- stanowisko nieprawidłowe

Szanowna Pani,

stwierdzam, że Pani stanowisko w sprawie oceny skutków podatkowych opisanego stanu faktycznego w podatku od spadków i darowizn jest nieprawidłowe.

Zakres wniosku o wydanie interpretacji indywidualnej

20 sierpnia 2025 r. wpłynął Pani wniosek z 18 sierpnia 2025 r., przesłany przez (…), o wydanie interpretacji indywidualnej, który dotyczy podatku od spadków i darowizn w zakresie skutków podatkowych darowizny środków pieniężnych od matki.

Uzupełniła go Pani - w odpowiedzi na wezwanie - pismem opatrzonym datą 18 sierpnia 2025 r. (wpływ 21 września 2025 r.). Treść wniosku jest następująca:

Opis stanu faktycznego

Pani mama, A PESEL (…), jest właścicielką rachunku bankowego (…).

W dniu (…) 2025 r. Pani mama sprzedała jednostki uczestnictwa funduszy inwestycyjnych, a środki ze sprzedaży wpłynęły na jej rachunek bankowy.

Mama udzieliła Pani pełnomocnictwa do dysponowania tym rachunkiem.

W akcie notarialnym sprzedaży mieszkania z (…) 2025 r., Pani jako kupująca zobowiązała się do zapłaty ceny mieszkania. Zapłata całej tej kwoty (…) zł została jednak dokonana przelewem bankowym z rachunku Pani mamy - darczyńcy.

Przelew został zlecony przez Panią jako pełnomocnika mamy, zgodnie z jej wolą przekazania Pani tych środków tytułem darowizny. W tytule przelewu znajdował się jedynie neutralny numer/odniesienie techniczne związane z transakcją, co identyfikowało płatność jako zapłatę ceny mieszkania, do której była Pani zobowiązana. Choć tytuł nie zawierał słowa „darowizna”, wolą Pani mamy było przekazanie Pani tych środków właśnie w tej formie.

Środki w całości zostały przeznaczone na realizację Pani zobowiązania wynikającego z aktu notarialnego, a Pani mama nie uzyskała żadnego świadczenia wzajemnego.

Zgłosiła Pani otrzymanie darowizny (…) zł na formularzu SD-Z2 w dniu (…) 2025 r.

Urząd skarbowy zakwestionował możliwość uznania tego za darowiznę.

Pytania

Czy przekazanie przez Pani mamę, jako darczyńcę, środków pieniężnych z jej rachunku bankowego bezpośrednio na rachunek sprzedającego mieszkanie, dokonane przez Panią jako pełnomocnika mamy, stanowi darowiznę zwolnioną z podatku od spadków i darowizn na podstawie art. 4a ust. 1 ustawy o podatku od spadków i darowizn?

Czy fakt, że przelew kwoty (…) zł został dokonany przez Panią jako pełnomocnika mamy, pozostaje bez wpływu na możliwość uznania przekazanych środków za darowiznę w rozumieniu art. 888 par. 1 k.c.?

Czy udokumentowanie darowizny kwoty (…) zł w opisany sposób (przelew bankowy z rachunku mamy na rachunek sprzedającego, z neutralnym opisem technicznym w tytule przelewu, potwierdzony wyciągiem bankowym i zgłoszeniem SD-Z2) spełnia wymóg określony w art. 4a ust. 1 pkt 2 u.p.s.d.?

Pani stanowisko w sprawie

Pani zdaniem:

Ad. 1) Przekazanie kwoty (…) zł przez Pani mamę - darczyńcę - z jej rachunku bankowego bezpośrednio na rachunek sprzedającego mieszkanie stanowi darowiznę w rozumieniu art. 888 § 1 k.c.

Środki pochodziły z majątku Pani mamy, która nie uzyskała żadnego świadczenia wzajemnego, a przysporzenie nastąpiło wyłącznie na Pani korzyść. Nabycie to zostało zgłoszone w terminie na formularzu SD-Z2, a przelew z rachunku Pani mamy spełnia wymóg dokumentacyjny przewidziany w art. 4a ust. 1 pkt 2 u.p.s.d.

Stanowisko to potwierdzają orzeczenia: NSA z 12 grudnia 2024 r., sygn. akt III FSK 669/23; NSA z 9 kwietnia 2025 r., sygn. akt III FSK 977/23; WSA w Gliwicach z 1 lipca 2025 r., sygn. akt I SA/Gl 1045/24.

Ad. 2)

Fakt, że przelew kwoty (…) zł został zlecony przez Panią jako pełnomocnika Pani mamy, nie zmienia charakteru czynności. Zgodnie z art. 95 par. 1 k.c., pełnomocnik działa w imieniu mocodawcy, a więc rozporządzenie majątkiem nastąpiło przez Pani mamę - darczyńcę.

Takie podejście znajduje odzwierciedlenie również w orzecznictwie, które podkreśla, że istotne jest źródło środków (majątek darczyńcy), a nie techniczny opis przelewu (por. NSA z 12 grudnia 2024 r., sygn. akt III FSK 669/23).

Ad. 3)

Wymóg dokumentacyjny został spełniony. Kwota (…) zł została przekazana przelewem bankowym z rachunku Pani mamy - darczyńcy na rachunek sprzedającego. Choć w tytule przelewu widniało jedynie neutralne odniesienie techniczne, całość dokumentów (akt notarialny, potwierdzenie przelewu, zgłoszenie SD-Z2) jednoznacznie wskazuje, że przekazane środki stanowiły darowiznę na Pani cel mieszkaniowy.

Potwierdza to m.in. NSA z 9 kwietnia 2025 r., sygn. akt III FSK 977/23, w którym stwierdzono, że warunek dokumentacyjny jest spełniony także wtedy, gdy przelew trafia bezpośrednio do wierzyciela obdarowanego, o ile z dokumentów jasno wynika, kto, komu i ile darował.

Ocena stanowiska

Stanowisko, które przedstawiła Pani we wniosku jest nieprawidłowe.

Uzasadnienie interpretacji indywidualnej

Zgodnie z przepisem art. 1 ust. 1 pkt 2 ustawy z dnia 28 lipca 1983 r. o podatku od spadków i darowizn (t. j. Dz. U. z 2024 r. poz. 1837 ze zm.):

Jako, że przepisy tej ustawy nie definiują pojęcia „darowizna” należy odwołać się do odpowiednich przepisów Kodeksu cywilnego.

Na podstawie art. 888 § 1 ustawy z dnia 23 kwietnia 1964 r. Kodeks cywilny (t.j. Dz.U. z 2025 r. poz. 1071):

Darowizna należy do czynności, których celem jest dokonanie aktu przysporzenia majątkowego bez ekwiwalentu i polega najczęściej na przesunięciu jakiegoś dobra majątkowego z majątku darczyńcy do majątku obdarowanego. Świadczenie to ma charakter nieodpłatny, gdy druga strona umowy nie zobowiązuje się do jakiegokolwiek świadczenia w zamian za uczynioną darowiznę. Do zawarcia umowy darowizny podobnie jak każdej innej umowy, niezbędne jest zgodne oświadczenie woli złożone przez obie strony umowy. Umowa darowizny dochodzi do skutku dopiero z chwilą złożenia oświadczenia woli obdarowanego o przyjęciu darowizny.

Stosownie do treści art. 5 ustawy o podatku od spadków i darowizn:

Jak wynika z treści art. 6 ust. 1 pkt 4 ww. ustawy:

Zgodnie z art. 6 ust. 4 cyt. ustawy:

Należy zauważyć, że - co do zasady - darowizna podlega opodatkowaniu podatkiem od spadków i darowizn.

Zgodnie z art. 9 ust. 1 pkt 1 oraz ust. 2 ww. ustawy:

Jak wynika z art. 14 ust. 1, 2 i 3 pkt 1 ustawy o podatku od spadków i darowizn:

W myśl natomiast art. 4a ust. 1 ustawy o podatku od spadków i darowizn:

Zwalnia się od podatku nabycie własności rzeczy lub praw majątkowych przez małżonka, zstępnych, wstępnych, pasierba, rodzeństwo, ojczyma i macochę, jeżeli:

      1) zgłoszą nabycie własności rzeczy lub praw majątkowych właściwemu naczelnikowi urzędu skarbowego w terminie 6 miesięcy od dnia powstania obowiązku podatkowego powstałego na podstawie art. 6 ust. 1 pkt 2-5, 7 i 8 oraz ust. 2, a w przypadku nabycia w drodze dziedziczenia - w terminie 6 miesięcy od dnia uprawomocnienia się orzeczenia sądu stwierdzającego nabycie spadku, z zastrzeżeniem ust. 2 i 4, oraz

      2) w przypadku gdy przedmiotem nabycia tytułem darowizny lub polecenia darczyńcy są środki pieniężne, a ich wartość doliczona do wartości majątku nabytego dotychczas od tej samej osoby w roku, w którym nastąpiło ostatnie nabycie, i w okresie 5 lat poprzedzających ten rok przekracza kwotę określoną w art. 9 ust. 1 pkt 1

        - udokumentują ich otrzymanie dowodem przekazania na rachunek płatniczy nabywcy, na jego rachunek, inny niż płatniczy, w banku lub spółdzielczej kasie oszczędnościowo-kredytowej lub przekazem pocztowym.

Zgodnie z art. 4a ust. 3 ww. ustawy:

Stosownie do art. 4a ust. 4 cyt. ustawy:

Obowiązek zgłoszenia nie obejmuje przypadków, gdy:

      1) wartość majątku ostatnio nabytego doliczona do wartości majątku nabytego dotychczas od tej samej osoby lub po tej samej osobie w roku, w którym nastąpiło ostatnie nabycie, i w okresie 5 lat poprzedzających ten rok nie przekracza kwoty określonej w art. 9 ust. 1 pkt 1 lub

      2) nabycie następuje na podstawie umowy zawartej w formie aktu notarialnego albo w tej formie zostało złożone oświadczenie woli jednej ze stron.

Z zacytowanego powyżej art. 4a ust. 1 ustawy o podatku od spadków i darowizn wynika, że podstawowym kryterium uprawniającym do skorzystania ze zwolnienia, jeżeli przedmiotem darowizny są środki pieniężne, poza zgłoszeniem nabytych środków pieniężnych naczelnikowi urzędu skarbowego (za wyjątkiem sytuacji określonych w art. 4a ust. 4 ustawy) jest udokumentowanie ich otrzymania dowodem przekazania na rachunek płatniczy nabywcy, na jego rachunek, inny niż płatniczy, w banku lub spółdzielczej kasie oszczędnościowo-kredytowej lub przekazem pocztowym.

Z treści wniosku wynika, że (…) 2025 r. Pani mama sprzedała jednostki uczestnictwa funduszy inwestycyjnych, a środki ze sprzedaży wpłynęły na jej rachunek bankowy. Mama udzieliła Pani pełnomocnictwa do dysponowania tym rachunkiem. (…) 2025 r. zakupiła Pani mieszkanie. Zapłata całej kwoty (…) zł została dokonana przelewem bankowym z rachunku Pani mamy - darczyńcy. Przelew został zlecony przez Panią jako pełnomocnika mamy, zgodnie z jej wolą przekazania Pani tych środków tytułem darowizny. W tytule przelewu znajdował się jedynie neutralny numer/ odniesienie techniczne związane z transakcją. Środki w całości zostały przeznaczone na realizację Pani zobowiązania wynikającego z aktu notarialnego, a Pani mama nie uzyskała żadnego świadczenia wzajemnego. Zgłosiła Pani otrzymanie darowizny (…) zł na formularzu SD-Z2 (…) 2025 r.

Pani zdaniem, nabycie to zostało zgłoszone w terminie na formularzu SD-Z2, a przelew z rachunku Pani mamy spełnia wymóg dokumentacyjny przewidziany w art. 4a ust. 1 pkt 2 u.p.s.d.

Z takim stanowiskiem nie można się zgodzić.

W przypadku darowizny środków pieniężnych, dla zastosowania przedmiotowego zwolnienia z podatku, o którym mowa w art. 4a ust. 1 ustawy o podatku od spadków i darowizn, środki pieniężne muszą zostać przekazane w sposób ściśle w przepisie określony, a zatem na rachunek płatniczy nabywcy, na jego rachunek, inny niż płatniczy, w banku lub spółdzielczej kasie oszczędnościowo-kredytowej lub przekazem pocztowym.

Co prawda, zgodnie z utartą linią interpretacyjną i orzeczniczą, warunek określony we wskazanym przepisie uważa się za spełniony również wtedy, gdy wpłata dokonywana jest na rachunek bankowy osoby trzeciej, ale na subkonto wyodrębnione w ramach tego rachunku dla osoby obdarowanej. Takie subkonta wyodrębniane są w ramach rachunków prowadzonych dla deweloperów czy spółdzielni mieszkaniowych.

W analizowanym przypadku taka sytuacja jednak nie występuje.

Analizowany przepis jednoznacznie wskazuje, że środki pieniężne mają wpłynąć na konto obdarowanego (czy też jego subkonto w przypadkach powyżej wskazanych).

Literalne brzmienie przepisu art. 4a ustawy o podatku od spadków i darowizn nie pozwala więc skorzystać ze zwolnienia podatkowego w przypadku wpłaty na rzecz osoby trzeciej (na konto osoby trzeciej), gdyż nabycie nie jest udokumentowane tak, jak wskazuje przepis art. 4a ust. 1 pkt 2 ustawy o podatku od spadków i darowizn. Jeżeli więc przedmiot darowizny został przekazany bezpośrednio przez darczyńcę na rachunek wierzyciela osoby obdarowanej (w tym przypadku sprzedającego mieszkanie), zwolnienie określone w art. 4a ustawy od spadków i darowizn nie będzie miało zastosowania.

Nie można bowiem odstąpić od jednoznacznego brzmienia ww. przepisu i stosować go z pominięciem warunków wprost w nim wyrażonych, czyli z pominięciem fragmentu przepisu (określającego wprost jak darowane środki mają być przekazane, by zwolnienie mogło być zastosowane), który musiałby zostać uznany nie tyle za zbędny, co za niedopuszczalny, rażąco naruszający Konstytucję RP.

Użyte w art. 4a ust. 1 pkt 2 ustawy o podatku od spadków i darowizn wyrażenie „udokumentowanie - w przypadku gdy przedmiotem nabycia tytułem darowizny lub polecenia darczyńcy są środki pieniężne (…) - ich otrzymanie dowodem przekazania na rachunek płatniczy nabywcy, na jego rachunek, inny niż płatniczy, w banku lub spółdzielczej kasie oszczędnościowo-kredytowej lub przekazem pocztowym” należy rozumieć w ten sposób, że dowód ten dokumentuje dokonanie wpłaty lub przelewu środków pieniężnych, będących przedmiotem czynności prawnej darowizny (art. 888 § 1 Kodeksu cywilnego), przez darczyńcę na konto obdarowanego, a nie wpłatę lub przelew na konto innego podmiotu.

Zatem warunkiem do skorzystania ze zwolnienia podatkowego uregulowanego w ww. przepisie jest udokumentowanie dokonania przekazania środków pieniężnych we wskazany w tym przepisie sposób przez darczyńcę na rzecz obdarowanego. Bez znaczenia pozostaje przy tym fakt, że działała Pani jako pełnomocnik darczyńcy - swojej mamy.

Biorąc pod uwagę przedstawiony we wniosku stan faktyczny oraz powołane wyżej przepisy prawa należy stwierdzić, że w przedmiotowej sprawie nie został spełniony jeden z warunków zastosowania zwolnienia z podatku od spadków i darowizn, o którym mowa w art. 4a ust. 1 pkt 2 ustawy, bowiem środki pieniężne przekazane tytułem darowizny zostały wpłacone bezpośrednio na konto osoby sprzedającej, a nie na rachunek bankowy obdarowanego (na Pani rachunek bankowy). Nie ma tutaj znaczenia jaki był powód takiego działania. Ustawodawca jednoznacznie wskazuje warunki do zwolnienia, nie podaje żadnych wyjątków co do obowiązku przekazania w określony sposób darowanych środków.

W konsekwencji, otrzymana przez Panią darowizna podlega opodatkowaniu na ogólnych zasadach określonych dla nabywców zaliczonych do I grupy podatkowej.

Zgodnie z art. 17a ust. 1 i 2 ustawy o podatku od spadków i darowizn:

A zatem, skoro otrzymana darowizna środków pieniężnych nie korzysta ze zwolnienia określonego w art. 4a ust. 1 ww. ustawy, powinna Pani złożyć zeznanie o nabyciu rzeczy lub praw majątkowych na formularzu SD-3 określonym przez Ministra Finansów w rozporządzeniu z dnia 27 listopada 2015 r. w sprawie zeznania podatkowego składanego przez podatników podatku od spadków i darowizn (Dz. U. z 2015 r. poz. 2068) i wykazać w nim nabycie środków pieniężnych od mamy.

Dodatkowe informacje

Informacja o zakresie rozstrzygnięcia

Interpretacja dotyczy stanu faktycznego, który Pani przedstawiła i stanu prawnego, który obowiązywał w dacie zaistnienia zdarzenia.

Odnosząc się do powołanych przez Panią wyroków Naczelnego Sądu Administracyjnego oraz wyroku Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Gliwicach, wskazać należy, że orzeczenia dotyczą konkretnych spraw osadzonych w określonym stanie faktycznym/ zdarzeniu przyszłym i w tych sprawach rozstrzygnięcie w nich zawarte jest wiążące. Organy podatkowe mimo, że w ocenie indywidualnych spraw podatników posiłkują się wydanymi rozstrzygnięciami organów podatkowych oraz sądów, to nie mają możliwości zastosowania ich wprost, z tego powodu, iż nie stanowią one materialnego prawa podatkowego.

W kwestii opodatkowania darowizny środków pieniężnych powzięta została uchwała Naczelnego Sądu Administracyjnego z 20 marca 2023 r. sygn. akt III FPS 3/22, która jest zbieżna ze stanowiskiem zajętym w przedmiotowym rozstrzygnięciu. Stanowisko Organu zostało również potwierdzone w wyrokach Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Gliwicach z 27 marca 2020 r. sygn. akt I SA/Gl 1570/19 oraz w wyrokach Naczelnego Sądu Administracyjnego z 25 lipca 2023 r. sygn. akt III FSK 2270/21, z 28 listopada 2023 r. sygn. akt III FSK 3172/21 oraz z 5 maja 2025 r. sygn. akt III FSK 17/25.

Pouczenie o funkcji ochronnej interpretacji

   - Funkcję ochronną interpretacji indywidualnych określają przepisy art. 14k-14nb ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. - Ordynacja podatkowa (t. j. Dz. U. z 2025 r. poz. 111 ze zm.). Interpretacja będzie mogła pełnić funkcję ochronną, jeśli Pani sytuacja będzie zgodna (tożsama) z opisem stanu faktycznego i zastosuje się Pani do interpretacji.

   - Zgodnie z art. 14na § 1 Ordynacji podatkowej:

Przepisów art. 14k-14n Ordynacji podatkowej nie stosuje się, jeśli stan faktyczny lub zdarzenie przyszłe będące przedmiotem interpretacji indywidualnej jest elementem czynności, które są przedmiotem decyzji wydanej:

1) z zastosowaniem art. 119a;

2) w związku z wystąpieniem nadużycia prawa, o którym mowa w art. 5 ust. 5 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług;

3) z zastosowaniem środków ograniczających umowne korzyści.

   - Zgodnie z art. 14na § 2 Ordynacji podatkowej:

Przepisów art. 14k-14n nie stosuje się, jeżeli korzyść podatkowa, stwierdzona w decyzjach wymienionych w § 1, jest skutkiem zastosowania się do utrwalonej praktyki interpretacyjnej, interpretacji ogólnej lub objaśnień podatkowych.

Pouczenie o prawie do wniesienia skargi na interpretację

Ma Pani prawo do zaskarżenia tej interpretacji indywidualnej do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w …. Zasady zaskarżania interpretacji indywidualnych reguluje ustawa z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi (t. j. Dz. U. z 2024 r. poz. 935 ze zm.; dalej jako „PPSA”).

Skargę do Sądu wnosi się za pośrednictwem Dyrektora KIS (art. 54 § 1 PPSA).

Skargę należy wnieść w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia interpretacji indywidualnej (art. 53 § 1 PPSA):

   - w formie papierowej, w dwóch egzemplarzach (oryginał i odpis) na adres: Krajowa Informacja Skarbowa, ul. Warszawska 5, 43-300 Bielsko-Biała (art. 47 § 1 PPSA), albo

   - w formie dokumentu elektronicznego, w jednym egzemplarzu (bez odpisu), na adres Krajowej Informacji Skarbowej na platformie ePUAP: /KIS/wnioski albo /KIS/SkrytkaESP (art. 47 § 3 i art. 54 § 1a PPSA).

Skarga na interpretację indywidualną może opierać się wyłącznie na zarzucie naruszenia przepisów postępowania, dopuszczeniu się błędu wykładni lub niewłaściwej oceny co do zastosowania przepisu prawa materialnego. Sąd jest związany zarzutami skargi oraz powołaną podstawą prawną (art. 57a PPSA).

Podstawa prawna dla wydania interpretacji

Podstawą prawną dla wydania tej interpretacji jest art. 13 § 2a oraz art. 14b § 1 Ordynacji podatkowej.