Interpretacja indywidualna

– stanowisko nieprawidłowe

Szanowny Panie,

stwierdzam, że Pana stanowisko w sprawie oceny skutków podatkowych opisanego stanu faktycznego w podatku od spadków i darowizn jest nieprawidłowe.

Zakres wniosku o wydanie interpretacji indywidualnej

11 sierpnia 2025 r. wpłynął Pana wniosek o wydanie interpretacji indywidualnej dotyczącej podatku od spadków i darowizn w zakresie skutków podatkowych darowizny środków pieniężnych od matki.

Treść wniosku jest następująca:

Opis stanu faktycznego

Jest Pan obywatelem Białorusi, który mieszka w Polsce na stałe z żoną i 4-letnim synem od 1 lipca (…) Wojewoda (…) wydał Panu pozwolenie na pobyt czasowy (połączenie z rodziną) od maja (…). Pana żona i syn otrzymali zezwolenia na pobyt stały od kwietnia (…) oraz od lipca (…). Żona z synem są w trakcie oczekiwania decyzji o uznaniu za obywatela polskiego.

Pracuje Pan w Polsce na podstawie umowy o pracę zawartej od 11 lipca (…). Zamierza Pan pozostać w Polsce na stałe. Posiada Pan stałe miejsce zamieszkania w (…). Stąd opłaca Pan podatek dochodowy od całości uzyskiwanych dochodów w Rzeczypospolitej Polskiej.

W okresie od listopada (…) do marca (…) otrzymał Pan od swojej matki darowiznę w łącznej wysokości (…) EUR (1 przelew: 13 listopada (…) – (…) EUR; 22 listopada (…) – (…) EUR; 17 stycznia (…) – (…) EUR; 26 marca (…) – (…) EUR).

Pana matka jest obywatelką Białorusi i jej stałe miejsce pobytu mieści się na Białorusi. Kwota ((…) EUR) przeznaczona została na zakup mieszkania dla całej Pana rodziny (Darczyńca może to zaświadczyć). Środki te pochodziły ze sprzedaż mieszkania Pana matki w celu pomocy Pana rodzinie z zakupem własnego mieszkania w Polsce, a mianowicie do wniesienia własnego wkładu i do pokrycia innych kosztów związanych z zakupem mieszkania. Mieszkanie zostało kupione z pomocą kredytu hipotecznego zaciągniętego w grudniu (…) (wspólny majątek z żoną). Mieszkanie zostało odebrane przez Pana i Pana żonę w marcu (…).

Darowizna została zrealizowana bez formy aktu notarialnego, w formie przelewu bankowego w walucie EURO, z konta bankowego matki na Białorusi na Pana konto bankowe prowadzone w Polsce. Darowizna została wykonana.

Pytanie

Czy prawidłowe jest Pana stanowisko, zgodnie z którym będzie Pan, jako zstępny darczyńcy, zwolniony od zapłaty podatku od darowizny pod warunkiem terminowego złożenia oświadczenia SD-Z2, czyli „Zgłoszenie o nabyciu własności rzeczy lub praw majątkowych”?

Pana stanowisko w sprawie

W Pana ocenie, zobowiązany jest Pan do złożenia zgłoszenia SD-Z2 wraz z potwierdzeniem

otrzymania środków pieniężnych na swoje konto bankowe, celem skorzystania ze zwolnienia

podatkowego wskazanego w art. 4a ustawy od spadków i darowizn.

Uważa Pan, iż opisana darowizna zwolniona będzie od podatku od darowizn, z tego powodu, że:

a)jest otrzymana od jednego z rodziców, a konkretnie od matki,

b)jest przekazywana w formie przelewu bankowego.

Zgodnie z art. 1 ust. 1 pkt 2 ustawy o podatku od spadków i darowizn: podatkowi od spadków i darowizn, zwanemu dalej "podatkiem", podlega nabycie przez osoby fizyczne własności rzeczy znajdujących się na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej lub praw majątkowych wykonywanych na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej, tytułem darowizny i polecenia darczyńcy.

W myśl art. 2 tej ustawy – nabycie własności rzeczy znajdujących się za granicą lub praw

majątkowych wykonywanych za granicą podlega podatkowi, jeżeli w chwili otwarcia spadku lub zawarcia umowy darowizny nabywca był obywatelem polskim lub miał miejsce stałego pobytu na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej.

Jako że darowiznę dostał Pan od swojej mamy – opisane zdarzenie (powinno być: opisany stan faktyczny) podlega pod zwolnienie od podatku dla pierwszej grupy podatkowej (od najbliższej rodziny), określone w art. 4a ust. 1 ustawy o podatku od spadków i darowizn. Ma ono zastosowanie, jeżeli w chwili nabycia nabywca posiadał obywatelstwo polskie lub obywatelstwo jednego z państw członkowskich Unii Europejskiej lub państw członkowskich Europejskiego Porozumienia o Wolnym Handlu (EFTA) – stron umowy o Europejskim Obszarze Gospodarczym lub miał miejsce zamieszkania na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej lub terytorium takiego państwa (art. 4 ust. 4 ustawy).

Pana zdaniem, w przedstawionym zdarzeniu przeszłym (powinno być: stanie faktycznym) występuje zwolnienie w trybie art. 4a ustawy o podatku od spadków i darowizn, jako że z opisanych okoliczności wynika, że Obdarowany posiada stałe miejsce zamieszkania w Polsce.

W przepisach polskiego prawa podatkowego pojęcie "miejsca zamieszkania" nie zostało zdefiniowane. Jak stanowi art. 25 Kodeksu cywilnego, miejscem zamieszkania osoby fizycznej jest miejscowość, w której osoba ta przebywa z zamiarem stałego pobytu. Warunek przebywania w danym miejscu ma charakter obiektywny i nie ma problemów dowodowych w wykazaniu, że dana osoba przebywa lub nie w danej miejscowości. Zamiar stałego pobytu w danej miejscowości ma natomiast charakter subiektywny, ponieważ odnosi się do woli osoby. Należy jednak zauważyć, iż istnieją kryteria obiektywizujące zamiar stałego pobytu. Uznaje się na przykład, że podatnik wykazuje zamiar stałego pobytu w danej miejscowości, jeżeli miejscowość ta stanowi dla niego centrum jego życiowej działalności, ocenianej w aspekcie jego powiązań osobistych i gospodarczych.

Przez stałe zamieszkanie należy rozumieć zamieszkanie w określonej miejscowości pod oznaczonym adresem z zamiarem stałego pobytu. Ocena ta jest zatem oceną faktu zamieszkania i okoliczności sprawy świadczących, że w miejscu pobytu koncentrują się ważne interesy życiowe, majątkowe i inne danej osoby.

Zgodnie z art. 25 Ewidencja ludności pobytem stałym jest zamieszkanie w określonej miejscowości pod oznaczonym adresem z zamiarem stałego przebywania. W orzecznictwie zarówno sądów powszechnych jak i sądów administracyjnych przyjmuje się, że za miejsce stałego pobytu nie uznaje się miejsca, w którym osoba jest zameldowana, ale w którym stale realizuje swoje podstawowe funkcje życiowe, tj. w szczególności mieszka, spożywa posiłki, nocuje, wypoczywa, przechowuje swoje rzeczy niezbędne do codziennego funkcjonowania (odzież, żywność, meble), przyjmuje wizyty.

Ze złożonego przez Pana oświadczenia wynika, że miejscem Pana zamieszkania jest Polska i że przebywa tu z zamiarem stałego pobytu od lipca (…). Oświadcza Pan, że Polska jest Pana centrum interesów życiowych, bo wiążą Pana z Polską najściślejsze powiązania osobiste, gospodarcze i ekonomiczne. Wskazał Pan, że w Polsce mieszkają Pana najbliżsi (żona, 4-letni syn, nad którym sprawuje Pan opiekę), pracuje Pan w Polsce i z tym krajem wiąże Pan swoją przyszłość. Pana syn oraz żona są w trackie otrzymania obywatelstwa polskiego.

Zapewnia Pan, że będzie się Pan starał o zezwolenie na pobyt stały i o kolejne dokumenty. Karta pobytu posiadana aktualnie przez Obdarowanego nie wskazuje adresu zameldowania, przy czym Obdarowany był zameldowany pod adresem lokalu, gdzie mieszkał wraz z żoną i synem od lipca (…) do czerwca (…) na stałe. Od czerwca (…) mieszka Pan wraz z rodziną w nowo kupionym mieszkaniu w (…).

Ocena stanowiska

Stanowisko, które przedstawił Pan we wniosku jest nieprawidłowe.

Uzasadnienie interpretacji indywidualnej

Zgodnie z art. 1 ust. 1 pkt 2 ustawy z dnia 28 lipca 1983 r. o podatku od spadków i darowizn  (t. j. Dz. U. z 2023 r. poz. 1774 ze zm.):

Ustawa nie definiuje pojęcia darowizny, w związku z tym należy sięgnąć do ustawy z dnia 23 kwietnia 1964 r. – Kodeks cywilny (t. j. Dz. U. z 2025 r. poz. 1071).

Z art. 888 § 1 Kodeksu cywilnego wynika, że:

Jak stanowi natomiast art. 890 § 1 cyt. Kodeksu:

W myśl art. 2 ustawy o podatku od spadków i darowizn:

Jak z powyższych przepisów wynika, nabycie przez osobę fizyczną rzeczy i praw majątkowych tytułem darowizny podlega podatkowi od spadków i darowizn, jeżeli:

    -    nabywane rzeczy znajdują się na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej lub nabywane prawa majątkowe wykonywane są na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej lub

-    nabywane rzeczy znajdują się za granicą lub prawa majątkowe wykonywane są za granicą; jednakże w chwili zawarcia umowy darowizny nabywca jest obywatelem polskim lub ma miejsce stałego pobytu na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej.

Ustawodawca w ustawie o podatku od spadków i darowizn określił dwa samoistne stany prawne – normujące odmienne zdarzenia – w zakresie przysporzenia majątkowego, z którymi prawo wiąże powstanie obowiązku podatkowego.

Pierwszy, określony w treści art. 1 ww. ustawy, odnosi się do nabycia rzeczy lub praw na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej, niezależnie od obywatelstwa czy też miejsca zamieszkania uprawnionej osoby fizycznej. Wyjątek od tej zasady został określony w art. 3 ust. 1 omawianej ustawy, zgodnie  z którym nie podlega nabycie własności rzeczy ruchomych lub praw znajdujących się na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej, jeżeli w dniu nabycia zarówno nabywca, jak i darczyńca nie byli obywatelami polskimi i nie mieli miejsca stałego pobytu lub siedziby na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej.

Drugi stan prawny, określony w art. 2 cyt. ustawy, odnosi się do posiadania obywatelstwa polskiego lub miejsca stałego pobytu na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej.

Z przedstawionego we wniosku stanu faktycznego wynika, że jest Pan obywatelem Białorusi, który mieszka w Polsce na stałe ze swoją rodziną (żoną i synem, którzy posiadają zezwolenie na pobyt stały). Od maja (…) posiada Pan pozwolenie na pobyt czasowy, wydane przez Wojewodę. Pracuje Pan w Polsce na podstawie umowy o pracę. Zamierza Pan pozostać w Polsce na stałe. Posiada Pan stałe miejsce zamieszkania w (…). Stąd opłaca podatek dochodowy od całości uzyskiwanych dochodów w Rzeczypospolitej Polskiej. Z treści wniosku wynika także, że będzie się Pan starał o zezwolenie na pobyt stały. W okresie od listopada (…) do marca (…) otrzymał Pan od swojej matki darowiznę w łącznej wysokości (…) EUR. Pana matka jest obywatelką Białorusi i jej stałe miejsce pobytu mieści się na Białorusi. Darowizna została zrealizowana bez formy aktu notarialnego, w formie przelewu bankowego w walucie EURO, z konta bankowego Pana matki na Białorusi na Pana konto bankowe prowadzone w Polsce. Darowizna została wykonana.

Pana zdaniem, jest Pan zobowiązany do złożenia zgłoszenia SD-Z2 wraz z potwierdzeniem otrzymania środków pieniężnych na swoje konto bankowe. Uważa Pan, że darowizna jest zwolniona od podatku na podstawie wskazanego w art. 4a ustawy od spadków i darowizn.

Aby ocenić, czy w analizowanej sprawie ma zastosowanie wskazane przez Pana zwolnienie, wymienione w art. 4a ustawy o podatku od spadków i darowizn, koniecznym jest najpierw ustalenie czy nabycie przez Pana środków pieniężnych tytułem darowizny od mamy jest objęte uregulowaniami zawartymi w ustawie o podatku od spadków i darowizn.

Dokonując analizy przedmiotowej sprawy w pierwszej kolejności należy zauważyć, że przedmiot przysporzenia, który stanowią środki pieniężne, w chwili ich przekazania nie znajdowały się na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej. Z treści wniosku jasno wynika, iż środki pieniężne stanowiące darowiznę od matki zostały przelane z konta bankowego Pana matki na Białorusi. Zatem środki te znajdowały się na terenie innego państwa – Białorusi. W przedmiotowej sprawie nie znajdzie zatem zastosowania art. 1 ustawy o podatku od spadków i darowizn. Przepis ten bowiem dotyczy rzeczy znajdujących się na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej lub praw majątkowych wykonywanych na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej.

Należy jednak wskazać, że na mocy art. 2 ww. ustawy, przedmiotem ustawy o podatku od spadków i darowizn objęte jest również nabycie własności rzeczy znajdujących się za granicą lub praw majątkowych wykonywanych za granicą. Jednakże, powołany przepis ma zastosowanie tylko wówczas, gdy w chwili zawarcia umowy darowizny nabywca był obywatelem polskim lub miał miejsce stałego pobytu na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej.

Ustawa o podatku od spadków i darowizn nie odsyła w tym zakresie (tj. określenia miejsca stałego pobytu) do żadnych ustaw podatkowych. Dlatego też należy sięgnąć do ustaw regulujących tę tematykę. 

Zgodnie z art. 25 ust. 1 ustawy z dnia 24 września 2010 r. o ewidencji ludności (Dz. U. z 2025 r. poz. 274 ze zm.), na który się Pan powołuje:

Treść art. 28 ust. 4 ww. ustawy stanowi natomiast, że:

Obowiązek meldunkowy cudzoziemców został uregulowany w rozdziale 5 ww. ustawy.

Z treści art. 40 ust. 1 tej ustawy wynika, iż:

Kwestie stałego pobytu cudzoziemców reguluje ustawa z 12 grudnia 2013 r. o cudzoziemcach (t. j. Dz.U. z 2025 r. poz. 1079). Warunki udzielania zezwolenia na pobyt stały zostały wymienione w art. 195 i następnych ustawy o cudzoziemcach.

I tak zgodnie z art. 195 ust. 1 ww. ustawy:

W myśl art. 210 ust. 1 ww. ustawy:

Zgodnie natomiast z art. 98 pkt 1  ustawy o cudzoziemcach:

W tym miejscu podkreślić należy, iż przebywania na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej na podstawie zezwolenia na pobyt czasowy – nie można utożsamiać z miejscem stałego pobytu.

Jak wynika z wniosku, jest Pan obywatelem Białorusi i nie posiada Pan polskiego obywatelstwa. Posiada Pan wyłącznie zezwolenie na pobyt czasowy i nie uzyskał Pan zezwolenia na pobyt stały w rozumieniu art. 195 ust. 1 ustawy o cudzoziemcach. Z wniosku o wydanie interpretacji wynika, że będzie Pan dopiero zabiegał o zezwolenie na pobyt stały.

Fakt, iż zamieszkuje Pan pod konkretnym adresem z zamiarem stałego przebywania na terytorium Polski, a także, że pracuje Pan na podstawie umowy o pracę i rozlicza Pan podatek dochodowy od osób fizycznych w Polsce nie przesądzą o tym, że nabył Pan prawo stałego pobytu na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej w rozumieniu powołanych powyżej przepisów.  Z wniosku nie wynika by dysponował Pan dokumentem potwierdzającym prawo stałego pobytu, o którym mowa w art. 195 ust. 1 ustawy o cudzoziemcach.

Skoro zatem w chwili otrzymania darowizny od matki posiadał Pan tylko obywatelstwo białoruskie i nie posiadał Pan na terytorium Polski stałego pobytu w rozumieniu ww. przepisów, to nabycie przez Pana środków pieniężnych tytułem darowizny nie jest objęte opodatkowaniem podatkiem od spadków i darowizn.

W przedmiotowej sprawie nie wystąpi po Pana stronie obowiązek podatkowy w podatku od spadków i darowizn, gdyż nie zostaną spełnione przesłanki określone w art. 2 ustawy o podatku od spadków i darowizn. Powołany przepis ma zastosowanie tylko wówczas, gdy w chwili zawarcia umowy darowizny nabywca jest obywatelem polskim lub ma miejsce stałego pobytu na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej.

Zatem skoro, nabycie przez Pana środków pieniężnych od matki nie jest objęte przepisami ustawy o podatku od spadków i darowizn, to w opisanej sytuacji nie może mieć zastosowanie zwolnienie. Żeby bowiem dane nabycie korzystało z ulgi w postaci zwolnienia, to musi ono podlegać opodatkowaniu podatkiem od spadków i darowizn. Jak wynika z przedstawionej argumentacji, opisane nabycie w ogóle nie podlega opodatkowaniu podatkiem od spadków i darowizn. Z tych względów odstępuję od oceny Pana stanowiska, odnoszącego się do zwolnienia z opodatkowania podatkiem od spadków i darowizn, uregulowanego w art. 4a ustawy o podatku od spadków i darowizn.

Tym samym  nie mogę potwierdzić Pana stanowiska.

Dodatkowe informacje

Informacja o zakresie rozstrzygnięcia

Interpretacja dotyczy stanu faktycznego przedstawionego przez Pana i stanu prawnego obowiązującego w dacie zaistnienia zdarzenia w przedstawionym stanie faktycznym.

Pouczenie o funkcji ochronnej interpretacji

-   Funkcję ochronną interpretacji indywidualnych określają przepisy art. 14k-14nb ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. – Ordynacja podatkowa (t. j. Dz. U. z 2025 r. poz. 111 ze zm.). Interpretacja będzie mogła pełnić funkcję ochronną, jeśli Pana sytuacja będzie zgodna (tożsama) z opisem stanu faktycznego i zastosuje się Pan do interpretacji.

-   Zgodnie z art. 14na § 1 Ordynacji podatkowej:

Przepisów art. 14k-14n Ordynacji podatkowej nie stosuje się, jeśli stan faktyczny lub zdarzenie przyszłe będące przedmiotem interpretacji indywidualnej jest elementem czynności, które są przedmiotem decyzji wydanej:

1) z zastosowaniem art. 119a;

2) w związku z wystąpieniem nadużycia prawa, o którym mowa w art. 5 ust. 5 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług;

3) z zastosowaniem środków ograniczających umowne korzyści.

-  Zgodnie z art. 14na § 2 Ordynacji podatkowej:

Przepisów art. 14k-14n nie stosuje się, jeżeli korzyść podatkowa, stwierdzona w decyzjach wymienionych w § 1, jest skutkiem zastosowania się do utrwalonej praktyki interpretacyjnej, interpretacji ogólnej lub objaśnień podatkowych.

Pouczenie o prawie do wniesienia skargi na interpretację

Ma Pan prawo do zaskarżenia tej interpretacji indywidualnej do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w (…). Zasady zaskarżania interpretacji indywidualnych reguluje ustawa z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi (t. j. Dz. U. z 2024 r. poz. 935 ze zm.; dalej jako „PPSA”).

Skargę do Sądu wnosi się za pośrednictwem Dyrektora KIS (art. 54 § 1 PPSA). Skargę należy wnieść w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia interpretacji indywidualnej (art. 53 § 1 PPSA):

- w formie papierowej, w dwóch egzemplarzach (oryginał i odpis) na adres: Krajowa Informacja Skarbowa, ul. Warszawska 5, 43-300 Bielsko-Biała (art. 47 § 1 PPSA), albo

- w formie dokumentu elektronicznego, w jednym egzemplarzu (bez odpisu), na adres Krajowej Informacji Skarbowej na platformie ePUAP: /KIS/wnioski albo /KIS/SkrytkaESP (art. 47 § 3 i art. 54 § 1a PPSA).

Skarga na interpretację indywidualną może opierać się wyłącznie na zarzucie naruszenia przepisów postępowania, dopuszczeniu się błędu wykładni lub niewłaściwej oceny co do zastosowania przepisu prawa materialnego. Sąd jest związany zarzutami skargi oraz powołaną podstawą prawną (art. 57a PPSA).

Podstawa prawna dla wydania interpretacji

Podstawą prawną dla wydania tej interpretacji jest art. 13 § 2a oraz art. 14b § 1 Ordynacji podatkowej.