Interpretacja indywidualna – stanowisko nieprawidłowe

Szanowna Pani,

stwierdzam, że Pani stanowisko w sprawie oceny skutków podatkowych opisanego stanu faktycznego w podatku od spadków i darowizn jest nieprawidłowe.

Zakres wniosku o wydanie interpretacji indywidualnej

28 lipca 2025 r. wpłynął Pani wniosek z 22 lipca 2025 r. o wydanie interpretacji indywidualnej dotyczącej podatku od spadków i darowizn w zakresie skutków podatkowych zawarcia z matką ugody. Uzupełniła go Pani w piśmie z 8 września 2025 r. – w odpowiedzi na wezwanie. Treść wniosku jest następująca:

Opis stanu faktycznego

W (...) r. zmarł Pani tata, po czym złożyła Pani do Sądu Okręgowego (...) r. pozew o uzgodnienie księgi wieczystej z rzeczywistym stanem prawnym. Po ponad roku, gdy Sąd zajął się sprawą, Pani matka już zdążyła cały majątek sprzedać, a w odpowiedzi na pozew od razu napisała o skierowanie postępowania do mediacji. (...)

Sąd skierował Panie do mediacji, gdzie została podpisana ugoda, że matka przekazuje Pani (...) zł w celu polubownego załatwienia sporu. Te pieniądze otrzymała Pani na konto z tytułem „ugoda z dnia (...) r.”.

W urzędzie nikt nie potrafi udzielić Pani jednoznacznej odpowiedzi, czy nie musi Pani płacić żadnego podatku od tej kwoty i czy musi Pani to na jakimś formularzu zgłosić do Urzędu Skarbowego.

(...) Sąd Okręgowy w (...) wydał postanowienie do sprawy, protokół z mediacji też został przesłany do sądu.

W uzupełnieniu wniosku wskazała Pani, że:

W skład majątku wchodziły, według Pani wiedzy:

-Działka, na której został postawiony dom,

-Pola oraz las,

-Dom,

-Samochody,

-Traktor.

Spadek po zmarłym ojcu nabyła Pani – córka (...) oraz matka (...) i 2 siostry (...).

Pozew o uzgodnienie księgi wieczystej złożyła Pani, ponieważ Pani matka (...) twierdziła, że wszystko jest tylko jej i ojciec nic nie miał, a wie Pani, że wszystko zostało przepisane na matkę po ślubie z Pani ojcem, który nie był wpisany do księgi wieczystej.

Postanowienie z sądu przyszło dopiero (...) r., jak już zostało wszystko sprzedane, a w postanowieniu było udzielenie zabezpieczenia roszczenia o usunięcie niezgodności między stanem prawnym nieruchomości ujawnionym w księdze wieczystej Nr (...) a rzeczywistym stanem prawnym, poprzez nakazanie wpisu ostrzeżenia w księdze wieczystej (...) o toczącym się postępowaniu.

Ugoda została podpisana (...) r., pomiędzy (...), zwaną w dalszej treści porozumienia: „Powódką” a (...); (...); (...); zwanymi w dalszej treści porozumienia: „Pozwanymi”, a łącznie stronami; o następującej treści:

§ 1

Strony zgodnie oświadczają, iż toczy się pomiędzy nimi postępowanie przed Sądem Okręgowym w (...) pod sygn. akt (...) w sprawie o uzgodnienie treści księgi wieczystej.

Powódka i Pozwane wyrażają zgodę na polubowne uregulowanie wszystkich koniecznych do uzgodnienia pomiędzy nimi spraw, związanych z nieruchomościami stanowiącymi składniki majątku wspólnego pozwanej (...) i zmarłego (...) w formie ugody, w związku z tym w celu polubownego zakończenia sporu i ostatecznego rozstrzygnięcia roszczeń przysługujących każdej ze stron w stosunku do siebie, strony zgodnie postanowiły co następuje:

a)Pozwana (...) zapłaci powódce (...) kwotę (...) zł (słownie: (...)) w terminie 7 dni od dnia zawarcia niniejszej ugody na rachunek bankowy Powódki (...) o nr(...). W przypadku braku wpłaty wskazanej kwoty przez pozwaną (...) powódce przysługuje prawo do naliczenia odsetek za opóźnienie w wysokości odsetek ustawowych za czas od dnia wymagalności do dnia zapłaty.

b)Powódka natomiast, po odnotowaniu zaksięgowania na jej rachunku bankowym wpłaty wskazanej w pkt 3 kwoty – zobowiązuje się w terminie 7 dni złożyć do Sądu Okręgowego w (...) do sprawy o sygn. akt: (...) pismo procesowe, w którym złoży oświadczenie o cofnięciu złożonego (...) r. pozwu, wraz z wnioskiem o umorzenie postępowania i nie obciążanie stron kosztami postępowania.

c)Pozwane zobowiązują się nadto do przekazania na podstawie umowy darowizny na rzecz powódki (...) nabytych w drodze dziedziczenia po ojcu, (...), w wysokości po (...) części, praw do udziału w prawie własności pojazdu – ciągnika marki (...), nr rej. (...). Umowa darowizny stanowi załącznik nr 1 do niniejszej ugody.

§ 2

Powódka oświadcza, iż wykonanie przez pozwaną (...) warunków niniejszej ugody wyczerpuje jej roszczenia dochodzone pozwem w sprawie Sądu Okręgowego w (...) o sygn. akt: (...), a związane ze spadkiem po ojcu – (...).

§ 3

Strony oświadczają, iż akceptują powyższe ustalenia i uznają je za zgodne.

Strony zobowiązują się wywiązać ze wszystkich stojących przed każdą ze stron obowiązków, wynikających z powyższych, zgodnych ustaleń.

Pozwana (...) oświadcza, iż w związku z zawarciem ugody - zobowiązuje się pokryć koszty mediacji w całości.

§ 4

Niniejsza Ugoda została sporządzona w sześciu jednobrzmiących egzemplarzach, po jednym dla każdej ze stron, w tym jeden egzemplarz dla Sądu Okręgowego (...).

Wszelkie zmiany niniejszej ugody wymagają dla swej ważności formy pisemnej.

Wskazuje Pani także, że ww. kwota otrzymana na podstawie ugody to darowizna od matki. Matka po śmierci ojca sprzedała samochód i wszystkie działki: pola, las oraz dom z działką.

Pytanie (przeformułowane w uzupełnieniu wniosku)

Czy ta kwota, jaką wpłaciła Pani matka, jest darowizną? Czy w takim przypadku nie musi Pani płacić żadnego podatku od tej kwoty?

Pani stanowisko w sprawie (doprecyzowane w uzupełnieniu wniosku)

Pani zdaniem, ta kwota jest darowizną od matki, która nie podlega opodatkowaniu.

Ocena stanowiska

Stanowisko, które przedstawiła Pani we wniosku jest nieprawidłowe.

Uzasadnienie interpretacji indywidualnej

Zgodnie z art. 1 ust. 1 pkt 2 ustawy z dnia 28 lipca 1983 r. o podatku od spadków i darowizn (t. j. Dz. U. z 2024 r. poz. 1837 ze zm.):

Podatkowi od spadków i darowizn, zwanemu dalej „podatkiem”, podlega nabycie przez osoby fizyczne własności rzeczy znajdujących się na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej lub praw majątkowych wykonywanych na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej, tytułem darowizny, polecenia darczyńcy.

Ustawa nie definiuje pojęcia darowizny, w związku z tym należy sięgnąć do ustawy z dnia 23 kwietnia 1964 r. – Kodeks cywilny (t. j. Dz. U. z 2024 r. poz. 1061 ze zm.).

Z art. 888 § 1 Kodeksu cywilnego wynika, że:

Przez umowę darowizny darczyńca zobowiązuje się do bezpłatnego świadczenia na rzecz obdarowanego kosztem swego majątku.

Darowizna należy do czynności, których celem jest dokonanie aktu przysporzenia majątkowego bez ekwiwalentu w postaci świadczenia wzajemnego i polega najczęściej na przesunięciu jakiegoś dobra majątkowego z majątku darczyńcy do majątku obdarowanego.

Świadczenie ma charakter nieodpłatny, gdy druga strona umowy nie zobowiązuje się do jakiegokolwiek świadczenia w zamian za uczynioną darowiznę. Darowizna jest więc czynnością, której celem jest dokonanie aktu przysporzenia majątkowego (świadczenie musi wzbogacić obdarowanego), a zobowiązanie darczyńcy musi być zamierzone jako nieodpłatne. W wyniku zawarcia umowy darowizny może dochodzić do określonych zmian w położeniu prawno-majątkowym darczyńcy i obdarowanego.

Przepisy Kodeksu cywilnego przewidują szczególną formę dla umowy darowizny, umowa taka – pod rygorem nieważności powinna zostać sporządzona w formie aktu notarialnego. Niezachowanie tej formy nie powoduje nieważności umowy tylko wówczas, gdy darowizna została spełniona.

Należy zaznaczyć, że ustawodawca nie wymaga żadnej szczególnej formy oświadczenia obdarowanego o przyjęciu darowizny.

Jak wynika z art. 889 Kodeksu cywilnego:

Nie stanowią darowizny następujące bezpłatne przysporzenia:

1) gdy zobowiązanie do bezpłatnego świadczenia wynika z umowy uregulowanej innymi przepisami kodeksu;

2) gdy kto zrzeka się prawa, którego jeszcze nie nabył albo które nabył w taki sposób, że w razie zrzeczenia się prawo jest uważane za nie nabyte.

Zatem, daną czynność można uznać za darowiznę, jeżeli posiada cechy darowizny, tzn. gdy zostanie złożone oświadczenie darczyńcy o przekazaniu darowizny a ponadto czynność ta musi polegać na nieodpłatnym świadczeniu darczyńcy (kosztem jego majątku) na rzecz obdarowanego, pod warunkiem, że czynność ta nie została wymieniona w treści art. 889 Kodeksu cywilnego.

Jak stanowi art. 890 § 1 cyt. Kodeksu:

Oświadczenie darczyńcy powinno być złożone w formie aktu notarialnego. Jednakże umowa darowizny zawarta bez zachowania tej formy staje się ważna, jeżeli przyrzeczone świadczenie zostało spełnione.

Z treści wniosku wynika, że w (...) r. zmarł Pani tata, po czym złożyła Pani do Sądu Okręgowego pozew o uzgodnienie księgi wieczystej z rzeczywistym stanem prawnym. Po ponad roku, gdy sąd zajął się sprawą, Pani matka już zdążyła cały majątek sprzedać, a w odpowiedzi na pozew od razu napisała o skierowanie postępowania do mediacji. Sąd skierował Panie do mediacji, gdzie została podpisana ugoda, że matka przekazuje Pani (...) zł w celu polubownego załatwienia sporu. Ugoda została podpisana (...) r., pomiędzy Panią i Pani matką oraz siostrami. W ramach ugody oświadczyły Panie m.in., że wyrażają zgodę na polubowne uregulowanie wszystkich koniecznych do uzgodnienia pomiędzy nimi spraw, związanych z nieruchomościami stanowiącymi składniki majątku wspólnego Pani rodziców w formie ugody, w związku z tym m.in. Pani matka miała Pani zapłacić kwotę (...) zł w terminie 7 dni od dnia zawarcia ugody. Za opóźnienie w przekazaniu kwoty przysługuje Pani prawo do naliczania odsetek. Te pieniądze otrzymała Pani na konto z tytułem „ugoda z dnia (...) r.”. W ugodzie tej zawarto także postanowienie, że pozwane zobowiązują się do przekazania na podstawie umowy darowizny na Pani rzecz nabytych w drodze dziedziczenia po ojcu, w wysokości po (...) części, praw do udziału w prawie własności pojazdu – ciągnika.

Ma Pani wątpliwość, czy istotnie kwota, jaką wypłaciła Pani matka to darowizna, która podlega opodatkowaniu. Według Pani jest to darowizna i nie podlega ona opodatkowaniu.

Z takim stanowiskiem nie można się zgodzić.

Ze sformułowanych postanowień ugody wynika, że jej elementem jest umowa darowizny, której przedmiotem jest udział w prawie własności ciągnika. W odniesieniu do otrzymanej od matki kwoty ugoda statuuje, że kwota ta stanowi zaspokojenie Pani roszczeń wynikających z rozporządzenia majątkiem spadkowym przez pozwane. Kwota ta została wypłacona w celu polubownego zakończenia sporu i ostatecznego rozstrzygnięcia roszczeń. Wobec tego nie można uznać, że otrzymane przez Panią środki pieniężne od matki, wypłacone na podstawie zawartej ugody, stanowią darowiznę. Dodatkowym argumentem ku temu jest to, iż z postanowień ugody wynika, że gdyby kwota nie została Pani wypłacona w ustalonym w ugodzie terminie, to ma Pani prawo naliczyć odsetki za opóźnienie. Przepisy regulujące darowiznę nie przewidują instytucji odsetek.

Z tego względu wypłacone przez Pani matkę na Pani rzecz środki pieniężne należne z tytułu zawartej ugody, a stanowiące zaspokojenie Pani roszczeń z tytułu rozporządzenia przez pozwane majątkiem spadkowym po Pani ojcu, nie są opodatkowane podatkiem od spadków i darowizn, ponieważ nie zostały nabyte tytułem darowizny, a tytułem realizacji roszczenia.

Zatem, wypłacona kwota nie podlega opodatkowaniu wskazanym przez Panią do interpretacji podatkiem od spadków i darowizn, ale dlatego, że nie stanowi ona darowizny.

Dodatkowe informacje

Informacja o zakresie rozstrzygnięcia

Interpretacja dotyczy stanu faktycznego, który Pani przedstawiła i stanu prawnego, który obowiązywał w dacie zaistnienia zdarzenia.

Pouczenie o funkcji ochronnej interpretacji

-Funkcję ochronną interpretacji indywidualnych określają przepisy art. 14k-14nb ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. – Ordynacja podatkowa (t. j. Dz. U. z 2025 r. poz. 111 ze zm.). Interpretacja będzie mogła pełnić funkcję ochronną, jeśli Pani sytuacja będzie zgodna (tożsama) z opisem stanu faktycznego i zastosuje się Pani do interpretacji.

-Zgodnie z art. 14na § 1 Ordynacji podatkowej:

Przepisów art. 14k-14n Ordynacji podatkowej nie stosuje się, jeśli stan faktyczny lub zdarzenie przyszłe będące przedmiotem interpretacji indywidualnej jest elementem czynności, które są przedmiotem decyzji wydanej:

1) z zastosowaniem art. 119a;

2) w związku z wystąpieniem nadużycia prawa, o którym mowa w art. 5 ust. 5 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług;

3) z zastosowaniem środków ograniczających umowne korzyści.

-Zgodnie z art. 14na § 2 Ordynacji podatkowej:

Przepisów art. 14k-14n nie stosuje się, jeżeli korzyść podatkowa, stwierdzona w decyzjach wymienionych w § 1, jest skutkiem zastosowania się do utrwalonej praktyki interpretacyjnej, interpretacji ogólnej lub objaśnień podatkowych.

Pouczenie o prawie do wniesienia skargi na interpretację

Ma Pani prawo do zaskarżenia tej interpretacji indywidualnej do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego. Zasady zaskarżania interpretacji indywidualnych reguluje ustawa z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi (t. j. Dz. U. z 2024 r. poz. 935 ze zm.; dalej jako „PPSA”).

Skargę do Sądu wnosi się za pośrednictwem Dyrektora KIS (art. 54 § 1 PPSA). Skargę należy wnieść w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia interpretacji indywidualnej (art. 53 § 1 PPSA):

-w formie papierowej, w dwóch egzemplarzach (oryginał i odpis) na adres: Krajowa Informacja Skarbowa, ul. Warszawska 5, 43-300 Bielsko-Biała (art. 47 § 1 PPSA), albo

-w formie dokumentu elektronicznego, w jednym egzemplarzu (bez odpisu), na adres Krajowej Informacji Skarbowej na platformie ePUAP: /KIS/wnioski albo /KIS/SkrytkaESP (art. 47 § 3 i art. 54 § 1a PPSA).

Skarga na interpretację indywidualną może opierać się wyłącznie na zarzucie naruszenia przepisów postępowania, dopuszczeniu się błędu wykładni lub niewłaściwej oceny co do zastosowania przepisu prawa materialnego. Sąd jest związany zarzutami skargi oraz powołaną podstawą prawną (art. 57a PPSA).

Podstawa prawna dla wydania interpretacji

Podstawą prawną dla wydania tej interpretacji jest art. 13 § 2a oraz art. 14b § 1 Ordynacji podatkowej.