Interpretacja indywidualna

– stanowisko prawidłowe

Szanowny Panie,

stwierdzam, że Pana stanowisko w sprawie oceny skutków podatkowych opisanego zdarzenia przyszłego w podatku dochodowym od osób fizycznych jest prawidłowe.

Zakres wniosku o wydanie interpretacji indywidualnej

7 sierpnia 2026 r. wpłynął Pana wniosek o wydanie interpretacji indywidualnej, który dotyczy skutków podatkowych umorzenia kredytu mieszkaniowego. Uzupełnił go Pan pismami z 2 i 11 września 2025 r. (daty wpływu). Treść wniosku jest następująca:

Opis zdarzenia przyszłego

Wnioskodawca – A.A oraz B.A (która wystąpiła odrębnym wnioskiem o wydanie interpretacji co do tożsamego stanu faktycznego i prawnego) są małżeństwem pozostającym w ustroju majątkowym wspólności majątkowej małżeńskiej.

Dnia (...) 2008 r. – już jako małżonkowie – zawarli umowę o kredyt hipoteczny nr (...) z Bankiem X. (dalej jako: „Kredyt”). Kredyt ten jest kredytem indeksowanym do waluty CHF. Kwota Kredytu wynosi 262 600,00 PLN i taka też kwota trafiła na konto bankowe tytułem wypłaty jego kapitału.

Przedmiotem kredytowania jest nieruchomość lokalowa o powierzchni 102,04 m² położona przy ul. C1 w D (dalej jako „Nieruchomość”). Nieruchomość położona jest w wolnostojącym budynku mieszkalnym, w którym wyodrębniono dwa lokale zaewidencjonowane pod adresem: ul. C2 oraz ul. C1.

Zabezpieczeniem Kredytu jest hipoteka na nieruchomości lokalowej (101,10 m²) położonej w tym budynku mieszkalnym, tyle że w lokalu nr 1 (ul. C2, D), a przedmiotem Kredytu jest lokal nr 2.

Cały budynek stanowił niegdyś własność rodziców Wnioskodawcy A.A, tj. E i F.A. W roku 2000 E i F.A w ramach darowizny przekazali budynek mieszkalny przy ul. C na rzecz swoich dzieci, dzieląc go odpowiednio na dwa lokale. Ten oznaczony nr 1 przypadł A.A, a lokal oznaczony numerem 2 jego siostrze G.A.

Kredyt został wykorzystany przez Wnioskodawców na nabycie lokalu nr 2 od G.A. Co ważne, już w 2000 roku na rzecz E i F.A ustanowiona została służebność osobista polegająca na prawie do zamieszkiwania w lokalu nr 2 wg potrzeb uprawnionych (por. dział III KW o nr: (...)).

Kredytobiorcy w chwili zaciągnięcia Kredytu zajmowali już zatem w celach mieszkalnych lokal nr 1 , w którym to mieszkają po dziś dzień.

Z kolei lokal nr 2 w chwili zaciągnięcia Kredytu zamieszkiwany był przez rodziców A.A, tj. E i F.A. W każdym z lokali prowadzone były dwa odrębne gospodarstwa domowe. Ostatecznie kredytowana nieruchomość (lokal nr 2) została zakupiona przez Wnioskodawcę i jego żonę celem zaspokojenia potrzeb mieszkaniowych:

1) własnych, z istniejącym w czasie zaciągnięcia Kredytu zamiarem scalenia dwóch lokali w jeden większy dom,

2) rodziców Wnioskodawcy, którzy w ramach aktu notarialnego mieli zagwarantowaną możliwość dożywotniego zamieszkiwania w kredytowanej Nieruchomości, na podstawie ustanowionej w 2000 roku służebności osobistej.

Kredytobiorcy przewidywali dokonać powiększenia własnej przestrzeli życiowej, dopiero po śmierci rodziców Wnioskodawcy A.A, to jest po wygaśnięciu istniejącej służebności. Kupując lokal nr 2 mieli świadomość i wolę tzw. dochowania rodziców (i odpowiednio teściów).

To oznacza, że zakupili ten lokal po to, żeby zabezpieczyć rodziców A.A oraz kolejno, po ich śmierci swoje własne potrzeby mieszkaniowe. Mama Wnioskodawcy zmarła w 2010 roku, a kolejno Nieruchomość zamieszkiwana była jedynie przez tatę Wnioskodawcy, który zmarł w roku 2011. Po jego śmierci, Kredytobiorcy po zrealizowaniu celu mieszkaniowego na rzecz rodziców, zrewidowali swoje plany mieszkaniowe i stwierdzili, że nie będą potrzebowali powiększać swojej przestrzeni życiowej. Zdecydowali o tym, że Nieruchomość będzie wynajmowana, co miało miejsce mniej więcej od roku 2015 i trwa do teraz.

Wnioskodawcy nie mieszkają i nie mieszkali w Nieruchomości. Wnioskodawcy mieszkają w nieruchomości lokalowej sąsiedniej, w tym samym budynku mieszkalnym, tj. lokalu nr 1 przy ul. C. Mieszkali tam też w dacie zawierania Kredytu i mieszkają do dzisiaj.

Nieruchomość stanowi wyłączną własność Wnioskodawców (w ramach ustawowej wspólności majątkowej małżeńskiej). Wnioskodawca w latach 2012-2014 posiadał w budynku przy ul. C zarejestrowaną działalność gospodarczą, jednak faktycznie nie była ona tam wykonywana. Był to jedynie adres rejestrowy. W ramach działalności nie rozliczał żadnych kosztów związanych z korzystaniem z dwóch lokali i nie były ujmowane w ramach kosztów uzyskania przychodu z działalności gospodarczej, w tym w szczególności odsetki od Kredytu.

Aktualnie przed Sądem Okręgowym w (...) toczy się postępowanie sądowe z powództwa Wnioskodawcy i jego żony przeciwko Bankowi X. w przedmiocie ustalenia nieistnienia stosunku prawnego wynikającego z Kredytu (sygn. akt: (...)). W maju 2025 r. strony sporu sądowego podjęły pertraktacje celem zawarcia ugody, która obejmować ma z założenia całkowite rozliczenia stron. Ugoda zakłada m.in. przewalutowanie Kredytu z CHF na PLN z jednoczesnym umorzeniem całkowitego pozostałego salda kredytu (kwota do umorzenia: 290 878,27 PLN). Zgodnie z przeliczeniem Banku, dokonanym na dzień 28 maja 2025 r. saldo kredytu wynosi 64 113,44 CHF, co po przewalutowaniu po kursie CHF 4,5369 (kurs określony przez Bank) daje kwotę 290 878,27 PLN, jest to kwota umorzenia. Kwota ta może ulec zmianie w chwili podpisania ugody, a to z uwagi na wahania kursu CHF. Zmianie nie ulegnie jednak sposób (mechanizm) ustalenia tej wartości.

Umorzenie to będzie w istocie zwolnieniem Wnioskodawców przez Bank z długu. Ugoda w § 3 ust. 3 stanowi, że takie umorzenie może spowodować powstanie przychodu po stronie kredytobiorców, ale jeżeli spełnią oni przesłanki wynikające z Rozporządzenia Ministra Finansów w sprawie zaniechania poboru podatku dochodowego od niektórych dochodów (przychodów) związanych z kredytem hipotecznym udzielonym na cele mieszkaniowe (co ma potwierdzić uzupełnienie Załącznika nr 2 do ugody), to Bank nie sporządzi informacji PIT-11.

Uzupełnienie

Odpowiedzialność za dług z tytułu umowy kredytu ma charakter solidarny z drugim kredytobiorcą. Bank umorzy część kredytu wszystkim kredytobiorcom w tej samej wysokości (z uwagi na odpowiedzialność solidarną).

Bank, z którym zawarto umowę kredytową jest podmiotem, którego działalność podlega nadzorowi państwowego organu nadzoru nad rynkiem finansowym, uprawnionym do udzielania kredytów na podstawie odrębnych ustaw regulujących zasady funkcjonowania takich podmiotów. Jest to Bank X. z/s w (...) KRS: (...), NIP: (...).

Cel zaciągniętego kredytu został określony w umowie następująco: „Zakup gotowego mieszkania na rynku wtórnym; Kwota 260 000.00 PLN”;

Wnioskodawca nie korzystał z zaniechania poboru podatku od kwot umorzonych wierzytelności z tytułu innego kredytu mieszkaniowego, niż ten wskazany we wniosku.

Budynek, o którym mowa we wniosku, jest budynkiem mieszkalnym jednorodzinnym w rozumieniu ustawy prawo budowlane.

Każdy z lokali posiada odrębną księgę wieczystą: (...) oraz (...), a ponadto księga wieczysta założona jest dla nieruchomości jako części wspólnych: (...).

Lokale fizycznie nie stanowią jednego mieszkania, budynek posiada jedno wejście główne, a następnie przez klatkę schodową wiedzie odrębne wejście do każdego z lokali. Lokale te znajdują się jeden nad drugim w ramach jednej bryły budynku, oba lokale (cały budynek) położone są na jednej działce ewidencyjnej.

Na Geoportalu adres budynku widnieje jako ul. C i takim adresem Wnioskodawca się wszędzie posługuje, jednak w księdze wieczystej oznaczenie adresów lokali występuje jako ul. C2 oraz ul. C1. W ewidencji gruntów nieruchomość została opisana jako działka pow. 0,0535 ha zabudowana budynkami niestanowiącymi odrębnego od gruntu przedmiotu własności; rodzaj wg KŚT: budynki mieszkalne, kondygnacje nadziemne: 3, kondygnacje podziemne: 1; powierzchnia użytkowa lokali odrębnych: 203,04 m ; wskazano, że budynek znajduje się pod adresem: ul. C.

Pytanie

Czy w okolicznościach niniejszej sprawy, zaciągnięcie kredytu indeksowanego do waluty CHF na zakup Nieruchomości lokalowej, stanowi jedną inwestycję mieszkaniową, której celem jest zaspokojenie potrzeb mieszkaniowych więcej niż jednego gospodarstwa domowego, o której mowa w § 1 ust. 1 pkt 1) lit. a w zw. z § 1 ust. 5 pkt 2) Rozporządzenia Ministra Finansów w sprawie zaniechania poboru podatku dochodowego od niektórych dochodów (przychodów) związanych z kredytem hipotecznym udzielonym na cele mieszkaniowe (t. jedn. Dz.U. z 2024 r. poz. 102) oraz w związku z tym — czy (pod warunkiem spełnienia pozostałych warunków, które zgodnie z założeniem niniejszego wniosku zostały spełnione) w stosunku do podatników A.A i B.A znajdzie zastosowanie zaniechanie poboru podatku dochodowego od umorzonej części Kredytu na podstawie podpisanej ugody z bankiem, w myśl przepisów Rozporządzenia?

Pana stanowisko w sprawie

Zdaniem Wnioskodawcy, opisany stan faktyczny pozwala na stwierdzenie, że Kredyt zaciągnięty został na realizację jednej inwestycji mieszkaniowej. Przeznaczenie kwoty kredytu na zakup Nieruchomości lokalowej, w której pierwotnie (od chwili zaciągnięcia kredytu, aż do swojej śmierci) mieszkali rodzice Wnioskodawcy A.A, a która to Nieruchomość wyodrębniona jest w ramach jednego wspólnie zamieszkanego budynku mieszkalnego (dwulokalowego) stanowi jedną inwestycję mieszkaniową, o której mowa w § 1 ust. 1 pkt 1) lit. a w zw. z § 1 ust. 5 pkt 2) Rozporządzenia Ministra Finansów w sprawie zaniechania poboru podatku dochodowego od niektórych dochodów (przychodów) związanych z kredytem hipotecznym udzielonym na cele mieszkaniowe (dalej jako „Rozporządzenie”).

Kwestią kluczową w ramach niniejszego postępowania jest rozstrzygnięcie zagadnienia, czy fakt zaciągnięcia kredytu na Nieruchomość lokalową, w której ostatecznie Kredytobiorcy w ogóle nie mieszkali, choć w chwili nabycia mieli zamiar w niej mieszkać, ale jednocześnie służyła ona zaspokojeniu potrzeb mieszkaniowych rodziców jednego z Kredytobiorców (odpowiednio teściów dla drugiego; co również było jednym z celów Kredytu, jak wynika z treści wpisu w dziale III KW, który istniał w chwili nabycia nieruchomości) powoduje, że niespełniony jest cel kredytu mieszkaniowego, jakim jest realizacja jednej inwestycji mieszkaniowej, o której mowa w Rozporządzeniu (§ 1 ust. 5 pkt 2).

Zasadniczo, w celu skorzystania z dobrodziejstwa Rozporządzenia musi zostać spełniona przesłanka zaciągnięcia Kredytu na realizację jednej inwestycji mieszkaniowej. Mogłoby się wydawać, że przesłanka ta dotyczy tylko i wyłącznie stricte kredytobiorców. Jednakże zgodnie z § 1 ust. 5 Rozporządzenia jedna inwestycja mieszkaniowa może dotyczyć zaspokojenia potrzeb mieszkaniowych zarówno jednego, jak i więcej niż jednego gospodarstwa domowego (tutaj pod określonymi warunkami). Wnioskodawca stoi na stanowisku, że w przypadku zawarcia ugody z bankiem, w jego przypadku zastosowanie będzie mieć, właśnie ten drugi cel - czyli zaspokojenie potrzeb mieszkaniowych więcej niż jednego gospodarstwa domowego, w przypadku gdy osoby fizyczne mające zajmować wspólnie jeden budynek mieszkalny, nie mniej niż jedna osoba fizyczna z każdego takiego gospodarstwa, są osobami zaliczonymi do I grupy podatkowej w rozumieniu art. 14 ust. 3 pkt 1 ustawy z dnia 28 lipca 1983 r. o podatku od spadków i darowizn.

Wnioskodawca (zamieszkujący lokal nr 1) faktycznie tworzył wraz z żoną odrębne gospodarstwo domowe, od tego tworzonego przez rodziców A.A (zamieszkujących lokal nr 2). Pomimo, to w jego ocenie spełniona jest przesłanka jednego gospodarstwa domowego w rozumieniu § 1 ust. 1 pkt 1) lit. a w zw. z § 1 ust. 5 pkt 2) Rozporządzenia.

Przesłankami pozwalającymi zakwalifikować daną inwestycję mieszkaniową, jako jedną inwestycję mieszkaniową w rozumieniu § 1 ust. 1 pkt 1) lit. a w zw. z § 1 ust. 5 pkt 2) Rozporządzenia, są:

1) istnienie więcej niż jednego gospodarstwa domowego;

2) wspólne zajmowanie jednego budynku mieszkalnego;

3) w ramach wspólnego zajmowania jednego budynku mieszkalnego, nie mniej niż jedna osoba fizyczna z każdego takiego gospodarstwa, są osobami zaliczonymi do I grupy podatkowej w rozumieniu art. 14 ust. 3 pkt 1 ustawy z dnia 28 lipca 1983 r. o podatku od spadków i darowizn. Przesłanka nr 1) jest bezsprzecznie spełniona.

Przesłanka nr 2) budzi jednak wątpliwości interpretacyjne. Wątpliwości Wnioskodawcy nasuwa pojęcie „budynku mieszkalnego” na gruncie Rozporządzenia. Wykładnia systemowa odsyła do rozumienia tego pojęcia zbieżnego z tym, które zostało wskazane na gruncie ustawy Prawo budowlane. I tak, zgodnie z art. 3 pkt 2a ustawy Prawo budowlane, przez budynek mieszkalny jednorodzinny rozumie się budynek wolnostojący albo budynek w zabudowie bliźniaczej, szeregowej lub grupowej, służący zaspokajaniu potrzeb mieszkaniowych, stanowiący konstrukcyjnie samodzielną całość, w którym dopuszcza się wydzielenie nie więcej niż dwóch lokali mieszkalnych

Wydaje się, że z taką sytuacją mamy do czynienia w ramach omawiania niniejszego problemu. Budynek mieszkalny przy ul. C składa się tylko i wyłącznie z dwóch wydzielonych lokali mieszkalnych i służy zaspokajaniu potrzeb mieszkaniowych. Dlatego też, w ocenie Wnioskodawcy, jeżeli rozumienie pojęcia „budynek mieszkalny” na gruncie Rozporządzenia jest tożsame z pojęciem „budynek mieszkalny jednorodzinny” na gruncie ustawy Prawo budowlane — można będzie stwierdzić ze spełniona została przesłanka nr 2).

Przesłanka nr 3) w ocenie Wnioskodawcy, także została spełniona, ponieważ kredytowaną Nieruchomość lokalową zajmowali rodzice Wnioskodawcy, będący wstępnymi A.A. Stąd osobami zaliczonymi do I grupy podatkowej w rozumieniu art. 14 ust. 3 pkt 1 ustawy z dnia 28 lipca 1983 r. o podatku od spadków i darowizn, o których mowa w przepisie są odpowiednio: w ramach gospodarstwa domowego tworzonego przez Wnioskodawcę z żoną — A.A, a w ramach gospodarstwa domowego tworzonego uprzednio przez rodziców A.A — E i F.A. Oznacza to, że przesłanka ta jest spełniona zarówno w odniesieniu do A.A jak i B.A.

Pomocnicza w prawidłowym rozumieniu tej regulacji może okazać się teza wyrażona w wyroku Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego we Wrocławiu z dnia 19 września 2024 r., sygn. akt I SA/Wr 433/24), w którym stwierdzono, że inwestycję mieszkaniową należy rozumieć szeroko, jako obejmującą wszelkie działania służące zapewnieniu lokum, tak kredytobiorcy, jak i jego rodziców, o ile zamieszkują razem w ramach jednego budynku mieszkalnego.

Ubocznie tylko należy wskazać, że pozostałe przesłanki determinujące możliwość zastosowania poboru podatku od kwot umorzonych wierzytelności z tytułu kredytu mieszkaniowego względem Wnioskodawcy, w związku z zamiarem zawarcia ugody z bankiem, zostały przez Wnioskodawcę spełnione, tj.:

1. przysporzenie nastąpiło w okresie podanym w § 4 Rozporządzenia, w którym zaniechanie poboru podatku ma mieć miejsce;

2. zaciągnięty kredyt jest indeksowany do waluty szwajcarskiej CHF;

3. Kredyt został zabezpieczony hipotecznie;

4. Kredyt został zaciągnięty na wydatki, o których mowa w art. 21 ust. 25 pkt 1 ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych;

5. Wnioskodawca nie skorzystał dotychczas z zaniechania poboru podatku od kwot umorzonych wierzytelności z tytułu kredytu mieszkaniowego zaciągniętego na realizację innej inwestycji mieszkaniowej, niż ta, która była finansowana Kredytem.

Ocena stanowiska

Stanowisko, które przedstawił Pan we wniosku jest prawidłowe.

Uzasadnienie interpretacji indywidualnej

Zgodnie z treścią art. 9 ust. 1 ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (t. j. Dz. U. z 2025 r. poz. 163 ze zm.):

Opodatkowaniu podatkiem dochodowym podlegają wszelkiego rodzaju dochody, z wyjątkiem dochodów wymienionych w art. 21, 52, 52a i 52c oraz dochodów, od których na podstawie przepisów Ordynacji podatkowej zaniechano poboru podatku.

W myśl art. 9 ust. 1a ww. ustawy:

Jeżeli podatnik uzyskuje dochody z więcej niż jednego źródła, przedmiotem opodatkowania w danym roku podatkowym jest, z zastrzeżeniem art. 25e, art. 29-30cb, art. 30da-30dh, art. 30e-30g, art. 30j-30p oraz art. 44 ust. 7e i 7f, suma dochodów z wszystkich źródeł przychodów.

Stosownie do art. 9 ust. 2 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych:

Dochodem ze źródła przychodów, jeżeli przepisy art. 23o, art. 23u, art. 24-24b, art. 24c, art. 24e, art. 30ca, art. 30da oraz art. 30f nie stanowią inaczej, jest nadwyżka sumy przychodów z tego źródła nad kosztami ich uzyskania osiągnięta w roku podatkowym. Jeżeli koszty uzyskania przekraczają sumę przychodów, różnica jest stratą ze źródła przychodów.

Jak stanowi art. 11 ust. 1 ww. ustawy:

Przychodami, z zastrzeżeniem art. 14-15, art. 17 ust. 1 pkt 6, 9, 10 w zakresie realizacji praw wynikających z pochodnych instrumentów finansowych, pkt 11, art. 19, art. 25b, art. 30ca, art. 30da i art. 30f, są otrzymane lub postawione do dyspozycji podatnika w roku kalendarzowym pieniądze i wartości pieniężne oraz wartość otrzymanych świadczeń w naturze i innych nieodpłatnych świadczeń.

Z przedstawionych przepisów wynika, że opodatkowaniu podatkiem dochodowym od osób fizycznych podlega – co do zasady – każdy dochód osiągnięty przez osobę fizyczną. Zgodnie natomiast z definicją dochodu jest nim nadwyżka przychodów ze źródła nad kosztami jego uzyskania. Pojęciem pierwotnym dla dochodu jest więc pojęcie przychodu. Ten z kolei definiowany jest przez ustawodawcę, czemu dał wyraz w art. 11 ust. 1 ww. ustawy, jako otrzymane lub postawione do dyspozycji podatnika w roku kalendarzowym pieniądze i wartości pieniężne oraz wartość otrzymanych świadczeń w naturze i innych nieodpłatnych świadczeń. Niemniej jednak z definicji tej wywieść można również, że za przychody podatkowe mogą być uznane tylko takie świadczenia, które są określonym przyrostem majątkowym (zarówno zwiększającym aktywa, jak i zmniejszającym pasywa) o charakterze definitywnym, niemające charakteru zwrotnego.

O uzyskaniu przychodu w rozumieniu ustawy o podatku dochodowym do osób fizycznych można więc mówić w każdej sytuacji gdy podatnik – czy to na skutek otrzymania określonych wartości majątkowych (środków pieniężnych, świadczeń w naturze czy też innych nieodpłatnych świadczeń), czy też gdy na skutek określonego zdarzenia powodującego zmniejszenie jego zobowiązań wobec innych podmiotów – uzyskuje określone przysporzenie majątkowe.

Dla celów podatkowych przyjmuje się – co znajduje potwierdzenie w orzecznictwie – że pojęcie nieodpłatnego świadczenia, o którym mowa w art. 11 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, ma szerszy zakres niż w prawie cywilnym. Obejmuje ono bowiem wszystkie zjawiska gospodarcze i zdarzenia prawne, których następstwem jest uzyskanie korzyści kosztem innego podmiotu, lub te wszystkie zdarzenia prawne i zdarzenia gospodarcze, których skutkiem jest nieodpłatne, to jest niezwiązane z kosztami lub inną formą ekwiwalentu, przysporzenie majątku tej osobie, mające konkretny wymiar finansowy.

Ustawa o podatku dochodowym od osób fizycznych wyraźnie rozróżnia źródła przychodów oraz sposób opodatkowania dochodów z poszczególnych źródeł.

Stosownie do przepisów tej ustawy odrębnym źródłem przychodów są określone w art. 10 ust. 1 pkt 9 – inne źródła.

W myśl art. 20 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych:

Za przychody z innych źródeł, o których mowa w art. 10 ust. 1 pkt 9, uważa się w szczególności: kwoty wypłacone po śmierci członka otwartego funduszu emerytalnego wskazanej przez niego osobie lub członkowi jego najbliższej rodziny, w rozumieniu przepisów o organizacji i funkcjonowaniu funduszy emerytalnych, kwoty uzyskane z tytułu zwrotu z indywidualnego konta zabezpieczenia emerytalnego oraz wypłaty z indywidualnego konta zabezpieczenia emerytalnego, w tym także dokonane na rzecz osoby uprawnionej na wypadek śmierci oszczędzającego, zasiłki pieniężne z ubezpieczenia społecznego, alimenty, stypendia, świadczenia otrzymane z tytułu umowy o pomocy przy zbiorach, dotacje (subwencje) inne niż wymienione w art. 14, dopłaty, nagrody i inne nieodpłatne świadczenia nienależące do przychodów określonych w art. 12-14 i art. 17.

Użycie w powyższym przepisie sformułowania „w szczególności”, wskazuje, że definicja przychodów z innych źródeł ma charakter otwarty i nie ma przeszkód, aby do tej kategorii zaliczyć również przychody inne niż wymienione wprost w przepisie art. 20 ust. 1 ustawy. O przychodzie podatkowym z innych źródeł będziemy mówić w każdym przypadku, kiedy u podatnika wystąpią realne korzyści majątkowe.

Przystępując do oceny skutków podatkowych umorzenia przez bank wierzytelności od kredytu mieszkalnego, zaciągniętego przez Pana, wskazuję, że instytucja kredytu uregulowana została przepisami ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. Prawo bankowe (t. j. Dz. U. z 2025 r. poz. 418 ze zm.).

Zgodnie z treścią art. 69 ust. 1 ww. ustawy:

Przez umowę kredytu bank zobowiązuje się oddać do dyspozycji kredytobiorcy na czas oznaczony w umowie kwotę środków pieniężnych z przeznaczeniem na ustalony cel, a kredytobiorca zobowiązuje się do korzystania z niej na warunkach określonych w umowie, zwrotu kwoty wykorzystanego kredytu wraz z odsetkami w oznaczonych terminach spłaty oraz zapłaty prowizji od udzielonego kredytu.

Z kolei umorzenie wierzytelności następuje w przypadku zwolnienia z długu, czyli zrzeczenia się przez wierzyciela prawa do wierzytelności, bez uzyskania świadczenia ze strony dłużnika. Takie zrzeczenie się, pod warunkiem, że dłużnik je przyjmie, powoduje, że zobowiązanie wygasa.

Zgodnie bowiem z instytucją zwolnienia z długu uregulowaną w art. 508 ustawy z dnia 23 kwietnia 1964 r. Kodeks cywilny (t. j. Dz. U. z 2024 r. poz. 1061 ze zm.):

Zobowiązanie wygasa, gdy wierzyciel zwalnia dłużnika z długu, a dłużnik zwolnienie przyjmuje.

Tak więc, dla umorzenia wierzytelności konieczna jest zgoda dłużnika (np. uzyskana w wyniku ugody, czy poprzez oświadczenie).

Otrzymanie kredytu i jego spłata na warunkach przewidzianych w umowie kredytowej są obojętne podatkowo. Przychód po stronie kredytobiorcy pojawia się w przypadku, kiedy dochodzi do umorzenia kredytu, jego części lub odsetek. Wtedy bowiem kredytobiorca osiąga konkretne przysporzenie majątkowe (przychód w rozumieniu ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych).

Tym samym, umorzoną kwotę wierzytelności z tytułu kredytu mieszkaniowego należy zakwalifikować do przychodu z innych źródeł, o którym mowa w art. 10 ust. 1 pkt 9 w zw. z art. 20 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych.

W tym miejscu wskazać należy na rozporządzenie Ministra Finansów z dnia 11 marca 2022 r. w sprawie zaniechania poboru podatku dochodowego od niektórych dochodów (przychodów) związanych z kredytem hipotecznym udzielonym na cele mieszkaniowe (t. j. Dz. U. z 2024 r. poz. 102 z zm.).

Zgodnie z § 1 ww. rozporządzenia Ministra Finansów:

1. Zarządza się zaniechanie poboru podatku dochodowego od osób fizycznych od kwot:

1) umorzonych osobie fizycznej wierzytelności z tytułu kredytu mieszkaniowego, w przypadku gdy:

a) kredyt mieszkaniowy został zaciągnięty na realizację jednej inwestycji mieszkaniowej, a w przypadku więcej niż jednego kredytu mieszkaniowego - gdy kredyty mieszkaniowe zostały zaciągnięte na realizację wyłącznie jednej inwestycji mieszkaniowej, oraz

b) osoba fizyczna będąca stroną umowy kredytu mieszkaniowego nie korzystała z zaniechania poboru podatku od kwot umorzonych wierzytelności z tytułu kredytu mieszkaniowego zaciągniętego na realizację innej niż określona w lit. a inwestycji mieszkaniowej;

2) otrzymanych przez osobę fizyczną świadczeń z tytułu kredytu mieszkaniowego udzielonego w walucie obcej lub w złotych, lecz nominowanego lub indeksowanego do waluty obcej, w związku z powstaniem przychodu z tytułu zastosowania ujemnego oprocentowania.

2. Kwoty wierzytelności, o których mowa w ust. 1 pkt 1, obejmują:

1) kwoty kredytu mieszkaniowego (kapitału);

2) odsetki, w tym odsetki skapitalizowane, i prowizje;

3) opłaty, jeżeli ich poniesienie przez kredytobiorcę było niezbędne do zawarcia umowy kredytu mieszkaniowego, z wyjątkiem kosztów usług dodatkowych, w szczególności ubezpieczeń.

3. W przypadku gdy kredyt mieszkaniowy został zaciągnięty również na wydatki inne niż określone w art. 21 ust. 25 pkt 1 ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (Dz. U. z 2022 r. poz. 2647, z późn. zm.), zaniechanie, o którym mowa w ust. 1 pkt 1, obejmuje kwotę wierzytelności z tytułu kredytu mieszkaniowego w części, w jakiej kwota kredytu mieszkaniowego zaciągniętego na wydatki określone w art. 21 ust. 25 pkt 1 tej ustawy pozostaje do całkowitej kwoty zaciągniętego kredytu mieszkaniowego.

4. W przypadku gdy kredyt mieszkaniowy został zastąpiony kredytem refinansowym lub gdy na jego spłatę został zaciągnięty kredyt konsolidacyjny, zaniechanie, o którym mowa w ust. 1 pkt 1, obejmuje odpowiednio kwotę wierzytelności z tytułu kredytu refinansowego lub konsolidacyjnego w części odpowiadającej kwocie wierzytelności z tytułu kredytu mieszkaniowego.

5. Przez jedną inwestycję mieszkaniową, o której mowa w ust. 1 pkt 1 lit. a, rozumie się inwestycję, której celem jest zaspokojenie potrzeb mieszkaniowych:

1) jednego gospodarstwa domowego albo

2) więcej niż jednego gospodarstwa domowego, w przypadku gdy osoby fizyczne mające zajmować wspólnie jeden budynek mieszkalny, nie mniej niż jedna osoba fizyczna z każdego takiego gospodarstwa, są osobami zaliczonymi do I grupy podatkowej w rozumieniu art. 14 ust. 3 pkt 1 ustawy z dnia 28 lipca 1983 r. o podatku od spadków i darowizn (Dz. U. z 2023 r. poz. 1774 i 1843).

6. Przez jedno gospodarstwo domowe, o którym mowa w ust. 5, rozumie się gospodarstwo prowadzone przez osobę fizyczną zajmującą jeden lokal mieszkalny albo jeden budynek mieszkalny jednorodzinny, samodzielnie lub wspólnie z innymi osobami stale z nią zamieszkującymi i gospodarującymi.

7. W przypadku gdy stroną umowy kredytu mieszkaniowego na realizację jednej inwestycji mieszkaniowej, o której mowa w ust. 1 pkt 1 lit. a, są co najmniej dwie osoby fizyczne, zaniechanie poboru podatku, o którym mowa w ust. 1 pkt 1, ma zastosowanie wyłącznie do osób, o których mowa w ust. 1 pkt 1 lit. b.

Natomiast z § 3 ust. 1 ww. rozporządzenia wynika, że:

Ilekroć w rozporządzeniu jest mowa o kredycie mieszkaniowym, należy przez to rozumieć kredyt, który został:

1) udzielony przed dniem 15 stycznia 2015 r. przez podmiot, którego działalność podlega nadzorowi państwowego organu nadzoru nad rynkiem finansowym, uprawniony do udzielania kredytów na podstawie odrębnych ustaw regulujących zasady funkcjonowania takich podmiotów, oraz

2) zabezpieczony w postaci hipoteki ustanowionej na nieruchomości lub udziale w nieruchomości lub prawie wieczystego użytkowania gruntu lub udziale w takim prawie, lub spółdzielczym własnościowym prawie do lokalu mieszkalnego lub udziale w takim prawie, lub prawie do domu jednorodzinnego w spółdzielni mieszkaniowej lub udziale w takim prawie, oraz

3) zaciągnięty na wydatki, o których mowa w art. 21 ust. 25 pkt 1 ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych.

Z kolei § 4 ww. rozporządzenia stanowi, że:

Zaniechanie, o którym mowa w § 1 i § 2, ma zastosowanie do dochodów (przychodów) uzyskanych od dnia 1 stycznia 2022 r. do dnia 31 grudnia 2026 r.

Zgodnie z treścią ww. art. 21 ust. 25 pkt 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych:

Za wydatki poniesione na cele, o których mowa w ust. 1 pkt 131, uważa się:

1) wydatki poniesione na:

a) nabycie budynku mieszkalnego, jego części lub udziału w takim budynku, lokalu mieszkalnego stanowiącego odrębną nieruchomość lub udziału w takim lokalu, a także na nabycie gruntu lub udziału w gruncie albo prawa użytkowania wieczystego gruntu lub udziału w takim prawie, związanych z tym budynkiem lub lokalem,

b) nabycie spółdzielczego własnościowego prawa do lokalu mieszkalnego lub udziału w takim prawie, prawa do domu jednorodzinnego w spółdzielni mieszkaniowej lub udziału w takim prawie,

c) nabycie gruntu pod budowę budynku mieszkalnego lub udziału w takim gruncie, prawa użytkowania wieczystego takiego gruntu lub udziału w takim prawie, w tym również z rozpoczętą budową budynku mieszkalnego, oraz nabycie innego gruntu lub udziału w gruncie, prawa użytkowania wieczystego gruntu lub udziału w takim prawie, jeżeli w okresie, o którym mowa w ust. 1 pkt 131, grunt ten zmieni przeznaczenie na grunt pod budowę budynku mieszkalnego,

d) budowę, rozbudowę, nadbudowę, przebudowę lub remont własnego budynku mieszkalnego, jego części lub własnego lokalu mieszkalnego,

e) rozbudowę, nadbudowę, przebudowę lub adaptację na cele mieszkalne własnego budynku niemieszkalnego, jego części, własnego lokalu niemieszkalnego lub własnego pomieszczenia niemieszkalnego

- położonych w państwie członkowskim Unii Europejskiej lub w innym państwie należącym do Europejskiego Obszaru Gospodarczego albo w Konfederacji Szwajcarskiej;

Dochody, od których zaniechano poboru podatku nie są wykazywane w zeznaniach rocznych i nie podlegają opodatkowaniu oraz zgłoszeniu do urzędu skarbowego.

Zaniechanie poboru podatku znajdzie zastosowanie do umorzonych osobom fizycznym kwot wierzytelności z tytułu kredytów zaciągniętych na cele mieszkaniowe i zabezpieczonych hipotecznie, udzielonych przed 15 stycznia 2015 r. przez podmioty uprawnione do udzielania kredytów na podstawie odrębnych ustaw, w przypadku, gdy osoba fizyczna będąca stroną umowy kredytu mieszkaniowego nie korzystała z zaniechania poboru podatku od kwot umorzonych wierzytelności z tytułu kredytu mieszkaniowego zaciągniętego na realizację innej niż określona w lit. a) inwestycji mieszkaniowej (§ 1 ust. 1 pkt 1 lit. b) ww. rozporządzenia). Istotne jest, żeby kredyt mieszkaniowy został przeznaczony na wydatki, o których mowa w art. 21 ust. 25 pkt 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych.

Z przedstawionego w opisie sprawy zdarzenia przyszłego wynika, że zawarł Pan umowę o kredyt hipoteczny Bankiem X. indeksowany do waluty CHF. Cel zaciągniętego kredytu został określony w umowie następująco: „Zakup gotowego mieszkania na rynku wtórnym; Kwota 260 000.00 PLN”.

Aktualnie przed Sądem Okręgowym w (...) toczy się postępowanie sądowe w przedmiocie ustalenia nieistnienia stosunku prawnego wynikającego z Kredytu. Strony sporu sądowego podjęły pertraktacje celem zawarcia ugody, która obejmować ma z założenia całkowite rozliczenia stron. Ugoda zakłada m.in. przewalutowanie Kredytu z CHF na PLN z jednoczesnym umorzeniem całkowitego pozostałego salda kredytu.

Mieszkanie, na zakup którego zaciągnięto kredyt znajduje się w budynku mieszkalnym jednorodzinnym. W budynku tym znajdują się dwa lokale mieszkalne. W jednym zamieszkuje Pan z rodziną, natomiast na drugim lokalu, na zakup którego zaciągnięty został przedmiotowy kredyt ustanowiona została służebność osobista na rzecz Pana rodziców.

W konsekwencji należy stwierdzić, iż przedmiotowy kredyt został zaciągnięty na cel inwestycji mieszkaniowej, która spełnia przesłanki określone w treści powołanego rozporządzenia. Nabyty lokal mieszkalny służył zaspokojeniu potrzeb mieszkaniowych Pana rodziców, a w przyszłości miał służyć zaspokojeniu potrzeb mieszkaniowych Pana i Pana rodziny. Lokal ten znajduje się w budynku, który spełnia ustawowe kryteria uznania go za budynek mieszkalny, a w którym zamieszkuje również Pan wraz z rodziną.

Mając na uwadze przedstawione zdarzenie przyszłe oraz powołane przepisy prawa stwierdzić należy, że umorzona przez Bank wierzytelność z tytułu kredytu zaciągniętego przez Pana w 2008 r. na zakup mieszkania na rynku wtórnym, na którym ustanowiono służebność na rzecz Pana rodziców stanowi dla Pana przychód w rozumieniu art. 11 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, z tytułu nieodpłatnych świadczeń, klasyfikowany do źródła, o którym mowa w art. 10 ust. 1 pkt 9 w zw. z art. 20 ust. 1 ww. ustawy.

Jednocześnie, do uzyskanego przez Pana przychodu związanego z umorzeniem wierzytelności z tytułu kredytu hipotecznego zastosowanie znajdzie zaniechanie poboru podatku dochodowego od osób fizycznych na podstawie rozporządzenia Ministra Finansów z 11 marca 2022 r. w sprawie zaniechania poboru podatku dochodowego od niektórych dochodów (przychodów) związanych z kredytem hipotecznym udzielonym na cele mieszkaniowe. Spełnia Pani bowiem wszystkie

Dodatkowe informacje

Informacja o zakresie rozstrzygnięcia

Interpretacja dotyczy zdarzenia przyszłego, które Pan przedstawił i stanu prawnego, który obowiązuje w dniu wydania interpretacji.

Z uwagi na to, że wniosek o wydanie interpretacji przepisów prawa podatkowego, dotyczącej stosowania przepisów ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, został złożony przez Pana jako jednego ze współkredytobiorców, zaznaczyć należy, że interpretacja nie wywiera skutku prawnego dla drugiego współkredytobiorcy, tj. Pana żony.

Pouczenie o funkcji ochronnej interpretacji

·Funkcję ochronną interpretacji indywidualnych określają przepisy art. 14k-14nb ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. – Ordynacja podatkowa (t. j. Dz. U. z 2025 r. poz. 111 ze zm.). Interpretacja będzie mogła pełnić funkcję ochronną, jeśli: Pana sytuacja będzie zgodna (tożsama) z opisem stanu faktycznego lub zdarzenia przyszłego i zastosuje się Pan do interpretacji.

·Zgodnie z art. 14na § 1 Ordynacji podatkowej:

Przepisów art. 14k-14n Ordynacji podatkowej nie stosuje się, jeśli stan faktyczny lub zdarzenie przyszłe będące przedmiotem interpretacji indywidualnej jest elementem czynności, które są przedmiotem decyzji wydanej:

1) z zastosowaniem art. 119a;

2) w związku z wystąpieniem nadużycia prawa, o którym mowa w art. 5 ust. 5 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług;

3) z zastosowaniem środków ograniczających umowne korzyści.

·Zgodnie z art. 14na § 2 Ordynacji podatkowej:

Przepisów art. 14k-14n nie stosuje się, jeżeli korzyść podatkowa, stwierdzona w decyzjach wymienionych w § 1, jest skutkiem zastosowania się do utrwalonej praktyki interpretacyjnej, interpretacji ogólnej lub objaśnień podatkowych.

Pouczenie o prawie do wniesienia skargi na interpretację

Ma Pan prawo do zaskarżenia tej interpretacji indywidualnej do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego. Zasady zaskarżania interpretacji indywidualnych reguluje ustawa z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi (t. j. Dz. U. z 2024 r. poz. 935; dalej jako „PPSA”).

Skargę do Sądu wnosi się za pośrednictwem Dyrektora KIS (art. 54 § 1 PPSA). Skargę należy wnieść w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia interpretacji indywidualnej (art. 53 § 1 PPSA):

·w formie papierowej, w dwóch egzemplarzach (oryginał i odpis) na adres: Krajowa Informacja Skarbowa, ul. Warszawska 5, 43-300 Bielsko-Biała (art. 47 § 1 PPSA), albo

·w formie dokumentu elektronicznego, w jednym egzemplarzu (bez odpisu), na adres Elektronicznej Skrzynki Podawczej Krajowej Informacji Skarbowej na platformie ePUAP: /KIS/SkrytkaESP (art. 47 § 3 i art. 54 § 1a PPSA).

Skarga na interpretację indywidualną może opierać się wyłącznie na zarzucie naruszenia przepisów postępowania, dopuszczeniu się błędu wykładni lub niewłaściwej oceny co do zastosowania przepisu prawa materialnego. Sąd jest związany zarzutami skargi oraz powołaną podstawą prawną (art. 57a PPSA).

Podstawa prawna dla wydania interpretacji

Podstawą prawną dla wydania tej interpretacji jest art. 13 § 2a oraz art. 14b § 1 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. – Ordynacja podatkowa (t. j. Dz. U. z 2025 r. poz. 111 ze zm.).