Interpretacja indywidualna – stanowisko prawidłowe

Szanowni Państwo,

stwierdzam, że Państwa stanowisko w sprawie oceny skutków podatkowych opisanego zdarzenia przyszłego w podatku dochodowym od osób fizycznych w zakresie możliwości skorzystania  z zaniechania poboru podatku dochodowego z tytułu umorzenia kredytu hipotecznego na zakup domu jednorodzinnego jest prawidłowe.

Zakres wniosku wspólnego o wydanie interpretacji indywidualnej

18 czerwca 2025 r. wpłynął Państwa wniosek o wydanie interpretacji indywidualnej. Uzupełnili go Państwo pismem z 9 września 2025 r. – w odpowiedzi na wezwanie. Treść wniosku wspólnego jest następująca:

Zainteresowani, którzy wystąpili z wnioskiem

1.Zainteresowana będąca stroną postępowania:

(...)

2.Zainteresowany niebędący stroną postępowania:

(…).

Opis zdarzenia przyszłego

Wniosek o wydanie indywidualnej interpretacji przepisów prawa podatkowego w zakresie zwolnienia z opodatkowania PIT świadczeń otrzymanych w ramach ugody z Bankiem, dotyczącej kredytu hipotecznego zaciągniętego na cele mieszkaniowe.

Wnioskodawca zawarł z Bankiem 9 lutego 2006 r. umowę kredytu hipotecznego przeznaczonego na zakup domu jednorodzinnego - celem mieszkaniowym. Kredyt został zaciągnięty wyłącznie w związku z realizacją potrzeb mieszkaniowych Wnioskodawcy. Wnioskodawca planuje zawrzeć z Bankiem jednorazową ugodę, której skutkiem będzie jeszcze w 2025 r.:

1)umorzenie całości pozostałego do spłaty zadłużenia wynikającego z ww. umowy kredytu hipotecznego,

2)wypłata dodatkowych środków pieniężnych przez Bank na rzecz Wnioskodawcy.

Ugoda ma charakter jednorazowy i nie ma związku z prowadzoną działalnością gospodarczą ani inną formą zarobkowania. Wnioskodawca nie uzyskiwał innych przychodów z tytułu „innych źródeł”,  w rozumieniu art. 20 ust. 1 ustawy o PIT, które mogłyby kolidować z zastosowaniem przepisów dotyczących zwolnienia lub zaniechania poboru podatku.

Opis wniosku

W dniu 9 lutego 2006 r. Wnioskodawcy zawarli umowę kredytu budowlanego  o nr …. w walucie wymienialnej (CHF) na realizację inwestycji mieszkaniowej, tj. zakup nieruchomości mieszkalnej położonej w … przy ulicy …….. Kredyt był zabezpieczony hipotecznie na tej nieruchomości. Kwota wypłaconego kapitału wynosiła 553 412,74 zł. Na dzień 12 lutego 2025 r. Wnioskodawcy dokonali wpłat na poczet kapitału  w wysokości 135 914,02 CHF oraz na poczet odsetek w wysokości 44 864,98 CHF.

Bank w ramach proponowanej ugody przedstawił następujące warunki:

1)umorzenie aktualnej kwoty zadłużenia w wysokości 105 129,21 CHF (stan na dzień  13 grudnia 2024 r.), co w przeliczeniu na PLN wynosi 483 058,21 zł;

2)wypłata dodatkowych środków na rzecz Wnioskodawców w wysokości 159 000 zł.

Nieruchomość, na którą zaciągnięto kredyt, stanowi współwłasność Wnioskodawców w udziałach  po 1/2 każdy. Kredyt został zaciągnięty wyłącznie na cele mieszkaniowe, a nieruchomość nie była wykorzystywana w działalności gospodarczej ani do celów innych niż mieszkaniowe. Bank wskazał,  że w związku z wypłatą dodatkowych środków w wysokości 159 000 zł wystawi formularz PIT-11, traktując tę kwotę jako przychód podlegający opodatkowaniu.

Zgodnie z umową kredytową nr ………….. z dnia 9 lutego 2006 r., kredyt  we frankach szwajcarskich został zaciągnięty na realizację inwestycji mieszkaniowej, tj. zakup nieruchomości mieszkalnej położonej w miejscowości ………. przy ulicy ..……. pod nr ……… Wnioskodawcy są współwłaścicielami nieruchomości, na nabycie której został zaciągnięty kredyt hipoteczny, w udziałach po 1/2 każdy. Wnioskodawcy (Zainteresowana będąca stroną postępowania i Zainteresowany niebędący stroną postępowania) są jedynymi kredytobiorcami wskazanego kredytu. Kredyt został zaciągnięty na zaspokojenie celów mieszkaniowych, tj. zakup nieruchomości mieszkalnej. Wnioskodawcy złożyli w Banku stosowne oświadczenie potwierdzające, że kredyt jest przeznaczony na cele mieszkaniowe. Kredyt hipoteczny został udzielony przez Bank, którego działalność podlega nadzorowi Komisji Nadzoru Finansowego, uprawniony do udzielania kredytów na podstawie ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. Prawo bankowe. Zabezpieczenie hipoteczne ustanowiono na nieruchomości mieszkalnej położonej w …. przy ulicy …., pod nr … i będącej współwłasnością Wnioskodawców.

Na pytanie Organu: „Kiedy i pomiędzy jakimi stronami została/zostanie zawarta ugoda? Na czym polegała/będzie polegała ugoda?”, Wnioskodawcy wskazali: „Ugoda nie została jeszcze zawarta. Jej zawarcie pomiędzy Wnioskodawcami a bankiem, a Bankiem, który udzielił kredytu, jest uzależnione od wyniku niniejszej interpretacji indywidualnej, tj. od potwierdzenia czy przychody  z tytułu przewalutowania i umorzenia całości zadłużenia w wysokości 105 129,21 CHF (483 058,21 zł według stanu na dzień 13 grudnia 2024 r.) oraz wypłaty dodatkowych środków w wysokości 159 000 zł podlegają zaniechaniu poboru podatku dochodowego od osób fizycznych. W przypadku uznania, że Wnioskodawcy byliby obowiązani do zapłaty podatku dochodowego od tych kwot, Wnioskodawcy nie wyrażą zgody na warunki ugody. Ugoda, jeśli zostanie zawarta, będzie polegała na: (1) przewalutowaniu pozostałego zadłużenia z CHF na PLN, (2) umorzeniu całości przewalutowanego zadłużenia, oraz (3) wypłacie dodatkowych środków na rzecz Wnioskodawców w wysokości 159 000 zł.”

Na skutek porozumienia z Bankiem, jeśli ugoda zostanie zawarta, zostanie dokonane przewalutowanie pozostałego zadłużenia z CHF na PLN oraz umorzenie całości przewalutowanego zadłużenia w wysokości 105 129,21 CHF (483 058,21 zł według stanu na dzień 13 grudnia 2024 r.).  Na skutek ugody, jeśli zostanie zawarta, dojdzie do przewalutowania kredytu oraz umorzenia całości przewalutowanego zadłużenia. Przewalutowanie będzie polegało na przeliczeniu kapitału pozostałego do spłaty z CHF na PLN według kursu ustalonego w ugodzie, co stanowi zmianę sposobu wykonania zobowiązania. Następnie całość przewalutowanego zadłużenia zostanie umorzona. Przewalutowanie i umorzenie kredytu, jeśli ugoda zostanie zawarta, zostaną dokonane na podstawie ugody cywilnoprawnej pomiędzy Wnioskodawcami a Bankiem, zgodnie z przepisami Kodeksu cywilnego (art. 506 Kodeksu cywilnego w zw. z art. 353¹ Kodeksu cywilnego).

Ugoda, jeśli zostanie zawarta, będzie zawierała następujące ustalenia:

1)przewalutowanie pozostałego zadłużenia z CHF na PLN według kursu ustalonego w ugodzie,

2)umorzenie całości przewalutowanego zadłużenia w wysokości 105 129,21 CHF (483 058,21 zł według stanu na dzień 13 grudnia 2024 r.),

3)wypłata dodatkowych środków na rzecz Wnioskodawców w wysokości 159 000 zł. Ugoda nie przewiduje spłaty pozostałej należności, ponieważ całość zadłużenia zostanie umorzona.

Wysokość kwoty objętej przewalutowaniem i umorzeniem wynosi 105 129,21 CHF, co w przeliczeniu na PLN stanowi 483 058,21 zł (stan na dzień 13 grudnia 2024 r.). Ugoda dotyczy przewalutowania  i umorzenia wierzytelności w wysokości 105 129,21 CHF (483 058,21 zł), która obejmuje pozostałą kwotę kapitału kredytu. Kwota ta nie obejmuje odsetek skapitalizowanych, odsetek karnych ani opłat związanych z zawarciem umowy kredytu. Wnioskodawcy nie mają informacji, aby w skład kwoty umorzenia wchodziły odsetki karne, a w umowie kredytu nie określono zasad naliczania takich odsetek, ponieważ nie były one stosowane.

Przewalutowanie i umorzenie kwoty kredytu hipotecznego, jeśli ugoda zostanie zawarta, będzie dotyczyło wszystkich współkredytobiorców, tj. Zainteresowanej będącej stroną postępowania  i Zainteresowanego niebędącego stroną postępowania i skutkowało będzie wygaśnięciem zobowiązania wobec Banku w całości po stronie każdego ze współkredytobiorców odpowiadających solidarnie za dług. Wnioskodawcy nie korzystali w przeszłości z umorzenia wierzytelności z tytułu innego kredytu zabezpieczonego hipotecznie, zaciągniętego na własne cele mieszkaniowe, o którym mowa w Rozporządzeniu Ministra Finansów z dnia 15 grudnia 2023 r.

Na pytanie Organu: „W odniesieniu do wskazanej we wniosku „wypłaty dodatkowych środków” proszę wskazać: Czy ww. kwota została już Państwu wypłacona przez bank, a jeżeli tak, to kiedy?”, Wnioskodawcy wskazali, że wypłata jest planowana w ramach zawarcia ugody, którego termin jest uzależniony od wyniku niniejszej interpretacji indywidualnej.

Kwota dodatkowa nie stanowi świadczenia z tytułu zastosowania ujemnego oprocentowania. Kwota 159 000 zł stanowi zwrot nadpłaconego przez Kredytobiorców kapitału i odsetek.

Na pytanie Organu: „Czy ww. kwota stanowi przysporzenie ponad kwoty uiszczane przez Państwa tytułem spłaty kredytu hipotecznego?”, Wnioskodawcy odpowiedzieli: „NIE, kwota 159 000 zł stanowi zwrot nadpłaconego przez Kredytobiorców kapitału i odsetek.”

Na pytanie Organu: „Czy z ugody wynika/będzie wynikać, że ww. kwota jest zwrotem na Państwa rzecz środków pieniężnych, które wcześniej, na mocy umowy finansowania kredytu hipotecznego walutowego, przekazali Państwo na rzecz banku w ramach spłaty rat kapitałowo-odsetkowych  od otrzymanego finansowania? Jeśli niejaki ma status?”, Wnioskodawcy wskazali: „Tak, natomiast  z treści ugody wynika, że kwota 159 000 zł nie jest zwrotem środków pieniężnych przekazanych wcześniej przez Wnioskodawców na rzecz banku w ramach spłaty rat kapitałowo-odsetkowych. Kwota ta ma status bonusu/dodatkowego wynagrodzenia w ramach zadośćuczynienia wypłaconego przez bank w związku z ugodą.”

Kwota 159 000 zł została ustalona w ramach negocjacji ugodowych z Bankiem, stanowiąca nadpłatę dokonaną przez Kredytobiorców w ramach spłacanych rat kapitałowo-odsetkowych.

Na pytanie Organu: „Czy ugoda z Bankiem wyodrębnia ww. kwotę jako odrębne świadczenie banku na Państwa rzecz (czyli świadczenie inne niż zwrot nadpłaconego kredytu, tj. kapitału)?”, Wnioskodawcy wskazali: „Tak, ugoda z bankiem wyodrębnia kwotę 159 000 zł jako odrębne świadczenie banku na rzecz Wnioskodawców, tj. jako bonus/dodatkowe wynagrodzenie w ramach zadośćuczynienia, a nie jako zwrot nadpłaconego kredytu, który zdaniem Wnioskodawców nastąpił.”

Uzupełnienie wniosku

Kwota 159 000 zł w opinii Banku nie stanowi bezpośrednio zwrotu części nadpłaconego kapitału  i odsetek uiszczonych w ramach rat kredytu hipotecznego. Jest to kwota traktowana przez Bank jako bonus/dodatkowe wynagrodzenie w ramach zadośćuczynienia.

W rzeczywistości jest to kwota, którą Wnioskodawcy wpłacili do Banku w ramach dokonywanych spłat rat kapitałowo-odsetkowych, a wykraczająca ponad otrzymany kapitał. Do dnia  31 stycznia 2025 r. Wnioskodawcy wpłacili do Banku 149 670,88 zł i 127 645,76 CHF (w przeliczeniu po kursie z dnia 4 września 2025 r., tj. 4,54 daje kwotę 579 511,75 zł). Tym samym, łącza kwota dokonanych wpłat wynosi 729 182,63 zł. Udostępniony został Wnioskodawcom kapitał w kwocie  553 412,74 zł. Zatem nadpłata nad kapitałem wynosi 175 769,89 zł. W związku z powyższym, kwota zwracana przez Bank, znajduje pełne pokrycie w kwocie dokonanej przez Wnioskodawców nadpłaty.

Wnioskodawcy na pytanie czy kwota 159 000 zł, którą otrzymają od Banku, mieści się w kwocie wpłacanej przez Nich podczas spłaty kredytu, wskazali, że tak. Zgodnie z powyższym, znajduje ona pokrycie w kwocie nadpłaconej nad kapitałem.

Na pytanie Organu: „Dlaczego Bank wypłaci kwotę 159 000 zł - jakim tytułem ją wypłaci, z czego wynika ta wypłata, jaki ma charakter? W szczególności, czy jest to (proszę o jednoznaczne wskazanie): zwrot środków, które zostały wpłacone do Banku tytułem spłaty kapitału, odsetek (rat kredytowo-odsetkowych) i innych opłat związanych z kredytem, a które w wyniku ponownego przeliczenia zobowiązań kredytowych według kursów waluty przyjętych w ugodzie, zostały uznane za nadpłatę kredytu nienależną Bankowi albo zwrot środków wpłaconych wcześniej do Banku, które zostały w ugodzie uznane za nienależne Bankowi?, Wnioskodawcy wskazali: „W opinii Banku kwota ta ma status bonusu/dodatkowego wynagrodzenia w ramach zadośćuczynienia wypłaconego przez Bank w związku z ugodą, ustalona w ramach negocjacji ugodowych z Bankiem za stosowanie niedozwolonych klauzul walutowych w umowie kredytu. Bank wyodrębnia tę kwotę jako odrębne świadczenie, a nie jako zwrot nadpłaconego kapitału. Natomiast, odwołując się do powyższych treści kwota mieści się w ramach dokonanej nadpłaty w związku z uiszczanymi ratami  kapitałowo-odsetkowymi.”

Na pytanie czy zwrot środków pieniężnych: to odszkodowanie ze strony Banku (jeśli tak, za jakie szkody), to wynagrodzenie za zaniechanie dochodzenia przez Wnioskodawców roszczeń wobec Banku na drodze sądowej lub odstąpienie od takich roszczeń, to zadośćuczynienie ze strony Banku na rzecz Wnioskodawców (jeśli tak, z tytułu jakich krzywd), to świadczenie z tytułu kredytu mieszkaniowego związanym z powstaniem przychodu z tytułu zastosowania ujemnego oprocentowania?, Wnioskodawcy wskazali, że kwota ta w ugodzie ma status bonusu/dodatkowego wynagrodzenia w ramach zadośćuczynienia wypłaconego przez Bank w związku z ugodą,  za stosowanie niedozwolonych klauzul walutowych w umowie kredytu. Jednakże nie zmienia  to faktu, że mieści się w ramach dokonanej nadpłaty w związku z uiszczanymi ratami  kapitałowo-odsetkowymi.

Dodatkowe informacje dotyczące sprawy

W uzupełnieniu pytań z wezwania z dnia 22 kwietnia 2025 r., sygn. 0113-KDIPT2-2.4011.251.2025.1.EC, Wnioskodawcy potwierdzają następujące fakty, które pozostają niezmienione:

·Cel kredytu: Kredyt budowlany nr ….w CHF został zaciągnięty  9 lutego 2006 r. na realizację inwestycji mieszkaniowej, tj. zakup nieruchomości mieszkalnej położonej w ……… przy ul. ………………..

·Właściciele/Współwłaściciele: Wnioskodawcy są współwłaścicielami nieruchomości,  w udziałach po 1/2 każdy.

·Kredytobiorcy: Wnioskodawcy są kredytobiorcami.

·Cel mieszkaniowy: Kredyt został zaciągnięty na zaspokojenie celów mieszkaniowych,  co Wnioskodawcy potwierdzili stosownym oświadczeniem w Banku.

·Bank: Kredyt został udzielony przez Bank podlegający nadzorowi Komisji Nadzoru Finansowego.

·Zabezpieczenie hipoteczne: Zabezpieczenie ustanowiono na nieruchomości mieszkalnej  w …………… przy ul. …………..

·Ugoda: Ugoda nie została jeszcze zawarta. Jej zawarcie jest uzależnione od wyniku interpretacji. Ugoda będzie polegała na przewalutowaniu pozostałego zadłużenia z CHF  na PLN, umorzeniu całości przewalutowanego zadłużenia (105 129,21 CHF, czyli 483 058,21 zł na dzień 13 grudnia 2024 r.) oraz wypłacie dodatkowych środków (159 000 zł).

·Podstawa prawna przewalutowania/umorzenia: Ugoda cywilnoprawna zgodnie z przepisami Kodeksu cywilnego (art. 506 KC w zw. z art. 353¹ KC).

·Skład kwoty umorzenia: Kwota umorzenia obejmuje pozostałą kwotę kapitału kredytu  i nie obejmuje odsetek skapitalizowanych, karnych ani opłat.

·Umorzenie dla wszystkich współkredytobiorców: Przewalutowanie i umorzenie będą dotyczyły wszystkich współkredytobiorców i skutkowały wygaśnięciem zobowiązania  w całości.

·Brak wcześniejszych ulg: Wnioskodawcy nie korzystali w przeszłości z umorzenia wierzytelności z tytułu innego kredytu mieszkaniowego, o którym mowa w ww. Rozporządzeniu Ministra Finansów.

·Mediacje: Planowane są mediacje przed Sądem …. przy Krajowej Izbie Gospodarczej. Koszty mediacji pokryje Bank. Postępowanie mediacyjne jest poufne,  a po podpisaniu ugody zostanie złożony wniosek o jej zatwierdzenie do Sądu powszechnego.

Pytanie (przeformułowane w uzupełnieniu wniosku)

Czy jednorazowe świadczenia uzyskane przez Wnioskodawców w ramach ugody z Bankiem dotyczącej umowy kredytu hipotecznego zaciągniętego wyłącznie na cele mieszkaniowe, tj.:

-umorzenie całości zadłużenia oraz

-wypłata dodatkowych środków w kwocie 159 000 zł,

podlegają opodatkowaniu podatkiem dochodowym od osób fizycznych w świetle art. 9 ust. 1  i art. 20 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych oraz/lub podlegają zaniechaniu poboru podatku zgodnie z Rozporządzeniem Ministra Finansów z dnia 15 grudnia 2023 r. w sprawie zaniechania poboru podatku dochodowego od osób fizycznych od niektórych dochodów (przychodów) związanych z kredytem hipotecznym (Dz. U. z 2023 r. poz. 2762 z późn. zm.)?

Przedmiotem niniejszej interpretacji jest odpowiedź na Państwa pytanie w części dotyczącej umorzenia całości zadłużenia w ramach ugody z Bankiem. Natomiast, w części dotyczącej wypłaty dodatkowych środków w ramach ugody z Bankiem zostanie wydane odrębne rozstrzygnięcie.

Państwa stanowisko w sprawie (przeformułowane w uzupełnieniu wniosku)

W ocenie Wnioskodawców, jednorazowe świadczenia w postaci umorzenia całości zadłużenia kredytowego oraz wypłaty dodatkowych środków w ramach ugody z Bankiem, dotyczącej kredytu hipotecznego zaciągniętego na cele mieszkaniowe, nie powinny podlegać opodatkowaniu podatkiem dochodowym od osób fizycznych, lub też powinien mieć do nich zastosowanie reżim zaniechania poboru podatku.

Uzasadnienie stanowiska

1.Zastosowanie Rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 15 grudnia 2023 r.:

Rozporządzenie Ministra Finansów z dnia 15 grudnia 2023 r. (Dz. U. z 2023 r. poz. 2762 z późn. zm.), przewiduje zaniechanie poboru podatku dochodowego od osób fizycznych od niektórych dochodów (przychodów) związanych z kredytem hipotecznym.

Wnioskodawcy uważają, że świadczenia wynikające z planowanej ugody, spełniają warunki określone w tym rozporządzeniu, ponieważ dotyczą kredytu hipotecznego zaciągniętego na realizację jednej inwestycji mieszkaniowej przed 15 stycznia 2015 r. i jest on zabezpieczony hipotecznie. Umorzenie całości zadłużenia, które obejmuje pozostałą kwotę kapitału kredytu, powinno korzystać z tego zaniechania poboru podatku.

2.Charakter kwoty dodatkowej w świetle art. 9 ust. 11, art. 20 ust. 1 ustawy o PIT:

W odniesieniu do kwoty dodatkowych środków w wysokości 159 000 zł, traktowanej przez Bank jako przychód podlegający opodatkowaniu, a przez Wnioskodawców jako bonus/zadośćuczynienie za niedozwolone klauzule walutowe, Wnioskodawcy wnoszą o indywidualną ocenę jej statusu podatkowego. Wnioskodawcy chcieliby uzyskać interpretację, czy taki rodzaj świadczenia może być w całości lub w części wyłączony z opodatkowania, np. jako odszkodowanie lub zadośćuczynienie, które nie stanowi przychodu podlegającego opodatkowaniu zgodnie z ogólnymi zasadami ustawy  o podatku dochodowym od osób fizycznych (art. 9 ust. 1 i art. 20 ust. 1).

Wnioskodawcy stoją na stanowisku, że całość świadczeń wynikających z planowanej ugody  z Bankiem, tj. umorzenie całości zadłużenia kredytowego oraz wypłata dodatkowych środków, powinna być traktowana w sposób korzystny podatkowo, w oparciu o wskazane powyżej przepisy.

Ocena stanowiska

Stanowisko, które przedstawili Państwo we wniosku jest prawidłowe.

Uzasadnienie interpretacji indywidualnej

Reguły dotyczące opodatkowania

Zgodnie z treścią art. 9 ust. 1 ustawy z 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (t. j. Dz. U. z 2025 r. poz. 163 ze zm.):

Powołany przepis wyraża tzw. zasadę powszechności opodatkowania. Regułą jest, że każdy dochód osiągnięty przez osobę fizyczną podlega opodatkowaniu, wyjątkiem zaś jest sytuacja, gdy dochód opodatkowaniu nie podlega. Wyjątki od omawianej zasady dotyczą:

• dochodów, które zostały wprost wymienione przez ustawodawcę w art. 21, 52, 52a i 52c ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych jako zwolnione z podatku oraz
• dochodów, od których zaniechano poboru podatku w drodze rozporządzenia ministra właściwego do spraw finansów publicznych wydanego na podstawie art. 22 ustawy Ordynacja podatkowa (rozporządzenie takie może być wydane w przypadkach uzasadnionych interesem publicznym lub ważnym interesem podatników).

W myśl art. 9 ust. 1a ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych:

Stosownie do art. 9 ust. 2 ww. ustawy:

Jak stanowi art. 11 ust. 1 cytowanej ustawy:

Z przedstawionych przepisów wynika, że opodatkowaniu podatkiem dochodowym od osób fizycznych podlega – co do zasady – każdy dochód osiągnięty przez osobę fizyczną. Zgodnie natomiast z definicją dochodu jest nim nadwyżka przychodów ze źródła nad kosztami jego uzyskania. Pojęciem pierwotnym dla dochodu jest więc pojęcie przychodu. Ten z kolei definiowany jest przez ustawodawcę, czemu dał wyraz w art. 11 ust. 1, jako otrzymane lub postawione do dyspozycji podatnika w roku kalendarzowym pieniądze i wartości pieniężne oraz wartość otrzymanych świadczeń w naturze i innych nieodpłatnych świadczeń. Niemniej jednak z definicji tej wywieść można również, że za przychody podatkowe mogą być uznane tylko takie świadczenia, które są określonym przyrostem majątkowym (zarówno zwiększającym aktywa, jak i zmniejszającym pasywa) o charakterze definitywnym, niemające charakteru zwrotnego.

O uzyskaniu przychodu w rozumieniu ustawy o podatku dochodowym do osób fizycznych można więc mówić, w każdej sytuacji, gdy podatnik – czy to na skutek otrzymania określonych wartości majątkowych (środków pieniężnych, świadczeń w naturze czy też innych nieodpłatnych świadczeń), czy też gdy na skutek określonego zdarzenia powodującego zmniejszenie jego zobowiązań wobec innych podmiotów – uzyskuje określone przysporzenie majątkowe.

Wskazać również należy, że dla celów podatkowych przyjmuje się – co znajduje potwierdzenie  w orzecznictwie – że pojęcie nieodpłatnego świadczenia, o którym mowa w art. 11 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, ma szerszy zakres niż w prawie cywilnym. Obejmuje ono bowiem wszystkie zjawiska gospodarcze i zdarzenia prawne, których następstwem jest uzyskanie korzyści kosztem innego podmiotu, lub te wszystkie zdarzenia prawne i zdarzenia gospodarcze, których skutkiem jest nieodpłatne, to jest niezwiązane z kosztami lub inną formą ekwiwalentu, przysporzenie majątku tej osobie, mające konkretny wymiar finansowy.

Źródła przychodów

Ustawa o podatku dochodowym od osób fizycznych wyraźnie rozróżnia źródła przychodów oraz sposób opodatkowania dochodów z poszczególnych źródeł.

W myśl art. 10 ust. 1 pkt 9 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych:

Stosownie do art. 20 ust. 1 ww. ustawy:

Użycie w powyższym przepisie sformułowania „w szczególności”, wskazuje, że definicja przychodów z innych źródeł ma charakter otwarty i nie ma przeszkód, aby do tej kategorii zaliczyć również przychody inne niż wymienione wprost w przepisie art. 20 ust. 1 ustawy. O przychodzie podatkowym z innych źródeł będziemy mówić w każdym przypadku, kiedy u podatnika wystąpią realne korzyści majątkowe.

Na mocy art. 42a ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych:

Wskazali Państwo m.in., że na podstawie ugody (jeżeli zostanie ona zawarta) pozostałe do spłaty zadłużenie zostanie przewalutowane z CHF na PLN, według kursu ustalonego w ugodzie.

Umorzenie wierzytelności

Należy w tym miejscu wyjaśnić, że umorzenie wierzytelności następuje w przypadku zwolnienia  z długu, czyli zrzeczenia się przez wierzyciela prawa do wierzytelności, bez uzyskania świadczenia  ze strony dłużnika. Takie zrzeczenie się, pod warunkiem, że dłużnik je przyjmie, powoduje,  że zobowiązanie wygasa.

Zgodnie bowiem z instytucją zwolnienia z długu uregulowaną w art. 508 ustawy Kodeks cywilny:

Tak więc dla umorzenia wierzytelności koniecznym jest zgoda dłużnika (np. uzyskana w wyniku ugody, czy poprzez oświadczenie).

Otrzymanie kredytu i jego spłata na warunkach przewidzianych w umowie kredytowej są obojętne podatkowo. Przychód po stronie kredytobiorcy pojawia się w przypadku, kiedy dochodzi do umorzenia kredytu, jego części lub odsetek. Wtedy bowiem kredytobiorca osiąga konkretne przysporzenie majątkowe (przychód w rozumieniu ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych).

Tym samym, umorzona Państwu kwota wierzytelności z tytułu zaciągniętego kredytu (kwota kapitału i odsetek) – jeżeli ugoda zostanie zawarta, będzie stanowić przychód w rozumieniu art. 11 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych z tytułu nieodpłatnych świadczeń, klasyfikowany do źródła, o którym mowa w art. 10 ust. 1 pkt 9 w zw. z art. 20 ust. 1 ww. ustawy.

Zaniechanie poboru podatku

Jednakże zgodnie z § 1 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 11 marca 2022 r. w sprawie zaniechania poboru podatku dochodowego od niektórych dochodów (przychodów) związanych z kredytem hipotecznym udzielonym na cele mieszkaniowe (t. j. Dz. U. z 2024 r. poz. 102 ze zm.) w aktualnie obowiązującym brzmieniu zmienionym Rozporządzeniem Ministra Finansów z 20 grudnia 2024 r. (Dz. U. 2024 poz. 1912):

Z kolei § 4 cytowanego rozporządzenia stanowi, że:

Stosownie do § 4a tego rozporządzenia:

Natomiast w myśl § 3 komentowanego rozporządzenia:

Zgodnie z treścią ww. art. 21 ust. 25 pkt 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych:

Zatem zaniechanie poboru podatku do umorzonych osobom fizycznym kwot wierzytelności z tytułu kredytów znajdzie zastosowanie, jeżeli zostaną spełnione łącznie następujące przesłanki:

-kredyt był zaciągnięty na realizację inwestycji mieszkaniowej;

-kredyt był udzielony przed dniem 15 stycznia 2015 r. przez podmioty uprawnione do udzielania kredytów na podstawie odrębnych ustaw;

-kredyt był zabezpieczony hipotecznie;

-kredytobiorca nie korzystał wcześniej z umorzenia zobowiązania z tytułu innego kredytu na własne cele mieszkaniowe zabezpieczonego hipotecznie.

Państwa skutki podatkowe z tytułu umorzenia wierzytelności

Z opisu sprawy wynika, że

• 9 lutego 2006 r. zawarli Państwo umowę kredytu budowlanego w walucie CHF na realizację jednej inwestycji mieszkaniowej, tj. zakup nieruchomości mieszkalnej, są Państwo jedynymi kredytobiorcami;
• kredyt hipoteczny został udzielony przez Bank, którego działalność podlega nadzorowi Komisji Nadzoru Finansowego, uprawniony do udzielania kredytów na podstawie ustawy z dnia  29 sierpnia 1997 r. - Prawo bankowe;
• zakupiona nieruchomość stanowi Państwa własność w udziałach po 1/2 i służy realizacji Państwa celów mieszkaniowych;
• zabezpieczenie hipoteczne kredytu ustanowiono na zakupionej nieruchomości;
• nie korzystali Państwo w przeszłości z umorzenia wierzytelności z tytułu innego kredytu zabezpieczonego hipotecznie, zaciągniętego na własne cele mieszkaniowe, o którym mowa  w Rozporządzeniu Ministra Finansów z dnia 15 grudnia 2023 r.;
• rozważają Państwo zawarcie ugody z Bankiem, na podstawie której dojdzie do przewalutowania kredytu oraz umorzenia całości przewalutowanego zadłużenia;
• przewalutowanie i umorzenie kwoty kredytu hipotecznego będzie dotyczyło wszystkich współkredytobiorców i będzie skutkowało wygaśnięciem zobowiązania wobec Banku  w całości po stronie każdego ze współkredytobiorców odpowiadających solidarnie za dług.

Mając na uwadze przedstawiony we wniosku opis sprawy oraz powołane przepisy prawa stwierdzam, że umorzona przez Bank (jeżeli dojdzie do zawarcia ugody z Bankiem), kwota kredytu (kapitału), będzie stanowiła dla Państwa przychód w rozumieniu art. 11 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, z tytułu nieodpłatnych świadczeń klasyfikowany do źródła, o którym mowa w art. 10 ust. 1 pkt 9 w zw. z art. 20 ust. 1 ww. ustawy.

Jednocześnie wskazuję, że w przypadku uzyskania przez Państwa przychodu związanego  z umorzeniem wierzytelności z tytułu zaciągniętego w 2006 r. kredytu budowlanego (na jedną inwestycję mieszkaniową), zastosowanie znajdzie zaniechanie poboru podatku dochodowego od osób fizycznych na podstawie rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 11 marca 2022 r. w sprawie zaniechania poboru podatku dochodowego od niektórych dochodów (przychodów) związanych  z kredytem hipotecznym udzielonym na cele mieszkaniowe. Spełniają Państwo wszystkie przesłanki umożliwiające zastosowanie ww. zaniechania.

Jednocześnie wyjaśnić należy, że w przedmiotowej sprawie w przypadku uzyskania przez Państwa przychodu związanego z umorzeniem wierzytelności z tytułu zaciągniętego w 2006 r. kredytu budowlanego zastosowanie znajdzie wyłącznie rozporządzenie Ministra Finansów z dnia 11 marca 2022 r. w sprawie zaniechania poboru podatku dochodowego od niektórych dochodów (przychodów) związanych z kredytem hipotecznym udzielonym na cele mieszkaniowe, a nie jak wskazali Państwo w pytaniu oraz we własnym stanowisku w sprawie oceny prawnej – rozporządzenie Ministra Finansów z dnia 15 grudnia 2023 r. w sprawie zaniechania poboru podatku dochodowego od osób fizycznych od niektórych dochodów (przychodów) związanych z kredytem hipotecznym.

Dodatkowe informacje

Informacja o zakresie rozstrzygnięcia

Interpretacja dotyczy zdarzenia przyszłego, które Państwo przedstawili i stanu prawnego, który obowiązuje w dniu wydania interpretacji.

Procedura wydawania indywidualnych interpretacji przepisów prawa podatkowego nie podlega regułom przewidzianym dla postępowania podatkowego, czy kontrolnego. Organ wydający interpretacje opiera się wyłącznie na opisie stanu faktycznego lub zdarzenia przyszłego przedstawionego we wniosku. Postępowanie w sprawie wydania interpretacji indywidualnej ma na celu wyjaśnienie wątpliwości co do sposobu zastosowania przepisów prawa podatkowego materialnego do określonego stanu faktycznego lub zdarzenia przyszłego. Przedmiotem interpretacji wydanej na podstawie art. 14b ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. Ordynacja podatkowa (t. j. Dz. U. z 2025 r. poz. 111 ze zm.) jest sam przepis prawa. Rolą postępowania w sprawie wydania indywidualnej interpretacji przepisów podatkowych nie jest ustalanie stanu faktycznego (zdarzenia przyszłego), stanowi to bowiem domenę ewentualnego postępowania podatkowego. To na podatniku ciąży obowiązek udowodnienia w toku tego postępowania okoliczności faktycznych, z których wywodzi on dla siebie korzystne skutki prawne. Organ nie prowadzi postępowania dowodowego, ograniczając się do analizy okoliczności podanych we wniosku. W stosunku do tych okoliczności wyraża swoje stanowisko, które zawsze musi być jednak ustosunkowaniem się do poglądu (stanowiska) prezentowanego w danej sprawie przez wnioskodawcę. Jeżeli zatem, przedstawione we wniosku zdarzenie przyszłe będzie różniło się od występującego w rzeczywistości, wówczas wydana interpretacja nie będzie Państwa chroniła w zakresie rzeczywiście zaistniałego zdarzenia przyszłego.

Ponadto, w odniesieniu do wskazanych przez Państwa w opisie sprawy kwot wyjaśnić należy, że Organ wydając interpretacje w trybie art. 14b ustawy Ordynacja podatkowa nie odnosi się do kwot i nie dokonuje wyliczeń. Zgodnie bowiem z zasadą samoopodatkowania, obowiązującą w polskim systemie podatkowym, na podatniku spoczywa obowiązek dokonania oceny własnej sytuacji prawnopodatkowej, a po jej dokonaniu zachowania się zgodnie z przepisami prawa podatkowego, bowiem prawidłowość takiego wyliczenia podlega weryfikacji przez organ podatkowy w postępowaniu podatkowym.

Pouczenie o funkcji ochronnej interpretacji

·Funkcję ochronną interpretacji indywidualnych określają przepisy art. 14k-14nb ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. – Ordynacja podatkowa (t. j. Dz. U. z 2025 r. poz. 111 ze zm.). Interpretacja będzie mogła pełnić funkcję ochronną, jeśli Państwa sytuacja będzie zgodna (tożsama) z opisem zdarzenia przyszłego. Z funkcji ochronnej będą mogli skorzystać Ci z Państwa, którzy zastosują się do interpretacji.

·Zgodnie z art. 14na § 1 Ordynacji podatkowej:

·Zgodnie z art. 14na § 2 Ordynacji podatkowej:

Pouczenie o prawie do wniesienia skargi na interpretację przez Zainteresowanego, który jest stroną postępowania

Pani ….. (Zainteresowana będąca stroną postępowania – art. 14r § 2 Ordynacji podatkowej) ma prawo do zaskarżenia tej interpretacji indywidualnej do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego. Zasady zaskarżania interpretacji indywidualnych reguluje ustawa z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi (t. j. Dz. U. z 2024 r. poz. 935 ze zm.; dalej jako „PPSA”).

Skargę do Sądu wnosi się za pośrednictwem Dyrektora KIS (art. 54 § 1 PPSA). Skargę należy wnieść w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia interpretacji indywidualnej (art. 53 § 1 PPSA):

·w formie papierowej, w dwóch egzemplarzach (oryginał i odpis) na adres: Krajowa Informacja Skarbowa, ul. Warszawska 5, 43-300 Bielsko-Biała (art. 47 § 1 PPSA), albo

·w formie dokumentu elektronicznego, w jednym egzemplarzu (bez odpisu), na adres Krajowej Informacji Skarbowej na platformie ePUAP: /KIS/wnioski albo /KIS/SkrytkaESP (art. 47 § 3 i art. 54 § 1a PPSA).

Skarga na interpretację indywidualną może opierać się wyłącznie na zarzucie naruszenia przepisów postępowania, dopuszczeniu się błędu wykładni lub niewłaściwej oceny co do zastosowania przepisu prawa materialnego. Sąd jest związany zarzutami skargi oraz powołaną podstawą prawną (art. 57a PPSA).

Podstawa prawna dla wydania interpretacji

Podstawą prawną dla wydania tej interpretacji jest art. 13 § 2a, art. 14b § 1 i art. 14r Ordynacji podatkowej.