
Temat interpretacji
Temat interpretacji
Interpretacja indywidualna – stanowisko prawidłowe
Szanowny Panie,
stwierdzam, że Pana stanowisko w sprawie oceny skutków podatkowych opisanych zdarzeń przyszłych w podatku dochodowym od osób fizycznych jest prawidłowe.
Zakres wniosku o wydanie interpretacji indywidualnej
18 lipca 2025 r. wpłynął Pana wniosek z 18 lipca 2025 r. o wydanie interpretacji indywidualnej. Uzupełnił go Pan pismem z 18 lipca 2025 r. (wpływ 18 lipca 2025 r.) oraz pismem z 28 lipca 2025 r. (wpływ 30 lipca 2025 r.). Treść wniosku jest następująca:
Opis zdarzeń przyszłych
Wspólnie z żoną A.B-C. zawarł Pan umowę o kredyt hipoteczny nr (…) - umowa podpisana została w dniu 10 czerwca 2009 roku pomiędzy X (obecnie: Y w W. prowadzący w Polsce działalność za pośrednictwem Oddziału: Y […] Oddział w Polsce).
Oboje jesteście Państwo osobami fizycznymi, nieposiadającymi rozdzielności majątkowej. Kredyt hipoteczny został zaciągnięty na sfinansowanie budowy domu systemem gospodarczym na nieruchomości położonej w P. przy ul. (…), gdzie mieszkają Państwo do dziś. Nieruchomość przy ul. (…) w P. stanowiła Państwa własność i jednocześnie była też zabezpieczeniem kredytu jak i wkładem własnym przy udzieleniu kredytu.
Zgodnie z zapisami § 2 Umowy Bank udzielił kredytu w wysokości (…) zł indeksowanego do waluty obcej CHF. Kredyt przeznaczony został na budowę domu systemem gospodarczym. Okres kredytowania (...) miesięcy.
Zabezpieczenie kredytu - hipoteka kaucyjna do kwoty (…) zł. Cesja na rzecz banku z polisy ubezpieczenia ww. nieruchomości.
W dniu 28 stycznia 2015 r. podpisali Państwo aneks do ww. umowy kredytu, który dotyczył określenia dalszej spłaty kredytu indeksowanego do waluty obcej i postanawia, że kredyt będzie spłacany w walucie obcej CHF.
Budowa domu została zakończona z dniem 17 grudnia 2010 r. (data wydania zaświadczenia (…) o zakończeniu budowy).
Z uwagi na to, że dom budowany był z myślą o zaspokojeniu własnych potrzeb mieszkaniowych to od momentu kiedy możliwe było zamieszkanie, zamieszkali w nim Państwo, nie czekając na procedury urzędowe. W domu tym mieszkają Państwo do dziś i dom ten stanowi zaspokojenie Państwa potrzeb mieszkaniowych. Powierzchnia użytkowa budynku łącznie wynosi 261,14 m2.
W 2011 r. w rocznym zeznaniu podatkowym wraz z małżonką złożył Pan wniosek o zwrot niektórych wydatków związanych z budownictwem mieszkaniowym poniesionych od dnia 1 maja 2004 r. i otrzymał Pan zwrot kwoty około (…) z faktur VAT poniesionych na budowę kredytowanej nieruchomości. (Kwota zwrotu nie jest Panu dokładnie znana, ponieważ nie posiada Pan już dokumentów z tamtych lat).
Z uwagi na fakt, że wysokość raty z tytułu kredytu regularnie zwiększała się, co podyktowane było kursem CHF, w 2012 roku podjęli Państwo decyzję, o oddaniu na wynajem 2 pokoi z odrębną kuchnią i łazienką (w sumie na wynajem oddano powierzchnię 55 m2).
Dochody z wynajmu były rozliczane z urzędem skarbowym w formie ryczałtu ewidencjonowanego według stawki 8,5%.
Najem trwa do dziś i dzięki temu Państwa status finansowy pozwala na regularne spłacanie rosnących rat kredytu.
Z uwagi na doniesienia medialne, że banki stosowały wobec klientów w umowach klauzule niedozwolone skierowali Państwo sprawę do kancelarii prawnej w celu przeanalizowania umowy kredytu. Wg kancelarii prawnej Państwa umowa kredytowa zawierała niedozwolone klauzule i tym samym za pośrednictwem kancelarii złożyli Państwo do Sądu Okręgowego w P. pozew o ustalenie nieważności umowy kredytowej (data pozwu 22 października 2024 r.).
Do dnia dzisiejszego nie odbyła się jeszcze żadna rozprawa, natomiast bank pismem z 14 lipca 2025 r. zaproponował zawarcie pozasądowej ugody na mocy której kredyt CHF zostanie przekształcony w kredyt PLN. Bank proponuje w wyniku ugody zwrot na rzecz kredytobiorców kwoty (…) PLN oraz umorzenie kwoty (…) PLN. Docelowe parametry zostaną przekazane w treści uzgodnionej przez strony ugody.
Swoją chęć przystąpienia do rozmów ugodowych z bankiem w ramach postępowania mediacyjnego rozważa Pan po uzyskaniu odpowiedzi na nurtujące Pana pytania.
W uzupełnieniu wniosku podał Pan, że Bank X, z którym zawarł Pan umowę o kredyt hipoteczny w 2009 r. jest podmiotem, którego działalność podlegała nadzorowi państwowego organu nadzoru nad rynkiem finansowym, uprawnionym do udzielania kredytów na podstawie odrębnych ustaw regulujących zasady funkcjonowania takich podmiotów.
Wskazał Pan, że podlegała, ponieważ z mocy prawa na późniejszym etapie w wyniku połączenia we wszystkie prawa i obowiązki Banku X wszedł Y , którego działalność również podlega nadzorowi państwowego organu nadzoru nad rynkiem finansowym, uprawnionym do udzielania kredytów na podstawie odrębnych ustaw regulujących zasady funkcjonowania takich podmiotów.
W umowie o kredyt hipoteczny nr wskazano w § 2 pkt 2 - Kredyt przeznaczony jest na budowę domu systemem gospodarczym.
Całość środków udzielonego kredytu, tj. kwoty (…) zł indeksowanej do waluty obcej CHF została przeznaczona na wybudowanie w systemie gospodarczym domu w P. przy ul. (…).
Proponowana wstępna kwota umorzenia przez bank w wysokości (…) zł to w Pana ocenie kwota rat kapitałowo-odsetkowych, które pozostałyby Panu do spłaty w sytuacji gdyby nie przystąpił Pan do rozmów o zawarcie ugody i w dalszym ciągu spłacał kredyt zgodnie z harmonogramem. Nie potrafi Pan wprost podać jak bank nazwie dokładnie kwotę umorzenia w swojej propozycji przekształcenia kredytu CHF w kredyt PLN - bank wskazał, że aktualnie na dzień 9 lipca 2025 r. zadłużenie w PLN przeliczane po kursie średnim NBP z dnia 8 lipca 2025 r. to kwota (…) zł.
W przeszłości nie korzystał Pan z zaniechania poboru podatku od kwot umorzonych wierzytelności z tytułu kredytu mieszkaniowego, o którym mowa w Rozporządzeniu Ministra Finansów w sprawie zaniechania poboru podatku dochodowego od niektórych dochodów (przychodów) związanych z kredytem hipotecznym udzielonym na cele mieszkaniowe.
W związku z propozycją zawarcia ugody na dzień 9 lipca 2025 r. bank zamierza zwrócić Panu kwotę (…) zł - w Pana ocenie są to środki pieniężne wpłacone tytułem rat kredytowych po przekształceniu kredytu CHF na kredyt w PLN zgodnie z rekomendacją KNF.
W chwili obecnej w propozycji zawarcia ugody bank nazywa tę kwotę „zwrot na rzecz kredytobiorców” nie potrafi Pan odpowiedzieć jak ostatecznie ta kwota zostanie nazwana w przypadku zawarcia ugody z bankiem.
Pytania (sformułowane w uzupełnieniu wniosku)
1.Czy szacowana kwota umorzenia (…) PLN kredytu przeznaczonego na budowę domu systemem gospodarczym z tytułu przyszłej ugody z bankiem podlegać będzie zaniechaniu poboru podatku dochodowego na podstawie rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 11 marca 2022 r. z późniejszymi zmianami?
2.Czy zaproponowany przez bank zwrot szacowanej kwoty (…) PLN będzie neutralny podatkowo dla kredytobiorcy i w przypadku wystawienia przez bank PIT-11 na tę kwotę, kredytobiorca może pominąć ją w rocznym zeznaniu podatkowym?
Pana stanowisko w sprawie (zaprezentowane w uzupełnieniu wniosku)
W Pana ocenie, szacowana kwota umorzenia (…) PLN kredytu przeznaczonego na budowę domu systemem gospodarczym z tytułu przyszłej ugody z bankiem podlegać będzie zaniechaniu poboru podatku dochodowego na podstawie rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 11 marca 2022 r. z późniejszymi zmianami, ponieważ kredyt został przeznaczony na realizację jednej inwestycji mieszkaniowej, której celem było zaspokojenie potrzeb jednego gospodarstwa domowego. Kredytobiorca jest osobą fizyczną i tak było w chwili zaciągnięcia kredytu hipotecznego jak i w chwili obecnej.
Wynajmowanie części nieruchomości na jej niewielkiej powierzchni nie zmieniło jej podstawowego przeznaczenia. Uważa Pan, że spełniony jest zatem warunek przeznaczenia nieruchomości na cele mieszkaniowe.
Ponadto kredyt był wypłacony w złotówkach i indeksowany do waluty obcej CHF. Kwoty wierzytelności obejmują kwoty wyszczególnione w rozporządzeniu Ministra Finansów z 11 marca 2022 r., pomimo zastosowania odliczenia w 2011 r. na zwrot niektórych wydatków związanych z budownictwem mieszkaniowym.
W Pana ocenie, zaniechanie poboru podatku może być skuteczne również ze względu na to, że kredytobiorca nie korzystał z zaniechania poboru podatku od kwot umorzonych wierzytelności z tytułu kredytu mieszkaniowego. Kredyt został zaciągnięty przed 15 stycznia 2015 r. oraz jest zabezpieczony w postaci hipoteki. Zatem zaproponowany przez bank zwrot szacowanej kwoty (…) PLN będzie neutralny podatkowo dla kredytobiorcy, ponieważ zwrot nie jest dochodem i nie można zaliczyć go do żadnej kategorii przychodów, które wynikają z art. 10 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, co więcej zwrot ten można pominąć w rocznym zeznaniu podatkowym. Co prawda bank w pisemnej propozycji ugody nie sformułował dokładnie czego dotyczy zwrot, jednak zaliczać będzie dotychczasowe wpłaty na poczet spłaty kredytu. W Pana ocenie nadpłacony został już kapitał kredytu, a bank dąży do zawarcia pozasądowej ugody.
Proponowana kwota zwrotu nie stanowi dodatkowego wynagrodzenia za odstąpienie od dalszych roszczeń i uważa Pan, że może je pominąć w rocznym zeznaniu podatkowym. Zwrot przez bank ww. kwoty niezależnie od nazewnictwa użytego przez bank tj. „nadpłaty” lub „kwoty dodatkowej” będzie niczym innym niż zwrotem pieniędzy, które wcześniej zostały wpłacone do banku tytułem płatności rat kapitałowo-odsetkowych jak i różnic kursowych tzw. spredu mającego miejsce w spłacie kredytu do czasu zawarcia aneksu nr 1 z dnia 24 stycznia 2015 r. na podstawie którego kredyt był spłacany do banku w walucie obcej CHF, do której to kredyt był indeksowany.
Dyrektor Krajowej Informacji Skarbowej wyraził analogiczne stanowisko w interpretacji indywidualnej z 29 kwietnia 2025 r. sygn. 0115-KDIT3.4011.169.2025.2.AWO oraz interpretacji indywidualnej z 4 lipca 2025r. sygn. 0115-KDST2-1.4011.246.2025.2.AW.
Ocena stanowiska
Stanowisko, które przedstawił Pan we wniosku jest prawidłowe.
Uzasadnienie interpretacji indywidualnej
Podstawową zasadą obowiązującą w przepisach ustawy z 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (t. j. Dz. U. z 2025 r. poz. 163 ze zm.) jest zasada powszechności opodatkowania, która została wyrażona w art. 9 ust. 1 tej ustawy. Zgodnie z jego treścią:
Opodatkowaniu podatkiem dochodowym podlegają wszelkiego rodzaju dochody, z wyjątkiem dochodów wymienionych w art. 21, 52, 52a i 52c oraz dochodów, od których na podstawie przepisów Ordynacji podatkowej zaniechano poboru podatku.
Ogólne pojęcie przychodu zostało wyjaśnione w art. 11 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych. Zgodnie z tym przepisem:
Przychodami, z zastrzeżeniem art. 14-15, art. 17 ust. 1 pkt 6, 9, 10 w zakresie realizacji praw wynikających z pochodnych instrumentów finansowych, pkt 11, art. 19, art. 25b, art. 30ca, art. 30da i art. 30f, są otrzymane lub postawione do dyspozycji podatnika w roku kalendarzowym pieniądze i wartości pieniężne oraz wartość otrzymanych świadczeń w naturze i innych nieodpłatnych świadczeń.
Za przychody należy zatem uznać każdą formę przysporzenia majątkowego, zarówno formę pieniężną jak i niepieniężną, w tym nieodpłatne świadczenia otrzymane przez podatnika.
Dla celów podatkowych przyjmuje się, że nieodpłatne świadczenie obejmuje każde działanie lub zaniechanie na rzecz innej osoby oraz wszystkie zdarzenia prawne i zdarzenia gospodarcze w działalności podmiotów, których skutkiem jest przysporzenie majątku innej osoby, mające konkretny wymiar finansowy.
Dla celów podatkowych przyjmuje się – co znajduje potwierdzenie w orzecznictwie – że pojęcie nieodpłatnego świadczenia, o którym mowa w art. 11 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, ma szerszy zakres niż w prawie cywilnym. Obejmuje ono bowiem wszystkie zjawiska gospodarcze i zdarzenia prawne, których następstwem jest uzyskanie korzyści kosztem innego podmiotu, lub te wszystkie zdarzenia prawne i zdarzenia gospodarcze, których skutkiem jest nieodpłatne, to jest niezwiązane z kosztami lub inną formą ekwiwalentu, przysporzenie majątku tej osobie, mające konkretny wymiar finansowy.
Za przychody podatkowe mogą być uznane tylko takie świadczenia, które są określonym przyrostem majątkowym (zarówno zwiększającym aktywa jak i zmniejszającym pasywa) o charakterze definitywnym, nie mające charakteru zwrotnego.
Ustawa o podatku dochodowym od osób fizycznych wyraźnie rozróżnia źródła przychodów oraz sposób opodatkowania dochodów z poszczególnych źródeł.
Przepis art. 10 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych zawiera katalog źródeł przychodów podlegających opodatkowaniu podatkiem dochodowym od osób fizycznych.
W myśl art. 10 ust. 1 pkt 9 przywołanej ustawy, źródłem przychodów są „inne źródła”.
Stosownie do art. 20 ust. 1 cytowanej ustawy:
Za przychody z innych źródeł, o których mowa w art. 10 ust. 1 pkt 9, uważa się w szczególności: kwoty wypłacone po śmierci członka otwartego funduszu emerytalnego wskazanej przez niego osobie lub członkowi jego najbliższej rodziny, w rozumieniu przepisów o organizacji i funkcjonowaniu funduszy emerytalnych, kwoty uzyskane z tytułu zwrotu z indywidualnego konta zabezpieczenia emerytalnego oraz wypłaty z indywidualnego konta zabezpieczenia emerytalnego, w tym także dokonane na rzecz osoby uprawnionej na wypadek śmierci oszczędzającego, zasiłki pieniężne z ubezpieczenia społecznego, alimenty, stypendia, świadczenia otrzymane z tytułu umowy o pomocy przy zbiorach, dotacje (subwencje) inne niż wymienione w art. 14, dopłaty, nagrody i inne nieodpłatne świadczenia nienależące do przychodów określonych w art. 12-14 i art. 17.
Użycie w powyższym przepisie sformułowania „w szczególności” wskazuje, że definicja przychodów z innych źródeł ma charakter otwarty i nie ma przeszkód, aby do tej kategorii zaliczyć również przychody inne niż wymienione wprost w przepisie art. 20 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych. W związku z tym każde świadczenie mające realną wartość finansową, o ile nie stanowi konkretnej kategorii przychodu zaliczanego do jednego ze źródeł wymienionych w art. 10 ust. 1 pkt 1-8b omawianej ustawy, jest dla świadczeniobiorcy przychodem z innych źródeł.
Wskazał Pan w sprawie, że w związku ze złożeniem do sądu pozwu – dotyczącego unieważnienia umowy kredytowej, z uwagi na zawartej w niej niedozwolone klauzule – bank wystąpił z propozycją zawarcia ugody. W ugodzie tej bank proponuje m.in. umorzenie kwoty (…) PLN. Docelowe parametry zostaną przekazane w treści uzgodnionej przez Strony ugody. W Pana ocenie proponowana przez bank kwota umorzenia to kwota rat kapitałowo-odsetkowych, które pozostałyby do spłaty, gdyby nie przystąpił Pan do rozmów o zawarciu ugody i w dalszym ciągu spłacał kredyt wg harmonogramu. Aktualne Pana zadłużenie na dzień 9 lipca 2025 r. wynosi (…) PLN.
Pierwszą kwestią budząca Pana wątpliwości jest to, czy szacowana kwota umorzenia (…) PLN kredytu przeznaczonego na budowę domu systemem gospodarczym z tytułu przyszłej ugody z bankiem podlegać będzie zaniechaniu poboru podatku dochodowego na podstawie rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 11 marca 2022 r.
Przystępując do oceny skutków podatkowych umorzenia przez bank wierzytelności z tytułu zaciągniętego przez Pana kredytu hipotecznego wyjaśniam, że instytucja kredytu uregulowana została przepisami ustawy z 29 sierpnia 1997 r. – Prawo bankowe (t. j. Dz. U. z 2024 r. poz. 1646 ze zm.). Z art. 69 ust. 1 tej ustawy wynika, że:
Przez umowę kredytu bank zobowiązuje się oddać do dyspozycji kredytobiorcy na czas oznaczony w umowie kwotę środków pieniężnych z przeznaczeniem na ustalony cel, a kredytobiorca zobowiązuje się do korzystania z niej na warunkach określonych w umowie, zwrotu kwoty wykorzystanego kredytu wraz z odsetkami w oznaczonych terminach spłaty oraz zapłaty prowizji od udzielonego kredytu.
Z kolei umorzenie wierzytelności następuje w przypadku zwolnienia z długu, czyli zrzeczenia się przez wierzyciela przysługującej mu wierzytelności, bez uzyskania świadczenia ze strony dłużnika. Takie zrzeczenie się, pod warunkiem, że dłużnik je przyjmie, powoduje, że zobowiązanie wygasa. Wedle bowiem instytucji zwolnienia z długu, uregulowanej w art. 508 ustawy z 23 kwietnia 1964 r. – Kodeks cywilny (t. j. Dz. U. z 2025 r. poz. 1071):
Zobowiązanie wygasa, gdy wierzyciel zwalnia dłużnika z długu, a dłużnik zwolnienie przyjmuje.
Podkreślić należy, że otrzymanie kredytu i jego spłata na warunkach przewidzianych w umowie kredytowej są obojętne podatkowo. Przychód po stronie kredytobiorcy pojawia się w przypadku, kiedy dochodzi do umorzenia kredytu, jego części lub odsetek. Wtedy bowiem kredytobiorca osiąga konkretne przysporzenie majątkowe, czyli przychód w rozumieniu ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych.
Tym samym, kwotę wierzytelności, która zostanie Panu umorzona na podstawie ugody dotyczącej umowy o udzielenie kredytu hipotecznego, zaciągniętego w 2009 r., należy zakwalifikować do przychodu z innych źródeł, o których mowa w art. 10 ust. 1 pkt 9 w zw. z art. 20 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych.
Prawodawca przewidział przy tym szczególne rozwiązanie dla określonych sytuacji umorzeń kredytów mieszkaniowych. Umożliwił zaniechanie poboru podatku od dochodów z tytułu takich umorzeń.
Kwestia zaniechania poboru podatku od kwoty umorzonych wierzytelności – które to umorzenie ma miejsce od 1 stycznia 2022 r. do 31 grudnia 2026 r. – została uregulowana w rozporządzeniu Ministra Finansów z 11 marca 2022 r. w sprawie zaniechania poboru podatku dochodowego od niektórych dochodów (przychodów) związanych z kredytem hipotecznym udzielonym na cele mieszkaniowe (t. j. Dz. U. z 2024 r. poz. 102 ze zm.). W świetle § 1 ust. 1 pkt 1 tego rozporządzenia:
Zarządza się zaniechanie poboru podatku dochodowego od osób fizycznych od kwot umorzonych osobie fizycznej wierzytelności z tytułu kredytu mieszkaniowego, w przypadku gdy:
a)kredyt mieszkaniowy został zaciągnięty na realizację jednej inwestycji mieszkaniowej, a w przypadku więcej niż jednego kredytu mieszkaniowego - gdy kredyty mieszkaniowe zostały zaciągnięte na realizację wyłącznie jednej inwestycji mieszkaniowej, oraz
b)osoba fizyczna będąca stroną umowy kredytu mieszkaniowego nie korzystała z zaniechania poboru podatku od kwot umorzonych wierzytelności z tytułu kredytu mieszkaniowego zaciągniętego na realizację innej niż określona w lit. a inwestycji mieszkaniowej;
Na gruncie § 1 ust. 2 wskazanego rozporządzenia:
Kwoty wierzytelności, o których mowa w ust. 1 pkt 1, obejmują:
1)kwoty kredytu mieszkaniowego (kapitału);
2)odsetki, w tym odsetki skapitalizowane, i prowizje;
3)opłaty, jeżeli ich poniesienie przez kredytobiorcę było niezbędne do zawarcia umowy kredytu mieszkaniowego, z wyjątkiem kosztów usług dodatkowych, w szczególności ubezpieczeń.
Według § 1 ust. 5 przywołanego rozporządzenia:
Przez jedną inwestycję mieszkaniową, o której mowa w ust. 1 pkt 1 lit. a, rozumie się inwestycję, której celem jest zaspokojenie potrzeb mieszkaniowych:
1)jednego gospodarstwa domowego albo
2)więcej niż jednego gospodarstwa domowego, w przypadku gdy osoby fizyczne mające zajmować wspólnie jeden budynek mieszkalny, nie mniej niż jedna osoba fizyczna z każdego takiego gospodarstwa, są osobami zaliczonymi do I grupy podatkowej w rozumieniu art. 14 ust. 3 pkt 1 ustawy z dnia 28 lipca 1983 r. o podatku od spadków i darowizn (Dz.U. z 2023 r. poz. 1774 i 1843).
Zgodnie z § 1 ust. 6 przywołanego rozporządzenia:
Przez jedno gospodarstwo domowe, o którym mowa w ust. 5, rozumie się gospodarstwo prowadzone przez osobę fizyczną zajmującą jeden lokal mieszkalny albo jeden budynek mieszkalny jednorodzinny, samodzielnie lub wspólnie z innymi osobami stale z nią zamieszkującymi i gospodarującymi.
W myśl § 1 ust. 7 rozporządzenia:
W przypadku gdy stroną umowy kredytu mieszkaniowego na realizację jednej inwestycji mieszkaniowej, o której mowa w ust. 1 pkt 1 lit. a, są co najmniej dwie osoby fizyczne, zaniechanie poboru podatku, o którym mowa w ust. 1 pkt 1, ma zastosowanie wyłącznie do osób, o których mowa w ust. 1 pkt 1 lit. b.
Z § 3 komentowanego rozporządzenia wynika, że:
1. Ilekroć w rozporządzeniu jest mowa o kredycie mieszkaniowym, należy przez to rozumieć kredyt, który został:
1)udzielony przed dniem 15 stycznia 2015 r. przez podmiot, którego działalność podlega nadzorowi państwowego organu nadzoru nad rynkiem finansowym, uprawniony do udzielania kredytów na podstawie odrębnych ustaw regulujących zasady funkcjonowania takich podmiotów, oraz
2)zabezpieczony w postaci hipoteki ustanowionej na nieruchomości lub udziale w nieruchomości lub prawie wieczystego użytkowania gruntu lub udziale w takim prawie, lub spółdzielczym własnościowym prawie do lokalu mieszkalnego lub udziale w takim prawie, lub prawie do domu jednorodzinnego w spółdzielni mieszkaniowej lub udziale w takim prawie, oraz
3)zaciągnięty na wydatki, o których mowa w art. 21 ust. 25 pkt 1 ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych.
2. Za kredyt mieszkaniowy uważa się również pożyczkę, o ile spełnia warunki określone w ust. 1.
W myśl § 4 ww. rozporządzenia:
Zaniechanie, o którym mowa w § 1 i § 2, ma zastosowanie do dochodów (przychodów) uzyskanych od dnia 1 stycznia 2022 r. do dnia 31 grudnia 2026 r.
Art. 21 ust. 25 pkt 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych stanowi, że:
Za wydatki poniesione na cele, o których mowa w ust. 1 pkt 131, uważa się wydatki poniesione na:
a)nabycie budynku mieszkalnego, jego części lub udziału w takim budynku, lokalu mieszkalnego stanowiącego odrębną nieruchomość lub udziału w takim lokalu, a także na nabycie gruntu lub udziału w gruncie albo prawa użytkowania wieczystego gruntu lub udziału w takim prawie, związanych z tym budynkiem lub lokalem,
b)nabycie spółdzielczego własnościowego prawa do lokalu mieszkalnego lub udziału w takim prawie, prawa do domu jednorodzinnego w spółdzielni mieszkaniowej lub udziału w takim prawie,
c)nabycie gruntu pod budowę budynku mieszkalnego lub udziału w takim gruncie, prawa użytkowania wieczystego takiego gruntu lub udziału w takim prawie, w tym również z rozpoczętą budową budynku mieszkalnego, oraz nabycie innego gruntu lub udziału w gruncie, prawa użytkowania wieczystego gruntu lub udziału w takim prawie, jeżeli w okresie, o którym mowa w ust. 1 pkt 131, grunt ten zmieni przeznaczenie na grunt pod budowę budynku mieszkalnego,
d)budowę, rozbudowę, nadbudowę, przebudowę lub remont własnego budynku mieszkalnego, jego części lub własnego lokalu mieszkalnego,
e)rozbudowę, nadbudowę, przebudowę lub adaptację na cele mieszkalne własnego budynku niemieszkalnego, jego części, własnego lokalu niemieszkalnego lub własnego pomieszczenia niemieszkalnego
- położonych w państwie członkowskim Unii Europejskiej lub w innym państwie należącym do Europejskiego Obszaru Gospodarczego albo w Konfederacji Szwajcarskiej.
Zatem zaniechanie poboru podatku od umorzonych osobom fizycznym kwot wierzytelności z tytułu kredytów znajdzie zastosowanie, jeżeli zostaną spełnione łącznie następujące przesłanki:
1)kredyt był zaciągnięty na realizację inwestycji mieszkaniowej;
2)kredyt był udzielony przed dniem 15 stycznia 2015 r. przez podmioty uprawnione do udzielania kredytów na podstawie odrębnych ustaw;
3)kredyt był zabezpieczony hipotecznie;
4)kredytobiorca nie korzystał wcześniej z umorzenia zobowiązania z tytułu innego kredytu na własne cele mieszkaniowe zabezpieczonego hipotecznie;
5)kwota wierzytelności obejmuje kwotę kredytu mieszkaniowego (kapitału), odsetki, w tym odsetki skapitalizowane i prowizje, opłaty, jeżeli ich poniesienie przez kredytobiorcę było niezbędne do zawarcia umowy kredytu mieszkaniowego, z wyjątkiem kosztów usług dodatkowych, w szczególności ubezpieczeń.
Dodać należy, że dochody, od których zaniechano poboru podatku nie są wykazywane w zeznaniach rocznych i nie podlegają opodatkowaniu oraz zgłoszeniu do urzędu skarbowego.
Omawiane Rozporządzenie odwołuje się w swej treści do art. 21 ust. 25 pkt 1 u.p.d.o.f. wskazując, że główną przesłanką do skorzystania z zaniechania poboru podatku jest przeznaczenie kredytu na wydatki, o których mowa w tym artykule.
Jednym z nich jest wymieniona w literze d) ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych m.in. budowa własnego budynku mieszkalnego. Wskazał Pan w sprawie, że budowa domu została zakończona z dniem 17 grudnia 2010 r. (data wydania zaświadczenia o zakończeniu budowy). W domu tym mieszka Pan wraz małżonką do dziś i dom ten stanowi zaspokojenie Państwa potrzeb mieszkaniowych. Z uwagi na fakt, że wysokość raty z tytułu kredytu regularnie zwiększała się, co podyktowane było kursem CHF, w 2012 roku podjęli Państwo decyzję, o oddaniu na wynajem 2 pokoi z odrębną kuchnią i łazienką (w sumie na wynajem oddano powierzchnię 55 m2).
W tym miejscu wyjaśniam, że kwestia związana z wynajęciem części nieruchomości nie stanowi negatywnej przesłanki do skorzystania z zaniechania poboru podatku. Kredyt mieszkaniowy został zaciągnięty na realizację jednej inwestycji mieszkaniowej.
Mając zatem na uwadze przedstawiony przez Pana opis zdarzeń przyszłych oraz powołane przepisy prawa stwierdzam, że umorzenie przez bank wierzytelności z tytułu kredytu zaciągniętego przez Pana w 2009 r. na sfinansowanie budowy domu systemem gospodarczym, stanowić będzie dla Pana przychód w rozumieniu art. 11 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, z tytułu nieodpłatnych świadczeń, klasyfikowany do źródła, o którym mowa w art. 10 ust. 1 pkt 9 w zw. z art. 20 ust. 1 ww. ustawy.
Jednocześnie, do uzyskanego przez Pana przychodu związanego z umorzeniem kwoty w wysokości (…) zł, która w Pana ocenie stanowi kwotę rat kapitałowo-odsetkowych z tytułu kredytu hipotecznego zastosowanie znajdzie zaniechanie poboru podatku dochodowego od osób fizycznych na podstawie rozporządzenia Ministra Finansów z 11 marca 2022 r. w sprawie zaniechania poboru podatku dochodowego od niektórych dochodów (przychodów) związanych z kredytem hipotecznym udzielonym na cele mieszkaniowe. Będzie Pan spełniać przesłanki umożliwiające zastosowanie ww. zaniechania w odniesieniu do umorzonej wierzytelności.
Przy czym zaniechanie poboru podatku dochodowego od osób fizycznych będzie miało zastosowanie wówczas, gdy ugodę z bankiem, na mocy której dojdzie do ww. umorzenia wierzytelności, zawrze Pan w okresie obowiązywania ww. rozporządzenia, tj. do 31 grudnia 2026 r.
Odnosząc się natomiast do skutków podatkowych zwrotu ustalonej w ugodzie kwoty wyjaśniam, że z definicji przychodu zawartej w art. 11 ust. 1, wywieść można, że za przychody podatkowe mogą być uznane tylko takie świadczenia, które są określonym przyrostem majątkowym o charakterze definitywnym, nie mające charakteru zwrotnego.
O uzyskaniu przychodu w rozumieniu ustawy o podatku dochodowym do osób fizycznych – co już wcześniej zauważono – można więc mówić w każdej sytuacji, gdy podatnik, czy to na skutek otrzymania określonych wartości majątkowych (środków pieniężnych, świadczeń w naturze czy też innych nieodpłatnych świadczeń), czy też gdy na skutek określonego zdarzenia powodującego zmniejszenie jego zobowiązań wobec innych podmiotów, uzyskuje określone przysporzenie majątkowe.
Prezentując zdarzenie przyszłe wskazał Pan, że bank zamierza Panu zwrócić kwotę (…) PLN, która w Pana ocenie stanowi środki pieniężne wpłacone tytułem rat kredytowych po przekształceniu kredytu CHF na kredyt PLN zgodnie z rekomendacją KNF.
Natomiast w uzasadnieniu swojego stanowiska podał Pan, że: Proponowana kwota zwrotu nie stanowi dodatkowego wynagrodzenia za odstąpienie od dalszych roszczeń i uważam, że mogę je pominąć w rocznym zeznaniu podatkowym. Zwrot przez bank ww. kwoty niezależnie od nazewnictwa użytego przez bank tj. „nadpłaty” lub „kwoty dodatkowej” będzie niczym innym niż zwrotem pieniędzy, które wcześniej zostały wpłacone do banku tytułem płatności rat kapitałowo-odsetkowych jak i różnic kursowych tzw. spredu mającego miejsce w spłacie kredytu do czasu zawarcia aneksu nr 1 z dnia 24 stycznia 2015 r. na podstawie którego kredyt był spłacany do banku w walucie obcej CHF, do której to kredyt był indeksowany.
Zatem, w analizowanej sprawie po Pana stronie z tego tytułu nie dojdzie do powstania przysporzenia majątkowego. W związku z zawarciem ugody otrzyma Pan zwrot środków pieniężnych, które wcześniej na mocy umowy przekazał Pan na rzecz banku w ramach spłaty udzielonego kredytu mieszkaniowego. Kwota otrzymana na podstawie ugody z bankiem nie spowoduje więc faktycznego przyrostu w Pana majątku. Wypłata ta będzie dla Pana neutralna podatkowo. W przypadku wystawienia przez bank PIT-11 nie będzie Pan miał obowiązku wykazania tej kwoty w zeznaniu podatkowym.
Dodatkowe informacje
Informacja o zakresie rozstrzygnięcia
Interpretacja dotyczy zdarzeń przyszłych, które Pan przedstawił i stanu prawnego, który obowiązuje w dniu wydania interpretacji.
Jednocześnie należy wyraźnie zastrzec, że przy wydawaniu niniejszej interpretacji dokonałem wyłącznie analizy okoliczności podanych we wniosku.
Rolą postępowania w sprawie wydania indywidualnej interpretacji przepisów podatkowych nie jest bowiem ustalanie, czy przedstawiony we wniosku stan faktyczny (zdarzenie przyszłe) jest zgodny ze stanem rzeczywistym. Ustalenie stanu rzeczywistego stanowi domenę ewentualnego postępowania podatkowego. To na podatniku ciąży obowiązek udowodnienia w toku tego postępowania okoliczności faktycznych, z których wywodzi on dla siebie korzystne skutki prawne.
Zgodnie ze wskazaniem we wniosku o wydanie interpretacji indywidualnej Pan jest wnioskodawcą w niniejszej sprawie. Tym samym wystąpił Pan o interpretację przepisów ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych jako jeden ze współkredytobiorców. Dlatego niniejsza interpretacja stanowi odpowiedź na pytania w niej zawarte tylko w odniesieniu do Pana osoby. Nie wywiera ona skutku prawnego dla drugiego współkredytobiorcy (Pana małżonki).
W odniesieniu do powołanych przez Pana interpretacji indywidualnych także należy stwierdzić, że zostały one wydane w indywidualnych sprawach i nie są wiążące dla Organu wydającego przedmiotową interpretację. Powołane interpretacje nie stanowią źródła prawa, wiążą bowiem strony w konkretnych indywidualnych sprawach, więc zawartych w nich stanowisk organu podatkowego nie można wprost przenosić na grunt innej sprawy. Każdą sprawę tut. organ jest zobowiązany rozpatrywać indywidualnie.
Pouczenie o funkcji ochronnej interpretacji
·Funkcję ochronną interpretacji indywidualnych określają przepisy art. 14k-14nb ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. – Ordynacja podatkowa (t.j. Dz.U. z 2025 r. poz. 111 ze zm.). Interpretacja będzie mogła pełnić funkcję ochronną, jeśli Pana sytuacja będzie zgodna (tożsama) z opisem stanu faktycznego lub zdarzenia przyszłego i zastosuje się Pan do interpretacji.
·Zgodnie z art. 14na § 1 Ordynacji podatkowej:
Przepisów art. 14k-14n Ordynacji podatkowej nie stosuje się, jeśli stan faktyczny lub zdarzenie przyszłe będące przedmiotem interpretacji indywidualnej jest elementem czynności, które są przedmiotem decyzji wydanej:
1) z zastosowaniem art. 119a;
2) w związku z wystąpieniem nadużycia prawa, o którym mowa w art. 5 ust. 5 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług;
3) z zastosowaniem środków ograniczających umowne korzyści.
·Zgodnie z art. 14na § 2 Ordynacji podatkowej:
Przepisów art. 14k-14n nie stosuje się, jeżeli korzyść podatkowa, stwierdzona w decyzjach wymienionych w § 1, jest skutkiem zastosowania się do utrwalonej praktyki interpretacyjnej, interpretacji ogólnej lub objaśnień podatkowych.
Pouczenie o prawie do wniesienia skargi na interpretację
Ma Pan prawo do zaskarżenia tej interpretacji indywidualnej do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego. Zasady zaskarżania interpretacji indywidualnych reguluje ustawa z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi (t.j. Dz.U. z 2024 r. poz. 935 ze zm.; dalej jako „PPSA”).
Skargę do Sądu wnosi się za pośrednictwem Dyrektora KIS (art. 54 § 1 PPSA). Skargę należy wnieść w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia interpretacji indywidualnej (art. 53 § 1 PPSA):
·w formie papierowej, w dwóch egzemplarzach (oryginał i odpis) na adres: Krajowa Informacja Skarbowa, ul. Warszawska 5, 43-300 Bielsko-Biała (art. 47 § 1 PPSA), albo
·w formie dokumentu elektronicznego, w jednym egzemplarzu (bez odpisu), na adres Krajowej Informacji Skarbowej na platformie ePUAP: /KIS/wnioski albo /KIS/SkrytkaESP (art. 47 § 3 i art. 54 § 1a PPSA).
Skarga na interpretację indywidualną może opierać się wyłącznie na zarzucie naruszenia przepisów postępowania, dopuszczeniu się błędu wykładni lub niewłaściwej oceny co do zastosowania przepisu prawa materialnego. Sąd jest związany zarzutami skargi oraz powołaną podstawą prawną (art. 57a PPSA).
Podstawa prawna dla wydania interpretacji
Podstawą prawną dla wydania tej interpretacji jest art. 13 § 2a oraz art. 14b § 1 Ordynacji podatkowej.
