Interpretacja indywidualna – stanowisko w części prawidłowe i w części nieprawidłowe

Szanowny Panie,

stwierdzam, że Pana stanowisko w sprawie oceny skutków podatkowych opisanego zdarzenia przyszłego w podatku dochodowym od osób fizycznych jest prawidłowe w zakresie zastosowania do kwoty umorzonej wierzytelności zaniechania poboru podatku w części, w jakiej kwota kredytu zaciągnięta na sfinansowanie prac wykończeniowych pozostaje do całkowitej kwoty zaciągniętego kredytu i braku wpływu przypisania adresu prowadzenia działalności gospodarczej do lokalu mieszkalnego, którego dotyczyła umowa kredytowa, na możliwość zastosowania zaniechania poboru podatku oraz nieprawidłowe w pozostałej części.

Zakres wniosku o wydanie interpretacji indywidualnej

2 lipca 2025 r. wpłynął Pana wniosek z 2 lipca 2025 r. o wydanie interpretacji indywidualnej, który dotyczy skutków podatkowych zawarcia ugody z bankiem. Uzupełnił go Pan pismem z 22 lipca 2025 r. (wpływ 22 lipca 2025 r.) – w odpowiedzi na wezwanie. Treść wniosku jest następująca:

Opis zdarzenia przyszłego

Bank, z którym ma Pan podpisaną umowę o kredyt hipoteczny w CHF, zaproponował Panu podpisanie ugody umarzającej pozostałą kwotę kredytu, z racji występowania klauzul abuzywnych w umowie kredytowej. Ugoda nie została jeszcze zawarta, jednak jej treść została wstępnie przedstawiona przez bank i warunki są Panu znane. Planuje Pan zawarcie ugody z Bankiem po uzyskaniu odpowiedzi na niniejszy wniosek o indywidualną interpretację podatkową.

W 2009 r. zawarł Pan z bankiem umowę kredytu hipotecznego w CHF, przeznaczoną na finansowanie zakupu lokalu mieszkalnego na własne cele mieszkaniowe. Całkowita kwota kredytu wynosiła (…) PLN ((…) CHF na dzień podpisania umowy kredytowej).

Lokal mieszkaniowy odkupił Pan od osoby prywatnej, w momencie gdy właściciel nie podpisał jeszcze z deweloperem aktu notarialnego. Potrzebna była więc cesja praw wynikających z umowy deweloperskiej.

W umowie kredytowej znajduje się następujący zapis dotyczący wypłaty kredytu w trzech komponentach:

Do zawarcia umowy kredytowej bank wymagał również ubezpieczenia m.in. od niskiego wkładu własnego oraz od śmierci i niezdolności do pracy zarobkowej – klauzule uznane za abuzywne. Fragmenty umowy, które o tym mówią:

Nieruchomość została nabyta wyłącznie na własne cele mieszkaniowe i kwota kredytu została w całości przeznaczona na cele mieszkaniowe związane z jedną inwestycją mieszkaniową.

W 2025 r. Bank, z własnej inicjatywy, zaproponował Panu zawarcie ugody, do której podpisania jeszcze nie doszło. W ramach ugody bank proponuje:

-umorzenie pozostałej części długu w kwocie (…) PLN (stan na dzień (…) kwietnia 2025 r.);

-zwrot kwoty (…) PLN.

Kluczowe zapisy z ugody przedstawionej przez bank wyglądają następująco:

W dalszej części ugody znajduje się również zapis:

Nie jest więc bezpośrednio wskazane, czy kwota zwrotu (…) PLN wynika bezpośrednio ze zrzeczenia się roszczeń (pkt 11), czy jest zwrotem nadpłaconych środków.

W dniu przedstawienia propozycji przez bank (kwiecień 2025) suma środków wpłaconych do banku w ramach udzielonego kredytu wynosiła (…) PLN. Jest to o (…) PLN więcej niż kwota kredytu.

·Prowizja tytułem ubezpieczenia spłaty kredytu: (…) PLN.

·Spłaty rat z odsetkami: (…) PLN.

·Składki na ubezpieczenia: (…) PLN: ubezpieczenie nieruchomości, niskiego wkładu własnego, niezdolności do pracy/na życie.

Kredyt nadal jest spłacany, więc kwoty, w szczególności kwota umorzenia oraz kwota zwrotu, na dzień potencjalnego zawarcia ugody będą inne, niemniej fundamentalnie treść ugody nie zmieni się.

Dotychczas nie korzystał Pan z zaniechania poboru podatku od kwot umorzonych wierzytelności z tytułu kredytu mieszkaniowego zaciągniętego na realizację innej inwestycji mieszkaniowej niż wymieniona we wniosku.

Pod adresem lokalu mieszkalnego do (…) października 2020 r. zarejestrowana była jednoosobowa działalność gospodarcza prowadzona przez Pana, jednak miało to charakter wyłącznie formalny – celem było jedynie wskazanie adresu siedziby w CEIDG. Lokal był wykorzystywany wyłącznie do celów mieszkaniowych, nie była w nim prowadzona działalność, a żadne koszty uzyskane z użytkowaniem lokalu mieszkalnego, w tym czynszu czy mediów z nim powiązanych, nie były wliczone do kosztów uzyskania przychodu działalności.

Ponadto w celu uzupełnienia opisu sprawy, udzielił Pan odpowiedzi na następujące pytania:

1)Czy bank, z którym zawarł Pan umowę kredytową jest podmiotem, którego działalność podlega nadzorowi państwowego organu nadzoru nad rynkiem finansowym, uprawnionym do udzielania kredytów na podstawie odrębnych ustaw regulujących zasady funkcjonowania takich podmiotów?

Odpowiedź: Tak. Podmiotem jest Bank.

2)Czy lokal mieszkalny, na zakup którego zostały wydatkowane środki z kredytu jest położony w Polsce, innym państwie członkowskim Unii Europejskiej lub w innym państwie należącym do Europejskiego Obszaru Gospodarczego albo w Konfederacji Szwajcarskiej?

Odpowiedź: Tak, lokal znajduje się w (…).

3)Czy kredyt, którego część zostanie umorzona, został zabezpieczony w postaci hipoteki ustanowionej na nieruchomości lub udziale w nieruchomości lub prawie wieczystego użytkowania gruntu lub udziale w takim prawie, lub spółdzielczym własnościowym prawie do lokalu mieszkalnego lub udziale w takim prawie, lub prawie do domu jednorodzinnego w spółdzielni mieszkaniowej lub udziale w takim prawie?

Odpowiedź: Tak, ustanowiona została hipoteka. Oto zapis z umowy:

4)Czy miejsce parkingowe, które Pan zakupił ze środków z kredytu jest „przynależne” do zakupionego lokalu mieszkalnego czy stanowi odrębną nieruchomość, która może stanowić odrębny przedmiot obrotu?

Odpowiedź: Miejsce parkingowe jest formalnie odrębną nieruchomością, w akcie notarialnym opisana jako „nieruchomość lokalu mieszkalnego”. W praktyce jest to garaż podziemny w budynku, w którym znajduje się mieszkanie. Posiada wpis w odrębnej KW niż mieszkanie, KW również zawiera wpis dot. hipoteki kaucyjnej wynikający z umowy kredytowej. W Pana rozumieniu miejsce parkingowe może więc stanowić odrębny przedmiot obrotu.

Jednocześnie należy zaznaczyć, że:

a)miejsce parkingowe było niezbędne do zaspokojenia potrzeb mieszkaniowych Pana rodziny – z racji sytuacji rodzinnej zakup inwestycji bez miejsca parkingowego nie wchodził w grę;

b)niezależnie od tego, pierwotny właściciel był skłonny odsprzedać inwestycję wyłącznie jako całość, tj. mieszkanie + miejsce parkingowe;

c)środki z umowy kredytowej zostały w całości przeznaczone na zwrot wydatków poniesionych przez pierwotnego właściciela na pakiet mieszkanie wraz z miejscem (z wyłączeniem środków wyszczególnionych na prace wykończeniowe).

5)Czy uwzględniona w umowie kredytowej kwota (…) zł, stanowi kwotę:

a)poniesionych przez pierwotnego właściciela (inwestora) wydatków na zakup lokalu mieszkalnego wraz z miejscem parkingowym, która została mu zwrócona z kwoty kredytu,

b)poniesionych przez Pana wydatków na zakup lokalu mieszkalnego wraz z miejscem parkingowym przed zawarciem umowy kredytowej, następnie zwróconych z kwoty kredytu.

Odpowiedź:

a)Tak. Całość kwoty (…) zł stanowiła wydatek pierwotnego właściciela na zakup lokalu wraz z miejscem parkingowym. W chwili podpisywania cesji praw do nieruchomości, i w dalszej kolejności umowy kredytowej, całość wskazanej kwoty była już uregulowana przez pierwotnego właściciela względem dewelopera.

b)Nie. Przed podpisaniem kredytu nie posiadał Pan środków potrzebnych do zwrotu kwoty (…) zł jak i odstępnego ((…) zł) pierwotnemu właścicielowi. Kredyt był niezbędny aby sfinansować te wydatki w całości. Środki zostały zwrócone pierwotnemu właścicielowi bezpośrednio przez Bank, bez Pana udziału, dopiero po podpisaniu umowy kredytowej.

Nie zwrócił Pan właścicielowi z „prywatnych” środków żadnej dodatkowej kwoty; całość zobowiązania została ujęta w umowie kredytowej i za jej pośrednictwem sfinansowana.

Pytania

1.Czy pozostała kwota kredytu, którą bank proponuje umorzyć ((…) PLN na dzień (…) kwietnia 2025 r.) będzie stanowić przychód w rozumieniu ustawy o PIT?

2.Jeżeli tak, czy wyżej wymieniona kwota będzie korzystać ze zwolnienia z poboru podatku dochodowego, zgodnie z rozporządzeniem Ministra Finansów z 11 marca 2022 r. w sprawie zaniechania poboru podatku dochodowego od niektórych dochodów (przychodów) związanych z kredytem hipotecznym udzielonym na cele mieszkaniowe?

3.Jeżeli tak, czy zwolnienie o którym mowa będzie dotyczyć całości kwoty, niezależnie od faktu, że kwota kredytu jest wskazana jako składająca się z trzech komponentów: zwrot kwoty wpłaconej przez właściciela, koszt odstępnego, koszt wykończenia?

4.Czy fakt, że pod adresem lokalu mieszkalnego, którego dotyczyła umowa kredytowa, zarejestrowana była jednoosobowa działalność gospodarcza wpływa na możliwość skorzystania ze zwolnienia z opodatkowania na podstawie rozporządzenia Ministra Finansów z 11 marca 2022 r. w sprawie zaniechania poboru podatku dochodowego od niektórych dochodów (przychodów) związanych z kredytem hipotecznym udzielonym na cele mieszkaniowe?

5.Czy świadczenie pieniężne w wysokości (…) PLN wypłacone przez bank jako element ugody będzie również zwolnione z opodatkowania na podstawie rozporządzenia Ministra Finansów z 11 marca 2022 r. w sprawie zaniechania poboru podatku dochodowego od niektórych dochodów (przychodów) związanych z kredytem hipotecznym udzielonym na cele mieszkaniowe?

6.W chwili zawarcia finalnej ugody nadwyżka wpłat powiększy się (nadal spłaca Pan raty), więc świadczenie pieniężne (zwrot nadwyżki wpłat) w wysokości (…) PLN odpowiednio wzrośnie. Czy w momencie zaproponowania przez bank zaktualizowanej ugody, świadczenie pieniężne w wyższej kwocie pozostanie zwolnione z opodatkowania, o ile jego wysokość nie będzie większa niż nadwyżka wpłaconych środków?

Pana stanowisko w sprawie

W Pana ocenie, zarówno umorzona pozostała część kredytu, jak i świadczenie pieniężne (zwrot (…) PLN) spełniają warunki zaniechania poboru podatku dochodowego od niektórych dochodów (przychodów) związanych z kredytem hipotecznym udzielonym na cele mieszkaniowe wskazane w rozporządzeniu Ministra Finansów z 11 marca 2022 r. ponieważ:

a)kredyt mieszkaniowy został w całości zaciągnięty na realizację jednej inwestycji zaspokajającej potrzeby mieszkaniowe jednego gospodarstwa domowego;

b)środki przeznaczone na finansowanie kosztów związanych z odstępnym oraz finansowanie prac wykończeniowych były niezbędne do zawarcia umowy kredytu oraz zaspokojenia potrzeb mieszkaniowych;

c)wszelkie opłaty (prowizja za uruchomienie, ubezpieczenia od niskiego wkładu, na życie, ubezpieczenie nieruchomości) były niezbędne do zawarcia umowy kredytu mieszkaniowego;

d)umorzona kwota zadłużenia dotyczy w całości pozostałego do spłaty kapitału kredytu;

e)nie korzystał Pan z zaniechania poboru podatku od kwot umorzonych wierzytelności z tytułu kredytu mieszkaniowego zaciągniętego na realizację innej inwestycji mieszkaniowej;

f)kredyt mieszkaniowy udzielony był w złotych, lecz nominowany lub indeksowany do waluty obcej (CHF);

g)kredyt zabezpieczony jest hipoteką ustanowioną na nieruchomości;

h)umorzenia dokonuje podmiot, którego działalność podlega nadzorowi państwowego organu nadzoru nad rynkiem finansowym;

i)kwota (…) PLN jest zwrotem części nadpłat, więc również nie podlega opodatkowaniu.

Ocena stanowiska

Stanowisko, które przedstawił Pan we wniosku jest w części prawidłowe i w części nieprawidłowe.

Uzasadnienie interpretacji indywidualnej

Zgodnie z przepisem art. 9 ust. 1 ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (t. j. Dz. U. z 2025 r. poz. 163 ze zm.):

Stosownie do art. 9 ust. 2 ww. ustawy:

Jak stanowi art. 11 ust. 1 cytowanej ustawy:

Za przychody należy zatem uznać każdą formę przysporzenia majątkowego, zarówno formę pieniężną jak i niepieniężną, w tym nieodpłatne świadczenia otrzymane przez podatnika. Dla celów podatkowych przyjmuje się, że nieodpłatne świadczenie obejmuje każde działanie lub zaniechanie na rzecz innej osoby oraz wszystkie zdarzenia prawne i zdarzenia gospodarcze w działalności podmiotów, których skutkiem jest przysporzenie majątku innej osoby, mające konkretny wymiar finansowy.

O uzyskaniu przychodu w rozumieniu ustawy o podatku dochodowym do osób fizycznych można więc mówić w każdej sytuacji gdy podatnik – czy to na skutek otrzymania określonych wartości majątkowych (środków pieniężnych, świadczeń w naturze czy też innych nieodpłatnych świadczeń), czy też gdy na skutek określonego zdarzenia powodującego zmniejszenie jego zobowiązań wobec innych podmiotów – uzyskuje określone przysporzenie majątkowe.

Zgodnie z utrwalonym orzecznictwem, przysporzeniem majątkowym i przychodem w rozumieniu przepisów ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych są nie tylko aktywa, które ulegają zwiększeniu u podatnika, ale także zmniejszenie jego pasywów.

Ustawa o podatku dochodowym od osób fizycznych wyraźnie rozróżnia źródła przychodów oraz sposób opodatkowania dochodów z poszczególnych źródeł. Stosownie do przepisów tej ustawy odrębnym źródłem przychodów są określone w art. 10 ust. 1 pkt 9:

W myśl art. 20 ust. 1 ww. ustawy:

Użycie w powyższym przepisie sformułowania „w szczególności”, wskazuje, że definicja przychodów z innych źródeł ma charakter otwarty i nie ma przeszkód, aby do tej kategorii zaliczyć również przychody inne niż wymienione wprost w przepisie art. 20 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych. O przychodzie podatkowym z innych źródeł będziemy mówić w każdym przypadku, kiedy u podatnika wystąpią realne korzyści majątkowe.

Przystępując do oceny skutków podatkowych umorzenia przez bank wierzytelności wynikającej z zaciągniętego przez Pana kredytu mieszkaniowego, wskazuję, że instytucja kredytu uregulowana została przepisami ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. Prawo bankowe (t. j. Dz. U. z 2024 r. poz. 1646 ze zm.).

Zgodnie z treścią art. 69 ust. 1 ww. ustawy:

Z kolei umorzenie wierzytelności następuje w przypadku zwolnienia z długu, czyli zrzeczenia się przez wierzyciela prawa do wierzytelności, bez uzyskania świadczenia ze strony dłużnika. Takie zrzeczenie się, pod warunkiem, że dłużnik je przyjmie, powoduje, że zobowiązanie wygasa.

Zgodnie bowiem z instytucją zwolnienia z długu uregulowaną w art. 508 ustawy z dnia 23 kwietnia 1964 r. Kodeks cywilny (t. j. Dz. U. z 2025 r. poz. 1071):

Tak więc, dla umorzenia wierzytelności konieczna jest zgoda dłużnika (np. uzyskana w wyniku ugody, czy poprzez oświadczenie).

Stosownie natomiast do art. 917 Kodeksu cywilnego:

Powołana definicja ugody pozwala wyróżnić elementy konstrukcyjne tej instytucji. Po pierwsze, ugoda jest zawierana w sytuacji, gdy między stronami stosunku prawnego istnieje niepewność albo spór, co do roszczeń wynikających z tego stosunku. Po drugie, celem zawarcia ugody jest uchylenie tej niepewności lub sporu. Wreszcie po trzecie, strony dążą do osiągnięcia celu przez wzajemne ustępstwa. Tak więc nieodłącznym elementem ugody są wzajemne ustępstwa stron. Poza tym, zarówno w doktrynie, jak i w orzecznictwie podkreśla się szczególną przyczynę prawną ugody. Oznacza to, że ugoda nie tworzy nowego stosunku prawnego, a jedynie odnosi się do istniejącego stosunku prawnego stanowiącego podstawę powództwa, a tym samym podstawę zawarcia ugody.

Otrzymanie kredytu i jego spłata na warunkach przewidzianych w umowie kredytowej są obojętne podatkowo. Przychód po stronie kredytobiorcy pojawia się w przypadku, kiedy dochodzi do umorzenia kredytu, jego części lub odsetek. Wtedy bowiem kredytobiorca osiąga konkretne przysporzenie majątkowe (przychód w rozumieniu ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych).

Tym samym, umorzoną kwotę wierzytelności z tytułu kredytu mieszkaniowego należy zakwalifikować do przychodu z innych źródeł, o którym mowa w art. 10 ust. 1 pkt 9 w zw. z art. 20 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych.

Kwestia zaniechania poboru podatku od kwoty umorzonych wierzytelności została uregulowana w rozporządzeniu Ministra Finansów z dnia 11 marca 2022 r. w sprawie zaniechania poboru podatku dochodowego od niektórych dochodów (przychodów) związanych z kredytem hipotecznym udzielonym na cele mieszkaniowe (t. j. Dz. U. z 2024 r. poz. 102 ze zm.).

Zgodnie z § 1 ww. rozporządzenia Ministra Finansów:

Natomiast z § 3 ust. 1 ww. rozporządzenia wynika, że:

Z kolei § 4 ww. rozporządzenia stanowi, że:

Zgodnie z treścią ww. art. 21 ust. 25 pkt 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych:

Dochody, od których zaniechano poboru podatku nie są wykazywane w zeznaniach rocznych i nie podlegają opodatkowaniu oraz zgłoszeniu do urzędu skarbowego.

Zaniechanie poboru podatku znajdzie zastosowanie do umorzonych osobom fizycznym kwot wierzytelności z tytułu kredytów zaciągniętych na cele mieszkaniowe i zabezpieczonych hipotecznie, udzielonych przed dniem 15 stycznia 2015 r. przez podmioty uprawnione do udzielania kredytów na podstawie odrębnych ustaw, w przypadku, gdy osoba fizyczna będąca stroną umowy kredytu mieszkaniowego nie korzystała z zaniechania poboru podatku od kwot umorzonych wierzytelności z tytułu kredytu mieszkaniowego zaciągniętego na realizację innej niż określona w lit. a inwestycji mieszkaniowej (§ 1 ust. 1 pkt 1 lit. b ww. rozporządzenia).

Istotne jest, żeby kredyt mieszkaniowy został przeznaczony na wydatki, o których mowa w art. 21 ust. 25 pkt 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych. W przypadku gdy kredyt mieszkaniowy został zaciągnięty również na inne wydatki, zaniechanie obejmuje kwotę wierzytelności z tytułu kredytu mieszkaniowego wyłącznie w części, w jakiej kwota kredytu mieszkaniowego zaciągniętego na wydatki określone w art. 21 ust. 25 pkt 1 tej ustawy pozostaje do całkowitej kwoty zaciągniętego kredytu mieszkaniowego.

Podkreślenia wymaga, że prawo do zaniechania poboru podatku jest wyjątkiem od zasady powszechności opodatkowania, dlatego do interpretacji przepisów ustanawiających to prawo należy stosować wykładnię ścisłą, która nie wychodzi poza literalne brzmienie przepisów.

Jak wynika z wniosku, kredyt został Panu udzielony na sfinansowanie zakupu lokalu mieszkalnego na własne cele mieszkaniowe. Lokal mieszkaniowy odkupił Pan od osoby prywatnej, w momencie gdy właściciel nie podpisał jeszcze z deweloperem aktu notarialnego. Potrzebna była więc cesja praw wynikających z umowy deweloperskiej. W umowie kredytowej znajduje się zapis dotyczący wypłaty kredytu w trzech komponentach: kwota (…) zł celem zwrotu kwoty wpłaconej na poczet przedmiotowego lokalu mieszkaniowego wraz z miejscem parkingowym przez cedenta, kwota (…) zł tytułem finansowania kosztów związanych z odstępnym oraz kwota (…) zł tytułem finansowania prac wykończeniowych przedmiotowej nieruchomości.

Cesja wierzytelności uregulowana została w przepisach art. 509 i następnych ustawy Kodeks cywilny. Zgodnie z art. 509 § 1 i § 2 tej ustawy:

Jak wynika z art. 510 § 1 i § 2 Kodeksu cywilnego:

Wobec tego przeniesienie wierzytelności polega na tym, że prawa przysługujące zbywcy (dotychczasowemu wierzycielowi) przechodzą na nabywcę wierzytelności. Właściwość zobowiązania, uprawnienia wierzyciela i zobowiązania dłużnika pozostają bez zmian, gdyż w wyniku umowy cesji wierzytelności zmienia się tylko wierzyciel. W wyniku przeniesienia (cesji) wierzytelności, wygasa u dotychczasowego wierzyciela (cedenta) stosunek zobowiązaniowy z dłużnikiem, powstają natomiast nowe stosunki zobowiązaniowe w rozumieniu cywilnoprawnym pomiędzy nabywcą wierzytelności (cesjonariuszem) a dłużnikiem oraz pomiędzy zbywcą a nabywcą wierzytelności, jeżeli przeniesienie wierzytelności jest odpłatne.

Z cytowanych przepisów wynika zatem, że wierzytelność jest prawem majątkowym, które może być przedmiotem obrotu gospodarczego.

Przepis art. 21 ust. 25 pkt 1 lit. a ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych wymienia obok nabycia nieruchomości, również nabycie praw majątkowych, ale ściśle określonych, tj. spółdzielczego własnościowego prawa do lokalu mieszkalnego lub udziału w takim prawie, prawa do domu jednorodzinnego w spółdzielni mieszkaniowej lub udziału w takim prawie. Odrębnym prawem, jest jednak wynikające z umowy zawartej z deweloperem roszczenie o zawarcie umowy sprzedaży lokalu mieszkalnego, które nie zostało w tym przepisie wymienione.

Nawiązując zatem do cytowanego art. 509 § 1 Kodeksu cywilnego, z którego wynika że wierzyciel może bez zgody dłużnika przenieść wierzytelność na osobę trzecią (przelew) należy uznać, że przeznaczenie środków uzyskanych z kredytu na odkupienie wierzytelności od osoby mającej aktualnie podpisaną umowę z deweloperem (umowa cesji) nie spełnia warunku do uznania go za kredyt mieszkaniowy, o którym mowa w rozporządzeniu, uprawniający do skorzystania z zaniechania poboru podatku dochodowego. Przeniesienie wierzytelności, a więc roszczenia wynikającego z zawartej umowy z deweloperem do zawarcia umowy sprzedaży lokalu mieszkalnego, nie zostało bowiem wymienione w określonym w art. 21 ust. 25 pkt 1 katalogu wydatków na cele mieszkaniowe.

Skoro art. 21 ust. 25 pkt 1 lit. a ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych ogranicza się wyłącznie do wydatków poniesionych na nabycie budynku mieszkalnego, jego części lub udziału w takim budynku, lokalu mieszkalnego stanowiącego odrębną nieruchomość lub udziału w takim lokalu, a także na nabycie gruntu lub udziału w gruncie albo prawa użytkowania wieczystego gruntu lub udziału w takim prawie, związanych z tym budynkiem lub lokalem – to przeznaczenie środków z kredytu na zwrot kwoty wpłaconej na poczet przedmiotowego lokalu mieszkaniowego wraz z miejscem parkingowym przez cedenta oraz sfinansowanie kosztów związanych z odstępnym –wynikające z umowy cesji – nie uprawnia Pana do skorzystania z zaniechania poboru podatku dochodowego. Wydatki te nie były bowiem poniesione na nabycie lokalu mieszkalnego, ale na nabycie prawa – roszczenia przysługującego cedentowi.

Odnosząc się natomiast do kwoty kredytu zaciągniętej na sfinansowanie prac wykończeniowych w zakupionym lokalu mieszkalnym wskazuję, że w art. 21 ust. 25 pkt 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych w lit. d zostały wymienione m.in. wydatki na remont własnego lokalu mieszkalnego.

W orzecznictwie przyjmuje się, że za wydatki spełniające kryteria art. 21 ust. 25 pkt 1 lit. d ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych można uważać, w szczególności, wykonanie robót budowlanych w istniejącym lub nowo powstałym budynku/lokalu mieszkalnym wraz z wymianą/ instalacją składników wyposażenia technicznego budynku lub lokalu (np. instalacji wodnej, kanalizacyjnej, centralnego ogrzewania, ciepłej wody, gazu przewodowego).

Za „remont” lokalu mieszkalnego, o którym mowa w art. 21 ust. 25 pkt 1 lit. d ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, należy uznać prace dotyczące tego lokalu mieszkalnego jako nieruchomości i jego części składowych (tj. wszystkiego, co nie może być odłączone od lokalu mieszkalnego bez uszkodzenia lub istotnej zmiany całości albo bez uszkodzenia lub istotnej zmiany przedmiotu odłączonego), służące utrzymaniu lokalu mieszkalnego we właściwym stanie, doprowadzeniu go do pożądanej zdolności użytkowej, modernizacji jego elementów składowych. „Remontem” w rozumieniu omawianego przepisu jest również tzw. wykończenie lokalu mieszkalnego, a więc prace służące doprowadzeniu do zdolności użytkowej lokalu mieszkalnego.

Zatem udzielony Panu kredyt, w części która odpowiada wydatkom poniesionym na prace wykończeniowe w nabytym lokalu mieszkalnym wypełnia przesłanki do uznania go za kredyt mieszkaniowy, o którym mowa w rozporządzeniu, uprawniający do skorzystania z zaniechania poboru podatku dochodowego.

Z wniosku wynika ponadto, że środki z kredytu zostały przeznaczone również na prowizję tytułem ubezpieczenia spłaty kredytu, składkę z tytułu umowy ubezpieczenia nieruchomości od ognia i innych zdarzeń losowych oraz składkę z tytułu ubezpieczenia na życie i niezdolności do pracy zarobkowej.

Odnosząc się do powyższego należy mieć na uwadze, że z literalnego brzmienia cytowanego wcześniej § 1 ust. 2 pkt 3 rozporządzenia wynika, że kwotami wierzytelności, które mogą korzystać z zaniechania są kwoty kapitału, odsetek, prowizji i opłat niezbędnych do zawarcia kredytu mieszkaniowego, zaś „koszty usług dodatkowych, w szczególności ubezpieczeń” nie mogą z tego zaniechania skorzystać.

Zatem do kwoty umorzonej wierzytelności w części dotyczącej sfinansowania prowizji tytułem ubezpieczenia spłaty kredytu, składki z tytułu umowy ubezpieczenia nieruchomości od ognia i innych zdarzeń losowych oraz składki z tytułu ubezpieczenia na życie i niezdolności do pracy zarobkowej, nie znajdzie zastosowania zaniechanie poboru podatku dochodowego. Poniesione przez Pana ww. wydatki związane były bowiem z ubezpieczeniami, które zostały na wprost wyłączone z zaniechania.

Podsumowując, umorzenie przez bank części kwoty kredytu hipotecznego zaciągniętego przez Pana w 2009 r., stanowić będzie dla Pana przychód w rozumieniu art. 11 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, klasyfikowany do źródła, o którym mowa w art. 10 ust. 1 pkt 9 w zw. z art. 20 ust. 1 ww. ustawy, podlegający opodatkowaniu podatkiem dochodowym od osób fizycznych.

Do uzyskanego przez Pana przychodu związanego z umorzeniem wierzytelności z tytułu kredytu hipotecznego zastosowanie znajdzie zaniechanie poboru podatku dochodowego od osób fizycznych, na podstawie rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 11 marca 2022 r. w sprawie zaniechania poboru podatku dochodowego od niektórych dochodów (przychodów) związanych z kredytem hipotecznym udzielonym na cele mieszkaniowe, jednakże wyłącznie w części, w jakiej kwota kredytu zaciągnięta na sfinansowanie prac wykończeniowych pozostaje do całkowitej kwoty zaciągniętego kredytu. Będzie Pan bowiem spełniać wszystkie przesłanki umożliwiające zastosowanie ww. zaniechania w odniesieniu do tej części umorzonego kredytu.

Zaniechanie to nie będzie jednak dotyczyło kwoty umorzonej wierzytelności, która będzie odpowiadała części kredytu, w jakiej został on zaciągnięty na zwrot kwoty wpłaconej na poczet przedmiotowego lokalu mieszkaniowego wraz z miejscem parkingowym przez cedenta oraz sfinansowanie kosztów związanych z odstępnym (wynikające z umowy cesji wierzytelności), jak również na sfinansowanie prowizji tytułem ubezpieczenia spłaty kredytu, składki z tytułu umowy ubezpieczenia nieruchomości od ognia i innych zdarzeń losowych oraz składki z tytułu ubezpieczenia na życie i niezdolności do pracy zarobkowej. Zatem od tej części umorzonej kwoty, w jakiej zgodnie z powyższymi wyjaśnieniami stanowi ona dla Pana przychód, winien Pan zapłacić podatek dochodowy.

Odnosząc się do Pana wątpliwości, czy fakt, że pod adresem lokalu mieszkalnego, którego dotyczyła umowa kredytowa, zarejestrowana była jednoosobowa działalność gospodarcza wpływa na możliwość skorzystania z dobrodziejstwa rozporządzenia Ministra Finansów w sprawie zaniechania poboru podatku dochodowego od niektórych dochodów (przychodów) związanych z kredytem hipotecznym udzielonym na cele mieszkaniowe, wyjaśniam, że ww. rozporządzenie szczegółowo wymienia przesłanki, które należy spełnić aby skorzystać z zaniechania. Istotne jest, żeby kredyt mieszkaniowy został przeznaczony na wydatki, o których mowa w art. 21 ust. 25 pkt 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych. Rozporządzenie nie zawiera natomiast zapisu, zgodnie z którym wykorzystywanie nieruchomości, na którą zaciągnięto kredyt mieszkaniowy jako miejsca prowadzenia działalności gospodarczej przez podatnika powoduje wyłączenie z możliwości zastosowania zaniechania poboru podatku od powstałego z tego tytułu przychodu.

Wobec powyższego stwierdzam, że przypisanie adresu prowadzenia działalności gospodarczej do lokalu mieszkalnego, którego dotyczyła umowa kredytowa, nie wpływa na możliwość zastosowania zaniechania poboru podatku w świetle przepisów Rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 11 marca 2022 r. w sprawie zaniechania poboru podatku dochodowego od niektórych dochodów (przychodów) związanych z kredytem hipotecznym udzielonym na cele mieszkaniowe.

Odnosząc się natomiast do skutków podatkowych otrzymania zwrotu ustalonej w ugodzie kwoty wyjaśniam, że zgodnie z definicją dochodu jest nim nadwyżka przychodów ze źródła nad kosztami jego uzyskania. Pojęciem pierwotnym dla dochodu jest więc pojęcie przychodu. Ten z kolei definiowany jest przez ustawodawcę, czemu dał wyraz w art. 11 ust. 1, jako otrzymane lub postawione do dyspozycji podatnika w roku kalendarzowym pieniądze i wartości pieniężne oraz wartość otrzymanych świadczeń w naturze i innych nieodpłatnych świadczeń. Niemniej jednak z definicji tej wywieść można również, że za przychody podatkowe mogą być uznane tylko takie świadczenia, które są określonym przyrostem majątkowym o charakterze definitywnym, nie mające charakteru zwrotnego.

W opisie sprawy wskazał Pan, że zamierza Pan zawrzeć ugodę z bankiem. Zgodnie z jej treścią, poza umorzeniem wierzytelności, bank proponuje Panu również dodatkowy zwrot w kwocie (…) PLN, w związku z nadpłaconym kapitałem kredytu. Zaproponowana przez bank kwota związana jest z tym, że Pana kredyt był systematycznie spłacany. Tym samym, otrzyma Pan środki będące ekwiwalentem wydatków, które były uprzednio poniesione z Pana własnych środków.

Zatem, skoro kwota zwrotu, którą otrzyma Pan od banku w wyniku zawartej ugody, mieści się w kwocie wpłacanej przez Pana podczas spłaty kredytu hipotecznego, jej otrzymanie nie spowoduje po Pana stronie dodatkowego przysporzenia majątkowego. Wypłata ta będzie dla Pana neutralna podatkowo.

Dlatego stwierdzam, że otrzymana przez Pana na podstawie ugody kwota zwrotu nie będzie stanowić dla Pana przychodu w rozumieniu art. 11 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, klasyfikowanego do źródła, o którym mowa w art. 10 ust. 1 pkt 9 w zw. z art. 20 ust. 1 ww. ustawy. Tym samym jej uzyskanie nie będzie skutkować po Pana stronie obowiązkiem zapłaty podatku dochodowego.

Powyższe pozostanie aktualne również w sytuacji, gdy w chwili zawarcia ugody bank zaproponuje Panu świadczenie w kwocie wyższej niż (…) PLN, o ile jego wysokość nie będzie większa niż nadwyżka wpłaconych środków.

W związku z tym Pana stanowisko, zgodnie z którym świadczenie pieniężne (zwrot (…) PLN) spełnia warunki do zaniechania poboru podatku dochodowego wskazane w rozporządzeniu Ministra Finansów w sprawie zaniechania poboru podatku dochodowego od niektórych dochodów (przychodów) związanych z kredytem hipotecznym udzielonym na cele mieszkaniowe jest nieprawidłowe.

Z uwagi na to, że otrzymana kwota nie będzie stanowiła dla Pana przychodu, nie można w ogóle mówić o zastosowaniu do niej zaniechania poboru podatku. Zaniechanie poboru podatku może mieć bowiem zastosowanie wyłącznie w sytuacji, w której w pierwszej kolejności dochodzi do powstania przychodu podlegającego opodatkowaniu podatkiem dochodowym. W konsekwencji do tej kwoty nie będzie miało zastosowania ww. rozporządzenie Ministra Finansów.

Dodatkowe informacje

Informacja o zakresie rozstrzygnięcia

Interpretacja dotyczy zdarzenia przyszłego, które Pan przedstawił i stanu prawnego, który obowiązuje w dniu wydania interpretacji.

Pouczenie o funkcji ochronnej interpretacji

·Funkcję ochronną interpretacji indywidualnych określają przepisy art. 14k-14nb ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. – Ordynacja podatkowa (t. j. Dz.U. z 2025 r. poz. 111 ze zm.). Interpretacja będzie mogła pełnić funkcję ochronną, jeśli Pana sytuacja będzie zgodna (tożsama) z opisem stanu faktycznego lub zdarzenia przyszłego i zastosuje się Pan do interpretacji.

·Zgodnie z art. 14na § 1 Ordynacji podatkowej:

·Zgodnie z art. 14na § 2 Ordynacji podatkowej:

Pouczenie o prawie do wniesienia skargi na interpretację

Ma Pan prawo do zaskarżenia tej interpretacji indywidualnej do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego. Zasady zaskarżania interpretacji indywidualnych reguluje ustawa z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi (t. j. Dz.U. z 2024 r. poz. 935 ze zm.; dalej jako „PPSA”).

Skargę do Sądu wnosi się za pośrednictwem Dyrektora KIS (art. 54 § 1 PPSA). Skargę należy wnieść w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia interpretacji indywidualnej (art. 53 § 1 PPSA):

·w formie papierowej, w dwóch egzemplarzach (oryginał i odpis) na adres: Krajowa Informacja Skarbowa, ul. Warszawska 5, 43-300 Bielsko-Biała (art. 47 § 1 PPSA), albo

·w formie dokumentu elektronicznego, w jednym egzemplarzu (bez odpisu), na adres Krajowej Informacji Skarbowej na platformie ePUAP: /KIS/wnioski albo /KIS/SkrytkaESP (art. 47 § 3 i art. 54 § 1a PPSA).

Skarga na interpretację indywidualną może opierać się wyłącznie na zarzucie naruszenia przepisów postępowania, dopuszczeniu się błędu wykładni lub niewłaściwej oceny co do zastosowania przepisu prawa materialnego. Sąd jest związany zarzutami skargi oraz powołaną podstawą prawną (art. 57a PPSA).

Podstawa prawna dla wydania interpretacji

Podstawą prawną dla wydania tej interpretacji jest art. 13 § 2a oraz art. 14b § 1 Ordynacji podatkowej.