Temat interpretacji
Temat interpretacji
Temat interpretacji
Temat interpretacji
Interpretacja indywidualna – stanowisko nieprawidłowe
Szanowni Państwo,
stwierdzam, że Państwa stanowisko w sprawie oceny skutków podatkowych opisanego zdarzenia przyszłego w podatku dochodowym od osób fizycznych jest nieprawidłowe.
Zakres wniosku wspólnego o wydanie interpretacji indywidualnej
18 czerwca 2025 r. wpłynął Państwa wniosek z 18 czerwca 2025 roku o wydanie interpretacji indywidualnej. Uzupełnili go Państwo pismami z 18 czerwca 2025 r. (wpływ 18 czerwca 2025 r.), 28 lipca 2025 r. (wpływ 28 lipca 2025 r.), z 5 sierpnia 2025 r. (wpływ 5 sierpnia 2025 r.), z 19 sierpnia 2025 r. (wpływ 19 sierpnia 2025 r.), z 19 sierpnia 2025 r. (wpływ 20 sierpnia 2025 r.) oraz z 25 sierpnia 2025 r. (wpływ 25 sierpnia 2025 r.). Treść wniosku wspólnego jest następująca:
Zainteresowani, którzy wystąpili z wnioskiem
1. Zainteresowany będący stroną postępowania:
A.D.
2. Zainteresowana niebędąca stroną postępowania:
C.D.
Opis zdarzenia przyszłego
Zdarzenie przyszłe dotyczy ugody z Bankiem (…) polegającej na przeliczeniu salda kredytu w CHF po preferencyjnym kursie i dokonaniu całkowitej spłaty pozostałej części zobowiązania. Nr umowy kredytowej: (…), data zawarcia umowy kredytowej z Bankiem (…): 19 marca 2008 r. Kredyt indeksowany do franka szwajcarskiego na wartość (…) PLN. Cel kredytu: cel mieszkaniowy (refinansowanie kosztów poniesionych na cele mieszkaniowe: (…) PLN, spłata innego kredytu mieszkaniowego (…) PLN, koszty wliczone w kredyt (…) PLN).
Nieruchomość będąca przedmiotem umowy jest zlokalizowana w K. przy ulicy (…). W nabytej nieruchomości realizowane były cele mieszkaniowe i nie była ona wykorzystywana do prowadzenia działalności gospodarczej. Są Państwo stroną zawartej umowy kredytowej. Bank (…) zaproponował pozasądowe zawarcie ugody, na mocy której indywidualny kurs spłaty salda kredytu na dzień przygotowania propozycji (…) CHF wynosiłby 1,20 PLN zamiast bieżącego. Wg wyliczeń przedstawionych w ugodzie, saldo kredytu przeliczone wg kursu średniego wynosiłoby (…) PLN, natomiast po przeliczeniu kursem indywidualnym 1,20 PLN/CHF wynosiłoby (…) PLN, czyli uległoby zmniejszeniu o (…) PLN. Stanowi to kwotę umorzenia części obecnego zadłużenia. Ugoda miałaby być zawarta pozasądownie. Bank zaproponował więc przeliczenie kwoty pozostałej do spłaty a nie całego kredytu.
Oświadczają Państwo, że Kredytobiorcy nie korzystali wcześniej z zaniechania poboru podatku w odniesieniu do innego kredytu mieszkaniowego oraz że kredyt został zaciągnięty na realizację jednej inwestycji mieszkaniowej.
W uzupełnieniu wniosku udzielił Pan odpowiedzi na pytania.
Czy bank, z którym zawarł Pan „inny kredyt mieszkaniowy” jest podmiotem, którego działalność podlega nadzorowi państwowego organu nadzoru nad rynkiem finansowym, uprawnionym do udzielania kredytów na podstawie odrębnych ustaw regulujących zasady funkcjonowania takich podmiotów?
Odpowiedź: tak, kredyt określony mianem „innego kredytu mieszkaniowego” zawarty był z bankiem - Bank (…).
Czy w umowie dotyczącej „innego kredytu mieszkaniowego” wskazano, że kredyt został udzielony na cele mieszkaniowe, jeżeli tak, to na które z wydatków wymienionych w art. 21 ust. 25 pkt 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych zostały przeznaczone środki pieniężne uzyskane w ramach „innego kredytu mieszkaniowego”?
Odpowiedź: tak, w umowie z (…) w § 1 pkt 3 wskazano dosłownie: „Kredyt przeznaczony jest na: budowę przez (…) z siedzibą w K. ul. (…) na nieruchomości położonej w K. ul. (…) stanowiącej działkę nr (…) posiadającej KW nr (…) samodzielnego lokalu mieszkalnego w budynku (…) oznaczonego nr (…) o powierzchni (…) wraz z tarasem a także miejscem postojowym w garażu podziemnym określonym jako (...) o powierzchni (…) oraz wynoszącym (…) części udziału w prawie własności nieruchomości i własności powierzchni wspólnych budynku”. Jest to podpunkt a w art. 21 ust. 25 pkt 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych.
Kredyt w (…) opiewał na wartość: (…) PLN (z czego (…) PLN na nabycie nieruchomości j.w. oraz (…) PLN na sfinansowanie opłaty przygotowawczej). Od wartości niespłaconej bank (…) naliczył opłatę 1% za przedterminową spłatę kredytu.
Czy całość środków pieniężnych uzyskanych w ramach „innego kredytu mieszkaniowego” została przeznaczona na cele mieszkaniowe, jeżeli nie to proszę podać na jaki cel zostały przeznaczone pozostałe środki pieniężne?
Odpowiedź: tak, szczegóły zostały wskazane w podpunkcie b.
Czy „inny kredyt mieszkaniowy” został zabezpieczony w postaci hipoteki ustanowionej na nieruchomości lub udziale w nieruchomości lub prawie wieczystego użytkowania gruntu lub udziale w takim prawie, lub spółdzielczym własnościowym prawie do lokalu mieszkalnego lub udziale w takim prawie, lub prawie do domu jednorodzinnego w spółdzielni mieszkaniowej lub udziale w takim prawie?
Odpowiedź: tak.
Czy „inny kredyt mieszkaniowy” i kredyt zaciągnięty w Banku (…) dotyczyły tej samej nieruchomości?
Odpowiedź: tak, oba kredyty dotyczyły nieruchomości znajdującej się pod adresem: ul. (…).
Na pokrycie jakich kosztów wliczonych w kredyt w kwocie (…) PLN (tj. czego dotyczących, w związku z czym poniesionych) zostały przeznaczone środki pieniężne z kredytu zaciągniętego w banku (…), czy poniesienie tych kosztów było niezbędne do zawarcia przez Pana umowy z bankiem, a także czy wydatki te dotyczyły kosztów usług dodatkowych, w szczególności ubezpieczeń?
Odpowiedź: (…) PLN wskazane w umowie to wyszczególniony w § 4 pkt 7 ppkt 1 koszt zlecenia wyceny nieruchomości niezbędny do zawarcia umowy kredytu hipotecznego.
Ponadto, wskazał Pan, że miejsce parkingowe objęte jest ta samą księgą wieczystą co mieszkanie (nie ma oddzielnej księgi wieczystej).
Stronami umowy z (…) oprócz banku byli: C.B. (obecnie C.D.) wraz z rodzicami W. i Z. B. Kredyt mieszkaniowy w banku (…) refinansujący pierwotny kredyt w (…) przejął Pan A.D. wraz z C.B. (obecnie C.D.).
Rozbieżność w adresie nieruchomości wynika z położenia działki nr (…) posiadającej KW nr (…) na której zlokalizowana była inwestycja. Ostatecznie nieruchomości tam zlokalizowane otrzymały adresy ulicy (…), od której stworzone zostały bramy wjazdowe. Oba kredyty dotyczyły tej samej nieruchomości.
Pytanie
Czy w świetle przedstawionego stanu faktycznego, kwota wierzytelności (kapitału kredytu) umorzona przez bank na podstawie zawartej pozasądowej ugody, będzie korzystała ze zwolnienia z podatku dochodowego od osób fizycznych na podstawie Rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 11 marca 2022 r. w sprawie zaniechania poboru podatku dochodowego od niektórych dochodów (przychodów) związanych z kredytem hipotecznym udzielonym na cele mieszkaniowe, a w konsekwencji na Państwu, jako na Kredytobiorcach, nie będzie ciążył obowiązek zapłaty podatku dochodowego od tej kwoty?
Państwa stanowisko w sprawie
W Państwa ocenie, kwota umorzonej wierzytelności jest zwolniona z opodatkowania podatkiem dochodowym od osób fizycznych.
Zgodnie z art. 11 ust. 1 ustawy o PIT, przychodem są m.in. wartości pieniężne i wartość otrzymanych świadczeń w naturze, a także wartość umorzonych lub przedawnionych zobowiązań.
W związku z tym umorzenie przez bank części zadłużenia stanowi co do zasady przychód podlegający opodatkowaniu. Jednakże, na podstawie delegacji ustawowej zawartej w art. 22 § 1 pkt 1 Ordynacji podatkowej, Minister Finansów wydał Rozporządzenie z dnia 11 marca 2022 r. w sprawie zaniechania poboru podatku dochodowego od niektórych dochodów (przychodów) związanych z kredytem hipotecznym udzielonym na cele mieszkaniowe (Dz.U. z 2022 r. poz. 592 z późn. zm.). Zgodnie z § 1 ust. 1 pkt 1 tego rozporządzenia, zarządza się zaniechanie poboru podatku od kwot umorzonych osobie fizycznej wierzytelności z tytułu kredytu mieszkaniowego, w przypadku gdy kredyt ten został zaciągnięty na realizację jednej inwestycji mieszkaniowej, a osoba fizyczna będąca stroną umowy kredytu nie korzystała wcześniej z zaniechania poboru podatku w odniesieniu do innego kredytu mieszkaniowego.
Jak wskazano w opisie sprawy, zaciągnięty przez Państwa kredyt był kredytem mieszkaniowym, przeznaczonym na zaspokojenie własnych celów mieszkaniowych, a umorzenie dotyczyło kredytu zaciągniętego na jedną inwestycję mieszkaniową. Nie korzystali Państwo również z podobnego zaniechania w przeszłości.
W związku z powyższym, uważają Państwo, że spełnione zostały wszystkie warunki określone w ww. rozporządzeniu, co uprawnia Państwa do zastosowania zaniechania poboru podatku. W konsekwencji, od wartości umorzonej kwoty kredytu nie są Państwo zobowiązani do zapłaty podatku dochodowego od osób fizycznych.
Ocena stanowiska
Stanowisko, które przedstawili Państwo we wniosku jest nieprawidłowe.
Uzasadnienie interpretacji indywidualnej
Zgodnie z treścią art. 9 ust. 1 ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (t. j. Dz. U. z 2025 r. poz. 163 ze zm.):
Opodatkowaniu podatkiem dochodowym podlegają wszelkiego rodzaju dochody, z wyjątkiem dochodów wymienionych w art. 21, 52, 52a i 52c oraz dochodów, od których na podstawie przepisów Ordynacji podatkowej zaniechano poboru podatku.
W myśl art. 9 ust. 1a ww. ustawy:
Jeżeli podatnik uzyskuje dochody z więcej niż jednego źródła, przedmiotem opodatkowania w danym roku podatkowym jest, z zastrzeżeniem art. 25e, art. 29-30cb, art. 30da-30dh, art. 30e-30g, art. 30j-30p oraz art. 44 ust. 7e i 7f, suma dochodów ze wszystkich źródeł przychodów.
Stosownie do art. 9 ust. 2 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych:
Dochodem ze źródła przychodów, jeżeli przepisy art. 23o, art. 23u, art. 24-24b, art. 24c, art. 24e, art. 30ca, art. 30da oraz art. 30f nie stanowią inaczej, jest nadwyżka sumy przychodów z tego źródła nad kosztami ich uzyskania osiągnięta w roku podatkowym. Jeżeli koszty uzyskania przekraczają sumę przychodów, różnica jest stratą ze źródła przychodów.
Jak stanowi art. 11 ust. 1 ww. ustawy:
Przychodami, z zastrzeżeniem art. 14-15, art. 17 ust. 1 pkt 6, 9, 10 w zakresie realizacji praw wynikających z pochodnych instrumentów finansowych, pkt 11, art. 19, art. 25b, art. 30ca, art. 30da i art. 30f, są otrzymane lub postawione do dyspozycji podatnika w roku kalendarzowym pieniądze i wartości pieniężne oraz wartość otrzymanych świadczeń w naturze i innych nieodpłatnych świadczeń.
Z przedstawionych przepisów wynika, że opodatkowaniu podatkiem dochodowym od osób fizycznych podlega – co do zasady – każdy dochód osiągnięty przez osobę fizyczną. Zgodnie natomiast z definicją dochodu jest nim nadwyżka przychodów ze źródła nad kosztami jego uzyskania. Pojęciem pierwotnym dla dochodu jest więc pojęcie przychodu. Ten z kolei definiowany jest przez ustawodawcę, czemu dał wyraz w art. 11 ust. 1 ww. ustawy, jako otrzymane lub postawione do dyspozycji podatnika w roku kalendarzowym pieniądze i wartości pieniężne oraz wartość otrzymanych świadczeń w naturze i innych nieodpłatnych świadczeń. Niemniej jednak z definicji tej wywieść można również, że za przychody podatkowe mogą być uznane tylko takie świadczenia, które są określonym przyrostem majątkowym (zarówno zwiększającym aktywa, jak i zmniejszającym pasywa) o charakterze definitywnym, niemające charakteru zwrotnego.
O uzyskaniu przychodu w rozumieniu ustawy o podatku dochodowym do osób fizycznych można więc mówić w każdej sytuacji gdy podatnik – czy to na skutek otrzymania określonych wartości majątkowych (środków pieniężnych, świadczeń w naturze czy też innych nieodpłatnych świadczeń), czy też gdy na skutek określonego zdarzenia powodującego zmniejszenie jego zobowiązań wobec innych podmiotów – uzyskuje określone przysporzenie majątkowe.
Dla celów podatkowych przyjmuje się – co znajduje potwierdzenie w orzecznictwie – że pojęcie nieodpłatnego świadczenia, o którym mowa w art. 11 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, ma szerszy zakres niż w prawie cywilnym. Obejmuje ono bowiem wszystkie zjawiska gospodarcze i zdarzenia prawne, których następstwem jest uzyskanie korzyści kosztem innego podmiotu, lub te wszystkie zdarzenia prawne i zdarzenia gospodarcze, których skutkiem jest nieodpłatne, to jest niezwiązane z kosztami lub inną formą ekwiwalentu, przysporzenie majątku tej osobie, mające konkretny wymiar finansowy.
Ustawa o podatku dochodowym od osób fizycznych wyraźnie rozróżnia źródła przychodów oraz sposób opodatkowania dochodów z poszczególnych źródeł.
Stosownie do przepisów tej ustawy odrębnym źródłem przychodów są określone w art. 10 ust. 1 pkt 9 – inne źródła.
W myśl art. 20 ust. 1 ww. ustawy:
Za przychody z innych źródeł, o których mowa w art. 10 ust. 1 pkt 9, uważa się w szczególności: kwoty wypłacone po śmierci członka otwartego funduszu emerytalnego wskazanej przez niego osobie lub członkowi jego najbliższej rodziny, w rozumieniu przepisów o organizacji i funkcjonowaniu funduszy emerytalnych, kwoty uzyskane z tytułu zwrotu z indywidualnego konta zabezpieczenia emerytalnego oraz wypłaty z indywidualnego konta zabezpieczenia emerytalnego, w tym także dokonane na rzecz osoby uprawnionej na wypadek śmierci oszczędzającego, zasiłki pieniężne z ubezpieczenia społecznego, alimenty, stypendia, świadczenia otrzymane z tytułu umowy o pomocy przy zbiorach, dotacje (subwencje) inne niż wymienione w art. 14, dopłaty, nagrody i inne nieodpłatne świadczenia nienależące do przychodów określonych w art. 12-14 i art. 17.
Użycie w powyższym przepisie sformułowania „w szczególności”, wskazuje, że definicja przychodów z innych źródeł ma charakter otwarty i nie ma przeszkód, aby do tej kategorii zaliczyć również przychody inne niż wymienione wprost w przepisie art. 20 ust. 1 ustawy. O przychodzie podatkowym z innych źródeł będziemy mówić w każdym przypadku, kiedy u podatnika wystąpią realne korzyści majątkowe.
Przystępując do oceny skutków podatkowych umorzenia przez bank wierzytelności z tytułu kredytu, zaciągniętego przez Państwa w 2008 r., wskazuję, że instytucja kredytu uregulowana została przepisami ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. Prawo bankowe (t. j. Dz. U. z 2024 r. poz. 1646 ze zm.).
Zgodnie z treścią art. 69 ust. 1 ww. ustawy:
Przez umowę kredytu bank zobowiązuje się oddać do dyspozycji kredytobiorcy na czas oznaczony w umowie kwotę środków pieniężnych z przeznaczeniem na ustalony cel, a kredytobiorca zobowiązuje się do korzystania z niej na warunkach określonych w umowie, zwrotu kwoty wykorzystanego kredytu wraz z odsetkami w oznaczonych terminach spłaty oraz zapłaty prowizji od udzielonego kredytu.
Z kolei umorzenie wierzytelności następuje w przypadku zwolnienia z długu, czyli zrzeczenia się przez wierzyciela prawa do wierzytelności, bez uzyskania świadczenia ze strony dłużnika. Takie zrzeczenie się, pod warunkiem, że dłużnik je przyjmie, powoduje, że zobowiązanie wygasa.
Zgodnie bowiem z instytucją zwolnienia z długu uregulowaną w art. 508 ustawy z dnia 23 kwietnia 1964 r. Kodeks cywilny (t. j. Dz. U. z 2024 r. poz. 1061 ze zm.):
Zobowiązanie wygasa, gdy wierzyciel zwalnia dłużnika z długu, a dłużnik zwolnienie przyjmuje.
Tak więc, dla umorzenia wierzytelności konieczna jest zgoda dłużnika (np. uzyskana w wyniku ugody, czy poprzez oświadczenie).
Otrzymanie kredytu i jego spłata na warunkach przewidzianych w umowie kredytowej są obojętne podatkowo. Przychód po stronie kredytobiorcy pojawia się w przypadku, kiedy dochodzi do umorzenia kredytu, jego części lub odsetek. Wtedy bowiem kredytobiorca osiąga konkretne przysporzenie majątkowe (przychód w rozumieniu ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych).
Tym samym, umorzoną kwotę wierzytelności z tytułu kredytu należy zakwalifikować do przychodu z innych źródeł, o którym mowa w art. 10 ust. 1 pkt 9 w zw. z art. 20 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych.
W tym miejscu wskazuję na rozporządzenie Ministra Finansów z dnia 11 marca 2022 r. w sprawie zaniechania poboru podatku dochodowego od niektórych dochodów (przychodów) związanych z kredytem hipotecznym udzielonym na cele mieszkaniowe (t. j. Dz. U. z 2024 r. poz. 102 ze zm.).
Zgodnie z § 1 ww. rozporządzenia Ministra Finansów:
1.Zarządza się zaniechanie poboru podatku dochodowego od osób fizycznych od kwot:
1)umorzonych osobie fizycznej wierzytelności z tytułu kredytu mieszkaniowego, w przypadku gdy:
a)kredyt mieszkaniowy został zaciągnięty na realizację jednej inwestycji mieszkaniowej, a w przypadku więcej niż jednego kredytu mieszkaniowego - gdy kredyty mieszkaniowe zostały zaciągnięte na realizację wyłącznie jednej inwestycji mieszkaniowej, oraz
b)osoba fizyczna będąca stroną umowy kredytu mieszkaniowego nie korzystała z zaniechania poboru podatku od kwot umorzonych wierzytelności z tytułu kredytu mieszkaniowego zaciągniętego na realizację innej niż określona w lit. a inwestycji mieszkaniowej;
2)otrzymanych przez osobę fizyczną świadczeń z tytułu kredytu mieszkaniowego udzielonego w walucie obcej lub w złotych, lecz nominowanego lub indeksowanego do waluty obcej, w związku z powstaniem przychodu z tytułu zastosowania ujemnego oprocentowania.
2.Kwoty wierzytelności, o których mowa w ust. 1 pkt 1, obejmują:
1)kwoty kredytu mieszkaniowego (kapitału);
2)odsetki, w tym odsetki skapitalizowane, i prowizje;
3)opłaty, jeżeli ich poniesienie przez kredytobiorcę było niezbędne do zawarcia umowy kredytu mieszkaniowego, z wyjątkiem kosztów usług dodatkowych, w szczególności ubezpieczeń.
3.W przypadku gdy kredyt mieszkaniowy został zaciągnięty również na wydatki inne niż określone w art. 21 ust. 25 pkt 1 ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (Dz. U. z 2022 r. poz. 2647, z późn. zm.), zaniechanie, o którym mowa w ust. 1 pkt 1, obejmuje kwotę wierzytelności z tytułu kredytu mieszkaniowego w części, w jakiej kwota kredytu mieszkaniowego zaciągniętego na wydatki określone w art. 21 ust. 25 pkt 1 tej ustawy pozostaje do całkowitej kwoty zaciągniętego kredytu mieszkaniowego.
4.W przypadku gdy kredyt mieszkaniowy został zastąpiony kredytem refinansowym lub gdy na jego spłatę został zaciągnięty kredyt konsolidacyjny, zaniechanie, o którym mowa w ust. 1 pkt 1, obejmuje odpowiednio kwotę wierzytelności z tytułu kredytu refinansowego lub konsolidacyjnego w części odpowiadającej kwocie wierzytelności z tytułu kredytu mieszkaniowego.
5.Przez jedną inwestycję mieszkaniową, o której mowa w ust. 1 pkt 1 lit. a, rozumie się inwestycję, której celem jest zaspokojenie potrzeb mieszkaniowych:
1)jednego gospodarstwa domowego albo
2)więcej niż jednego gospodarstwa domowego, w przypadku gdy osoby fizyczne mające zajmować wspólnie jeden budynek mieszkalny, nie mniej niż jedna osoba fizyczna z każdego takiego gospodarstwa, są osobami zaliczonymi do I grupy podatkowej w rozumieniu art. 14 ust. 3 pkt 1 ustawy z dnia 28 lipca 1983 r. o podatku od spadków i darowizn (Dz. U. z 2023 r. poz. 1774 i 1843).
6.Przez jedno gospodarstwo domowe, o którym mowa w ust. 5, rozumie się gospodarstwo prowadzone przez osobę fizyczną zajmującą jeden lokal mieszkalny albo jeden budynek mieszkalny jednorodzinny, samodzielnie lub wspólnie z innymi osobami stale z nią zamieszkującymi i gospodarującymi.
7.W przypadku gdy stroną umowy kredytu mieszkaniowego na realizację jednej inwestycji mieszkaniowej, o której mowa w ust. 1 pkt 1 lit. a, są co najmniej dwie osoby fizyczne, zaniechanie poboru podatku, o którym mowa w ust. 1 pkt 1, ma zastosowanie wyłącznie do osób, o których mowa w ust. 1 pkt 1 lit. b.
Natomiast z § 3 ust. 1 ww. rozporządzenia wynika, że:
Ilekroć w rozporządzeniu jest mowa o kredycie mieszkaniowym, należy przez to rozumieć kredyt, który został:
1)udzielony przed dniem 15 stycznia 2015 r. przez podmiot, którego działalność podlega nadzorowi państwowego organu nadzoru nad rynkiem finansowym, uprawniony do udzielania kredytów na podstawie odrębnych ustaw regulujących zasady funkcjonowania takich podmiotów, oraz
2)zabezpieczony w postaci hipoteki ustanowionej na nieruchomości lub udziale w nieruchomości lub prawie wieczystego użytkowania gruntu lub udziale w takim prawie, lub spółdzielczym własnościowym prawie do lokalu mieszkalnego lub udziale w takim prawie, lub prawie do domu jednorodzinnego w spółdzielni mieszkaniowej lub udziale w takim prawie, oraz
3)zaciągnięty na wydatki, o których mowa w art. 21 ust. 25 pkt 1 ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych.
Z kolei § 4 ww. rozporządzenia stanowi, że:
Zaniechanie, o którym mowa w § 1 i § 2, ma zastosowanie do dochodów (przychodów) uzyskanych od dnia 1 stycznia 2022 r. do dnia 31 grudnia 2026 r.
Zgodnie z treścią ww. art. 21 ust. 25 pkt 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych:
Za wydatki poniesione na cele, o których mowa w ust. 1 pkt 131, uważa się wydatki poniesione na:
a)nabycie budynku mieszkalnego, jego części lub udziału w takim budynku, lokalu mieszkalnego stanowiącego odrębną nieruchomość lub udziału w takim lokalu, a także na nabycie gruntu lub udziału w gruncie albo prawa użytkowania wieczystego gruntu lub udziału w takim prawie, związanych z tym budynkiem lub lokalem,
b)nabycie spółdzielczego własnościowego prawa do lokalu mieszkalnego lub udziału w takim prawie, prawa do domu jednorodzinnego w spółdzielni mieszkaniowej lub udziału w takim prawie,
c)nabycie gruntu pod budowę budynku mieszkalnego lub udziału w takim gruncie, prawa użytkowania wieczystego takiego gruntu lub udziału w takim prawie, w tym również z rozpoczętą budową budynku mieszkalnego, oraz nabycie innego gruntu lub udziału w gruncie, prawa użytkowania wieczystego gruntu lub udziału w takim prawie, jeżeli w okresie, o którym mowa w ust. 1 pkt 131, grunt ten zmieni przeznaczenie na grunt pod budowę budynku mieszkalnego,
d)budowę, rozbudowę, nadbudowę, przebudowę lub remont własnego budynku mieszkalnego, jego części lub własnego lokalu mieszkalnego,
e)rozbudowę, nadbudowę, przebudowę lub adaptację na cele mieszkalne własnego budynku niemieszkalnego, jego części, własnego lokalu niemieszkalnego lub własnego pomieszczenia niemieszkalnego
- położonych w państwie członkowskim Unii Europejskiej lub w innym państwie należącym do Europejskiego Obszaru Gospodarczego albo w Konfederacji Szwajcarskiej.
Dochody, od których zaniechano poboru podatku nie są wykazywane w zeznaniach rocznych i nie podlegają opodatkowaniu oraz zgłoszeniu do urzędu skarbowego.
Z powyższego wynika zatem, że zaniechanie poboru podatku znajdzie zastosowanie:
-do umorzonych osobom fizycznym kwot wierzytelności z tytułu kredytów zaciągniętych na cele mieszkaniowe i zabezpieczonych hipotecznie,
-do kredytów udzielonych przed dniem 15 stycznia 2015 r. przez podmioty uprawnione do udzielania kredytów na podstawie odrębnych ustaw,
-do kredytu mieszkaniowego zaciągniętego na realizację jednej inwestycji mieszkaniowej,
-a w przypadku więcej niż jednego kredytu mieszkaniowego – gdy kredyty mieszkaniowe zostały zaciągnięte na realizację wyłącznie jednej inwestycji mieszkaniowej oraz
-w przypadku, gdy osoba fizyczna będąca stroną umowy kredytu mieszkaniowego nie korzystała z zaniechania poboru podatku od kwot umorzonych wierzytelności z tytułu kredytu mieszkaniowego zaciągniętego na realizację innej niż określona w lit. a) inwestycji mieszkaniowej (§ 1 ust. 1 pkt 1 lit. b) ww. rozporządzenia). Istotne jest, żeby kredyt mieszkaniowy został przeznaczony na wydatki, o których mowa w art. 21 ust. 25 pkt 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych.
Z opisu sprawy wynika, że w 2008 r. zawarli Państwo umowę kredytową z Bankiem (…). Celem kredytu było:
- refinansowanie kosztów poniesionych na cele mieszkaniowe w kwocie (…) PLN;
- spłata innego kredytu mieszkaniowego tj. kredytu zaciągniętego w Banku (…) na budowę przez dewelopera samodzielnego lokalu mieszkalnego wraz z tarasem oraz miejscem postojowym w garażu podziemnym oraz wynoszącym (…) części udziału w prawie własności nieruchomości i własności powierzchni wspólnych budynku i na sfinansowanie opłaty przygotowawczej;
- koszty wliczone w kredyt w kwocie (…) PLN.
Bank zaproponował Państwu zawarcie ugody pozasądowej, w ramach której dojdzie do umorzenia kapitału kredytu, stanowiącego część obecnego zadłużenia.
Wątpliwość Państwa budzi to, czy w związku z umorzeniem przez Bank na podstawie zawartej ugody pozasądowej kwoty wierzytelności (kapitału kredytu) będzie przysługiwało Państwu prawo do zastosowania zaniechania poboru podatku na podstawie rozporządzenia Ministra Finansów z 11 marca 2022 r. czy też będą Państwo zobowiązani do zapłaty podatku dochodowego.
Analizując opis sprawy stwierdzić należy, że kredyt udzielony Państwu w 2008 r. dotyczył spłat różnych zobowiązań.
W pierwszej kolejności dokonam analizy sprawy w odniesieniu do kwestii przeznaczenia środków uzyskanych w ramach kredytu zaciągniętego w Banku (…) na refinansowanie kosztów poniesionych na cele mieszkaniowe.
Z powołanych wcześniej przepisów jednoznacznie wynika, że analizowane zaniechanie może mieć zastosowanie w przypadku umorzenia kredytu mieszkaniowego zaciągniętego na wydatki, o których mowa w art. 21 ust. 25 pkt 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych lub w przypadku umorzenia kredytu refinansowego w sytuacji, gdy został on zaciągnięty na refinansowanie (zastąpienie) kredytu mieszkaniowego zaciągniętego na te wydatki.
Pojęcia kredyt refinansowy i kredyt na refinansowanie nie są tożsame.
Zaciągnięcie kredytu na refinansowanie jest to zdarzenie rozumiane jako operacja pieniężna, polegająca na wykorzystaniu zewnętrznych funduszy pieniężnych w celu zastąpienia środków pierwotnie wydatkowanych na jakiś cel.
Zatem czynność refinansowania poniesionych kosztów kredytem hipotecznym należy odróżnić od zaciągnięcia kredytu refinansowego. Kredyt refinansowy przeznaczony jest na spłatę wcześniej zaciągniętego kredytu. Natomiast zwrot „refinansowanie” oznacza operację pieniężną polegającą na uzyskaniu zewnętrznych źródeł finansowania w celu zastąpienia środków własnych, które zostały wydatkowane na jakiś cel. W rezultacie, pierwotnie wydatkowane środki pieniężne mogą być niejako „ponownie” wykorzystane na dowolny cel. Środki z kredytu na refinansowanie niejako zastępują środki uprzednio wydatkowane z własnych zasobów.
Refinansowanie poniesionych kosztów nie jest wydatkiem wymienionym we wskazanym wcześniej przepisie art. 21 ust. 25 pkt 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych.
Uzyskanie kredytu przeznaczonego w części na refinansowanie kosztów poniesionych na cele mieszkaniowe pozwoliło na to, by pierwotnie wydatkowane środki pieniężne mogły być odzyskane.
Z powyższego wynika zatem jednoznacznie, że analizowane zaniechanie może mieć zastosowanie do kredytu mieszkaniowego i kredytu refinansowego w sytuacji gdy został on zaciągnięty na refinansowanie (zastąpienie) kredytu mieszkaniowego. Przepis ten nie odnosi się natomiast do kredytów hipotecznych zaciągniętych na refinansowanie środków własnych poniesionych na cele mieszkaniowe. Tego rodzaju wydatek nie został wymieniony w ustawie o podatku dochodowym od osób fizycznych.
W analizowanym przypadku kredyt zaciągnięty w 2008 r. został w części przeznaczony na refinansowanie środków własnych poniesionych na cele mieszkaniowe.
Skoro więc środki z kredytu w części zostały przeznaczone na refinansowanie wcześniej poniesionych kosztów na cele mieszkaniowe, to w tej części zaciągnięty w 2008 r. kredyt nie stanowi kredytu mieszkaniowego jak również nie dotyczy refinansowania kredytu mieszkaniowego, a tym samym wyklucza możliwość skorzystania z zaniechania poboru podatku dochodowego od osób fizycznych na podstawie rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 11 marca 2022 r. w sprawie zaniechania poboru podatku dochodowego od niektórych dochodów (przychodów) związanych z kredytem hipotecznym udzielonym na cele mieszkaniowe.
Zatem, zaniechanie poboru podatku nie będzie miało zastosowania do części umorzonego kredytu zaciągniętego w 2008 r., w zakresie którego kwota uzyskana w ramach tego kredytu została przeznaczona na refinansowanie kosztów poniesionych na cele mieszkaniowe, w tej części kredyt nie spełnia definicji kredytu mieszkaniowego.
Kolejną kwestią wymagającą wyjaśnienia jest przeznaczenie środków pieniężnych uzyskanych w ramach kredytu zaciągniętego w 2008 r. w Banku (…) na spłatę innego kredytu mieszkaniowego, tj. zaciągniętego w Banku (…) na budowę przez dewelopera samodzielnego lokalu mieszkalnego wraz z tarasem oraz miejscem postojowym w garażu podziemnym oraz na sfinansowanie opłaty przygotowawczej.
W literze a) ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych zostało wymienione m.in. nabycie lokalu mieszkalnego stanowiącego odrębną nieruchomość lub udziału w takim lokalu, natomiast w literze d) wymieniona została m.in. budowa własnego lokalu mieszkalnego.
Wskazali Państwo w sprawie, że stronami umowy z Bankiem (…) oprócz Banku byli: C.B. (obecnie C.D.) wraz z rodzicami W. i Z. B.
Z kolei z zacytowanego wyżej § 1 ust. 1 pkt 1 lit. b wynika, że zarządza się zaniechanie poboru podatku dochodowego od kwot umorzonych osobie fizycznej wierzytelności z tytułu kredytu mieszkaniowego, w przypadku gdy osoba fizyczna będąca stroną umowy kredytu mieszkaniowego nie korzystała z zaniechania poboru podatku od kwot umorzonych wierzytelności z tytułu kredytu mieszkaniowego zaciągniętego na realizację innej niż określona w lit. a inwestycji mieszkaniowej.
Z kolei zgodnie z § 1 ust. 7 w przypadku gdy stroną umowy kredytu mieszkaniowego na realizację jednej inwestycji mieszkaniowej, o której mowa w ust. 1 pkt 1 lit. a, są co najmniej dwie osoby fizyczne, zaniechanie poboru podatku, o którym mowa w ust. 1 pkt 1, ma zastosowanie wyłącznie do osób, o których mowa w ust. 1 pkt 1 lit. b.
W myśl natomiast § 3 ust. 1 pkt 3 ilekroć w rozporządzeniu jest mowa o kredycie mieszkaniowym, należy przez to rozumieć kredyt, który został: zaciągnięty na wydatki, o których mowa w art. 21 ust. 25 pkt 1 ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych.
W analizowanym przypadku Pan A.D. nie był stroną umowy kredytu mieszkaniowego (nie zaciągnął kredytu w Banku (…)). Kredyt w zaciągnięty został wyłącznie przez Panią C.D. i Jej rodziców.
Natomiast aby można było skorzystać z zaniechania poboru podatku w stosunku do wierzytelności dotyczącej kredytu refinansowego (konsolidacyjnego) to podatnik musi być stroną zarówno kredytu refinansowego (konsolidacyjnego) jak i kredytu mieszkaniowego, z czym nie mamy do czynienia w przypadku pana A.D.
Podsumowując, stwierdzam, że umorzenie przez Bank kapitału dotyczącego kredytu zaciągniętego w 2008 r., stanowić będzie dla Państwa przychód w rozumieniu art. 11 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, z tytułu nieodpłatnych świadczeń klasyfikowany do źródła, o którym mowa w art. 10 ust. 1 pkt 9 w zw. z art. 20 ust. 1 tej ustawy, podlegający opodatkowaniu podatkiem dochodowym od osób fizycznych.
Jednak, do uzyskanego przez panią C.D. przychodu związanego z umorzeniem wierzytelności z tytułu kredytu zaciągniętego w 2008 r. do kwoty umorzonej wierzytelności w części, odpowiadającej kwocie wierzytelności z tytułu kredytu mieszkaniowego (zaciągniętego w Banku (...)) zastosowanie znajdzie zaniechanie poboru podatku dochodowego od osób fizycznych na podstawie rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 11 marca 2022 r. w sprawie zaniechania poboru podatku dochodowego od niektórych dochodów (przychodów) związanych z kredytem hipotecznym udzielonym na cele mieszkaniowe.
Pani C.D. będzie bowiem w powyższym zakresie spełniać przesłanki umożliwiające zastosowanie ww. zaniechania w odniesieniu do tej części umorzonego kredytu.
Zaniechanie poboru podatku nie będzie miało natomiast zastosowania do części umorzonego Pani C.D. kredytu zaciągniętego w 2008 r., w zakresie którego kwota uzyskana w ramach tego kredytu została przeznaczona na refinansowanie kosztów poniesionych na cele mieszkaniowe.
Z kolei, skoro pan A.D. nie był stroną umowy dotyczącej kredytu mieszkaniowego, to w związku z uzyskaniem przychodu wynikającego z umorzenia przez Bank (…) wierzytelności nie znajdzie zastosowanie zaniechania poboru podatku na podstawie rozporządzenia Ministra Finansów z 11 marca 2022 r. w stosunku do Jego osoby.
Mając na uwadze przedstawione zdarzenie przyszłe oraz powołane przepisy prawa stwierdzam, że umorzona przez Bank wierzytelność z tytułu kredytu zaciągniętego 19 marca 2008 r. będzie stanowić dla pana A.D. przychód w rozumieniu art. 11 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, z tytułu nieodpłatnych świadczeń, klasyfikowany do źródła, o którym mowa w art. 10 ust. 1 pkt 9 w zw. z art. 20 ust. 1 ww. ustawy podlegający opodatkowaniu.
Dodatkowe informacje
Informacja o zakresie rozstrzygnięcia
Interpretacja dotyczy zdarzenia przyszłego, które Państwo przedstawili i stanu prawnego, który obowiązuje w dniu wydania interpretacji.
Pouczenie o funkcji ochronnej interpretacji
·Funkcję ochronną interpretacji indywidualnych określają przepisy art. 14k-14nb ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. – Ordynacja podatkowa (t.j. Dz.U. z 2025 r. poz. 111 ze zm.). Interpretacja będzie mogła pełnić funkcję ochronną, jeśli Państwa sytuacja będzie zgodna (tożsama) z opisem stanu faktycznego lub zdarzenia przyszłego. Z funkcji ochronnej będą mogli skorzystać Ci z Państwa, którzy zastosują się do interpretacji.
·Zgodnie z art. 14na § 1 Ordynacji podatkowej:
Przepisów art. 14k-14n Ordynacji podatkowej nie stosuje się, jeśli stan faktyczny lub zdarzenie przyszłe będące przedmiotem interpretacji indywidualnej jest elementem czynności, które są przedmiotem decyzji wydanej:
1) z zastosowaniem art. 119a;
2) w związku z wystąpieniem nadużycia prawa, o którym mowa w art. 5 ust. 5 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług;
3) z zastosowaniem środków ograniczających umowne korzyści.
·Zgodnie z art. 14na § 2 Ordynacji podatkowej:
Przepisów art. 14k-14n nie stosuje się, jeżeli korzyść podatkowa, stwierdzona w decyzjach wymienionych w § 1, jest skutkiem zastosowania się do utrwalonej praktyki interpretacyjnej, interpretacji ogólnej lub objaśnień podatkowych.
Pouczenie o prawie do wniesienia skargi na interpretację przez Zainteresowanego, który jest stroną postępowania
Pan A.D. (Zainteresowany będący stroną postępowania – art. 14r § 2 Ordynacji podatkowej) ma prawo do zaskarżenia tej interpretacji indywidualnej do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego. Zasady zaskarżania interpretacji indywidualnych reguluje ustawa z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi (t.j. Dz.U. z 2024 r. poz. 935 ze zm.; dalej jako „PPSA”).
Skargę do Sądu wnosi się za pośrednictwem Dyrektora KIS (art. 54 § 1 PPSA). Skargę należy wnieść w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia interpretacji indywidualnej (art. 53 § 1 PPSA):
· w formie papierowej, w dwóch egzemplarzach (oryginał i odpis) na adres: Krajowa Informacja Skarbowa, ul. Warszawska 5, 43-300 Bielsko-Biała (art. 47 § 1 PPSA), albo
· w formie dokumentu elektronicznego, w jednym egzemplarzu (bez odpisu), na adres Krajowej Informacji Skarbowej na platformie ePUAP: /KIS/wnioski albo /KIS/SkrytkaESP (art. 47 § 3 i art. 54 § 1a PPSA).
Skarga na interpretację indywidualną może opierać się wyłącznie na zarzucie naruszenia przepisów postępowania, dopuszczeniu się błędu wykładni lub niewłaściwej oceny co do zastosowania przepisu prawa materialnego. Sąd jest związany zarzutami skargi oraz powołaną podstawą prawną (art. 57a PPSA).
Podstawa prawna dla wydania interpretacji
Podstawą prawną dla wydania tej interpretacji jest art. 13 § 2a, art. 14b § 1 i art. 14r Ordynacji podatkowej.