Interpretacja indywidualna

– stanowisko w części nieprawidłowe oraz w części prawidłowe

Szanowna Pani,

stwierdzam, że Pani stanowisko w sprawie oceny skutków podatkowych opisanego zdarzenia przyszłego jest:

–nieprawidłowe w części dotyczącej skutków podatkowych otrzymania zwrotu nadpłaconego kredytu hipotecznego,

–prawidłowe w części dotyczącej skutków podatkowych umorzenia wierzytelności.

Zakres wniosku o wydanie interpretacji indywidualnej

5 lipca 2025 r. wpłynął Pani wniosek o wydanie interpretacji indywidualnej. Uzupełniła go Pani – na wezwanie organu – pismem z 15 sierpnia 2025 r. (wpływ). Treść wniosku jest następująca:

Opis zdarzenia przyszłego

Wraz z mężem posiada Pani kredyt hipoteczny udzielony na cele mieszkaniowe – dom jednorodzinny. Jest to Państwa jedyna inwestycja mieszkaniowa oraz nie korzystaliście Państwo z żadnego zaniechania poboru podatku od kwot umorzonych wierzytelności z tytułu kredytu mieszkaniowego. Mieszkacie Państwo w tym domu. Nie posiadacie Państwo innego mieszkania ani domu.

Posiada Pani z mężem wspólność majątkową. Kredytobiorcą jest Pani mąż, a Pani jest współkredytobiorcą.

Prowadzi Pani w domu jednorodzinnym sezonową działalność gospodarczą – wynajem pokoi w części domu w sezonie letnim – opodatkowaną w formie karty podatkowej.

Otrzymaliście Państwo propozycję przekształcenia kredytu CHF w kredyt PLN. Bank proponuje ugodę w formie umorzenia kwoty kredytu w wysokości 554 824,33 zł oraz zwrotu na rzecz kredytobiorców w wysokości 48 909,03 zł. Jest to w tym momencie kwota szacunkowa.

Zaciągnęła Pani kredyt w marcu 2008 r. Umowa została sporządzona 6 marca 2008 r. Zapis w umowie dotyczył zaciągnięcia kredytu hipotecznego na budowę domu systemem gospodarczym. Kwota kredytu została zaciągnięta tylko na budowę domu, w tym w umowie Bank doliczył kwotę prowizji dotyczącą tylko tego kredytu. Pieniędzmi uzyskanymi z kredytu finansowała Pani tylko budowę domu, nie wykorzystała Pani ich na spłatę innych zobowiązań.

Podmiot udzielający kredytu był podmiotem, którego działalność podlega nadzorowi państwowego organu nadzoru nad rynkiem finansowym.

Pokoje wynajmowane są sezonowo od lipca 2009 r. Poza sezonem letnim jak i w trakcie jego trwania w pokojach prowadzone są własne cele mieszkaniowe. Pokoje nie są wykorzystywane wyłącznie w ramach działalności gospodarczej. Są to pokoje, w których mieszkają Państwo i wykorzystują na cele mieszkaniowe poza sezonem jak i w trakcie sezonu.

W chwil ubiegania się o kredyt, podpisywania umowy jak i budowy domu nie planowaliście Państwo wynajmu pokoi. W umowie kredytowej nie ma zapisów, że dom będzie przeznaczony w części na najem sezonowy.

Ugodę planuje Pani podpisać po otrzymaniu odpowiedzi czy kwalifikuje się Pani na niepłacenie podatku od umorzenia kwoty kredytu.

Zgodnie z wyrokiem z 15 maja 2024 r. Sąd uznał umowę z Bankiem za nieważną. Od wyroku Bank złożył odwołanie. Umorzenie dotyczy wszystkich współkredytobiorców.

Kwota 48 909,03 zł stanowi zwrot części nadpłaconego kredytu (nadal płacą Państwo comiesięczne raty, czyli ta kwota rośnie). Pozostała kwota 554 824,33 zł jest saldem zadłużenia po kursie średnim NBP z 18 kwietnia 2025 r.

Przedstawiona propozycja przekształcenia kredytu CHF w kredyt PLN jest ważna do 6 czerwca. Po otrzymaniu odpowiedzi z KIS zostanie złożona przez Bank kolejna propozycja, która będzie uaktualniona o kolejne spłaty rat jak i o aktualny kurs NBP. Kwoty są szacunkowe. Dokładna kwota, która będzie zawarta w ugodzie zostanie ustalona podczas ostatecznych mediacji.

Bank udzielił kwotę kredytu w wysokości 360 000 PLN. Saldo zadłużenia na dzień 22 kwietnia 2025 r. (parametry kredytu wyliczone na ten dzień) w walucie CHF (kapitał) wynosi: 120 661,20 CHF. Saldo zadłużenia w PLN przeliczone po kursie średnim NBP z 18 kwietnia 2025 r. wynosi 554 824,33 PLN.

Zgodnie z przesłaną propozycją ugody Bank proponuje przekształcenie kredytu CHF w kredyt PLN w wyniku ugody:

1.Zwrot na rzecz kredytobiorców – 48 909,03 PLN (kwota szacunkowa),

2.Umorzenie kwoty: 554 824,33 PLN (kwota szacunkowa).

W propozycji ugody brak innych należności.

Uzupełnienie zdarzenia przyszłego

Jest Pani współwłaścicielem nieruchomości (domu).

Kredyt został zabezpieczony w postaci hipoteki ustanowionej na nieruchomości.

Ugoda nie została jeszcze podpisana. Bank przedstawił propozycję ugody (została dołączona do pisma). Po otrzymaniu odpowiedzi rozważy Pani możliwość podpisania ugody. Z informacji od przedstawiciela Banku wynikało, że sprawa powinna zakończyć się w przeciągu dwóch lub trzech miesięcy od wyrażenia chęci ugody.

Z propozycji przedstawionej przez Bank nie wynika, że Bank uznaje nieważność umowy. Propozycja obejmuje przekształcenie kredytu CHF w kredyt PLN. Z przedstawionej propozycji wynika, że kredyt będzie traktowany jakby od początku był kredytem złotowym i oprocentowanym w oparciu o stałą marżę i zmienną stawkę referencyjną WIBOR 3M. Wynika to z zapisu propozycji ugody.

Kwota umorzona stanowi saldo zadłużenia w PLN przeliczone po średnim kursie NBP na dzień podpisania ugody.

Wyjaśniła Pani, że kwota 48 909,03 zł stanowi zwrot środków wpłaconych do Banku tytułem spłaty rat kredytowo-odsetkowych, które zostały uznane za nadpłatę kredytu.

Ww. świadczenie nie zostało wypłacone. Nie została jeszcze rozpoczęta procedura ugody. Czeka Pani na interpretację indywidualną.

Z przedstawionej propozycji wynika, że po wykonaniu kalkulacji przeprowadzonej zgodnie z poniżej opisanymi parametrami dodatkowo zwiększono kwotę umorzenia. Parametry przedstawione w propozycji ugody:

–przyjęta została kwota kredytu wypłacona w PLN (w przypadku kredytu uruchomionego w transzach – suma kwot wypłaconych w PLN);

–kredyt traktowany jest jakby od początku był kredytem złotowym i oprocentowanym w oparciu o stałą marżę i zmienną stawkę referencyjną WIBOR 3M;

–do kalkulacji przyjęto wysokość średniomiesięcznej marży z miesiąca uruchomienia kredytu (bądź pierwszej transzy kredytu);

–zastosowanie znajduje stawka referencyjna WIBOR 3M jaka obowiązywała na dzień roboczy poprzedzający dzień uruchomienia kredytu (w przypadku kredytu wypłacanego w transzach – na moment uruchomienia pierwszej transzy kredytu). Zmiana stawki w kolejnych okresach trzymiesięcznych uwzględnia wartość WIBOR 3M z dnia roboczego poprzedzającego termin raty kredytu;

–w kalkulacji uwzględnione są wszystkie wpłaty dokonane na poczet spłaty kredytu;

–każda spłacona rata kredytu zaliczona jest w pierwszej kolejności na poczet rat odsetkowych, a następnie rat kapitałowych kredytu w PLN. Powstała nadwyżka pomniejsza kapitał do spłaty kredytu, od którego naliczane są kolejne odsetki, a niedobór powiększa kapitał do spłaty, od którego naliczane są kolejne odsetki;

–po wykonaniu kalkulacji przeprowadzonej zgodnie z powyższymi parametrami dodatkowo zwiększono kwotę umorzenia.

Nie przedstawiono Pani dokładnych obliczeń ostatecznej kwoty. Kwota ta ulegnie zmianie w momencie podpisania ugody, gdyż nadal spłaca Pani kredyt. Uaktualnione wyliczenia zostaną przeprowadzone na dzień podpisania ugody.

Środki pieniężne, które w wyniku zawarcia ugody Bank zwróci mieścić się będą w kwocie uprzednio spłaconej. Środki pieniężne, które w wyniku zawarcia ugody Bank zwróci nie przekroczą różnicy pomiędzy należnością Banku sprzed przewalutowania kredytu, a należnością po przewalutowaniu kredytu.

Pytanie

Czy gdyby zgodziła się Pani na warunki ugody z Bankiem wystąpi u Pani jakikolwiek przychód z tytułu ugody? Czy ugoda będzie wiązała się z koniecznością uiszczenia podatku?

Pani stanowisko w sprawie

Pani zdaniem, spełnia Pani zapisy rozporządzenia Ministra Finansów z 11 marca 2022 r. w sprawie zaniechania poboru podatku dochodowego od niektórych dochodów (przychodów) związanych z kredytem hipotecznym udzielonym na cele mieszkaniowe oraz rozporządzenia Ministra Finansów z 20 grudnia 20224 r. zmieniającego rozporządzenie w sprawie zaniechania poboru podatku dochodowego od niektórych dochodów (przychodów) związanych z kredytem hipotecznym udzielonym na cele mieszkaniowe.

W związku z powyższym kwalifikuje się Pani do zaniechania poboru podatku dochodowego od osób fizycznych w przypadku podpisania ugody w formie umorzenia kwoty kredytu.

Ocena stanowiska

Stanowisko, które przedstawiła Pani we wniosku, jest w części nieprawidłowe i w części prawidłowe.

Uzasadnienie interpretacji indywidualnej

Podstawową zasadą obowiązującą w przepisach ustawy z 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (t. j. Dz. U. z 2025 r. poz. 163 ze zm.) jest zasada powszechności opodatkowania, która została wyrażona w art. 9 ust. 1 tej ustawy. Zgodnie z jego treścią:

Opodatkowaniu podatkiem dochodowym podlegają wszelkiego rodzaju dochody, z wyjątkiem dochodów wymienionych w art. 21, 52, 52a i 52c oraz dochodów, od których na podstawie przepisów Ordynacji podatkowej zaniechano poboru podatku.

Ogólne pojęcie przychodu zostało wyjaśnione w art. 11 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych. Zgodnie z tym przepisem:

Przychodami, z zastrzeżeniem art. 14-15, art. 17 ust. 1 pkt 6, 9, 10 w zakresie realizacji praw wynikających z pochodnych instrumentów finansowych, pkt 11, art. 19, art. 25b, art. 30ca, art. 30da i art. 30f, są otrzymane lub postawione do dyspozycji podatnika w roku kalendarzowym pieniądze i wartości pieniężne oraz wartość otrzymanych świadczeń w naturze i innych nieodpłatnych świadczeń.

Za przychody należy zatem uznać każdą formę przysporzenia majątkowego, zarówno formę pieniężną jak i niepieniężną, w tym nieodpłatne świadczenia otrzymane przez podatnika.

Dla celów podatkowych przyjmuje się, że nieodpłatne świadczenie obejmuje każde działanie lub zaniechanie na rzecz innej osoby oraz wszystkie zdarzenia prawne i zdarzenia gospodarcze w działalności podmiotów, których skutkiem jest przysporzenie majątku innej osoby, mające konkretny wymiar finansowy.

Dla celów podatkowych przyjmuje się – co znajduje potwierdzenie w orzecznictwie – że pojęcie nieodpłatnego świadczenia, o którym mowa w art. 11 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, ma szerszy zakres niż w prawie cywilnym. Obejmuje ono bowiem wszystkie zjawiska gospodarcze i zdarzenia prawne, których następstwem jest uzyskanie korzyści kosztem innego podmiotu, lub te wszystkie zdarzenia prawne i zdarzenia gospodarcze, których skutkiem jest nieodpłatne, to jest niezwiązane z kosztami lub inną formą ekwiwalentu, przysporzenie majątku tej osobie, mające konkretny wymiar finansowy.

Za przychody podatkowe mogą być uznane tylko takie świadczenia, które są określonym przyrostem majątkowym (zarówno zwiększającym aktywa jak i zmniejszającym pasywa) o charakterze definitywnym, nie mające charakteru zwrotnego.

Ustawa o podatku dochodowym od osób fizycznych wyraźnie rozróżnia źródła przychodów oraz sposób opodatkowania dochodów z poszczególnych źródeł.

Przepis art. 10 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych zawiera katalog źródeł przychodów podlegających opodatkowaniu podatkiem dochodowym od osób fizycznych.

W myśl art. 10 ust. 1 pkt 9 przywołanej ustawy, źródłem przychodów są „inne źródła”.

Stosownie do art. 20 ust. 1 cytowanej ustawy:

Za przychody z innych źródeł, o których mowa w art. 10 ust. 1 pkt 9, uważa się w szczególności: kwoty wypłacone po śmierci członka otwartego funduszu emerytalnego wskazanej przez niego osobie lub członkowi jego najbliższej rodziny, w rozumieniu przepisów o organizacji i funkcjonowaniu funduszy emerytalnych, kwoty uzyskane z tytułu zwrotu z indywidualnego konta zabezpieczenia emerytalnego oraz wypłaty z indywidualnego konta zabezpieczenia emerytalnego, w tym także dokonane na rzecz osoby uprawnionej na wypadek śmierci oszczędzającego, zasiłki pieniężne z ubezpieczenia społecznego, alimenty, stypendia, świadczenia otrzymane z tytułu umowy o pomocy przy zbiorach, dotacje (subwencje) inne niż wymienione w art. 14, dopłaty, nagrody i inne nieodpłatne świadczenia nienależące do przychodów określonych w art. 12-14 i art. 17.

Użycie w powyższym przepisie sformułowania „w szczególności” wskazuje, że definicja przychodów z innych źródeł ma charakter otwarty i nie ma przeszkód, aby do tej kategorii zaliczyć również przychody inne niż wymienione wprost w przepisie art. 20 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych. W związku z tym każde świadczenie mające realną wartość finansową, o ile nie stanowi konkretnej kategorii przychodu zaliczanego do jednego ze źródeł wymienionych w art. 10 ust. 1 pkt 1-8b omawianej ustawy, jest dla świadczeniobiorcy przychodem z innych źródeł.

Z analizy Pani wniosku wynika, że powzięła Pani wątpliwość, czy w związku z podpisaniem ugody zaproponowanej Pani przez Bank, w ramach której przewidziane jest umorzenie części zadłużenia oraz zwrot nadpłaconych rat kredytowo-odsetkowych, po Pani stronie powstanie przychód podlegający opodatkowaniu podatkiem dochodowym od osób fizycznych.

Przystępując do oceny skutków podatkowych umorzenia przez Bank wierzytelności z tytułu zaciągniętego przez Panią kredytu hipotecznego wyjaśniam, że instytucja kredytu uregulowana została przepisami ustawy z 29 sierpnia 1997 r. – Prawo bankowe (t. j. Dz. U. z 2024 r. poz. 1646 ze zm.). Z art. 69 ust. 1 tej ustawy wynika, że:

Przez umowę kredytu bank zobowiązuje się oddać do dyspozycji kredytobiorcy na czas oznaczony w umowie kwotę środków pieniężnych z przeznaczeniem na ustalony cel, a kredytobiorca zobowiązuje się do korzystania z niej na warunkach określonych w umowie, zwrotu kwoty wykorzystanego kredytu wraz z odsetkami w oznaczonych terminach spłaty oraz zapłaty prowizji od udzielonego kredytu.

Z kolei umorzenie wierzytelności następuje w przypadku zwolnienia z długu, czyli zrzeczenia się przez wierzyciela przysługującej mu wierzytelności, bez uzyskania świadczenia ze strony dłużnika. Takie zrzeczenie się, pod warunkiem, że dłużnik je przyjmie, powoduje, że zobowiązanie wygasa. Wedle bowiem instytucji zwolnienia z długu, uregulowanej w art. 508 ustawy z 23 kwietnia 1964 r. – Kodeks cywilny (t. j. Dz. U. z 2025 r. poz. 1071):

Zobowiązanie wygasa, gdy wierzyciel zwalnia dłużnika z długu, a dłużnik zwolnienie przyjmuje.

Podkreślić należy, że otrzymanie kredytu i jego spłata na warunkach przewidzianych w umowie kredytowej są obojętne podatkowo. Przychód po stronie kredytobiorcy pojawia się w przypadku, kiedy dochodzi do umorzenia kredytu, jego części lub odsetek. Wtedy bowiem kredytobiorca osiąga konkretne przysporzenie majątkowe, czyli przychód w rozumieniu ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych.

Tym samym, kwotę wierzytelności, która zostanie Pani umorzona na podstawie ugody dotyczącej umowy o udzielenie kredytu hipotecznego, zaciągniętego w 2008 r., należy zakwalifikować do przychodu z innych źródeł, o których mowa w art. 10 ust. 1 pkt 9 w zw. z art. 20 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych.

Prawodawca przewidział przy tym szczególne rozwiązanie dla określonych sytuacji umorzeń kredytów mieszkaniowych. Umożliwił zaniechanie poboru podatku od dochodów z tytułu takich umorzeń.

Kwestia zaniechania poboru podatku od kwoty umorzonych wierzytelności – które to umorzenie ma miejsce od 1 stycznia 2022 r. do 31 grudnia 2026 r. – została uregulowana w rozporządzeniu Ministra Finansów z 11 marca 2022 r. w sprawie zaniechania poboru podatku dochodowego od niektórych dochodów (przychodów) związanych z kredytem hipotecznym udzielonym na cele mieszkaniowe (t. j. Dz. U. z 2024 r. poz. 102 ze zm.). W świetle § 1 ust. 1 pkt 1 tego rozporządzenia:

Zarządza się zaniechanie poboru podatku dochodowego od osób fizycznych od kwot umorzonych osobie fizycznej wierzytelności z tytułu kredytu mieszkaniowego, w przypadku gdy:

a)kredyt mieszkaniowy został zaciągnięty na realizację jednej inwestycji mieszkaniowej, a w przypadku więcej niż jednego kredytu mieszkaniowego - gdy kredyty mieszkaniowe zostały zaciągnięte na realizację wyłącznie jednej inwestycji mieszkaniowej, oraz

b)osoba fizyczna będąca stroną umowy kredytu mieszkaniowego nie korzystała z zaniechania poboru podatku od kwot umorzonych wierzytelności z tytułu kredytu mieszkaniowego zaciągniętego na realizację innej niż określona w lit. a inwestycji mieszkaniowej;

Na gruncie § 1 ust. 2 wskazanego rozporządzenia:

Kwoty wierzytelności, o których mowa w ust. 1 pkt 1, obejmują:

1)kwoty kredytu mieszkaniowego (kapitału);

2)odsetki, w tym odsetki skapitalizowane, i prowizje;

3)opłaty, jeżeli ich poniesienie przez kredytobiorcę było niezbędne do zawarcia umowy kredytu mieszkaniowego, z wyjątkiem kosztów usług dodatkowych, w szczególności ubezpieczeń.

Według § 1 ust. 5 przywołanego rozporządzenia:

Przez jedną inwestycję mieszkaniową, o której mowa w ust. 1 pkt 1 lit. a, rozumie się inwestycję, której celem jest zaspokojenie potrzeb mieszkaniowych:

1)jednego gospodarstwa domowego albo

2)więcej niż jednego gospodarstwa domowego, w przypadku gdy osoby fizyczne mające zajmować wspólnie jeden budynek mieszkalny, nie mniej niż jedna osoba fizyczna z każdego takiego gospodarstwa, są osobami zaliczonymi do I grupy podatkowej w rozumieniu art. 14 ust. 3 pkt 1 ustawy z dnia 28 lipca 1983 r. o podatku od spadków i darowizn (Dz.U. z 2023 r. poz. 1774 i 1843).

Zgodnie z § 1 ust. 6 przywołanego rozporządzenia:

Przez jedno gospodarstwo domowe, o którym mowa w ust. 5, rozumie się gospodarstwo prowadzone przez osobę fizyczną zajmującą jeden lokal mieszkalny albo jeden budynek mieszkalny jednorodzinny, samodzielnie lub wspólnie z innymi osobami stale z nią zamieszkującymi i gospodarującymi.

W myśl § 1 ust. 7 rozporządzenia:

W przypadku gdy stroną umowy kredytu mieszkaniowego na realizację jednej inwestycji mieszkaniowej, o której mowa w ust. 1 pkt 1 lit. a, są co najmniej dwie osoby fizyczne, zaniechanie poboru podatku, o którym mowa w ust. 1 pkt 1, ma zastosowanie wyłącznie do osób, o których mowa w ust. 1 pkt 1 lit. b.

Z § 3 komentowanego rozporządzenia wynika, że:

1. Ilekroć w rozporządzeniu jest mowa o kredycie mieszkaniowym, należy przez to rozumieć kredyt, który został:

1)udzielony przed dniem 15 stycznia 2015 r. przez podmiot, którego działalność podlega nadzorowi państwowego organu nadzoru nad rynkiem finansowym, uprawniony do udzielania kredytów na podstawie odrębnych ustaw regulujących zasady funkcjonowania takich podmiotów, oraz

2)zabezpieczony w postaci hipoteki ustanowionej na nieruchomości lub udziale w nieruchomości lub prawie wieczystego użytkowania gruntu lub udziale w takim prawie, lub spółdzielczym własnościowym prawie do lokalu mieszkalnego lub udziale w takim prawie, lub prawie do domu jednorodzinnego w spółdzielni mieszkaniowej lub udziale w takim prawie, oraz

3)zaciągnięty na wydatki, o których mowa w art. 21 ust. 25 pkt 1 ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych.

2. Za kredyt mieszkaniowy uważa się również pożyczkę, o ile spełnia warunki określone w ust. 1.

W myśl § 4 ww. rozporządzenia:

Zaniechanie, o którym mowa w § 1 i § 2, ma zastosowanie do dochodów (przychodów) uzyskanych od dnia 1 stycznia 2022 r. do dnia 31 grudnia 2026 r.

Art. 21 ust. 25 pkt 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych stanowi, że:

Za wydatki poniesione na cele, o których mowa w ust. 1 pkt 131, uważa się wydatki poniesione na:

a)nabycie budynku mieszkalnego, jego części lub udziału w takim budynku, lokalu mieszkalnego stanowiącego odrębną nieruchomość lub udziału w takim lokalu, a także na nabycie gruntu lub udziału w gruncie albo prawa użytkowania wieczystego gruntu lub udziału w takim prawie, związanych z tym budynkiem lub lokalem,

b)nabycie spółdzielczego własnościowego prawa do lokalu mieszkalnego lub udziału w takim prawie, prawa do domu jednorodzinnego w spółdzielni mieszkaniowej lub udziału w takim prawie,

c)nabycie gruntu pod budowę budynku mieszkalnego lub udziału w takim gruncie, prawa użytkowania wieczystego takiego gruntu lub udziału w takim prawie, w tym również z rozpoczętą budową budynku mieszkalnego, oraz nabycie innego gruntu lub udziału w gruncie, prawa użytkowania wieczystego gruntu lub udziału w takim prawie, jeżeli w okresie, o którym mowa w ust. 1 pkt 131, grunt ten zmieni przeznaczenie na grunt pod budowę budynku mieszkalnego,

d)budowę, rozbudowę, nadbudowę, przebudowę lub remont własnego budynku mieszkalnego, jego części lub własnego lokalu mieszkalnego,

e)rozbudowę, nadbudowę, przebudowę lub adaptację na cele mieszkalne własnego budynku niemieszkalnego, jego części, własnego lokalu niemieszkalnego lub własnego pomieszczenia niemieszkalnego

–położonych w państwie członkowskim Unii Europejskiej lub w innym państwie należącym do Europejskiego Obszaru Gospodarczego albo w Konfederacji Szwajcarskiej.

Zatem zaniechanie poboru podatku od umorzonych osobom fizycznym kwot wierzytelności z tytułu kredytów znajdzie zastosowanie, jeżeli zostaną spełnione łącznie następujące przesłanki:

1)kredyt był zaciągnięty na realizację inwestycji mieszkaniowej;

2)kredyt był udzielony przed dniem 15 stycznia 2015 r. przez podmioty uprawnione do udzielania kredytów na podstawie odrębnych ustaw;

3)kredyt był zabezpieczony hipotecznie;

4)kredytobiorca nie korzystał wcześniej z umorzenia zobowiązania z tytułu innego kredytu na własne cele mieszkaniowe zabezpieczonego hipotecznie;

5)kwota wierzytelności obejmuje kwotę kredytu mieszkaniowego (kapitału), odsetki, w tym odsetki skapitalizowane i prowizje, opłaty, jeżeli ich poniesienie przez kredytobiorcę było niezbędne do zawarcia umowy kredytu mieszkaniowego, z wyjątkiem kosztów usług dodatkowych, w szczególności ubezpieczeń.

Dodać należy, że dochody, od których zaniechano poboru podatku nie są wykazywane w zeznaniach rocznych i nie podlegają opodatkowaniu oraz zgłoszeniu do urzędu skarbowego.

Mając zatem na uwadze przedstawiony przez Panią opis zdarzenia przyszłego oraz powołane przepisy prawa stwierdzam, że umorzenie przez Bank wierzytelności z tytułu kredytu zaciągniętego przez Panią w 2008 r. na budowę domu jednorodzinnego, stanowić będzie dla Pani przychód w rozumieniu art. 11 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, z tytułu nieodpłatnych świadczeń, klasyfikowany do źródła, o którym mowa w art. 10 ust. 1 pkt 9 w zw. z art. 20 ust. 1 ww. ustawy.

Jednocześnie, do uzyskanego przez Panią przychodu związanego z umorzeniem wierzytelności z tytułu kredytu hipotecznego zastosowanie znajdzie zaniechanie poboru podatku dochodowego od osób fizycznych na podstawie rozporządzenia Ministra Finansów z 11 marca 2022 r. w sprawie zaniechania poboru podatku dochodowego od niektórych dochodów (przychodów) związanych z kredytem hipotecznym udzielonym na cele mieszkaniowe. Spełnia Pani bowiem wszystkie przesłanki umożliwiające zastosowanie ww. zaniechania w odniesieniu do umorzonej wierzytelności. Uzyskany z tego tytułu przychód nie będzie zatem podlegał opodatkowaniu i wykazaniu w zeznaniu podatkowym.

Przy czym zaniechanie poboru podatku dochodowego od osób fizycznych będzie miało zastosowanie wówczas, gdy ugodę z Bankiem, na mocy której dojdzie do ww. umorzenia wierzytelności, zawrze Pani w okresie obowiązywania ww. rozporządzenia, tj. do 31 grudnia 2026 r.

Odnosząc się natomiast do skutków podatkowych zwrotu ustalonej w ugodzie kwoty wyjaśniam, że z definicji przychodu zawartej w art. 11 ust. 1, wywieść można, że za przychody podatkowe mogą być uznane tylko takie świadczenia, które są określonym przyrostem majątkowym o charakterze definitywnym, nie mające charakteru zwrotnego.

O uzyskaniu przychodu w rozumieniu ustawy o podatku dochodowym do osób fizycznych – co już wcześniej zauważono – można więc mówić w każdej sytuacji, gdy podatnik, czy to na skutek otrzymania określonych wartości majątkowych (środków pieniężnych, świadczeń w naturze czy też innych nieodpłatnych świadczeń), czy też gdy na skutek określonego zdarzenia powodującego zmniejszenie jego zobowiązań wobec innych podmiotów, uzyskuje określone przysporzenie majątkowe.

Prezentując zdarzenie przyszłe wskazała Pani, że kwota jaką proponuje zwrócić Pani Bank jest zwrotem środków, wpłaconych do Banku tytułem spłaty rat kredytowo-odsetkowych, które zostały uznane za nadpłatę kredytu. Środki pieniężne, które w wyniku zawarcia ugody Bank zwróci nie przekroczą różnicy pomiędzy należnością Banku sprzed przewalutowania kredytu, a należnością po przewalutowaniu kredytu. Proponowana w ugodzie kwota zwrotu będzie mieściła się w kwocie uprzednio spłaconej.

Zatem w analizowanej sprawie po Pani stronie z tego tytułu nie dojdzie do powstania przysporzenia majątkowego. W związku z zawarciem ugody otrzyma Pani zwrot środków pieniężnych, które wcześniej na mocy umowy przekazała Pani na rzecz Banku w ramach spłaty części rat udzielonego kredytu mieszkaniowego. A zatem otrzyma Pani środki będące ekwiwalentem wydatków, które były uprzednio poniesione z Pani własnych środków. Kwota otrzymana na podstawie ugody z Bankiem nie spowoduje więc faktycznego przyrostu w Pani majątku. Wypłata ta będzie dla Pani neutralna podatkowo. Nie będzie Pani miała obowiązku jej rozliczenia dla celów podatku dochodowego od osób fizycznych.

Niemniej jednak, Pani stanowisko w zakresie zwrotu nadpłaconej części kredytu hipotecznego należało uznać za nieprawidłowe, ponieważ w przypadku braku powstania przychodu, dana czynność jest neutralna podatkowo, tj. nie powoduje powstania przychodu z żadnego ze źródeł podlegających opodatkowaniu.

Zatem skoro nie powstanie po Pani stronie przychód z tytułu otrzymania zwrotu części nadpłaconego kredytu, to nie będzie miało zastosowania zaniechanie poboru podatku dochodowego od osób fizycznych na podstawie rozporządzenia Ministra Finansów z 11 marca 2022 r. w sprawie zaniechania poboru podatku dochodowego od niektórych dochodów (przychodów) związanych z kredytem hipotecznym udzielonym na cele mieszkaniowe.

Reasumując, nie będzie Pani miała obowiązku wykazania w zeznaniu rocznym oraz zapłaty podatku dochodowego od umorzenia wierzytelności oraz zwróconej przez Bank nadpłaconej kwoty kredytu hipotecznego.

Dodatkowe informacje

Z uwagi na to, że interpretacje prawa podatkowego wydawane są w indywidualnej sprawie zainteresowanego, co wynika z art. 14b § 1 Ordynacji podatkowej – niniejsza interpretacja dotyczy wyłącznie Pani.

Informacja o zakresie rozstrzygnięcia

Interpretacja dotyczy zdarzenia przyszłego, które Pani przedstawiła i stanu prawnego, który obowiązuje w dniu wydania interpretacji.

Pouczenie o funkcji ochronnej interpretacji

·Funkcję ochronną interpretacji indywidualnych określają przepisy art. 14k-14nb ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. – Ordynacja podatkowa (t. j. Dz. U. z 2025 r. poz. 111 ze zm.). Interpretacja będzie mogła pełnić funkcję ochronną, jeśli Pani sytuacja będzie zgodna (tożsama) z opisem stanu faktycznego i zastosuje się Pani do interpretacji.

·Zgodnie z art. 14na § 1 Ordynacji podatkowej:

Przepisów art. 14k-14n Ordynacji podatkowej nie stosuje się, jeśli stan faktyczny lub zdarzenie przyszłe będące przedmiotem interpretacji indywidualnej jest elementem czynności, które są przedmiotem decyzji wydanej:

1)z zastosowaniem art. 119a;

2)w związku z wystąpieniem nadużycia prawa, o którym mowa w art. 5 ust. 5 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług;

3)z zastosowaniem środków ograniczających umowne korzyści.

·Zgodnie z art. 14na § 2 Ordynacji podatkowej:

Przepisów art. 14k-14n nie stosuje się, jeżeli korzyść podatkowa, stwierdzona w decyzjach wymienionych w § 1, jest skutkiem zastosowania się do utrwalonej praktyki interpretacyjnej, interpretacji ogólnej lub objaśnień podatkowych.

Pouczenie o prawie do wniesienia skargi na interpretację

Ma Pani prawo do zaskarżenia tej interpretacji indywidualnej do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego. Zasady zaskarżania interpretacji indywidualnych reguluje ustawa z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi (t. j. Dz. U. z 2024 r. poz. 935 ze zm.; dalej jako „PPSA”).

Skargę do Sądu wnosi się za pośrednictwem Dyrektora KIS (art. 54 § 1 PPSA). Skargę należy wnieść w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia interpretacji indywidualnej (art. 53 § 1 PPSA):

·w formie papierowej, w dwóch egzemplarzach (oryginał i odpis) na adres: Krajowa Informacja Skarbowa, ul. Warszawska 5, 43-300 Bielsko-Biała (art. 47 § 1 PPSA), albo

·w formie dokumentu elektronicznego, w jednym egzemplarzu (bez odpisu), na adres Krajowej Informacji Skarbowej na platformie ePUAP: /KIS/wnioski albo /KIS/SkrytkaESP (art. 47 § 3 i art. 54 § 1a PPSA).

Skarga na interpretację indywidualną może opierać się wyłącznie na zarzucie naruszenia przepisów postępowania, dopuszczeniu się błędu wykładni lub niewłaściwej oceny co do zastosowania przepisu prawa materialnego. Sąd jest związany zarzutami skargi oraz powołaną podstawą prawną (art. 57a PPSA).

Podstawa prawna dla wydania interpretacji

Podstawą prawną dla wydania tej interpretacji jest art. 13 § 2a oraz art. 14b § 1 Ordynacji podatkowej.