Temat interpretacji
Interpretacja indywidualna – stanowisko prawidłowe
Szanowny Panie,
stwierdzam, że Pana stanowisko w sprawie oceny skutków podatkowych opisanego stanu faktycznego w podatku dochodowym od osób fizycznych jest prawidłowe.
Zakres wniosku o wydanie interpretacji indywidualnej
25 czerwca 2025 r. wpłynął Pana wniosek z 25 czerwca 2025 r. o wydanie interpretacji indywidualnej. Uzupełnił go Pan pismem z 21 lipca 2025 r. (wpływ 23 lipca 2025 r.) oraz pismem z 6 sierpnia 2025 r. (wpływ 12 sierpnia 2025 r.) – w odpowiedzi na wezwanie. Treść wniosku jest następująca:
Opis stanu faktycznego
W lipcu 2005 r. zawarł Pan z ówczesnym Bankiem … (obecnie ….) umowę kredytu hipotecznego denominowanego do CHF, przeznaczonego na zakup działki budowlanej położonej w L. (...), w celu budowy na niej domu jednorodzinnego na własne potrzeby mieszkaniowe.
W dniu 3 kwietnia 2006 r. zawarł Pan drugą umowę kredytową - również kredyt hipoteczny denominowany do CHF, którego celem była budowa domu mieszkalnego na zakupionej wcześniej działce.
Zawarcie dwóch osobnych umów kredytowych było konieczne ze względów formalnych i technicznych, ponieważ w 2005 roku:
-nie dysponował Pan jeszcze projektem architektonicznym,
-konieczne było jego dostosowanie do warunków lokalnych (…),
-oraz uzyskanie decyzji o pozwoleniu na budowę.
Bank odmówił wówczas zawarcia jednej umowy budowlano-hipotecznej obejmującej działkę i budowę, ponieważ nie posiadał Pan jeszcze stosownej dokumentacji technicznej.
Dom jednorodzinny na zakupionej działce został wybudowany w latach 2006-2018. Środki z kredytu z 2006 r. pozwoliły na wykonanie stanu surowego zamkniętego, natomiast pozostałe prace budowlane sfinansowałem samodzielnie - z dochodów uzyskanych za granicą (Wielka Brytania, Niemcy). Budynek został oddany do użytkowania w roku 2018 i jest obecnie Pana miejscem zamieszkania.
Obecnie Bank (…):
-w przypadku kredytu z 2006 r. - po prawomocnym wyroku Sądu Okręgowego w X z marca 2023 r., który uznał umowę za nieważną, proponuje ugodę przewidującą całkowite umorzenie zadłużenia,
-w przypadku kredytu z 2005 r. - również proponuje ugodę, której efektem będzie uznanie kredytu za spłacony i wypłata nadpłaty.
W obu przypadkach Bank uzależnia skorzystanie z mechanizmu zaniechania poboru podatku od złożenia przez Pana oświadczenia o przeznaczeniu kredytów na cele mieszkaniowe, zgodnie z obowiązującymi przepisami.
W uzupełnieniu wniosku wskazał Pan, że 100% środków uzyskanych w ramach kredytu hipotecznego zaciągniętego w 2005 r. zostało przeznaczone na zakup działki budowlanej w L., przeznaczonej pod budowę domu jednorodzinnego.
Całość środków uzyskanych w ramach kredytu hipoteczno-budowlanego zaciągniętego w 2006 r. została przeznaczona na budowę domu jednorodzinnego na wcześniej zakupionej działce.
Zadłużenie, które ma zostać umorzone przez Bank (….) w ramach ugody dotyczącej kredytu z 2005 r. obejmuje: kapitał kredytu w wysokości … CHF, przeliczony wg kursu NBP 4,5592 na … PLN. Kwota wypłat transz wyniosła … PLN, a kwota spłat: … PLN. Kwota odsetek w wysokości 1% wyniosła … PLN. Kwota zwrotu z tytułu nadpłaty: … PLN. Korzyść z ugody wynosi … PLN, w tym: … PLN zwrotu nadpłaty oraz … PLN umorzonego kapitału. Nigdy nie były naliczane ani płacone odsetki karne od przeterminowanego zadłużenia. Zasady naliczania odsetek określone były w umowie kredytowej i były wiążące dla stron.
Kwota proponowanej przez bank wypłaty w ramach ugody mieści się w sumie dokonanych przez Pana wpłat z tytułu spłaty kredytu z 2005 r.
Korzystał Pan wcześniej z mechanizmu zaniechania poboru podatku przy zawarciu ugody dotyczącej kredytu budowlano-hipotecznego zaciągniętego w 2006 r. Oba kredyty dotyczyły tej samej inwestycji mieszkaniowej - budowy domu jednorodzinnego. Zawarcie dwóch umów wynikało z ograniczeń formalnych, ponieważ w 2005 roku nie dysponował Pan jeszcze pozwoleniem na budowę ani kompletną dokumentacją projektową.
Ponadto, wskazał Pan, że Pana zapytanie dotyczy wyłącznie ugody zawartej z Bankiem (...) w dniu 11 lipca 2025 r., odnoszącej się do kredytu hipotecznego denominowanego w CHF, który został zawarty w lipcu 2005 roku w banku … (obecnie ...) i był przeznaczony na zakup działki budowlanej pod budowę domu jednorodzinnego - inwestycji realizowanej w celu zaspokojenia Pana własnych potrzeb mieszkaniowych, finansowanym również częściowo kredytem budowlano-hipotecznym zaciągniętym w bank … roku 2006 (obecnie ...).
Odpowiadając na pytania dotyczące kredytu budowlano-hipotecznego zawartego w marcu 2006 r., a który nie jest przedmiotem Pana zapytania podał Pan co następuje.
Wskazanie składników umorzonego zadłużenia:
w ramach podpisanej ugody, Bank ... umorzył Pana zobowiązania wynikające z umowy kredytowej z 2006 r., a w szczególności:
1.Kapitał pozostały do spłaty - wynosił … CHF, co według kursu NBP z dnia zawarcia ugody odpowiadało kwocie … PLN.
2.Odsetki umowne - zawarte w saldzie kapitału, ale nie były odrębnie skapitalizowane ani przeterminowane.
3.Brak odsetek karnych (od zadłużenia przeterminowanego) - kredyt był spłacany regularnie, bez opóźnień, dlatego nie wystąpiły jakiekolwiek odsetki karne.
4.Brak dodatkowych opłat - umorzenie nie obejmowało żadnych dodatkowych opłat (ubezpieczenia, prowizje etc.), których poniesienie byłoby konieczne dla zawarcia umowy lub jej realizacji.
Do dnia zawarcia ugody wpłacił Pan … PLN (spłata części zadłużenia).
W ramach ugody, Bank uznał kredyt za spłacony w całości. Ponadto, po przeliczeniu wartości dokonanych spłat, Bank zwrócił Panu kwotę … PLN jako nadpłatę. Kwota ta została przelana na Pana konto bankowe i została ujęta w treści ugody.
Zawarcie ugody było efektem działań ugodowych podjętych przez Bank po prawomocnym orzeczeniu Sądu Okręgowego w X z marca 2023 r., uznającym umowę kredytu za nieważną ze względu na klauzule abuzywne. Orzeczenie Sądu Okręgowego dotyczyło tylko kredytu z 2006 r.
Kredyt hipoteczny zaciągnięty w lipcu 2005r. na zakup działki budowlanej nie był nigdy przedmiotem sporu sądowego. Bank … sam wystąpił z propozycją ugody przedsądowej, którą Pan zaakceptował.
Dodatkowe informacje:
·Kredyt z 2006 roku był zabezpieczony hipoteką ustanowioną na działce budowlanej, której zakup został sfinansowany kredytem z 2005 roku.
·Cała inwestycja (zakup gruntu i budowa domu) miała charakter jednej inwestycji mieszkaniowej.
Kredyt był przeznaczony na zaspokojenie Pana potrzeb mieszkaniowych.
Na mocy ugody Bank:
1.Uznał kredyt hipoteczny za spłacony w całości.
2.Nie dochodził żadnych dodatkowych roszczeń.
3.Zadłużenie, które ma zostać umorzone przez Bank … w ramach ugody dotyczącej kredytu z 2005 r. obejmuje: kapitał kredytu w wysokości … CHF, przeliczony wg kursu NBP 4,5592 na … PLN. Kwota wypłat transz wyniosła … PLN, a kwota spłat: … PLN. Kwota odsetek w wysokości 1% wyniosła … PLN. Kwota zwrotu z tytułu nadpłaty: … PLN. Korzyść z ugody wynosi … PLN, w tym: … PLN zwrotu nadpłaty oraz … PLN umorzonego kapitału. Nigdy nie były naliczane ani płacone odsetki karne od przeterminowanego zadłużenia. Zasady naliczania odsetek określone były w umowie kredytowej i były wiążące dla stron.
Zadłużenie objęte ugodą obejmowało wyłącznie kapitał kredytu oraz odsetki umowne. Nie wystąpiły:
·odsetki karne (za zwłokę),
·odsetki przeterminowane,
·dodatkowe opłaty (np. prowizje, ubezpieczenia czy inne koszty dodatkowe).
Wskazał Pan, że pytanie dotyczy wyłącznie ugody zawartej z Bankiem ... odnoszącej się do kredytu hipotecznego denominowanego w CHF, który został zawarty w lipcu 2005 roku w banku … (obecnie ...) i był przeznaczony na zakup działki budowlanej pod budowę domu jednorodzinnego - inwestycji realizowanej w celu zaspokojenia Pana własnych potrzeb mieszkaniowych, którego szczegóły i korzyści wynikające ww. ugody opisał Pan w piśmie z dnia 21 lipca 2025 r. (dnia 23 lipca 2025 r. wpłynęło do KIS) znak: 0112-KDIL2-1.4011.593.2025.1.AK.
Pytanie (sformułowane w uzupełnieniu wniosku)
Czy zawarcie ugody z bankiem dotyczącej umorzenia zobowiązań wynikających z kredytu hipotecznego zaciągniętego w 2005 r. na zakup działki budowlanej przeznaczonej na budowę domu jednorodzinnego, spełnia przesłanki do zastosowania zwolnienia z podatku dochodowego na podstawie ww. rozporządzeń?
Pana stanowisko w sprawie (zaprezentowane we wniosku i jego uzupełnieniu)
W Pana ocenie, zastosowanie zwolnienia z podatku dochodowego jest zasadne, ponieważ:
-obie umowy kredytowe dotyczyły tej samej nieruchomości oraz jednej inwestycji mieszkaniowej (zakup działki + budowa domu),
-spełnia Pan wszystkie warunki określone w § 3 ust. 1 ww. rozporządzeń (kredyty były zabezpieczone hipoteką, zaciągnięte przed 15 stycznia 2015 r., przeznaczone na cele mieszkaniowe),
-budynek został ukończony i służy zaspokojeniu Pana potrzeb mieszkaniowych,
-nie korzystał Pan wcześniej z mechanizmu zaniechania poboru podatku w związku z inną inwestycją niż budowa domu rozpoczęta w roku 2006, na którą zostały zaczerpnięte 2 kredyty:
1)kredyt hipoteczny na zakup gruntu budowlanego z roku 2005 (na którym wybudowano dom jednorodzinny celem zaspokojenia potrzeb mieszkaniowych),
2)kredyt budowlano-hipoteczny z roku 2006.
W związku z powyższym uważa Pan, że umorzenie wierzytelności w ramach zawieranych ugód powinno korzystać ze zwolnienia z opodatkowania, o którym mowa w § 1 ust. 1 pkt 1 lit. b ww. rozporządzeń.
W Pana ocenie, w świetle rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 11 marca 2022 r. (Dz.U. 2022 r., poz. 639) oraz jego nowelizacji z dnia 20 grudnia 2024 r. (Dz.U. 2024 r., poz. 1912), spełnia Pan przesłanki do skorzystania z zaniechania poboru podatku dochodowego od osób fizycznych.
W szczególności:
·kredyt był zabezpieczony hipoteką,
·został zaciągnięty przed 15 stycznia 2015 r.,
·był przeznaczony na cele mieszkaniowe (zakup gruntu pod budowę domu),
·inwestycja została ukończona i służy moim celom mieszkaniowym.
Ocena stanowiska
Stanowisko, które przedstawił Pan we wniosku jest prawidłowe.
Uzasadnienie interpretacji indywidualnej
W myśl art. 9 ust. 1 ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (t. j. Dz. U. z 2025 r. poz. 163, ze zm.):
Opodatkowaniu podatkiem dochodowym podlegają wszelkiego rodzaju dochody, z wyjątkiem dochodów wymienionych w art. 21, 52, 52a i 52c oraz dochodów, od których na podstawie przepisów Ordynacji podatkowej zaniechano poboru podatku.
Powołany przepis wyraża tzw. zasadę powszechności opodatkowania. Regułą jest, że każdy dochód osiągnięty przez osobę fizyczną podlega opodatkowaniu, wyjątkiem zaś jest sytuacja, gdy dochód opodatkowaniu nie podlega. Wyjątki od omawianej zasady dotyczą:
·dochodów, które zostały wprost wymienione przez ustawodawcę w art. 21, 52, 52a i 52c ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych jako zwolnione z podatku oraz
·dochodów, od których zaniechano poboru podatku w drodze rozporządzenia ministra właściwego do spraw finansów publicznych wydanego na podstawie art. 22 ustawy Ordynacja podatkowa (rozporządzenie takie może być wydane w przypadkach uzasadnionych interesem publicznym lub ważnym interesem podatników).
W myśl art. 9 ust. 1a ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych:
Jeżeli podatnik uzyskuje dochody z więcej niż jednego źródła, przedmiotem opodatkowania w danym roku podatkowym jest, z zastrzeżeniem art. 25e, art. 29-30cb, art. 30da-30dh, art. 30e-30g, art. 30j-30p oraz art. 44 ust. 7e i 7f, suma dochodów z wszystkich źródeł przychodów.
Stosownie do art. 9 ust. 2 ww. ustawy:
Dochodem ze źródła przychodów, jeżeli przepisy art. 23o, art. 23u, art. 24-24b, art. 24c, art. 24e, art. 30ca, art. 30da oraz art. 30f nie stanowią inaczej, jest nadwyżka sumy przychodów z tego źródła nad kosztami ich uzyskania osiągnięta w roku podatkowym. Jeżeli koszty uzyskania przekraczają sumę przychodów, różnica jest stratą ze źródła przychodów.
Jak stanowi art. 11 ust. 1 ww. ustawy:
Przychodami, z zastrzeżeniem art. 14-15, art. 17 ust. 1 pkt 6, 9, 10 w zakresie realizacji praw wynikających z pochodnych instrumentów finansowych, pkt 11, art. 19, art. 25b, art. 30ca, art. 30da i art. 30f, są otrzymane lub postawione do dyspozycji podatnika w roku kalendarzowym pieniądze i wartości pieniężne oraz wartość otrzymanych świadczeń w naturze i innych nieodpłatnych świadczeń.
Za przychody należy zatem uznać każdą formę przysporzenia majątkowego, zarówno formę pieniężną jak i niepieniężną, w tym nieodpłatne świadczenia otrzymane przez podatnika. Dla celów podatkowych przyjmuje się, że nieodpłatne świadczenie obejmuje każde działanie lub zaniechanie na rzecz innej osoby oraz wszystkie zdarzenia prawne i zdarzenia gospodarcze w działalności podmiotów, których skutkiem jest przysporzenie majątku innej osoby, mające konkretny wymiar finansowy.
O uzyskaniu przychodu w rozumieniu ustawy o podatku dochodowym do osób fizycznych można więc mówić w każdej sytuacji gdy podatnik – czy to na skutek otrzymania określonych wartości majątkowych (środków pieniężnych, świadczeń w naturze czy też innych nieodpłatnych świadczeń), czy też gdy na skutek określonego zdarzenia powodującego zmniejszenie jego zobowiązań wobec innych podmiotów – uzyskuje określone przysporzenie majątkowe.
Zgodnie z utrwalonym orzecznictwem, przysporzeniem majątkowym i przychodem w rozumieniu przepisów ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych są nie tylko aktywa, które ulegają zwiększeniu u podatnika, ale także zmniejszenie jego pasywów.
Ustawa o podatku dochodowym od osób fizycznych wyraźnie rozróżnia źródła przychodów oraz sposób opodatkowania dochodów z poszczególnych źródeł.
Stosownie do przepisów tej ustawy odrębnym źródłem przychodów są określone w art. 10 ust. 1 pkt 9 – inne źródła.
W myśl art. 20 ust. 1 ww. ustawy:
Za przychody z innych źródeł, o których mowa w art. 10 ust. 1 pkt 9, uważa się w szczególności: kwoty wypłacone po śmierci członka otwartego funduszu emerytalnego wskazanej przez niego osobie lub członkowi jego najbliższej rodziny, w rozumieniu przepisów o organizacji i funkcjonowaniu funduszy emerytalnych, kwoty uzyskane z tytułu zwrotu z indywidualnego konta zabezpieczenia emerytalnego oraz wypłaty z indywidualnego konta zabezpieczenia emerytalnego, w tym także dokonane na rzecz osoby uprawnionej na wypadek śmierci oszczędzającego, zasiłki pieniężne z ubezpieczenia społecznego, alimenty, stypendia, świadczenia otrzymane z tytułu umowy o pomocy przy zbiorach, dotacje (subwencje) inne niż wymienione w art. 14, dopłaty, nagrody i inne nieodpłatne świadczenia nienależące do przychodów określonych w art. 12-14 i art. 17.
Użycie w powyższym przepisie sformułowania „w szczególności”, wskazuje, że definicja przychodów z innych źródeł ma charakter otwarty i nie ma przeszkód, aby do tej kategorii zaliczyć również przychody inne niż wymienione wprost w przepisie art. 20 ust. 1 ustawy. O przychodzie podatkowym z innych źródeł będziemy mówić w każdym przypadku, kiedy u podatnika wystąpią realne korzyści majątkowe.
Przystępując do oceny skutków podatkowych umorzenia przez Bank wierzytelności stanowiącej kwotę kapitału dotyczącego umowy kredytowej zawartej w 2005 r. wskazuję, że instytucja kredytu uregulowana została przepisami ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. Prawo bankowe (t. j. Dz. U. z 2024 r. poz. 1646, ze zm.).
Zgodnie z treścią art. 69 ust. 1 ww. ustawy:
Przez umowę kredytu bank zobowiązuje się oddać do dyspozycji kredytobiorcy na czas oznaczony w umowie kwotę środków pieniężnych z przeznaczeniem na ustalony cel, a kredytobiorca zobowiązuje się do korzystania z niej na warunkach określonych w umowie, zwrotu kwoty wykorzystanego kredytu wraz z odsetkami w oznaczonych terminach spłaty oraz zapłaty prowizji od udzielonego kredytu.
Z kolei umorzenie wierzytelności następuje w przypadku zwolnienia z długu, czyli zrzeczenia się przez wierzyciela prawa do wierzytelności, bez uzyskania świadczenia ze strony dłużnika. Takie zrzeczenie się, pod warunkiem, że dłużnik je przyjmie, powoduje, że zobowiązanie wygasa.
Zgodnie bowiem z instytucją zwolnienia z długu uregulowaną w art. 508 ustawy z dnia 23 kwietnia 1964 r. Kodeks cywilny (t. j. Dz. U. z 2025 r. poz. 1071 ze zm.):
Zobowiązanie wygasa, gdy wierzyciel zwalnia dłużnika z długu, a dłużnik zwolnienie przyjmuje.
Tak więc, dla umorzenia wierzytelności konieczna jest zgoda dłużnika (np. uzyskana w wyniku ugody, czy poprzez oświadczenie).
Podkreślić należy, że otrzymanie kredytu i jego spłata na warunkach przewidzianych w umowie kredytowej są obojętne podatkowo. Przychód po stronie kredytobiorcy pojawia się w przypadku, kiedy dochodzi do umorzenia kredytu, jego części lub odsetek. Wtedy bowiem kredytobiorca osiąga konkretne przysporzenie majątkowe (przychód w rozumieniu ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych).
Tym samym, umorzoną kwotę wierzytelności z tytułu kredytu hipotecznego zaciągniętego w 2005 r. należy zakwalifikować do przychodu z innych źródeł, o których mowa w art. 10 ust. 1 pkt 9 w zw. z art. 20 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych.
Poprawność powyższego stanowiska potwierdza wyrok Naczelnego Sądu Administracyjnego z 18 maja 2012 r., sygn. akt II FSK 2633/10, w którym Sąd wskazał, że: „gdy dochodzi do umorzenia wierzytelności przez kredytodawcę nie jest istotne, czy u podstaw uzyskanego nieodpłatnego świadczenia leży umowa o zwolnienie z długu, czy też decyzja wierzyciela o rezygnacji z dochodzenia należności. Zasadnicze znaczenie ma bowiem to, że w następstwie takich zdarzeń dłużnik zostaje zwolniony z obowiązku spłaty zadłużenia. Po jego stronie powstaje tym samym przychód stanowiący równowartość umorzonej kwoty zobowiązania, którego nie musi już świadczyć na rzecz wierzyciela. Faktyczna rezygnacja wierzyciela z dochodzenia należności prowadzi więc do powstania przychodu, podobnie jak w przypadku zawarcia umowy o zwolnienie z długu, albowiem w każdym z tych przypadków po stronie dłużnika ustaje obowiązek spełnienia świadczenia. Należy bowiem zauważyć, że pojęcie „nieodpłatnego świadczenia” obejmuje wszystkie zjawiska gospodarcze i zdarzenia prawne, których następstwem jest uzyskanie korzyści kosztem innego podmiotu, lub te wszystkie zdarzenia prawne i zdarzenia gospodarcze, których skutkiem jest nieodpłatne, przysporzenie majątku tej osobie, mające konkretny wymiar finansowy”.
Prawodawca przewidział przy tym szczególne rozwiązanie dla określonych sytuacji umorzeń kredytów mieszkaniowych. Umożliwił zaniechanie poboru podatku od dochodów z tytułu takich umorzeń – na zasadach, które określa rozporządzenie Ministra Finansów z dnia 11 marca 2022 r. w sprawie zaniechania poboru podatku dochodowego od niektórych dochodów (przychodów) związanych z kredytem hipotecznym udzielonym na cele mieszkaniowe (t. j. Dz. U. z 2024 r. poz. 102 ze zm.).
Zgodnie z § 1 ww. rozporządzenia Ministra Finansów:
1.Zarządza się zaniechanie poboru podatku dochodowego od osób fizycznych od kwot:
1)umorzonych osobie fizycznej wierzytelności z tytułu kredytu mieszkaniowego, w przypadku gdy:
a)kredyt mieszkaniowy został zaciągnięty na realizację jednej inwestycji mieszkaniowej, a w przypadku więcej niż jednego kredytu mieszkaniowego - gdy kredyty mieszkaniowe zostały zaciągnięte na realizację wyłącznie jednej inwestycji mieszkaniowej, oraz
b)osoba fizyczna będąca stroną umowy kredytu mieszkaniowego nie korzystała z zaniechania poboru podatku od kwot umorzonych wierzytelności z tytułu kredytu mieszkaniowego zaciągniętego na realizację innej niż określona w lit. a inwestycji mieszkaniowej;
2)otrzymanych przez osobę fizyczną świadczeń z tytułu kredytu mieszkaniowego udzielonego w walucie obcej lub w złotych, lecz nominowanego lub indeksowanego do waluty obcej, w związku z powstaniem przychodu z tytułu zastosowania ujemnego oprocentowania.
2.Kwoty wierzytelności, o których mowa w ust. 1 pkt 1, obejmują:
1)kwoty kredytu mieszkaniowego (kapitału);
2)odsetki, w tym odsetki skapitalizowane, i prowizje;
3)opłaty, jeżeli ich poniesienie przez kredytobiorcę było niezbędne do zawarcia umowy kredytu mieszkaniowego, z wyjątkiem kosztów usług dodatkowych, w szczególności ubezpieczeń.
3.W przypadku gdy kredyt mieszkaniowy został zaciągnięty również na wydatki inne niż określone w art. 21 ust. 25 pkt 1 ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (Dz. U. z 2022 r. poz. 2647, z późn. zm.), zaniechanie, o którym mowa w ust. 1 pkt 1, obejmuje kwotę wierzytelności z tytułu kredytu mieszkaniowego w części, w jakiej kwota kredytu mieszkaniowego zaciągniętego na wydatki określone w art. 21 ust. 25 pkt 1 tej ustawy pozostaje do całkowitej kwoty zaciągniętego kredytu mieszkaniowego.
4.W przypadku gdy kredyt mieszkaniowy został zastąpiony kredytem refinansowym lub gdy na jego spłatę został zaciągnięty kredyt konsolidacyjny, zaniechanie, o którym mowa w ust. 1 pkt 1, obejmuje odpowiednio kwotę wierzytelności z tytułu kredytu refinansowego lub konsolidacyjnego w części odpowiadającej kwocie wierzytelności z tytułu kredytu mieszkaniowego.
5.Przez jedną inwestycję mieszkaniową, o której mowa w ust. 1 pkt 1 lit. a, rozumie się inwestycję, której celem jest zaspokojenie potrzeb mieszkaniowych:
1)jednego gospodarstwa domowego albo
2)więcej niż jednego gospodarstwa domowego, w przypadku gdy osoby fizyczne mające zajmować wspólnie jeden budynek mieszkalny, nie mniej niż jedna osoba fizyczna z każdego takiego gospodarstwa, są osobami zaliczonymi do I grupy podatkowej w rozumieniu art. 14 ust. 3 pkt 1 ustawy z dnia 28 lipca 1983 r. o podatku od spadków i darowizn (Dz. U. z 2023 r. poz. 1774 i 1843).
6.Przez jedno gospodarstwo domowe, o którym mowa w ust. 5, rozumie się gospodarstwo prowadzone przez osobę fizyczną zajmującą jeden lokal mieszkalny albo jeden budynek mieszkalny jednorodzinny, samodzielnie lub wspólnie z innymi osobami stale z nią zamieszkującymi i gospodarującymi.
7.W przypadku gdy stroną umowy kredytu mieszkaniowego na realizację jednej inwestycji mieszkaniowej, o której mowa w ust. 1 pkt 1 lit. a, są co najmniej dwie osoby fizyczne, zaniechanie poboru podatku, o którym mowa w ust. 1 pkt 1, ma zastosowanie wyłącznie do osób, o których mowa w ust. 1 pkt 1 lit. b.
Natomiast z § 3 ust. 1 ww. rozporządzenia wynika, że:
Ilekroć w rozporządzeniu jest mowa o kredycie mieszkaniowym, należy przez to rozumieć kredyt, który został:
1)udzielony przed dniem 15 stycznia 2015 r. przez podmiot, którego działalność podlega nadzorowi państwowego organu nadzoru nad rynkiem finansowym, uprawniony do udzielania kredytów na podstawie odrębnych ustaw regulujących zasady funkcjonowania takich podmiotów, oraz
2)zabezpieczony w postaci hipoteki ustanowionej na nieruchomości lub udziale w nieruchomości lub prawie wieczystego użytkowania gruntu lub udziale w takim prawie, lub spółdzielczym własnościowym prawie do lokalu mieszkalnego lub udziale w takim prawie, lub prawie do domu jednorodzinnego w spółdzielni mieszkaniowej lub udziale w takim prawie, oraz
3)zaciągnięty na wydatki, o których mowa w art. 21 ust. 25 pkt 1 ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych.
Z kolei § 4 ww. rozporządzenia stanowi, że:
Zaniechanie, o którym mowa w § 1 i § 2, ma zastosowanie do dochodów (przychodów) uzyskanych od dnia 1 stycznia 2022 r. do dnia 31 grudnia 2026 r.
Zgodnie z treścią ww. art. 21 ust. 25 pkt 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych:
Za wydatki poniesione na cele, o których mowa w ust. 1 pkt 131, uważa się wydatki poniesione na:
a)nabycie budynku mieszkalnego, jego części lub udziału w takim budynku, lokalu mieszkalnego stanowiącego odrębną nieruchomość lub udziału w takim lokalu, a także na nabycie gruntu lub udziału w gruncie albo prawa użytkowania wieczystego gruntu lub udziału w takim prawie, związanych z tym budynkiem lub lokalem,
b)nabycie spółdzielczego własnościowego prawa do lokalu mieszkalnego lub udziału w takim prawie, prawa do domu jednorodzinnego w spółdzielni mieszkaniowej lub udziału w takim prawie,
c)nabycie gruntu pod budowę budynku mieszkalnego lub udziału w takim gruncie, prawa użytkowania wieczystego takiego gruntu lub udziału w takim prawie, w tym również z rozpoczętą budową budynku mieszkalnego, oraz nabycie innego gruntu lub udziału w gruncie, prawa użytkowania wieczystego gruntu lub udziału w takim prawie, jeżeli w okresie, o którym mowa w ust. 1 pkt 131, grunt ten zmieni przeznaczenie na grunt pod budowę budynku mieszkalnego,
d)budowę, rozbudowę, nadbudowę, przebudowę lub remont własnego budynku mieszkalnego, jego części lub własnego lokalu mieszkalnego,
e)rozbudowę, nadbudowę, przebudowę lub adaptację na cele mieszkalne własnego budynku niemieszkalnego, jego części, własnego lokalu niemieszkalnego lub własnego pomieszczenia niemieszkalnego
- położonych w państwie członkowskim Unii Europejskiej lub w innym państwie należącym do Europejskiego Obszaru Gospodarczego albo w Konfederacji Szwajcarskiej.
Dochody, od których zaniechano poboru podatku nie są wykazywane w zeznaniach rocznych i nie podlegają opodatkowaniu oraz zgłoszeniu do urzędu skarbowego.
Z powyższego wynika zatem, że zaniechanie poboru podatku znajdzie zastosowanie:
-do umorzonych osobom fizycznym kwot wierzytelności z tytułu kredytów zaciągniętych na cele mieszkaniowe i zabezpieczonych hipotecznie,
-do kredytów udzielonych przed dniem 15 stycznia 2015 r. przez podmioty uprawnione do udzielania kredytów na podstawie odrębnych ustaw,
-do kredytu mieszkaniowego zaciągniętego na realizację jednej inwestycji mieszkaniowej, a w przypadku więcej niż jednego kredytu mieszkaniowego – gdy kredyty mieszkaniowe zostały zaciągnięte na realizację wyłącznie jednej inwestycji mieszkaniowej oraz
-w przypadku, gdy osoba fizyczna będąca stroną umowy kredytu mieszkaniowego nie korzystała z zaniechania poboru podatku od kwot umorzonych wierzytelności z tytułu kredytu mieszkaniowego zaciągniętego na realizację innej niż określona w lit. a) inwestycji mieszkaniowej (§ 1 ust. 1 pkt 1 lit. b) ww. rozporządzenia).
Istotne jest, żeby kredyt mieszkaniowy został przeznaczony na wydatki, o których mowa w art. 21 ust. 25 pkt 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych.
W literze c) art. 21 ust. 25 pkt 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych zostało wymienione m.in. nabycie gruntu pod budowę budynku mieszkalnego, natomiast w literze d) wskazano budowę, rozbudowę, nadbudowę, przebudowę lub remont własnego budynku mieszkalnego, jego części lub własnego lokalu mieszkalnego.
Z analizowanej sprawy wynika, że w 2005 r. zaciągnął Pan kredyt hipoteczny. Całość środków pieniężnych uzyskanych w ramach ww. kredytu przeznaczył Pan na zakup działki budowlanej. W 2006 r. zawarł Pan drugą umowę kredytową, również kredyt hipoteczny, którego celem była budowa domu mieszkalnego na zakupionej działce. Całość środków pieniężnych uzyskanych w ramach tego kredytu przeznaczył Pan na budowę domu jednorodzinnego na wcześniej zakupionej działce.
Obecnie Bank ... proponuje Panu – w związku z zaciągniętym w 2005 r. kredytem hipotecznym – zawarcie ugody, której efektem będzie umorzenie przez Bank kwoty kapitału w wysokości … zł oraz zwrot kwoty stanowiącej nadpłatę w wysokości … zł.
Wątpliwość Pana budzi to czy zawarcie ugody z Bankiem, w ramach której dojdzie do umorzenia zobowiązania – kapitału, dotyczącego kredytu hipotecznego zaciągniętego w 2005 r. na zakup działki budowlanej w celu budowy domu jednorodzinnego, spełnia przesłanki do zastosowania zwolnienia z podatku dochodowego na podstawie ww. rozporządzenia.
Wskazał Pan, że korzystał Pan wcześniej z mechanizmu zaniechania poboru podatku przy zawarciu ugody dotyczącej kredytu budowlano-hipotecznego zaciągniętego w 2006 r. Oba kredyty dotyczyły tej samej inwestycji mieszkaniowej - budowy domu jednorodzinnego.
Z przywołanego wcześniej § 1 ww. rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 11 marca 2022 r. w sprawie zaniechania poboru podatku dochodowego od niektórych dochodów (przychodów) związanych z kredytem hipotecznym udzielonym na cele mieszkaniowe wynika, że kredyt mieszkaniowy winien zostać zaciągnięty na realizację jednej inwestycji mieszkaniowej, a w przypadku więcej niż jednego kredytu mieszkaniowego kredyty mieszkaniowe powinny zostać zaciągnięte na realizację wyłącznie jednej inwestycji mieszkaniowej.
Mając na uwadze przedstawiony we wniosku opis sprawy stwierdzam, że kredyty, tj. kredyt hipoteczny zaciągnięty w 2005 r. na zakup działki pod budowę domu oraz kredyt hipoteczny zaciągnięty w 2006 r. na budowę domu na tej działce, zostały zaciągnięte na realizację jednej inwestycji mieszkaniowej.
Zaniechania poboru podatku, o którym mowa ww. rozporządzeniu nie przysługuje natomiast w przypadku gdy osoba fizyczna korzystała z zaniechania poboru podatku od kwot umorzonych wierzytelności z tytułu kredytu mieszkaniowego zaciągniętego na realizację innej inwestycji mieszkaniowej, co wynika z § 1 ust. 1 pkt 1 lit. b ww. rozporządzenia.
W konsekwencji, mając na uwadze przedstawiony we wniosku stan faktyczny oraz powołane przepisy prawa stwierdzam, że umorzenie przez Bank zadłużenia stanowiącego kapitał w kwocie … PLN, z tytułu kredytu hipotecznego zaciągniętego w 2005 r., stanowi dla Pana przychód w rozumieniu art. 11 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, z tytułu nieodpłatnych świadczeń klasyfikowany do źródła, o którym mowa w art. 10 ust. 1 pkt 9 w zw. z art. 20 ust. 1 tej ustawy, podlegający opodatkowaniu podatkiem dochodowym od osób fizycznych.
Jednakże, w odniesieniu do uzyskanego przez Pana przychodu związanego z ww. umorzeniem kapitału, zastosowanie znajdzie zaniechanie poboru podatku dochodowego od osób fizycznych na podstawie rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 11 marca 2022 r. w sprawie zaniechania poboru podatku dochodowego od niektórych dochodów (przychodów) związanych z kredytem hipotecznym udzielonym na cele mieszkaniowe. Spełnia Pan bowiem przesłanki umożliwiające skorzystanie z ww. zaniechania poboru podatku.
Dodatkowe informacje
Informacja o zakresie rozstrzygnięcia
Interpretacja dotyczy stanu faktycznego, który Pan przedstawił i stanu prawnego, który obowiązywał w dacie zaistnienia zdarzenia.
Wskazuję, że nie jestem uprawniony do analizowania i oceny dokumentów załączonych do wniosku o interpretację lub jego uzupełnienia.
Podkreślam, że procedura wydawania indywidualnych interpretacji przepisów prawa podatkowego nie podlega regułom przewidzianym dla postępowania podatkowego, czy kontrolnego. Wydając interpretacje opieram się wyłącznie na opisie stanu faktycznego lub zdarzenia przyszłego przedstawionego we wniosku - nie prowadzę postępowania dowodowego. Postępowanie w sprawie wydania interpretacji indywidualnej ma na celu wyjaśnienie wątpliwości co do sposobu zastosowania przepisów prawa podatkowego materialnego do określonego stanu faktycznego lub zdarzenia przyszłego. Przedmiotem interpretacji wydanej na podstawie art. 14b ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. Ordynacja podatkowa (t. j. Dz. U. z 2025 r. poz. 111 ze zm.) jest sam przepis prawa. Rolą postępowania w sprawie wydania indywidualnej interpretacji przepisów podatkowych nie jest ustalanie stanu faktycznego (zdarzenia przyszłego), stanowi to bowiem domenę ewentualnego postępowania podatkowego. To na podatniku ciąży obowiązek udowodnienia w toku tego postępowania okoliczności faktycznych, z których wywodzi on dla siebie korzystne skutki prawne.
Wyjaśniam również, że wydając interpretacje w trybie ww. przepisu, nie odnoszę się do kwot i nie dokonuję wyliczeń. Zgodnie bowiem z zasadą samoopodatkowania, obowiązującą w polskim systemie podatkowym, na podatniku spoczywa obowiązek dokonania oceny własnej sytuacji prawnopodatkowej, a po jej dokonaniu zachowania się zgodnie z przepisami prawa podatkowego, bowiem prawidłowość takiego wyliczenia podlega weryfikacji przez organ podatkowy w postępowaniu podatkowym.
Pouczenie o funkcji ochronnej interpretacji
·Funkcję ochronną interpretacji indywidualnych określają przepisy art. 14k-14nb ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. – Ordynacja podatkowa (t.j. Dz.U. z 2025 r. poz. 111 ze zm.). Interpretacja będzie mogła pełnić funkcję ochronną, jeśli Pana sytuacja będzie zgodna (tożsama) z opisem stanu faktycznego lub zdarzenia przyszłego i zastosuje się Pan do interpretacji.
·Zgodnie z art. 14na § 1 Ordynacji podatkowej:
Przepisów art. 14k-14n Ordynacji podatkowej nie stosuje się, jeśli stan faktyczny lub zdarzenie przyszłe będące przedmiotem interpretacji indywidualnej jest elementem czynności, które są przedmiotem decyzji wydanej:
1) z zastosowaniem art. 119a;
2) w związku z wystąpieniem nadużycia prawa, o którym mowa w art. 5 ust. 5 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług;
3) z zastosowaniem środków ograniczających umowne korzyści.
·Zgodnie z art. 14na § 2 Ordynacji podatkowej:
Przepisów art. 14k-14n nie stosuje się, jeżeli korzyść podatkowa, stwierdzona w decyzjach wymienionych w § 1, jest skutkiem zastosowania się do utrwalonej praktyki interpretacyjnej, interpretacji ogólnej lub objaśnień podatkowych.
Pouczenie o prawie do wniesienia skargi na interpretację
Ma Pan prawo do zaskarżenia tej interpretacji indywidualnej do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego (...). Zasady zaskarżania interpretacji indywidualnych reguluje ustawa z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi (t.j. Dz.U. z 2024 r. poz. 935 ze zm.; dalej jako „PPSA”).
Skargę do Sądu wnosi się za pośrednictwem Dyrektora KIS (art. 54 § 1 PPSA). Skargę należy wnieść w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia interpretacji indywidualnej (art. 53 § 1 PPSA):
·w formie papierowej, w dwóch egzemplarzach (oryginał i odpis) na adres: Krajowa Informacja Skarbowa, ul. Warszawska 5, 43-300 Bielsko-Biała (art. 47 § 1 PPSA), albo
·w formie dokumentu elektronicznego, w jednym egzemplarzu (bez odpisu), na adres Krajowej Informacji Skarbowej na platformie ePUAP: /KIS/wnioski albo /KIS/SkrytkaESP (art. 47 § 3 i art. 54 § 1a PPSA).
Skarga na interpretację indywidualną może opierać się wyłącznie na zarzucie naruszenia przepisów postępowania, dopuszczeniu się błędu wykładni lub niewłaściwej oceny co do zastosowania przepisu prawa materialnego. Sąd jest związany zarzutami skargi oraz powołaną podstawą prawną (art. 57a PPSA).
Podstawa prawna dla wydania interpretacji
Podstawą prawną dla wydania tej interpretacji jest art. 13 § 2a oraz art. 14b § 1 Ordynacji podatkowej.