Temat interpretacji
Temat interpretacji
Interpretacja indywidualna
– stanowisko nieprawidłowe
Szanowny Panie,
stwierdzam, że Pana stanowisko w sprawie oceny skutków podatkowych opisanego stanu faktycznego w podatku dochodowym od osób fizycznych jest nieprawidłowe.
Zakres wniosku o wydanie interpretacji indywidualnej
1 lipca 2025 r. wpłynął Pana wniosek o wydanie interpretacji indywidualnej. Uzupełnił go Pan pismami z 23 lipca 2025 r. i 24 lipca 2025 r. – w odpowiedzi na wezwanie.
Treść wniosku jest następująca:
Opis stanu faktycznego
W ramach prowadzonej jednoosobowej działalności gospodarczej (A.B., NIP: (…)), świadczy Pan usługi polegające m.in. na wynajmie pojazdów zastępczych na czas naprawy pojazdu uszkodzonego w kolizji lub wypadku drogowym. Usługi te są wykonywane na rzecz osób fizycznych nieprowadzących działalności gospodarczej (poszkodowanych), które przekazują Panu przysługujące im roszczenia wobec zakładu ubezpieczeń w drodze cesji wierzytelności (w zakresie pojazdu zastępczego i holowania).
Faktura za wynajem pojazdu wystawiana jest na osobę fizyczną (poszkodowanego), ponieważ to poszkodowany faktycznie korzysta z usługi. Jednakże płatności dokonuje zakład ubezpieczeń (przedsiębiorca), który wypłaca odszkodowanie z tytułu odpowiedzialności cywilnej sprawcy kolizji lub wypadku.
Tego typu transakcje są regularnie przeprowadzane zarówno w przeszłości (stan faktyczny), jak i będą kontynuowane w przyszłości (zdarzenie przyszłe).
Chciałby Pan uzyskać interpretację potwierdzającą możliwość rozpoznawania przychodu oraz obowiązku podatkowego w VAT dopiero z chwilą otrzymania zapłaty, na podstawie aktualnych przepisów obowiązujących od 1 stycznia 2024 r., mimo że faktura wystawiana jest na osobę fizyczną, a płatność pochodzi od przedsiębiorcy (zakładu ubezpieczeń).
Uzupełnienie i doprecyzowanie opisu stanu faktycznego
Zgodnie z art. 3 ust. 1 i 1a ustawy o PIT jest Pan polskim rezydentem podatkowym. Pana ośrodek interesów życiowych oraz miejsce zamieszkania znajduje się na terytorium Polski.
Wniosek dotyczy roku podatkowego 2025 oraz lat następnych – jako zdarzenie przyszłe.
Dochody z jednoosobowej działalności gospodarczej opodatkowuje Pan na zasadach ogólnych, według skali podatkowej (12% i 32%).
Prowadzi Pan podatkową księgę przychodów i rozchodów (PKPiR).
Zgodnie z metodą kasową – zarówno przychody, jak i koszty ujmuje Pan w dacie ich faktycznego otrzymania/zapłaty.
Spełnia Pan przesłanki uznania Pana za małego podatnika w rozumieniu art. 5a pkt 20 ustawy o PIT, tj.:
- Pana przychody z działalności gospodarczej w 2023 r. nie przekroczyły 1 000 000 zł.
- Nie prowadzi Pan ksiąg rachunkowych.
- Złożył Pan do właściwego naczelnika urzędu skarbowego oświadczenie o wyborze metody kasowej PIT – w dniu 20 lutego 2025 r. obowiązujące od 1 stycznia 2025 r.
Na pytanie czy umowa wynajmu pojazdu zawarta jest przez Pana z przedsiębiorcą w rozumieniu ustawy z dnia 6 marca 2018 r. Prawo przedsiębiorców wskazał Pan:
Nie – pytanie dotyczy usług najmu świadczonych osobom fizycznym nieprowadzącym działalności gospodarczej (na podstawie cesji wierzytelności od poszkodowanego), przedsiębiorca jest płatnikiem.
Wystawia Pan faktury VAT zgodnie z art. 106i ustawy o VAT (w terminach wymaganych przepisami).
Jest Pan czynnym podatnikiem podatku VAT. Spełnia Pan przesłanki uznania Pana za małego podatnika w rozumieniu art. 2 pkt 25 lit. a) ustawy o VAT, wartość sprzedaży brutto nie przekroczyła równowartości 2 000 000 euro w 2023 r. Metodę kasową VAT stosuje Pan od 1 kwietnia 2024 r., po dokonaniu zgłoszenia na formularzu VAT-R.
W ramach działalności zawiera Pan umowy najmu z osobami fizycznymi (poszkodowanymi w kolizjach), ale na podstawie cesji wierzytelności rozliczenia następują z zakładami ubezpieczeń, które pełnią funkcję faktycznego płatnika i głównego uczestnika transakcji.
Z ekonomicznego punktu widzenia, mimo że nabywcą formalnym jest osoba fizyczna, to stroną transakcji obciążoną ekonomicznie oraz realnie wykonującą zapłatę jest przedsiębiorstwo – zakład ubezpieczeń. To zakład podejmuje decyzję o wypłacie, negocjuje, kwestionuje faktury lub je akceptuje.
Ostatecznie więc stosunek prawno-podatkowy ma charakter transakcji między przedsiębiorcami, choćby formalnie tak nie wyglądał.
W aktualnej sytuacji dochodzi do paradoksu – obowiązek podatkowy powstaje mimo braku jakichkolwiek wpływów finansowych, ponieważ ubezpieczyciel zwleka z zapłatą lub odmawia jej dokonania. W efekcie jest Pan zobowiązany do zapłaty podatku od faktur, które nigdy nie zostały opłacone.
Taka sytuacja niweczy sens metody kasowej i prowadzi do realnego zagrożenia utraty płynności finansowej.
Płaci Pan wyższe podatki, niż ma wpływy – co prowadzi do systemowego zadłużenia. Tymczasem intencją ustawodawcy przy tworzeniu metody kasowej była ochrona drobnych przedsiębiorców przed takim ryzykiem.
Wnosi Pan o potwierdzenie, że w opisanym stanie faktycznym ma Pan prawo do stosowania metody kasowej zarówno w VAT, jak i PIT – również w przypadkach, gdy usługobiorcą jest osoba fizyczna, ale zapłata oraz ciężar ekonomiczny transakcji spoczywają na przedsiębiorstwie.
Pytanie:
Czy w przypadku gdy usługa wynajmu pojazdu zastępczego świadczona jest na rzecz osoby fizycznej nieprowadzącej działalności gospodarczej, jednak zapłata za tę usługę dokonywana jest przez zakład ubezpieczeń (przedsiębiorcę) w ramach wypłaty odszkodowania z tytułu OC sprawcy, a pomiędzy usługodawcą a poszkodowanym zawarto umowę cesji wierzytelności, podatnik może:
- stosować metodę kasową rozliczania podatku dochodowego (PIT) oraz
- stosować metodę kasową rozliczania podatku VAT,
tj. rozpoznawać moment powstania przychodu oraz obowiązku podatkowego w VAT dopiero z chwilą otrzymania zapłaty od ubezpieczyciela, mimo że faktura została wystawiona na osobę fizyczną (poszkodowanego), a nie na przedsiębiorcę?
Przedmiotem niniejszej interpretacji jest odpowiedź na pytanie w części dotyczącej podatku dochodowego od osób fizycznych. W zakresie podatku od towarów i usług zostało wydane odrębne rozstrzygnięcie.
Pana stanowisko w sprawie
Pana zdaniem, w opisanym zdarzeniu przyszłym ma Pan prawo do stosowania metody kasowej w zakresie podatku dochodowego od osób fizycznych (PIT), zgodnie z przepisami obowiązującymi od 1 stycznia 2024 r., w przypadku gdy:
- faktura za wynajem pojazdu zastępczego zostaje wystawiona na osobę fizyczną nieprowadzącą działalności gospodarczej (np. poszkodowany),
- płatności dokonuje przedsiębiorca – zakład ubezpieczeń (np. na podstawie cesji wierzytelności).
Zgodnie z art. 14 ust. 1m ustawy o PIT, przychód z tytułu sprzedaży towarów lub usług na rzecz osoby fizycznej nieprowadzącej działalności gospodarczej, dla którego zapłata została dokonana przez inny podmiot, powstaje w dniu otrzymania zapłaty, o ile podatnik stosuje metodę kasową.
Uważa Pan, że ma prawo rozpoznać przychód podatkowy dopiero w momencie faktycznego wpływu środków od ubezpieczyciela, okoliczność, że faktura wystawiona jest na osobę fizyczną, a zapłata pochodzi od innego podmiotu (ubezpieczyciela), nie wyklucza możliwości zastosowania metody kasowej.
Stanowisko to jest zgodne z literalnym brzmieniem przepisów oraz ich celem, jakim jest powiązanie momentu rozliczenia podatku z momentem uzyskania realnego wpływu środków pieniężnych.
Ocena stanowiska
Stanowisko, które przedstawił Pan we wniosku jest nieprawidłowe.
Uzasadnienie interpretacji indywidualnej
Na podstawie art. 9 ust. 1 ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (t. j. Dz. U. z 2025 r. poz. 163 ze zm.):
Opodatkowaniu podatkiem dochodowym podlegają wszelkiego rodzaju dochody, z wyjątkiem dochodów wymienionych w art. 21, 52, 52a i 52c oraz dochodów, od których na podstawie przepisów Ordynacji podatkowej zaniechano poboru podatku.
Ustawa o podatku dochodowym od osób fizycznych wyraźnie rozróżnia źródła przychodów oraz sposób opodatkowania dochodów z poszczególnych źródeł.
W myśl art. 10 ust. 1 pkt 3 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych:
Źródłem przychodów jest pozarolnicza działalność gospodarcza.
Stosownie do art. 11 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych:
Przychodami, z zastrzeżeniem art. 14-15, art. 17 ust. 1 pkt 6, 9, 10 w zakresie realizacji praw wynikających z pochodnych instrumentów finansowych, pkt 11, art. 19, art. 25b, art. 30ca, art. 30da i art. 30f, są otrzymane lub postawione do dyspozycji podatnika w roku kalendarzowym pieniądze i wartości pieniężne oraz wartość otrzymanych świadczeń w naturze i innych nieodpłatnych świadczeń.
Jednocześnie, jak wynika z art. 14 ust. 1 ww. ustawy:
Za przychód z działalności, o której mowa w art. 10 ust. 1 pkt 3, uważa się kwoty należne, choćby nie zostały faktycznie otrzymane, po wyłączeniu wartości zwróconych towarów, udzielonych bonifikat i skont. U podatników dokonujących sprzedaży towarów i usług opodatkowanych podatkiem od towarów i usług za przychód z tej sprzedaży uważa się przychód pomniejszony o należny podatek od towarów i usług.
W myśl art. 14 ust. 1c tej ustawy:
Za datę powstania przychodu, o którym mowa w ust. 1, uważa się, z zastrzeżeniem ust. 1e, 1h-1j i 1n-1p, dzień wydania rzeczy, zbycia prawa majątkowego lub wykonania usługi, albo częściowego wykonania usługi, nie później niż dzień:
1) wystawienia faktury albo
2) uregulowania należności.
Przytoczony przepis należy traktować jako generalną zasadę określającą moment powstania przychodów dla celów podatku dochodowego od osób fizycznych.
Jednakże ustawodawca przewidział szczególną sytuację, gdy podatnik może skorzystać z rozliczenia przychodów metodą kasową po spełnieniu warunków wymienionych w art. 14c ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych.
Zgodnie z art. 14c ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych dodanym na podstawie art. 5 ust. 1 ustawy z 27 września 2024 r. o zmianie ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych oraz niektórych innych ustaw (Dz. U. 2024, poz. 1593):
Podatnik, w tym podatnik rozpoczynający prowadzenie działalności gospodarczej, osiągający przychody z działalności gospodarczej prowadzonej samodzielnie stosuje metodę kasową rozliczania przychodów, jeżeli łącznie są spełnione następujące warunki:
1) przychody z prowadzonej samodzielnie działalności gospodarczej w roku bezpośrednio poprzedzającym rok podatkowy nie przekroczyły kwoty 1 000 000 zł, przy czym w przypadku przedsiębiorstwa w spadku w przychodach uwzględnia się również przychody z działalności gospodarczej prowadzonej samodzielnie przez zmarłego przedsiębiorcę;
2) w związku z prowadzoną działalnością gospodarczą nie prowadzi ksiąg rachunkowych;
3) złoży właściwemu naczelnikowi urzędu skarbowego sporządzone na piśmie oświadczenie o wyborze metody kasowej rozliczania przychodów w terminie do dnia 20 lutego roku podatkowego, a w przypadku podatnika rozpoczynającego prowadzenie działalności gospodarczej w trakcie roku podatkowego – w terminie do 20. dnia miesiąca następującego po miesiącu rozpoczęcia działalności gospodarczej, a jeżeli rozpoczęcie działalności gospodarczej nastąpiło w grudniu roku podatkowego – w terminie do końca roku podatkowego.
W myśl art. 14c ust. 2 ww. ustawy:
W przypadku metody kasowej rozliczania przychodów za datę powstania przychodu uważa się dzień uregulowania należności, nie późniejszy niż dzień:
1) upływu 2 lat, licząc od dnia wystawienia faktury, albo
2) likwidacji działalności gospodarczej.
Jak stanowi art. 14c ust. 3 ww. ustawy:
Na potrzeby metody kasowej rozliczania przychodów przez uregulowanie należności rozumie się również:
1) częściowe uregulowanie należności;
2) wpłaty na poczet dostaw towarów i usług, które zostaną wykonane w następnych okresach sprawozdawczych.
Zgodnie z art. 14c ust. 4 ww. ustawy:
Metoda kasowa rozliczania przychodów ma zastosowanie wyłącznie do przychodów, które:
1) wynikają z transakcji między podatnikiem a przedsiębiorcą w rozumieniu ustawy z dnia 6 marca 2018 r. – Prawo przedsiębiorców oraz
2) są udokumentowane fakturami wystawionymi w terminach określonych zgodnie z odrębnymi przepisami.
Zgodnie z art. 4 ustawy z dnia 6 marca 2018 r. Prawo przedsiębiorców (t. j. Dz. U. z 2024 r. poz. 236 z zm.):
Przedsiębiorcą jest osoba fizyczna, osoba prawna lub jednostka organizacyjna niebędąca osobą prawną, której odrębna ustawa przyznaje zdolność prawną, wykonująca działalność gospodarczą.
Z wniosku wynika, że w ramach prowadzonej jednoosobowej działalności gospodarczej świadczy Pan usługi polegające na wynajmie pojazdów zastępczych na czas naprawy pojazdu uszkodzonego w kolizji lub wypadku drogowym. Usługi te są wykonywane na rzecz osób fizycznych nieprowadzących działalności gospodarczej, które przekazują Panu przysługujące im roszczenia wobec zakładu ubezpieczeń w drodze cesji wierzytelności. Faktura za wynajem pojazdu wystawiana jest na osobę fizyczną, ponieważ to poszkodowany faktycznie korzysta z usługi. Jednakże płatności dokonuje zakład ubezpieczeń, który wypłaca odszkodowanie z tytułu odpowiedzialności cywilnej sprawcy kolizji lub wypadku. W ramach działalności zawiera Pan umowy najmu z osobami fizycznymi, a nie z przedsiębiorcami w rozumieniu ustawy Prawo przedsiębiorców. Formalnym nabywcą jest osoba fizyczna.
Zatem nie może Pan zastosować metody kasowej do przychodów, które wynikają z transakcji między Panem a osobami fizycznymi nie będącymi przedsiębiorcami w rozumieniu ustawy Prawo przedsiębiorców. Na powyższe nie ma wpływu fakt wypłacenia przez firmę ubezpieczeniową poszkodowanego należności związanych z najmem samochodów. Stroną umowy najmu zawartej w ramach prowadzonej działalności gospodarczej jest Pan i osoba fizyczna niebędąca przedsiębiorcą.
W związku z powyższym ustalenie momentu uzyskania przez Pana przychodu z prowadzonej pozarolniczej działalności gospodarczej, winno nastąpić zgodnie z ogólnymi zasadami uzyskiwania przychodu z tego źródła przychodów, określonymi w ww. art. 14 ust. 1 w zw. z art. 14 ust. 1c ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych. Z treści tego przepisu wynika wprost, że moment powstania przychodu należnego został ściśle związany z wystąpieniem najwcześniejszego ze zdarzeń wskazanych w cyt. przepisie (dzień wydania rzeczy, wykonania usługi, wystawienia faktury albo uregulowania należności).
Jak wskazano powyżej, opodatkowaniu podlega przychód należny, co oznacza, że należy zadeklarować przychód dla celów podatkowych niezależnie od faktycznego otrzymania środków pieniężnych. Zatem winien Pan rozpoznać przychód podatkowy z tytułu wykonania usługi na dzień wystawienia przez Pana faktury.
Tym samym stanowisko Pana uznałem za nieprawidłowe.
Dodatkowe informacje
Informacja o zakresie rozstrzygnięcia
Interpretacja dotyczy stanu faktycznego, który Pan przedstawił i stanu prawnego obowiązującego w dacie zaistnienia zdarzenia.
Procedura wydawania indywidualnych interpretacji przepisów prawa podatkowego nie podlega regułom przewidzianym dla postępowania podatkowego czy kontrolnego. Przy wydawaniu interpretacji indywidualnych w trybie art. 14b ustawy Ordynacja podatkowa, opieram się wyłącznie na opisie stanu faktycznego/zdarzenia przyszłego podanym we wniosku - nie prowadzę postępowania dowodowego. Przy wydawaniu niniejszej interpretacji dokonałem więc wyłącznie analizy okoliczności podanych we wniosku.
Rolą postępowania w sprawie wydania indywidualnej interpretacji przepisów podatkowych nie jest bowiem ustalanie, czy przedstawione we wniosku stan faktyczny/zdarzenie przyszłe jest zgodny ze stanem rzeczywistym. Ustalenie stanu rzeczywistego stanowi domenę ewentualnego postępowania podatkowego. To na podatniku ciąży obowiązek udowodnienia w toku tego postępowania okoliczności faktycznych, z których wywodzi on dla siebie korzystne skutki prawne.
Jeżeli zatem przedstawiony we wniosku opis zdarzenia różnić się będzie od występującego w rzeczywistości, wówczas wydana interpretacja nie będzie Pana chroniła w zakresie rzeczywiście zaistniałego zdarzenia.
Pouczenie o funkcji ochronnej interpretacji
·Funkcję ochronną interpretacji indywidualnych określają przepisy art. 14k-14nb ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. – Ordynacja podatkowa (t. j. Dz. U. z 2025 r. poz. 111 ze zm.). Interpretacja będzie mogła pełnić funkcję ochronną, jeśli Pana sytuacja będzie zgodna (tożsama) z opisem stanu faktycznego lub zdarzenia przyszłego i zastosuje się Pan do interpretacji.
·Zgodnie z art. 14na § 1 Ordynacji podatkowej:
Przepisów art. 14k-14n Ordynacji podatkowej nie stosuje się, jeśli stan faktyczny lub zdarzenie przyszłe będące przedmiotem interpretacji indywidualnej jest elementem czynności, które są przedmiotem decyzji wydanej:
1) z zastosowaniem art. 119a;
2) w związku z wystąpieniem nadużycia prawa, o którym mowa w art. 5 ust. 5 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług;
3) z zastosowaniem środków ograniczających umowne korzyści.
·Zgodnie z art. 14na § 2 Ordynacji podatkowej:
Przepisów art. 14k-14n nie stosuje się, jeżeli korzyść podatkowa, stwierdzona w decyzjach wymienionych w § 1, jest skutkiem zastosowania się do utrwalonej praktyki interpretacyjnej, interpretacji ogólnej lub objaśnień podatkowych.
Pouczenie o prawie do wniesienia skargi na interpretację
Ma Pan prawo do zaskarżenia tej interpretacji indywidualnej do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w (…). Zasady zaskarżania interpretacji indywidualnych reguluje ustawa z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi (t. j. Dz. U. z 2024 r. poz. 935 ze zm.; dalej jako „PPSA”).
Skargę do Sądu wnosi się za pośrednictwem Dyrektora KIS (art. 54 § 1 PPSA).
Skargę należy wnieść w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia interpretacji indywidualnej (art. 53 § 1 PPSA):
·w formie papierowej, w dwóch egzemplarzach (oryginał i odpis) na adres: Krajowa Informacja Skarbowa, ul. Warszawska 5, 43-300 Bielsko-Biała (art. 47 § 1 PPSA), albo
·w formie dokumentu elektronicznego, w jednym egzemplarzu (bez odpisu), na adres Krajowej Informacji Skarbowej na platformie ePUAP: /KIS/wnioski albo /KIS/SkrytkaESP (art. 47 § 3 i art. 54 § 1a PPSA).
Skarga na interpretację indywidualną może opierać się wyłącznie na zarzucie naruszenia przepisów postępowania, dopuszczeniu się błędu wykładni lub niewłaściwej oceny co do zastosowania przepisu prawa materialnego.
Sąd jest związany zarzutami skargi oraz powołaną podstawą prawną (art. 57a PPSA).
Podstawa prawna dla wydania interpretacji
Podstawą prawną dla wydania tej interpretacji jest art. 13 § 2a oraz art. 14b § 1 Ordynacji podatkowej.