Interpretacja indywidualna - Interpretacja - null

Shutterstock
Interpretacja indywidualna - Interpretacja - null

Temat interpretacji

Temat interpretacji

Temat interpretacji

Temat interpretacji

Temat interpretacji

Interpretacja indywidualna

– stanowisko prawidłowe

Szanowna Pani,

stwierdzam, że Pani stanowisko w sprawie oceny skutków podatkowych opisanego zdarzenia przyszłego w podatku dochodowym od osób fizycznych jest prawidłowe.

Zakres wniosku o wydanie interpretacji indywidualnej

2 czerwca 2025 r. wpłynął Pani wniosek o wydanie interpretacji indywidualnej, który dotyczy skutków podatkowych zawarcia ugody z bankiem. Uzupełniła go Pani pismem z 21 lipca 2025 r. (data wpływu).

Opis zdarzenia przyszłego

Jest Pani osobą fizyczną – polskim rezydentem podatkowym. Wraz z mężem (dalej jako: „Kredytobiorca”), zawarła Pani umowę kredytu hipotecznego waloryzowanego do waluty CHF (dalej jako: „Umowa”), na podstawie której A Spółka Akcyjna (dalej jako: „Bank”) wypłacił na rzecz Pani i Kredytobiorcy kredyt w walucie PLN. Pani oraz Kredytobiorca pozostają w ustroju rozdzielności majątkowej.

Wytoczyła Pani wraz z kredytobiorcą przeciwko Bankowi pozew dotyczący stwierdzenia nieważności (trwałej bezskuteczności) Umowy. Z kolei, Bank wytoczył przeciwko Pani i Kredytobiorcy pozew w sprawie o zapłatę kwoty, która odpowiada wypłaconemu przez Bank kapitałowi na podstawie Umowy.

W celu polubownego zakończenia sporu Pani, Kredytobiorca oraz Bank postanowili, iż zawrą ugodę, na mocy której zostaną uregulowane zobowiązania Pani, Kredytobiorcy i Banku (dalej jako: „Ugoda”) w związku z toczącymi się postępowaniami sądowymi.

Ugoda będzie przewidywała, że:

1.Pani i Kredytobiorcy przysługują następujące roszczenia w stosunku do Banku wynikające ze świadczeń spełnionych w wykonaniu Umowy, tytułem:

a)rat kapitałowo-odsetkowych (w walucie PLN oraz CHF, z tym, że kwota wyrażona w walucie CHF zostanie przeliczona na walutę PLN);

b)składek na poczet ubezpieczenia;

c)opłat i prowizji związanych z kredytem;

d)ustalonych przez Panią, Kredytobiorcę i Bank części odsetek ustawowych za opóźnienie wyliczonych za okres od dnia wpływu pozwu do Banku do oznaczonego dnia przypadającego w trakcie 2025 r.

2.Bankowi przysługuje roszczenie wobec Pani i Kredytobiorcy w wysokości odpowiadającej wypłaconemu przez Bank kapitałowi na podstawie Umowy.

3.Pani, Kredytobiorca oraz Bank dokonują potrącenia roszczenia Pani i Kredytobiorcy z roszczeniem Banku, wobec czego wierzytelności te umarzają się nawzajem do wysokości niższej z tych wierzytelności. Na skutek dokonanego potrącenia, Bank zobowiązany jest do zapłaty na rzecz Pani i Kredytobiorcy pozostałej kwoty przysługującego im roszczenia.

4.Bank dodatkowo w ramach Ugody zobowiązuje się dokonać zwrotu na rzecz Pani i Kredytobiorcy kosztów zastępstwa procesowego w kwocie odpowiadającej 100% stawki minimalnej, która to kwota nie przekracza maksymalnych kosztów zastępstwa procesowego możliwych do zasądzenia na podstawie rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 22 października 2015 r. w sprawie opłat za czynności radców prawnych.

5.Bank zobowiązuje się do zapłaty w terminie 30 dni od dnia zawarcia Ugody.

6.W związku z zawarciem Ugody:

a)Bank zobowiązuje się cofnąć w całości pozew ze zrzeczeniem się roszczenia w sprawie przeciwko Pani i Kredytobiorcy o zwrot nominalnej kwoty wypłaconego kapitału. Ponadto, Bank zobowiązuje się cofnąć w całości żądanie zasądzenia na jego rzecz zwrotu kosztów procesu, w tym kosztów zastępstwa procesowego;

b)Pani i Kredytobiorca zobowiązali się cofnąć pozew przeciwko Bankowi w całości ze zrzeczeniem się roszczenia wraz z żądaniem zasądzenia na jego rzecz zwrotu kosztów procesu, w tym kosztów zastępstwa procesowego.

Uzupełnienie

Data zaciągnięcia kredytu: (...) 2007 r.

Zgodnie z zawartą umową kredytową wszyscy kredytobiorcy, tj. Pani oraz drugi Kredytobiorca, odpowiadają za spłatę kredytu solidarnie, a więc do pełnej wysokości.

W umowie kredytowej zostały wpisane następujące cele:

-zakup działek budowlanych położonych w B., gm. (...);

-refinansowanie nakładów poniesionych na zakup działek;

-refinansowanie kredytu hipotecznego udzielonego przez X S. A. oraz pokrycie kosztów związanych z udzieleniem kredytu.

Kredyt został przeznaczony na:

-zakup działek rolnych z zamiarem przekształcenia ich w działki budowlane, położonych w B., gm. (...);

-refinansowanie nakładów poniesionych na zakup działek;

-refinansowanie kredytu hipotecznego udzielonego przez X S. A. oraz pokrycie kosztów związanych z udzieleniem kredytu.

Pani wraz z drugim Kredytobiorcą, zaciągnęli kredyt w wysokości 3 716 000,01 PLN (kwota przekazana przez Bank na rzecz Pani oraz drugiego Kredytobiorcy). Nie sposób jest rozdzielić ww. kwoty przekazanej przez Bank na rzecz Pani oraz drugiego Kredytobiorcy, tj. wskazać jaką część z ww. kwoty otrzymała Pani, a jaką drugi Kredytobiorca. Należy bowiem mieć na uwadze, że Bank przekazał kwotę kredytu wspólnie na rzecz obojga kredytobiorców, tj. na rzecz Pani i drugiego Kredytobiorcy. Dlatego też, nie ma faktycznej możliwości, aby wyodrębnić kwotę przekazaną tylko na rzecz Pani.

Pani wraz z drugim Kredytobiorcą, łącznie wpłacili, tytułem spłaty rat kapitałowo-odsetkowych w kwocie:

-808 475,91 PLN tytułem rat kapitałowo-odsetkowych oraz

-1 132 861,37 CHF tytułem rat kapitałowo-odsetkowych.

Dodatkowo, zaznacza Pani, że w wykonaniu Umowy kredytu poniosła, wraz z drugim Kredytobiorcą, również inne koszty:

-7 432,00 PLN tytułem składek na poczet ubezpieczenia;

-18 580,00 PLN tytułem opłaty i prowizji związanej z kredytem.

Ponadto, Bank zobowiązał się do zapłaty kwoty 2 006 295,28 PLN tytułem ustalonych przez Panią oraz drugiego Kredytobiorcę części odsetek ustawowych za opóźnienie wyliczonych za okres od dnia wpływu pozwu do Banku (tj. 3 sierpnia 2017 r.) do 23 kwietnia 2025 r.

Pani nie jest obecnie właścicielem nieruchomości, na którą został zaciągnięty ww. kredyt. Nieruchomość została sprzedana przez Panią oraz drugiego Kredytobiorcę w 2013 r.

Do zawarcia Ugody doszło 10 czerwca 2025 r., a stronami Ugody jest Pani i drugi Kredytobiorca (Pani mąż) oraz Bank.

Zawarcie Ugody nie wpływa na treść wniosku o wydanie interpretacji indywidualnej, który to odnosił się do zdarzenia przyszłego, albowiem w dniu skierowania wniosku do organu, tj. 26 maja 2025 r., Ugoda jeszcze nie była zawarta.

Ugoda nie dotyczyła umorzenia.

W związku z zawartą Ugodą, co do zasady Bank, Pani oraz drugi Kredytobiorca potwierdzają, że Umowa była nieważna i z tego powodu postanawiają dokonać rozliczenia wzajemnych roszczeń. Wyjaśnić należy, że takowe rozliczenie odbywa się na zasadzie teorii dwóch kondykcji. Oznacza to, że:

1)Pani oraz drugiemu Kredytobiorcy przysługuje roszczenie wobec Banku o zwrot środków pieniężnych wpłaconych tytułem spłaty rat kapitałowo-odsetkowych, innych opłat związanych z zawarciem Umowy kredytu, a także odsetek za opóźnienie;

2)Bankowi przysługuje roszczenie wobec Pani i drugiego Kredytobiorcy o zwrot wypłaconej kwoty kredytu, w związku z zawartą Umową kredytu.

Powyższe roszczenia – Pani i drugiego Kredytobiorcy, jak również Banku – są roszczeniami autonomicznymi (świadczeniami niezależnymi od siebie nawzajem). W konsekwencji, Pani i drugi Kredytobiorca mogą dochodzić swoich roszczeń (w opisanym powyżej zakresie) niezależnie od tego, czy i w jakim zakresie są dłużnikami Banku z tytułu zwrotu nienależnie otrzymanej kwoty kredytu.

Przekładając powyższe na grunt sprawy należy wskazać, że:

1)Pani oraz drugiemu Kredytobiorcy przysługuje wobec Banku roszczenie w łącznej wysokości 8 023 623,96 PLN, na które składa się:

a)808 475,91 PLN tytułem rat kapitałowo-odsetkowych;

b)1 132 861,37 CHF tytułem rat kapitałowo-odsetkowych;

c)7 432,00 PLN tytułem składek na poczet ubezpieczenia;

d)18 580,00 PLN tytułem opłaty i prowizji związanej z kredytem;

e)2 006 295,28 PLN tytułem ustalonych przez Panią oraz drugiego Kredytobiorcę części odsetek ustawowych za opóźnienie wyliczonych za okres od dnia wpływu pozwu do Banku (tj. 3 sierpnia 2017 r.) do 23 kwietnia 2025 r.

Podstawą roszczenia o zapłatę kwoty wskazanej w pkt 1 lit. e powyżej tj. 2 006 295,28 PLN, jest art. 481 § 1 k.c., zgodnie z którym:

Jeżeli dłużnik opóźnia się ze spełnieniem świadczenia pieniężnego, wierzyciel może żądać odsetek za czas opóźnienia, chociażby nie poniósł żadnej szkody i chociażby opóźnienie było następstwem okoliczności, za które dłużnik odpowiedzialności nie ponosi.

Zatem, zasadniczo, Pani oraz drugiemu Kredytobiorcy przysługuje roszczenie o zapłatę odsetek za opóźnienie od kwot określonych w pkt 1 lit. a-d, czyli od kwoty 6 017 328,68 PLN, od dnia wymagalności tych roszczeń (3 sierpnia 2017 r.) do dnia zapłaty, które to odsetki wynosiłyby 3 985 548,82 PLN. Jednak, Pani oraz drugi Kredytobiorca, czyniąc wzajemne ustępstwa w ramach Ugody, zdecydowali, że Bank przekaże na ich rzecz kwotę 2 006 295,28 PLN, co stanowi część odsetek za opóźnienie od kwot określonych w pkt 1 lit. a-d powyżej (część kwoty 3 985 548,82 PLN).

Dlatego też, roszczenie całkowite Pani i drugiego Kredytobiorcy opiewa na kwotę 8 023 623,96 PLN. Ugoda, która przewiduje właśnie tą kwotę, jako należną na rzecz Pani i drugiego Kredytobiorcy, nie dotyczy zatem umorzenia zobowiązania, a w istocie reguluje zapłatę środków pieniężnych przez Bank na rzecz Pani oraz drugiego Kredytobiorcy wraz z częścią odsetek ustawowych za opóźnienie wyliczonymi za okres od dnia wymagalności roszczeń określonych w pkt 1 lit. a-d powyżej (tj. 3 sierpnia 2017 r.) do 23 kwietnia 2025 r.

Z kolei:

2)Bankowi przysługuje roszczenie wobec Pani i drugiego Kredytobiorcy o zwrot wypłaconej kwoty kredytu w wysokości 3 716 000,01 PLN.

W związku z wystąpieniem roszczeń po stronie Pani i drugiego Kredytobiorcy wobec Banku oraz po stronie Banku wobec Pani i drugiego Kredytobiorcy, strony postanowiły zawrzeć Ugodę, w ramach której dokonali rozliczenia wzajemnych roszczeń.

Oznacza to, że roszczenie Pani oraz drugiego Kredytobiorcy uległo obniżeniu o kwotę 3 716 000,01 PLN (co stanowi wysokość roszczenia Banku wobec Pani i drugiego Kredytobiorcy) w ramach potrącenia. Skutkuje to tym, że Bank przekazał na rzecz Pani i drugiego Kredytobiorcy kwotę 4 307 623,95 PLN (8 023 623,96 PLN - 3 716 000,01 PLN = 4 307 623,95 PLN).

Zatem, w ramach Ugody nie dojdzie do umorzenia części zobowiązania, tj. pozostałego do spłaty kredytu wraz z odsetkami i innymi opłatami. Nie występuje bowiem element umorzenia zobowiązania z tytułu zawartej Umowy kredytu (rat kapitałowo-odsetkowych, odsetek i innych opłat).

Powyższego stanowiska nie zmienia fakt, iż roszczenie Pani oraz drugiego Kredytobiorcy ulegnie obniżeniu do kwoty 4 307 623,95 PLN, albowiem zmniejszenie wierzytelności Pani i drugiego Kredytobiorcy jest uzależnione od przysługującej Bankowi wierzytelności w wysokości 3 716 000,01 PLN. Zatem, strony Ugody mają na celu poczynienie wzajemnych ustępstw w związku z przysługującymi im roszczeniami, a Ugoda nie dotyczy umorzenia zobowiązań Pani i drugiego Kredytobiorcy.

Zwrot środków pieniężnych nastąpi w wysokości:

-808 475,91 PLN tytułem rat kapitałowo-odsetkowych oraz

-1 132 861,37 CHF tytułem rat kapitałowo-odsetkowych.

-7 432,00 PLN tytułem składek na poczet ubezpieczenia;

-18 580,00 PLN tytułem opłaty i prowizje związanej z kredytem;

-2 006 295,28 PLN tytułem ustalonych przez Panią oraz drugiego Kredytobiorcę części odsetek ustawowych za opóźnienie wyliczonych za okres od dnia wpływu pozwu do Banku (tj. 3 sierpnia 2017 r.) do 23 kwietnia 2025 r.

Tym samym, zwrot środków, przed dokonaniem potrącenia z wierzytelnością Banku, opiewa na kwotę 2 840 783,19 PLN oraz 1 132 861,37 CHF, a więc łącznie w kwocie 8 023 623,96 PLN – spłaty dokonywane w CHF zostały przeliczone na PLN po średnim kursie CHF z 23 kwietnia 2025 r. według tabeli kursów średnich walut obcych publikowanej przez Narodowy Bank Polski na stronie internetowej.

Zaznacza Pani, że Bank nie przekazał na jej rzecz oraz drugiego Kredytobiorcy kwoty 8 023 623,96 PLN, albowiem wartość ta została obniżona o wysokość roszczenia Banku, tj. 3 716 000,01 PLN. Bank przekazał na rzecz Pani i drugiego Kredytobiorcy kwotę 4 307 623,95 PLN, co stanowi różnicę pomiędzy roszczeniem Pani oraz drugiego Kredytobiorcy w stosunku do Banku, a wierzytelnością Banku istniejącą w stosunku do Pani oraz drugiego Kredytobiorcy.

Dla ustalenia kwoty podlegającej zwrotowi przez Bank na rzecz Pani i drugiego Kredytobiorcy miało znaczenie to, jakie kwoty zostały wpłacone do Banku przez Panią oraz drugiego Kredytobiorcę w trakcie spłaty kredytu oraz jakie kwoty zostały otrzymane od Banku na podstawie Umowy kredytu do momentu zawarcia Ugody.

Pani oraz drugiemu Kredytobiorcy przysługuje wobec Banku roszczenie w łącznej wysokości 8 023 623,96 PLN, która to kwota stanowi sumę wpłaconych przez Panią na rzecz Banku środków pieniężnych w trakcie spłaty kredytu oraz część odsetek ustawowych za opóźnienie. Z kolei, Bankowi wobec Pani przysługuje roszczenie w wysokości 3 716 000,01 PLN, która to kwota została przekazana przez Bank na rzecz Pani i drugiego Kredytobiorcy (kapitał kredytu).

Zależność pomiędzy kwotą przekazaną na mocy Ugody przez Bank na rzecz Pani i drugiego Kredytobiorcy, a ww. kwotami polega na tym, że Bank w związku z zawarciem Ugody wypłacił na rzecz Pani oraz drugiego Kredytobiorcy kwotę 4 307 623,95 PLN – co stanowi różnicę pomiędzy roszczeniem Pani oraz drugiego Kredytobiorcy (8 023 623,96 PLN – suma wpłaconych przez Panią na rzecz Banku środków pieniężnych w trakcie spłaty kredytu oraz część odsetek ustawowych za opóźnienie), a wierzytelnością Banku (3 716 000,01 PLN – suma środków pieniężnych przekazanych przez Bank na rzecz Pani i drugiego Kredytobiorcy).

Z kolei bez znaczenia pozostaje, jaka kwota wierzytelności została umorzona na podstawie Ugody, albowiem wierzytelności nie podlegają umorzeniu.

Kwota, którą otrzyma Pani oraz drugi Kredytobiorca od Banku będzie zwrotem na rzecz Pani i Kredytobiorcy m.in. środków pieniężnych, które wcześniej, na mocy Umowy kredytu przekazano na rzecz Banku w ramach spłaty rat kapitałowo-odsetkowych.

Na mocy zawartej Ugody, Bank, Pani oraz drugi Kredytobiorca ustalili, że na kwotę przysługującą Pani i drugiemu Kredytobiorcy składa się:

-808 475,91 PLN tytułem rat kapitałowo-odsetkowych oraz

-1 132 861,37 CHF tytułem rat kapitałowo-odsetkowych.

-7 432,00 PLN tytułem składek na poczet ubezpieczenia;

-18 580,00 PLN tytułem opłaty i prowizje związanej z kredytem;

-2 006 295,28 PLN tytułem ustalonych przez Panią oraz drugiego Kredytobiorcę części odsetek ustawowych za opóźnienie wyliczonych za okres od dnia wpływu pozwu do Banku (tj. 3 sierpnia 2017 r.) do 23 kwietnia 2025 r.

Tym samym, środki pieniężne podlegające zwrotowi przez Bank na rzecz Pani i drugiego Kredytobiorcy, przed dokonaniem potrącenia z wierzytelnością Banku, opiewają na kwotę 2 840 783,19 PLN oraz 1 132 861,37 CHF, a więc łącznie w kwocie 8 023 623,96 PLN – spłaty dokonywane w CHF zostały przeliczone na PLN po średnim kursie CHF z 23 kwietnia 2025 r. według tabeli kursów średnich walut obcych publikowanej przez Narodowy Bank Polski na stronie internetowej.

Jednak, ze względu na to, że Bankowi przysługuje roszczenie wobec Pani i drugiego Kredytobiorcy o zwrot kapitału kredytu w wysokości 3 716 000,01 PLN, to powyższe roszczenie Pani (8 023 623,96 PLN) ulegnie obniżeniu do kwoty 4 307 623,95 PLN, w ramach dokonanego potrącenia Pani wierzytelności i drugiego Kredytobiorcy z wierzytelnością Banku.

Dlatego też, na rzecz Pani oraz drugiego Kredytobiorcy Bank przekazał kwotę 4 307 623,95 PLN, co stanowi różnicę pomiędzy roszczeniem Pani i drugiego Kredytobiorcy (8 023 623,96 PLN) a wierzytelnością Banku (3 716 000,01 PLN).

Zwrócona na rzecz Pani i drugiego Kredytobiorcy kwota (4 307 623,95 PLN) będzie mieścić się w kwocie wpłaconej przez Panią i drugiego Kredytobiorcę w tym sensie, że kwota zwrócona na rzecz Pani i drugiego Kredytobiorcy (4 307 623,95 PLN) będzie niższa, niż ta która podlega zwrotowi przez Bank na rzecz Pani oraz drugiego Kredytobiorcy (8 023 623,96 PLN). Kwota zwrócona na rzecz Pani i drugiego Kredytobiorcy w wysokości 4 307 623,95 PLN będzie również niższa niż środki pieniężne wpłacone na rzecz Banku podczas spłaty kredytu przez Panią oraz drugiego Kredytobiorcę (6 017 328,68 PLN).

Należy bowiem mieć na uwadze, że na całkowite roszczenie Pani oraz drugiego Kredytobiorcy w stosunku do Banku składają się kwoty tytułem:

-rat kapitałowo-odsetkowych;

-składek na poczet ubezpieczenia;

-opłaty i prowizji związanych z kredytem;

opiewających łączenie na kwotę 6 017 328,68 PLN.

Jednak na roszczenie Pani i drugiego Kredytobiorcy składa się również kwota w wysokości 2 006 295,28 PLN. Kwota ta powstała tytułem odsetek za opóźnienie, które to należą się Pani oraz drugiemu Kredytobiorcy od Banku, w wysokości przez nich ustalonej w Ugodzie, z powodu opóźnienia w zapłacie przez Bank kwoty 6 017 328,68 PLN. W wyniku czego, łączne roszczenie Pani i drugiego Kredytobiorcy wynosi 8 023 623,96 PLN.

Zatem, kwota zwrócona na rzecz Pani i drugiego Kredytobiorcy w wysokości 4 307 623,95 PLN mieści się zarówno w kwocie wpłaconej przez Panią i drugiego Kredytobiorcę na rzecz Banku (6 017 328,68 PLN) oraz w kwocie stanowiącej wysokość całkowitego roszczenia Pani i drugiego Kredytobiorcy (8 023 623,96 PLN).

Środki pieniężne przekazane przez Bank na rzecz Pani oraz drugiego Kredytobiorcy nie będą stanowiły odszkodowania ze strony Banku.

Środki te nie będą również stanowiły wynagrodzenia za zaniechanie dochodzenia przez Panią oraz drugiego Kredytobiorcę roszczeń wobec Banku na drodze sądowej lub odstąpienie od takich roszczeń.

Co prawda, w treści Ugody wskazano, że:

W związku z zawarciem i wykonaniem Ugody, Strony zgodnie oświadczają, że nie będą występować w przyszłości względem siebie z żadnym roszczeniem wywodzonym z treści postanowień Umowy, w tym związanych z zawarciem lub wykonaniem Umowy, a ugoda w całości wyczerpuje ich wszelkie roszczenia, w tym dochodzone przez klienta indywidualnego przeciwko Bankowi przed Sądem Apelacyjnym (...) (Sygn. akt: (...) oraz z powództwa banku, w sprawie o zapłatę kapitału.

jednak należy zauważyć, że żadna z kwot składających się na roszczenie Pani i drugiego Kredytobiorcy nie powstała tytułem wynagrodzenia za zaniechanie dochodzenia roszczeń przez Panią oraz drugiego Kredytobiorcę wobec Banku na drodze sądowej lub za odstąpienie od takich roszczeń. Tak jak wskazywano wyżej, roszczenie Pani oraz drugiego Kredytobiorcy powstało z tytułu uiszczonych przez Panią oraz drugiego Kredytobiorcę:

-rat kapitałowo-odsetkowych oraz

-składek na poczet ubezpieczenia;

-opłaty i prowizji związanych z kredytem,

oraz części odsetek ustawowych za opóźnienie wyliczonych za okres od dnia wpływu pozwu do Banku (tj. 3 sierpnia 2017 r.) do 23 kwietnia 2025 r.

Dlatego też, nie sposób jest zakwalifikować kwoty 4 307 623,95 PLN jako wynagrodzenie za zaniechanie dochodzenia przez Panią oraz drugiego Kredytobiorcę roszczeń wobec Banku na drodze sądowej lub odstąpienie od takich roszczeń.

Środki pieniężne przekazane przez Bank na rzecz Pani oraz drugiego Kredytobiorcy nie będą stanowiły zadośćuczynienia ze strony banku na rzecz Pani oraz drugiego kredytobiorcy.

Środki te nie będą również stanowiły świadczenia z tytułu kredytu mieszkaniowego związanego z powstaniem przychodu z tytułu zastosowania ujemnego oprocentowania.

Środki te będą stanowiły zwrot nienależnego świadczenia w związku ze stwierdzeniem nieważności Umowy kredytu, po uprzednim potrąceniu wierzytelności Pani oraz drugiego Kredytobiorcy z roszczeniem Banku.

Pytanie

Czy w rezultacie zawarcia Ugody, opisanej w zdarzeniu przyszłym, powstanie po Pani stronie zobowiązanie w podatku dochodowym od osób fizycznych?

Pani stanowisko w sprawie

Pani zdaniem, w opisanym zdarzeniu przyszłym, w rezultacie zawarcia Ugody, opisanej w zdarzeniu przyszłym, nie powstanie po Pani stronie zobowiązanie w podatku dochodowym od osób fizycznych.

Uzasadnienie Pani stanowiska.

W Pani ocenie, w rezultacie zawarcia Ugody, opisanej w zdarzeniu przyszłym, nie powstanie po stronie Pani zobowiązanie w podatku dochodowym od osób fizycznych.

W pierwszej kolejności należy mieć na uwadze art. 9 ust. 1-2 Ustawy o PIT, zgodnie z którym:

1. Opodatkowaniu podatkiem dochodowym podlegają wszelkiego rodzaju dochody, z wyjątkiem dochodów wymienionych wart. 21, 52, 52a i 52c oraz dochodów, od których na podstawie przepisów Ordynacji podatkowej zaniechano poboru podatku.

1a. Jeżeli podatnik uzyskuje dochody z więcej niż jednego źródła, przedmiotem opodatkowania w danym roku podatkowym jest, z zastrzeżeniem art. 25e, art. 29- 30cb, art. 30da-30dh, art. 30e-30g, art. 30j-30p oraz art. 44 ust. 7e i 7f, suma dochodów z wszystkich źródeł przychodów.

2. Dochodem ze źródła przychodów, jeżeli przepisy art. 23o, art. 23u, art. 24-24b, art. 24c, art. 24e, art. 30ca, art. 30da oraz art. 30f nie stanowią inaczej, jest nadwyżka sumy przychodów z tego źródła nad kosztami ich uzyskania osiągnięta w roku podatkowym. Jeżeli koszty uzyskania przekraczają sumę przychodów, różnica jest stratą ze źródła przychodów.

Z powyższego zatem wynika, że opodatkowaniu podatkiem dochodowym od osób fizycznych (PIT) podlega – co do zasady – każdy dochód osiągnięty przez osobę fizyczną. Natomiast dochodem jest nadwyżka przychodów ze źródła nad kosztami jego uzyskania. Dlatego też, kluczowym jest odwołanie się do definicji przychodu. Jak stanowi art. 11 ust. 1 Ustawy o PIT:

Przychodami, z zastrzeżeniem art. 14-15, art. 17 ust. 1 pkt 6, 9, 10 w zakresie realizacji praw wynikających z pochodnych instrumentów finansowych, pkt 11, art. 19, art. 25b, art. 30ca, art. 30da i art. 30f, są otrzymane lub postawione do dyspozycji podatnika w roku kalendarzowym pieniądze i wartości pieniężne oraz wartość otrzymanych świadczeń w naturze i innych nieodpłatnych świadczeń.

Ze wskazanej definicji można wywnioskować, że za przychód można uznać jedynie takie świadczenie, które jest określonym przyrostem majątkowym (zarówno zwiększającym aktywa, jak i zmniejszającym pasywa) o charakterze definitywnym, niemające charakteru zwrotnego.

W tym miejscu należy również odwołać się do art. 69 ust. 1 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. Prawo bankowe (t.j. Dz.U. z 2024 r. poz. 1646 z późn. zm.):

Przez umowę kredytu bank zobowiązuje się oddać do dyspozycji kredytobiorcy na czas oznaczony w umowie kwotę środków pieniężnych z przeznaczeniem na ustalony cel, a kredytobiorca zobowiązuje się do korzystania z niej na warunkach określonych w umowie, zwrotu kwoty wykorzystanego kredytu wraz z odsetkami w oznaczonych terminach spłaty oraz zapłaty prowizji od udzielonego kredytu.

Sam fakt zawarcia umowy kredytu nie generuje po stronie podatnika przychodu, albowiem dopiero umorzenie kredytu, jego części lub odsetek odnosiłoby takowy skutek jako definitywne i realne przysporzenie po stronie podatnika.

Stosownie natomiast do treści art. 917 ustawy z dnia 23 kwietnia 1964 r. Kodeks cywilny (t.j. Dz.U. z 2024 r. poz. 1061 z późn. zm., dalej jako: k.c.):

Przez ugodę strony czynią sobie wzajemne ustępstwa w zakresie istniejącego między nimi stosunku prawnego w tym celu, aby uchylić niepewność co do roszczeń wynikających z tego stosunku lub zapewnić ich wykonanie albo by uchylić spór istniejący lub mogący powstać.

Zatem, Ugoda stanowi porozumienie pomiędzy Panią, Kredytobiorcą a Bankiem bazujące na wzajemnych ustępstwach stron. Ugoda nie kreuje nowego stosunku prawnego, a odnosi się do już istniejącego, który to powstał na mocy zawartej Umowy.

Odnosząc powyższe do przedstawionego zdarzenia przyszłego zauważyć należy, że nie otrzyma Pani dodatkowego przysporzenia od Banku, albowiem kwota przekazana mu na mocy Ugody stanowi zwrot nienależnego świadczenia, w wyniku uznania nieważności Umowy.

W konsekwencji, po Pani stronie nie powstanie przychód w rozumieniu art. 11 ust. 1 Ustawy o PIT, a co za tym idzie nie będzie Pani obowiązana do zapłaty podatku PIT od wypłaconej przez Bank kwoty w ramach Ugody.

Przechodząc do kwestii otrzymania przez Panią od Banku odsetek ustawowych za opóźnienie, należy wskazać na treść art. 481 § 1 k.c.:

Jeżeli dłużnik opóźnia się ze spełnieniem świadczenia pieniężnego, wierzyciel może żądać odsetek za czas opóźnienia, chociażby nie poniósł żadnej szkody i chociażby opóźnienie było następstwem okoliczności, za które dłużnik odpowiedzialności nie ponosi.

Jednocześnie stosownie do art. 21 ust. 1 pkt 95b Ustawy o PIT:

Wolne od podatku dochodowego są odsetki z tytułu nieterminowej wypłaty należności niepodlegających opodatkowaniu podatkiem dochodowym, wolnych od podatku dochodowego lub od których na podstawie przepisów Ordynacji podatkowej zaniechano poboru podatku.

Z powyższego przepisu jednoznacznie wynika, że odsetki z tytułu nieterminowej wypłaty należności nie podlegają opodatkowaniu podatkiem dochodowym.

Skoro zatem zwrot kwot od Banku na Pani rzecz tytułem:

a)rat kapitałowo-odsetkowych (w walucie PLN oraz CHF, z tym, że kwota wyrażona w walucie CHF zostanie przeliczona na walutę PLN);

b)składek na poczet ubezpieczenia;

c)opłat i prowizji związanych z kredytem;

nie będzie skutkował powstaniem u Pani zobowiązania w podatku PIT, to również przekazane na Pani rzecz od Banku odsetki ustawowe za opóźnienie wyliczone za okres od dnia wpływu pozwu do Banku do oznaczonego dnia przypadającego w trakcie 2025 r., nie będzie podlegał opodatkowaniu podatkiem PIT.

W kwestii zwrotu kosztów zastępstwa procesowego należy wskazać, iż koszty te mają charakter niezbędnych wydatków poniesionych przez Panią.

W myśl art. 98 § 2 ustawy z dnia 17 listopada 1964 r. Kodeks postępowania cywilnego (t.j. Dz.U. z 2024 r. poz. 1568 z późn. zm., dalej jako: „k.p.c.”):

Do niezbędnych kosztów procesu prowadzonego przez stronę osobiście lub przez pełnomocnika, który nie jest adwokatem, radcą prawnym lub rzecznikiem patentowym, zalicza się poniesione przez nią koszty sądowe, koszty przejazdów do sądu strony lub jej pełnomocnika oraz równowartość zarobku utraconego wskutek stawiennictwa w sądzie. Równowartość utraconego zarobku nie może przekraczać wynagrodzenia jednego adwokata wykonującego zawód w siedzibie sądu prowadzącego postępowanie.

Z kolei jak stanowi art. 98 § 3 k.p.c.:

Do niezbędnych kosztów procesu strony reprezentowanej przez adwokata zalicza się wynagrodzenie, jednak nie wyższe niż stawki opłat określone w odrębnych przepisach i wydatki jednego adwokata, koszty sądowe oraz koszty nakazanego przez sąd osobistego stawiennictwa strony.

Zwrócone na Pani rzecz koszty zastępstwa procesowego nie stanowią realnego i definitywnego przysporzenia majątkowego po jej stronie, albowiem stanowię zwrot kosztów już poniesionych. W konsekwencji, zwrot kosztów zastępstwa procesowego na Pani rzecz od Banku nie skutkuje u Pani zobowiązaniem w podatku PIT.

Podsumowując powyższe należy stwierdzić, że na podstawie przepisów Ustawy o PIT – art. 11 ust. 1 Ustawy o PIT oraz art. 21 ust. 1 pkt 95b Ustawy o PIT (w stosunku do odsetek ustawowych za opóźnienie), wypłacona na podstawie Ugody kwota tytułem:

a)rat kapitałowo-odsetkowych (w walucie PLN oraz CHF, z tym, że kwota wyrażona w walucie CHF zostanie przeliczona na walutę PLN);

b)składek na poczet ubezpieczenia;

c)opłat i prowizji związanych z kredytem;

d)odsetek ustawowych za opóźnienie wyliczonych za okres od dnia wpływu pozwu do Banku do oznaczonego dnia przypadającego w trakcie 2025 r.

e)zwrotu kosztów zastępstwa procesowego;

pomniejszona o roszczenie Banku o zapłatę wypłaconej Pani i Kredytobiorcy kwoty kapitału, nie będzie stanowiła przychodu w rozumieniu Ustawy o PIT po stronie Pani i nie będzie opodatkowana podatkiem dochodowym od osób fizycznych.

Powyższe stanowisko zostało przedstawione przez Dyrektora Krajowej Informacji Skarbowej w:

-interpretacji indywidualnej z 26 marca 2025 r., znak: 0112-KDIL2-1.4011.89.2025.1.AK;

-interpretacji indywidualnej z 3 marca 2025 r., 0112-KDIL2-1.4011.62.2025.1.KF;

-interpretacji indywidualnej z 19 marca 2025 r., znak: 0112-KDIL2-1.4011.57.2025.1.AK;

-interpretacji indywidualnej z 20 lutego 2025 r., znak: 0112-KDIL2- 1.4011.988.2024.2.KF;

-interpretacji indywidualnej z 3 grudnia 2024 r., znak: 0115-KDIT1.4011.656.2024.1.JG.

Ocena stanowiska

Stanowisko, które przedstawiła Pani we wniosku jest prawidłowe.

Uzasadnienie interpretacji indywidualnej

Podstawową zasadą obowiązującą w przepisach ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (t. j. Dz. U. z 2025 r. poz. 163 ze zm.) jest zasada powszechności opodatkowania, która wyrażona została w art. 9 ust. 1 tej ustawy. Zgodnie z jego treścią:

Opodatkowaniu podatkiem dochodowym podlegają wszelkiego rodzaju dochody, z wyjątkiem dochodów wymienionych w art. 21, 52, 52a i 52c oraz dochodów, od których na podstawie przepisów Ordynacji podatkowej zaniechano poboru podatku.

W myśl art. 9 ust. 1a ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych:

Jeżeli podatnik uzyskuje dochody z więcej niż jednego źródła, przedmiotem opodatkowania w danym roku podatkowym jest, z zastrzeżeniem art. 25e, art. 29-30cb, art. 30da-30dh, art. 30e-30g, art. 30j-30p oraz art. 44 ust. 7e i 7f, suma dochodów z wszystkich źródeł przychodów.

Stosownie do art. 9 ust. 2 ww. ustawy:

Dochodem ze źródła przychodów, jeżeli przepisy art. 23o, art. 23u, art. 24-24b, art. 24c, art. 24e, art. 30ca, art. 30da oraz art. 30f nie stanowią inaczej, jest nadwyżka sumy przychodów z tego źródła nad kosztami ich uzyskania osiągnięta w roku podatkowym. Jeżeli koszty uzyskania przekraczają sumę przychodów, różnica jest stratą ze źródła przychodów.

Ogólne pojęcie przychodu zostało wyjaśnione w art. 11 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych. Zgodnie z tym przepisem:

Przychodami, z zastrzeżeniem art. 14-15, art. 17 ust. 1 pkt 6, 9, 10 w zakresie realizacji praw wynikających z pochodnych instrumentów finansowych, pkt 11, art. 19, art. 25b, art. 30ca, art. 30da i art. 30f, są otrzymane lub postawione do dyspozycji podatnika w roku kalendarzowym pieniądze i wartości pieniężne oraz wartość otrzymanych świadczeń w naturze i innych nieodpłatnych świadczeń.

Ustawodawca przyjął zasadę, że przychodami są:

1)pieniądze i wartości pieniężne, które:

·zostały otrzymane przez podatnika – czyli takie pieniądze i wartości pieniężne, które podatnik rzeczywiście „dostał, odebrał, zainkasował, objął w posiadanie”;

·zostały postawione do dyspozycji podatnika – czyli takie przysporzenia, które zostały mu faktycznie udostępnione/przekazane do odbioru; takie pieniądze i środki pieniężne, które podatnik ma możliwość włączyć do swojego władztwa, a więc ma możliwość skorzystania z tychże pieniędzy i wartości pieniężnych i nie jest to uzależnione od dodatkowej zgody osoby stawiającej określone pieniądze i wartości pieniężne do dyspozycji podatnika.

2)wartość otrzymanych świadczeń w naturze i innych nieodpłatnych świadczeń – czyli takie przysporzenia majątkowe, które mają postać:

·świadczeń w naturze (otrzymane rzeczy lub prawa);

·nieodpłatnych świadczeń innych niż świadczenia w naturze (np. otrzymane usługi).

Pojęcie przychodu wiąże się zatem z przysporzeniem majątkowym po stronie podatnika, z wartością wchodzącą do jego majątku. Przychodami w rozumieniu art. 11 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych mogą być tylko takie świadczenia, które nie mają charakteru zwrotnego. Skoro bowiem przychód jest określonym przyrostem majątkowym po stronie podatnika, jego otrzymanie musi mieć charakter definitywny. Z uwagi na wyróżnienie przez ustawodawcę przychodów o charakterze niepieniężnym, uznaje się, że przychodem w rozumieniu art. 11 ust. 1 ustawy jest nie tylko uzyskanie przez podatnika nowych aktywów, ale także zmniejszenie jego pasywów.

Przepisy ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych nie zawierają definicji pojęcia „nieodpłatnego świadczenia”. Dokonując zatem wykładni gramatycznej, za „nieodpłatne świadczenie” uznać należy świadczenia „nie wymagające opłaty, takie, za które się nie płaci, bezpłatne”. Zatem należy przyjąć, że nieodpłatnym świadczeniem jest takie zdarzenie, którego skutkiem (następstwem) jest nieodpłatne przysporzenie majątku jednej osobie kosztem majątku innej osoby, innego podmiotu. Nieodpłatne świadczenie w znaczeniu prawa podatkowego obejmuje nie tylko świadczenie w rozumieniu prawa cywilnego (działanie lub zaniechanie na rzecz innej strony), ale w jego zakres wchodzą także wszystkie zjawiska gospodarcze i zdarzenia prawne, których następstwem jest uzyskanie korzyści kosztem innego podmiotu lub te wszystkie zdarzenia prawne oraz gospodarcze, których skutkiem jest nieodpłatne przysporzenie majątku mające konkretny wymiar finansowy.

Ustawodawca tworząc system opodatkowania dochodów osób fizycznych miał na względzie, że przysporzenia uzyskiwane przez osoby fizyczne mogą być skutkiem różnych rodzajów czynności i zdarzeń. Stworzył więc klasyfikację tych przysporzeń w oparciu o kryterium źródła przychodów i system ich opodatkowania uwzględniający specyfikę poszczególnych źródeł przychodów. W języku powszechnym mianem „źródła” określane jest „to, co stanowi początek czegoś”, „przyczyna czegoś”, a synonimami tego pojęcia są m.in. czynnik sprawczy, powód, pochodzenie.

Przepis art. 10 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych zawiera katalog źródeł przychodów podlegających opodatkowaniu podatkiem dochodowym od osób fizycznych.

Zgodnie z art. 10 ust. 1 pkt 9 ww. ustawy źródłem przychodów są:

inne źródła.

Stosownie do art. 20 ust. 1 ww. ustawy:

Za przychody z innych źródeł, o których mowa w art. 10 ust. 1 pkt 9, uważa się w szczególności: kwoty wypłacone po śmierci członka otwartego funduszu emerytalnego wskazanej przez niego osobie lub członkowi jego najbliższej rodziny, w rozumieniu przepisów o organizacji i funkcjonowaniu funduszy emerytalnych, kwoty uzyskane z tytułu zwrotu z indywidualnego konta zabezpieczenia emerytalnego oraz wypłaty z indywidualnego konta zabezpieczenia emerytalnego, w tym także dokonane na rzecz osoby uprawnionej na wypadek śmierci oszczędzającego, zasiłki pieniężne z ubezpieczenia społecznego, alimenty, stypendia, świadczenia otrzymane z tytułu umowy o pomocy przy zbiorach, dotacje (subwencje) inne niż wymienione w art. 14, dopłaty, nagrody i inne nieodpłatne świadczenia nienależące do przychodów określonych w art. 12-14 i art. 17.

Jak dowodzi użycie sformułowania „w szczególności” definicja przychodów z innych źródeł ma charakter otwarty i nie ma przeszkód, aby do tej kategorii zaliczyć również przychody inne niż wymienione wprost w przepisie art. 20 ust. 1 ustawy. W związku z tym każde świadczenie mające realną korzyść finansową, o ile nie stanowi konkretnej kategorii przychodu zaliczanego do jednego ze źródeł wymienionych w art. 10 ust. 1 pkt 1-8b ww. ustawy, jest dla świadczeniobiorcy przychodem z innych źródeł.

Instytucja kredytu uregulowana została przepisami ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. Prawo bankowe (t. j. Dz. U. z 2024 r. poz. 1646 ze zm.). Zgodnie z treścią art. 69 ust. 1 tej ustawy:

Przez umowę kredytu bank zobowiązuje się oddać do dyspozycji kredytobiorcy na czas oznaczony w umowie kwotę środków pieniężnych z przeznaczeniem na ustalony cel, a kredytobiorca zobowiązuje się do korzystania z niej na warunkach określonych w umowie, zwrotu kwoty wykorzystanego kredytu wraz z odsetkami w oznaczonych terminach spłaty oraz zapłaty prowizji od udzielonego kredytu.

Otrzymanie kredytu i jego spłata na warunkach przewidzianych w umowie kredytowej są obojętne podatkowo. Przychód po stronie kredytobiorcy pojawia się w przypadku, kiedy dochodzi do umorzenia kredytu, jego części lub odsetek. Wtedy bowiem kredytobiorca osiąga konkretne przysporzenie majątkowe (przychód w rozumieniu ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych).

Zgodnie natomiast z definicją dochodu jest nim nadwyżka przychodów ze źródła nad kosztami jego uzyskania. Pojęciem pierwotnym dla dochodu jest więc pojęcie przychodu. Ten z kolei definiowany jest przez ustawodawcę w przytoczonym już wcześniej art. 11 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych. Z definicji tej wywieść można również, że za przychody podatkowe mogą być uznane tylko takie świadczenia, które są określonym przyrostem majątkowym (zarówno zwiększającym aktywa, jak i zmniejszającym pasywa) o charakterze definitywnym, nie mające charakteru zwrotnego.

Stosownie natomiast do treści art. 917 ustawy z dnia 23 kwietnia 1964 r. Kodeks cywilny (t. j. Dz.U. z 2024 r. poz. 1061 ze zm.):

Przez ugodę strony czynią sobie wzajemne ustępstwa w zakresie istniejącego między nimi stosunku prawnego w tym celu, aby uchylić niepewność co do roszczeń wynikających z tego stosunku lub zapewnić ich wykonanie albo by uchylić spór istniejący lub mogący powstać.

Powołana definicja ugody pozwala wyróżnić elementy konstrukcyjne tej instytucji. Po pierwsze, ugoda jest zawierana w sytuacji, gdy między stronami stosunku prawnego istnieje niepewność albo spór, co do roszczeń wynikających z tego stosunku. Po drugie, celem zawarcia ugody jest uchylenie tej niepewności lub sporu. Wreszcie po trzecie, strony dążą do osiągnięcia celu przez wzajemne ustępstwa. Tak więc nieodłącznym elementem ugody są wzajemne ustępstwa stron. Poza tym, zarówno w doktrynie, jak i w orzecznictwie podkreśla się szczególną przyczynę prawną ugody. Oznacza to, że ugoda nie tworzy nowego stosunku prawnego, a jedynie odnosi się do istniejącego stosunku prawnego stanowiącego podstawę powództwa, a tym samym podstawę zawarcia ugody.

W opisie sprawy wskazała Pani, że wraz z drugim Kredytobiorcą zawarła (...) 2007 r. z bankiem umowę kredytu hipotecznego waloryzowanego do waluty CHF. Wartość kredytu wynosiła 3 716 000,01 PLN. Wytoczyła Pani wraz z Kredytobiorcą przeciwko bankowi pozew dotyczący stwierdzenia nieważności (trwałej bezskuteczności) umowy. Z kolei, bank wytoczył przeciwko Pani i drugiemu Kredytobiorcy pozew w sprawie o zapłatę kwoty, która odpowiada wypłaconemu kapitałowi na podstawie umowy. W celu polubownego zakończenia sporu zawarto 10 czerwca 2025 r. ugodę, która przewidywała, że Pani, Kredytobiorca oraz bank dokonają potrącenia roszczenia Pani i Kredytobiorcy z roszczeniem banku, wobec czego wierzytelności te umorzą się nawzajem do wysokości niższej z tych wierzytelności. Pani oraz drugiemu Kredytobiorcy przysługuje wobec banku roszczenie w łącznej wysokości: 8 023 623,96 PLN, na które składa się:

·808 475,91 PLN tytułem rat kapitałowo-odsetkowych;

·1 132 861,37 CHF tytułem rat kapitałowo-odsetkowych;

·7 432,00 PLN tytułem składek na poczet ubezpieczenia;

·18 580,00 PLN tytułem opłaty i prowizji związanej z kredytem;

·2 006 295,28 PLN tytułem ustalonych przez Panią oraz drugiego kredytobiorcę części odsetek ustawowych za opóźnienie wyliczonych za okres od dnia wpływu pozwu do banku (tj. 3 sierpnia 2017 r.) do 23 kwietnia 2025 r.

Z kolei bankowi przysługuje roszczenie wobec Pani i drugiego Kredytobiorcy o zwrot wypłaconej kwoty kredytu w wysokości 3 716 000,01 PLN. Na skutek dokonanego potrącenia, bank zobowiązany jest do zapłaty na rzecz Pani i Kredytobiorcy pozostałej kwoty przysługującego im roszczenia. Oznacza to, że roszczenie Pani oraz drugiego Kredytobiorcy uległo obniżeniu o kwotę 3 716 000,01 PLN w ramach potrącenia. Skutkuje to tym, że bank zobowiązany jest przekazać na rzecz Pani i drugiego Kredytobiorcy kwotę 4 307 623,95 PLN (8 023 623,96 PLN - 3 716 000,01 PLN). Kwota otrzymana przez Panią oraz drugiego Kredytobiorcę od banku jest zwrotem środków pieniężnych, które wcześniej, na mocy umowy kredytu przekazano na rzecz banku w ramach spłaty rat kapitałowo-odsetkowych oraz wypłatą ustawowych odsetek za opóźnienie. Bank dodatkowo w ramach ugody zobowiązuje się dokonać zwrotu na rzecz Pani i drugiego Kredytobiorcy kosztów zastępstwa procesowego w kwocie odpowiadającej 100% stawki minimalnej, która to nie przekracza maksymalnych kosztów zastępstwa procesowego możliwych do zasądzenia na podstawie rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 22 października 2015 r. w sprawie opłat za czynności radców prawnych.

W świetle przedstawionych okoliczności sprawy stwierdzić należy, że skoro kwota zwrotu (bez odsetek ustawowych za opóźnienie w spłacie) nie przekracza różnicy pomiędzy dokonanymi przez Panią wpłatami na rzecz banku z tytułu spłaty rat kapitałowo-odsetkowych a kwotą kapitału wypłaconego Pani przez bank w ramach umowy kredytu, to jej otrzymanie nie powoduje po Pani stronie przysporzenia majątkowego. W konsekwencji zwrócona kwota nie jest Pani przychodem w rozumieniu art. 11 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych i jej uzyskanie nie skutkuje po Pani stronie obowiązkiem zapłaty podatku dochodowego.

Pani wątpliwości budzi również kwestia opodatkowania otrzymanych odsetek ustawowych za opóźnienie w zapłacie.

Instytucję prawną odsetek za zwłokę reguluje art. 481 § 1 ustawy Kodeks cywilny:

Jeżeli dłużnik opóźnia się ze spełnieniem świadczenia pieniężnego, wierzyciel może żądać odsetek za czas opóźnienia, chociażby nie poniósł żadnej szkody i chociażby opóźnienie było następstwem okoliczności, za które dłużnik odpowiedzialności nie ponosi.

Nie każde odsetki otrzymane przez osoby fizyczne podlegają opodatkowaniu. Ustawodawca przewidział w niektórych sytuacjach w odniesieniu do odsetek możliwość zwolnienia od podatku dochodowego. Takie zwolnienie przysługuje tylko wówczas, gdy przepis omawianej ustawy zawiera w tym przedmiocie wyraźne postanowienie.

Zgodnie z przepisem art. 21 ust. 1 pkt 95b ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych:

Wolne od podatku dochodowego są odsetki z tytułu nieterminowej wypłaty należności niepodlegających opodatkowaniu podatkiem dochodowym, wolnych od podatku dochodowego lub od których na podstawie przepisów Ordynacji podatkowej zaniechano poboru podatku.

Jak wynika z brzmienia tego przepisu zwolnienie to obejmuje tylko takie odsetki, które spełniają równocześnie dwa warunki:

1)są naliczane z tytułu nieterminowej wypłaty należności,

2)świadczenia, od których są naliczane, nie podlegają opodatkowaniu podatkiem dochodowym, są wolne od podatku dochodowego lub na podstawie przepisów Ordynacji podatkowej zaniechano od nich poboru podatku.

Skoro zwrot na Pani rzecz rat kapitałowo-odsetkowych, nie podlega opodatkowaniu podatkiem dochodowym od osób fizycznych, to wypłacone Pani odsetki ustawowe za opóźnienie korzystają ze zwolnienia z opodatkowania na podstawie art. 21 ust. 1 pkt 95b ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych. Tym samym nie występuje po Pani stronie obowiązek zapłaty podatku dochodowego.

Odnosząc się do opodatkowania zwrotu kosztów zastępstwa procesowego należy zauważyć, że zgodnie z art. 98 § 1, § 11, § 12, § 2, § 3, § 4 ustawy z dnia 17 listopada 1964 r. – Kodeks postępowania cywilnego (t. j. Dz. U. z 2024 poz. 1568 ze zm.):

§ 1. Strona przegrywająca sprawę obowiązana jest zwrócić przeciwnikowi na jego żądanie koszty niezbędne do celowego dochodzenia praw i celowej obrony (koszty procesu).

§ 11. Od kwoty zasądzonej tytułem zwrotu kosztów procesu należą się odsetki, w wysokości odsetek ustawowych za opóźnienie w spełnieniu świadczenia pieniężnego, za czas od dnia uprawomocnienia się orzeczenia, którym je zasądzono, do dnia zapłaty. Jeżeli orzeczenie to jest prawomocne z chwilą wydania, odsetki należą się za czas po upływie tygodnia od dnia jego ogłoszenia do dnia zapłaty, a jeżeli orzeczenie takie podlega doręczeniu z urzędu - za czas po upływie tygodnia od dnia jego doręczenia zobowiązanemu do dnia zapłaty. O obowiązku zapłaty odsetek sąd orzeka z urzędu.

§ 12. W szczególnie uzasadnionym przypadku, na wniosek strony, która w toku procesu poniosła szczególnie wysoki wydatek podlegający zwrotowi, sąd może przyznać jej odsetki przewidziane w § 11 od kwoty równej temu wydatkowi za czas od dnia jego poniesienia przez stronę do dnia zapłaty.

§ 2. Do niezbędnych kosztów procesu prowadzonego przez stronę osobiście lub przez pełnomocnika, który nie jest adwokatem, radcą prawnym lub rzecznikiem patentowym, zalicza się poniesione przez nią koszty sądowe, koszty przejazdów do sądu strony lub jej pełnomocnika oraz równowartość zarobku utraconego wskutek stawiennictwa w sądzie. Równowartość utraconego zarobku nie może przekraczać wynagrodzenia jednego adwokata wykonującego zawód w siedzibie sądu prowadzącego postępowanie.

§ 3. Do niezbędnych kosztów procesu strony reprezentowanej przez adwokata zalicza się wynagrodzenie, jednak nie wyższe niż stawki opłat określone w odrębnych przepisach i wydatki jednego adwokata, koszty sądowe oraz koszty nakazanego przez sąd osobistego stawiennictwa strony.

§ 4. Wysokość kosztów sądowych, zasady zwrotu utraconego zarobku lub dochodu oraz kosztów stawiennictwa strony w sądzie, a także wynagrodzenie adwokata, radcy prawnego i rzecznika patentowego regulują odrębne przepisy.

Jak wynika z powyższych przepisów, koszty procesu mają charakter zwrotu wydatków poniesionych przez powoda.

Zwrócone na Pani rzecz koszty zastępstwa procesowego nie stanowią przysporzenia po Pani stronie i nie podlegają opodatkowaniu podatkiem dochodowym od osób fizycznych ponieważ, w związku z dokonanym zwrotem ww. kosztów procesowych, nie następuje realne przysporzenie majątkowe. Kwota ta stanowi jedynie zwrot poniesionych wcześniej przez Panią wydatków – nie jest więc dochodem podlegającym opodatkowaniu.

Pieniądze te nie są więc Pani przychodem w rozumieniu art. 11 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, klasyfikowanym do źródła, o którym mowa w art. 10 ust. 1 pkt 9 w zw. z art. 20 ust. 1 ww. ustawy i nie podlegają opodatkowaniu podatkiem dochodowym od osób fizycznych.

Tym samym, nie ma Pani obowiązku rozliczenia tych środków pieniężnych dla celów podatkowych.

Dodatkowe informacje

Interpretacja dotyczy zdarzenia przyszłego, które Pani przedstawiła i stanu prawnego obowiązującego w dniu wydania interpretacji.

Wskazać również należy, że interpretacje prawa podatkowego wydawane są w indywidualnej sprawie zainteresowanego, co wynika z art. 14b § 1 ustawy Ordynacja podatkowa. Natomiast „zainteresowanym” w rozumieniu art. 14b § 1 ustawy Ordynacja podatkowa, jest osoba, która występuje z wnioskiem o wydanie interpretacji indywidualnej i będąca wnioskodawcą. W związku z tym, niniejsza interpretacja dotyczy wyłącznie Pani, nie wywołuje skutków prawnych dla innych osób (Pani męża).

Interpretacja indywidualna wywołuje skutki prawnopodatkowe tylko wtedy, gdy rzeczywisty stan faktyczny sprawy będącej przedmiotem interpretacji pokrywał się będzie ze stanem faktycznym (opisem stanu faktycznego) podanym przez wnioskodawcę w złożonym wniosku. W związku z powyższym, w przypadku zmiany któregokolwiek elementu przedstawionego we wniosku opisu sprawy, udzielona interpretacja traci swoją aktualność.

Przy wydawaniu niniejszej interpretacji tutejszy organ dokonał wyłącznie analizy okoliczności podanych we wniosku. Rolą postępowania w sprawie wydania indywidualnej interpretacji przepisów prawa podatkowego nie jest bowiem ustalanie, czy przedstawiony we wniosku stan faktyczny (zdarzenie przyszłe) jest zgodny ze stanem rzeczywistym. W ramach postępowania o wydanie interpretacji przepisów prawa podatkowego organ nie przeprowadza postępowania dowodowego, lecz opiera się jedynie na stanie faktycznym przedstawionym we wniosku. Ustalenie stanu rzeczywistego stanowi domenę ewentualnego postępowania podatkowego. To na podatniku ciąży obowiązek udowodnienia w toku tego postępowania okoliczności faktycznych, z których wywodzi on dla siebie korzystne skutki prawne.

Informacja o zakresie rozstrzygnięcia

Pouczenie o funkcji ochronnej interpretacji

·Funkcję ochronną interpretacji indywidualnych określają przepisy art. 14k-14nb ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. – Ordynacja podatkowa (t. j. Dz. U. z 2025 r. poz. 111 ze zm.). Interpretacja będzie mogła pełnić funkcję ochronną, jeśli Pani sytuacja będzie zgodna (tożsama) z opisem stanu faktycznego lub zdarzenia przyszłego i zastosuje się Pani do interpretacji.

·Zgodnie z art. 14na § 1 Ordynacji podatkowej:

Przepisów art. 14k-14n Ordynacji podatkowej nie stosuje się, jeśli stan faktyczny lub zdarzenie przyszłe będące przedmiotem interpretacji indywidualnej jest elementem czynności, które są przedmiotem decyzji wydanej:

1)z zastosowaniem art. 119a;

2)w związku z wystąpieniem nadużycia prawa, o którym mowa w art. 5 ust. 5 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług;

3)z zastosowaniem środków ograniczających umowne korzyści.

·Zgodnie z art. 14na § 2 Ordynacji podatkowej:

Przepisów art. 14k-14n nie stosuje się, jeżeli korzyść podatkowa, stwierdzona w decyzjach wymienionych w § 1, jest skutkiem zastosowania się do utrwalonej praktyki interpretacyjnej, interpretacji ogólnej lub objaśnień podatkowych.

Pouczenie o prawie do wniesienia skargi na interpretację

Ma Pani prawo do zaskarżenia tej interpretacji indywidualnej do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego. Zasady zaskarżania interpretacji indywidualnych reguluje ustawa z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi (t. j. Dz. U. z 2024 r. poz. 935 ze zm.; dalej jako „PPSA”).

Skargę do Sądu wnosi się za pośrednictwem Dyrektora KIS (art. 54 § 1 PPSA). Skargę należy wnieść w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia interpretacji indywidualnej (art. 53 § 1 PPSA):

·w formie papierowej, w dwóch egzemplarzach (oryginał i odpis) na adres: Krajowa Informacja Skarbowa, ul. Warszawska 5, 43-300 Bielsko-Biała (art. 47 § 1 PPSA), albo

·w formie dokumentu elektronicznego, w jednym egzemplarzu (bez odpisu), na adres Krajowej Informacji Skarbowej na platformie ePUAP: /KIS/wnioski albo /KIS/SkrytkaESP (art. 47 § 3 i art. 54 § 1a PPSA).

Skarga na interpretację indywidualną może opierać się wyłącznie na zarzucie naruszenia przepisów postępowania, dopuszczeniu się błędu wykładni lub niewłaściwej oceny co do zastosowania przepisu prawa materialnego. Sąd jest związany zarzutami skargi oraz powołaną podstawą prawną (art. 57a PPSA).

Podstawa prawna dla wydania interpretacji

Podstawą prawną dla wydania tej interpretacji jest art. 13 § 2a oraz art. 14b § 1 Ordynacji podatkowej.