Interpretacja indywidualna – stanowisko prawidłowe

Szanowni Państwo,

stwierdzam, że Państwa stanowisko w sprawie oceny skutków podatkowych opisanego zdarzenia przyszłego w podatku dochodowym od osób fizycznych jest prawidłowe.

Zakres wniosku wspólnego o wydanie interpretacji indywidualnej

19 maja 2025 r. wpłynął Państwa wniosek wspólny z 13 maja 2025 r. o wydanie interpretacji indywidualnej w zakresie skutków podatkowych umorzenia kredytu mieszkaniowego. Uzupełnili go Państwo – w odpowiedzi na wezwania – pismami złożonymi 23 lipca 2025 r., 7 sierpnia 2025 r. oraz 11 sierpnia 2025 r.

Treść wniosku jest następująca:

Zainteresowani, którzy wystąpili z wnioskiem

1)  Zainteresowany będący stroną postępowania: …

2)  Zainteresowana niebędąca stroną postępowania: …

Opis zdarzenia przyszłego

Wnioskodawcy zawarli w dniu 10 lipca 2003 r. umowę kredytu mieszkaniowego nr … z ..., przeznaczonego na zakup mieszkania położonego w …, sfinansowanego w walucie CHF. W dniu 23 maja 2007 r. kredyt ten został przekształcony na kredyt złotowy nr … ze względu na wysokie koszty obsługi kredytu walutowego.

W dniu 15 września 2008 r. Wnioskodawcy sprzedali mieszkanie na … za kwotę 140 000 zł (akt notarialny Repertorium A nr …). Środki uzyskane ze sprzedaży przeznaczono w części na całkowitą spłatę kredytu hipotecznego w kwocie 62 033,54 zł, a pozostała kwota została przeznaczona na zakup garażu w … (20 000 zł, akt notarialny Repertorium A nr … z dnia 14 października 2008 r.) oraz na wkład własny przy zakupie kolejnego mieszkania położonego na ….

W dniu 9 października 2008 r. Wnioskodawcy zawarli z ... (dalej: „Bank”) umowę kredytu hipotecznego nr … w kwocie 68 155,11 CHF na zakup mieszkania położonego na …. Zakup tego mieszkania nastąpił aktem notarialnym Repertorium A nr … z dnia 14 października 2008 r. za kwotę 205 000 zł. W dniu 27 kwietnia 2011 r. Wnioskodawcy uiścili podatek od zakupu garażu (PIT-23) w wysokości 588 zł wraz z odsetkami w wysokości 106 zł, zgodnie z decyzją wydaną 4 maja 2011 r.

Obecnie przed Sądem Okręgowym w … toczy się postępowanie z powództwa Wnioskodawców przeciwko ... (sygn. akt …) w sprawie ustalenia ważności postanowień kredytu oraz zapłaty. W toku tego postępowania strony zdecydowały się na zawarcie ugody, zgodnie z którą kredyt zostanie rozliczony, jakby od początku był kredytem złotowym. Bank umorzy znaczną część zadłużenia, z wyjątkiem bieżących odsetek. Wnioskodawcy przyjmą to umorzenie długu, w związku z czym powstanie u Nich przychód podatkowy, a Bank zobowiązany będzie wystawić informację PIT-11. Wnioskodawcy złożą oświadczenie o spełnieniu warunków wynikających z rozporządzenia Ministra Finansów dotyczącego zaniechania poboru podatku dochodowego od niektórych dochodów (przychodów) związanych z kredytem hipotecznym udzielonym na cele mieszkaniowe, tj. kredyt został zaciągnięty w całości na wydatki określone w art. 21 ust. 25 pkt 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, na realizację jednej inwestycji mieszkaniowej i został zabezpieczony hipotecznie.

Wnioskodawcy skorzystali z ulgi mieszkaniowej (zwolnienia, o którym mowa w art. 21 ust. 1 pkt 131 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych) przy sprzedaży mieszkania w 2008 r., przeznaczając środki na własne cele mieszkaniowe (nowe mieszkanie - w zakresie garażu zapłacono podatek). Wnioskodawcy nie korzystali natomiast nigdy z zaniechania poboru podatku od umorzonych wierzytelności wynikających z kredytów mieszkaniowych.

W uzupełnieniu wniosku wskazano:

Na pytanie Organu o treści: „czy zaciągnięty w dniu 9 października 2008 r. kredyt hipoteczny został udzielony przez podmiot, którego działalność podlega nadzorowi państwowego organu nadzoru nad rynkiem finansowym, uprawniony do udzielania kredytów na podstawie odrębnych ustaw regulujących zasady funkcjonowania takich podmiotów”, Wnioskodawcy wskazali: „Tak. Kredyt został udzielony przez …, bank krajowy objęty nadzorem Komisji Nadzoru Finansowego.”.

Stronami ww. umowy kredytowej byli … oraz ….

Zgodnie z zawartą umową o kredyt hipoteczny z dnia 9 października 2008 r. kredytobiorcy odpowiadają za spłatę kredytu solidarnie do pełnej wysokości zobowiązania.

Ww. kredyt był kredytem denominowanym do waluty obcej - franka szwajcarskiego (CHF).

Ww. kredyt był kredytem mieszkaniowym w rozumieniu art. 21 ust. 25 pkt 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, przeznaczonym na zakup lokalu mieszkalnego.

Ww. kredyt zabezpieczony został hipoteką zwykłą w kwocie 68 155,11 CHF oraz hipoteką kaucyjną w kwocie 20 446,53 CHF, ustanowionymi na lokalu mieszkalnym położonym przy ….

Na pytanie Organu o treści: „jaki cel zaciągnięcia kredytu został wpisany w umowie kredytowej zawartej w dniu 9 października 2008 r. z bankiem”, Wnioskodawcy wskazali: „Celem udzielenia kredytu był zakup lokalu mieszkalnego położonego w ….”.

Na pytanie Organu o treści: „czy zaciągnięty w dniu 9 października 2008 r. kredyt w całości został przeznaczony na cele wskazane w umowie kredytowej”, Wnioskodawcy wskazali: „Tak”.

Przedmiotowy kredyt z dnia 9 października 2008 r. dotyczył jednej inwestycji mieszkaniowej - zakupu wskazanego wyżej lokalu mieszkalnego.

Tytuł prawny mieszkania położonego na … to odrębna własność lokalu. Dla nieruchomości została założona nowa księga wieczysta.

Ww. lokal mieszkalny stanowi przedmiot wspólności majątkowej małżeńskiej.

Celem inwestycji mieszkaniowej, na którą zaciągnięty został kredyt w dniu 9 października 2008 r. jest zaspokojenie potrzeb mieszkaniowych jednego gospodarstwa domowego.

Ww. lokal mieszkalny był/jest wykorzystywany wyłącznie przez właścicieli: … i … wraz z dziećmi … i ….

Wskazana we wniosku ugoda z Bankiem zostanie zawarta we wrześniu 2025 r. w formie ugody pozasądowej. Ugodę podpiszą obaj Kredytobiorcy: … oraz …, działający osobiście oraz pełnomocnik Banku.

Po przewalutowaniu zadłużenia na PLN Bank przewiduje następujące postanowienia:

1.Po zmianie waluty zadłużenia na walutę polską, Strony uzgadniają, iż z uwzględnieniem § 1 ust. 5-7, pozostałe do spłaty zadłużenie Kredytobiorcy wobec Banku z tytułu Umowy, na dzień zawarcia Ugody wynosi 5 793,64 (słownie: pięć tysięcy siedemset dziewięćdziesiąt trzy złote 64/100) złotych, w tym:

-kapitał (pozostała do spłaty kwota kredytu): 5 203,95 złotych,

-odsetki bieżące: 589,69 złotych,

-koszty i opłaty: 0,00 złotych.

2.Bank zwalnia Kredytobiorcę z długu (umarza zadłużenie Kredytobiorcy) w kwocie 193 814,30 złotych stanowiącej różnicę między kwotą zadłużenia wskazaną w § 1 ust. 3, a kwotą zadłużenia wskazaną w § 1 ust. 8, z wyjątkiem odsetek bieżących, a Kredytobiorca dokonane zwolnienie z długu przyjmuje. Na kwotę zwolnienia z długu składa się zadłużenie z następującego tytułu w poniższych wysokościach:

-kapitał: 192 039,54 złotych,

-odsetki skapitalizowane: 0,00 złotych,

-odsetki zapadłe niespłacone: 1 655,73 złotych,

-odsetki od zadłużenia przeterminowanego: 0,00 złotych,

-odsetki zawieszone: 119,03 złotych.

Dodatkowo Bank zwalnia Kredytobiorcę z długu (umarza zadłużenie Kredytobiorcy) w kwocie 0,00 PLN stanowiącej wysokość kosztów i opłat, o których mowa w ust. 3, a Kredytobiorca dokonane zwolnienie z długu przyjmuje.

Natomiast ust. 3 przewiduje, że:

1.W księgach rachunkowych Banku na dzień 24.07.2025 r. wysokość zadłużenia Kredytobiorcy z tytułu Umowy wynosiła 43 548,95 CHF:

-kapitał (pozostała do spłaty kwota kredytu): 43 117,10 CHF,

-odsetki skapitalizowane: 0,00 CHF,

-odsetki zapadłe niespłacone: 361,94 CHF,

-odsetki od zadłużenia przeterminowanego: 0,00 CHF,

-odsetki zawieszone: 26,02 CHF,

-odsetki bieżące: 43,89 CHF,

co oznacza, że po przeliczeniu na walutę polską po średnim kursie Narodowego Banku Polskiego z dnia poprzedzającego dzień zawarcia Ugody – 4,5746 PLN/CHF, zadłużenie Kredytobiorcy na dzień zawarcia Ugody wynosi 199 219,03 złotych:

-kapitał (pozostała do spłaty kwota kredytu): 197 243,49 złotych,

-odsetki skapitalizowane: 0,00 złotych,

-odsetki zapadłe niespłacone: 1 655,73 złotych,

-odsetki od zadłużenia przeterminowanego: 0,00 złotych,

-odsetki zawieszone: 119,03 złotych,

-odsetki bieżące: 200,78 złotych,

a zadłużenie Kredytobiorcy z tytułu niezapłaconych kosztów i opłat związanych z Umową wynosi 0,00 złotych.

2.Kredytobiorca zobowiązuje się do zapłaty na rzecz Banku kwoty 5 793,64 złotych w terminie 30 dni od dnia zawarcia Ugody. Kredytobiorca dokona wpłaty tej kwoty na bezpłatny, nieoprocentowany rachunek przeznaczony wyłącznie do spłaty zadłużenia prowadzony w Banku w walucie PLN nr ….

Umorzenie przez Bank kwoty wierzytelności obejmuje zobowiązania zarówno …, jak i … (ponieważ jest to zobowiązanie solidarne). Po zapłacie przez kredytobiorców kwoty 5 793,64 zł, kredyt zostanie uznany za całkowicie spłacony, a Bank zrzeknie się wszelkich dalszych roszczeń.

Bank zwolni Kredytobiorcę z długu (umarza zadłużenie Kredytobiorcy) w kwocie 193 814,30 złotych stanowiącej różnicę między kwotą zadłużenia wskazaną w § 1 ust. 3, a kwotą zadłużenia wskazaną w § 1 ust. 8, z wyjątkiem odsetek bieżących. Na kwotę zwolnienia z długu składa się zadłużenie z następującego tytułu w poniższych wysokościach:

-kapitał: 192 039,54 złotych,

-odsetki skapitalizowane: 0,00 złotych,

-odsetki zapadłe niespłacone: 1 655,73 złotych,

-odsetki od zadłużenia przeterminowanego: 0,00 złotych,

-odsetki zawieszone: 119,03 złotych.

Ugoda z Bankiem przewiduje przewalutowanie zadłużenia z CHF na PLN z rozliczeniem wstecznym – tak, jakby od 9 października 2008 r. kredyt był kredytem złotowym, oprocentowanym stawką WIBOR 3M + 1,89 pp. Postanowienia w tym zakresie są następujące:

3.Za podstawę ustalenia wysokości zadłużenia Strony przyjęły, iż kredyt udzielony na podstawie Umowy zostanie rozliczony tak, jakby od daty zawarcia Umowy, tj. od dnia 9.10.2008 r., stanowił kredyt złotowy udzielony na warunkach, o których mowa w § 1 ust. 6, z zachowaniem: (1) pozostałych parametrów kredytu wynikających z Umowy, tj. okresu kredytowania – 419 miesięcy licząc od daty zawarcia Umowy oraz formy spłaty kredytu w ratach annuitetowych, z uwzględnieniem § 1 ust. 7, (2) poniesionych opłat, prowizji i składek ubezpieczeniowych.

4.Warunki udzielenia kredytu złotowego, o których mowa w § 1 ust. 5, zostały określone w sposób następujący:

1)kwota kredytu (kapitał) stanowiła sumę kwot wypłaconych tytułem kredytu i wynosiła 148 809,87 PLN; jeśli jakakolwiek część wypłaty nastąpiła w CHF, Bank przeliczył ją na walutę polską po średnim kursie Narodowego Banku Polskiego z dnia wypłaty,

2)oprocentowanie kredytu według zmiennej stopy procentowej zostało ustalone jako suma wskaźnika referencyjnego WIBOR 3M i marży w wysokości 1,89 %; w dniu wypłaty kredytu lub pierwszej transzy kredytu oprocentowanie wynosiło 8,69 %, zaś wartość wskaźnika referencyjnego WIBOR 3M z dnia wypłaty kredytu lub pierwszej transzy kredytu wynosiła 6,80 %; pierwszy okres obowiązywania wskaźnika referencyjnego WIBOR 3M obowiązywał od dnia wypłaty kredytu lub pierwszej transzy i mógł być krótszy niż kolejne okresy trzymiesięczne wyznaczane w dniu wymagalności raty kredytu i odsetek; kolejne trzymiesięczne okresy obowiązywania wskaźnika referencyjnego kończyły się w dniu poprzedzającym dzień, który datą odpowiada dniowi, w którym rozpoczął się poprzedni trzymiesięczny okres obowiązywania wskaźnika referencyjnego, z uwzględnieniem zasad liczenia terminów oznaczonych w miesiącach, przewidzianych w przepisach Kodeksu cywilnego,

3)wysokość marży, o której mowa w pkt 2), odpowiada wysokości marży kredytów mieszkaniowych ponad średnią wartość WIBOR dla miesiąca, w którym została zawarta Umowa; informacja o jej wysokości dla poszczególnych miesięcy dostępna jest w tabeli „Marża kredytów mieszkaniowych” w arkuszu „Marża ponad śr. WIBOR od 2005 r.” kolumnie „Marża ponad średnią wartość WIBOR® 3M”, opublikowanej przez Komisję Nadzoru Finansowego na stronie internetowej www.knf.gov.pl pod tytułem „Dane statystyczne opisujące marżę ponad WIBOR® dla potrzeb ugód dotyczących walutowych kredytów mieszkaniowych” (dostęp do strony internetowej aktywny na dzień zawarcia Ugody),

4)informacja o wysokości dziennej wartości wskaźnika referencyjnego WIBOR 3M, o którym mowa w pkt 2), dostępna jest w tabeli „Marża kredytów mieszkaniowych” w arkuszu „Fixing WIBOR (2000-2020)” w kolumnie „Wartość Fixingu WIBOR® 3M” w pliku „Dane statystyczne”, o którym mowa w pkt 3); informacja o wysokości dziennej wartości wskaźnika referencyjnego WIBOR 3M od roku 2021 dostępna jest w tabeli „Dane opóźnione” opublikowanej przez GPW Benchmark S.A. na stronie internetowej: https://gpwbenchmark.pl/dane-opoznione.

5)Rozliczenie dotychczas spłaconych rat kredytu udzielonego na podstawie Umowy na poczet kredytu w złotych, o którym mowa w § 1 ust. 5, a którego warunki udzielenia zostały określone w § 1 ust. 6, następuje w ten sposób, że wartość spłat dokonanych na podstawie Umowy zostanie zaliczona w pierwszej kolejności na poczet rat odsetkowych, a następnie – rat kapitałowych kredytu w złotych. Powstała nadwyżka pomniejsza kapitał do spłaty kredytu, o którym mowa w § 1 ust. 6 pkt 1), od którego naliczane są kolejne odsetki, a niedobór – powiększa kapitał do spłaty, o którym mowa w § 1 ust. 6 pkt 1), od którego naliczane są kolejne odsetki. Odsetki bieżące od ostatniej spłaty raty podlegają rozliczeniu do dnia zawarcia Ugody na zasadach określonych w § 1 ust. 6 pkt 2). Przed zawarciem niniejszej Ugody Bank przedłożył Kredytobiorcy Zestawienie stanowiące podstawę ustalenia pozostałej do spłaty kwoty kredytu w PLN, a Kredytobiorca potwierdza jego otrzymanie.

6)Po zmianie waluty zadłużenia na walutę polską, Strony uzgadniają, iż z uwzględnieniem § 1 ust. 5-7, pozostałe do spłaty zadłużenie Kredytobiorcy wobec Banku z tytułu Umowy, na dzień zawarcia Ugody wynosi 5 793,64 (słownie: pięć tysięcy siedemset dziewięćdziesiąt trzy złote 64/100) złotych, w tym:

-kapitał (pozostała do spłaty kwota kredytu): 5 203,95 złotych,

-odsetki bieżące: 589,69 złotych,

-koszty i opłaty: 0,00 złotych.

Pytania

Czy umorzenie części długu przez Bank w ramach ugody, dotyczącej kredytu hipotecznego na cele mieszkaniowe, korzysta z zaniechania poboru podatku dochodowego na podstawie rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 11 marca 2022 r. (Dz. U. z 2022 r. poz. 592 z późn. zm.)?

Czy fakt wcześniejszego skorzystania przez Wnioskodawców z ulgi mieszkaniowej (zwolnienia podatkowego ze względu na przeznaczenie środków ze sprzedaży mieszkania na cele mieszkaniowe) ma wpływ na możliwość zastosowania zaniechania poboru podatku dochodowego od umorzonego długu kredytowego?

Państwa stanowisko w sprawie

W ocenie Wnioskodawców, kwota umorzonego długu wynikającego z ugody z ... będzie korzystała z zaniechania poboru podatku dochodowego na podstawie obowiązujących przepisów, ponieważ spełnione zostaną wszystkie warunki wskazane w rozporządzeniu Ministra Finansów.

Zdaniem Wnioskodawców, wcześniejsze skorzystanie z ulgi mieszkaniowej polegającej na przeznaczeniu środków ze sprzedaży poprzedniego mieszkania na cele mieszkaniowe, nie wyklucza możliwości zastosowania zaniechania poboru podatku w odniesieniu do umorzenia kredytu mieszkaniowego w ramach ugody.

Podstawa prawna:

-art. 21 ust. 1 pkt 131 oraz art. 21 ust. 25 pkt 1 ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (t. j. Dz. U. z 2023 r. poz. 1423 ze zm.),

-rozporządzenie Ministra Finansów z dnia 11 marca 2022 r. w sprawie zaniechania poboru podatku dochodowego od niektórych dochodów (przychodów) związanych z kredytem hipotecznym udzielonym na cele mieszkaniowe (Dz. U. z 2022 r. poz. 592 ze zm.),

-rozporządzenie Ministra Finansów z dnia 20 grudnia 2024 r. zmieniające rozporządzenie w sprawie zaniechania poboru podatku dochodowego od niektórych dochodów (przychodów) związanych z kredytem hipotecznym udzielonym na cele mieszkaniowe (Dz. U. z 2024 r. poz. 1912).

Ocena stanowiska

Stanowisko, które przedstawili Państwo we wniosku jest prawidłowe.

Uzasadnienie interpretacji indywidualnej

Zgodnie z przepisem art. 9 ust. 1 ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (t. j. Dz. U. z 2025 r. poz. 163 ze zm.):

Powołany przepis wyraża tzw. zasadę powszechności opodatkowania. Regułą jest, że każdy dochód osiągnięty przez osobę fizyczną podlega opodatkowaniu, wyjątkiem zaś jest sytuacja, gdy dochód opodatkowaniu nie podlega. Wyjątki od omawianej zasady dotyczą:

·dochodów, które zostały wprost wymienione przez ustawodawcę w art. 21, 52, 52a i 52c ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych jako zwolnione z podatku oraz

·dochodów, od których zaniechano poboru podatku w drodze rozporządzenia ministra właściwego do spraw finansów publicznych wydanego na podstawie art. 22 ustawy Ordynacja podatkowa (rozporządzenie takie może być wydane w przypadkach uzasadnionych interesem publicznym lub ważnym interesem podatników).

W myśl art. 9 ust. 1a ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych:

Stosownie do art. 9 ust. 2 ww. ustawy:

Jak stanowi art. 11 ust. 1 ww. ustawy:

Z przedstawionych przepisów wynika, że opodatkowaniu podatkiem dochodowym od osób fizycznych podlega – co do zasady – każdy dochód osiągnięty przez osobę fizyczną. Zgodnie natomiast z definicją dochodu jest nim nadwyżka przychodów ze źródła nad kosztami jego uzyskania. Pojęciem pierwotnym dla dochodu jest więc pojęcie przychodu. Ten z kolei definiowany jest przez ustawodawcę, czemu dał wyraz w art. 11 ust. 1, jako otrzymane lub postawione do dyspozycji podatnika w roku kalendarzowym pieniądze i wartości pieniężne oraz wartość otrzymanych świadczeń w naturze i innych nieodpłatnych świadczeń. Niemniej jednak z definicji tej wywieść można również, że za przychody podatkowe mogą być uznane tylko takie świadczenia, które są określonym przyrostem majątkowym (zarówno zwiększającym aktywa, jak i zmniejszającym pasywa) o charakterze definitywnym, niemające charakteru zwrotnego.

O uzyskaniu przychodu w rozumieniu ustawy o podatku dochodowym do osób fizycznych można więc mówić, w każdej sytuacji, gdy podatnik – czy to na skutek otrzymania określonych wartości majątkowych (środków pieniężnych, świadczeń w naturze czy też innych nieodpłatnych świadczeń), czy też gdy na skutek określonego zdarzenia powodującego zmniejszenie jego zobowiązań wobec innych podmiotów – uzyskuje określone przysporzenie majątkowe.

Wskazać również należy, że dla celów podatkowych przyjmuje się – co znajduje potwierdzenie w orzecznictwie – że pojęcie nieodpłatnego świadczenia, o którym mowa w art. 11 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, ma szerszy zakres niż w prawie cywilnym. Obejmuje ono bowiem wszystkie zjawiska gospodarcze i zdarzenia prawne, których następstwem jest uzyskanie korzyści kosztem innego podmiotu, lub te wszystkie zdarzenia prawne i zdarzenia gospodarcze, których skutkiem jest nieodpłatne, to jest niezwiązane z kosztami lub inną formą ekwiwalentu, przysporzenie majątku tej osobie, mające konkretny wymiar finansowy.

Ustawa o podatku dochodowym od osób fizycznych wyraźnie rozróżnia źródła przychodów oraz sposób opodatkowania dochodów z poszczególnych źródeł.

W myśl art. 10 ust. 1 pkt 9 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych:

Stosownie do art. 20 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych:

Użycie w powyższym przepisie sformułowania „w szczególności”, wskazuje, że definicja przychodów z innych źródeł ma charakter otwarty i nie ma przeszkód, aby do tej kategorii zaliczyć również przychody inne niż wymienione wprost w przepisie art. 20 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych. O przychodzie podatkowym z innych źródeł będziemy mówić w każdym przypadku, kiedy u podatnika wystąpią realne korzyści majątkowe.

Instytucja kredytu uregulowana została przepisami ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. Prawo bankowe (t. j. Dz. U. z 2024 r. poz. 1646 ze zm.).

Zgodnie z treścią art. 69 ust. 1 ww. ustawy:

Z kolei umorzenie wierzytelności następuje w przypadku zwolnienia z długu, czyli zrzeczenia się przez wierzyciela prawa do wierzytelności, bez uzyskania świadczenia ze strony dłużnika. Takie zrzeczenie się, pod warunkiem, że dłużnik je przyjmie, powoduje, że zobowiązanie wygasa.

Zgodnie bowiem z instytucją zwolnienia z długu uregulowaną w art. 508 ustawy z dnia 23 kwietnia 1964 r. Kodeks cywilny (t. j. Dz. U. z 2024 r. poz. 1061 ze zm.):

Istota zwolnienia z długu sprowadza się do tego, że skoro wierzytelność jest prawem wierzyciela, nie ma przeszkód, aby wierzyciel zrzekł się tego prawa, tj. by umorzył zobowiązanie bez uzyskania świadczenia ze strony dłużnika. Zwolnienie z długu należy do czynności prawnych rozporządzających, bowiem skutkuje ono wygaśnięciem zobowiązania. Samo zrzeczenie się wierzyciela aktem jednostronnym nie wystarcza do zwolnienia z długu.

Dla umorzenia wierzytelności koniecznym jest zgoda dłużnika (np. uzyskana w wyniku ugody, zawartego układu, czy też poprzez oświadczenie, umowę). Wierzytelność będzie umorzona wówczas, gdy wierzyciel uzyska wiadomość od dłużnika, że przyjął on (dłużnik) zwolnienie z długu.

Konsekwencją rozporządzeniowego charakteru umowy o zwolnienie jest przysporzenie po stronie dłużnika, które następuje przez zmniejszenie pasywów jego majątku. Skoro zatem dłużnik godzi się na zawarcie zwolnienia z długu to osiąga on przychód, bowiem uzyskuje on przysporzenie.

Wobec tego na skuteczne zwolnienie z długu, w myśl art. 508 Kodeksu cywilnego, składają się dwa elementy:

1)oświadczenie woli wierzyciela o umorzeniu zobowiązania,

2)akceptacja tego oświadczenia przez dłużnika.

Przy czym wskazuje się, że zwolnienie z długu może odnosić się do wierzytelności istniejących. Dopuszczalne jest także zwolnienie z długu przyszłego.

Tak więc, dla umorzenia wierzytelności koniecznym jest zgoda dłużnika (np. uzyskana w wyniku ugody, czy poprzez oświadczenie).

Otrzymanie kredytu i jego spłata na warunkach przewidzianych w umowie kredytowej są obojętne podatkowo. Przychód po stronie kredytobiorcy pojawia się w przypadku, kiedy dochodzi do umorzenia kredytu, jego części lub odsetek. Wtedy bowiem kredytobiorca osiąga konkretne przysporzenie majątkowe (przychód w rozumieniu ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych).

Poprawność powyższego stanowiska potwierdza wyrok Naczelnego Sądu Administracyjnego z 18 maja 2012 r., sygn. akt II FSK 2633/10, w którym Sąd wskazał, że „gdy dochodzi do umorzenia wierzytelności przez kredytodawcę nie jest istotne, czy u podstaw uzyskanego nieodpłatnego świadczenia leży umowa o zwolnienie z długu, czy też decyzja wierzyciela o rezygnacji z dochodzenia należności. Zasadnicze znaczenie ma bowiem to, że w następstwie takich zdarzeń dłużnik zostaje zwolniony z obowiązku spłaty zadłużenia. Po jego stronie powstaje tym samym przychód stanowiący równowartość umorzonej kwoty zobowiązania, którego nie musi już świadczyć na rzecz wierzyciela. Faktyczna rezygnacja wierzyciela z dochodzenia należności prowadzi więc do powstania przychodu, podobnie jak w przypadku zawarcia umowy o zwolnienie z długu, albowiem w każdym z tych przypadków po stronie dłużnika ustaje obowiązek spełnienia świadczenia. Należy bowiem zauważyć, że pojęcie „nieodpłatnego świadczenia” obejmuje wszystkie zjawiska gospodarcze i zdarzenia prawne, których następstwem jest uzyskanie korzyści kosztem innego podmiotu, lub te wszystkie zdarzenia prawne i zdarzenia gospodarcze, których skutkiem jest nieodpłatne, przysporzenie majątku tej osobie, mające konkretny wymiar finansowy”.

Skoro zatem, w wyniku ugody z Bankiem nastąpi zwolnienie Państwa z długu (umorzenie Państwa zadłużenia z tytułu kredytu), tj. wszelkich wierzytelności Banku wynikających z umowy kredytu i Państwo to zwolnienie z długu przyjmą, to wskutek zmniejszenia Państwa zobowiązań wobec Banku (umorzenia zadłużenia w zakresie pozostałego do spłaty salda kredytu), po Państwa stronie nastąpi przysporzenie majątkowe.

Tym samym stwierdzam, że kwota wierzytelności z tytułu zaciągniętego 9 października 2008 r. kredytu mieszkaniowego, która zostanie Państwu umorzona przez Bank, stanowić będzie dla Państwa przychód w rozumieniu art. 11 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych z tytułu nieodpłatnych świadczeń, klasyfikowany do źródła, o którym mowa w art. 10 ust. 1 pkt 9 w zw. z art. 20 ust. 1 ww. ustawy, podlegający opodatkowaniu podatkiem dochodowym od osób fizycznych.

Zgodnie z § 1 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 11 marca 2022 r. w sprawie zaniechania poboru podatku dochodowego od niektórych dochodów (przychodów) związanych z kredytem hipotecznym udzielonym na cele mieszkaniowe (t. j. Dz. U. 2024 r. poz. 102 ze zm.):

Z kolei § 3 ww. rozporządzenia zmieniony rozporządzeniem Ministra Finansów z dnia 20 grudnia 2024 r. (Dz. U. z 2024 r. poz. 1912), które weszło w życie 24 grudnia 2024 r. stanowi, że:

Z kolei § 4 ww. rozporządzenia zmieniony ww. rozporządzeniem Ministra Finansów z dnia 20 grudnia 2024 r. stanowi, że:

W myśl natomiast § 4a ww. rozporządzenia dodanego rozporządzeniem zmieniającym z dnia 20 grudnia 2024 r.:

Zgodnie z treścią art. 21 ust. 25 pkt 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, wskazanego w § 3 ww. rozporządzenia:

Dochody, od których zaniechano poboru podatku nie są wykazywane w zeznaniach rocznych i nie podlegają opodatkowaniu oraz zgłoszeniu do urzędu skarbowego.

Wobec powyższego, ww. zaniechanie poboru podatku znajdzie zastosowanie do umorzonych od dnia 1 stycznia 2022 r. do dnia 31 grudnia 2026 r. osobom fizycznym kwot wierzytelności z tytułu kredytów zaciągniętych na cele mieszkaniowe i zabezpieczonych hipotecznie, udzielonych przed dniem 15 stycznia 2015 r. przez podmioty uprawnione do udzielania kredytów na podstawie odrębnych ustaw, w przypadku, gdy kredyt mieszkaniowy został zaciągnięty na realizację jednej inwestycji mieszkaniowej, a w przypadku więcej niż jednego kredytu mieszkaniowego – gdy kredyty mieszkaniowe zostały zaciągnięte na realizację wyłącznie jednej inwestycji mieszkaniowej oraz w przypadku, gdy osoba fizyczna będąca stroną umowy kredytu mieszkaniowego nie korzystała z zaniechania poboru podatku od kwot umorzonych wierzytelności z tytułu kredytu mieszkaniowego zaciągniętego na realizację innej niż określona w lit. a) inwestycji mieszkaniowej (§ 1 ust. 1 pkt 1 lit. b ww. rozporządzenia). Kwota ww. wierzytelności może przy tym obejmować kapitał, odsetki, a także prowizje oraz poniesione opłaty niezbędne do zawarcia umowy kredytu mieszkaniowego, z wyjątkiem kosztów usług dodatkowych, w szczególności ubezpieczeń. Istotne jest, żeby kredyt mieszkaniowy został przeznaczony na wydatki, o których mowa w art. 21 ust. 25 pkt 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych.

Rozporządzenie Ministra Finansów z dnia 11 marca 2022 r. w sprawie zaniechania poboru podatku dochodowego od niektórych dochodów (przychodów) związanych z kredytem hipotecznym udzielonym na cele mieszkaniowe, w § 3 pkt 3 odsyła do art. 21 ust. 25 pkt 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, tj. katalogu wydatków mieszkaniowych.

W świetle przepisów określających katalog wydatków sfinansowanych z kredytu mieszkaniowego objętych zaniechaniem poboru podatku dochodowego, nabycie lokalu mieszkalnego spełnia ww. przesłankę.

Jak wskazali Państwo we wniosku, zaciągnięty 9 października 2008 r. przez Państwa kredyt został przeznaczony na realizację jednej inwestycji mieszkaniowej, tj. na zakup lokalu mieszkalnego położonego w …, do którego przysługuje Panu i Pana żonie prawo odrębnej własności tego lokalu na zasadzie ustawowej wspólności majątkowej małżeńskiej. Kredytowany lokal był/jest wykorzystywany wyłącznie przez Pana, Pana żonę i dwoje dzieci.

W konsekwencji, stwierdzam, że kwota wierzytelności z tytułu kredytu mieszkaniowego zaciągniętego 9 października 2008 r., która zostanie Państwu umorzona przez Bank na podstawie ugody, stanowić będzie dla Państwa przychód w rozumieniu art. 11 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych z tytułu nieodpłatnych świadczeń, klasyfikowany do źródła, o którym mowa w art. 10 ust. 1 pkt 9 w zw. z art. 20 ust. 1 ww. ustawy, podlegający opodatkowaniu podatkiem dochodowym od osób fizycznych.

W stosunku do tego przychodu związanego z umorzeniem wierzytelności z tytułu kredytu zaciągniętego przez Pana i Pana żonę 9 października 2008 r. na finansowanie zakupu lokalu mieszkalnego stanowiącego własność Państwa na zasadzie wspólności majątkowej małżeńskiej, wykorzystywanego na cele Pana, Pana żony i dzieci, zastosowanie znajdzie zaniechanie poboru podatku dochodowego od osób fizycznych na podstawie rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 11 marca 2022 r. w sprawie zaniechania poboru podatku dochodowego od niektórych dochodów (przychodów) związanych z kredytem hipotecznym udzielonym na cele mieszkaniowe.

Stosownie do przywołanego przez Państwa art. 21 ust. 1 pkt 131 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych:

Wskazać należy, że fakt wcześniejszego skorzystania przez Państwa z tzw. ulgi mieszkaniowej, tj. określonego w art. 21 ust. 1 pkt 131 ww. ustawy zwolnienia od podatku dochodowego ze względu na przeznaczenie środków ze sprzedaży mieszkania na własne cele mieszkaniowe pozostaje bez wpływu na możliwość zastosowania zaniechania poboru podatku dochodowego od osób fizycznych od umorzonej Państwu przez bank kwoty wierzytelności, tym samym nie wyklucza możliwości zastosowania zaniechania poboru podatku w odniesieniu do umorzenia kredytu mieszkaniowego w ramach ugody.

W konsekwencji, od przychodu, który uzyskają Państwo w ramach ugody w związku z umorzeniem wierzytelności (kwoty kapitału i odsetek) z tytułu ww. kredytu mieszkaniowego, nie będą Państwo zobowiązani do zapłaty podatku dochodowego od osób fizycznych.

Dodatkowe informacje

Informacja o zakresie rozstrzygnięcia

Interpretacja dotyczy zdarzenia przyszłego, które Państwo przedstawili i stanu prawnego, który obowiązuje w dniu wydania interpretacji.

Należy zastrzec, że interpretacja dotyczy tylko sprawy będącej przedmiotem wniosku w kontekście przedstawionego pytania (pytań) i własnego stanowiska, natomiast nie rozstrzyga innych kwestii wynikających z opisu sprawy, które nie były przedmiotem pytania i własnego stanowiska w sprawie oceny prawnej.

Procedura wydawania indywidualnych interpretacji przepisów prawa podatkowego nie podlega regułom przewidzianym dla postępowania podatkowego, czy kontrolnego. Organ wydający interpretacje opiera się wyłącznie na opisie stanu faktycznego lub zdarzenia przyszłego przedstawionego we wniosku – nie prowadzi postępowania dowodowego. Postępowanie w sprawie wydania interpretacji indywidualnej ma na celu wyjaśnienie wątpliwości co do sposobu zastosowania przepisów prawa podatkowego materialnego do określonego stanu faktycznego lub zdarzenia przyszłego. Przedmiotem interpretacji wydanej na podstawie art. 14b ustawy Ordynacja podatkowa jest sam przepis prawa. Rolą postępowania w sprawie wydania indywidualnej interpretacji przepisów podatkowych nie jest ustalanie stanu faktycznego (zdarzenia przyszłego), stanowi to bowiem domenę ewentualnego postępowania podatkowego. To na podatniku ciąży obowiązek udowodnienia w toku tego postępowania okoliczności faktycznych, z których wywodzi on dla siebie korzystne skutki prawne. Organ nie prowadzi postępowania dowodowego, ograniczając się do analizy okoliczności podanych we wniosku. W stosunku do tych okoliczności wyraża swoje stanowisko, które zawsze musi być jednak ustosunkowaniem się do poglądu (stanowiska) prezentowanego w danej sprawie przez wnioskodawcę. Interpretacja indywidualna wywołuje skutki prawnopodatkowe tylko wtedy, o ile rzeczywisty stan faktyczny sprawy będącej przedmiotem interpretacji pokrywał się będzie z opisem zdarzenia przyszłego podanym przez Państwa w złożonym wniosku. W związku z powyższym, w przypadku zmiany któregokolwiek elementu opisu sprawy przedstawionego we wniosku, udzielona odpowiedź traci swoją aktualność.

Pouczenie o funkcji ochronnej interpretacji

·Funkcję ochronną interpretacji indywidualnych określają przepisy art. 14k-14nb ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. – Ordynacja podatkowa (t. j. Dz. U. z 2025 r. poz. 111 ze zm.). Interpretacja będzie mogła pełnić funkcję ochronną, jeśli Państwa sytuacja będzie zgodna (tożsama) z opisem stanu faktycznego lub zdarzenia przyszłego. Z funkcji ochronnej będą mogli skorzystać Ci z Państwa, którzy zastosują się do interpretacji.

·Zgodnie z art. 14na § 1 Ordynacji podatkowej:

·Zgodnie z art. 14na § 2 Ordynacji podatkowej:

Pouczenie o prawie do wniesienia skargi na interpretację przez Zainteresowanego, który jest stroną postępowania

Pan … (Zainteresowany będący stroną postępowania) – art. 14r § 2 Ordynacji podatkowej) ma prawo do zaskarżenia tej interpretacji indywidualnej do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego …. Zasady zaskarżania interpretacji indywidualnych reguluje ustawa z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi (t. j. Dz. U. z 2024 r. poz. 935 ze zm.; dalej jako „PPSA”).

Skargę do Sądu wnosi się za pośrednictwem Dyrektora KIS (art. 54 § 1 PPSA). Skargę należy wnieść w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia interpretacji indywidualnej (art. 53 § 1 PPSA):

·w formie papierowej, w dwóch egzemplarzach (oryginał i odpis) na adres: Krajowa Informacja Skarbowa, ul. Warszawska 5, 43-300 Bielsko-Biała (art. 47 § 1 PPSA), albo

·w formie dokumentu elektronicznego, w jednym egzemplarzu (bez odpisu), na adres Krajowej Informacji Skarbowej na platformie ePUAP: /KIS/wnioski albo /KIS/SkrytkaESP (art. 47 § 3 i art. 54 § 1a PPSA).

Skarga na interpretację indywidualną może opierać się wyłącznie na zarzucie naruszenia przepisów postępowania, dopuszczeniu się błędu wykładni lub niewłaściwej oceny co do zastosowania przepisu prawa materialnego. Sąd jest związany zarzutami skargi oraz powołaną podstawą prawną (art. 57a PPSA).

Podstawa prawna dla wydania interpretacji

Podstawą prawną dla wydania tej interpretacji jest art. 13 § 2a, art. 14b § 1 i art. 14r Ordynacji podatkowej.