Interpretacja indywidualna

– stanowisko nieprawidłowe

Szanowna Pani,

stwierdzam, że Pani stanowisko w sprawie oceny skutków podatkowych opisanego stanu faktycznego w podatku dochodowym od osób fizycznych jest nieprawidłowe.

Zakres wniosku o wydanie interpretacji indywidualnej

13 lipca 2025 r. wpłynął Pani wniosek o wydanie interpretacji indywidualnej. Treść wniosku jest następująca:

Opis stanu faktycznego

W (...) 2023 r. Pani mąż złożył pozew o rozwód bez orzekania o winie. Od 2020 r. mają Państwo zrobiony podział majątku i rozdzielność majątkową. Od 2020 r. nie mieszkacie razem i każde z Państwa ma innego partnera. Są państwo dogadani i pozostają przyjaciółmi – wszystko to, zostało opisane w pozwie rozwodowym, prosząc o jak najszybsze orzeczenie rozwodu. Mimo kilku pism z prośbą o przyspieszenie sprawy rozwodowej pozostali Państwo małżeństwem do dnia (...) 2024 r.

W (...) 2023 r. urodziła Pani syna. Ma Pani orzeczenie sądu o zaprzeczenie ojcostwa. Jako, że od 2020 r. mieszka Pani sama, sama też wychowuje Pani swojego syna. Ojciec dziecka go uznał, ale nie uczestniczy w opiece nad dzieckiem i nie rozlicza się jako samotny rodzic.

Chciałaby Pani rozliczyć się jako samotny rodzic. Informuje Pani, że dostała interpretację za 2024 r., że może się Pani tak rozliczyć. Wniosek o interpretację wysłała Pani na prośbę Urzędu Skarbowego, w którym powiedzieli Pani, że jak dostanie Pani interpretację za 2024 r. to w 2023 r. będzie Pani mogła się analogicznie tak samo rozliczyć. Teraz odmówiono Pani takiej ulgi. Wskazuje Pani, że nie jest Pani winą, że tak długo czekała Pani na rozwód i orzeczenie ojcostwa. Konsekwencją tego było, że nie mogła Pani wykazać, że jest rozwódką, a ojcem dziecka nie jest ówczesny mąż. Skoro jest zaprzeczenie to oznacza, że nie był on także ojcem dziecka w 2023 r.

Uważa Pani, że przepisy nic także nie mówią o sytuacji, gdy mąż nie jest ojcem dziecka, więc fakt czy jest Pani rozwiedziona czy nie, w sytuacji kiedy ma Pani orzeczenie sądu o zaprzeczeniu ojcostwa, nie powinien mieć w Pani ocenie znaczenia.

Reasumując:

·w 2023 r. była Pani mężatką w trakcie rozwodu,

·aktualny wtedy mąż nie jest ojcem dziecka – ma Pani wyrok o zaprzeczeniu ojcostwa - ojciec dziecka nie uczestniczy w wychowaniu dziecka i nie rozlicza się jako samotny rodzic.

Znalazła Pani interpretację indywidualną w podobnej sprawie: https://eureka.mf.gov.pl/informacje/podglad/487549.

Ponadto wskazała Pani, że:

•Nie jest i nie była Pani w 2023 r. matką lub opiekunem prawnym innych dzieci niż wymienionego w treści wniosku syna.

•Dokładna data uprawomocnienia się postanowienia sądu o zaprzeczenie ojcostwa – (...) 2024 r.

•Świadczenie wychowawcze 800+ zostało Pani ustalone i tylko Pani je otrzymuje jako opiekun nad synem, tj. od dnia narodzin.

•W 2023 r. posiadała Pani pełną władzę rodzicielską wobec syna.

•W 2023 r. miejscem zamieszkania Pani syna było każdorazowo Pani miejsce zamieszkania, inne niż miejsce zamieszkania ojca dziecka.

•Od narodzin syna to Pani faktycznie wykonuje władzę rodzicielską w stosunku do syna, tj. uczestniczy Pani w wychowaniu syna, dba o prawidłowy rozwój syna kształtując jego właściwe zachowania, sprawuje nad nim pieczę/opiekę, ponosi koszty jego utrzymania, troszczy się o rozwój fizyczny i duchowy, zabezpiecza potrzeby bytowe, zdrowotne i edukacyjne (opłaca żłobek, (...), lekarza, itp.).

•W 2024 r. ojciec dziecka nie wykonywał władzy rodzicielskiej w stosunku do syna.

•W 2023 r. spotkania/kontakty ojca z dzieckiem odbywały się sporadycznie – nie notuje Pani dokładnych dat.

•W 2023 r. samotnie wychowywała Pani i sprawowała opiekę nad dzieckiem.

•W 2023 r. Pani dziecko nie zostało na podstawie orzeczenia Sądu umieszczone w instytucji zapewniającej całodobowe utrzymanie w rozumieniu przepisów o świadczeniach rodzinnych.

•W 2023 r. podlegała Pani na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej nieograniczonemu obowiązkowi podatkowemu.

•W 2023 r. osiągnęła Pani dochody opodatkowane według skali podatkowej, o której mowa w art. 27 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych (z działalności gospodarczej).

•W 2023 r. uzyskała Pani także inne dochody – z (...)., na podstawie aktu powołania (umowa od 11 sierpnia 2023 r.), opodatkowane 12% – zaliczki pobrane i odprowadzane co miesiąc na PIT-4.

•W 2023 r. prowadziła Pani działalność gospodarczą, forma opodatkowania – zasady ogólne.

•W 2023 r. Pani syn nie osiągnął dochodów.

•W 2023 r. w stosunku do Pani i Pani syna nie miały zastosowania przepisy art. 30c ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, ustawy o zryczałtowanym podatku dochodowym, ustawy o podatku tonażowym lub ustawy o aktywizacji przemysłu okrętowego i przemysłów komplementarnych.

•(...) 2024 r. odbyła się kończąca rozprawa i jak Panią poinformowano za 2 tygodnie od tej daty wyrok się uprawomocnił.

Wskazała Pani, że nic się nie zmieniło jeśli chodzi o wychowanie syna między 2023 r. a 2024 r. Uprawomocnił się tylko wyrok o rozwód. Pani sytuacja finansowa nie zmieniła się w tych 2 latach. Poinformowała Pani również, że otrzymała Pani wcześniej interpretację indywidualną za 2024 r. i prosi Pani o taką samą za 2023 r.

Nie stać Pani jako samotnego rodzica do rozliczania się bez tej ulgi oraz do zapłacenia wstecz podatku za 2023 r.

Pytanie

Czy może Pani rozliczyć PIT za 2023 r. jako samotny rodzic?

Pani stanowisko w sprawie

Jest Pani samotnie wychowującą matką syna A. Ponosi Pani wszystkie koszty związane z jego wychowaniem i chciałaby Pani móc skorzystać z rozliczania się jako samotny rodzic.

Powinna Pani mieć możliwość skorzystania z preferencyjnego rozliczenia jako osoba samotnie wychowująca dziecko na podstawie art. 6 ust. 4d ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych. Także na podstawie interpelacji z 2024 r.

Ocena stanowiska

Stanowisko, które przedstawiła Pani we wniosku, jest nieprawidłowe.

Uzasadnienie interpretacji indywidualnej

Podstawową zasadą obowiązującą w przepisach ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (t.j. Dz. U. z 2025 r. poz. 163 ze zm.) jest zasada powszechności opodatkowania, która wyrażona została w art. 9 ust. 1 tej ustawy. Z jego treści wynika, że:

Opodatkowaniu podatkiem dochodowym podlegają wszelkiego rodzaju dochody, z wyjątkiem dochodów wymienionych w art. 21, 52, 52a i 52c oraz dochodów, od których na podstawie przepisów Ordynacji podatkowej zaniechano poboru podatku.

Zgodnie z art. 6 ust. 4c ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych:

Od dochodów jednego rodzica lub opiekuna prawnego, podlegającego obowiązkowi podatkowemu, o którym mowa w art. 3 ust. 1, będącego panną, kawalerem, wdową, wdowcem, rozwódką, rozwodnikiem, osobą, w stosunku do której orzeczono separację w rozumieniu odrębnych przepisów, lub osobą, której małżonek został pozbawiony praw rodzicielskich lub odbywa karę pozbawienia wolności, jeżeli ten rodzic lub opiekun w roku podatkowym samotnie wychowuje dzieci:

1)małoletnie,

2)pełnoletnie, które zgodnie z odrębnymi przepisami otrzymywały zasiłek (dodatek) pielęgnacyjny lub rentę socjalną,

3)pełnoletnie do ukończenia 25. roku życia, uczące się w szkołach, o których mowa w przepisach regulujących system oświatowy lub szkolnictwo wyższe, obowiązujących w Rzeczypospolitej Polskiej oraz w innym państwie

-podatek może być określony zgodnie z ust. 4d na wniosek wyrażony w rocznym zeznaniu podatkowym.

Stosownie do art. 6 ust. 4d ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych:

W przypadku, o którym mowa w ust. 4c, podatek jest określany w podwójnej wysokości podatku obliczonego od połowy dochodów osoby samotnie wychowującej dzieci, z uwzględnieniem art. 7, przy czym do sumy tych dochodów nie wlicza się dochodów (przychodów) opodatkowanych w sposób zryczałtowany na zasadach określonych w niniejszej ustawie.

Na podstawie art. 6 ust. 4e ww. ustawy:

Przepisu ust. 4c pkt 3 nie stosuje się, jeżeli dziecko, o którym mowa w tym przepisie, uzyskało w roku podatkowym:

1)dochody, z wyjątkiem renty rodzinnej, podlegające opodatkowaniu na zasadach określonych w art. 27 lub art. 30b lub

2)przychody, o których mowa w art. 21 ust. 1 pkt 148 i 152

-w łącznej wysokości przekraczającej dwunastokrotność kwoty renty socjalnej określonej w ustawie z dnia 27 czerwca 2003 r. o rencie socjalnej (Dz. U. z 2023 r. poz. 2194 oraz z 2024 r. poz. 1615), w wysokości obowiązującej w grudniu roku podatkowego.

W świetle zaś art. 6 ust. 4f powoływanej ustawy:

Sposób opodatkowania, o którym mowa w ust. 4d, nie ma zastosowania do osoby, która wychowuje wspólnie z drugim rodzicem albo opiekunem prawnym co najmniej jedno dziecko, w tym również gdy dziecko jest pod opieką naprzemienną, w związku z którą obydwojgu rodzicom zostało ustalone świadczenie wychowawcze zgodnie z art. 5 ust. 2a ustawy z dnia 11 lutego 2016 r. o pomocy państwa w wychowywaniu dzieci (Dz. U. z 2024 r. poz. 1576).

W myśl art. 6 ust. 8 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych:

Sposób opodatkowania, o którym mowa w ust. 2 i 4d, nie ma zastosowania, w przypadku gdy chociażby jeden z małżonków, osoba samotnie wychowująca dziecko lub jej dziecko:

1)stosuje przepisy:

a)art. 30c lub

b)ustawy o zryczałtowanym podatku dochodowym, z wyjątkiem art. 6 ust. 1a tej ustawy

-w zakresie osiągniętych w roku podatkowym przychodów, poniesionych kosztów uzyskania przychodów, zobowiązania lub uprawnienia do zwiększania lub pomniejszenia podstawy opodatkowania albo przychodów, zobowiązania lub uprawnienia do dokonywania innych doliczeń lub odliczeń;

2)podlega opodatkowaniu na zasadach wynikających z ustawy z dnia 24 sierpnia 2006 r. o podatku tonażowym lub ustawy z dnia 6 lipca 2016 r. o aktywizacji przemysłu okrętowego i przemysłów komplementarnych.

Przystępując do oceny możliwości skorzystania przez Panią z preferencyjnego rozliczenia podatku dochodowego od osób fizycznych za 2023 r. przewidzianego dla osoby samotnie wychowującej dziecko, podkreślić należy, że wszystkie ulgi i zwolnienia podatkowe są odstępstwem od zasady powszechności opodatkowania.

Odstępstwa od zasady powszechności opodatkowania muszą bezwzględnie wynikać z przepisów prawa i być interpretowane ściśle z jego literą. Oznacza to, że nie można dokonywać wykładni rozszerzającej ani też zawężającej. Stąd też, aby skorzystać z preferencji podatkowej, w tym tej przewidzianej w art. 6 ust. 4d ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, konieczne jest spełnienie wszystkich przesłanek wymaganych do jej zastosowania. Preferencja skierowana do rodziców samotnie wychowujących dzieci obwarowana jest szeregiem warunków wyraźnie wskazanych w ustawie o podatku dochodowym od osób fizycznych.

Analiza zacytowanego art. 6 ust. 4c ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych wskazuje, że do kręgu osób samotnie wychowujących dzieci ustawodawca zaliczył zarówno osoby, które nigdy nie zawierały związku małżeńskiego (panna, kawaler), jak i osoby, których związek małżeński ustał wskutek śmierci współmałżonka (wdowa, wdowiec) lub został rozwiązany poprzez prawomocne orzeczenie rozwodu (rozwódka, rozwodnik).

Samotnie wychowującą dzieci jest również osoba, w stosunku do której orzeczono separację w rozumieniu odrębnych przepisów, jak też osoba, której małżonek został pozbawiony praw rodzicielskich lub odbywa karę pozbawienia wolności.

Jak wynika z art. 93 ustawy z dnia 25 lutego 1964 r. Kodeks rodzinny i opiekuńczy (t.j. Dz. U. z 2023 r. poz. 2809 ze zm.):

§ 1 Władza rodzicielska przysługuje obojgu rodzicom.

§ 2 Jeżeli wymaga tego dobro dziecka, sąd w wyroku ustalającym pochodzenie dziecka może orzec o zawieszeniu, ograniczeniu lub pozbawieniu władzy rodzicielskiej jednego lub obojga rodziców. Przepisy art. 107 i art. 109-111 stosuje się odpowiednio.

Art. 62 § 1 ww. Kodeksu stanowi, że:

Jeżeli dziecko urodziło się w czasie trwania małżeństwa albo przed upływem trzystu dni od jego ustania lub unieważnienia, domniemywa się, że pochodzi ono od męża matki. Domniemania tego nie stosuje się, jeżeli dziecko urodziło się po upływie trzystu dni od orzeczenia separacji.

W myśl art. 62 § 3 ww. Kodeksu:

Domniemania powyższe mogą być obalone tylko na skutek powództwa o zaprzeczenie ojcostwa.

Stosownie natomiast do art. 69 § 1 ww. Kodeksu:

Matka może wytoczyć powództwo o zaprzeczenie ojcostwa swego męża w ciągu roku od dnia, w którym dowiedziała się, że dziecko od niego nie pochodzi, nie później jednak niż do dnia osiągnięcia przez dziecko pełnoletności.

W świetle powyższych regulacji należy stwierdzić, że prawne ojcostwo względem dziecka urodzonego w czasie trwania małżeństwa i przed upływem trzystu dni po jego ustaniu lub unieważnieniu przypisuje się mężowi matki dziecka. Jednakże domniemanie to jest wzruszalne w drodze powództwa o zaprzeczenie ojcostwa. Skutkiem prawomocnego wyroku zaprzeczającego ojcostwo męża matki jest ustalenie, że nie jest on ojcem dziecka. W konsekwencji wyrok zaprzeczający ojcostwo męża matki, po uzyskaniu prawomocności, rodzi m.in. skutki w postaci ustania władzy rodzicielskiej nad dzieckiem, utraty prawa do dziedziczenia po mężu matki i jego krewnych oraz ustania obowiązku alimentacyjnego męża matki dziecka.

Z wniosku w szczególności wynika, że jest Pani rodzicem małoletniego syna. W 2023 r. samotnie wychowywała i sprawowała Pani opiekę nad swoim dzieckiem. Przez cały 2023 r. była Pani mężatką – wyrok rozwodowy zapadł (...) 2024 r., a uprawomocnił się dwa tygodnie później. Wskazała Pani ponadto, że ówczesny mąż nie jest ojcem Pani dziecka, co zostało stwierdzone w wyroku sądowym o zaprzeczenie ojcostwa, który stał się prawomocny (...) 2023 r. Biologiczny ojciec dziecka w 2023 r. nie brał udziału w wychowaniu syna, a jego kontakty z dzieckiem były sporadyczne.

Mając na uwadze zacytowane przepisy prawa oraz opis sprawy stwierdzam, że na gruncie przedstawionego stanu faktycznego nie została spełniona ustawowa przesłanka pozwalająca na uznanie Pani za osobę samotnie wychowującą dziecko. Nie należała Pani do jednej z kategorii osób wymienionych w art. 6 ust. 4c ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych. W okresie objętym wnioskiem nie była bowiem Pani panną, wdową, rozwódką albo osobą, w stosunku do której orzeczono separację w rozumieniu odrębnych przepisów, ani osobą pozostającą w związku małżeńskim, której małżonek został pozbawiony praw rodzicielskich lub odbywał karę pozbawienia wolności. Zapadły w (...) 2024 r. wyrok o zaprzeczeniu ojcostwa nie jest wyrokiem pozbawiającym Pani ówczesnego małżonka praw rodzicielskich z mocą wstecz, tj. rozciągającą się na 2023 r. Wyrok taki stwierdza fakt braku istnienia stosunku rodzicielskiego od chwili poczęcia dziecka, jednakże władza rodzicielska ustaje dopiero z chwilą uprawomocnienia się wyroku. Wobec tego w 2023 r. była Pani mężatką, a Pani mąż nie był pozbawiony władzy rodzicielskiej.

Podsumowując powyższe, należy stwierdzić, że nie będąc osobą, o której mowa w art. 6 ust. 4c ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych za 2023 r. nie mogła się Pani rozliczyć w preferencyjny sposób przewidziany w art. 6 ust. 4d tej ustawy.

Dodatkowe informacje

Informacja o zakresie rozstrzygnięcia

Interpretacja dotyczy stanu faktycznego, który Pani przedstawiła i stanu prawnego, który obowiązywał w dacie zaistnienia zdarzenia.

W odniesieniu do powołanej we wniosku interpretacji indywidualnej informuję, że została ona wydana w indywidualnej sprawie i nie ma zastosowania ani konsekwencji wiążących w odniesieniu do żadnego innego zaistniałego stanu faktycznego czy też zdarzenia przyszłego.

Pouczenie o funkcji ochronnej interpretacji

·Funkcję ochronną interpretacji indywidualnych określają przepisy art. 14k-14nb ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. – Ordynacja podatkowa (t.j. Dz. U. z 2025 r. poz. 111 ze zm.). Interpretacja będzie mogła pełnić funkcję ochronną, jeśli Pani sytuacja będzie zgodna (tożsama) z opisem zdarzenia przyszłego i zastosuje się Pani do interpretacji.

·Zgodnie z art. 14na § 1 Ordynacji podatkowej:

Przepisów art. 14k-14n Ordynacji podatkowej nie stosuje się, jeśli stan faktyczny lub zdarzenie przyszłe będące przedmiotem interpretacji indywidualnej jest elementem czynności, które są przedmiotem decyzji wydanej:

1)z zastosowaniem art. 119a;

2)w związku z wystąpieniem nadużycia prawa, o którym mowa w art. 5 ust. 5 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług;

3)z zastosowaniem środków ograniczających umowne korzyści.

·Zgodnie z art. 14na § 2 Ordynacji podatkowej:

Przepisów art. 14k-14n nie stosuje się, jeżeli korzyść podatkowa, stwierdzona w decyzjach wymienionych w § 1, jest skutkiem zastosowania się do utrwalonej praktyki interpretacyjnej, interpretacji ogólnej lub objaśnień podatkowych.

Pouczenie o prawie do wniesienia skargi na interpretację

Ma Pani prawo do zaskarżenia tej interpretacji indywidualnej do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego. Zasady zaskarżania interpretacji indywidualnych reguluje ustawa z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi (t. j. Dz. U. z 2024 r. poz. 935 ze zm.; dalej jako „PPSA”).

Skargę do Sądu wnosi się za pośrednictwem Dyrektora KIS (art. 54 § 1 PPSA). Skargę należy wnieść w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia interpretacji indywidualnej (art. 53 § 1 PPSA):

·w formie papierowej, w dwóch egzemplarzach (oryginał i odpis) na adres: Krajowa Informacja Skarbowa, ul. Warszawska 5, 43-300 Bielsko-Biała (art. 47 § 1 PPSA), albo

·w formie dokumentu elektronicznego, w jednym egzemplarzu (bez odpisu), na adres Krajowej Informacji Skarbowej na platformie ePUAP: /KIS/wnioski albo /KIS/SkrytkaESP (art. 47 § 3 i art. 54 § 1a PPSA).

Skarga na interpretację indywidualną może opierać się wyłącznie na zarzucie naruszenia przepisów postępowania, dopuszczeniu się błędu wykładni lub niewłaściwej oceny co do zastosowania przepisu prawa materialnego. Sąd jest związany zarzutami skargi oraz powołaną podstawą prawną (art. 57a PPSA).

Podstawa prawna dla wydania interpretacji

Podstawą prawną dla wydania tej interpretacji jest art. 13 § 2a oraz art. 14b § 1 Ordynacji podatkowej.