
Temat interpretacji
Interpretacja indywidualna – stanowisko w części prawidłowe i w części nieprawidłowe
Szanowny Panie,
stwierdzam, że Pana stanowisko w sprawie oceny skutków podatkowych opisanego stanu faktycznego w podatku dochodowym od osób fizycznych jest:
-prawidłowe w części dotyczącej skutków podatkowychsprzedaży spółdzielczego własnościowego prawa do lokalu mieszkalnego,
-nieprawidłowe w części kosztów uzyskania przychodów z tytułu sprzedaży spółdzielczego własnościowego prawa do lokalu mieszkalnego.
Zakres wniosku o wydanie interpretacji indywidualnej
20 maja 2025 r. wpłynął Pana wniosek o wydanie interpretacji indywidualnej, który dotyczy podatku dochodowego od osób fizycznych w zakresie skutków podatkowych sprzedaży spółdzielczego własnościowego prawa do lokalu mieszkalnego.
Treść wniosku jest następująca:
Opis stanu faktycznego
Wnioskodawca będąc stanu wolnego aktem notarialnym z dnia 10 marca 2015 r., Rep. A nr (…) nabył udział 1/2 części w spółdzielczym własnościowym prawie do lokalu mieszkalnego nr (…), w budynku wielomieszkaniowym położonym w (…) przy ul. (…), objętym księgą wieczystą numer (…), wraz z wkładem budowlanym związanym z tym lokalem. Cena zakupu przypadająca na Wnioskodawcę wyniosła (…) zł.
Następnie Wnioskodawca w dniu 13 sierpnia 2016 r. zawarł związek małżeński z X, która po zawarciu związku małżeńskiego przyjęła nazwisko X.
W dniu 22 listopada 2023 r. aktem notarialnym Rep. A nr (…) Wnioskodawca wraz z małżonką zawarł umowę o ustanowienie rozdzielności majątkowej, na podstawie której z dniem 22 listopada 2023 r. małżonkowie ustanowili małżeńską rozdzielność majątkową. Do czasu zawarcia powyższej umowy, w czasie trwania ich związku małżeńskiego obowiązywał ustrój majątkowej wspólności ustawowej. Również w dniu 22 listopada 2023 r. Wnioskodawca wraz z małżonką aktem notarialnym Rep. A nr (…) zawarł umowę o podział majątku wspólnego i umowę o świadczenie w miejsce wykonania (datio in solutum).
Do majątku wspólnego małżonków należał:
-stanowiący odrębną nieruchomość lokal mieszkalny nr (…) położony w (…) przy ul. (…), objęty księgą wieczystą numer (…), wraz ze związanymi z nim prawami, o wartości (…) zł;
-udział wynoszący (…) w stanowiącym odrębną nieruchomość lokalu niemieszkalnym nr (…) położonym w (…) przy ul. (…), objętym księgą wieczystą numer (…), wraz ze związanymi z nim prawami, w tym prawem do wyłącznego korzystania z komórki lokatorskiej oznaczonej literą „(…)”, o wartości (…) zł;
-udział wynoszący (…) części nieruchomości gruntowej stanowiącej działkę gruntu nr (…), objętej księgą wieczystą nr (…), z którym związane jest prawo do wyłącznego korzystania z miejsca postojowego nr (…), o wartości (…) zł;
-udział wynoszący (…) części nieruchomości gruntowej stanowiącej działkę gruntu nr (…), objętej księgą wieczystą nr (…), o wartości (…) zł;
-udział wynoszący (…) części nieruchomości gruntowej stanowiącej działkę gruntu nr (…), objętej księgą wieczystą nr (…), o wartości (…) zł;
-samochód osobowy marki (…), numer rejestracyjny (…), numer identyfikacyjny pojazdu (…), rok produkcji (…), o wartości (…) zł.
Na podstawie umowy o podział majątku wspólnego małżonkowie dokonali odpłatnego podziału ich majątku wspólnego w ten sposób, że Wnioskodawca nabył na wyłączność własność samochód o wartości (…) zł, a małżonka Wnioskodawcy nabyła wszystkie nieruchomości o łącznej wartości (…) zł. W związku z podziałem majątku wspólnego małżonka zobowiązała się zapłacić Wnioskodawcy kwotę (…) zł tytułem spłaty związanej z podziałem majątku wspólnego. Małżonka w celu zwolnienia się z obowiązku spłaty na rzecz Wnioskodawcy z tytułu umowy o podziału majątku wspólnego przeniosła na Wnioskodawcę przysługujący jej udział wynoszący ½ części w spółdzielczym własnościowym prawie do lokalu mieszkalnego nr (…) położonym w (…), przy ul. (…), objętym księgą wieczystą numer (…), wraz ze związanym z nim wkładem budowlanym, na podstawie art. 453 Kodeksu Cywilnego (datio in solutum).
W dniu 16 lipca 2024 r. Wnioskodawca rozwiódł się z X.
Następnie w dniu 29 listopada 2024 r. Wnioskodawca zawarł drugi związek małżeński z Y, która po zawarciu związku małżeńskiego zmieniła nazwisko na Y. W drugim związku małżeńskim między małżonkami od początku małżeństwa obowiązywał ustrój majątkowej wspólności ustawowej.
W dniu 4 grudnia 2024 r. aktem notarialnym Rep. A nr (…), Wnioskodawca wraz z drugą żoną Y zawarł umowę darowizny. Na podstawie powyższej umowy darowizny Wnioskodawca darował do wspólności ustawowej żonie Y oraz sobie przysługujące Wnioskodawcy spółdzielcze własnościowe prawo do lokalu mieszkalnego nr (…) położonym w (…), przy ul. (…), objęte księgą wieczystą numer (…), wraz ze związanym z nim wkładem budowlanym.
Następnie w dniu 31 stycznia 2025 r. aktem notarialnym Rep. A nr (…) Wnioskodawca wraz z żoną Y sprzedali spółdzielcze własnościowe prawo do lokalu mieszkalnego nr (…) w budynku wielomieszkaniowym położonym w (…) przy ul. (…), objęte księgą wieczystą numer (…), wraz ze związanym z nim wkładem budowlanym, za cenę (…) zł.
W dniu 12 lutego 2025 r. Wnioskodawca z aktualną żoną Y aktem notarialnym Rep. A nr (…), zawarł umowę majątkową małżeńską ustanawiając ustrój rozdzielności majątkowej.
Pytania
1.Czy w z związku ze sprzedażą w dniu 31 stycznia 2025 r. spółdzielczego własnościowego prawa do lokalu mieszkalnego nr (…) w budynku wielomieszkaniowym położonym w (…), przy ul. (…), objętego księgą wieczystą numer (…), wraz ze związanym z nim wkładem budowlanym, za cenę (…) zł Wnioskodawca osiągnął przychód podlegający opodatkowaniu podatkiem dochodowym od osób fizycznych?
2.Czy w z związku ze sprzedażą w dniu 31 stycznia 2025 r. spółdzielczego własnościowego prawa do lokalu mieszkalnego nr (…) w budynku wielomieszkaniowym położonym w (…), przy ul. (…), objętego księgą wieczystą numer (…), wraz ze związanym z nim wkładem budowlanym, za cenę (…) zł Wnioskodawca ma prawo do rozpoznania kosztów uzyskania przychodu?
Pana stanowisko w sprawie
Ad 1
Według Wnioskodawcy, w związku ze sprzedażą w dniu 31 stycznia 2025 r. spółdzielczego własnościowego prawa do lokalu mieszkalnego nr (…) w budynku wielomieszkaniowym położonym w (…), przy ul. (…), objętego księgą wieczystą nr (…), wraz ze związanym z nim wkładem budowlanym, za cenę (…) zł Wnioskodawca osiągnął przychód podlegający opodatkowaniu podatkiem dochodowym od osób fizycznych w zakresie udziału 1/2 części w spółdzielczym własnościowym prawie do lokalu mieszkalnego nr (…) położonym w (…) przy ul. (…), objętym księgą wieczystą nr (…), wraz ze związanym z nim wkładem budowlanym, nabytym w dniu 22 listopada 2023 r. od byłej małżonki, która przeniosła na Wnioskodawcę wspomniany udział w celu zwolnienia się z obowiązku spłaty na rzecz Wnioskodawcy w kwocie (…) zł związanej z podziałem majątku wspólnego, na podstawie art. 453 Kodeksu cywilnego (datio in solutum).
Wnioskodawca powinien rozpoznać swój przychód od połowy ceny przypadającej na udział 1/2 części w sprzedawanym spółdzielczym własnościowym prawie do lokalu mieszkalnego, z uwagi na to, że sprzedawane spółdzielcze własnościowe prawo do lokalu mieszkalnego było objęte małżeńską wspólnością majątkową, a w takiej sytuacji każdy z małżonków powinien przyporządkować sobie połowę osiągniętego przychodu ze wspólnego majątku.
Zgodnie z art. 10 ust. 1 pkt 8 ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (t. j. Dz. U. z 2025 r. poz. 163 ze zm., dalej jako „ustawa o PIT”), źródłem przychodu jest odpłatne zbycie, z zastrzeżeniem ust. 2:
a)nieruchomości lub ich części oraz udziału w nieruchomości,
b)spółdzielczego własnościowego prawa do lokalu mieszkalnego lub użytkowego oraz prawa do domu jednorodzinnego w spółdzielni mieszkaniowej,
c)prawa wieczystego użytkowania gruntów,
d)innych rzeczy,
- jeżeli odpłatne zbycie nie następuje w wykonaniu działalności gospodarczej i zostało dokonane w przypadku odpłatnego zbycia nieruchomości i praw majątkowych określonych w lit. a)-c) – przed upływem pięciu lat, licząc od końca roku kalendarzowego, w którym nastąpiło nabycie lub wybudowanie, a innych rzeczy - przed upływem pół roku, licząc od końca miesiąca, w którym nastąpiło nabycie: w przypadku zamiany okresy te odnoszą się do każdej z osób dokonującej zamiany.
Według art. 19 ust. 1 ustawy o PIT, przychodem z odpłatnego zbycia nieruchomości lub praw majątkowych oraz innych rzeczy, o których mowa w art. 10 ust. 1 pkt 8, jest ich wartość wyrażona w cenie określonej w umowie, pomniejszona o koszty odpłatnego zbycia. Jeżeli jednak cena, bez uzasadnionej przyczyny, znacznie odbiega od wartości rynkowej tych rzeczy lub praw, przychód ten określa organ podatkowy w wysokości wartości rynkowej. Przepis art. 14 ust. 1 zdanie drugie stosuje się odpowiednio.
W świetle powyższego, jeżeli odpłatne zbycie nieruchomości lub praw wymienionych w art. 10 ust. 1 pkt 8 lit. a)-c) następuje przed upływem pięciu lat, licząc od końca roku kalendarzowego, w którym nastąpiło nabycie i nie zostaje dokonane w wykonaniu działalności gospodarczej, stanowi źródło przychodu, o którym mowa w art. 10 ust. 1 pkt 8 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych.
W analizowanej sprawie istotne jest zatem rozstrzygnięcie, kiedy doszło do nabycia (w rozumieniu art. 10 ust. 1 pkt 8 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych) przez Wnioskodawcę nieruchomości, którą sprzedał (wraz z żoną) 31 stycznia 2025 r.
Nieruchomość została nabyta dwuetapowo, w częściach po 1/2 udziału w spółdzielczym własnościowym prawie do lokalu mieszkalnego nr (…) w budynku wielomieszkaniowym położonym w (…) przy ul. (…), objętego księgą wieczystą nr (…), wraz ze związanym z nim wkładem budowlanym. Pierwszy udział wynoszący 1/2 został nabyty w dniu 10 marca 2015 r. Następnie kolejny udział wynoszący 1/2 został nabyty w dniu 22 listopada 2023 r.
Zatem od końca roku, w którym nastąpiło nabycie pierwszego udziału 1/2 upłynął okres dłuższy niż pięć lat i zgodnie z art. 10 ust. 1 pkt 8 lit. b) ustawy o PIT zbycie nie podlegało opodatkowaniu podatkiem PIT. Natomiast od końca roku, w którym nastąpiło nabycie drugiego udziału 1/2 nie upłynął okres pięciu lat i od tej części udziału wystąpił przychód podatkowy.
W dniu 4 grudnia 2024 r. aktem notarialnym Rep. A nr (…), Wnioskodawca wraz z drugą żoną Y zawarł umowę darowizny. Na podstawie powyższej umowy darowizny Wnioskodawca darował do wspólności ustawowej żonie Y oraz sobie przysługujące Wnioskodawcy spółdzielcze własnościowe prawo do lokalu mieszkalnego nr (…) położonym w (…), przy ul. (…), objęte księgą wieczystą nr (…) wraz ze związanym z nim wkładem budowlanym.
Z uwagi na wyżej opisane okoliczności, konieczne jest przywołanie następujących przepisów ustawy z 25 lutego 1964 r. Kodeks rodzinny i opiekuńczy (t. j. Dz. U. z 2023 r. poz. 2809 ze zm.):
§art. 31 § 1 tej ustawy, który stanowi, że:
Z chwilą zawarcia małżeństwa powstaje między małżonkami z mocy ustawy wspólność majątkowa (wspólność ustawowa) obejmująca przedmioty majątkowe nabyte w czasie jej trwania przez oboje małżonków lub przez jednego z nich (majątek wspólny). Przedmioty majątkowe nieobjęte wspólnością ustawową należą do majątku osobistego każdego z małżonków.
§art. 33 pkt 1 i 2 tej ustawy, który stanowi, że:
Do majątku osobistego każdego z małżonków, stosownie do art. 33 ustawy - Kodeks rodzinny i opiekuńczy należą między innymi:
-przedmioty majątkowe nabyte przed powstaniem wspólności ustawowej,
-przedmioty nabyte przez dziedziczenie, zapis lub darowiznę, chyba że spadkodawca lub darczyńca inaczej postanowił.
§art. 43 § 1 tej ustawy, który stanowi, że:
Oboje małżonkowie mają równe udziały w majątku wspólnym.
§art. 47 § 1 tej ustawy, który stanowi, że:
Małżonkowie mogą przez umowę zawartą w formie aktu notarialnego wspólność ustawową rozszerzyć lub ograniczyć albo ustanowić rozdzielność majątkową lub rozdzielność majątkową z wyrównaniem dorobków (umowa majątkowa). Umowa taka może poprzedzać zawarcie małżeństwa.
Stosownie natomiast do art. 888 § 1 ustawy z dnia 23 kwietnia 1964 r. Kodeks cywilny (t. j. Dz. U. z 2023 r. poz. 1620 ze zm.):
Przez umowę darowizny darczyńca zobowiązuje się do bezpłatnego świadczenia na rzecz obdarowanego kosztem swego majątku.
Zgodnie z prawem cywilnym darowizna dochodzi do skutku w drodze umowy jednostronnie zobowiązującej, której treścią jest zarówno zobowiązanie darczyńcy do spełnienia świadczenia pod tytułem darmym na rzecz obdarowanego, czyli do dokonania rozporządzenia i wydania przedmiotu darowizny, jak i oświadczenie obdarowanego o przyjęciu darowizny. Jeżeli przedmiotem darowizny jest nieruchomość, to umowa darowizny - pod rygorem nieważności - powinna mieć formę aktu notarialnego.
Zgodnie z ukształtowaną linią orzeczniczą, w przypadku rozszerzenia wspólności majątkowej małżeńskiej poprzez włączenie do majątku wspólnego nieruchomości wchodzącej uprzednio w skład majątku osobistego jednego z małżonków, datą nabycia nieruchomości przez każdego z małżonków jest data nabycia nieruchomości przez tego małżonka, który nieruchomość włączył do majątku wspólnego.
Co równie istotne, Naczelny Sąd Administracyjny w wyroku z 12 lutego 2020 r., sygn. akt II FSK 933/18 wskazał, że:
Skoro z uwagi na wspólność majątkową nie można wyodrębnić udziałów, które małżonkowie posiadali w chwili nabycia nieruchomości w małżeństwie i przyjmuje się, że małżonkowie nabyli prawo majątkowe wspólnie w całości, to nie można liczyć terminu nabycia określonego w art. 10 ust. 1 pkt 8 lit. a-c). PDoFizU od daty, czy to ustania ustawowej majątkowej wspólności małżeńskiej, czy też przeniesienia pojedynczego składnika z majątku osobistego jednego z nich do wspólnego majątku małżonków. Nie ma zatem podstaw prawnych, aby (...) termin nabycia (...) nieruchomości liczyć od daty zawarcia umowy darowizny, a należy przyjąć jako datę nabycia przez Skarżącą nieruchomości datę jej nabycia przez męża, skoro została na mocy umowy darowizny objęta wspólnością małżeńską. W ocenie Sądu jakkolwiek darowizna polegająca na przesunięciu składników majątkowych z majątku osobistego jednego z nich do majątku wspólnego obojga małżonków jest czynnością prawną rozporządzającą nieodpłatną, to jednak nie powoduje nabycia w rozumieniu art. 10 ust. 1 pkt 8 PDoFizU nieruchomości i innych praw majątkowych przez drugiego małżonka. Przepis art. 10 ust. 1 pkt 8 PDoFizU nie powinien swoim zakresem obejmować takich zdarzeń jak darowizny dokonywane pomiędzy małżonkami, czy rozszerzenie wspólności majątkowej małżeńskiej, które w istocie nie stanowią obrotu nieruchomościami lub innymi przedmiotami majątkowymi, a mają tylko charakter organizacyjny, kształtujący i porządkujący małżeński ustrój majątkowy, podobnie jak ograniczenie wspólności ustawowej. W ocenie Sądu konsekwencje podatkowe darowizny z majątku odrębnego do majątku wspólnego winny być identyczne, jak w przypadku umownego rozszerzenia wspólności majątkowej małżeńskiej w trybie art. 48 KRO.
Wobec tego należy stwierdzić, że zarówno darowizna do majątku wspólnego małżonków, jak i umowa rozszerzająca wspólność małżeńską majątkową wywołują takie same skutki na gruncie art. 10 ust. 1 pkt 8 lit. a)-c) ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych.
Włączenie do majątku wspólnego nieruchomości lub prawa majątkowego wchodzącej uprzednio w skład majątku osobistego małżonka nie stanowi nabycia tej nieruchomości lub prawa w rozumieniu art. 10 ust. 1 pkt 8 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych. Datą nabycia nieruchomości lub prawa majątkowego przez każdego z małżonków jest data nabycia przez tego małżonka, który tę nieruchomość lub prawo włączył do majątku wspólnego.
Podobne stanowisko wyrażono w interpretacjach indywidualnych prawa podatkowego, tj. w:
-interpretacji indywidualnej Dyrektora Krajowej Informacji Skarbowej z dnia 15 października 2024 r., znak 0115-KDIT3.4011.702.2024.1.AWO;
-interpretacji indywidualnej Dyrektora Krajowej Informacji Skarbowej z dnia 29 marca 2024 r., znak 0113-KDIPT2-2.4011.93.2024.1.MK;
-interpretacji indywidualnej Dyrektora Krajowej Informacji Skarbowej z dnia 20 sierpnia 2020 r., znak 0115-KDIT3.4011.444.2020.1.KR.
Należy zauważyć, że uwspólnienie w dniu 4 grudnia 2024 r. spółdzielczego własnościowego prawa do lokalu mieszkalnego nr (…) w budynku wielomieszkaniowym położonym w (…), przy ul. (…), objętego księgą wieczystą nr (…), wraz ze związanym z nim wkładem budowlanym, dokonane w drodze darowizny do majątku wspólnego Wnioskodawcy i Jego aktualnej żony na podstawie aktu notarialnym Rep. A nr (…) nie stanowiło odrębnego nabycia tego prawa dla podatku dochodowego od osób fizycznych.
Następnie należy odnieść się do sposobu ustalania przychodu dla każdego z małżonków przy zbyciu składnika majątku objętego małżeńską wspólnością majątkową. Według Wnioskodawcy, każdy małżonek jest oddzielnym podatnikiem i powinien przyporządkować sobie połowę uzyskanego przychodu ze zbycia wspólnej nieruchomości.
Zgodnie z art. 6 ust. 1 ustawy o PIT, małżonkowie podlegają odrębnemu opodatkowaniu od osiąganych przez nich dochodów.
Zgodnie z interpretacją indywidualną Dyrektora Krajowej Informacji Skarbowej z dnia 5 maja 2020 r., znak 0114-KDIP3-2.4011.175.2020.2.JM:
„Stosownie do art. 6 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, małżonkowie podlegają odrębnemu opodatkowaniu od osiąganych przez nich dochodów. Natomiast w myśl art. 6 ust. 2 ww. ustawy, małżonkowie podlegający obowiązkowi podatkowemu, o którym mowa w art. 3 ust. 1, między którymi istnieje przez cały rok podatkowy wspólność majątkowa, pozostający w związku małżeńskim przez cały rok podatkowy mogą być, z zastrzeżeniem ust. 8, na wspólny wniosek wyrażony w zeznaniu podatkowym, opodatkowani łącznie od sumy swoich dochodów określonych zgodnie z art, 9 ust. 1 i 1a; po uprzednim odliczeniu, odrębnie przez każdego z małżonków, kwot określonych w art. 26 i art. 26e; w tym przypadku podatek określa się na imię obojga małżonków w podwójnej wysokości podatku obliczonego od połowy łącznych dochodów małżonków.
W przypadku dochodów z odpłatnego zbycia nieruchomości i wymienionych praw nie znajduje zastosowania art. 6 ust. 2 ww. ustawy, ponieważ dochody z tego tytułu zostały wyłączone z możliwości łącznego opodatkowania. Oznacza to, że podatnikiem podatku dochodowego od osób fizycznych z tego tytułu jest odrębnie każdy z małżonków, a nie małżonkowie łącznie. Obowiązek podatkowy obciąża zatem każdego z małżonków z osobna. Skoro każdy z małżonków jest odrębnie podatnikiem podatku dochodowego od przychodów uzyskanych z tytułu odpłatnego zbycia, o których mowa w art. 10 ust. 1 pkt 8 lit. a-c) ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, to każdy z nich zobowiązany jest do rozliczenia połowy przychodu uzyskanego ze sprzedaży nieruchomości stanowiącej majątek wspólny małżeński i wyliczenia należnego podatku dochodowego”.
Mając powyższe na uwadze należy stwierdzić, że w związku ze sprzedażą w dniu 31 stycznia 2025 r. spółdzielczego własnościowego prawa do lokalu mieszkalnego nr (…) w budynku wielomieszkaniowym położonym w (…) przy ul. (…), objętego księgą wieczystą nr (…) wraz ze związanym z nim wkładem budowlanym za cenę (…) zł, powstał przychód do opodatkowania podatkiem dochodowym od osób fizycznych w zakresie udziału 1/2 w tym prawie, nabytym w dniu 22 listopada 2023 r. od byłej małżonki. Wnioskodawca powinien przyporządkować sobie połowę powstałego przychodu. Cena sprzedaży całego prawa wyniosła (…) zł, zatem przychód do opodatkowania od części udziału 1/2 wyniósł (…) zł, a Wnioskodawca powinien przyporządkować sobie połowę tego przychodu, tj. przychód w kwocie (…) zł.
Ad 2
Zdaniem Wnioskodawcy, w związku ze sprzedażą w dniu 31 stycznia 2025 r. spółdzielczego własnościowego prawa do lokalu mieszkalnego nr (…) w budynku wielomieszkaniowym położonym w (…) przy ul. (…), objętego księgą wieczystą nr (…) wraz ze związanym z nim wkładem budowlanym za cenę (…) zł, Wnioskodawca ma prawo do rozpoznania kosztów uzyskania przychodu w kwocie równowartej wierzytelności spłaty byłej małżonki związanej z podziałem majątku wspólnego, która wygasła w związku z przeniesieniem na Wnioskodawcę udziału 1/2 w zbywanym prawie, na podstawie art. 453 Kodeksu cywilnego (datio in solutum).
Zgodnie z art. 30e ust. 1 i 2 ustawy o PIT, od dochodu z odpłatnego zbycia nieruchomości i praw określonych w art. 10 ust. 1 pkt 8 lit. a)-c) podatek dochodowy wynosi 19% podstawy obliczenia podatku. Podstawą obliczenia podatku, o której mowa w ust. 1, jest dochód stanowiący różnicę pomiędzy przychodem z odpłatnego zbycia nieruchomości lub praw określonym zgodnie z art. 19, a kosztami ustalonymi zgodnie z art. 22 ust. 6c i 6d, powiększoną o sumę odpisów amortyzacyjnych, o których mowa w art. 22h ust. 1 pkt 1, dokonanych od zbywanych nieruchomości lub praw.
Według art. 22 ust. 6c ustawy o PIT, koszty uzyskania przychodu z tytułu odpłatnego zbycia, o którym mowa w art. 10 ust. 1 pkt 8 lit. a)-c), z zastrzeżeniem ust. 6d, stanowią udokumentowane koszty nabycia lub udokumentowane koszty wytworzenia, powiększone o udokumentowane nakłady, które zwiększyły wartość rzeczy i praw majątkowych, poczynione w czasie ich posiadania.
Natomiast, ustalenie kosztów uzyskania przychodu z tytułu odpłatnego zbycia odbywa się zgodnie z art. 22 ust. 6c lub 6d ww. ustawy w zależności od tego, czy zbywaną nieruchomość lub prawo nabyto odpłatnie, czy nieodpłatnie. W analizowanej sprawie opodatkowany udział w prawie 1/2, będący przedmiotem zbycia 31 stycznia 2025 r. Wnioskodawca nabył odpłatnie (w zamian za zwolnienie z długu), a więc w tym przypadku do ustalenia kosztów uzyskania przychodu zastosowanie znajdzie art. 22 ust. 6c ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych.
W świetle powyższego, definicję kosztów uzyskania przychodów z tytułu odpłatnego zbycia nieruchomości nabytych odpłatnie ustawodawca precyzuje poprzez bezpośrednie wskazanie, że koszty takie stanowią m.in. udokumentowane koszty nabycia tej nieruchomości. Zatem, określając koszty uzyskania przychodu należy brać pod uwagę te wydatki, które mają bezpośredni wpływ na uzyskany przychód.
Ustawodawca nie określa w art. 22 ust. 6c szczegółowo katalogu wydatków, które mogą stanowić koszt uzyskania przychodów w przypadku odpłatnego zbycia nieruchomości. Koszty nabycia, o których mowa w tym przepisie powinny być rozumiane szeroko.
Zatem, na gruncie opisanego we wniosku stanu faktycznego, do kosztów uzyskania przychodu - w rozumieniu art 22 ust. 6c ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych - z tytułu dokonanej sprzedaży nieruchomości, Wnioskodawca zaliczyć może jako koszty jej nabycia nominalną wartość wierzytelności, które wygasły w wyniku przeniesienia na rzecz Wnioskodawcy prawa własności nieruchomości w ramach datio in solutum (wartość wierzytelności spłaty związanej z podziałem majątku wspólnego).
Podobne stanowisko wynika z interpretacji indywidualnej Dyrektora Krajowej Informacji Skarbowej z dnia 15 maja 2020 r., znak 0112-KDIL2-1.4011.344.2020.1.DJ, w której organ stwierdził, że:
„Do kosztów uzyskania przychodu z tytułu odpłatnego zbycia nieruchomości - zgodnie z art. 22 ust. 6c ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych - Wnioskodawca może zaliczyć jako koszty jej nabycia nominalną wartość wierzytelności, które wygasły w następstwie przeniesienia na Wnioskodawcę prawa własności nieruchomości w ramach datio in solutum”.
Ocena stanowiska
Stanowisko, które przedstawił Pan we wniosku jest w części prawidłowe i w części nieprawidłowe.
Uzasadnienie interpretacji indywidualnej
Zgodnie z przepisem art. 9 ust. 1 ustawy z dnia 26 lipca 1991 roku o podatku dochodowym od osób fizycznych (t. j. Dz. U. z 2025 r. poz. 163 ze zm.):
Opodatkowaniu podatkiem dochodowym podlegają wszelkiego rodzaju dochody, z wyjątkiem dochodów wymienionych w art. 21, 52, 52a i 52c oraz dochodów, od których na podstawie przepisów Ordynacji podatkowej zaniechano poboru podatku.
W myśl art. 10 ust. 1 pkt 8 lit. a)-c) ww. ustawy:
Źródłem przychodów jest odpłatne zbycie, z zastrzeżeniem ust. 2:
a)nieruchomości lub ich części oraz udziału w nieruchomości,
b)spółdzielczego własnościowego prawa do lokalu mieszkalnego lub użytkowego oraz prawa do domu jednorodzinnego w spółdzielni mieszkaniowej,
c)prawa wieczystego użytkowania gruntów,
− jeżeli odpłatne zbycie nie następuje w wykonaniu działalności gospodarczej i zostało dokonane przed upływem pięciu lat, licząc od końca roku kalendarzowego, w którym nastąpiło nabycie lub wybudowanie.
Powyższy przepis formułuje generalną zasadę, że nienastępująca w wykonaniu działalności gospodarczej sprzedaż nieruchomości, jej części lub udziału w nieruchomości oraz praw określonych w tym przepisie przed upływem pięciu lat, licząc od końca roku kalendarzowego, w którym nastąpiło nabycie lub wybudowanie, rodzi obowiązek podatkowy w postaci zapłaty podatku dochodowego. Tym samym, jeżeli odpłatne zbycie nieruchomości, jej części lub udziału w nieruchomości oraz ww. praw nastąpi po upływie 5 lat, licząc od końca roku kalendarzowego, w którym nastąpiło nabycie lub wybudowanie – nie jest źródłem przychodu w rozumieniu art. 10 ust. 1 pkt 8 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, a tym samym kwota uzyskana ze sprzedaży nieruchomości, jej części lub udziału w nieruchomości oraz ww. praw w ogóle nie podlega opodatkowaniu.
Zatem, w przypadku odpłatnego zbycia nieruchomości lub ich części oraz udziału w nieruchomości i praw majątkowych, o których mowa w art. 10 ust. 1 pkt 8 lit. a)-c) ww. ustawy, decydujące znaczenie w kwestii opodatkowania podatkiem dochodowym od osób fizycznych ma moment i sposób ich nabycia.
Zgodnie z art. 155 § 1 ustawy z dnia 23 kwietnia 1964 r. – Kodeks cywilny (t. j. Dz. U. z 2024 r. poz. 1061 ze zm.):
Umowa sprzedaży, zamiany, darowizny lub inna umowa zobowiązująca do przeniesienia własności rzeczy co do tożsamości oznaczonej przenosi własność na nabywcę, chyba że przepis szczególny stanowi inaczej albo że strony inaczej postanowiły.
Zgodnie z art. 888 § 1 Kodeksu cywilnego,
przez umowę darowizny darczyńca zobowiązuje się do bezpłatnego świadczenia na rzecz obdarowanego kosztem swojego majątku.
Zgodnie z prawem cywilnym darowizna dochodzi do skutku w drodze umowy jednostronnie zobowiązującej, której treścią jest zarówno zobowiązanie darczyńcy do spełnienia świadczenia pod tytułem darmym na rzecz obdarowanego, czyli do dokonania rozporządzenia i wydania przedmiotu darowizny, jak i oświadczenie obdarowanego o przyjęciu darowizny. Jeżeli przedmiotem darowizny jest nieruchomość, to umowa darowizny pod rygorem nieważności, powinna mieć formę aktu notarialnego. Tym samym zawarcie umowy darowizny nieruchomości powoduje przejście jej własności na obdarowanego z chwilą zawarcia aktu notarialnego, w którym darczyńca daruje tę nieruchomość obdarowanemu, a obdarowany darowiznę przyjmuje.
Natomiast zgodnie z art. 453 Kodeksu cywilnego:
Jeżeli dłużnik w celu zwolnienia się z zobowiązania spełnia za zgodą wierzyciela inne świadczenie, zobowiązanie wygasa. Jednakże gdy przedmiot świadczenia ma wady, dłużnik obowiązany jest do rękojmi według przepisów o rękojmi przy sprzedaży.
Świadczenie w miejsce wykonania (datio in solutum) jest umową, na mocy której obie strony (dłużnik i wierzyciel) wyrażają zgodę na umorzenie istniejącego dotąd zobowiązania, jeśli dłużnik zamiast pierwotnie ustalonego, spełni inne świadczenie. Przyjmuje się, że umowa, o której mowa w ww. przepisie ma charakter odpłatnej umowy rozporządzającej, gdyż wierzyciel w miejsce dotychczasowego roszczenia uzyskuje inne. Płatność za świadczenie (wynagrodzenie) nie musi mieć bowiem charakteru pieniężnego, może oznaczać również uzyskanie świadczenia wzajemnego w postaci zapłaty w naturze (otrzymanie w zamian innych rzeczy lub praw), działania, zaniechania lub znoszenia. Przeniesienie na wierzyciela własności rzeczy lub praw w zamian za zwolnienie z długu jest odpłatnym zbyciem tej rzeczy lub prawa, nie następuje bowiem pod tytułem darmym.
W związku z powyższym, nabyciem jest przeniesienie aktem notarialnym w dniu 22 listopada 2023 r. na Pana rzecz ½ udziału w spółdzielczym własnościowym prawie do lokalu mieszkalnego wraz ze związanym z nim wkładem budowlanym w ramach uregulowania wierzytelności (datio in solutum), w zamian za zwolnienie z długu powstałego w związku z podziałem majątku dorobkowego (wspólnego) Pana i Pana byłej żony.
W świetle powyższego stwierdzić należy, że:
-10 marca 2015 r. nabył (zakupił) Pan ½ udziału w spółdzielczym własnościowym prawie do lokalu mieszkalnego wraz ze związanym z nim wkładem budowlanym do majątku osobistego;
-22 listopada 2023 r. nabył Pan ½ udziału w spółdzielczym własnościowym prawie do lokalu mieszkalnego wraz ze związanym z nim wkładem budowlanym w ramach uregulowania wierzytelności (datio in solutum), w zamian za zwolnienie z długu powstałego w związku z podziałem majątku dorobkowego (wspólnego) Pana i Pana byłej żony.
Z wniosku wynika, że:
·29 listopada 2024 r. zawarł Pan drugi związek małżeński;
·4 grudnia 2024 r. aktem notarialnym darował Pan do wspólności ustawowej Pana żonie oraz sobie przysługujące spółdzielcze własnościowe prawo do lokalu mieszkalnego wraz ze związanym z nim wkładem budowlanym;
·31 stycznia 2025 r. aktem notarialnym Pan i Pana żona sprzedaliście wyżej wymienione spółdzielcze własnościowe prawo do lokalu mieszkalnego wraz ze związanym z nim wkładem budowlanym.
Odnosząc się do kwestii, czy włączenie do majątku wspólnego spółdzielczego własnościowego prawa do lokalu mieszkalnego wraz ze związanym z nim wkładem budowlanym wchodzącego uprzednio w skład Pana majątku osobistego stanowi ponowne nabycie przez Pana ww. spółdzielczego własnościowego prawa do lokalu mieszkalnego wraz ze związanym z nim wkładem budowlanym wskazuję, że kwestie stosunków majątkowych w małżeństwie reguluje ustawa z dnia 25 lutego 1964 r. Kodeks rodzinny i opiekuńczy (t. j. Dz. U. z 2023 r. poz. 2809 ze zm.).
Zgodnie z art. 31 § 1 Kodeksu rodzinnego i opiekuńczego:
Z chwilą zawarcia małżeństwa powstaje między małżonkami z mocy ustawy wspólność majątkowa (wspólność ustawowa) obejmująca przedmioty majątkowe nabyte w czasie jej trwania przez oboje małżonków lub przez jednego z nich (majątek wspólny). Przedmioty majątkowe nieobjęte wspólnością ustawową należą do majątku osobistego każdego z małżonków.
Wspólność wynikająca ze stosunku małżeństwa jest współwłasnością łączną. Cechą charakterystyczną tego typu współwłasności jest to, że niemożliwe jest ustalenie wielkości udziału małżonków we współwłasności (współwłasność bezudziałowa) oraz żaden z małżonków w czasie jej trwania nie może rozporządzać swymi prawami do majątku wspólnego.
Stosownie natomiast do treści art. 33 pkt 1 i 2 Kodeksu rodzinnego i opiekuńczego:
Do majątku osobistego każdego z małżonków należą:
1) przedmioty majątkowe nabyte przed powstaniem wspólności ustawowej;
2) przedmioty nabyte przez dziedziczenie, zapis lub darowiznę, chyba że spadkodawca lub darczyńca inaczej postanowił.
Z kolei jak stanowi art. 35 Kodeksu rodzinnego i opiekuńczego:
W czasie trwania wspólności ustawowej żaden z małżonków nie może żądać podziału majątku wspólnego. Nie może również rozporządzać ani zobowiązywać się do rozporządzania udziałem, który w razie ustania wspólności przypadnie mu w majątku wspólnym lub w poszczególnych przedmiotach należących do tego majątku.
Obojgu małżonkom przysługuje pełne prawo do całości majątku wspólnego. Zważywszy na tak ukształtowaną sytuację prawną małżonków objętych wspólnością ustawową, definitywne nabycie w czasie jej trwania nieruchomości oznacza nabycie przez każdego z małżonków tego prawa w całości, a nie w określonym ułamkowo udziale.
Stosownie do art. 43 Kodeksu rodzinnego i opiekuńczego:
Oboje małżonkowie mają równe udziały w majątku wspólnym.
Ustrój wspólności ustawowej obejmujący dorobek obojga małżonków ukształtowany został przez ustawodawcę jako wspólność łączna, bezudziałowa.
Zgodnie z art. 47 § 1 Kodeksu rodzinnego i opiekuńczego:
Małżonkowie mogą przez umowę zawartą w formie aktu notarialnego wspólność ustawową rozszerzyć lub ograniczyć albo ustanowić rozdzielność majątkową lub rozdzielność majątkową z wyrównaniem dorobków (umowa majątkowa). Umowa taka może poprzedzać zawarcie małżeństwa.
Z powyższego przepisu wynika, że małżonkowie - poprzez zawarcie stosownej umowy - mogą ustanawiać ustrój majątkowy w sposób odmienny od przewidzianego w przepisach o wspólności ustawowej. Umowy takie w zakresie, w jakim ustanawiają zasadę kształtującą ustrój majątkowy, działają na przyszłość i mają charakter organizacyjny.
Ponadto, w doktrynie prawa rodzinnego podkreśla się, że w przypadku majątku osobistego małżonek pozostaje w stosunku do niego podmiotem wyłącznie uprawnionym, co oznacza, że jego uprawnienia do dysponowania przedmiotami wchodzącymi w skład majątku osobistego nie podlegają co do zasady żadnym ograniczeniom, w tym wynikającym z przepisów prawa rodzinnego, takim jak konieczność uzyskania zgody współmałżonka co do możliwości rozporządzania konkretnym składnikiem majątku osobistego.
Możliwe jest więc swobodne dokonywanie pomiędzy małżonkami czynności rozporządzających prowadzących do przeniesienia określonego przedmiotu majątkowego z majątku osobistego do majątku wspólnego.
Należy również wskazać na jednolicie ukształtowaną linię orzeczniczą, zgodnie z którą włączenie do majątku małżonków w drodze umowy rozszerzającej ustawową wspólność majątkową nieruchomości lub praw majątkowych stanowiących majątek odrębny jednego małżonka na zasadach i w sposób określony przez ustawę Kodeks rodzinny i opiekuńczy nie jest nabyciem tej nieruchomości lub prawa majątkowego przez drugiego małżonka w rozumieniu art. 10 ust. 1 pkt 8 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych.
Zarówno darowizna do majątku wspólnego małżonków, jak i umowa rozszerzająca wspólność małżeńską majątkową wywołuje takie same skutki na gruncie art. 10 ust. 1 pkt 8 lit. a)-c) ww. ustawy. Włączenie do majątku wspólnego nieruchomości lub prawa majątkowego wchodzących uprzednio w skład majątku osobistego małżonka nie stanowi nabycia tej nieruchomości lub prawa w rozumieniu tego przepisu. Datą nabycia nieruchomości lub prawa majątkowego przez każdego z małżonków jest data nabycia przez tego małżonka, który tę nieruchomość lub prawo włączył do majątku wspólnego.
Taki pogląd wyraził m.in. Naczelny Sąd Administracyjny w wyroku z dnia 13 maja 2016 r., sygn. akt II FSK 1110/14, podkreślając, że małżonkowie mogą przez umowę zawartą w formie aktu notarialnego wspólność ustawową rozszerzyć lub ograniczyć albo ustanowić rozdzielność majątkową lub rozdzielność majątkową z wyrównaniem dorobków (umowa majątkowa). Umowa rozszerzająca wspólność majątkową małżeńską uregulowana została w art. 47 § 1 Kodeksu rodzinnego i opiekuńczego. Jest to umowa, której celem jest ustanowienie ustroju majątkowego między małżonkami w sposób odmienny od przewidzianego w przepisach o wspólności ustawowej. Umowy o rozszerzenie wspólności ustawowej w zakresie, w jakim ustanawiają zasadę kształtującą ustrój majątkowy, są stricte umowami majątkowymi małżeńskimi, działają na przyszłość i mają charakter organizacyjny. Tak więc skoro z chwilą objęcia nieruchomości wspólnością majątkową nie następuje jakiekolwiek wydzielenie części nieruchomości, a żadnemu z małżonków (współwłaścicieli) nie przysługuje własność fizycznie wydzielonej części rzeczy, to nie można przyjąć, że z chwilą rozszerzenia wspólności majątkowej (wspólności ustawowej) strona takiej umowy wyzbyła się prawa do tej rzeczy.
Tożsamej oceny dokonano w szeregu innych wyroków NSA i WSA (przykładowo: wyrok NSA z dnia 22 marca 2017 r., sygn. akt II FSK 456/15, wyrok NSA z dnia 7 kwietnia 2016 r., sygn. akt II FSK 313/14, wyrok WSA w Gdańsku z dnia 29 października 2014 r., sygn. akt I SA/Gd 964/14).
Skoro z chwilą objęcia nieruchomości lub prawa majątkowego wspólnością majątkową nie następuje jakiekolwiek wydzielenie części nieruchomości lub prawa majątkowego, a żadnemu z małżonków (współwłaścicieli) nie przysługuje własność fizycznie wydzielonej części rzeczy, to nie można przyjąć, że z chwilą rozszerzenia wspólności majątkowej (wspólności ustawowej) strona takiej umowy, czyli Pan, wyzbył się prawa do tej rzeczy.
Tym samym, włączenie do majątku małżonków w drodze umowy darowizny do majątku wspólnego nie jest nabyciem tej nieruchomości lub prawa majątkowego przez drugiego małżonka, w rozumieniu art. 10 ust. 1 pkt 8 powołanej wyżej ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych. Datą nabycia nieruchomości lub prawa majątkowego przez każdego z małżonków jest data nabycia nieruchomości lub prawa majątkowego przez tego małżonka, który nieruchomość lub prawo majątkowe włączył do majątku wspólnego. W konsekwencji, od tej daty należy liczyć upływ pięcioletniego terminu, o którym mowa w art. 10 ust. 1 pkt 8 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych.
W przedmiotowej sprawie udziały w spółdzielczym własnościowym prawie do lokalu mieszkalnego wraz ze związanym z nim wkładem budowlanym pierwotnie (tj. przed zawarciem przez Pana drugiego związku małżeńskiego oraz włączeniem do majątku małżonków w drodze umowy darowizny do majątku wspólnego i nabytych odpowiednio w 2015 r. i 2023 r.) należały do Pana majątku odrębnego, następnie w wyniku rozszerzenia wspólności majątkowej spółdzielcze własnościowe prawo do lokalu mieszkalnego wraz ze związanym z nim wkładem budowlanym zostało przekazane z Pana majątku osobistego do majątku wspólnego małżonków.
Zatem za datę nabycia przez Pana należy przyjąć daty, w których nabył Pan udziały w spółdzielczym własnościowym prawie do lokalu mieszkalnego wraz ze związanym z nim wkładem budowlanym do majątku odrębnego, tj. odpowiednio w 2015 r. i 2023 r.
Odnosząc zatem powyższe uregulowania prawne na grunt rozpatrywanej sprawy stwierdzić należy, że sprzedaż w dniu 31 stycznia 2025 r. spółdzielczego własnościowego prawa do lokalu mieszkalnego wraz ze związanym z nim wkładem budowlanym, w części odpowiadającej udziałowi nabytemu w 2015 r., nie stanowi źródła przychodu, o którym mowa w art. 10 ust. 1 pkt 8 lit. b) ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, podlegającego opodatkowaniu podatkiem dochodowym, ponieważ ww. sprzedaż nastąpiła po upływie 5 lat, licząc od końca roku kalendarzowego, w którym nastąpiło nabycie tej części spółdzielczego własnościowego prawa do lokalu mieszkalnego wraz ze związanym z nim wkładem budowlanym.
Natomiast sprzedaż w dniu 31 stycznia 2025 r. spółdzielczego własnościowego prawa do lokalu mieszkalnego wraz ze związanym z nim wkładem budowlanym, w części odpowiadającej udziałowi nabytemu w 2023 r., stanowi źródło przychodu, o którym mowa w art. 10 ust. 1 pkt 8 lit. b) ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, podlegającego opodatkowaniu podatkiem dochodowym, ponieważ ww. sprzedaż nastąpiła przed upływem 5 lat, licząc od końca roku kalendarzowego, w którym nastąpiło nabycie tej części spółdzielczego własnościowego prawa do lokalu mieszkalnego wraz ze związanym z nim wkładem budowlanym.
W myśl art. 30e ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych:
Od dochodu z odpłatnego zbycia nieruchomości i praw określonych w art. 10 ust. 1 pkt 8 lit. a)-c) podatek dochodowy wynosi 19% podstawy obliczenia podatku.
Stosownie do art. 30e ust. 2 ww. ustawy:
Podstawą obliczenia podatku, o której mowa w ust. 1, jest dochód stanowiący różnicę pomiędzy przychodem z odpłatnego zbycia nieruchomości lub praw określonym zgodnie z art. 19, a kosztami ustalonymi zgodnie z art. 22 ust. 6c i 6d, powiększoną o sumę odpisów amortyzacyjnych, o których mowa w art. 22h ust. 1 pkt 1, dokonanych od zbywanych nieruchomości lub praw.
Zgodnie z uregulowaniami zawartymi w art. 19 ust. 1 ww. ustawy:
Przychodem z odpłatnego zbycia nieruchomości lub praw majątkowych oraz innych rzeczy, o których mowa w art. 10 ust. 1 pkt 8, jest ich wartość wyrażona w cenie określonej w umowie, pomniejszona o koszty odpłatnego zbycia. Jeżeli jednak cena, bez uzasadnionej przyczyny, znacznie odbiega od wartości rynkowej tych rzeczy lub praw, przychód ten określa organ podatkowy w wysokości wartości rynkowej. Przepis art. 14 ust. 1 zdanie drugie stosuje się odpowiednio.
Pojęcie kosztów odpłatnego zbycia nie zostało przez ustawodawcę zdefiniowane w ustawie, należy zatem stosować językowe rozumienie tego wyrażenia, zgodnie z którym za koszty sprzedaży nieruchomości lub praw majątkowych uważa się wszystkie wydatki poniesione przez sprzedającego, które są konieczne, aby transakcja mogła dojść do skutku (wszystkie niezbędne wydatki bezpośrednio związane z tą czynnością).
Można do takich kosztów m.in. zaliczyć:
-związane ze zbyciem koszty wyceny sprzedawanej nieruchomości przez rzeczoznawcę majątkowego;
-prowizje pośredników w sprzedaży nieruchomości;
-koszty ogłoszeń w prasie związanych z zamiarem sprzedaży nieruchomości;
-wydatki związane ze sporządzeniem przez notariusza umowy cywilnoprawnej;
-opłatę notarialną, koszty i opłaty sądowe.
Koszty te nie są kosztami nabycia, lecz jako koszty odpłatnego zbycia pomniejszają przychód.
Kosztów odpłatnego zbycia nie należy utożsamiać z kosztami uzyskania przychodu. Ustalenie kosztów uzyskania przychodu z tytułu odpłatnego zbycia odbywa się natomiast zgodnie z art. 22 ust. 6c lub 6d ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, w zależności od tego, czy zbywaną nieruchomość lub prawo nabyto odpłatnie, czy nieodpłatnie.
W myśl art. 22 ust. 6c ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych:
Koszty uzyskania przychodu z tytułu odpłatnego zbycia, o którym mowa w art. 10 ust. 1 pkt 8 lit. a)-c), z zastrzeżeniem ust. 6d, stanowią udokumentowane koszty nabycia lub udokumentowane koszty wytworzenia, powiększone o udokumentowane nakłady, które zwiększyły wartość rzeczy i praw majątkowych, poczynione w czasie ich posiadania.
Stosownie do art. 22 ust. 6d ww. ustawy:
Za koszty uzyskania przychodu z tytułu odpłatnego zbycia, o którym mowa w art. 10 ust. 1 pkt 8 lit. a)-c), nabytych w drodze spadku, darowizny lub w inny nieodpłatny sposób, uważa się udokumentowane nakłady, które zwiększyły wartość rzeczy i praw majątkowych, poczynione w czasie ich posiadania oraz kwotę zapłaconego podatku od spadków i darowizn w takiej części, w jakiej wartość zbywanej rzeczy lub prawa przyjęta do opodatkowania podatkiem od spadków i darowizn odpowiada łącznej wartości rzeczy i praw majątkowych przyjętej do opodatkowania podatkiem od spadków i darowizn. Do kosztów uzyskania przychodu z tytułu odpłatnego zbycia nieruchomości i praw, o których mowa w art. 10 ust. 1 pkt 8 lit. a)-c), nabytych w drodze spadku zalicza się również udokumentowane koszty nabycia lub wytworzenia poniesione przez spadkodawcę oraz przypadające na podatnika ciężary spadkowe, w takiej części, w jakiej wartość zbywanej rzeczy lub zbywanego prawa odpowiada łącznej wartości rzeczy i praw majątkowych nabytych przez podatnika. Przez ciężary spadkowe, o których mowa w zdaniu drugim, rozumie się spłacone przez podatnika długi spadkowe, zaspokojone roszczenia o zachowek oraz wykonane zapisy zwykłe i polecenia, również w przypadku, gdy podatnik spłacił długi spadkowe, zaspokoił roszczenia o zachowek lub wykonał zapisy zwykłe i polecenia po dokonaniu odpłatnego zbycia, o którym mowa w art. 10 ust. 1 pkt 8 lit. a)-c).
Stosownie do art. 22 ust. 6e ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych:
Wysokość nakładów, o których mowa w ust. 6c i 6d, ustala się na podstawie faktur VAT w rozumieniu przepisów o podatku od towarów i usług oraz dokumentów stwierdzających poniesienie opłat administracyjnych.
W świetle powyższego definicję kosztów uzyskania przychodów z tytułu odpłatnego zbycia nieruchomości lub prawa majątkowego ustawodawca precyzuje poprzez bezpośrednie wskazanie, że koszty takie stanowią udokumentowane koszty nabycia nieruchomości lub prawa majątkowego powiększone o nakłady, które zwiększyły wartość nieruchomości lub prawa majątkowego, a poczynione zostały w czasie jej posiadania.
Koszt nabycia, co do zasady, określa umowa notarialna sprzedaży, na podstawie której nabywca staje się właścicielem nieruchomości lub prawa majątkowego. Kosztem nabycia bez wątpienia będzie zatem cena jaką zapłacił nabywca zbywcy za nieruchomość będącą przedmiotem sprzedaży, niezależnie od tego czy zakup ten jest sfinansowany kredytem bankowym, czy też środki na zakup nieruchomości pochodzą z oszczędności nabywcy. Kosztem nabycia są również wydatki notarialne, czyli wydatki związane ze sporządzeniem aktu notarialnego związanego z nabyciem nieruchomości, pod warunkiem, że w istocie nabywca takie wydatki poniósł.
W doktrynie ugruntowany jest pogląd, zgodnie z którym przez nakłady na nieruchomość należy rozumieć sumę wydatków poniesionych na substancję danej nieruchomości. Uznaje się, że są to nie tylko nakłady ulepszające lub modernizujące nieruchomość, ale również nakłady o charakterze budowlanym, remontowym. Ponadto ustawa przewiduje, że wysokość nakładów zwiększających wartość nieruchomości poniesionych w czasie jej posiadania ustala się na podstawie faktur VAT w rozumieniu przepisów o podatku od towarów oraz dokumentów stwierdzających poniesienie opłat administracyjnych.
Przepisy ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych nie definiują pojęcia „nabycie”. Nie określają również, na podstawie jakiej czynności prawnej może nastąpić nabycie nieruchomości lub prawa majątkowego. Zatem pojęcie to należy rozumieć szeroko, tzn. że nabycie nieruchomości lub prawa majątkowego następuje z chwilą uzyskania prawa własności do tej nieruchomości, bez względu na charakter czynności prawnej, na podstawie której doszło do nabycia tego prawa własności.
Jak wynika z powyższych przepisów, podstawą obliczenia podatku jest dochód, stanowiący różnicę pomiędzy przychodem z odpłatnego zbycia nieruchomości lub prawa określonym zgodnie z art. 19 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych (tj. wartością wyrażoną w cenie określonej w umowie sprzedaży pomniejszoną o koszty odpłatnego zbycia), a kosztami uzyskania przychodu ustalonymi zgodnie z art. 22 ust. 6c lub art. 22 ust. 6d ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych. Tak obliczony dochód podlega opodatkowaniu 19% podatkiem dochodowym od osób fizycznych.
Stosownie do treści art. 30e ust. 4 ww. ustawy:
Po zakończeniu roku podatkowego podatnik jest obowiązany w zeznaniu podatkowym, o którym mowa w art. 45 ust. 1a pkt 3, wykazać:
1)dochody uzyskane w roku podatkowym z odpłatnego zbycia nieruchomości i praw majątkowych określonych w art. 10 ust. 1 pkt 8 lit. a)-c) i obliczyć należny podatek dochodowy od dochodu, do którego nie ma zastosowania art. 21 ust. 1 pkt 131, lub
2)dochody, o których mowa w art. 21 ust. 1 pkt 131.
Z kolei, jak stanowi art. 30e ust. 5 ww. ustawy:
Dochodu z odpłatnego zbycia nieruchomości i praw majątkowych określonych w art. 10 ust. 1 pkt 8 lit. a)-c) nie łączy się z dochodami (przychodami) z innych źródeł.
Stosownie do art. 45 ust. 1a pkt 3 ww. ustawy:
W terminie określonym w ust. 1 podatnicy są obowiązani składać urzędom skarbowym odrębne zeznania, według ustalonych wzorów, o wysokości osiągniętego w roku podatkowym dochodu (poniesionej straty) z odpłatnego zbycia nieruchomości i praw majątkowych opodatkowanych na zasadach określonych w art. 30e.
Stosownie do art. 6 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych:
Małżonkowie podlegają odrębnemu opodatkowaniu od osiąganych przez nich dochodów.
Natomiast w myśl art. 6 ust. 2 ww. ustawy:
Małżonkowie podlegający obowiązkowi podatkowemu, o którym mowa w art. 3 ust. 1, pozostający w związku małżeńskim i we wspólności majątkowej:
1) przez cały rok podatkowy albo
2) od dnia zawarcia związku małżeńskiego do ostatniego dnia roku podatkowego - w przypadku gdy związek małżeński został zawarty w trakcie roku podatkowego
- mogą być, z zastrzeżeniem ust. 8, na wspólny wniosek wyrażony w zeznaniu podatkowym, opodatkowani łącznie od sumy swoich dochodów określonych zgodnie z art. 9 ust. 1 i 1a, po uprzednim odliczeniu, odrębnie przez każdego z małżonków, kwot pomniejszających dochód; w tym przypadku podatek określa się na imię obojga małżonków w podwójnej wysokości podatku obliczonego od połowy łącznych dochodów małżonków.
W przypadku dochodów z odpłatnego zbycia nieruchomości lub ich części oraz udziału w nieruchomości i praw majątkowych wymienionych w art. 10 ust. 1 pkt 8 lit. a)-c) ww. ustawy, nie znajduje zastosowania art. 6 ust. 2 ww. ustawy, ponieważ dochody z tego tytułu zostały wyłączone z możliwości łącznego opodatkowania. Oznacza to, że podatnikiem podatku dochodowego od osób fizycznych z tego tytułu jest odrębnie każdy z małżonków, a nie małżonkowie łącznie. Obowiązek podatkowy obciąża zatem każdego z małżonków z osobna. Skoro każdy z małżonków jest odrębnie podatnikiem podatku dochodowego od przychodów uzyskanych z tytułu odpłatnego zbycia, o których mowa w art. 10 ust. 1 pkt 8 lit. a)-c) ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, to każdy z nich zobowiązany jest do rozliczenia połowy przychodu uzyskanego ze sprzedaży nieruchomości lub prawa majątkowego (udziału) stanowiącej majątek wspólny małżeński i wyliczenia należnego podatku dochodowego.
Mając na uwadze powyżej powołane przepisy wskazać należy, że w przypadku odpłatnego zbycia nieruchomości lub prawa majątkowego wchodzącej w skład majątku wspólnego małżonków, każdy z małżonków jako odrębny podatnik podatku dochodowego od osób fizycznych zobowiązany jest do rozliczenia połowy przychodu uzyskanego z odpłatnego zbycia nieruchomości lub prawa majątkowego stanowiącej majątek wspólny małżeński i wyliczenia należnego podatku dochodowego.
W związku z tym, że w przedmiotowej sprawie przychodem podlegającym opodatkowaniu podatkiem dochodowym od osób fizycznych jest przychód z odpłatnego zbycia spółdzielczego własnościowego prawa do lokalu mieszkalnego wraz ze związanym z nim wkładem budowlanym w części odpowiadającej udziałowi nabytemu w 2023 r. wchodzącego w skład majątku wspólnego Pana i Pana żony, wskazać należy, że uzyskał Pan przychód podlegający opodatkowaniu podatkiem dochodowym od osób fizycznych odpowiadający połowie ceny sprzedaży ww. udziału podlegającego opodatkowaniu podatkiem dochodowym od osób fizycznych, przy uwzględnieniu równego udziału małżonków w majątku wspólnym.
Odnosząc się do Pana wątpliwości dotyczących ustalenia kosztów uzyskania przychodu związanych z odpłatnym zbyciem spółdzielczego własnościowego prawa do lokalu mieszkalnego wraz ze związanym z nim wkładem budowlanym podkreślić należy, że z treści przytoczonego przepisu art. 22 ust. 6c ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych jednoznacznie wynika, że do kosztów uzyskania przychodów z tytułu odpłatnego zbycia nieruchomości zaliczyć można jedynie wydatki, które podatnik poniósł na nabycie (wytworzenie) nieruchomości, bądź też ewentualnie nakłady, które poniósł w trakcie posiadania nieruchomości, a które zwiększą jej wartość.
Ponieważ umowa świadczenia w miejsce wykonania (datio in slolutum) ma charakter odpłatnej umowy rozporządzającej, gdyż wierzyciel w miejsce dotychczasowego roszczenia uzyskuje inne, zastosowanie znajdzie tu art. 22 ust. 6c ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych.
W tym miejscu należy wskazać, że prawo do pomniejszenia dochodu o koszty nabycia nieruchomości lub prawa majątkowego mają oboje małżonkowie w proporcji, w jakiej przysługuje im prawo do udziału w zysku z tytułu odpłatnego zbycia nieruchomości lub prawa majątkowego. W przypadku braku przeciwnego dowodu należy przyjąć, że prawa do udziału w zysku są równe (po 50%).
Po zakończeniu roku podatkowego jest Pan zobowiązany złożyć zeznanie podatkowe, o którym mowa w art. 45 ust. 1a pkt 3 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych (PIT-39), w którym wykaże przychód, koszty uzyskania przychodu i dochód w ww. proporcji i obliczyć należny podatek dochodowy. Zatem fakt, iż spółdzielcze własnościowe prawo do lokalu mieszkalnego wraz ze związanym z nim wkładem budowlanym stanowiło (tj. przed zawarciem przez Pana drugiego związku małżeńskiego oraz włączeniem do majątku małżonków w drodze umowy darowizny do majątku wspólnego) Pana majątek odrębny (spółdzielcze własnościowe prawo do lokalu mieszkalnego wraz ze związanym z nim wkładem budowlanym - nabyte odpowiednio w udziałach w 2015 r. i w 2023 r.), a następnie przed odpłatnym zbyciem zostało darowane do wspólności małżeńskiej, ma wpływ na sposób wyliczenia dochodu do opodatkowania z tytułu odpłatnego zbycia spółdzielczego własnościowego prawa do lokalu mieszkalnego wraz ze związanym z nim wkładem budowlanym przez Pana.
Jednocześnie ustawową przesłanką niezbędną do uznania wydatków za koszty uzyskania przychodu jest odpłatne zbycie nieruchomości lub prawa majątkowego. Przy czym, określając koszt uzyskania przychodu, co do zasady należy brać pod uwagę te wydatki, które mają bezpośredni wpływ na uzyskany przychód. Dlatego udokumentowane koszty nabycia mogą podlegać odliczeniu od przychodów wyłącznie w części odpowiadającej (w tym proporcjonalnie) odpłatnie zbytemu udziałowi w nieruchomości lub prawie majątkowym.
Przenosząc zatem powyższe uregulowania na grunt rozpatrywanej sprawy stwierdzić należy, że do kosztów uzyskania przychodu – w rozumieniu art. 22 ust. 6c ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych – z tytułu dokonanej sprzedaży spółdzielczego własnościowego prawa do lokalu mieszkalnego wraz ze związanym z nim wkładem budowlanym, ma Pan prawo zaliczyć jako koszty jego nabycia nominalną wartość wierzytelności, która wygasła w wyniku przeniesienia na Pana udziału w spółdzielczym własnościowym prawie do lokalu mieszkalnego wraz ze związanym z nim wkładem budowlanym, w ramach zawartej umowy świadczenia w miejsce wykonania (datio in solutum) w zamian za zwolnienie z długu byłej żony, powstałego w związku z podziałem majątku dorobkowego (wspólnego), w części przypadającej na uzyskany przez Pana przychód podlegający opodatkowaniu podatkiem dochodowym od osób fizycznych odpowiadający połowie ceny sprzedaży udziału podlegającego opodatkowaniu podatkiem dochodowym od osób fizycznych.
Prawo do pomniejszenia dochodu o koszty nabycia nieruchomości lub prawa majątkowego mają oboje małżonkowie w proporcji, w jakiej przysługuje im prawo do udziału w przychodzie z tytułu odpłatnego zbycia nieruchomości lub prawa majątkowego.
Zatem, stanowisko Pana w zakresie prawa do rozpoznania kosztów uzyskania przychodu w kwocie równowartej wierzytelności spłaty byłej małżonki związanej z podziałem majątku wspólnego, która wygasła w związku z przeniesieniem na Pana udziału ½ w zbywanym spółdzielczym własnościowym prawie do lokalu mieszkalnego wraz ze związanym z nim wkładem budowlanym należało uznać za nieprawidłowe.
Dodatkowe informacje
Informacja o zakresie rozstrzygnięcia
Interpretacja dotyczy stanu faktycznego, który Pan przedstawił i stanu prawnego, który obowiązywał w dacie zaistnienia zdarzenia.
Należy zastrzec, że interpretacja dotyczy tylko sprawy będącej przedmiotem wniosku w kontekście przedstawionych pytań i własnego stanowiska, natomiast nie rozstrzyga innych kwestii wynikających z opisu sprawy, które nie były przedmiotem pytania i własnego stanowiska w sprawie oceny prawnej.
Organ podkreśla, że procedura wydawania indywidualnych interpretacji przepisów prawa podatkowego nie podlega regułom przewidzianym dla postępowania podatkowego, czy kontrolnego. Organ wydający interpretacje opiera się wyłącznie na opisie stanu faktycznego lub zdarzenia przyszłego przedstawionego we wniosku – nie prowadzi postępowania dowodowego. Postępowanie w sprawie wydania interpretacji indywidualnej ma na celu wyjaśnienie wątpliwości co do sposobu zastosowania przepisów prawa podatkowego materialnego do określonego stanu faktycznego lub zdarzenia przyszłego. Przedmiotem interpretacji wydanej na podstawie art. 14b ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. Ordynacja podatkowa (t. j. Dz. U. z 2025 r. poz. 111 ze zm.) jest sam przepis prawa. Rolą postępowania w sprawie wydania indywidualnej interpretacji przepisów podatkowych nie jest ustalanie stanu faktycznego (zdarzenia przyszłego), stanowi to bowiem domenę ewentualnego postępowania podatkowego. To na podatniku ciąży obowiązek udowodnienia w toku tego postępowania okoliczności faktycznych, z których wywodzi on dla siebie korzystne skutki prawne. Organ nie prowadzi postępowania dowodowego, ograniczając się do analizy okoliczności podanych we wniosku. W stosunku do tych okoliczności wyraża swoje stanowisko, które zawsze musi być jednak ustosunkowaniem się do poglądu (stanowiska) prezentowanego w danej sprawie przez wnioskodawcę.
Wskazać należy, że interpretacje prawa podatkowego wydawane są w indywidualnej sprawie zainteresowanego, co wynika z art. 14b § 1 ustawy Ordynacja podatkowa, w związku z czym, niniejsza interpretacja jest wiążąca dla Pana jako osoby występującej z wnioskiem, nie wywiera natomiast skutku prawnego dla innych osób (np. Pana żony).
Wskazać także należy, iż przedstawione we wniosku orzeczenia sądów administracyjnych, zostały wydane w indywidualnych sprawach w określonych, odrębnych stanach faktycznych i tylko do nich się odnoszą. Natomiast organy, mimo że w ocenie indywidualnych spraw podatników posiłkują się wydanymi rozstrzygnięciami, to nie mają możliwości zastosowania ich wprost. Nie są wiążące dla tut. Organu, który wydał przedmiotową interpretację indywidualną. Każdą sprawę Organ podatkowy jest zobowiązany traktować indywidualnie.
W odniesieniu do powołanych przez Pana interpretacji indywidualnych także należy stwierdzić, że zostały również wydane w indywidualnych sprawach i nie są wiążące dla Organu wydającego przedmiotową interpretację. Powołane interpretacje nie stanowią źródła prawa, wiążą bowiem strony w konkretnych indywidualnych sprawach, więc zawartych w nich stanowisk organu podatkowego nie można wprost przenosić na grunt innej sprawy. Każdą sprawę tut. Organ jest zobowiązany rozpatrywać indywidualnie.
W odniesieniu do wskazanych przez Pana we własnym stanowisku kwoty wyjaśniam, że wydając interpretacje w trybie art. 14b ustawy Ordynacja podatkowa nie odnoszę się do kwot i nie dokonuję wyliczeń. Zgodnie bowiem z zasadą samoopodatkowania, obowiązującą w polskim systemie podatkowym, na podatniku spoczywa obowiązek dokonania oceny własnej sytuacji prawnopodatkowej, a po jej dokonaniu zachowania się zgodnie z przepisami prawa podatkowego, bowiem prawidłowość takiego wyliczenia podlega weryfikacji przez organ podatkowy w postępowaniu podatkowym.
Pouczenie o funkcji ochronnej interpretacji
·Funkcję ochronną interpretacji indywidualnych określają przepisy art. 14k-14nb ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. – Ordynacja podatkowa (t. j. Dz. U. z 2025 r. poz. 111 ze zm.). Interpretacja będzie mogła pełnić funkcję ochronną, jeśli Pana sytuacja będzie zgodna (tożsama) z opisem stanu faktycznego lub zdarzenia przyszłego i zastosuje się Pan do interpretacji.
·Zgodnie z art. 14na § 1 Ordynacji podatkowej:
Przepisów art. 14k-14n Ordynacji podatkowej nie stosuje się, jeśli stan faktyczny lub zdarzenie przyszłe będące przedmiotem interpretacji indywidualnej jest elementem czynności, które są przedmiotem decyzji wydanej:
1) z zastosowaniem art. 119a;
2) w związku z wystąpieniem nadużycia prawa, o którym mowa w art. 5 ust. 5 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług;
3) z zastosowaniem środków ograniczających umowne korzyści.
·Zgodnie z art. 14na § 2 Ordynacji podatkowej:
Przepisów art. 14k-14n nie stosuje się, jeżeli korzyść podatkowa, stwierdzona w decyzjach wymienionych w § 1, jest skutkiem zastosowania się do utrwalonej praktyki interpretacyjnej, interpretacji ogólnej lub objaśnień podatkowych.
Pouczenie o prawie do wniesienia skargi na interpretację
Ma Pan prawo do zaskarżenia tej interpretacji indywidualnej do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego. Zasady zaskarżania interpretacji indywidualnych reguluje ustawa z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi (t. j. Dz. U. z 2024 r. poz. 935 ze zm.; dalej jako „PPSA”).
Skargę do Sądu wnosi się za pośrednictwem Dyrektora KIS (art. 54 § 1 PPSA). Skargę należy wnieść w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia interpretacji indywidualnej (art. 53 § 1 PPSA):
·w formie papierowej, w dwóch egzemplarzach (oryginał i odpis) na adres: Krajowa Informacja Skarbowa, ul. Warszawska 5, 43-300 Bielsko-Biała (art. 47 § 1 PPSA), albo
·w formie dokumentu elektronicznego, w jednym egzemplarzu (bez odpisu), na adres Krajowej Informacji Skarbowej na platformie ePUAP: /KIS/wnioski albo /KIS/SkrytkaESP (art. 47 § 3 i art. 54 § 1a PPSA).
Skarga na interpretację indywidualną może opierać się wyłącznie na zarzucie naruszenia przepisów postępowania, dopuszczeniu się błędu wykładni lub niewłaściwej oceny co do zastosowania przepisu prawa materialnego. Sąd jest związany zarzutami skargi oraz powołaną podstawą prawną (art. 57a PPSA).
Podstawa prawna dla wydania interpretacji
Podstawą prawną dla wydania tej interpretacji jest art. 13 § 2a oraz art. 14b § 1 Ordynacji podatkowej.
