Interpretacja indywidualna

– stanowisko prawidłowe

Szanowny Panie,

stwierdzam, że Pana stanowisko w sprawie oceny skutków podatkowych opisanego zdarzenia przyszłego w podatku dochodowym od osób fizycznych jest prawidłowe.

Zakres wniosku o wydanie interpretacji indywidualnej

10 czerwca 2025 r. wpłynął Pana wniosek o wydanie interpretacji indywidualnej w zakresie podatku dochodowego od osób fizycznych, dotyczący skutków podatkowych zawarcia ugody z Bankiem. Wniosek został uzupełniony w dniach 25 czerwca i 29 lipca 2025 r. (daty wpływu). Treść wniosku jest następująca:

Opis zdarzenia przyszłego

Wnioskodawca, polski rezydent, podlegający nieograniczonemu obowiązkowi podatkowemu w Polsce, zawarł w okresie trwania małżeństwa, tj. w dniu (...) 2008 r. z bankiem X. z siedzibą w (...) (dalej: „Bank”) umowę o kredyt hipoteczny dla osób fizycznych waloryzowany kursem CHF nr (...) (dalej „Umowa”) z przeznaczeniem na zakup działki budowlanej z zamiarem budowy domu dla zaspokojenia własnych potrzeb mieszkaniowych. Wnioskodawca jest współkredytobiorcą tej umowy, jednakże niniejszy wniosek składa wyłącznie we własnym imieniu.

Bank wypłacił Kredytobiorcy kwotę 170.000 PLN, co stanowiło równowartość 84.112,61CHF. Wnioskodawca oświadcza, że przeznaczeniem kredytu był zakup działki, na której Wnioskodawca planował budowę domu mieszkalnego celem zaspokojenia własnych potrzeb mieszkaniowych. Budowa domu sfinansowana miała być ze środków własnych. Wnioskodawca podjął szereg działań zmierzających do realizacji ww. inwestycji, czego przejawem była m.in. budowa odcinka sieci wodociągowej i kanalizacji sanitarnej (pozwolenie na budowę zatwierdzone decyzją nr (...), zgłoszenie robót budowlanych z (...) 2013 r.), uzyskanie warunków przyłączenia odbiorczych urządzeń, instalacji lub sieci do sieci elektroenergetycznej, wybudowanie altany drewnianej dla celów składowania materiałów budowlanych, itp. Niestety, z uwagi na narastający w małżeństwie Wnioskodawcy konflikt, a ostatecznie orzeczony w (...) 2016 r. wyrokiem Sądu Okręgowego w (...) rozwód, do wybudowania domu na nieruchomości nigdy nie doszło. Działka 1/1 (tj. nieruchomość, na której nabycie zaciągnął kredyt) położona jest w Polsce, w miejscowości Y, dla której Sąd Rejonowy (...) prowadzi KW nr (...). Nieruchomość objęta jest postanowieniami miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego i znajduje się w strefie zabudowy mieszkaniowej jednorodzinnej (uchwała Rady Gminy (...) nr (...) z (...) 2005 r.).

Kredyt został zabezpieczony w postaci hipoteki ustanowionej na zakupionej działce; Wnioskodawca nie korzystał z zaniechania poboru podatku od kwot umorzonych wierzytelności z tytułu kredytu mieszkaniowego zaciągniętego na realizację innej niż określona w niniejszym wniosku inwestycji. Bank, z którym zawarta została umowa kredytu hipotecznego w 2008 r. jest podmiotem, którego działalność podlega nadzorowi państwowego organu nadzoru nad rynkiem finansowym, uprawnionym do udzielania kredytów na podstawie odrębnych ustaw regulujących zasady funkcjonowania takich podmiotów.

Nominalna kwota kredytu (tj. 170.000,00 zł) została Bankowi spłacona ok. 2 lata temu zł. Na dzień złożenia niniejszego wniosku, zadłużenie Kredytobiorców z tytułu niespłaconego kredytu wynosi jednak 37.252,61 CHF, co po przeliczeniu na PLN po kursie średnim 4,5628 zł według tabeli kursów średnich walut obcych nr (...) z dnia 2025-06-09 wynosi 169.976,21 PLN. Umowa kredytu zawierała klauzule niedozwolone, które obecnie w tożsamych przypadkach stanowią podstawę stwierdzania nieważności podobnych umów przez Sądy. W związku z powyższym pomiędzy Stronami powstał spór dotyczący skuteczności poszczególnych postanowień umownych i całej Umowy (oraz jej ważności).

W wyniku wydawanych wyroków sądowych stwierdzających nieważność umowy, co do zasady, każdej ze stron umowy kredytu przysługuje roszczenie o zwrot świadczeń pieniężnych spełnionych w wykonaniu tej umowy. Tym samym, strony umowy kredytu powinny dokonać zwrotu otrzymanych kwot (świadczeń) jako świadczeń nienależnych w rozumieniu art. 410 Kodeksu Cywilnego, tj. Kredytobiorca powinien dokonać zwrotu pierwotnie otrzymanej od Banku kwoty kapitału kredytu w PLN, a Bank powinien dokonać zwrotu wszelkich płatności otrzymanych od Kredytobiorcy w okresie trwania umowy kredytu. Kredytobiorca zawarł umowę kredytu, na mocy której Bank wypłacił kwotę 170.000 PLN.

Na dzień składania niniejszego wniosku, Kredytobiorca spłacił na rzecz Banku równowartość kwoty: 217.221,48 złotych, w związku z czym Bank powinien dokonać na jego rzecz zwrotu kwoty nie mniejszej niż 47.221,48 złotych. Kredytobiorca nie pozwał dotąd Banku, ani o stwierdzenie nieważności Umowy, ani o zapłatę, jednakże rozważa ww. ruch. Bank mając świadomość występowania w umowie klauzul niedozwolonych, przedstawił Kredytobiorcy propozycję ugody pozasądowej nr (...) („Ugoda”), zakładającej, że „zamiarem Stron jest polubowne rozstrzygnięcie sporu lub zapobieżenie sporowi o ważność i skuteczność Umowy oraz jej poszczególnych postanowień” oraz „uchylenie niepewności co do roszczeń Stron związanych zawarciem i wykonywaniem Umowy”. Co istotne Ugoda powyższa zakłada, że:

1)strony zmieniają walutę zadłużenia na PLN, a nadto szczegółowo opisuje sposób i zasady dokonanego przewalutowania;

2)Bank umorzy Wnioskodawcy kwotę kredytu pozostałą do spłaty (Wnioskodawca nazywa na potrzeby wniosku tę kwotę „Kwotą umorzenia”), przy czym wg postanowień Ugody kwota ta wynosi obecnie 169.976,21 PLN;

3)Bank dodatkowo zwróci na rzecz Kredytobiorcy kwotę 44.000 zł, którą na potrzeby niniejszego wniosku nazywa się „Kwotą zwrotu”.

Z dokumentu towarzyszącego ugodzie („Pytania i odpowiedzi”) wynika jednak, że jest to nadwyżka z tytułu spłaconego kredytu w związku z przeliczeniem zadłużenia na warunkach ugody. W treści proponowanej przez Bank Ugody brak jest jednoznacznego zapisu, z którego wprost wynikałoby, że kwota 44.000 zł to: zwrot wpłaconych przez Wnioskodawcę własnych środków tytułem rat kapitałowo-odsetkowych, albo zwrot środków nienależnie pobranych przez Bank z tytułu realizacji umowy z klauzulami abuzywnymi. Wskazano jedynie, że kwota 44.000 zł zostanie przekazana kredytobiorcy na wskazany rachunek bankowy po podpisaniu ugody. Nie podano jednak podstawy prawnej, księgowej ani ekonomicznej. Jest to jednak kwota pozostała po przeliczeniu wpłat według założeń ugody (tj. uprzednio nadpłacona przez kredytobiorcę w związku z realizacją Umowy kredytu zawierającej klauzule abuzywne). Ponadto, proponowana przez Bank kwota zwrotu jest wartością niższą niż kwota, która przysługiwałaby Kredytobiorcy w razie wygranej w sporze sądowym.

Niezależnie od powyższych Bank pouczył w treści projektu Ugody o tym, że:

1)w wyniku zwolnienia z długu (umorzenia) w odniesieniu do kwoty wskazanej w § 1 ust. 4 Ugody powstaje przychód, a Bank wypełniając obowiązek informacyjny wystawi z tego tytułu PIT 11, przy czym po złożeniu przez Wnioskodawcę oświadczenia, którego wzór stanowi Załącznik do projektu Ugody, pod warunkiem spełnienia przez Wnioskodawcę wymagań, o których mowa w rozporządzeniu Ministra z Finansów dnia 11 marca 2022 r. w sprawie zaniechania poboru podatku dochodowego od niektórych dochodów (przychodów) pobór tego podatku zostanie zaniechany;

2)w wyniku zwrotu, po stronie Kredytobiorcy nie powstaje przychód podatkowy, w związku z czym na Banku nie ciąży obowiązek informacyjny, tj. obowiązek przygotowania informacji PIT – dla kwoty zwrotu.

Powyższa Ugoda nie została jeszcze podpisania ( zdarzenie przyszłe i niepewne), a jej warunki nie są ostatecznie ustalone. Jednocześnie Wnioskodawca zaznacza, że negocjacje dotyczą wyłącznie kwoty zwrotu, a Bank nie dopuszcza negocjacji pozostałych postanowień Ugody.

Uzupełnienie wniosku

Kredyt został zaciągnięty na zakup działki budowlanej pod budowę domu mieszkalnego dla własnych celów mieszkaniowych. Jest to cel określony w art. 21 ust. 25 pkt 1 lit. c i d ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych. Umowa kredytowa w § 1 ust. 1 wskazuje cel: „Zakup prawa własności działki gruntu nr 1/1 położonej w miejscowości Y.” Kredyt został zaciągnięty na realizację jednej inwestycji mieszkaniowej.

Wszyscy kredytobiorcy (dwie osoby) odpowiadają solidarnie za spłatę kredytu. Wszystkie spłaty są realizowane przez Wnioskodawcę z jego rachunku osobistego. Umorzenie przez Bank będzie dotyczyć całego zadłużenia i wszystkich współkredytobiorców – zobowiązanie wygaśnie w całości wobec każdego z nich.

W przypadku pozytywnej interpretacji Wnioskodawca planuje zawarcie ugody z Bankiem jeszcze w 2025 roku.

Umorzeniu podlegać będzie kapitał pozostały do spłaty w wysokości 169.976,21 zł oraz naliczone odsetki za okres do dnia podpisania ugody – maksymalnie 35 zł.

Kwota 44.000 zł, wskazana w projekcie ugody jako „Kwota zwrotu”, stanowi środki, które wcześniej zostały wpłacone przez Wnioskodawcę na spłatę rat kapitałowo-odsetkowych. Kwota ta stanowi nadpłatę wynikającą z przeliczenia kredytu na warunkach ugody – choć nie została wprost sklasyfikowana jako zwrot nienależnych świadczeń, z kontekstu dokumentów wynika, że faktycznie pokrywa się z taką kategorią.

Kwota 44.000 zł mieści się w kwocie, którą Wnioskodawca przekazał na rzecz Banku w ramach spłaty kredytu.

Pytanie

1)Czy w świetle § 1 pkt 2 lit. a rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 11 marca 2022 r. w sprawie zaniechania poboru podatku dochodowego od niektórych dochodów (Dz.U. 2022 poz. 617), kwota umorzenia zobowiązania przez Bank nie będzie podlegać opodatkowaniu podatkiem dochodowym od osób fizycznych?

2)Czy w opisanym zdarzeniu przyszłym kwota 44.000 zł, którą Bank zwróci w wyniku zawarcia ugody, będzie stanowiła przychód podlegającego opodatkowaniu podatkiem dochodowym od osób fizycznych?

Pana stanowisko w sprawie

Stanowisko dotyczące pytania nr 1:

W ocenie Wnioskodawcy, w opisanym stanie faktycznym zaistniały przesłanki do zaniechania pobrania podatku dochodowego wymienione w rozporządzeniu Ministra Finansów z dnia 11 marca 2022 r. w sprawie zaniechania poboru podatku dochodowego od niektórych dochodów (przychodów). Uzasadnienie: Kwota umorzonego zadłużenia spełnia warunki określone w § 1 i 3 rozporządzenia Ministra Finansów z 11 marca 2022 r., gdyż:

-kredyt został zaciągnięty przed 15 stycznia 2015 r. przez podmiot objęty nadzorem KNF,

-został przeznaczony na cele mieszkaniowe i zabezpieczony hipoteką,

-zaciągnięty kredyt był waloryzowany walutą szwajcarską CHF,

-nie był wykorzystywany na inne cele niż wskazane w art. 21 ust. 25 pkt 1 ustawy PIT i dotyczył zaspokojenia potrzeby mieszkaniowej jednego gospodarstwa domowego,

-Wnioskodawca nie korzystał z zaniechania poboru podatku w żadnym przypadku.

W związku z powyższym, umorzona kwota nie będzie skutkować obowiązkiem podatkowym.

Stanowisko dotyczące pytania nr 2:

Kwota 44.000 PLN stanowi zwrot środków nienależnie pobranych przez Bank w trakcie realizacji nieważnej (wskutek abuzywności) umowy kredytowej. Z tego tytułu nie dochodzi do przysporzenia majątkowego po stronie Wnioskodawcy. Wnioskodawca stoi zatem na stanowisku, że wypłata kwoty 44.000 PLN nie podlega opodatkowaniu i nie stanowi przychodu z żadnego ze źródeł wskazanych w art. 10 ustawy PIT.

Zwrot nadpłaconych środków nie jest traktowany jako dochód w rozumieniu art. 11 ust. 1 ustawy PIT, gdyż nie ma charakteru definitywnego przyrostu majątkowego, lecz stanowi kompensatę środków uprzednio nienależnie świadczonych.

Ocena stanowiska

Stanowisko, które przedstawił Pan we wniosku jest prawidłowe.

Uzasadnienie interpretacji indywidualnej

W myśl art. 9 ust. 1 ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (t. j. Dz. U. z 2025 r. poz. 163 ze zm.):

Opodatkowaniu podatkiem dochodowym podlegają wszelkiego rodzaju dochody, z wyjątkiem dochodów wymienionych w art. 21, 52, 52a i 52c oraz dochodów, od których na podstawie przepisów Ordynacji podatkowej zaniechano poboru podatku.

Powołany przepis wyraża tzw. zasadę powszechności opodatkowania. Regułą jest, że każdy dochód osiągnięty przez osobę fizyczną podlega opodatkowaniu, wyjątkiem zaś jest sytuacja, gdy dochód opodatkowaniu nie podlega. Wyjątki od omawianej zasady dotyczą:

•dochodów, które zostały wprost wymienione przez ustawodawcę w art. 21, 52, 52a i 52c ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych jako zwolnione z podatku oraz

•dochodów, od których zaniechano poboru podatku w drodze rozporządzenia ministra właściwego do spraw finansów publicznych wydanego na podstawie art. 22 ustawy Ordynacja podatkowa (rozporządzenie takie może być wydane w przypadkach uzasadnionych interesem publicznym lub ważnym interesem podatników).

Stosownie do art. 9 ust. 2 ww. ustawy:

Dochodem ze źródła przychodów, jeżeli przepisy art. 23o, art. 23u, art. 24-24b, art. 24c, art. 24e, art. 30ca, art. 30da oraz art. 30f nie stanowią inaczej, jest nadwyżka sumy przychodów z tego źródła nad kosztami ich uzyskania osiągnięta w roku podatkowym. Jeżeli koszty uzyskania przekraczają sumę przychodów, różnica jest stratą ze źródła przychodów.

Jak stanowi art. 11 ust. 1 ww. ustawy:

Przychodami, z zastrzeżeniem art. 14-15, art. 17 ust. 1 pkt 6, 9, 10 w zakresie realizacji praw wynikających z pochodnych instrumentów finansowych, pkt 11, art. 19, art. 25b, art. 30ca, art. 30da i art. 30f, są otrzymane lub postawione do dyspozycji podatnika w roku kalendarzowym pieniądze i wartości pieniężne oraz wartość otrzymanych świadczeń w naturze i innych nieodpłatnych świadczeń.

Jak wynika z powołanego przepisu, ustawodawca przyjął zasadę, że przychodem są:

•pieniądze i wartości pieniężne, które zostały otrzymane przez podatnika – tj. takie pieniądze i wartości pieniężne, które podatnik rzeczywiście „dostał, odebrał, zainkasował, objął w posiadanie”;

•pieniądze i wartości pieniężne, które zostały postawione do dyspozycji podatnika – tj. takie przysporzenia, które zostały mu faktycznie udostępnione/przekazane do odbioru; takie pieniądze i środki pieniężne, które podatnik ma możliwość włączyć do swojego władztwa, a więc ma możliwość skorzystania z tychże pieniędzy i wartości pieniężnych i nie jest to uzależnione od dodatkowej zgody osoby stawiającej określone pieniądze i wartości pieniężne do dyspozycji podatnika.

Pojęcie przychodu wiąże się zatem z przysporzeniem majątkowym po stronie podatnika, z wartością wchodzącą do jego majątku. Przychodami w rozumieniu art. 11 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych mogą być tylko takie świadczenia, które nie mają charakteru zwrotnego. Skoro bowiem przychód jest określonym przyrostem majątkowym po stronie podatnika, jego otrzymanie musi mieć charakter definitywny. Za przychody należy zatem uznać każdą formę przysporzenia majątkowego, zarówno formę pieniężną jak i niepieniężną, w tym nieodpłatne świadczenia otrzymane przez podatnika. Dla celów podatkowych przyjmuje się, że nieodpłatne świadczenie obejmuje każde działanie lub zaniechanie na rzecz innej osoby oraz wszystkie zdarzenia prawne i zdarzenia gospodarcze w działalności podmiotów, których skutkiem jest przysporzenie majątku innej osoby, mające konkretny wymiar finansowy.

Źródła przychodów zostały określone przez ustawodawcę w art. 10 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych. Zgodnie z art. 10 ust. 1 pkt 9 ustawy:

Źródłem przychodów są inne źródła.

Stosownie do art. 20 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych:

Za przychody z innych źródeł, o których mowa w art. 10 ust. 1 pkt 9, uważa się w szczególności: kwoty wypłacone po śmierci członka otwartego funduszu emerytalnego wskazanej przez niego osobie lub członkowi jego najbliższej rodziny, w rozumieniu przepisów o organizacji i funkcjonowaniu funduszy emerytalnych, kwoty uzyskane z tytułu zwrotu z indywidualnego konta zabezpieczenia emerytalnego oraz wypłaty z indywidualnego konta zabezpieczenia emerytalnego, w tym także dokonane na rzecz osoby uprawnionej na wypadek śmierci oszczędzającego, zasiłki pieniężne z ubezpieczenia społecznego, alimenty, stypendia, świadczenia otrzymane z tytułu umowy o pomocy przy zbiorach, dotacje (subwencje) inne niż wymienione w art. 14, dopłaty, nagrody i inne nieodpłatne świadczenia nienależące do przychodów określonych w art. 12-14 i art. 17.

Użycie w powyższym przepisie sformułowania „w szczególności” wskazuje, że definicja przychodów z innych źródeł ma charakter otwarty i nie ma przeszkód, aby do tej kategorii zaliczyć również przychody inne niż wymienione wprost w przepisie art. 20 ust. 1 ww. ustawy. O przychodzie podatkowym z innych źródeł będziemy mówić w każdym przypadku, kiedy u podatnika wystąpią realne korzyści majątkowe.

Instytucja kredytu uregulowana została przepisami ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. Prawo bankowe (t. j. Dz. U. z 2024 r. poz. 1646 ze zm.). Zgodnie z treścią art. 69 ust. 1 tej ustawy:

Przez umowę kredytu bank zobowiązuje się oddać do dyspozycji kredytobiorcy na czas oznaczony w umowie kwotę środków pieniężnych z przeznaczeniem na ustalony cel, a kredytobiorca zobowiązuje się do korzystania z niej na warunkach określonych w umowie, zwrotu kwoty wykorzystanego kredytu wraz z odsetkami w oznaczonych terminach spłaty oraz zapłaty prowizji od udzielonego kredytu.

Otrzymanie kredytu i jego spłata na warunkach przewidzianych w umowie kredytowej są obojętne podatkowo. Przychód po stronie kredytobiorcy pojawia się w przypadku, kiedy dochodzi do umorzenia kredytu, jego części lub odsetek. Wtedy bowiem kredytobiorca osiąga konkretne przysporzenie majątkowe (przychód w rozumieniu ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych).

Zgodnie natomiast z definicją dochodu jest nim nadwyżka przychodów ze źródła nad kosztami jego uzyskania. Pojęciem pierwotnym dla dochodu jest więc pojęcie przychodu. Ten z kolei definiowany jest przez ustawodawcę, czemu dał wyraz w art. 11 ust. 1, jako otrzymane lub postawione do dyspozycji podatnika w roku kalendarzowym pieniądze i wartości pieniężne oraz wartość otrzymanych świadczeń w naturze i innych nieodpłatnych świadczeń. Niemniej jednak z definicji tej wywieść można również, że za przychody podatkowe mogą być uznane tylko takie świadczenia, które są określonym przyrostem majątkowym (zarówno zwiększającym aktywa, jak i zmniejszającym pasywa) o charakterze definitywnym, nie mające charakteru zwrotnego.

Kwestia zaniechania podatku od kwoty umorzonych wierzytelności została uregulowana w § 1 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 11 marca 2022 r. w sprawie zaniechania poboru podatku dochodowego od niektórych dochodów (przychodów) związanych z kredytem hipotecznym udzielonym na cele mieszkaniowe (t. j. Dz. U. z 2024 r. poz. 102 ze zm.):

1.)Zarządza się zaniechanie poboru podatku dochodowego od osób fizycznych od kwot:

1)umorzonych osobie fizycznej wierzytelności z tytułu kredytu mieszkaniowego, w przypadku gdy:

a)kredyt mieszkaniowy został zaciągnięty na realizację jednej inwestycji mieszkaniowej, a w przypadku więcej niż jednego kredytu mieszkaniowego - gdy kredyty mieszkaniowe zostały zaciągnięte na realizację wyłącznie jednej inwestycji mieszkaniowej, oraz

b)osoba fizyczna będąca stroną umowy kredytu mieszkaniowego nie korzystała z zaniechania poboru podatku od kwot umorzonych wierzytelności z tytułu kredytu mieszkaniowego zaciągniętego na realizację innej niż określona w lit. a inwestycji mieszkaniowej;

2)otrzymanych przez osobę fizyczną świadczeń z tytułu kredytu mieszkaniowego udzielonego w walucie obcej lub w złotych, lecz nominowanego lub indeksowanego do waluty obcej, w związku z powstaniem przychodu z tytułu zastosowania ujemnego oprocentowania.

2.)Kwoty wierzytelności, o których mowa w ust. 1 pkt 1, obejmują:

1)kwoty kredytu mieszkaniowego (kapitału);

2)odsetki, w tym odsetki skapitalizowane, i prowizje;

3)opłaty, jeżeli ich poniesienie przez kredytobiorcę było niezbędne do zawarcia umowy kredytu mieszkaniowego, z wyjątkiem kosztów usług dodatkowych, w szczególności ubezpieczeń.

3.)W przypadku gdy kredyt mieszkaniowy został zaciągnięty również na wydatki inne niż określone w art. 21 ust. 25 pkt 1 ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (Dz. U. z 2021 r. poz. 1128, z późn. zm.), zaniechanie, o którym mowa w ust. 1 pkt 1, obejmuje kwotę wierzytelności z tytułu kredytu mieszkaniowego w części, w jakiej kwota kredytu mieszkaniowego zaciągniętego na wydatki określone w art. 21 ust. 25 pkt 1 tej ustawy pozostaje do całkowitej kwoty zaciągniętego kredytu mieszkaniowego.

4.)W przypadku gdy kredyt mieszkaniowy został zastąpiony kredytem refinansowym lub gdy na jego spłatę został zaciągnięty kredyt konsolidacyjny, zaniechanie, o którym mowa w ust. 1 pkt 1, obejmuje odpowiednio kwotę wierzytelności z tytułu kredytu refinansowego lub konsolidacyjnego w części odpowiadającej kwocie wierzytelności z tytułu kredytu mieszkaniowego.

5.)Przez jedną inwestycję mieszkaniową, o której mowa w ust. 1 pkt 1 lit. a, rozumie się inwestycję, której celem jest zaspokojenie potrzeb mieszkaniowych:

1)jednego gospodarstwa domowego albo

2)więcej niż jednego gospodarstwa domowego, w przypadku gdy osoby fizyczne mające zajmować wspólnie jeden budynek mieszkalny, nie mniej niż jedna osoba fizyczna z każdego takiego gospodarstwa, są osobami zaliczonymi do I grupy podatkowej w rozumieniu art. 14 ust. 3 pkt 1 ustawy z dnia 28 lipca 1983 r. o podatku od spadków i darowizn (Dz. U. z 2021 r. poz. 1043).

6.)Przez jedno gospodarstwo domowe, o którym mowa w ust. 5, rozumie się gospodarstwo prowadzone przez osobę fizyczną zajmującą jeden lokal mieszkalny albo jeden budynek mieszkalny jednorodzinny, samodzielnie lub wspólnie z innymi osobami stale z nią zamieszkującymi i gospodarującymi.

7.)W przypadku gdy stroną umowy kredytu mieszkaniowego na realizację jednej inwestycji mieszkaniowej, o której mowa w ust. 1 pkt 1 lit. a, są co najmniej dwie osoby fizyczne, zaniechanie poboru podatku, o którym mowa w ust. 1 pkt 1, ma zastosowanie wyłącznie do osób, o których mowa w ust. 1 pkt 1 lit. b.

Z kolei § 4 cytowanego rozporządzenia stanowi, że:

Zaniechanie, o którym mowa w § 1 i § 2, ma zastosowanie do dochodów (przychodów) uzyskanych od dnia 1 stycznia 2022 r. do dnia 31 grudnia 2026 r.

W myśl § 3 komentowanego rozporządzenia:

1)Ilekroć w rozporządzeniu jest mowa o kredycie mieszkaniowym, należy przez to rozumieć kredyt, który został:

2)udzielony przed dniem 15 stycznia 2015 r. przez podmiot, którego działalność podlega nadzorowi państwowego organu nadzoru nad rynkiem finansowym, uprawniony do udzielania kredytów na podstawie odrębnych ustaw regulujących zasady funkcjonowania takich podmiotów, oraz

3)zabezpieczony w postaci hipoteki ustanowionej na nieruchomości lub udziale w nieruchomości lub prawie wieczystego użytkowania gruntu lub udziale w takim prawie, lub spółdzielczym własnościowym prawie do lokalu mieszkalnego lub udziale w takim prawie, lub prawie do domu jednorodzinnego w spółdzielni mieszkaniowej lub udziale w takim prawie, oraz

4)zaciągnięty na wydatki, o których mowa w art. 21 ust. 25 pkt 1 ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych.

Zgodnie z treścią ww. art. 21 ust. 25 pkt 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych:

Za wydatki poniesione na cele, o których mowa w ust. 1 pkt 131, uważa się wydatki poniesione na:

a) nabycie budynku mieszkalnego, jego części lub udziału w takim budynku, lokalu mieszkalnego stanowiącego odrębną nieruchomość lub udziału w takim lokalu, a także na nabycie gruntu lub udziału w gruncie albo prawa użytkowania wieczystego gruntu lub udziału w takim prawie, związanych z tym budynkiem lub lokalem,

b) nabycie spółdzielczego własnościowego prawa do lokalu mieszkalnego lub udziału w takim prawie, prawa do domu jednorodzinnego w spółdzielni mieszkaniowej lub udziału w takim prawie,

c) nabycie gruntu pod budowę budynku mieszkalnego lub udziału w takim gruncie, prawa użytkowania wieczystego takiego gruntu lub udziału w takim prawie, w tym również z rozpoczętą budową budynku mieszkalnego, oraz nabycie innego gruntu lub udziału w gruncie, prawa użytkowania wieczystego gruntu lub udziału w takim prawie, jeżeli w okresie, o którym mowa w ust. 1 pkt 131, grunt ten zmieni przeznaczenie na grunt pod budowę budynku mieszkalnego,

d) budowę, rozbudowę, nadbudowę, przebudowę lub remont własnego budynku mieszkalnego, jego części lub własnego lokalu mieszkalnego,

e) rozbudowę, nadbudowę, przebudowę lub adaptację na cele mieszkalne własnego budynku niemieszkalnego, jego części, własnego lokalu niemieszkalnego lub własnego pomieszczenia niemieszkalnego

- położonych w państwie członkowskim Unii Europejskiej lub w innym państwie należącym do Europejskiego Obszaru Gospodarczego albo w Konfederacji Szwajcarskiej.

Zatem zaniechanie poboru podatku do umorzonych osobom fizycznym kwot wierzytelności z tytułu kredytów znajdzie zastosowanie, jeżeli zostaną spełnione łącznie następujące przesłanki:

•kredyt był zaciągnięty na realizację inwestycji mieszkaniowej;

•kredyt był udzielony przed dniem 15 stycznia 2015 r. przez podmiot uprawniony do udzielania kredytów na podstawie odrębnych ustaw;

•kredyt był zabezpieczony hipotecznie;

•kredytobiorca nie korzystał wcześniej z umorzenia zobowiązania z tytułu innego kredytu na cele mieszkaniowe zabezpieczonego hipotecznie.

Z informacji przedstawionych we wniosku wynika, że (...) 2008 r. zawarł Pan wraz z żoną z bankiem X. z siedzibą w (...) umowę o kredyt hipoteczny dla osób fizycznych waloryzowany kursem CHF z przeznaczeniem na zakup działki budowlanej z zamiarem budowy domu dla zaspokojenia własnych potrzeb mieszkaniowych. Kredyt został zaciągnięty na realizację jednej inwestycji mieszkaniowej, zabezpieczony został w postaci hipoteki ustanowionej na zakupionej działce. Nie korzystał Pan z zaniechania poboru podatku od kwot umorzonych wierzytelności z tytułu kredytu mieszkaniowego zaciągniętego na realizację innej niż określona w niniejszym wniosku inwestycji. Na mocy umowy kredytowej Bank wypłacił Panu kwotę 170.000 PLN. Na dzień składania niniejszego wniosku, spłacił Pan na rzecz Banku równowartość kwoty 217.221,48 PLN. Bank zaproponował Panu ugodę, które zakłada, że:

1)strony zmieniają walutę zadłużenia na PLN,

2)Bank umorzy Panu kwotę kredytu pozostałą do spłaty w wysokości 169.976,21 PLN;

3)Bank zwróci na Pana rzecz kwotę 44.000 PLN – kwota ta mieści się w kwocie, którą przekazał Pan na rzecz Banku w ramach spłaty kredytu.

Mając na uwadze przedstawiony opis oraz powołane przepisy prawa stwierdzić należy, że w przypadku gdy dojdzie do ugody z Bankiem, w wyniku której dojdzie do umorzenia wierzytelności z tytułu kredytu zaciągniętego w 2008 r. na nabycie niezabudowanej działki gruntu w celu budowy domu jednorodzinnego na cele mieszkaniowe, to umorzone kwoty wierzytelności stanowić będą dla Pana przychód w rozumieniu art. 11 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, z tytułu nieodpłatnych świadczeń, klasyfikowany do źródła, o którym mowa w art. 10 ust. 1 pkt 9 w zw. z art. 20 ust. 1 ww. ustawy.

Wskazać należy, że rozporządzenie Ministra Finansów z dnia 11 marca 2022 r. w sprawie zaniechania poboru podatku dochodowego od niektórych dochodów (przychodów) związanych z kredytem hipotecznym udzielonym na cele mieszkaniowe, w paragrafie 3 pkt 3 odsyła do art. 21 ust. 25 pkt 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, tj. katalogu wydatków mieszkaniowych. W literze c) tego przepisu zostało wymienione m.in. nabycie gruntu pod budowę budynku mieszkalnego lub udziału w takim gruncie. Przepis ten ani rozporządzenie nie zawiera natomiast zapisu mówiącego, kiedy ewentualnie powinien na nim zostać wybudowany budynek mieszkalny.

Zatem zakup działki budowlanej pod budowę budynku mieszkalnego z kredytu wymienionego w rozporządzeniu daje prawo do zaniechania poboru podatku w związku z umorzeniem wierzytelności.

W konsekwencji, do uzyskanego przez Pana przychodu związanego z umorzeniem wierzytelności z tytułu kredytu hipotecznego zastosowanie znajdzie zaniechanie poboru podatku dochodowego od osób fizycznych na podstawie rozporządzenia Ministra Finansów z 11 marca 2022 r. w sprawie zaniechania poboru podatku dochodowego od niektórych dochodów (przychodów) związanych z kredytem hipotecznym udzielonym na cele mieszkaniowe. Spełnia Pan bowiem wszystkie przesłanki umożliwiające zastosowanie ww. zaniechania w odniesieniu do umorzonej wierzytelności.

Odnosząc się do skutków podatkowych zwrotu ustalonej w ugodzie kwoty pieniężnej w wysokości 44.000 PLN, po Pana stronie nie dojdzie do powstania przysporzenia majątkowego. W związku z zawarciem ugody otrzyma Pan zwrot środków pieniężnych, które wcześniej na mocy umowy przekazał na rzecz Banku w ramach spłaty części rat udzielonego kredytu mieszkaniowego. Kwota pieniężna otrzymana na podstawie ugody z Bankiem nie spowoduje faktycznego przyrostu w Pana majątku. Tym samym zwrot ten nie będzie stanowił dla Pana przychodu w rozumieniu art. 11 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, podlegającego opodatkowaniu podatkiem dochodowym od osób fizycznych. Nie będzie Pan miał obowiązku zapłaty podatku od zwróconej przez Bank kwoty.

Dodatkowe informacje

Informacja o zakresie rozstrzygnięcia

Interpretacja dotyczy zdarzenia przyszłego, które Pan przedstawił i stanu prawnego obowiązującego w dniu wydania interpretacji.

Niniejsza interpretacja rozstrzyga wyłącznie zagadnienia objęte wnioskiem w zakresie określonym opisem zdarzenia przyszłego, pytaniami i Pana stanowiskiem, w szczególności co do zapisów projektowanej ugody i wysokości kwoty zwrotu. W sytuacji zatem, gdy ulegną one zmianie, wydana interpretacja nie będzie Pana chroniła.

Wskazać również należy, że interpretacje prawa podatkowego wydawane są w indywidualnej sprawie zainteresowanego, co wynika z art. 14b § 1 ustawy Ordynacja podatkowa. Natomiast „zainteresowanym” w rozumieniu art. 14b § 1 ustawy Ordynacja podatkowa, jest osoba, która występuje z wnioskiem o wydanie interpretacji indywidualnej i będąca wnioskodawcą. W związku z tym, niniejsza interpretacja dotyczy wyłącznie Pana, nie wywołuje skutków prawnych dla innych osób.

Rolą postępowania w sprawie wydania indywidualnej interpretacji przepisów podatkowych nie jest ustalanie stanu faktycznego, stanowi to bowiem domenę ewentualnego postępowania podatkowego. To na podatniku ciąży obowiązek udowodnienia w toku tego postępowania okoliczności faktycznych, z których wywodzi on dla siebie korzystne skutki prawne. Organ nie prowadzi postępowania dowodowego, ograniczając się do analizy okoliczności podanych we wniosku. W stosunku do tych okoliczności wyraża swoje stanowisko, które zawsze musi być jednak ustosunkowaniem się do poglądu (stanowiska) prezentowanego w danej sprawie przez wnioskodawcę. Jeżeli w toku ewentualnego postępowania organ uzna, że zdarzenie opisane we wniosku różni się od zdarzenia występującego w rzeczywistości, wówczas wydana interpretacja nie będzie Pana chroniła.

Pouczenie o funkcji ochronnej interpretacji

·Funkcję ochronną interpretacji indywidualnych określają przepisy art. 14k-14nb ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. – Ordynacja podatkowa (t. j. Dz. U. z 2025 r. poz. 111 ze zm.). Interpretacja będzie mogła pełnić funkcję ochronną, jeśli Pana sytuacja będzie zgodna (tożsama) z opisem stanu faktycznego lub zdarzenia przyszłego i zastosuje się Pan do interpretacji.

·Zgodnie z art. 14na § 1 Ordynacji podatkowej:

Przepisów art. 14k-14n Ordynacji podatkowej nie stosuje się, jeśli stan faktyczny lub zdarzenie przyszłe będące przedmiotem interpretacji indywidualnej jest elementem czynności, które są przedmiotem decyzji wydanej:

1) z zastosowaniem art. 119a;

2) w związku z wystąpieniem nadużycia prawa, o którym mowa w art. 5 ust. 5 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług;

3) z zastosowaniem środków ograniczających umowne korzyści.

·Zgodnie z art. 14na § 2 Ordynacji podatkowej:

Przepisów art. 14k-14n nie stosuje się, jeżeli korzyść podatkowa, stwierdzona w decyzjach wymienionych w § 1, jest skutkiem zastosowania się do utrwalonej praktyki interpretacyjnej, interpretacji ogólnej lub objaśnień podatkowych.

Pouczenie o prawie do wniesienia skargi na interpretację

Ma Pan prawo do zaskarżenia tej interpretacji indywidualnej do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego. Zasady zaskarżania interpretacji indywidualnych reguluje ustawa z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi – (t. j. Dz. U. z 2024 r. poz. 935 ze zm.; dalej jako „PPSA”).

Skargę do Sądu wnosi się za pośrednictwem Dyrektora KIS (art. 54 § 1 PPSA). Skargę należy wnieść w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia interpretacji indywidualnej (art. 53 § 1 PPSA):

·w formie papierowej, w dwóch egzemplarzach (oryginał i odpis) na adres: Krajowa Informacja Skarbowa, ul. Warszawska 5, 43-300 Bielsko-Biała (art. 47 § 1 PPSA), albo

·w formie dokumentu elektronicznego, w jednym egzemplarzu (bez odpisu), na adres Krajowej Informacji Skarbowej na platformie ePUAP: /KIS/wnioski albo /KIS/SkrytkaESP (art. 47 § 3 i art. 54 § 1a PPSA).

Skarga na interpretację indywidualną może opierać się wyłącznie na zarzucie naruszenia przepisów postępowania, dopuszczeniu się błędu wykładni lub niewłaściwej oceny co do zastosowania przepisu prawa materialnego. Sąd jest związany zarzutami skargi oraz powołaną podstawą prawną (art. 57a PPSA).

Podstawa prawna dla wydania interpretacji

Podstawą prawną dla wydania tej interpretacji jest art. 13 § 2a oraz art. 14b § 1 Ordynacji podatkowej.