Interpretacja indywidualna - stanowisko nieprawidłowe

Szanowny Panie,

stwierdzam, że Pana stanowisko w sprawie oceny skutków podatkowych opisanego stanu faktycznego w podatku dochodowym od osób fizycznych jest nieprawidłowe.

Zakres wniosku o wydanie interpretacji indywidualnej

27 maja 2025 r. wpłynął Pana wniosek o wydanie interpretacji indywidualnej. Uzupełnił go Pan pismem z 30 czerwca 2025 r. oraz pismem z 13 lipca 2025 r. i pismem z 15 lipca 2025 r. - w odpowiedzi na wezwania. Treść wniosku jest następująca:

Opis stanu faktycznego i jego uzupełnienie

W grudniu 2022 r. uzyskał Pan prawomocne postanowienie sądu o przybiciu w postępowaniu egzekucyjnym dotyczącym nieruchomości położonej w (…). Nieruchomość ta jest wpisana do rejestru zabytków. Cena nabycia została określona na 1.225.840 zł. Wadium w wysokości 130.756 zł wpłacił Pan w 2022 r., natomiast pozostałą część ceny (1.095.084 zł) uiścił Pan w 2023 r., po otrzymaniu wezwania do zapłaty.

Zgodnie z warunkami licytacji, uzyskanie przybicia stanowiło podstawę prawną do obowiązku zapłaty pełnej ceny nabycia. Transakcja nie była finansowana kredytem, a środki pochodziły ze środków własnych.

Zgodnie z art. 3 ust. 1 oraz ust. 1a ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, posiada Pan nieograniczony obowiązek podatkowy w Polsce. Jest Pan podatnikiem podatku dochodowego od osób fizycznych, rozliczającym się według skali podatkowej (PIT-37). Poniósł Pan wydatki na prace, które mogą być zakwalifikowane jako:

- roboty budowlane, w rozumieniu art. 3 pkt 8 ustawy o ochronie zabytków i opiece nad zabytkami.

Pierwsze wydatki poniósł Pan w październiku 2024 roku (opłaty na fundusz remontowy w ramach czynszu). Kolejne wydatki (w tym faktury na wykonane prace i materiały) ponosi Pan od czerwca 2025 roku - start remontu mieszkania.

Przez zabytek nieruchomy, o którym mowa we wniosku, rozumie Pan zabytek nieruchomy w rozumieniu art. 6 ust. 1 pkt 1 lit. c ustawy o ochronie zabytków i opiece nad zabytkami - tj. zabytek wpisany do gminnej ewidencji zabytków.

W odniesieniu do poniesionych przez Pana wydatków zachowane zostały warunki określone w art. 26hb ust. 5 ustawy o PIT - powierzchnia użytkowa mieszkania wynosi 110 m², a łączna suma wydatków nie przekracza limitu określonego w tym przepisie (tj. 110 m² × 500 zł = 55 000 zł).

Posiada Pan dostęp do zaleceń konserwatorskich dla budynku, w którym znajduje się lokal - zostały one opracowane przez właściwego konserwatora zabytków w ramach gminnej ewidencji zabytków. Zalecenia są dostępne publicznie na stronie internetowej urzędu. Data wydania zaleceń nie jest Panu znana, jednak na wezwanie może je Pan pobrać i dołączyć. Nie posiada Pan indywidualnego pozwolenia wojewódzkiego konserwatora zabytków, ponieważ prace dotyczą wyłącznie lokalu mieszkalnego, nie ingerują w elewację ani strukturę budynku wpisanego do GEZ.

Posiada Pan dokumenty potwierdzające poniesienie wydatków - w szczególności: faktury VAT, potwierdzenia przelewów, zestawienia kosztów w ramach opłat eksploatacyjnych i funduszu remontowego.

Daty wystawienia dokumentów: od lipca 2025 roku w górę (w przypadku faktur), oraz od października 2024 roku (w przypadku opłat za czynsz i fundusz remontowy).

Posiada Pan faktury wystawione przez podatników VAT niekorzystających ze zwolnienia z tego podatku.

W złożonym za rok 2022 PIT, wniosku dotyczącym odliczenia od dochodu wydatku poniesionego na zakup nieruchomości wpisanej do rejestru zabytków został zaakceptowany, zwrot został przekazany na Pana konto, nie mniej pracownik urzędu wzywał Pana do przedłożenie FV potwierdzających poniesionych kosztów na remont mieszkania, których na ten dzień Pan nie posiadał - przewlekłość procedury sądowej w związku z nabyciem nieruchomości w drodze licytacji. Ostatecznie zwrócił Pan zwrot na konto US, zapłacił Pa odsetki oraz złożył czynny żal za brak dostarczenia wymaganych przez urzędnika dokumentów.

Na podstawie art. 26hb ust. 1 pkt 3, oświadcza Pan, że chciałby Pan skorzystać z możliwości odliczenia kosztów nabycia nieruchomości wpisanej do rejestru zabytków.

Budynek położony przy ul. (…) w (…) został wpisany do rejestru zabytków pod numerem (…), decyzją z dnia 20 grudnia 1993 r. Wpis ten stanowi podstawę do kwalifikacji nieruchomości jako zabytku objętego ochroną konserwatorską, zgodnie z przepisami ustawy o ochronie zabytków i opiece nad zabytkami.

Pytanie

Czy w opisanym stanie faktycznym przysługuje Panu prawo do odliczenia od dochodu w PIT-37 za 2022 r. wydatku poniesionego na nabycie zabytku nieruchomego (zgodnie z art. 26hb ust. 1 pkt 3 ustawy o PIT), w sytuacji gdy postanowienie o przybiciu zostało wydane i uprawomocniło się w 2022 r., a zapłata ceny nastąpiła w większości w 2023 r.?

Pana stanowisko w sprawie

Uważa Pan, że ma prawo do odliczenia od dochodu w PIT-37 za 2022 r. kwoty stanowiącej 50% wydatku poniesionego na nabycie nieruchomości zabytkowej, tj. 612.920 zł (50% z 1.225.840 zł), na podstawie art. 26hb ust. 1 pkt 3 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych.

Ustawodawca nie uzależnia prawa do ulgi z tytułu nabycia zabytku od poniesienia wydatku w formie pełnej zapłaty w danym roku, a jedynie od momentu powstania obowiązku poniesienia wydatku. W Pana ocenie momentem poniesienia wydatku jest data prawomocnego przybicia, która tworzy obowiązek zapłaty całej ceny i skutkuje przejściem praw do nieruchomości.

Stanowisko to znajduje potwierdzenie m.in. w interpretacjach indywidualnych:

• 0115-KDIT3.4011.603.2022.2.AD
• 0115-KDIT3.4011.457.2022.3.MR

Ocena stanowiska

Stanowisko, które przedstawił Pan we wniosku jest nieprawidłowe.

Uzasadnienie interpretacji indywidualnej

Zgodnie z przepisem art. 26hb ust. 1 ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (t. j. Dz. U. z 2022 r. poz. 2647 ze zm.), w brzmieniu obowiązującym do 31 grudnia 2022 r.:

W myśl art. 26hb ust. 2 ww. ustawy, w brzmieniu obowiązującym do 31 grudnia 2022 r.:

Zgodnie z art. 26hb ust. 3 ww. ustawy, w brzmieniu obowiązującym do 31 grudnia 2022 r.:

Jak stanowi art. 26hb ust. 4 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych:

W myśl art. 26hb ust. 5 cyt. Ustawy, w brzmieniu obowiązującym do 31 grudnia 2022 r.:

Zgodnie z art. 26hb ust. 7 ww. ustawy, w brzmieniu obowiązującym do 31 grudnia 2022 r.:

Stosownie do art. 26hb ust. 8 ww. ustawy:

W myśl art. 26hb ust. 9 ww. ustawy, w brzmieniu obowiązującym do 31 grudnia 2022 r.:

Jak stanowi art. 26hb ust. 10 ww. ustawy:

Zgodnie z art. 26hb ust. 12 przedmiotowej ustawy:

W zakresie zasad prowadzenia prac oraz robót przy zabytkach nieruchomych wpisanych do rejestru zabytków należy odwołać się również do ustawy o ochronie zabytków i opiece nad zabytkami z 23 lipca 2003 r. (t.j. Dz.U. z 2022 r. poz. 840).

W myśl art. 3 ustawy o ochronie zabytków i opiece nad zabytkami:

Zgodnie z art. 36 ust. 1 pkt 1 ustawy o ochronie zabytków i opiece nad zabytkami:

Jak stanowi art. 36 ust. 8 ww. ustawy:

Zgodnie z art. 43 ust. 1 ustawy o ochronie zabytków i opiece nad zabytkami:

W myśl art. 45 ust. 1 ustawy o ochronie zabytków i opiece nad zabytkami:

Jak stanowi art. 107d ust. 1 ww. ustawy:

Zgodnie z art. 117 pkt 2 ustawy o ochronie zabytków i opiece nad zabytkami:

Powyższe regulacje wynikające z ustawy o ochronie i konserwacji zabytków, pozostają w zgodzie z Prawem budowlanym z dnia 7 lipca 1994 r. (t.j. Dz.U. z 2023 r. poz. 682), gdzie w art. 39 ust. 1 zastrzeżono, że:

Z przepisów ww. odrębnych ustaw wynika, że decyzja administracyjna konserwatora zezwalająca na przeprowadzenie prac konserwatorskich, restauratorskich oraz robót budowlanych, jest konieczna i powinna być uzyskana przed rozpoczęciem prac, gdyż samo złożenie wniosku o takową zgodę, nie oznacza, że zostanie ona wydana, albo że będzie wydana w pełnym zakresie proponowanych do przeprowadzenia prac.

Art. 26hb ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych przewiduje trzy rodzaje wydatków podlegających odliczeniu od podstawy opodatkowania i dla każdego z nich określa dodatkowe warunki, jakie należy spełnić, by z odliczenia móc skorzystać.

W przypadku odliczenia wydatków na nabycie zabytku wpisanego do rejestru nieruchomości art. 26hb ust. 2 pkt 3 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych wskazuje na konieczność bycia właścicielem lub współwłaścicielem nieruchomości będącej zabytkiem.

Istotna jest jednak także konstrukcja art. 26hb ust. 1 pkt 3 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, gdzie mówiąc o możliwości odliczenia od podstawy obliczenia podatku wydatku na odpłatne nabycie zabytku nieruchomego, dodany jest warunek w postaci, wymogu poniesienia przez podatnika na nabytą nieruchomość wydatku, o którym mowa w art. 26hb ust. 1 pkt 2 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych.

Z kolei jak wynika z art. 26hb ust. 2 pkt 2 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych poniesienie wydatku na prace konserwatorskie, restauratorskie oraz roboty budowlane wymaga posiadania (w momencie poniesienia) pozwolenia wojewódzkiego konserwatora zabytków na prowadzenie prac konserwatorskich, restauratorskich lub robót budowlanych lub zaleceń konserwatorskich w przypadku zabytku nieruchomego znajdującego się w gminnej ewidencji zabytków.

Łączne odczytanie zatem uregulowań zawartych w art. 26hb (przede wszystkim ust. 1 i ust. 2 oraz ust. 12) wskazuje, że niezależnie od tego, czy podatnik zamierza odliczyć wydatki na prace konserwatorskie, restauratorskie lub roboty budowlane, czy też wydatki na nabycie zabytku - w obu przypadkach wymagane jest posiadanie, w momencie poniesienia wydatku na ww. prace, pozwolenia konserwatora lub zaleceń konserwatorskich.

W przypadku wydatków poniesionych do 31 grudnia 2022 r. na prace konserwatorskie, restauratorskie lub roboty budowlane podatnik musi spełniać następujące wymogi:

• być właścicielem lub współwłaścicielem zabytku nieruchomego wpisanego do rejestru zabytków lub znajdującego się w ewidencji zabytków w momencie ponoszenia wydatku,
• posiadać sporządzone na piśmie pozwolenie wojewódzkiego konserwatora zabytków na prowadzenie tych prac, w przypadku zabytku nieruchomego wpisanego do rejestru zabytków,
• posiadać sporządzone na piśmie zalecenia konserwatorskie, w przypadku zabytku nieruchomego znajdującego się w wojewódzkiej lub gminnej ewidencji zabytków,
• posiadać fakturę wystawioną przez podatnika podatku VAT niekorzystającego ze zwolnienia od tego podatku.

Podatnik nie może skorzystać z ulgi, jeżeli:

• dokonał już odliczenia w ramach ulgi tych samych wydatków w innym zeznaniu podatkowym składanym za rok, w którym poniósł wydatek na zabytek,
• odliczył poniesione wydatki w ramach innej ulgi,
• wydatki zostały mu w jakikolwiek sposób zwrócone,
• wydatki wykraczają poza zakres prac i robót określonych w pozwoleniu wojewódzkiego konserwatora zabytków lub zaleceniach konserwatorskich.

W przypadku, gdy kwota rocznego dochodu/przychodu podatnika jest niższa niż kwota przysługującego odliczenia, podatnik może odliczać kwotę nieznajdującą pokrycia w rocznym dochodzie/przychodzie maksymalnie przez sześć kolejnych lat, licząc od końca roku podatkowego, w którym dokonano odliczenia po raz pierwszy.

Z przedstawionego opisu sprawy wynika, że:

• w grudniu 2022 r. uzyskał Pan prawomocne postanowienie sądu o przybiciu w postępowaniu egzekucyjnym dotyczącym nieruchomości położonej w (…). Nieruchomość ta jest wpisana do rejestru zabytków.
• nieruchomość zabytek nieruchomy, o którym mowa we wniosku, rozumiem zabytek nieruchomy w rozumieniu art. 6 ust. 1 pkt 1 lit. c ustawy o ochronie zabytków i opiece nad zabytkami - tj. zabytek wpisany do gminnej ewidencji zabytków.
• posiada Pan dostęp do zaleceń konserwatorskich dla budynku, w którym znajduje się lokal - zostały one opracowane przez właściwego konserwatora zabytków w ramach gminnej ewidencji zabytków.
• posiada Pan dokumenty potwierdzające poniesienie wydatków - w szczególności: faktury VAT, potwierdzenia przelewów, zestawienia kosztów w ramach opłat eksploatacyjnych i funduszu remontowego.
• daty wystawienia dokumentów: od lipca 2025 roku w górę (w przypadku faktur), oraz od października 2024 roku (w przypadku opłat za czynsz i fundusz remontowy).
• posiada Pan faktury wystawione przez podatników VAT niekorzystających ze zwolnienia z tego podatku.

Analiza przepisów ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych regulujących zasady funkcjonowania ulgi na zabytki (w brzmieniu obowiązującym do 31 grudnia 2022 r.), jak również przytoczonych odpowiednich przepisów ustawy o ochronie zabytków i opiece nad zabytkami prowadzi do wniosku, że nawet w sytuacji, gdy podatnik planuje odliczyć jedynie wydatki na nabycie, bez odliczania wydatków na prace konserwatorskie, restauratorskie lub roboty budowlane, niezbędnym jest uzyskanie uprzednio pozwolenia wojewódzkiego konserwatora zabytków na prowadzenie takich prac.

Istotne jest bowiem to, że jakiekolwiek prace przy zabytku (tj. remont, adaptacja) mogą się odbywać w zakresie i pod nadzorem służb konserwatorskich, które to na określone prace muszą wydać odpowiednie pozwolenie. Trudno tym samym wyobrazić sobie akceptację dla sytuacji, w której podatnik podejmuje się wykonania określonych prac, nie mając na nie uprzedniej zgody konserwatora zabytków. Co więcej, z przepisów ustawy o ochronie zabytków i opiece nad zabytkami wynika, że zagospodarowanie na cele użytkowe zabytku nieruchomego wpisanego do rejestru wymaga posiadania przez jego właściciela lub posiadacza uzgodnionego z konserwatorem zabytków programu prac konserwatorskich przy zabytku nieruchomym określającego zakres i sposób ich prowadzenia oraz wskazującego niezbędne do zastosowania materiały i technologie (art. 25 ust. 1 pkt 2 ww. ustawy). Innymi słowy, pozwolenia wymaga również rodzaj użytych materiałów. Zatem ich wcześniejszy zakup (przed uzyskaniem pozwolenia) jest niewystarczający, aby uznać, że podatnik poniósł wydatki na prace konserwatorskie, restauratorskie lub roboty budowlane.

Jak wynika z powołanych przepisów, w stanie prawnym obowiązującym do 31 grudnia 2022 r. ulga na zabytki przysługiwała m.in. na odpłatne nabycie zabytku nieruchomego wpisanego do rejestru zabytków lub udziału w takim zabytku. Jednakże warunkiem skorzystania z ulgi na nabycie zabytku nieruchomego (udziału w takim zabytku), jest poniesienie przez podatnika na nabytą nieruchomość wydatków, o którym mowa w art. 26hb ust. 1 pkt 2 ustawy - tj. wydatków na prace konserwatorskie, restauratorskie lub roboty budowlane w tym zabytku.

Jak wskazał Pan we wniosku faktury dokumentujące poniesienie pierwszego wydatku posiada Pan z 2024 r. (opłaty na fundusz remontowy w ramach czynszu), a kolejne z 2025 r. (start remontu mieszkania).

Mając na względzie powołane wyżej przepisy oraz treść wniosku stwierdzić należy, że nie przysługuje Panu prawo do odliczenia wydatku, poniesionego na nabycie udziału w zabytkowej nieruchomości wpisanej do rejestru zabytków. Dopiero w 2024 r. i 2025 r. poniósł Pan wydatki na prowadzenie prac konserwatorskich, prac restauratorskich, robót budowlanych udokumentowane fakturami wystawionymi przez podatników podatku od towarów i usług niekorzystających ze zwolnienia. W związku z powyższym nie zostały spełnione warunki uprawniające do skorzystania z tzw. ulgi na zabytki, o której mowa w art. 26hb ust. 1 pkt 3 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych. Nie przysługuje Panu prawo do odliczenia od dochodu w PIT-37 za 2022 r. wydatku poniesionego na nabycie zabytku nieruchomego.

Sam fakt, że w 2022 r. uzyskał Pan prawomocne postanowienie sądu o przybiciu w postępowaniu egzekucyjnym dotyczącym nieruchomości wpisanej do rejestru zabytków i poniósł Pan część ceny nabycia tej nieruchomości jest niewystarczające do skorzystania w 2022 r. z odliczenia w ramach ulgi na zabytki.

W konsekwencji należy uznać Pana stanowisko za nieprawidłowe.

Dodatkowe informacje

Informacja o zakresie rozstrzygnięcia

Interpretacja dotyczy zaistniałego stanu faktycznego przedstawionego przez Pana i stanu prawnego obowiązującego w dacie zaistnienia zdarzenia w przedstawionym stanie faktycznym.

Pouczenie o funkcji ochronnej interpretacji

• Funkcję ochronną interpretacji indywidualnych określają przepisy art. 14k-14nb ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. - Ordynacja podatkowa (t. j. Dz. U. z 2025 r. poz. 111 ze zm.). Interpretacja będzie mogła pełnić funkcję ochronną, jeśli Pana sytuacja będzie zgodna (tożsama) z opisem stanu faktycznego lub zdarzenia przyszłego i zastosuje się Pan do interpretacji.
• Zgodnie z art. 14na § 1 Ordynacji podatkowej:

• Zgodnie z art. 14na § 2 Ordynacji podatkowej:

Pouczenie o prawie do wniesienia skargi na interpretację

Ma Pan prawo do zaskarżenia tej interpretacji indywidualnej do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w (…), ul. (…), (…). Zasady zaskarżania interpretacji indywidualnych reguluje ustawa z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi (t. j. Dz. U. z 2024 r. poz. 935 ze zm.; dalej jako „PPSA”). Skargę do Sądu wnosi się za pośrednictwem Dyrektora KIS (art. 54 § 1 PPSA). Skargę należy wnieść w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia interpretacji indywidualnej (art. 53 § 1 PPSA):

• w formie papierowej, w dwóch egzemplarzach (oryginał i odpis) na adres: Krajowa Informacja Skarbowa, ul. Warszawska 5, 43-300 Bielsko-Biała (art. 47 § 1 PPSA), albo
• w formie dokumentu elektronicznego, w jednym egzemplarzu (bez odpisu), na adres Krajowej Informacji Skarbowej na platformie ePUAP: /KIS/wnioski albo /KIS/SkrytkaESP (art. 47 § 3 i art. 54 § 1a PPSA).

Skarga na interpretację indywidualną może opierać się wyłącznie na zarzucie naruszenia przepisów postępowania, dopuszczeniu się błędu wykładni lub niewłaściwej oceny co do zastosowania przepisu prawa materialnego. Sąd jest związany zarzutami skargi oraz powołaną podstawą prawną (art. 57a PPSA).

Podstawa prawna dla wydania interpretacji

Podstawą prawną dla wydania tej interpretacji jest art. 13 § 2a oraz art. 14b § 1 Ordynacji podatkowej.