Interpretacja indywidualna

– stanowisko prawidłowe

Szanowna Pani,

stwierdzam, że Pani stanowisko w sprawie oceny skutków podatkowych opisanego stanu faktycznego w podatku dochodowym od osób fizycznych jest prawidłowe.

Zakres wniosku o wydanie interpretacji indywidualnej

14 czerwca 2025 r. wpłynął Pani wniosek o wydanie interpretacji indywidualnej. Uzupełniła go Pani pismem z 8 lipca 2025 r. (wpływ) – w odpowiedzi na wezwanie. Treść wniosku jest następująca:

Opis stanu faktycznego

W (...) 2019 r. nastąpił Pani rozwód z ojcem Pani dzieci: A.A (PESEL: (...)) oraz B.A (PESEL: (...)). Na zgodny wniosek stron Sąd ustalił opiekę naprzemienną, odstępując jednocześnie od uregulowania kontaktów.

W praktyce jednak opieka naprzemienna nie została zrealizowana. Od połowy 2019 r. dzieci na stałe zamieszkują wyłącznie z Panią i pozostają pod Pani codzienną opieką. Ojciec dzieci ograniczył kontakty z dziećmi wyłącznie do spotkań co drugi weekend. Córki są zameldowane i mieszkają razem z Panią, prowadzicie wspólne gospodarstwo domowe, a wszystkie obowiązki związane z wychowaniem, edukacją i utrzymaniem dzieci spoczywają na Pani.

W związku z powyższym uważa Pani, że spełnia Pani faktyczne przesłanki do uznania za osobę samotnie wychowującą dzieci. W zeznaniu podatkowym za 2024 r. zaznaczyła Pani tę opcję, jednak ulga nie została uwzględniona z uwagi na formalny zapis o opiece naprzemiennej zawarty w wyroku rozwodowym z 2019 r. Nadmienia Pani, że rozlicza się według skali podatkowej.

W toku wyjaśnień przesłała Pani oświadczenie o samotnym wychowywaniu dzieci oraz zadeklarowała Pani możliwość przedstawienia zaświadczenia od ojca dzieci, potwierdzającego rzeczywisty stan opieki, lecz działania te nie przyniosły oczekiwanego rezultatu.

Zaznacza Pani jednocześnie, że chciałaby uniknąć konieczności składania wniosku do sądu o zmianę orzeczenia rozwodowego, ponieważ postępowania tego typu są obecnie bardzo czasochłonne, a z obowiązujących przepisów nie wynika, że posiadanie sądowego orzeczenia jest niezbędne do oceny przez urząd skarbowy, kto faktycznie sprawuje opiekę nad dziećmi.

Uzupełnienie i doprecyzowanie stanu faktycznego

Chce Pani skorzystać z możliwości preferencyjnego rozliczenia za 2024 r.

W 2024 r. podlegała Pani na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej nieograniczonemu obowiązkowi podatkowemu.

W 2024 r. uzyskała Pani dochody opodatkowane według skali podatkowej.

Orzeczenie o rozwodzie uprawomocniło się (...) 2019 r.

W okresie, którego dotyczy wniosek była Pani rozwódką.

W okresie, którego dotyczy wniosek samotnie wychowywała Pani dzieci. Ojciec utrzymywał z nimi kontakty wyłącznie w formie spotkań co drugi weekend. W okresie, którego dotyczy wniosek, dzieci były zameldowane i mieszkały z Panią. Prowadzi Pani razem z dziećmi wspólne gospodarstwo domowe, a wszystkie codzienne obowiązki związane z wychowaniem , edukacją i utrzymaniem dzieci spoczywają na Pani.

W okresie którego dotyczy wniosek świadczenie wychowawcze wypłacane było w pełnej wysokości na Pani rzecz, ponieważ w praktyce i na co dzień to Pani sprawuje opiekę nad dziećmi.

W okresie, którego dotyczy wniosek nie była Pani matką dla innego dziecka, ani nie wychowywała Pani innych dzieci poza swoimi córkami. Mieszka Pani z córkami sama.

W okresie objętym wnioskiem nie miały zastosowania do Pani, ani do Pani dzieci przepisy art. 30c ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, ani przepisy ustawy o zryczałtowanym podatku dochodowym, ustawy o podatku tonażowym i ustawy o aktywizacji przemysłu okrętowego i przemysłów komplementarnych.

Pytanie

Czy w opisanym stanie faktycznym, pomimo formalnego zapisu o opiece naprzemiennej w wyroku rozwodowym z 2019 r. ma Pani prawo do skorzystania z preferencyjnych zasad rozliczenia podatku dochodowego jako osoba samotnie wychowująca dzieci – z uwagi na rzeczywiste wykonywanie wyłącznej opieki nad dziećmi?

Pani stanowisko w sprawie

W Pani ocenie, w przedstawionym stanie faktycznym ma Pani prawo do skorzystania z preferencyjnych zasad rozliczenia podatku dochodowego za rok 2024 jako osoba samotnie wychowująca dzieci, pomimo formalnego zapisu o opiece naprzemiennej zawartego w wyroku rozwodowym z 2019 r.

W roku 2024 faktycznie i trwale sprawowała Pani opiekę nad dziećmi – zarówno w zakresie wychowawczym, organizacyjnym, jak i finansowym.

Dzieci na stałe zamieszkują z Panią, i to Pani pokrywa koszty związane z ich utrzymaniem oraz podejmuje decyzje dotyczące ich codziennego życia. Ojciec dzieci w praktyce nie wykonuje opieki naprzemiennej.

Zgodnie z przepisami ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, preferencyjne rozliczenie przysługuje osobie samotnie wychowującej dzieci. Ustawodawca nie uzależnia tego prawa wyłącznie od zapisu sądowego o wyłącznej opiece – decydujące znaczenie ma rzeczywisty i faktyczny stan wykonywania opieki.

W związku z powyższym uważa Pani, że spełnia warunki do zastosowania preferencyjnych zasad rozliczenia jako osoba samotnie wychowująca dzieci za rok podatkowy 2024.

Ocena stanowiska

Stanowisko, które przedstawiła Pani we wniosku, jest prawidłowe.

Uzasadnienie interpretacji indywidualnej

Podstawową zasadą obowiązującą w przepisach ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (t. j. Dz. U. z 2025 r. poz. 163 ze zm.) jest zasada powszechności opodatkowania, która wyrażona została w art. 9 ust. 1 tej ustawy. Z jego treści wynika, że:

Opodatkowaniu podatkiem dochodowym podlegają wszelkiego rodzaju dochody, z wyjątkiem dochodów wymienionych w art. 21, 52, 52a i 52c oraz dochodów, od których na podstawie przepisów Ordynacji podatkowej zaniechano poboru podatku.

Zgodnie z art. 6 ust. 4c ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych:

Od dochodów jednego rodzica lub opiekuna prawnego, podlegającego obowiązkowi podatkowemu, o którym mowa w art. 3 ust. 1, będącego panną, kawalerem, wdową, wdowcem, rozwódką, rozwodnikiem, osobą, w stosunku do której orzeczono separację w rozumieniu odrębnych przepisów, lub osobą, której małżonek został pozbawiony praw rodzicielskich lub odbywa karę pozbawienia wolności, jeżeli ten rodzic lub opiekun w roku podatkowym samotnie wychowuje dzieci:

1)małoletnie,

2)pełnoletnie, które zgodnie z odrębnymi przepisami otrzymywały zasiłek (dodatek) pielęgnacyjny lub rentę socjalną,

3)pełnoletnie do ukończenia 25. roku życia, uczące się w szkołach, o których mowa w przepisach regulujących system oświatowy lub szkolnictwo wyższe, obowiązujących w Rzeczypospolitej Polskiej oraz w innym państwie

-podatek może być określony zgodnie z ust. 4d na wniosek wyrażony w rocznym zeznaniu podatkowym.

Stosownie do art. 6 ust. 4d ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych:

W przypadku, o którym mowa w ust. 4c, podatek jest określany w podwójnej wysokości podatku obliczonego od połowy dochodów osoby samotnie wychowującej dzieci, z uwzględnieniem art. 7, przy czym do sumy tych dochodów nie wlicza się dochodów (przychodów) opodatkowanych w sposób zryczałtowany na zasadach określonych w niniejszej ustawie.

Na podstawie art. 6 ust. 4e ww. ustawy:

Przepisu ust. 4c pkt 3 nie stosuje się, jeżeli dziecko, o którym mowa w tym przepisie, uzyskało w roku podatkowym:

1)dochody, z wyjątkiem renty rodzinnej, podlegające opodatkowaniu na zasadach określonych w art. 27 lub art. 30b lub

2)przychody, o których mowa w art. 21 ust. 1 pkt 148 i 152

-w łącznej wysokości przekraczającej dwunastokrotność kwoty renty socjalnej określonej w ustawie z dnia 27 czerwca 2003 r. o rencie socjalnej (Dz. U. z 2023 r. poz. 2194 oraz z 2024 r. poz. 1615), w wysokości obowiązującej w grudniu roku podatkowego.

W świetle zaś art. 6 ust. 4f powoływanej ustawy:

Sposób opodatkowania, o którym mowa w ust. 4d, nie ma zastosowania do osoby, która wychowuje wspólnie z drugim rodzicem albo opiekunem prawnym co najmniej jedno dziecko, w tym również gdy dziecko jest pod opieką naprzemienną, w związku z którą obydwojgu rodzicom zostało ustalone świadczenie wychowawcze zgodnie z art. 5 ust. 2a ustawy z dnia 11 lutego 2016 r. o pomocy państwa w wychowywaniu dzieci (Dz. U. z 2024 r. poz. 1576).

W myśl art. 6 ust. 8 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych:

Sposób opodatkowania, o którym mowa w ust. 2 i 4d, nie ma zastosowania, w przypadku gdy chociażby jeden z małżonków, osoba samotnie wychowująca dziecko lub jej dziecko:

1)stosuje przepisy:

a)art. 30c lub

b)ustawy o zryczałtowanym podatku dochodowym, z wyjątkiem art. 6 ust. 1a tej ustawy

-w zakresie osiągniętych w roku podatkowym przychodów, poniesionych kosztów uzyskania przychodów, zobowiązania lub uprawnienia do zwiększania lub pomniejszenia podstawy opodatkowania albo przychodów, zobowiązania lub uprawnienia do dokonywania innych doliczeń lub odliczeń;

2)podlega opodatkowaniu na zasadach wynikających z ustawy z dnia 24 sierpnia 2006 r. o podatku tonażowym lub ustawy z dnia 6 lipca 2016 r. o aktywizacji przemysłu okrętowego i przemysłów komplementarnych.

Uwzględniając cytowane uregulowania prawne wskazać należy, że przepis art. 6 ust. 4c ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych wymienia enumeratywnie osoby, którym przysługuje status osób samotnie wychowujących dzieci, odwołując się zarówno do statusu cywilnoprawnego osoby wychowującej dzieci (panna, kawaler, wdowa, wdowiec, rozwódka, rozwodnik), jak również do tego, że osoba ta musi faktycznie wychowywać dzieci samotnie.

Przy czym, ustawa o podatku dochodowym od osób fizycznych nie definiuje dla potrzeb jej wykładni i stosowania pojęcia „samotnego wychowywania”, ani nie odsyła w tym zakresie do odrębnych regulacji.

Dla ustalenia znaczenia „samotnie” oraz „wychowywać” należy zatem odwołać się w pierwszej kolejności do językowych reguł interpretacyjnych.

Zgodnie z internetowym Słownikiem Języka Polskiego PWN „wychować — wychowywać” to: (1) «zapewnić dziecku opiekę i doprowadzić je do samodzielności», (2) «przygotować kogoś do pracy w jakiejś dziedzinie».

Zatem, „wychowywać” w słownikowym rozumieniu oznacza: zapewniając byt doprowadzić do osiągnięcia pełnego rozwoju psychicznego i fizycznego. Wychowywanie polega na stałym troszczeniu się o byt materialny dziecka oraz o jego rozwój emocjonalny. Wychowanie dziecka można określić jako kształtowanie osobowości dziecka poprzez kształtowanie jego samodzielności, obowiązkowości, rozwijanie predyspozycji intelektualnych i umiejętności praktycznych, kształtowanie światopoglądu, systemu wartości oraz postaw emocjonalnych.

Natomiast, „samotny” to: (1) «żyjący sam, bez rodziny, przyjaciół», (2) «znajdujący się w określonej sytuacji, w określonym czasie zupełnie sam», (3) «spędzany, odbywany w pojedynkę, bez towarzystwa», (4) «znajdujący się na odludziu».

Przez osobę samotnie wychowującą dziecko, o której mowa w art. 6 ust. 4c ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, należy więc rozumieć osobę, która faktycznie w pojedynkę w pełni lub w przeważającej mierze wychowuje dziecko bez udziału drugiego rodzica w procesie wychowawczym, stale, na co dzień, troszcząc się nie tylko o byt materialny, ale także rozwój emocjonalny dziecka.

W przypadku, gdy żadne z rodziców nie jest pozbawione władzy rodzicielskiej, rodzic który faktycznie w roku podatkowym dziecko wychowuje, czyli sprawuje nad nim ciągłą opiekę, stale troszczy się o byt materialny i rozwój emocjonalny dziecka, ma prawo do przedmiotowej preferencji podatkowej. Nie jest przy tym konieczne, aby drugi z rodziców był całkowicie wyeliminowany z opieki i wychowania dziecka. W sytuacji, gdy dziecko zamieszkując wraz z jednym rodzicem, pozostaje pod jego stałą, codzienną opieką, a drugi rodzic jest zobowiązany do płacenia alimentów oraz zajmowania się dzieckiem doraźnie, status samotnego rodzica ma ten, przy którym dziecko zamieszkuje i który wykonuje wszystkie obowiązki, dzięki którym dziecko będzie wychowywane w sposób zapewniający jego prawidłowy rozwój.

Co więcej, aby móc skorzystać z omawianej preferencji podatkowej nie jest konieczne posiadanie statusu osoby samotnie wychowującej dziecko (określonej ww. przepisem) przez cały rok podatkowy. Wystarczające jest, aby taki stan zaistniał w ciągu roku, a nie trwał przez cały rok.

Z wniosku wynika, że od (...) 2019 r. jest Pani rozwódką. Ponadto samotnie wychowuje Pani małoletnie dzieci. Ojciec dzieci utrzymuje z nimi kontakty wyłącznie w formie spotkań co drugi weekend. Dzieci są zameldowane i mieszkają wraz z Panią. Prowadzicie wspólnie gospodarstwo domowe, a wszystkie codzienne obowiązki związane z wychowaniem edukacją i utrzymaniem dzieci spoczywają na Pani.

Mając powyższe na uwadze należy stwierdzić, że przysługuje Pani status osoby samotnie wychowującej dzieci, gdyż posiada Pani wskazany w ustawie stan cywilny (rozwódka) i samotnie wychowuje Pani dzieci.

Ponadto w 2024 r., w stosunku do Pani, ani Pani dzieci nie miały zastosowania przepisy:

·art. 30c ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych (podatek liniowy),

·ustawy o zryczałtowanym podatku dochodowym (z wyjątkiem najmu prywatnego),

·ustawy o podatku tonażowym lub

·ustawy o aktywizacji przemysłu okrętowego i przemysłów komplementarnych.

Na gruncie niniejszej sprawy wyjaśnienia wymaga jednak również treść art. 6 ust. 4f ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, w którym ustawodawca przewidział okoliczności uniemożliwiające rozliczenie się w preferencyjny sposób przewidziany w art. 6 ust. 4d ww. ustawy.

Zgodnie z tym przepisem, z preferencyjnego rozliczenia się nie może skorzystać rodzic, który wychowuje wspólnie z drugim rodzicem albo opiekunem prawnym co najmniej jedno dziecko, w tym również gdy dziecko jest pod opieką naprzemienną, w związku z którą obydwojgu rodzicom zostało ustalone świadczenie wychowawcze zgodnie z art. 5 ust. 2a ustawy z dnia 11 lutego 2016 r. o pomocy państwa w wychowywaniu dzieci.

W Pani przypadku orzeczona przez sąd opieka naprzemienna nie jest realizowana. Ponadto, jak wskazała Pani we wniosku, świadczenie wychowawcze wypłacane było w 2024 r. w całości na Pani rzecz. Nie była Pani również matką dla innego dziecka, ani nie wychowywała Pani innych dzieci.

W związku z powyższym, mając na uwadze, że przysługuje Pani status osoby samotnie wychowującej dzieci, a opieka naprzemienna faktycznie nie jest realizowana, zaś świadczenie wychowawcze zostało ustalone w całości na Pani rzecz – należy uznać, że ma Pani prawo do preferencyjnego rozliczenia się za 2024 r. w sposób, o którym mowa w art. 6 ust. 4d ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych.

Tym samym Pani stanowisko w tej sprawie jest prawidłowe.

Dodatkowe informacje

Informacja o zakresie rozstrzygnięcia

Interpretacja dotyczy stanu faktycznego, który Pani przedstawiła i stanu prawnego, który obowiązywał w dacie zaistnienia zdarzenia.

Pouczenie o funkcji ochronnej interpretacji

·Funkcję ochronną interpretacji indywidualnych określają przepisy art. 14k-14nb ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. – Ordynacja podatkowa (t.j. Dz. U. z 2025 r. poz. 111 ze zm.). Interpretacja będzie mogła pełnić funkcję ochronną, jeśli Pani sytuacja będzie zgodna (tożsama) z opisem zdarzenia przyszłego i zastosuje się Pani do interpretacji.

·Zgodnie z art. 14na § 1 Ordynacji podatkowej:

Przepisów art. 14k-14n Ordynacji podatkowej nie stosuje się, jeśli stan faktyczny lub zdarzenie przyszłe będące przedmiotem interpretacji indywidualnej jest elementem czynności, które są przedmiotem decyzji wydanej:

1)z zastosowaniem art. 119a;

2)w związku z wystąpieniem nadużycia prawa, o którym mowa w art. 5 ust. 5 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług;

3)z zastosowaniem środków ograniczających umowne korzyści.

·Zgodnie z art. 14na § 2 Ordynacji podatkowej:

Przepisów art. 14k-14n nie stosuje się, jeżeli korzyść podatkowa, stwierdzona w decyzjach wymienionych w § 1, jest skutkiem zastosowania się do utrwalonej praktyki interpretacyjnej, interpretacji ogólnej lub objaśnień podatkowych.

Pouczenie o prawie do wniesienia skargi na interpretację

Ma Pani prawo do zaskarżenia tej interpretacji indywidualnej do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego. Zasady zaskarżania interpretacji indywidualnych reguluje ustawa z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi (t. j. Dz. U. z 2024 r. poz. 935 ze zm.; dalej jako „PPSA”).

Skargę do Sądu wnosi się za pośrednictwem Dyrektora KIS (art. 54 § 1 PPSA). Skargę należy wnieść w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia interpretacji indywidualnej (art. 53 § 1 PPSA):

·w formie papierowej, w dwóch egzemplarzach (oryginał i odpis) na adres: Krajowa Informacja Skarbowa, ul. Warszawska 5, 43-300 Bielsko-Biała (art. 47 § 1 PPSA), albo

·w formie dokumentu elektronicznego, w jednym egzemplarzu (bez odpisu), na adres Krajowej Informacji Skarbowej na platformie ePUAP: /KIS/wnioski albo /KIS/SkrytkaESP (art. 47 § 3 i art. 54 § 1a PPSA).

Skarga na interpretację indywidualną może opierać się wyłącznie na zarzucie naruszenia przepisów postępowania, dopuszczeniu się błędu wykładni lub niewłaściwej oceny co do zastosowania przepisu prawa materialnego. Sąd jest związany zarzutami skargi oraz powołaną podstawą prawną (art. 57a PPSA).

Podstawa prawna dla wydania interpretacji

Podstawą prawną dla wydania tej interpretacji jest art. 13 § 2a oraz art. 14b § 1 Ordynacji podatkowej.