Interpretacja indywidualna – stanowisko nieprawidłowe - Interpretacja

Interpretacja indywidualna – stanowisko nieprawidłowe - Interpretacja - null

Temat interpretacji

Interpretacja indywidualna – stanowisko nieprawidłowe

Szanowni Państwo,

stwierdzam, że Państwa stanowisko w sprawie oceny skutków podatkowych opisanego stanu faktycznego w podatku dochodowym od osób fizycznych jest nieprawidłowe.

Zakres wniosku wspólnego o wydanie interpretacji indywidualnej

17 czerwca 2025 r. wpłynął Państwa wniosek o wydanie interpretacji indywidualnej. Uzupełnili go Państwo pismem z 9 lipca 2025 r. – w odpowiedzi na wezwanie. Treść wniosku jest następująca:

Zainteresowani, którzy wystąpili z wnioskiem

1. Zainteresowany będący stroną postępowania:

A.A.

2. Zainteresowana niebędąca stroną postępowania:

B.B.

Opis stanu faktycznego

Decyzją polskiego sądu rodzinnego (sygn. akt: (…)), zostali Państwo ustanowieni tymczasowymi opiekunami prawnymi czworga małoletnich dzieci na podstawie przepisów Kodeksu rodzinnego i opiekuńczego (Dz.U. z 2020 r. poz. 1359 ze zm.), w szczególności art. 109, 112 § 1-2 oraz art. 148.

Orzeczenie to było wydane zgodnie z przepisami prawa obowiązującymi w Polsce i miało pełną moc prawną w czasie sprawowania przez Państwa opieki. Tym samym pełnili Państwo funkcję opiekunów zgodnie z ustawą i zobowiązani byli Państwo do wykonywania wszystkich obowiązków wynikających z tego statusu.

W okresie od marca 2022 r. do lipca 2023 r. dzieci zamieszkiwały z Państwem i pozostawały w Państwa wspólnym gospodarstwie domowym.

W tym czasie:

uczęszczały do szkoły oraz przedszkola;
finansowali Państwo koszty ich wyżywienia, opłat przedszkolnych i szkolnych;
opłacali Państwo zajęcia pozaszkolne oraz aktywności dodatkowe;
dzieci były objęte opieką medyczną;
Organizowali Państwo wspólne wyjazdy wypoczynkowe.

Uzupełnienie i doprecyzowanie opisu stanu faktycznego

W okresie od marca 2022 r. do lipca 2023 r., na podstawie orzeczenia Sądu Rejonowego (…), sygn. akt (…) z dnia (…)., zostali Państwo ustanowieni tymczasowymi opiekunami czworga małoletnich dzieci – obywateli Ukrainy: dwójki starszych (dziewczynka i chłopiec) oraz dwóch młodszych chłopców, które przybyły do Polski w związku z trwającym konfliktem zbrojnym.

W treści orzeczenia nie wskazano konkretnych przepisów prawnych, funkcja została powierzona zgodnie z porządkiem prawnym obowiązującym w Polsce. Sprawowana przez Państwa opieka spełniała przesłanki przewidziane dla opiekunów tymczasowych i realizowana była zgodnie z obowiązkami analogicznymi do tych przypisanych rodzinie zastępczej.

W szczególności:

dzieci zamieszkiwały z Państwem, były zameldowane pod tym samym adresem, a także wpisane do umowy najmu mieszkania, tworząc z Państwem wspólne gospodarstwo domowe;
w pełni finansowali Państwo ich utrzymanie – wyżywienie, odzież, środki higieniczne, opłaty edukacyjne, zajęcia dodatkowe;
wszystkie dzieci uczęszczały do Szkoły Podstawowej (…) (młodsze wcześniej do prywatnego przedszkola „(…)”);
zapewnili Państwo dzieciom opiekę zdrowotną w ramach Narodowego Funduszu Zdrowia (NFZ) oraz dodatkową prywatną opiekę medyczną w (…).
niezależnie od (…), pokrywali Państwo dodatkowe koszty usług stomatologicznych oraz konsultacji psychologicznych poza systemem ubezpieczeń zdrowotnych;
dzieci uczestniczyły w zajęciach pozalekcyjnych i integracyjnych, takich jak harcerstwo (…), zabawy na trampolinach i salach rozrywki, placach zabaw;
organizowali Państwo wyjazdy wypoczynkowe, wspierali Państwo rozwój edukacyjny i emocjonalny dzieci, tworzyli Państwo bezpieczne i stabilne środowisko wychowawcze;
dzieci nie otrzymywały zasiłku pielęgnacyjnego ani renty socjalnej;
pokrywali Państwo koszty utrzymania dzieci z własnych środków, a także korzystali Państwo ze świadczenia wychowawczego „Rodzina 500+” na każde dziecko.

W czasie sprawowania opieki posiadał Pan nieograniczony obowiązek podatkowy w Polsce, zgodnie z art. 3 ust. 1 i ust. 1a ustawy o PIT, ponieważ Pana centrum interesów osobistych i gospodarczych znajdowało się na terytorium RP.

Uzyskali Państwo wyłącznie dochody z tytułu umowy o pracę. Nie miały wobec Państwa zastosowania przepisy:

art. 30c ustawy o PIT,
ustawy o zryczałtowanym podatku dochodowym,
ustawy o podatku tonażowym,
ustawy o aktywizacji przemysłu okrętowego.

Dzieci uczęszczały do szkół działających w ramach polskiego systemu oświaty. Dwoje starszych rozpoczęło edukację w oddziale przygotowawczym, po czym w roku szkolnym 2022/2023 zostało przeniesione do klas ogólnych Szkoły Podstawowej (…). Dwoje młodszych, po uczęszczaniu do przedszkola „(…)”, rozpoczęło naukę w klasach pierwszych tej samej szkoły.

Orzeczenie nie zawierało odniesień do konkretnych przepisów (np. Kodeksu rodzinnego i opiekuńczego lub ustawy o pomocy obywatelom Ukrainy), jednak funkcja opiekuna tymczasowego została powierzona zgodnie z obowiązującym w Polsce prawem.

Pytanie

Czy w związku z pełnieniem funkcji tymczasowego opiekuna prawnego, ustanowionego zgodnie z obowiązującym prawem polskim na podstawie orzeczenia Sądu, wydanego w wyjątkowych okolicznościach związanych z przyjazdem dzieci z Ukrainy, oraz przy jednoczesnym wykonywaniu obowiązków odpowiadających zadaniom wynikającym z polskiego porządku prawnego, w szczególności analogicznych do obowiązków rodziny zastępczej, zachodzą podstawy do skorzystania przez Państwa z:

1.ulgi prorodzinnej, o której mowa w art. 27f ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, za okres sprawowanej opieki nad czworgiem małoletnich dzieci?

2.ulgi dla rodzin 4+, o której mowa w art. 21 ust. 1 pkt 153 ww. ustawy, za ten sam okres?

Państwa stanowisko w sprawie

Uważają Państwo, że spełniają ustawowe warunki do skorzystania zarówno z ulgi prorodzinnej, jak i ulgi 4+, ponieważ:

byli Państwo ustanowieni przez sąd jako tymczasowi opiekunowie prawni czworga dzieci,
dzieci zamieszkiwały z Państwem i byli Państwo odpowiedzialni za ich codzienną opiekę, edukację, leczenie i rozwój,
spełniali Państwo obowiązki opiekunów wynikające z Kodeksu rodzinnego i opiekuńczego.

Wskazali Państwo, że ulga 4+ i ulga na dzieci powinny przysługiwać również osobom, które faktycznie wychowują dzieci, a nie tylko biologicznym lub przysposabiającym rodzicom.

W okresie od marca 2022 r. do lipca 2023 r. sprawowali Państwo funkcję tymczasowych opiekunów czworga małoletnich dzieci – obywateli Ukrainy – na podstawie orzeczenia Sądu Rejonowego (…) (sygn. akt (…) z dnia (…)).

Orzeczenie sądu zostało wydane w szczególnych okolicznościach, związanych z ewakuacją dzieci z Ukrainy po rozpoczęciu pełnoskalowego konfliktu zbrojnego.

Dziećmi były synowie i córka dwóch sióstr Pana żony, które – jako żołnierze zawodowi Sił Zbrojnych Ukrainy – w momencie inwazji zostały powołane do służby wojskowej wraz z mężami. Z powodu ich pełnego zaangażowania w działania obronne, dzieci nie mogły pozostać pod ich opieką na terytorium Ukrainy i zostały przekazane pod Państwa opiekę.

Choć w treści orzeczenia brak jest jednoznacznego wskazania podstawy prawnej (np. Kodeksu rodzinnego i opiekuńczego lub ustawy o pomocy obywatelom Ukrainy), Państwa funkcja została ustanowiona zgodnie z obowiązującym w Polsce porządkiem prawnym. Przez cały okres opieki wykonywali Państwo obowiązki z należytą starannością i w zakresie, który odpowiada funkcjonalnie obowiązkom opiekuna prawnego lub rodziny zastępczej.

W trakcie tego okresu dzieci mieszkały z Państwem, były zameldowane pod Państwa adresem, zostały wpisane do umowy najmu mieszkania oraz w pełni pozostawały na Państwa utrzymaniu.

Zapewnili im Państwo:

wyżywienie, odzież i środki higieny,
edukację szkolną (wszystkie uczęszczały do Szkoły Podstawowej (…), dwoje młodszych również do przedszkola niepublicznego „(…)”),
opiekę zdrowotną w ramach NFZ oraz prywatną opiekę medyczną (w tym konsultacje psychologiczne i usługi stomatologiczne),
wsparcie emocjonalne, aktywności rekreacyjne, uczestnictwo w organizacji skautowej (…) oraz wyjazdy integracyjne i wakacyjne,
codzienne zaangażowanie w obowiązki szkolne, pomoc w nauce i rozwijanie zainteresowań.

Wspomniane działania były realizowane przez cały wskazany okres na Państwa koszt – ze środków własnych oraz świadczenia wychowawczego „Rodzina 500+”. Po zakończeniu szczególnej sytuacji – w momencie, gdy jeden z rodziców uzyskał możliwość powrotu i przejęcia pełni władzy rodzicielskiej – dzieci bezpiecznie powróciły do domu rodzinnego.

Z uwagi na powyższe, uważają Państwo, że spełniają Państwo przesłanki określone:

w art. 27f ustawy o PIT – w zakresie ulgi prorodzinnej na dzieci, nad którymi faktycznie sprawowali Państwo opiekę,
oraz w art. 21 ust. 1 pkt 153 ustawy o PIT – w zakresie ulgi dla rodzin wychowujących co najmniej czworo dzieci (ulga 4+)

- za okres od marca 2022 r. do lipca 2023 r., zgodnie z obowiązującymi przepisami prawa oraz faktycznym stanem wykonywania przez Państwa obowiązków opiekuńczych.

Ocena stanowiska

Stanowisko, które przedstawili Państwo we wniosku jest nieprawidłowe.

Uzasadnienie interpretacji indywidualnej

Zgodnie z art. 9 ust. 1 ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (t. j. Dz. U. z 2025 r. poz. 163 ze zm):

Opodatkowaniu podatkiem dochodowym podlegają wszelkiego rodzaju dochody, z wyjątkiem dochodów wymienionych w art. 21, 52, 52a i 52c oraz dochodów, od których na podstawie przepisów Ordynacji podatkowej zaniechano poboru podatku.

Opodatkowaniu podatkiem dochodowym od osób fizycznych podlegają zatem wszelkie dochody osiągane przez podatnika, z wyjątkiem tych dochodów, które zostały enumeratywnie wymienione przez ustawodawcę jako zwolnione od podatku, bądź od których zaniechano poboru podatku, w drodze rozporządzenia wydanego przez ministra właściwego do spraw finansów publicznych.

Na podstawie art. 21 ust. 1 pkt 153 ww. ustawy:

Wolne od podatku dochodowego są przychody podatnika do wysokości nieprzekraczającej w roku podatkowym kwoty 85 528 zł, osiągnięte:

a) ze stosunku służbowego, stosunku pracy, pracy nakładczej i spółdzielczego stosunku pracy,

b) z umów zlecenia, o których mowa w art. 13 pkt 8,

c) z pozarolniczej działalności gospodarczej, do których mają zastosowanie zasady opodatkowania określone w art. 27, art. 30c albo art. 30ca albo ustawie o zryczałtowanym podatku dochodowym w zakresie ryczałtu od przychodów ewidencjonowanych,

d) z zasiłku macierzyńskiego, o którym mowa w ustawie z dnia 25 czerwca 1999 r. o świadczeniach pieniężnych z ubezpieczenia społecznego w razie choroby i macierzyństwa

- który w roku podatkowym w stosunku do co najmniej czworga dzieci, o których mowa w art. 6 ust. 4c, z uwzględnieniem art. 6 ust. 4e i 8, wykonywał władzę rodzicielską, pełnił funkcję opiekuna prawnego, jeżeli dziecko z nim zamieszkiwało, lub sprawował funkcję rodziny zastępczej na podstawie orzeczenia sądu lub umowy zawartej ze starostą, a w przypadku pełnoletnich uczących się dzieci - wykonywał ciążący na nim obowiązek alimentacyjny albo sprawował funkcję rodziny zastępczej, z zastrzeżeniem ust. 39 i 44-48.

Stosownie do art. 27f ust. 1 ww. ustawy:

Od podatku dochodowego obliczonego zgodnie z art. 27, podatnik ma prawo odliczyć kwotę obliczoną zgodnie z ust. 2 na każde małoletnie dziecko, w stosunku do którego w roku podatkowym:

1) wykonywał władzę rodzicielską;

2) pełnił funkcję opiekuna prawnego, jeżeli dziecko z nim zamieszkiwało;

3) sprawował opiekę poprzez pełnienie funkcji rodziny zastępczej na podstawie orzeczenia sądu lub umowy zawartej ze starostą.

Natomiast w myśl art. 27f ust. 2 ww. ustawy:

Odliczeniu podlega za każdy miesiąc kalendarzowy roku podatkowego, w którym podatnik wykonywał władzę, pełnił funkcję albo sprawował opiekę, o których mowa w ust. 1, w stosunku do:

1) jednego małoletniego dziecka - kwota 92,67 zł, jeżeli dochody podatnika:

a) pozostającego przez cały rok podatkowy w związku małżeńskim i jego małżonka, nie przekroczyły w roku podatkowym kwoty 112 000 zł,

b) niepozostającego w związku małżeńskim, w tym również przez część roku podatkowego, nie przekroczyły w roku podatkowym kwoty 56 000 zł, za wyjątkiem podatnika samotnie wychowującego małoletnie dziecko wymienionego w art. 6 ust. 4c i 4g, do którego ma zastosowanie kwota dochodu określona w lit. a;

2) dwojga małoletnich dzieci - kwota 92,67 zł na każde dziecko;

3) trojga i więcej małoletnich dzieci - kwota:

a) 92,67 zł odpowiednio na pierwsze i drugie dziecko,

b) 166,67 zł na trzecie dziecko,

c) 225 zł na czwarte i każde kolejne dziecko.

Stosownie do art. 27f ust. 2a ww. ustawy:

Za dochody, o których mowa w ust. 2 pkt 1, uważa się dochody uzyskane łącznie w danym roku podatkowym, do których mają zastosowanie zasady opodatkowania określone w art. 27, art. 30b i art. 30c, pomniejszone o kwotę składek, o których mowa w art. 26 ust. 1 pkt 2 i 2a oraz art. 30c ust. 2 pkt 2.

W myśl art. 27f ust. 2b ww. ustawy:

Odliczenie, o którym mowa w ust. 2 pkt 2 lub 3, przysługuje podatnikowi określonemu w ust. 1, który co najmniej przez jeden dzień roku podatkowego wykonywał władzę, pełnił funkcję lub sprawował opiekę, o których mowa w ust. 1, w stosunku do więcej niż jednego dziecka.

W myśl art. 27f ust. 2c ustawy:

Odliczenie, o którym mowa w ust. 1, nie przysługuje, poczynając od miesiąca kalendarzowego, w którym dziecko:

1)na podstawie orzeczenia sądu zostało umieszczone w instytucji zapewniającej całodobowe utrzymanie w rozumieniu przepisów o świadczeniach rodzinnych;

2)wstąpiło w związek małżeński.

Zgodnie z art. 27f ust. 2d omawianej ustawy:

Za podatnika pozostającego w związku małżeńskim, o którym mowa w ust. 2 pkt 1 lit. a oraz ust. 10 i 11, nie uważa się:

1)osoby, w stosunku do której orzeczono separację w rozumieniu odrębnych przepisów;

2)osoby pozostającej w związku małżeńskim, jeżeli jej małżonek został pozbawiony praw rodzicielskich lub odbywa karę pozbawienia wolności.

W myśl art. 27f ust. 2e ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych nadanym ustawą z dnia 26 maja 2023 r. o zmianie ustawy o podatku od towarów i usług oraz niektórych innych ustaw (Dz. U. z 2023 r. poz. 1059) i mającym zastosowanie do dochodów (przychodów) uzyskanych od dnia 1 stycznia 2023 r.:

Limity dochodów określone w ust. 2 pkt 1 nie dotyczą podatnika i jego małżonka, którzy wykonywali władzę, pełnili funkcję albo sprawowali opiekę, o których mowa w ust. 1, w stosunku do jednego dziecka, posiadającego orzeczenie albo decyzję, o których mowa w art. 26 ust. 7d.

Z art. 27f ust. 3 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych wynika, że:

W przypadku gdy w tym samym miesiącu kalendarzowym w stosunku do dziecka wykonywana jest władza, pełniona funkcja lub sprawowana opieka, o których mowa w ust. 1, każdemu z podatników przysługuje odliczenie w kwocie stanowiącej 1/30 kwoty obliczonej zgodnie z ust. 2 za każdy dzień sprawowania pieczy nad dzieckiem.

Z kolei, art. 27f ust. 4 ww. ustawy stanowi, że:

Odliczenie dotyczy łącznie obojga rodziców, opiekunów prawnych dziecka albo rodziców zastępczych pozostających w związku małżeńskim. Kwotę tę podatnicy mogą odliczyć od podatku w dowolnej proporcji przez nich ustalonej. W przypadku braku porozumienia między podatnikami, którzy zgodnie z rozstrzygnięciem sądu wspólnie wykonują władzę rodzicielską nad małoletnim dzieckiem po rozwodzie lub w trakcie separacji (piecza naprzemienna), lub gdy miejsce zamieszkania dziecka jest takie samo jak miejsce zamieszkania obojga rodziców, opiekunów prawnych dziecka albo rodziców zastępczych pozostających w związku małżeńskim - kwotę tę podatnicy odliczają w częściach równych. W pozostałych przypadkach odliczenie w wysokości 100% stosuje podatnik, u którego dziecko ma miejsce zamieszkania w rozumieniu ustawy z dnia 23 kwietnia 1964 r. - Kodeks cywilny.

Zgodnie z art. 25 ustawy z dnia 23 kwietnia 1964 r. Kodeks cywilny (t. j. Dz. U. z 2023 r. poz. 1610 ze zm.):

Miejscem zamieszkania osoby fizycznej jest miejscowość, w której osoba ta przebywa z zamiarem stałego pobytu.

Na mocy art. 26 ww. ustawy:

§ 1. Miejscem zamieszkania dziecka pozostającego pod władzą rodzicielską jest miejsce zamieszkania rodziców albo tego z rodziców, któremu wyłącznie przysługuje władza rodzicielska lub któremu zostało powierzone wykonywanie władzy rodzicielskiej.

§ 2. Jeżeli władza rodzicielska przysługuje na równi obojgu rodzicom mającym osobne miejsce zamieszkania, miejsce zamieszkania dziecka jest u tego z rodziców, u którego dziecko stale przebywa. Jeżeli dziecko nie przebywa stale u żadnego z rodziców, jego miejsce zamieszkania określa sąd opiekuńczy.

Stosownie do art. 27f ust. 5 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych:

Odliczenia dokonuje się w zeznaniu, o którym mowa w art. 45 ust. 1, podając liczbę dzieci i ich numery PESEL, a w przypadku braku tych numerów - imiona, nazwiska oraz daty urodzenia dzieci. Na żądanie organów podatkowych, podatnik jest obowiązany przedstawić zaświadczenia, oświadczenia oraz inne dowody niezbędne do ustalenia prawa do odliczenia, w szczególności:

1)odpis aktu urodzenia dziecka;

2)zaświadczenie sądu rodzinnego o ustaleniu opiekuna prawnego dziecka;

3)odpis orzeczenia sądu o ustaleniu rodziny zastępczej lub umowę zawartą między rodziną zastępczą a starostą;

4)zaświadczenie o uczęszczaniu pełnoletniego dziecka do szkoły.

Stosownie do art. 21 ust. 39 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych:

Przy obliczaniu kwoty przychodów podlegających zwolnieniu od podatku na podstawie ust. 1 pkt 148 i 152-154 nie uwzględnia się przychodów podlegających opodatkowaniu zryczałtowanym podatkiem dochodowym na podstawie niniejszej ustawy, zwolnionych od podatku dochodowego oraz od których na podstawie przepisów Ordynacji podatkowej zaniechano poboru podatku.

Z art. 21 ust. 44 ww. ustawy wynika, że:

Suma przychodów zwolnionych od podatku na podstawie ust. 1 pkt 148 i 152-154 nie może w roku podatkowym przekroczyć kwoty 85 528 zł.

Zgodnie z art. 21 ust. 45 omawianej ustawy:

Przy ustalaniu prawa do zwolnienia, o którym mowa w ust. 1 pkt 153, nie uwzględnia się dziecka, które w roku podatkowym, na podstawie orzeczenia sądu, zostało umieszczone w instytucji zapewniającej całodobowe utrzymanie w rozumieniu przepisów o świadczeniach rodzinnych.

Na mocy art. 21 ust. 46 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych:

Podatnik korzystający ze zwolnienia, o którym mowa w ust. 1 pkt 153:

1) wyłącznie w zakresie przychodów podlegających opodatkowaniu zgodnie z art. 27, innych niż z pozarolniczej działalności gospodarczej, składa w terminie określonym w art. 45 ust. 1 informację, według ustalonego wzoru, zawierającą dane o liczbie dzieci i ich numery PESEL, a w przypadku braku tych numerów – imiona, nazwiska oraz daty urodzenia dzieci;

2) w zakresie przychodów z pozarolniczej działalności gospodarczej podlegających opodatkowaniu zgodnie z art. 27, art. 30c lub zgodnie z przepisami ustawy o zryczałtowanym podatku dochodowym, w złożonym zeznaniu, o którym mowa w art. 45 ust. 1 lub ust. 1a pkt 2, lub zeznaniu, o którym mowa w art. 21 ust. 2 pkt 2 ustawy o zryczałtowanym podatku dochodowym, składanym za rok podatkowy, w którym korzystał ze zwolnienia, informuje o liczbie dzieci i ich numerach PESEL, a w przypadku braku tych numerów – imionach, nazwiskach oraz datach urodzenia dzieci.

Stosownie do art. 21 ust. 47 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych:

Na żądanie organów podatkowych podatnik jest obowiązany przedstawić zaświadczenia, oświadczenia oraz inne dowody niezbędne do ustalenia prawa do zwolnienia, o którym mowa w ust. 1 pkt 153, w szczególności:

1)odpis aktu urodzenia dziecka;

2)zaświadczenie sądu rodzinnego o ustaleniu opiekuna prawnego dziecka;

3)odpis orzeczenia sądu o ustaleniu rodziny zastępczej lub umowę zawartą między rodziną zastępczą a starostą;

4)zaświadczenie o uczęszczaniu pełnoletniego dziecka do szkoły.

Z art. 21 ust. 48 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych wynika, że:

Podatnik nie składa informacji, o której mowa w ust. 46 pkt 1, jeżeli w zeznaniu złożonym za rok podatkowy, w którym korzystał ze zwolnienia określonego w ust. 1 pkt 153, poinformował o liczbie dzieci i ich numerach PESEL, a w przypadku braku tych numerów - o imionach, nazwiskach oraz datach urodzenia dzieci.

Obowiązująca od 1 stycznia 2022 r. tzw. ulga dla rodzin 4+ dotyczy rodziców, w tym rodziców zastępczych, oraz opiekunów prawnych, bez względu na ich stan cywilny. Mogą z niej korzystać zarówno samotni rodzice (opiekunowie prawni), jak i małżonkowie oraz rodzice pozostający w związkach nieformalnych.

Ulga obejmuje przychody:

z pracy na etacie (umowa o pracę, stosunek służbowy, praca nakładcza, spółdzielczy stosunek pracy),
z umów zlecenia zawartych z firmą,
z działalności gospodarczej, opodatkowanej według skali podatkowej, 19% podatkiem liniowym, stawką 5% (tzw. ulga IP Box) oraz ryczałtem od przychodów ewidencjonowanych,
z zasiłku macierzyńskiego.

Wskazać należy, że z ulgi może skorzystać podatnik, który w stosunku do co najmniej czworga dzieci:

wykonywał władzę rodzicielską;
był opiekunem prawnym dziecka, które z nim mieszkało;
był rodzicem zastępczym na podstawie orzeczenia sądu lub umowy zawartej ze starostą;
wykonywał ciążący obowiązek alimentacyjny lub był rodzicem zastępczym (w przypadku dorosłych, uczących się dzieci).

Ulga ta przysługuje podatnikowi w związku z wykonywaniem władzy rodzicielskiej, sprawowaniem funkcji opiekuna, rodzica zastępczego lub wykonywaniem obowiązku alimentacyjnego wobec dzieci:

małoletnich, bez względu na wysokość rocznych dochodów,
pełnoletnich, otrzymujących zasiłek (dodatek) pielęgnacyjny lub rentę socjalną, bez względu na wysokość ich rocznych dochodów, oraz
pełnoletnich do ukończenia 25 roku życia, uczących się.

Przy czym podatnik może skorzystać z ulgi jeżeli dzieci te:

nie stosowały przepisów o 19% podatku liniowym lub przepisów ustawy o ryczałcie (z wyjątkiem przepisów dotyczących najmu prywatnego) w zakresie osiągniętych w roku podatkowym przychodów, poniesionych kosztów uzyskania przychodów, zobowiązania lub uprawnienia do zwiększania lub pomniejszenia podstawy opodatkowania albo przychodów, zobowiązania lub uprawnienia do dokonywania innych doliczeń lub odliczeń,
nie podlegały opodatkowaniu podatkiem tonażowym na zasadach określonych w ustawie o podatku tonażowym lub tzw. podatkiem okrętowym na zasadach określonych w ustawie o aktywizacji przemysłu okrętowego i przemysłów komplementarnych.

Ponadto pełnoletnie uczące się dzieci nie mogą uzyskać w roku podatkowym dochodów opodatkowanych według skali podatkowej lub 19% podatkiem z odpłatnego zbycia papierów wartościowych, udziałów (akcji) lub pochodnych instrumentów finansowych lub przychodów zwolnionych od podatku w ramach tzw. ulgi dla młodych czy ulgi na powrót, w łącznej wysokości przekraczającej dwunastokrotność kwoty renty socjalnej określonej w ustawie z dnia 27 czerwca 2003 r. o rencie socjalnej (t. j. Dz. U. z 2023 r. poz. 2194 ze zm.), w wysokości obowiązującej w grudniu roku podatkowego, z wyjątkiem renty rodzinnej.

W tym miejscu należy odnieść się do przepisów ustawy z dnia 25 lutego 1964 r. Kodeks rodzinny i opiekuńczy (t. j. Dz. U. z 2023 r. poz. 2809 ze zm.).

W myśl art. 93 § 1 ww. ustawy:

Władza rodzicielska przysługuje obojgu rodzicom.

Stosownie do art. 97 § 1 tejże ustawy:

Jeżeli władza rodzicielska przysługuje obojgu rodzicom, każde z nich jest obowiązane i uprawnione do jej wykonywania.

Jak wskazuje art. 107 § 1 cytowanej ustawy:

Jeżeli władza rodzicielska przysługuje obojgu rodzicom żyjącym w rozłączeniu, sąd opiekuńczy może ze względu na dobro dziecka określić sposób jej wykonywania i utrzymywania kontaktów z dzieckiem. Sąd pozostawia władzę rodzicielską obojgu rodzicom, jeżeli przedstawili zgodne z dobrem dziecka pisemne porozumienie o sposobie wykonywania władzy rodzicielskiej i utrzymywaniu kontaktów z dzieckiem. Rodzeństwo powinno wychowywać się wspólnie, chyba że dobro dziecka wymaga innego rozstrzygnięcia.

W rozumieniu przepisów prawa rodzinnego i opiekuńczego, prawo wykonywania bieżącej pieczy nad dzieckiem, oprócz rodzica, może również posiadać opiekun prawny dziecka lub rodzic zastępczy.

Opiekun prawny jest to osoba powołana do dbania o potrzeby życiowe i majątek innej osoby, która potrzebuje takiej opieki. W praktyce opiekun prawny ustanawiany jest wobec dzieci oraz osób całkowicie ubezwłasnowolnionych. Osoby te nie mogą za siebie odpowiadać prawnie, opiekun jest więc również ich przedstawicielem ustawowym, czyli może za nie dokonywać czynności prawnych.

W myśl art. 145 § 1 i 2 Kodeksu rodzinnego i opiekuńczego:

Opiekę ustanawia się dla małoletniego w wypadkach przewidzianych w tytule II niniejszego kodeksu. Opiekę ustanawia sąd opiekuńczy, skoro tylko poweźmie wiadomość, że zachodzi prawny po temu powód.

Przepis art. 154 ww. Kodeksu stanowi, że:

Opiekun obowiązany jest wykonywać swe czynności z należytą starannością, jak tego wymaga dobro pozostającego pod opieką i interes społeczny.

Stosownie do art. 155 Kodeksu rodzinnego i opiekuńczego:

§ 1. Opiekun sprawuje pieczę nad osobą i majątkiem pozostającego pod opieką; podlega przy tym nadzorowi sądu opiekuńczego.

§ 2. Do sprawowania opieki stosuje się odpowiednio przepisy o władzy rodzicielskiej z zachowaniem przepisów poniższych.

Zgodnie z art. 156 ww. Kodeksu:

Opiekun powinien uzyskać zezwolenie sądu opiekuńczego albo, w przypadkach wskazanych w art. 640¹ustawy z dnia 17 listopada 1964 r. – Kodeks postępowania cywilnego, sądu spadku we wszelkich ważniejszych sprawach, które dotyczą osoby lub majątku małoletniego.

Natomiast, 12 marca 2022 r. weszła w życie ustawa o pomocy obywatelom Ukrainy w związku z konfliktem zbrojnym na terytorium tego państwa (t. j. Dz.U. 2025 poz. 337), która wprowadziła do polskiego porządku prawnego instytucję opiekuna tymczasowego dla osoby małoletniej.

Zgodnie z art. 1 ust. 1 tej ustawy:

Ustawa określa szczególne zasady zalegalizowania pobytu obywateli Ukrainy, którzy przybyli na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej z terytorium Ukrainy w związku z działaniami wojennymi prowadzonymi na terytorium tego państwa, oraz obywateli Ukrainy posiadających Kartę Polaka, którzy wraz z najbliższą rodziną z powodu tych działań wojennych przybyli na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej.

W uzasadnieniu projektu do ustawy tak uzasadniono konieczność wprowadzenia tego rozwiązania:

Wyjątkowo trudna sytuacja małoletnich obywateli Ukrainy bez opieki wymaga objęcia ich właściwą formą ochrony, a także zagwarantowania szybkiej możliwości uzyskania dokumentu uprawniającego osobę dorosłą do reprezentowania małoletniego oraz wykonywania pieczy nad jego osobą i majątkiem. Wobec powyższego w projekcie wprowadza się rozwiązania dotyczące opiekuna tymczasowego, określając jego kompetencje oraz procedurę jego ustanawiania przez sąd. Zaakcentowania wymaga, że projektowane rozwiązania są nieznane dotychczasowemu prawu rodzinnemu i opiekuńczemu, a potrzeba ich skonstruowania powstała w związku z nadzwyczajną sytuacją, jaka nastąpiła na skutek konfliktu zbrojnego w Ukrainie w kontekście konieczności zabezpieczenia w trybie niezwłocznym dobra małoletnich obywateli tego państwa. Opiekun tymczasowy reprezentuje oraz sprawuje pieczę nad osobą i majątkiem jedynie małoletniego obywatela Ukrainy.

Prawa i obowiązki opiekuna zostały uregulowane w art. 25 ustawy o pomocy obywatelom Ukrainy w związku z konfliktem zbrojnym na terytorium tego państwa.

Zgodnie z zapisem art. 25 ust. 1 ww. ustawy:

Małoletniego obywatela Ukrainy, o którym mowa w art. 1 ust. 1, który przebywa na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej bez opieki osób dorosłych odpowiedzialnych za niego zgodnie z prawem obowiązującym w Rzeczypospolitej Polskiej, reprezentuje oraz sprawuje pieczę nad jego osobą i majątkiem opiekun tymczasowy.

W myśl art. 25 ust. 2 ww. ustawy:

Opiekun tymczasowy, o ile przy jego ustanowieniu nie określono inaczej zakresu jego praw i obowiązków, jest upoważniony do reprezentowania małoletniego oraz sprawowania pieczy nad jego osobą i majątkiem. Opiekun tymczasowy powinien uzyskiwać zezwolenie sądu opiekuńczego we wszelkich ważniejszych sprawach, które dotyczą osoby lub majątku małoletniego.

Stosownie do art. 25 ust. 4 ww. ustawy:

Opiekuna tymczasowego ustanawia sąd opiekuńczy właściwy ze względu na miejsce pobytu małoletniego.

Na mocy art. 26 ust. 1 ustawy o pomocy obywatelom Ukrainy w związku z konfliktem zbrojnym na terytorium tego państwa, obywatelowi Ukrainy przebywającemu na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej, którego pobyt na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej jest uznawany za legalny na podstawie art. 2 ust. 1, przysługuje prawo do:

1) świadczeń rodzinnych, o których mowa w ustawie z dnia 28 listopada 2003 r. o świadczeniach rodzinnych, jeżeli zamieszkuje z dziećmi na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej,

2) świadczenia wychowawczego, o którym mowa w ustawie z dnia 11 lutego 2016 r. o pomocy państwa w wychowywaniu dzieci (Dz.U. z 2022 r. poz. 1577 i 2140), jeżeli zamieszkuje z dziećmi na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej,

3) świadczenia dobry start, o którym mowa w przepisach wydanych na podstawie art. 187a ustawy z dnia 9 czerwca 2011 r. o wspieraniu rodziny i systemie pieczy zastępczej (Dz. U. z 2022 r. poz. 447, 1700 i 2140), jeżeli zamieszkuje z dziećmi na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej,

4) (uchylony)

5) (uchylony)

6) świadczenia „aktywnie w żłobku”, o którym mowa w ustawie z dnia 15 maja 2024 r. o wspieraniu rodziców w aktywności zawodowej oraz w wychowaniu dziecka – „Aktywny rodzic” (Dz. U. poz. 858), jeżeli:

a) zamieszkuje z dzieckiem, na które ubiega się o świadczenie „aktywnie w żłobku” lub otrzymuje świadczenie „aktywnie w żłobku”, na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej oraz

b) posiada nieprzerwanie, przez okres nie krótszy niż 365 dni, uprawnienie, o którym mowa w art. 2 ust. 1, oraz

c) dziecko, na które ubiega się o świadczenie „aktywnie w żłobku” lub otrzymuje świadczenie „aktywnie w żłobku” posiada nieprzerwanie, przez okres nie krótszy niż 365 dni, uprawnienie, o którym mowa w art. 2 ust. 1

- odpowiednio na zasadach i w trybie określonych w tych przepisach, z wyłączeniem warunku posiadania karty pobytu z adnotacją „dostęp do rynku pracy”.

Natomiast art. 26 ust. 4 ww. ustawy o pomocy wskazuje:

Przysługujące na dziecko świadczenia, o których mowa w ust. 1 pkt 1, z wyłączeniem świadczenia rodzicielskiego, o którym mowa w ustawie z dnia 28 listopada 2003 r. o świadczeniach rodzinnych, oraz świadczenia, o których mowa w ust. 1 pkt 2, 3 i 6, przysługują także opiekunowi tymczasowemu, o którym mowa w art. 25, oraz opiekunowi, o którym mowa w art. 251 ust. 1. Ustalając prawo do świadczeń, o których mowa w ust. 1 pkt 1, przepisy art. 5 ust. 11 ustawy z dnia 28 listopada 2003 r. o świadczeniach rodzinnych stosuje się odpowiednio

Z powyższego wynika, że ustawodawca określił katalog świadczeń socjalnych, z których może skorzystać opiekun tymczasowy.

Biorąc pod uwagę powyższe uregulowania prawne należy uznać, że instytucja opiekuna tymczasowego wynikająca z ustawy o pomocy obywatelom Ukrainy w związku z konfliktem zbrojnym na terytorium tego państwa wykazuje -w szczególności w kwestii uprawnień, jakie mu przysługują - wiele podobieństw do instytucji opiekuna prawnego, uregulowanej w ustawie Kodeks rodzinny i opiekuńczy. W szczególności, podobieństwa te wynikają z zapisów dotyczących sprawowania pieczy nad osobą i majątkiem małoletniego oraz upoważnienia do reprezentowania osoby małoletniej.

Ponadto, zarówno funkcja opiekuna prawnego, jak i opiekuna tymczasowego jest ustanawiana przez sąd opiekuńczy. Jednakże, pomimo wspólnych cech, charakteryzujących instytucję opiekuna prawnego i opiekuna tymczasowego należy zastrzec, że instytucje te zostały uregulowane odrębnie i nie należy ich traktować jako pojęć tożsamych.

Ustawa o pomocy obywatelom Ukrainy w związku z konfliktem zbrojnym na terytorium tego państwa nie zawiera jakichkolwiek odniesień wprost do Kodeksu rodzinnego i opiekuńczego. Opisana wyżej regulacja została wprowadzona dla zapewnienia należytego zabezpieczenia dobra dzieci napływających do Polski wraz z falą uchodźców z Ukrainy. Instytucja opiekuna tymczasowego gwarantuje ochronę małoletnim obywatelom Ukrainy bez opieki, w tym umożliwia szybkie uzyskanie dokumentu uprawniającego osobę dorosłą do reprezentowania dziecka oraz wykonywania pieczy nad jego osobą i majątkiem.

Podkreślenia wymaga odmienność tej instytucji od aktualnie obowiązujących regulacji, zarówno co do jej celu, jak i funkcji. Z tego też względu nie należy utożsamiać instytucji opiekuna tymczasowego z ugruntowaną w prawie polskim instytucją opiekuna prawnego.

Przedstawili Państwo informacje, z których wynika, że w okresie od marca 2022 r. do lipca 2023 r., na podstawie orzeczenia Sądu Rejonowego, zostali Państwo ustanowieni tymczasowymi opiekunami czworga małoletnich dzieci – obywateli Ukrainy: dwójki starszych (dziewczynka i chłopiec) oraz dwóch młodszych chłopców, które przybyły do Polski w związku z trwającym konfliktem zbrojnym.

Wskazali Państwo, ze w treści orzeczenia nie wskazano konkretnych przepisów prawnych, funkcja została powierzona zgodnie z porządkiem prawnym obowiązującym w Polsce.

Sprawowana przez Państwa opieka spełniała przesłanki przewidziane dla opiekunów tymczasowych i realizowana była zgodnie z obowiązkami analogicznymi do tych przypisanych rodzinie zastępczej.

W szczególności:

dzieci zamieszkiwały z Państwem, były zameldowane pod tym samym adresem, a także wpisane do umowy najmu mieszkania, tworząc z Państwem wspólne gospodarstwo domowe;
w pełni finansowali Państwo ich utrzymanie – wyżywienie, odzież, środki higieniczne, opłaty edukacyjne, zajęcia dodatkowe;
wszystkie dzieci uczęszczały do Szkoły Podstawowej (młodsze wcześniej do prywatnego przedszkola);
zapewnili Państwo dzieciom opiekę zdrowotną, pokrywali Państwo dodatkowe koszty usług stomatologicznych oraz konsultacji psychologicznych poza systemem ubezpieczeń zdrowotnych;
dzieci uczestniczyły w zajęciach pozalekcyjnych i integracyjnych, takich jak harcerstwo, zabawy na trampolinach i salach rozrywki, placach zabaw;
organizowali Państwo wyjazdy wypoczynkowe, wspierali Państwem rozwój edukacyjny i emocjonalny dzieci, tworzyliśmy bezpieczne i stabilne środowisko wychowawcze;
pokrywali Państwo koszty utrzymania dzieci z własnych środków, a także korzystali Państwo ze świadczenia wychowawczego „Rodzina 500+” na każde dziecko.

Zgodnie z zasadą, że wszelkie ulgi i zwolnienia podatkowe stanowią odstępstwo od generalnej zasady powszechności opodatkowania wyrażonej w art. 84 Konstytucji RP oraz art. 9 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, a możliwość skorzystania z ulgi podatkowej to przywilej, z którego podatnik chcąc skorzystać musi spełnić ściśle określone przez ustawodawcę warunki – nie powinno się rozszerzająco interpretować art. 27f ww. ustawy.

Wprawdzie w art. 74 ustawy o pomocy obywatelom Ukrainy w związku z konfliktem zbrojnym na terytorium tego państwa ustawodawca wprowadził zmiany do ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, jednak nie zmienił brzmienia cytowanego wyżej art. 27f ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych i nie rozszerzył katalogu osób, którym przysługuje ulga prorodzinna, na opiekunów tymczasowych ustanawianych w oparciu o przepisy art. 25 ustawy o pomocy obywatelom Ukrainy w związku z konfliktem zbrojnym na terytorium tego państwa.

W świetle zacytowanych wyżej przepisów oraz na tle przedstawionego stanu faktycznego nie przysługuje Państwu prawo do skorzystania z ulgi prorodzinnej, o której mowa w art. 27f ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych jak również prawo do skorzystania z ulgi 4+, o której mowa w art. 21 ust. 1 pkt 153 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, za okres od marca 2022 r. do lipca 2023 r., w związku ze sprawowaniem opieki nad dziećmi z Ukrainy, wobec których sprawowaliście Państwo funkcję opiekuna tymczasowego, bowiem nie pełnili Państwo funkcji opiekuna prawnego.

Zatem, Państwa stanowisko jest nieprawidłowe.

Dodatkowe informacje

Informacja o zakresie rozstrzygnięcia

Interpretacja dotyczy stanu faktycznego, który Państwo przedstawili i stanu prawnego, który obowiązywał w dacie zaistnienia zdarzenia.

Interpretacja indywidualna wywołuje skutki prawnopodatkowe wyłącznie wobec Państwa i tylko wtedy, gdy rzeczywisty stan faktyczny sprawy będącej przedmiotem interpretacji pokrywał się będzie ze stanem faktycznym podanym przez Państwa w złożonym wniosku. W związku z powyższym, w przypadku zmiany któregokolwiek elementu przedstawionego we wniosku opisu stanu faktycznego lub zdarzenia przyszłego, udzielona odpowiedź traci swą aktualność.

Jednocześnie zaznaczam, że niniejszą interpretację wydałem w oparciu o opis okoliczności faktycznych przedstawionych we wniosku. Rolą postępowania w sprawie wydania indywidualnej interpretacji przepisów podatkowych nie jest ustalanie stanu faktycznego, stanowi to bowiem domenę ewentualnego postępowania podatkowego. To na podatniku ciąży obowiązek udowodnienia w toku tego postępowania okoliczności faktycznych, z których wywodzi on dla siebie korzystne skutki prawne.

Nie prowadzę postępowania dowodowego, ograniczam się do analizy okoliczności podanych we wniosku. W stosunku do tych okoliczności wyrażam swoje stanowisko, które zawsze musi być jednak ustosunkowaniem się do poglądu (stanowiska) prezentowanego w danej sprawie przez Wnioskodawcę. Jeżeli w toku ewentualnego postępowania kontrolnego organ uzna, że zdarzenie opisane we wniosku różni się od zdarzenia występującego w rzeczywistości, wówczas wydana interpretacja nie będzie Państwa chroniła.

Pouczenie o funkcji ochronnej interpretacji

Funkcję ochronną interpretacji indywidualnych określają przepisy art. 14k-14nb ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. – Ordynacja podatkowa (t.j. Dz.U. z 2025 r. poz. 111 ze zm.). Interpretacja będzie mogła pełnić funkcję ochronną, jeśli Państwa sytuacja będzie zgodna (tożsama) z opisem stanu faktycznego lub zdarzenia przyszłego. Z funkcji ochronnej będą mogli skorzystać Ci z Państwa, którzy zastosują się do interpretacji.

Zgodnie z art. 14na § 1 Ordynacji podatkowej:

Przepisów art. 14k-14n Ordynacji podatkowej nie stosuje się, jeśli stan faktyczny lub zdarzenie przyszłe będące przedmiotem interpretacji indywidualnej jest elementem czynności, które są przedmiotem decyzji wydanej:

1)z zastosowaniem art. 119a;

2)w związku z wystąpieniem nadużycia prawa, o którym mowa w art. 5 ust. 5 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług;

3)z zastosowaniem środków ograniczających umowne korzyści.

Zgodnie z art. 14na § 2 Ordynacji podatkowej:

Przepisów art. 14k-14n nie stosuje się, jeżeli korzyść podatkowa, stwierdzona w decyzjach wymienionych w § 1, jest skutkiem zastosowania się do utrwalonej praktyki interpretacyjnej, interpretacji ogólnej lub objaśnień podatkowych.

Pouczenie o prawie do wniesienia skargi na interpretację przez Zainteresowanego, który jest stroną postępowania

Pan A.A. (Zainteresowany będący stroną postępowania – art. 14r § 2 Ordynacji podatkowej) ma prawo do zaskarżenia tej interpretacji indywidualnej do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego (...). Zasady zaskarżania interpretacji indywidualnych reguluje ustawa z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi (t. j. Dz. U. z 2024 r. poz. 935 ze zm.; dalej jako „PPSA”).

Skargę do Sądu wnosi się za pośrednictwem Dyrektora KIS (art. 54 § 1 PPSA). Skargę należy wnieść w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia interpretacji indywidualnej (art. 53 § 1 PPSA):

w formie papierowej, w dwóch egzemplarzach (oryginał i odpis) na adres: Krajowa Informacja Skarbowa, ul. Warszawska 5, 43-300 Bielsko-Biała (art. 47 § 1 PPSA), albo
w formie dokumentu elektronicznego, w jednym egzemplarzu (bez odpisu), na adres Krajowej Informacji Skarbowej na platformie ePUAP: /KIS/wnioski albo /KIS/SkrytkaESP (art. 47 § 3 i art. 54 § 1a PPSA).

Skarga na interpretację indywidualną może opierać się wyłącznie na zarzucie naruszenia przepisów postępowania, dopuszczeniu się błędu wykładni lub niewłaściwej oceny co do zastosowania przepisu prawa materialnego. Sąd jest związany zarzutami skargi oraz powołaną podstawą prawną (art. 57a PPSA).

Podstawa prawna dla wydania interpretacji

Podstawą prawną dla wydania tej interpretacji jest art. 13 § 2a, art. 14b § 1 i art. 14r Ordynacji podatkowej.

Źródło: INFOR

Newsletter

Drukuj

Skopiuj link

Zgłoś błąd na stronie