Interpretacja indywidualna – stanowisko prawidłowe

Szanowny Panie,

stwierdzam, że Pana stanowisko w sprawie oceny skutków podatkowych opisanego zdarzenia przyszłego w podatku dochodowym od osób fizycznych jest prawidłowe.

Zakres wniosku o wydanie interpretacji indywidualnej

12 czerwca 2025 r. wpłynął Pana wniosek z 9 czerwca 2025 r. o wydanie interpretacji indywidualnej. Treść wniosku jest następująca:

Opis zdarzenia przyszłego

W dniu (…) października 2010 r. Wnioskodawca wraz z żoną działając jako konsumenci w rozumieniu art. 22 ⁽¹⁾ k.c. zawarli Umowę o kredyt mieszkaniowy w Bank .denominowany do CHF.

Kredytobiorcy zwrócili się do banku o udzielenie kredytu na zaspokojenie własnych potrzeb mieszkaniowych (finansowanie kosztów budowy domu jednorodzinnego).

Przedmiotem Umowy był kredyt hipoteczny w łącznej kwocie (…) zł. Po uruchomieniu kwota ta została przeliczona na franki szwajcarskie i wyniosła (…) CHF.

Wypłata nastąpiła w złotych polskich w 5 transzach:

-w dniu (…).10.2010 r. kwota (…) zł,

-w dniu (…).10.2010 r. kwota (…) zł,

-w dniu (…).01.2011 r. kwota (…) zł,

-w dniu (…).03.2011 r. kwota (…) zł,

-w dniu (…).11.2011 r. kwota (…) zł.

Okres kredytowania wynosił 360 miesięcy, a ostateczny termin spłaty kredytu miał nastąpić (…) września 2040 r. Kredytobiorcy w dniu (…) lipca 2024 r. dokonali jednorazowo całkowitej spłaty reszty zadłużenia wobec banku. Łączna kwota wszystkich spłat z tytułu rat kapitałowo-odsetkowych wyniosła (…), co w przeliczeniu na złotówki wynosi około (…) zł.

W grudniu 2024 r. Wnioskodawca wraz z żoną wnieśli pozew do sądu powszechnego domagając się ustalenia, że zawarta przez nich umowa ze względu na klauzule abuzywne i wadliwy sposób denominacji jest nieważna. Polskie sądy powszechne i Sąd Najwyższy w sprawach będących wynikiem pozwów złożonych przez klientów banku w zdecydowanej większości wydają wyroki stwierdzające nieważność całej umowy kredytu. Skutkiem wyroków jest z reguły powstanie po stronie banku obowiązku zapłaty (zwrotu) na rzecz klientów wszystkich świadczeń spełnionych przez Klientów.

Wnioskodawca wraz z żoną domagają się w pozwie przeciwko A zwrotu przez bank kwoty (…) CHF z tytułu poniesionych kosztów (zwrotu rat kapitałowo-odsetkowych). Wszystkie te spłaty stanowią ich zdaniem świadczenie nienależne w rozumieniu art. 405 kodeksu cywilnego i 410 kodeksu cywilnego.

Bank zaproponował kredytobiorcom w toku sprawy sądowej zawarcie ugody mającej na celu zakończenie sporu, rozliczenie umowy i zrzeczenie się dalszych roszczeń przez obydwie strony.

Propozycja ugody zakłada, że bank dokona wypłaty na rzecz kredytobiorców kwoty (…) zł, z czego kwota (…) zł została określona w projekcie ugody jako „Kwota dodatkowa”.

Kredytobiorcy wnioskowali o zmianę zapisów projektu ugody, aby wyraźnie zaznaczyć, że dojdzie jedynie do zwrotu na ich rzecz tych środków pieniężnych, jednakże uzyskali z banku informację, że wzorzec ugody sporządzony przez bank jest jednolity wobec wszystkich klientów i nie może być zmodyfikowany z uwagi na wewnętrzne uwarunkowania banku.

Jednocześnie Bank poinformował kredytobiorców, iż w dniu (…) listopada 2024 r. uzyskał indywidualną interpretację podatkową, w której potwierdzono, iż przewidziana w ugodach Bank wypłata „Kwoty dodatkowej” nie spowoduje powstania przychodu po stronie kredytobiorców podlegającego opodatkowaniu podatkiem dochodowym od osób fizycznych, a bank nie ma obowiązku sporządzenia informacji o wysokości przychodów (PIT-11) i przesłania jej kredytobiorcom.

Stanowisko takie jest uzasadnione tym, iż wypłata z tytułu „Kwoty dodatkowej” jest zwrotem na rzecz kredytobiorców środków pieniężnych, które wcześniej, na mocy umowy kredytu kredytobiorcy przekazali na rzecz banku ramach spłaty rat kapitałowo-odsetkowych. Finalnie bez względu na sposób określenia w ugodzie wypłacanego świadczenia, w ujęciu ekonomicznym wypłacane świadczenie stanowi zwrot kredytobiorcom świadczeń, które uprzednio wpłacili do banku i nie powoduje faktycznego przyrostu w ich majątku, a jedynie „wyrównanie” wcześniejszego zmniejszenia tego majątku.

Pytanie

Czy w związku z opisaną w stanie faktycznym/zdarzeniu przyszłym wypłatą kredytobiorcom środków pieniężnych nazwanych w projekcie ugody sporządzonym przez bank „Kwotą dodatkową” po stronie Wnioskodawcy nie powstaje przychód podlegający opodatkowaniu?

Pana stanowisko w sprawie

W Pana ocenie, w związku z opisaną w stanie faktycznym/zdarzeniu przyszłym wypłatą kredytobiorcom środków pieniężnych nazwanych w projekcie ugody sporządzonym przez bank „Kwotą dodatkową” po stronie Wnioskodawcy nie powstaje przychód podlegający opodatkowaniu.

Stanowisko takie jest uzasadnione tym, iż wypłata z tytułu „Kwoty dodatkowej” jest zwrotem na rzecz kredytobiorców części środków pieniężnych, które wcześniej, na mocy umowy kredytu kredytobiorcy przekazali na rzecz banku ramach spłaty rat kapitałowo-odsetkowych. Finalnie bez względu na sposób określenia w ugodzie wypłacanego świadczenia, w ujęciu ekonomicznym wypłacane świadczenie stanowi zwrot kredytobiorcom części (nawet nie całości) świadczeń, które uprzednio wpłacili do banku zatem nie powoduje faktycznego przyrostu w ich majątku, a jedynie „wyrównanie” wcześniejszego zmniejszenia tego majątku.

Zaznaczyć należy że kwota wypłaconego kredytu wyniosła (…) zł, a kredytobiorcy dokonali spłat kwoty (…) CHF, co w przeliczeniu na złotówki po kursie średnim NBP z dnia złożenia niniejszego wniosku tj. (…) wynosi około (…) zł. Zatem zaproponowana przez bank w projekcie ugody kwota do wypłaty jest mniejsza aniżeli kwota jaką finalnie otrzymaliby kredytobiorcy w przypadku unieważnienia umowy przez sąd.

W wyniku zawarcia ugody nie powstanie po stronie kredytobiorców przysporzenie w ich majątku.

Ocena stanowiska

Stanowisko, które przedstawił Pan we wniosku jest prawidłowe.

Uzasadnienie interpretacji indywidualnej

Podstawową zasadą obowiązującą w przepisach ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (t. j. Dz. U. z 2025 r. poz. 163 ze zm.) jest zasada powszechności opodatkowania, która wyrażona została w art. 9 ust. 1 tej ustawy.

Zgodnie z jego treścią:

W myśl art. 9 ust. 1a ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych:

Stosownie do art. 9 ust. 2 ww. ustawy:

Ogólne pojęcie przychodu zostało wyjaśnione w art. 11 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych. Zgodnie z tym przepisem:

Ustawodawca przyjął zasadę, że przychodami są:

1)pieniądze i wartości pieniężne, które:

·zostały otrzymane przez podatnika – czyli takie pieniądze i wartości pieniężne, które podatnik rzeczywiście „dostał, odebrał, zainkasował, objął w posiadanie”;

·zostały postawione do dyspozycji podatnika – czyli takie przysporzenia, które zostały mu faktycznie udostępnione/przekazane do odbioru; takie pieniądze i środki pieniężne, które podatnik ma możliwość włączyć do swojego władztwa, a więc ma możliwość skorzystania z tychże pieniędzy i wartości pieniężnych i nie jest to uzależnione od dodatkowej zgody osoby stawiającej określone pieniądze i wartości pieniężne do dyspozycji podatnika.

2)wartość otrzymanych świadczeń w naturze i innych nieodpłatnych świadczeń – czyli takie przysporzenia majątkowe, które mają postać:

·świadczeń w naturze (otrzymane rzeczy lub prawa);

·nieodpłatnych świadczeń innych niż świadczenia w naturze (np. otrzymane usługi).

Pojęcie przychodu wiąże się zatem z przysporzeniem majątkowym po stronie podatnika, z wartością wchodzącą do jego majątku. Przychodami w rozumieniu art. 11 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych mogą być tylko takie świadczenia, które nie mają charakteru zwrotnego. Skoro bowiem przychód jest określonym przyrostem majątkowym po stronie podatnika, jego otrzymanie musi mieć charakter definitywny. Z uwagi na wyróżnienie przez ustawodawcę przychodów o charakterze niepieniężnym, uznaje się, że przychodem w rozumieniu art. 11 ust. 1 ustawy jest nie tylko uzyskanie przez podatnika nowych aktywów, ale także zmniejszenie jego pasywów.

Przepisy ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych nie zawierają definicji pojęcia „nieodpłatnego świadczenia”. Dokonując zatem wykładni gramatycznej, za „nieodpłatne świadczenie” uznać należy świadczenia „nie wymagające opłaty, takie, za które się nie płaci, bezpłatne”. Zatem należy przyjąć, że nieodpłatnym świadczeniem jest takie zdarzenie, którego skutkiem (następstwem) jest nieodpłatne przysporzenie majątku jednej osobie kosztem majątku innej osoby, innego podmiotu. Nieodpłatne świadczenie w znaczeniu prawa podatkowego obejmuje nie tylko świadczenie w rozumieniu prawa cywilnego (działanie lub zaniechanie na rzecz innej strony), ale w jego zakres wchodzą także wszystkie zjawiska gospodarcze i zdarzenia prawne, których następstwem jest uzyskanie korzyści kosztem innego podmiotu lub te wszystkie zdarzenia prawne oraz gospodarcze, których skutkiem jest nieodpłatne przysporzenie majątku mające konkretny wymiar finansowy.

Ustawodawca tworząc system opodatkowania dochodów osób fizycznych miał na względzie, że przysporzenia uzyskiwane przez osoby fizyczne mogą być skutkiem różnych rodzajów czynności i zdarzeń. Stworzył więc klasyfikację tych przysporzeń w oparciu o kryterium źródła przychodów i system ich opodatkowania uwzględniający specyfikę poszczególnych źródeł przychodów. W języku powszechnym mianem „źródła” określane jest „to, co stanowi początek czegoś”, „przyczyna czegoś”, a synonimami tego pojęcia są m.in. czynnik sprawczy, powód, pochodzenie.

Przepis art. 10 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych zawiera katalog źródeł przychodów podlegających opodatkowaniu podatkiem dochodowym od osób fizycznych.

Zgodnie z art. 10 ust. 1 pkt 9 ww. ustawy:

Stosownie do art. 20 ust. 1 ww. ustawy:

Jak dowodzi użycie sformułowania „w szczególności” definicja przychodów z innych źródeł ma charakter otwarty i nie ma przeszkód, aby do tej kategorii zaliczyć również przychody inne niż wymienione wprost w przepisie art. 20 ust. 1 ustawy. W związku z tym każde świadczenie mające realną korzyść finansową, o ile nie stanowi konkretnej kategorii przychodu zaliczanego do jednego ze źródeł wymienionych w art. 10 ust. 1 pkt 1-8b ww. ustawy, jest dla świadczeniobiorcy przychodem z innych źródeł.

Instytucja kredytu uregulowana została przepisami ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. Prawo bankowe (t. j. Dz. U. z 2024 r. poz. 1646 ze zm.). Zgodnie z treścią art. 69 ust. 1 tej ustawy:

Otrzymanie kredytu i jego spłata na warunkach przewidzianych w umowie kredytowej są obojętne podatkowo. Przychód po stronie kredytobiorcy pojawia się w przypadku, kiedy dochodzi do umorzenia kredytu, jego części lub odsetek. Wtedy bowiem kredytobiorca osiąga konkretne przysporzenie majątkowe (przychód w rozumieniu ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych).

Zgodnie natomiast z definicją dochodu jest nim nadwyżka przychodów ze źródła nad kosztami jego uzyskania. Pojęciem pierwotnym dla dochodu jest więc pojęcie przychodu. Ten z kolei definiowany jest przez ustawodawcę w przytoczonym już wcześniej art. 11 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych. Z definicji tej wywieść można również, że za przychody podatkowe mogą być uznane tylko takie świadczenia, które są określonym przyrostem majątkowym (zarówno zwiększającym aktywa, jak i zmniejszającym pasywa) o charakterze definitywnym, nie mające charakteru zwrotnego.

Stosownie natomiast do treści art. 917 ustawy z dnia 23 kwietnia 1964 r. Kodeks cywilny (t. j. Dz.U. z 2024 r. poz. 1061 ze zm.):

Powołana definicja ugody pozwala wyróżnić elementy konstrukcyjne tej instytucji. Po pierwsze, ugoda jest zawierana w sytuacji, gdy między stronami stosunku prawnego istnieje niepewność albo spór, co do roszczeń wynikających z tego stosunku. Po drugie, celem zawarcia ugody jest uchylenie tej niepewności lub sporu. Wreszcie po trzecie, strony dążą do osiągnięcia celu przez wzajemne ustępstwa. Tak więc nieodłącznym elementem ugody są wzajemne ustępstwa stron. Poza tym, zarówno w doktrynie, jak i w orzecznictwie podkreśla się szczególną przyczynę prawną ugody. Oznacza to, że ugoda nie tworzy nowego stosunku prawnego, a jedynie odnosi się do istniejącego stosunku prawnego stanowiącego podstawę powództwa, a tym samym podstawę zawarcia ugody.

Powziął Pan wątpliwość, czy otrzymany na drodze ugody zwrot nadpłaconych rat podlega opodatkowaniu.

Z przytoczonej w niniejszej interpretacji definicji przychodu, zawartej w art. 11 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych wywieść należy, że za przychody podatkowe mogą być uznane tylko takie świadczenia, które są określonym przyrostem majątkowym (zarówno zwiększającym aktywa, jak i zmniejszającym pasywa) o charakterze definitywnym, niemające charakteru zwrotnego.

Zatem, jeśli faktycznie na podstawie opisanej ugody dotyczącej kredytu hipotecznego udzielonego w CHF otrzyma Pan zwrot zapłaconej ponad kapitał kwoty, a tym samym kwota ta – jak Pan wskazał – mieści się w kwocie spłaconych rat, to uznać trzeba, że nie uzyska Pan faktycznie korzyści majątkowej, która mogłaby zostać potraktowana jako trwałe przysporzenie w Pana majątku, spełniając w ten sposób definicję przychodu podlegającego opodatkowaniu podatkiem dochodowym od osób fizycznych.

Tym samym, w związku z wypłatą przez Bank kwoty wynikającej z zaproponowanej przez bank ugody, która to kwota nie będzie stanowić dla Pana przysporzenia i będzie jedynie zwrotem dokonanej wpłaty na poczet rat kredytowych, po Pana stronie nie powstał przychód w rozumieniu przepisów ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych i w konsekwencji nie wystąpi również obowiązek zapłaty podatku z tego tytułu.

Dodatkowe informacje

Informacja o zakresie rozstrzygnięcia

Interpretacja dotyczy zdarzenia przyszłego, które Pan przedstawił i stanu prawnego, który obowiązuje w dniu wydania interpretacji.

Ponadto należy podkreślić, że interpretacje prawa podatkowego wydawane są w indywidualnej sprawie zainteresowanego, co wynika z treści art. 14b § 1 ustawy Ordynacja podatkowa. W związku z tym, interpretacje te wywierają skutki prawne jedynie w stosunku do tego podmiotu, do którego są skierowane. Zatem, niniejsza interpretacja indywidualna dotyczy wyłącznie Pana jako osoby występującej z wnioskiem, natomiast nie wywołuje skutków prawnych dla innych osób (drugiego kredytobiorcy).

Interpretacja indywidualna wywołuje skutki prawnopodatkowe tylko wtedy, gdy rzeczywisty stan faktyczny/zdarzenie przyszłe sprawy będącej przedmiotem interpretacji pokrywał się będzie ze stanem faktycznym/zdarzeniem przyszłym podanym przez wnioskodawcę w złożonym wniosku. W związku z powyższym, w przypadku zmiany któregokolwiek elementu przedstawionego we wniosku opisu sprawy, udzielona interpretacja traci swoją aktualność.

Rolą postępowania w sprawie wydania indywidualnej interpretacji przepisów podatkowych nie jest ustalanie stanu faktycznego, stanowi to bowiem domenę ewentualnego postępowania podatkowego. To na podatniku ciąży obowiązek udowodnienia w toku tego postępowania okoliczności faktycznych, z których wywodzi on dla siebie korzystne skutki prawne. Organ nie prowadzi postępowania dowodowego, ograniczając się do analizy okoliczności podanych we wniosku. W stosunku do tych okoliczności wyraża swoje stanowisko, które zawsze musi być jednak ustosunkowaniem się do poglądu (stanowiska) prezentowanego w danej sprawie przez wnioskodawcę. Jeżeli w toku ewentualnego postępowania organ uzna, że zdarzenie opisane we wniosku różni się od zdarzenia występującego w rzeczywistości, wówczas wydana interpretacja nie będzie Pana chroniła.

Pouczenie o funkcji ochronnej interpretacji

·Funkcję ochronną interpretacji indywidualnych określają przepisy art. 14k-14nb ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. – Ordynacja podatkowa (t. j. Dz. U. z 2025 r. poz. 111 ze zm.). Interpretacja będzie mogła pełnić funkcję ochronną, jeśli Pana sytuacja będzie zgodna (tożsama) z opisem stanu faktycznego lub zdarzenia przyszłego i zastosuje się Pan do interpretacji.

·Zgodnie z art. 14na § 1 Ordynacji podatkowej:

·Zgodnie z art. 14na § 2 Ordynacji podatkowej:

Pouczenie o prawie do wniesienia skargi na interpretację

Ma Pan prawo do zaskarżenia tej interpretacji indywidualnej do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego. Zasady zaskarżania interpretacji indywidualnych reguluje ustawa z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi (t. j. Dz. U. z 2024 r. poz. 935 ze zm.; dalej jako „PPSA”).

Skargę do Sądu wnosi się za pośrednictwem Dyrektora KIS (art. 54 § 1 PPSA). Skargę należy wnieść w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia interpretacji indywidualnej (art. 53 § 1 PPSA):

·w formie papierowej, w dwóch egzemplarzach (oryginał i odpis) na adres: Krajowa Informacja Skarbowa, ul. Warszawska 5, 43-300 Bielsko-Biała (art. 47 § 1 PPSA), albo

·w formie dokumentu elektronicznego, w jednym egzemplarzu (bez odpisu), na adres Krajowej Informacji Skarbowej na platformie ePUAP: /KIS/wnioski albo /KIS/SkrytkaESP (art. 47 § 3 i art. 54 § 1a PPSA).

Skarga na interpretację indywidualną może opierać się wyłącznie na zarzucie naruszenia przepisów postępowania, dopuszczeniu się błędu wykładni lub niewłaściwej oceny co do zastosowania przepisu prawa materialnego. Sąd jest związany zarzutami skargi oraz powołaną podstawą prawną (art. 57a PPSA).

Podstawa prawna dla wydania interpretacji

Podstawą prawną dla wydania tej interpretacji jest art. 13 § 2a oraz art. 14b § 1 Ordynacji podatkowej.