
Temat interpretacji
Temat interpretacji
Temat interpretacji
Temat interpretacji
Temat interpretacji
Interpretacja indywidualna – stanowisko nieprawidłowe
Szanowna Pani,
stwierdzam, że Pani stanowisko w sprawie oceny skutków podatkowych opisanego stanu faktycznego w podatku dochodowym od osób fizycznych jest nieprawidłowe.
Zakres wniosku o wydanie interpretacji indywidualnej
20 maja 2025 r. wpłynął Pani wniosek z 20 maja 2025 r. o wydanie interpretacji indywidualnej. Uzupełniła go Pani pismem z 27 maja 2025 r. (wpływ 27 maja 2025 r.) oraz pismami z 27 maja 2025 r. 17 czerwca 2025 r. (wpływ 17 czerwca 2025 r.) – w odpowiedzi na wezwanie. Treść wniosku jest następująca:
Opis stanu faktycznego
(...) 2009 r. na podstawie umowy sprzedaży sporządzonej w formie aktu notarialnego, nieruchomość lokalowa została nabyta przez cztery osoby: A, B, C oraz D. Każdy z nabywców objął udział w wysokości 1/4 części i – zgodnie z treścią aktu – uiścił równą część ceny. Zakup miał charakter odpłatny i został udokumentowany stosownym aktem notarialnym.
(...) 2020 r. C, w drodze umowy darowizny w formie aktu notarialnego, przekazał swój udział (1/4 części) swojej żonie B.
Następnie, Wnioskodawczyni nabyła własność całej nieruchomości w wyniku działu spadku po D oraz jednoczesnego zniesienia współwłasności pomiędzy nią, A i B. Nabycie to miało charakter nieodpłatny – bez obowiązku dokonywania jakichkolwiek spłat na rzecz współwłaścicieli. W 2021 r. Wnioskodawczyni dokonała odpłatnego zbycia przedmiotowej nieruchomości.
W piśmie z 17 czerwca 2025 r., stanowiącym uzupełnienie wniosku, udzieliła Pani następujących odpowiedzi na zawarte w wezwaniu pytania:
1.Czy zgodnie z art. 3 ust. 1 oraz ust. 1a ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (t. j. Dz. U. z 2025 r. poz. 163 ze zm.) ma Pani nieograniczony obowiązek podatkowy w Polsce?
Odpowiedź: Tak, Wnioskodawczyni posiada nieograniczony obowiązek podatkowy w Polsce. Centrum interesów życiowych i osobistych Wnioskodawczyni znajduje się na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej.
2.Kiedy zmarł Pani spadkodawca – D?
Odpowiedź: Spadkodawca D zmarł (...) 2016 r.
3.Kto jeszcze był spadkobiercą po zmarłym D i jaki udział w spadku przysługiwał po zmarłym D poszczególnym spadkobiercom, w tym Pani?
Odpowiedź: Na podstawie dziedziczenia ustawowego spadek po D nabyli:
-A – 1/3 udziału,
-B – 1/3 udziału,
-Wnioskodawczyni – 1/3 udziału.
Akt poświadczania dziedziczenia sporządzony (...) 2019 r., Repertorium A Nr (...).
4.Kiedy miał miejsce nieodpłatny dział spadku po zmarłym D oraz nieodpłatne zniesienie współwłasności nieruchomości, o której mowa we wniosku?
Odpowiedź: Dział spadku oraz zniesienie współwłasności nieruchomości miały miejsce (...) 2020 r. Umowa częściowego działu spadku i zniesienia współwłasności, Repertorium A Nr (...).
5.Czy wartość majątku nabytego przez Panią w drodze działu spadku przekroczyła wartość majątku jaki przysługiwał Pani pierwotnie w całej masie spadkowej po spadkodawcy -D (należy wziąć pod uwagę wszystkie składniki jakie wchodziły w skład masy spadkowej)?
Odpowiedź: Wartość majątku nabytego przez Wnioskodawczynię w drodze działu spadku przekroczyła wartość udziału przysługującego jej w masie spadkowej po D. W wyniku działu spadku Wnioskodawczyni otrzymała majątek o łącznej wartości (...) zł, natomiast wartość jej udziału (1/3 z (...) zł) wynosiła ok. (...) zł.
Jednakże dział spadku oraz zniesienie współwłasności zostały dokonane bez spłat i dopłat, w trybie nieodpłatnym. Zgodnie z art. 10 ust. 7 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, taka sytuacja nie stanowi nabycia skutkującego powstaniem przychodu podatkowego, nawet jeśli przypadający składnik majątku przekracza udział wyrażony wartościowo.
6.Czy nabycie udziału 1/4 części nieruchomości w drodze darowizny od C nastąpiło do majątku osobistego B?
Odpowiedź: Tak. Darowizna dokonana A 2020 r. przez C na rzecz B, obejmująca 1/4 udziału w nieruchomości, została dokonana do jej majątku osobistego, akt notarialny Umowa Darowizny, Repertorium A Nr (...).
Pytanie
Czy przy ustalaniu kosztów uzyskania przychodu z odpłatnego zbycia nieruchomości, nabytej nieodpłatnie przez Wnioskodawczynię w drodze działu spadku oraz zniesienia współwłasności, Wnioskodawczyni ma prawo – na podstawie art. 22 ust. 6d ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych – zaliczyć do kosztów uzyskania przychodu:
1)koszt nabycia 1/4 udziału w nieruchomości poniesiony przez A w 2009 r.,
2)koszt nabycia 1/4 udziału w nieruchomości poniesiony przez B w 2009 r.,
3)koszt nabycia 1/4 udziału w nieruchomości poniesiony przez C w 2009 r., który następnie w 2020 r. przekazał swój udział B w drodze darowizny, a ta – w ramach zniesienia współwłasności – przekazała ten udział Wnioskodawczyni?
Pani stanowisko w sprawie (przedstawione we wniosku oraz uzupełnieniu z 27 maja 2025 r.)
Zgodnie z art. 22 ust. 6d ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, w przypadku odpłatnego zbycia rzeczy lub praw majątkowych nabytych nieodpłatnie, za koszty uzyskania przychodu uważa się m.in. udokumentowane koszty nabycia poniesione przez darczyńcę, spadkodawcę lub współwłaściciela – w takiej części, w jakiej przypadają one na zbywaną część rzeczy lub prawa.
W przedstawionym stanie faktycznym Wnioskodawczyni nabyła całość udziałów w nieruchomości nieodpłatnie – w drodze działu spadku oraz zniesienia współwłasności. Udziały te zostały wcześniej nabyte odpłatnie przez A, B oraz C, co zostało potwierdzone treścią aktu notarialnego z (...) 2009 r.
W ocenie Wnioskodawczyni, poniesione w 2009 r. koszty nabycia przez ww. osoby mogą zostać zaliczone do kosztów uzyskania przychodu przez Wnioskodawczynię – w części odpowiadającej przejętym udziałom – ponieważ:
1)nabycie przez Wnioskodawczynię nastąpiło nieodpłatnie,
2)koszty nabycia zostały faktycznie poniesione przez darczyńcę lub współwłaściciela,
3)przekazanie udziałów zostało udokumentowane aktami notarialnymi i nie wiązało się z obowiązkiem spłat.
Wnioskodawczyni stoi na stanowisku, że w świetle powyższego, przesłanki określone w art. 22 ust. 6d ustawy o PIT zostały spełnione, a opisane koszty nabycia mogą zostać uwzględnione jako koszty uzyskania przychodu przy sprzedaży przedmiotowej nieruchomości.
Natomiast w uzupełnieniu z 27 maja 2025 r. Wnioskodawczyni przedstawiła następujące uzupełnienie własnego stanowiska.
1.Podstawa prawna i charakter nabycia.
Zgodnie z art. 22 ust. 6d ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, w przypadku odpłatnego zbycia rzeczy lub praw majątkowych nabytych w drodze spadku, darowizny lub w inny nieodpłatny sposób, za koszty uzyskania przychodu uważa się m.in. udokumentowane nakłady, które zwiększyły wartość rzeczy i praw majątkowych, a także – w przypadku nabycia w drodze spadku – koszty nabycia poniesione przez spadkodawcę.
W przedstawionym stanie faktycznym udziały w nieruchomości zostały pierwotnie nabyte odpłatnie przez trzy osoby – A, B oraz C – na podstawie aktu notarialnego z (...) 2009 r., a następnie przekazane Wnioskodawczyni nieodpłatnie: częściowo w drodze działu spadku, a częściowo w wyniku zniesienia współwłasności bez spłat.
2.Wykładnia systemowa i celowościowa.
Wnioskodawczyni zwraca również uwagę, że literalne brzmienie art. 22 ust. 6d może nie obejmować wprost wszystkich przypadków nieodpłatnego nabycia nieruchomości, takich jak zniesienie współwłasności bez spłat. Jednak z punktu widzenia wykładni systemowej oraz celowościowej, należy uznać, że zarówno spadek, darowizna, jak i zniesienie współwłasności bez ekwiwalentu są tożsame ekonomicznie – podatnik nabywa prawo majątkowe nieodpłatnie, nie ponosząc kosztu jego zakupu.
Celem art. 22 ust. 6d ustawy o PIT jest ochrona uczciwego opodatkowania – ustawodawca chciał uniknąć sytuacji, w której podatnik płaci podatek od całego przychodu, mimo że jego dochód realnie jest dużo mniejszy, ponieważ ktoś wcześniej poniósł koszt zakupu nieruchomości. Intencją ustawodawcy nie było stworzenie rozwiązania, które skutkowałoby nieproporcjonalnym obciążeniem podatkowym wyłącznie z powodu różnic formalnoprawnych w sposobie nabycia prawa majątkowego. Dlatego zdaniem Wnioskodawczyni, ograniczenie prawa do zaliczenia poniesionych kosztów nabycia wyłącznie do przypadków dziedziczenia prowadziłoby do nieracjonalnego i nierównego traktowania podatników, zależnie jedynie od formy prawnej nabycia, a nie rzeczywistego charakteru ekonomicznego tych sytuacji.
3.Wniosek końcowy.
Wnioskodawczyni stoi na stanowisku, że poniesione w 2009 r. udokumentowane koszty nabycia udziałów przez A, B oraz C mogą i powinny zostać uwzględnione jako koszty uzyskania przychodu przy sprzedaży przedmiotowej nieruchomości, w części odpowiadającej przejętym udziałom, na podstawie systemowej i celowościowej wykładni art. 22 ust. 6d ustawy o PIT.
Ocena stanowiska
Stanowisko, które przedstawiła Pani we wniosku jest nieprawidłowe.
Uzasadnienie interpretacji indywidualnej
Zgodnie z art. 9 ust. 1 ustawy z 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (t. j. Dz. U. z 2025 r. poz. 163 ze zm.):
Opodatkowaniu podatkiem dochodowym podlegają wszelkiego rodzaju dochody, z wyjątkiem dochodów wymienionych w art. 21, 52, 52a i 52c oraz dochodów, od których na podstawie przepisów Ordynacji podatkowej zaniechano poboru podatku.
W myśl art. 10 ust. 1 pkt 8 lit. a-c ww. ustawy:
Źródłem przychodów jest odpłatne zbycie, z zastrzeżeniem ust. 2:
a) nieruchomości lub ich części oraz udziału w nieruchomości,
b)spółdzielczego własnościowego prawa do lokalu mieszkalnego lub użytkowego oraz prawa do domu jednorodzinnego w spółdzielni mieszkaniowej,
c) prawa wieczystego użytkowania gruntów
– jeżeli odpłatne zbycie nie następuje w wykonaniu działalności gospodarczej i zostało dokonane w przypadku odpłatnego zbycia nieruchomości i praw majątkowych określonych w lit. a-c – przed upływem pięciu lat, licząc od końca roku kalendarzowego, w którym nastąpiło nabycie lub wybudowanie.
Powyższy przepis formułuje generalną zasadę, że odpłatne zbycie nieruchomości, jej części, udziału w nieruchomości lub prawa przed upływem pięciu lat, licząc od końca roku kalendarzowego, w którym nastąpiło nabycie lub wybudowanie, rodzi obowiązek zapłaty podatku dochodowego. Tym samym, jeżeli odpłatne zbycie nieruchomości, jej części, udziału w nieruchomości lub prawa nastąpiło po upływie pięciu lat licząc od końca roku kalendarzowego, w którym nastąpiło nabycie lub wybudowanie, nie jest źródłem przychodu w rozumieniu art. 10 ust. 1 pkt 8 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, a tym samym kwota uzyskana ze zbycia nieruchomości, jej części, udziału w nieruchomości lub prawa w ogóle nie podlega opodatkowaniu.
W świetle powyższego, jeżeli odpłatne zbycie nieruchomości lub ww. praw majątkowych następuje przed upływem 5 lat, licząc od końca roku kalendarzowego, w którym nastąpiło nabycie i nie zostaje dokonane w wykonywaniu działalności gospodarczej stanowi źródło przychodu, o którym mowa w art. 10 ust. 1 pkt 8 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych.
Jednocześnie, według art. 10 ust. 5 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych:
W przypadku odpłatnego zbycia, nabytych w drodze spadku, nieruchomości lub praw majątkowych, określonych w ust. 1 pkt 8 lit. a-c, okres, o którym mowa w tym przepisie, liczy się od końca roku kalendarzowego, w którym nastąpiło nabycie lub wybudowanie tej nieruchomości lub nabycie prawa majątkowego przez spadkodawcę.
Z art. 10 ust. 5 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych wynika, że jeżeli nieruchomości lub prawa majątkowe określone przez art. 10 ust. 1 pkt 8 lit. a-c tej ustawy zostały nabyte w drodze spadku, to ich odpłatne zbycie (dokonane poza działalnością gospodarczą) stanowi przychód podlegający opodatkowaniu, jeżeli nastąpiło ono przed upływem 5 lat, licząc od końca roku kalendarzowego, w którym nastąpiło nabycie lub wybudowanie tej nieruchomości bądź nabycie prawa majątkowego przez spadkodawcę.
Do wyliczenia 5-letniego okresu, od którego uzależnione jest opodatkowanie sprzedaży nieruchomości lub praw majątkowych nabytych w drodze spadku, wliczany jest zatem nie tylko okres własności nieruchomości (praw majątkowych) przez spadkobiercę, który dokonuje sprzedaży, ale także okres własności nieruchomości (praw majątkowych) spadkodawcy. Jeżeli od końca roku kalendarzowego, w którym nastąpiło nabycie lub wybudowanie nieruchomości bądź nabycie prawa majątkowego przez spadkodawcę, do momentu odpłatnego zbycia nieruchomości (praw majątkowych) przez spadkobiercę upłynęło 5 lat – to sprzedaż nie podlega opodatkowaniu.
Wobec powyższego, w przypadku odpłatnego zbycia nieruchomości lub ich części oraz udziału w nieruchomości i praw majątkowych, o których mowa w art. 10 ust. 1 pkt 8 lit. a-c w związku z art. 10 ust. 5 ww. ustawy (czyli nabytych w drodze spadku), decydujące znaczenie w kwestii opodatkowania podatkiem dochodowym od osób fizycznych ma forma prawna ich nabycia oraz moment nabycia przez spadkodawcę.
Natomiast na podstawie art. 10 ust. 7 ww. ustawy:
Nie stanowi nabycia lub odpłatnego zbycia, o którym mowa w ust. 1 pkt 8 lit. a-c, odpowiednio nabycie albo odpłatne zbycie, w drodze działu spadku, nieruchomości lub praw majątkowych, określonych w ust. 1 pkt 8 lit. a-c, do wysokości przysługującego podatnikowi udziału w spadku.
Wobec powyższego w przypadku odpłatnego zbycia nieruchomości, jej części lub udziału w nieruchomości, o której mowa w art. 10 ust. 1 pkt 8 ww. ustawy, nabytej w drodze spadku istotne znaczenie ma ustalenie daty nabycia tej nieruchomości przez spadkodawcę oraz czy w wyniku dokonania działu spadku nie następuje nabycie majątku przekraczające pierwotnie posiadany udział w spadku.
Ustawa o podatku dochodowym od osób fizycznych nie zawiera definicji pojęcia „spadek” ani też „nabycie w drodze spadku”, dlatego też zasadnym jest odwoływanie się do regulacji zawartych w ustawie z dnia 23 kwietnia 1964 r. Kodeks cywilny (t. j. Dz. U. z 2024 r. poz. 1061 ze zm.).
Zgodnie z art. 922 § 1 Kodeksu cywilnego:
Prawa i obowiązki majątkowe zmarłego przechodzą z chwilą jego śmierci na jedną lub kilka osób stosownie do przepisów księgi niniejszej.
W myśl art. 924 Kodeksu cywilnego:
Spadek otwiera się z chwilą śmierci spadkodawcy.
Na podstawie art. 925 Kodeksu cywilnego:
Spadkobierca nabywa spadek z chwilą otwarcia spadku.
Stosownie do treści art. 926 § 1 Kodeksu cywilnego:
Powołanie do spadku wynika z ustawy albo z testamentu.
Według art. 931 § 1 Kodeksu cywilnego:
W pierwszej kolejności powołane są z ustawy do spadku dzieci spadkodawcy oraz jego małżonek; dziedziczą oni w częściach równych. Jednakże część przypadająca małżonkowi nie może być mniejsza niż jedna czwarta całości spadku.
Zgodnie z art. 1025 § 1 Kodeksu cywilnego:
Sąd na wniosek osoby mającej w tym interes stwierdza nabycie spadku przez spadkobiercę. Notariusz na zasadach określonych w przepisach odrębnych sporządza akt poświadczenia dziedziczenia.
Powyższe oznacza, że z chwilą śmierci należące do spadkodawcy prawa i obowiązki stają się spadkiem, który podlega przepisom prawa spadkowego, a data śmierci (chwila śmierci) spadkodawcy ustala, kto staje się spadkobiercą oraz co wchodzi w skład masy spadkowej. Z kolei, postanowienie sądu o stwierdzeniu nabycia spadku lub akt poświadczenia dziedziczenia sporządzony przez notariusza potwierdzają jedynie prawo spadkobiercy do tego spadku od momentu jego otwarcia.
W myśl art. 1035 Kodeksu cywilnego:
Jeżeli spadek przypada kilku spadkobiercom, do wspólności majątku spadkowego oraz do działu spadku stosuje się odpowiednio przepisy o współwłasności w częściach ułamkowych z zachowaniem przepisów niniejszego tytułu.
Na podstawie art. 1037 § 1 i 2 Kodeksu cywilnego:
§ 1. Dział spadku może nastąpić bądź na mocy umowy między wszystkimi spadkobiercami, bądź na mocy orzeczenia sądu na żądanie któregokolwiek ze spadkobierców.
§ 2. Jeżeli do spadku należy nieruchomość, umowa o dział powinna być zawarta w formie aktu notarialnego.
W myśl art. 1038 § 2 Kodeksu cywilnego:
Umowny dział spadku może objąć cały spadek lub być ograniczony do części spadku.
Na podstawie art. 195 Kodeksu cywilnego:
Własność tej samej rzeczy może przysługiwać niepodzielnie kilku osobom (współwłasność).
Współwłaścicielom przysługują części wspólnego prawa własności (tzw. udziały), którymi mogą swobodnie rozporządzać. Dopóki więc istnieje współwłasność można mówić tylko o istnieniu udziałów w tym prawie, o ich nabywaniu i zbywaniu, nigdy o prawie do części rzeczy, o jej zbywaniu bądź nabywaniu w częściach. Współwłaściciele mają swoje udziały w prawie, ale nie w rzeczy.
W świetle art. 196 § 1 Kodeksu cywilnego:
Współwłasność jest albo współwłasnością w częściach ułamkowych, albo współwłasnością łączną.
Jak stanowi art. 196 § 2 Kodeksu cywilnego:
Współwłasność łączną regulują przepisy dotyczące stosunków, z których ona wynika. Do współwłasności w częściach ułamkowych stosuje się przepisy niniejszego działu.
Według art. 210 § 1 Kodeksu cywilnego:
Każdy ze współwłaścicieli może żądać zniesienia współwłasności. Uprawnienie to może być wyłączone przez czynność prawną na czas nie dłuższy niż lat pięć. Jednakże w ostatnim roku przed upływem zastrzeżonego terminu dopuszczalne jest jego przedłużenie na dalsze lat pięć; przedłużenie można ponowić.
Stosownie zaś do art. 211 Kodeksu cywilnego:
Każdy ze współwłaścicieli może żądać, ażeby zniesienie współwłasności nastąpiło przez podział rzeczy wspólnej, chyba że podział byłby sprzeczny z przepisami ustawy lub ze społeczno-gospodarczym przeznaczeniem rzeczy albo że pociągałby za sobą istotną zmianę rzeczy lub znaczne zmniejszenie jej wartości.
Zgodnie z art. 212 § 2 Kodeksu cywilnego:
Rzecz, która nie daje się podzielić, może być przyznana stosownie do okoliczności jednemu ze współwłaścicieli z obowiązkiem spłaty pozostałych albo sprzedana stosownie do przepisów kodeksu postępowania cywilnego.
Z powyższych przepisów wynika, że zniesienie współwłasności może nastąpić przez podział rzeczy wspólnej, a gdy rzeczy nie da się podzielić, przez przyznanie rzeczy jednemu ze współwłaścicieli z obowiązkiem spłaty pozostałych bądź przez podział cywilny, polegający na sprzedaży rzeczy wspólnej i podziale uzyskanej ceny stosownie do wielkości udziałów współwłaścicieli.
Jeżeli zniesienie współwłasności następuje przez podział rzeczy wspólnej, to co do zasady dokonuje się jej podziału na tyle części ilu jest współwłaścicieli z uwzględnieniem wartości udziałów posiadanych przed zniesieniem współwłasności. W przypadku różnicy pomiędzy wartością utworzonych części rzeczy a wielkością udziałów, wartość poszczególnych udziałów może być wyrównana przez dopłaty pieniężne.
Co do zasady, zniesienie współwłasności jest formą nowego nabycia tylko wówczas, gdy – w wyniku tego zniesienia – podatnik otrzymuje nieruchomość, której wartość po dokonanym podziale przekracza wartość udziału, jaki pierwotnie mu przysługiwał.
Podobne wnioski wynikają z ukształtowanej już linii orzeczniczej Naczelnego Sądu Administracyjnego, który twierdzi, że nabyciem rzeczy w rozumieniu art. 10 ust. 1 pkt 8 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, nie jest przyznanie jej na wyłączną własność jednemu ze współwłaścicieli w wyniku dokonanego zniesienia współwłasności, jeśli:
a)podział taki jest ekwiwalentny w naturze i nie towarzyszą mu spłaty i dopłaty, lub
b)wartość otrzymanej przez daną osobę rzeczy w wyniku podziału tego majątku mieści się w udziale, jaki przysługiwał tej osobie we współwłasności.
Analogicznie sytuacja kształtuje się przy dziale spadku, bowiem za datę nabycia nieruchomości lub prawa majątkowego – w przypadku ich sprzedaży, które przypadły danej osobie w wyniku działu spadku, należy przyjąć datę ich pierwotnego nabycia, jeżeli wartość otrzymanej przez daną osobę nieruchomości lub prawa majątkowego w wyniku działu mieści się w udziale, jaki przysługuje tej osobie w majątku objętym współwłasnością oraz dział spadku został dokonany bez spłat i dopłat. Natomiast, gdy w wyniku działu spadku udział danej osoby ulega powiększeniu, mamy do czynienia z nabyciem, gdyż zwiększa się stan jej majątku osobistego.
Z instytucją działu spadku mamy więc do czynienia w sytuacji, w której spadek przypada kilku spadkobiercom. Wskutek działu spadku poszczególni spadkobiercy stają się podmiotami wyłącznie uprawnionymi względem przyznanych im praw majątkowych, stanowiących do chwili działu przedmiot wspólności. Nie zmienia to faktu, że dział spadku jest zawsze konsekwencją wcześniejszego nabycia spadku. Na skutek działu spadku następuje konkretyzacja składników masy spadkowej przypadających poszczególnym spadkobiercom.
Dział spadku, w wyniku którego udział w nieruchomości lub prawie majątkowym nie zwiększył się, zmienia wyłącznie charakter własności. Jednakże nabycie nieruchomości lub prawa majątkowego w drodze działu spadku (nawet jeżeli działu spadku dokonano bez spłat lub dopłat) w części przekraczającej udział spadkowy stanowi w myśl art. 10 ust. 1 pkt 8 lit. a-c ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych nabycie nieruchomości lub prawa majątkowego w tym udziale, który przekracza udział nabyty w spadku. Wszelkie przypadki, gdy udział danej osoby ulega powiększeniu, traktowany być musi w kategorii nabycia, gdyż w ten sposób ulega powiększeniu zakres dotychczasowego władztwa tej osoby nad nieruchomością lub prawem majątkowym. Bezsprzeczne jest, że udziały, jakie otrzymuje spadkobierca powyżej swojego udziału (jeżeli nabywa majątek w dziale spadku o wartości większej od swojego udziału w spadku) były własnością pozostałych spadkobierców. Spadkobierca nie miał do nich żadnych praw aż do momentu działu spadku. Nabycie w wyniku działu spadku części majątku, który należał do innych spadkobierców, należy więc traktować jako nabycie w rozumieniu art. 10 ust. 1 pkt 8 w związku z art. 10 ust. 7 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych. Za datę nabycia tej części nieruchomości, która przekracza dotychczasowy udział w spadku, należy przyjąć datę dokonania działu spadku, tj. dzień zawarcia umowy bądź uprawomocnienia się orzeczenia sądu, jeżeli dział spadku dokonany był na drodze postępowania sądowego.
Powyższe znajduje potwierdzenie w cytowanym wcześniej art. 10 ust. 7 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych.
Z przedstawionego opisu sprawy wynika, że w 2009 r. na podstawie umowy sprzedaży sporządzonej w formie aktu notarialnego, nieruchomość lokalowa została nabyta po 1/4 udziału przez cztery osoby: A, B, C oraz D. W 2020 r. C, w drodze umowy darowizny w formie aktu notarialnego, przekazał swój udział (1/4 części) swojej żonie B do jej majątku osobistego. Spadek po D zmarłym w 2016 r. na podstawie dziedziczenia ustawowego nabyli: Pani – 1/3 udziału, A – 1/3 udziału, B – 1/3 udziału. Dział spadku oraz zniesienie współwłasności nieruchomości miały miejsce w 2020 r. Nabyła Pani własność całej nieruchomości w wyniku działu spadku po D oraz jednoczesnego zniesienia współwłasności pomiędzy Panią, A i B. Nabycie to miało charakter nieodpłatny – bez obowiązku dokonywania jakichkolwiek spłat na rzecz współwłaścicieli. Wartość majątku nabytego przez Panią w drodze działu spadku przekroczyła wartość udziału przysługującego Pani w masie spadkowej po D. W 2021 r. dokonała Pani odpłatnego zbycia przedmiotowej nieruchomości.
W przedmiotowej sprawie kluczowe jest ustalenie, kiedy nastąpiło faktyczne nabycie przez Panią poszczególnych udziałów w zbytej w 2021 r. nieruchomości, o którym mowa w art. 10 ust. 1 pkt 8 w związku z art. 10 ust. 5 i ust. 7 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych.
Użyty w ww. przepisie termin „nabycie” oznacza każde uzyskanie tytułu własności (nabycie własności) lub każde uzyskanie określonego prawa (nabycie prawa) bez względu na fakt czy jest to nabycie w części ułamkowej, czy w całości. Poprzez „nabycie” należy rozumieć każde zwiększenie aktywów podatnika.
Moment przeniesienia prawa własności w prawie podatkowym określony jest zgodnie z normami prawa cywilnego.
Stosownie do art. 155 § 1 Kodeksu cywilnego:
Umowa sprzedaży, zamiany, darowizny przekazania nieruchomości lub inna umowa zobowiązująca do przeniesienia własności rzeczy co do tożsamości oznaczonej przenosi własność na nabywcę, chyba że przepis szczególny stanowi inaczej albo że strony inaczej postanowiły.
Nabyć nieruchomość lub prawo majątkowe można więc, np. w drodze zakupu, bądź uzyskując pod tytułem darmym (w formie darowizny, spadku, nieodpłatnego zniesienia współwłasności), a w przypadku zaś ograniczonych praw rzeczowych również zawierając umowę o ustanowieniu tego prawa.
W myśl art. 30e ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych:
Od dochodu z odpłatnego zbycia nieruchomości i praw określonych w art. 10 ust. 1 pkt 8 lit. a-c podatek dochodowy wynosi 19% podstawy obliczenia podatku.
Art. 30e ust. 2 przywołanej ustawy stanowi, że
Podstawą obliczenia podatku, o której mowa w ust. 1, jest dochód stanowiący różnicę pomiędzy przychodem z odpłatnego zbycia nieruchomości lub praw określonym zgodnie z art. 19, a kosztami ustalonymi zgodnie z art. 22 ust. 6c i 6d, powiększoną o sumę odpisów amortyzacyjnych, o których mowa w art. 22h ust. 1 pkt 1, dokonanych od zbywanych nieruchomości lub praw.
Stosownie do art. 19 ust. 1 cyt. ustawy:
Przychodem z odpłatnego zbycia nieruchomości lub praw majątkowych oraz innych rzeczy, o których mowa w art. 10 ust. 1 pkt 8, jest ich wartość wyrażona w cenie określonej w umowie, pomniejszona o koszty odpłatnego zbycia. Jeżeli jednak cena, bez uzasadnionej przyczyny, znacznie odbiega od wartości rynkowej tych rzeczy lub praw, przychód ten określa organ podatkowy w wysokości wartości rynkowej. Przepis art. 14 ust. 1 zdanie drugie stosuje się odpowiednio.
Pojęcie kosztów odpłatnego zbycia (sprzedaży) nie zostało przez ustawodawcę zdefiniowane w ustawie, należy zatem stosować językowe rozumienie tego wyrażenia, zgodnie z którym za koszty odpłatnego zbycia nieruchomości lub praw majątkowych uważa się wszystkie wydatki poniesione przez zbywającego, które są konieczne, aby transakcja mogła dojść do skutku (wszystkie niezbędne wydatki bezpośrednio związane z tą czynnością).
Do wydatków takich można zaliczyć przykładowo koszty wyceny nieruchomości przez rzeczoznawcę majątkowego, prowizje pośredników w sprzedaży nieruchomości, koszty ogłoszeń w prasie związanych z zamiarem sprzedaży nieruchomości, wydatki związane ze sporządzeniem przez notariusza umowy cywilnoprawnej, koszty i opłaty sądowe itp. Pomiędzy tymi wydatkami a dokonanym odpłatnym zbyciem musi istnieć związek przyczynowo-skutkowy. Koszty te nie są kosztami nabycia, lecz jako koszty odpłatnego zbycia pomniejszają przychód.
W przypadku gdy zbywaną nieruchomość nabyto nieodpłatnie, ustalenie kosztów uzyskania przychodu z tytułu odpłatnego zbycia takiej nieruchomości odbywa się zgodnie z art. 22 ust. 6d ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych.
Stosownie do art. 22 ust. 6d ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych:
Za koszty uzyskania przychodu z tytułu odpłatnego zbycia, o którym mowa w art. 10 ust. 1 pkt 8 lit. a-c, nabytych w drodze spadku, darowizny lub w inny nieodpłatny sposób, uważa się udokumentowane nakłady, które zwiększyły wartość rzeczy i praw majątkowych, poczynione w czasie ich posiadania oraz kwotę zapłaconego podatku od spadków i darowizn w takiej części, w jakiej wartość zbywanej rzeczy lub prawa przyjęta do opodatkowania podatkiem od spadków i darowizn odpowiada łącznej wartości rzeczy i praw majątkowych przyjętej do opodatkowania podatkiem od spadków i darowizn. Do kosztów uzyskania przychodu z tytułu odpłatnego zbycia nieruchomości i praw, o których mowa w art. 10 ust. 1 pkt 8 lit. a-c, nabytych w drodze spadku zalicza się również udokumentowane koszty nabycia lub wytworzenia poniesione przez spadkodawcę oraz przypadające na podatnika ciężary spadkowe, w takiej części, w jakiej wartość zbywanej rzeczy lub zbywanego prawa odpowiada łącznej wartości rzeczy i praw majątkowych nabytych przez podatnika. Przez ciężary spadkowe, o których mowa w zdaniu drugim, rozumie się spłacone przez podatnika długi spadkowe, zaspokojone roszczenia o zachowek oraz wykonane zapisy zwykłe i polecenia, również w przypadku, gdy podatnik spłacił długi spadkowe, zaspokoił roszczenia o zachowek lub wykonał zapisy zwykłe i polecenia po dokonaniu odpłatnego zbycia, o którym mowa w art. 10 ust. 1 pkt 8 lit. a-c.
Jak wynika z powyższych przepisów, podstawą obliczenia podatku jest dochód, stanowiący różnicę pomiędzy przychodem z odpłatnego zbycia nieruchomości określonym zgodnie z art. 19 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych a kosztami uzyskania przychodu ustalonymi zgodnie z art. 22 ust. 6d ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych. Tak obliczony dochód podlega opodatkowaniu 19% podatkiem dochodowym od osób fizycznych.
Przystępując do oceny skutków podatkowych sprzedaży w 2021 r. opisanej we wniosku nieruchomości, zauważyć należy, że do nabycia przez Panią udziału w tej nieruchomości doszło najpierw w drodze spadku po zmarłym D. Zatem datą nabycia przez Panią tego udziału w nieruchomości po zmarłym D, jest data nabycia udziału w tej nieruchomości przez D, czyli 2009 r. Zatem – w odniesieniu do ww. części nabytej w drodze spadku po zmarłym D – pięcioletni okres, o którym mowa w art. 10 ust. 1 pkt 8 w związku z art. 10 ust. 5 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych niewątpliwie upłynął, a sprzedaż nieruchomości w tej części nie stanowi przychodu podlegającego opodatkowaniu podatkiem dochodowym od osób fizycznych.
Natomiast w wyniku przeprowadzonego w 2020 r. działu spadku nabyła Pani udziały w nieruchomości, o której mowa we wniosku, otrzymując przysporzenie majątkowe kosztem pozostałych współwłaścicieli (spadkobierców: A, B), ponieważ – jak wskazała Pani w opisie sprawy – wartość majątku nabytego przez Panią w drodze działu spadku przekroczyła wartość udziału przysługującego Pani w masie spadkowej po D. Oznacza to, że w dacie dokonanego działu spadku – w odniesieniu do tej części majątku, która należała do pozostałych współwłaścicieli (spadkobierców) – doszło do nowego nabycia, o którym mowa w przepisie art. 10 ust. 1 pkt 8 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych. Zatem skoro w wyniku dokonanego w 2020 r. działu spadku wartość nabytego przez Panią majątku przekroczyła wartość udziału jaki pierwotnie przysługiwał Pani w całej masie spadkowej i otrzymała Pani przysporzenie majątkowe kosztem pozostałych współwłaścicieli (spadkobierców) – to sprzedaż nieruchomości w tej części stanowi źródło przychodu na podstawie art. 10 ust. 1 pkt 8 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, bowiem termin, o którym mowa w przepisie art. 10 ust. 1 pkt 8 w związku z art. 10 ust. 5 i ust. 7 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych należy w tym przypadku liczyć od końca 2020 r. Wobec powyższego pięcioletni okres, o którym mowa w art. 10 ust. 1 pkt 8 w związku z art. 10 ust. 5 i ust. 7 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych upłynąłby dopiero z końcem 2025 r.
Ponadto część udziałów w nieruchomości należała do A oraz do B i nie podlegała dziedziczeniu. W związku z tym te udziały w nieruchomości nie weszły do masy spadkowej i nie mogły być przedmiotem działu spadku, a jedynie zniesienia współwłasności. W rezultacie w wyniku zniesienia współwłasności przeprowadzonego w 2020 r. uzyskała Pani przysporzenie majątku kosztem jego poprzednich współwłaścicieli (A i B). Zatem w tej części mamy do czynienia z nabyciem, gdyż w 2020 r. doszło do zwiększenia Pani stanu majątku osobistego. W konsekwencji, sprzedaż nieruchomości w tej części stanowi źródło przychodu na podstawie art. 10 ust. 1 pkt 8 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, ponieważ termin, o którym mowa w przepisie art. 10 ust. 1 pkt 8 w związku z art. 10 ust. 5 i ust. 7 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych należy w tym przypadku liczyć od końca 2020 r. Tym samym pięcioletni okres, o którym mowa w art. 10 ust. 1 pkt 8 w związku z art. 10 ust. 5 i ust. 7 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych upłynąłby dopiero z końcem 2025 r.
Mając powyższe na uwadze, nienastępujące w wykonaniu działalności gospodarczej odpłatne zbycie przez Panią w 2021 r. nieruchomości:
1.W części odpowiadającej udziałowi nabytemu w drodze spadku po zmarłym D nie stanowi dla Pani źródła przychodu w rozumieniu art. 10 ust. 1 pkt 8 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, z uwagi na upływ pięcioletniego terminu, o którym mowa w ww. przepisie, ustalonego zgodnie z dyspozycją art. 10 ust. 5 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych. W konsekwencji – przychód w tej części – nie podlega opodatkowaniu podatkiem dochodowym od osób fizycznych.
2.W części odpowiadającej udziałom nabytym w wyniku działu spadku (w części odpowiadającej udziałom nabytym ponad udział jaki pierwotnie przysługiwał Pani w spadku po zmarłym D) i zniesienia współwłasności, skutkuje dla Pani powstaniem przychodu kwalifikowanego do źródła, o którym mowa w art. 10 ust. 1 pkt 8 ww. ustawy, ponieważ odpłatne zbycie nieruchomości w tej części nastąpiło przed upływem pięciu lat, licząc od końca roku kalendarzowego, w którym nastąpiło jej nabycie (2020 r.). Dochód z tego odpłatnego zbycia podlega opodatkowaniu 19% podatkiem dochodowym od osób fizycznych na zasadach określonych w art. 30e ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych.
Pani wątpliwości dotyczą możliwości uznania za koszty uzyskania przychodu ze sprzedaży nieruchomości, nabytej nieodpłatnie w drodze działu spadku oraz zniesienia współwłasności, kosztów nabycia udziałów w niej poniesionych przez A, B i C.
Określony w przywołanym wyżej art. 22 ust. 6d ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych katalog wydatków, które w przypadku odpłatnego zbycia nieruchomości lub praw wymienionych w art. 10 ust. 1 pkt 8 ustawy, nabytych w drodze spadku lub nieodpłatnego działu spadku czy zniesienia współwłasności (bez spłat i dopłat), mogą zostać uznane za koszty uzyskania przychodu ma charakter katalogu zamkniętego, w związku z czym tylko wydatki wyraźnie w nim wskazane mogą pomniejszyć uzyskany przychód.
Zatem kosztami uzyskania przychodu przy odpłatnym zbyciu nieruchomości lub praw majątkowych nabytych w drodze nieodpłatnego działu spadku czy zniesienia współwłasności mogą być wyłącznie:
·udokumentowane nakłady na tę nieruchomość lub prawo zwiększające ich wartość poczynione w czasie ich posiadania,
·kwota zapłaconego podatku od spadków i darowizn w takiej części, w jakiej ten podatek przypada na tę nieruchomość lub prawo.
Natomiast kosztami uzyskania przychodu wyłącznie przy odpłatnym zbyciu nieruchomości lub praw majątkowych nabytych w drodze spadku są – oprócz wyżej wskazanych – również:
·udokumentowane koszty nabycia lub wytworzenia poniesione przez spadkodawcę,
·przypadające na podatnika ciężary spadkowe, w takiej części, w jakiej wartość zbywanej rzeczy lub zbywanego prawa odpowiada łącznej wartości rzeczy i praw majątkowych nabytych przez podatnika.
Stosownie do przywołanych przepisów wskazać należy, że przychodem z odpłatnego zbycia nieruchomości jest wartość wyrażona w cenie zawartej w umowie sprzedaży odpowiadająca wartości nabytych w drodze nieodpłatnego działu spadku i zniesienia współwłasności udziałów w nieruchomościach ponad przysługujący Pani udział w spadku pomniejszona o koszty, o których mowa w art. 19 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych przypadające na ww. udziały (tj. koszty odpłatnego zbycia). Przychód ten może zostać pomniejszony o koszty ustalone zgodnie z art. 22 ust. 6d ww. ustawy (tj. koszty uzyskania przychodu), a różnica stanowi dochód.
Należy podkreślić, że przepis art. 22 ust. 6d ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych odnosi się wyłącznie do kosztów nabycia lub wytworzenia poniesionych przez spadkodawcę, po którym spadkobierca odziedziczył sprzedawany majątek. Koszty te są uwzględniane przy ustalaniu dochodu z odpłatnego zbycia nieruchomości lub praw majątkowych.
Zatem w Pani przypadku, który dotyczy wyłącznie sprzedaży tej części nieruchomości, którą nabyła Pani w drodze działu spadku oraz zniesienia współwłasności, do kosztów uzyskania przychodu nie można zaliczyć wydatków poniesionych na nabycie nieruchomości przez osoby, które nie były dla Pani spadkodawcami i od których nie odziedziczyła Pani nieruchomości w drodze spadku.
Wobec powyższego, przy ustalaniu kosztów uzyskania przychodu z odpłatnego zbycia nieruchomości w części odpowiadającej udziałom nabytym w wyniku działu spadku (w części odpowiadającej udziałom nabytym ponad udział jaki pierwotnie przysługiwał Pani w spadku po zmarłym D) i zniesienia współwłasności, nie ma Pani prawa – na podstawie art. 22 ust. 6d ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych – do zaliczenia do kosztów uzyskania przychodu:
1)kosztu nabycia 1/4 udziału w nieruchomości poniesionego przez A w 2009 r.,
2)kosztu nabycia 1/4 udziału w nieruchomości poniesionego przez B w 2009 r.,
3)kosztu nabycia 1/4 udziału w nieruchomości poniesionego przez C w 2009 r.
Dodatkowe informacje
Informacja o zakresie rozstrzygnięcia
Interpretacja dotyczy zaistniałego stanu faktycznego przedstawionego przez Panią i stanu prawnego obowiązującego w dacie zaistnienia zdarzenia.
Interpretacja indywidualna wywołuje skutki prawnopodatkowe tylko wtedy, gdy rzeczywisty stan faktyczny sprawy będącej przedmiotem interpretacji pokrywał się będzie ze stanem faktycznym podanym przez wnioskodawcę w złożonym wniosku. W związku z powyższym, w przypadku zmiany któregokolwiek elementu przedstawionego we wniosku opisu sprawy, udzielona interpretacja traci swoją aktualność.
Pouczenie o funkcji ochronnej interpretacji
·Funkcję ochronną interpretacji indywidualnych określają przepisy art. 14k-14nb ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. – Ordynacja podatkowa (t. j. Dz. U. z 2025 r. poz. 111 ze zm.). Interpretacja będzie mogła pełnić funkcję ochronną, jeśli Pani sytuacja będzie zgodna (tożsama) z opisem stanu faktycznego i zastosuje się Pani do interpretacji.
·Zgodnie z art. 14na § 1 Ordynacji podatkowej:
Przepisów art. 14k-14n Ordynacji podatkowej nie stosuje się, jeśli stan faktyczny lub zdarzenie przyszłe będące przedmiotem interpretacji indywidualnej jest elementem czynności, które są przedmiotem decyzji wydanej:
1)z zastosowaniem art. 119a;
2)w związku z wystąpieniem nadużycia prawa, o którym mowa w art. 5 ust. 5 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług;
3)z zastosowaniem środków ograniczających umowne korzyści.
·Zgodnie z art. 14na § 2 Ordynacji podatkowej:
Przepisów art. 14k-14n nie stosuje się, jeżeli korzyść podatkowa, stwierdzona w decyzjach wymienionych w § 1, jest skutkiem zastosowania się do utrwalonej praktyki interpretacyjnej, interpretacji ogólnej lub objaśnień podatkowych.
Pouczenie o prawie do wniesienia skargi na interpretację
Ma Pani prawo do zaskarżenia tej interpretacji indywidualnej do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w (...). Zasady zaskarżania interpretacji indywidualnych reguluje ustawa z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi (t. j. Dz. U. z 2024 r. poz. 935 ze zm.; dalej jako „PPSA”).
Skargę do Sądu wnosi się za pośrednictwem Dyrektora KIS (art. 54 § 1 PPSA). Skargę należy wnieść w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia interpretacji indywidualnej (art. 53 § 1 PPSA):
·w formie papierowej, w dwóch egzemplarzach (oryginał i odpis) na adres: Krajowa Informacja Skarbowa, ul. Warszawska 5, 43-300 Bielsko-Biała (art. 47 § 1 PPSA), albo
·w formie dokumentu elektronicznego, w jednym egzemplarzu (bez odpisu), na adres Krajowej Informacji Skarbowej na platformie ePUAP: /KIS/wnioski albo /KIS/SkrytkaESP (art. 47 § 3 i art. 54 § 1a PPSA).
Skarga na interpretację indywidualną może opierać się wyłącznie na zarzucie naruszenia przepisów postępowania, dopuszczeniu się błędu wykładni lub niewłaściwej oceny co do zastosowania przepisu prawa materialnego. Sąd jest związany zarzutami skargi oraz powołaną podstawą prawną (art. 57a PPSA).
Podstawa prawna dla wydania interpretacji
Podstawą prawną dla wydania tej interpretacji jest art. 13 § 2a oraz art. 14b § 1 Ordynacji podatkowej.
