
Temat interpretacji
Temat interpretacji
Interpretacja indywidualna – stanowisko prawidłowe
Szanowni Państwo,
stwierdzam, że Państwa stanowisko w sprawie oceny skutków podatkowych opisanego zdarzenia przyszłego w podatku dochodowym od osób fizycznych jest prawidłowe.
Zakres wniosku wspólnego o wydanie interpretacji indywidualnej
8 kwietnia 2025 r. wpłynął Państwa wniosek o wydanie interpretacji indywidualnej. Uzupełnili go Państwo pismem z 18 czerwca 2025 r. – w odpowiedzi na wezwanie. Treść wniosku wspólnego jest następująca:
Zainteresowani, którzy wystąpili z wnioskiem
1)A. sp. z o. o.
2)B. Sp. z o. o.
3)C.C.
4)D.D.
5)E.E.
Opis zdarzenia przyszłego i jego uzupełnienie
A. sp. z o.o. z siedzibą w (…) (dalej określana również jako: Zainteresowany będący stroną postępowania lub Zainteresowany 1), powstała 27 czerwca 2013 roku w wyniku przekształcenia (…)
Wspólnikami Zainteresowanego 1 są:
- C.C. (dalej określany również jako Zainteresowany 3)
- D.D. (dalej określany również jako Zainteresowany 4)
Przedmiotem przeważającej działalności gospodarczej A. sp. z o.o. jest produkcja (...) (kod PKD: 17.21.Z). Zainteresowany będący stroną postępowania jest głównym podmiotem grupy (…) zajmującej się produkcją (...). Z tego względu Zainteresowany 1 posiada udziały w spółkach handlowych o podobnym profilu działalności.
Jedną z kluczowych spółek grupy jest B. sp. z o.o. (dalej określana również jako: Zainteresowany 2 lub łącznie z Zainteresowanym 1 jako grupa (…) lub Grupa) z siedzibą w (….). Głównym przedmiotem działalności Zainteresowanego 2 jest produkcja papieru falistego i tektury falistej oraz opakowań z papieru i tektury (kod PKD: 17.21 .Z). Jedynym wspólnikiem Zainteresowanego 2 jest A sp. z o.o.
W obu spółkach grupy (…) funkcjonuje rada nadzorcza. Skład rady nadzorczej spółek Grupy jest tożsamy i w jej szeregi wchodzą:
- C.C. pełniący rolę członka rady nadzorczej,
- D.D., pełniący rolę członka rady nadzorczej,
- E.E. (dalej określany również jako Zainteresowany 5), pełniący rolę Przewodniczącego Rady Nadzorczej.
- dalej określani również łącznie jako Rada Nadzorcza lub członkowie Rady Nadzorczej.
Wszyscy Zainteresowani podlegają w Polsce nieograniczonemu obowiązkowi podatkowemu od całości swoich dochodów bez względu na miejsce ich osiągania. Rokiem obrotowym każdego z Zainteresowanych jest rok kalendarzowy.
W związku z funkcjonowaniem Rady Nadzorczej, Grupa ponosi lub będzie ponosić określone wydatki, do których można zaliczyć m.in.:
1)wynagrodzenie z tytułu pełnienia funkcji przez członka Rady Nadzorczej (otrzymywane na podstawie powołania);
2)ogólne koszty związane z funkcjonowaniem Rady Nadzorczej (dalej: Koszty ogólne), do których zaliczane są m.in.:
- najem sali konferencyjnej w związku z organizacją posiedzeń Rady Nadzorczej,
- materiały biurowe wykorzystywane w trakcie posiedzeń Rady Nadzorczej,
- tłumaczenia dokumentów oraz koszty wysyłki korespondencji związanej z posiedzeniem Rady Nadzorczej,
- artykuły spożywcze oraz usługi gastronomiczne wykorzystywane w trakcie posiedzenia rady nadzorczej (z wyłączeniem alkoholu),
- wydatki na doradztwo eksperckie związane z funkcjonowaniem Rady (np. doradztwo prawne, finansowe, podatkowe),
- polisa OC władz spółki w zakresie odpowiedzialności wynikającej z zakresu ich obowiązków lub uprawnień decyzyjnych (polisa dot. ogólnie osób sprawujących określoną funkcję, a nie konkretnych członków Rady Nadzorczej).
3)wydatki związane z pełnieniem funkcji przez członka Rady Nadzorczej, które można przypisać indywidualnie do poszczególnych członków rady (dalej: Koszty osobowe), takie jak:
- wydatki związane z uczestnictwem w konferencjach, szkoleniach mających na celu podnoszenie kompetencji członków Rady w zakresie pełnionej funkcji,
- wydatki związane z uczestnictwem w szkoleniach, których odbycie ma charakter obowiązkowy ze względu na przepisy prawa (np. BHP, PPOŻ),
- wydatki związane z uczestnictwem członków Rady Nadzorczej w zewnętrznych organizacjach o charakterze biznesowo-networkingowym,
- wydatki związane z uczestnictwem członków Rady Nadzorczej w firmowych wydarzeniach integracyjnych,
- wydatki na benefity dla członków Rady Nadzorczej (opieka medyczna, pakiety sportowe).
4)wydatki związane z podróżami członków Rady Nadzorczej na posiedzenia Rady, takie jak:
- koszty podróży związane z dojazdem na posiedzenia Rady Nadzorczej (bilety pociągowe, lotnicze, usługi taxi, najem prywatnego samolotu, zwrot kosztów podróży własnym samochodem, diety),
- koszty zakwaterowania i wyżywienia związane z dojazdem na posiedzenia Rady Nadzorczej.
5)wydatki wynikające z zaangażowania członków Rady Nadzorczej w działania o charakterze biznesowym, które potencjalnie mogą mieć wpływ na uzyskanie przychodu przez Grupę, alternatywnie zabezpieczenie lub zachowanie jego źródeł i które to wydatki można indywidualnie przypisać do poszczególnych członków Rady Nadzorczej (dalej: Koszty biznesowe), takie jak:
- usługi gastronomiczne w trakcie spotkania z aktualnymi/potencjalnymi klientami Grupy (z wyłączeniem alkoholu),
- podróże odbywane w celach związanych z reprezentacją w kontaktach biznesowych, wymagające bezpośredniego zaangażowania członka Rady Nadzorczej (bilety pociągowe, lotnicze, usługi taxi, najem prywatnego samolotu, zwrot kosztów podróży własnym samochodem, diety),
- koszty zakwaterowania i wyżywienia związane z podróżami odbywanymi w celach związanych z reprezentacją Grupy w kontaktach biznesowych, wymagających bezpośredniego zaangażowania członka Rady Nadzorczej.
Rada Nadzorcza pełni w spółkach grupy (…) kluczową rolę kontrolno-nadzorczą, zapewniając prawidłowe funkcjonowanie firmy i ochronę interesów właścicieli. Jej głównym zadaniem jest nadzorowanie działań zarządu, analiza strategii oraz ocena wyników finansowych i operacyjnych spółki. Innymi słowy, podstawowy zakres obowiązków członków Rady Nadzorczej jest tożsamy z zakresem przewidzianym w Kodeksie spółek handlowych.
Dodatkowo, Rada Nadzorcza realizuje czynności związane z prowadzeniem spraw Grupy poprzez działania biznesowe, mające na celu między innymi rozpowszechnianie oferty grupy (…) poprzez budowanie relacji biznesowych z potencjalnymi klientami oraz zacieśnianie więzi z aktualnymi kontrahentami, stwarzając możliwość nawiązywania nowej współpracy lub utrzymania/rozwinięcia obecnych płaszczyzn współpracy.
Powyższe działania biznesowe członków Rady Nadzorczej polegające na uczestnictwie we wspomnianych spotkaniach mają na celu kształtowanie popytu na usługi świadczone przez Grupę. Przekładają się one nie tylko na zachowanie oraz zabezpieczenie źródła przychodów spółek Grupy, ale także pozostają w związku z prognozowanymi przychodami wypracowanymi przez Grupę.
Realizacja przez członków Rady Nadzorczej zadań biznesowych wymaga od spółek wchodzących w skład Grupy ponoszenia wydatków zaklasyfikowanych do kategorii Kosztów biznesowych. Ponoszenie ww. wydatków przez spółki Grupy odzwierciedla zmieniające się realia prowadzenia działalności gospodarczej na rynku i przyjęte w tym zakresie dobre praktyki i obyczaje, które dotyczą akceptowanych i szeroko stosowanych zachowań, bez których nie jest możliwe efektywne prowadzenie działalności gospodarczej.
Powszechną praktyką w prowadzeniu działalności gospodarczej jest organizowanie spotkań/narad biznesowych w trakcie których poruszane są kwestie dotyczące obecnej lub potencjalnej współpracy, rozwoju oraz prowadzone są szeroko rozumiane negocjacje biznesowe, w wyniku których ponoszone są koszty związane z zapewnienie odpowiednich warunków takich spotkań (w niniejszym wniosku kategoria kosztów opisana jako Koszty biznesowe), co stanowi zwyczajową praktykę rynkową. Wydatki na organizację takich spotkań w założeniu mają przełożyć się na osiągnięcie przez spółki wchodzące w skład Grupy przychodów z prowadzonej działalności.
Związek przyczynowo-skutkowy między poniesionymi Kosztami biznesowymi, a osiągnięciem przychodu lub zabezpieczeniem źródła przychodu spółek Grupy jest tego rodzaju, że bez ich poniesienia nie byłoby możliwe zawarcie określonych transakcji, w których wsparciu uczestniczy dany członek Rady Nadzorczej:
- usługi gastronomiczne świadczone w trakcie spotkania z aktualnymi bądź potencjalnymi klientami Grupy (z wyłączeniem alkoholi) są związane z osiągnieciem przychodu, a także zachowaniem lub zabezpieczeniem źródła przychodów w ten sposób, że koszy te są ponoszone przy okazji prowadzonych rozmów o charakterze biznesowym, które skutkować będą możliwością uzyskania kontraktów biznesowych, które będą generować spółkom wchodzącym w skład Grupy przychody podatkowe z tytułu świadczonych usług. Jednocześnie poniesienie tego rodzaju kosztu jest standardem rynkowym stosowanym powszechnie.
- podróże biznesowe odbywane w celach związanych z reprezentacją spółek Grupy w kontaktach biznesowych, wymagające bezpośredniego zaangażowania członka Rady Nadzorczej (bilety pociągowe, lotnicze, usługi taxi, najem prywatnego samolotu, zwrot kosztów podróży własnym samochodem, diety), są związane z osiągnięciem przychodu a także zachowaniem lub zabezpieczeniem źródła przychodów w ten sposób, że ich poniesienie jest niezbędne w celu odbycia spotkań odbywających się w innych miejscach niż miejsce aktualnego pobytu danego członka Rady Nadzorczej. Poniesienie tych kosztów jest podyktowane względami biznesowymi wynikającymi z aktualnych okoliczności faktycznych.
- koszty zakwaterowania oraz wyżywienia związane z podróżami odbywanymi w celach związanych z reprezentacją spółek Grupy w kontaktach biznesowych, wymagające bezpośredniego zaangażowania członka Rady Nadzorczej są związane z osiągnięciem przychodu a także zachowaniem lub zabezpieczeniem źródła przychodów w ten sposób, że ich poniesienie jest niezbędne w celu odbycia spotkań odbywających się w innych miejscach niż miejsce aktualnego pobytu danego członka Rady Nadzorczej. Poniesienie tych kosztów jest podyktowane względami biznesowymi wynikającymi z aktualnych okoliczności faktycznych.
Należy także zaznaczyć, że celem ponoszonych wydatków klasyfikowanych do Kosztów biznesowych nie jest stworzenie pewnego wizerunku podatnika, dobrego obrazu jego działalności etc. wykreowanie pozytywnych relacji z kontrahentem. Są to wydatki zwyczajowo ponoszone na spotkania biznesowe. Dany wydatek o charakterze biznesowym jest ponoszony przez Zainteresowanego 1 lub Zainteresowanego 2 w zależności od tego, której spółki dotyczy.
1. Szczegóły dotyczące polisy OC władz spółki w zakresie odpowiedzialności wynikającej z zakresu ich obowiązków lub uprawnień decyzyjnych:
- Przez polisę OC władz spółki w zakresie odpowiedzialności wynikającej z zakresu ich obowiązków lub uprawnień decyzyjnych Zainteresowani rozumieją polisę D&O.
- Krąg osób objętych polisą nie jest określony z imienia i nazwiska. Osobą ubezpieczoną w rozumieniu OWU polisy jest dowolna osoba fizyczna, która była, jest lub podczas Okresu Ubezpieczenia zostanie członkiem zarządu, rady nadzorczej, członkiem komisji rewizyjnej, członkiem komitetu audytu lub prokurentem Spółki, bądź osobą fizyczną pełniącą tożsamą funkcję w innym porządku prawnym. Polisa przewiduje również kilka kategorii pracowników, które mogą należeć do grona Osób ubezpieczonych (m.in. compliance officer, prawnik itp.).
- Polisa ubezpieczeniowa zapewnia ochronę prawną dla członków władz spółki, obejmującą koszty związane z ekstradycją, kaucjami, obroną w sprawach cywilnych, zanieczyszczeniem środowiska, postępowaniem wyjaśniającym oraz zarządzaniem krytycznymi zdarzeniami regulacyjnymi. Ubezpieczyciel pokrywa również kary administracyjne oraz roszczenia regresowe spółki dotyczące zwrotu kosztów związanych z tymi karami, jeśli wynikają z nieprawidłowego działania Osoby ubezpieczonej. Dodatkowo, polisa obejmuje koszty ochrony prawnej, wsparcia psychologicznego, zgłoszenia nieprawidłowości, PR, oraz udziału w postępowaniu upadłościowym lub restrukturyzacyjnym. Ubezpieczyciel pokrywa także koszty związane z naruszeniem praw pracowniczych, zaległościami publicznoprawnymi spółki, oraz porady prawnej w przypadku możliwego wniesienia roszczenia przeciwko Osobie ubezpieczonej.
- Składka za polisę nie jest przypisana do poszczególnych członków organów i ma charakter ogólny.
2. Szczegóły dotyczące pakietów medycznych stanowiących benefit dla członków Rady Nadzorczej: Pakiety medyczne, o których mowa w zdarzeniu przyszłym, odnoszą się do prywatnych rozwiązań dostępnych na rynku, np. (…).
- Istnieje możliwość przypisania poszczególnych pakietów medycznych (ich wartości) do poszczególnych osób.
3. Szczegóły dotyczące pakietów sportowych stanowiących benefit dla członków Rady Nadzorczej:
- Pakiety sportowe, o których mowa w zdarzeniu przyszłym, odnoszą się do prywatnych rozwiązań dostępnych na rynku, np. (…).
- Podobnie jak w przypadku pakietów medycznych, możliwe jest przypisanie pakietów sportowych (ich wartości) do poszczególnych osób. Karty uprawniające do korzystania z usług są imienne.
Pytania
1. Czy spółki Grupy (Zainteresowany 1 i Zainteresowany 2) mogą zaliczyć wydatki związane z:
a)wynagrodzeniem członka rady nadzorczej z tytułu pełnionej funkcji,
b)Kosztami ogólnymi dotyczącymi funkcjonowania Rady Nadzorczej,
c)podróżami na posiedzenia Rady Nadzorczej, Kosztami osobowymi oraz Kosztami biznesowymi;
- do kosztów uzyskania przychodów?
2. Czy w związku z ponoszeniem przez spółki Grupy wydatków:
a)zaliczanych do Kosztów ogólnych,
b)związanych z podróżami członków Rady Nadzorczej na posiedzenia Rady Nadzorczej,
c)zaliczanych do Kosztów osobowych,
d)zaliczanych do Kosztów biznesowych;
- po stronie członków Rady Nadzorczej powstaje przychód podlegający opodatkowaniu podatkiem PIT?
Przedmiotowa interpretacja dotyczy podatku dochodowego od osób fizycznych (pyt. Nr 2), natomiast w zakresie podatku dochodowego od osób prawnych (pyt. Nr 1) zostało wydane odrębne rozstrzygnięcie.
Państwa stanowisko w sprawie
Ad. 2 W ocenie Zainteresowanych:
a)wydatki zaliczane do Kosztów ogólnych nie stanowią przychodu po stronie członków rady nadzorczej.
b)wydatki związane z podróżami członków Rady Nadzorczej na posiedzenia Rady Nadzorczej, stanowią przychód po stronie członków rady nadzorczej. Przychód ten będzie jednak zwolniony z opodatkowania na podstawie art. 21 ust. 1 pkt 16 lit. b ustawy o PIT (z wyjątkiem wydatków związanych z posiedzeniem rady nadzorczej odbywającym się w miejscu zamieszkania członka Rady Nadzorczej).
c)wydatki zaliczane do Kosztów osobowych stanowią przychód po stronie członków rady nadzorczej, z wyjątkiem wydatków związanymi z uczestnictwem w szkoleniach, których odbycie ma charakter obowiązkowy ze względu na przepisy prawa (np. BHP, PPOŻ) oraz wydatków związanych z uczestnictwem członków Rady Nadzorczej w wydarzeniach integracyjnych firmy.
d)wydatki zaliczane do Kosztów biznesowych nie stanowią przychodu po stronie członków Rady Nadzorczej.
Zgodnie z art. 13 ust. 1 pkt 7 ustawy o PIT za przychody z działalności wykonywanej osobiście uważa się przychody otrzymywane przez osoby, niezależnie od sposobu ich powoływania, należące do składu zarządów, rad nadzorczych, komisji lub innych organów stanowiących osób prawnych.
Oznacza to, że co do zasady przychód uzyskiwany przez członka rady nadzorczej z tytułu pełnionej funkcji podlega opodatkowaniu według skali podatkowej.
Art. 13 ust. 1 pkt 7 ustawy o PIT posługuje się jednak ogólnym określeniem „przychodów członka rady nadzorczej” nie precyzując o jaki konkretnie przychód chodzi. Z tego względu, konieczne jest odwołanie się do art. 11 ust. 1 ustawy o PIT, w myśl którego przychodami, są otrzymane lub postawione do dyspozycji podatnika w roku kalendarzowym pieniądze i wartości pieniężne oraz wartość otrzymanych świadczeń w naturze i innych nieodpłatnych świadczeń.
Za przychody należy zatem uznać każdą formę przysporzenia majątkowego, zarówno formę pieniężną, jak i niepieniężną, w tym nieodpłatne świadczenia otrzymane przez podatnika.
Dla celów podatkowych nieodpłatne świadczenie obejmuje działanie lub zaniechanie na rzecz innej osoby oraz wszystkie zjawiska gospodarcze i zdarzenia prawne, których następstwem jest uzyskanie korzyści kosztem innego podmiotu, lub te wszystkie zdarzenia prawne i gospodarcze w działalności osób, których skutkiem jest nieodpłatne, to jest niezwiązane z kosztami lub inną formą ekwiwalentu, przysporzenie majątku innej osobie, mające konkretny wymiar finansowy.
Kwestia rozumienia pojęcia „nieodpłatnych świadczeń była przedmiotem analizy Trybunału Konstytucyjnego w wyroku z dnia 8 lipca 2014 r., sygn. akt K/7/13 (dalej: Wyrok TK), w którym określono warunki, których kumulatywne spełnienie konstytuuje nieodpłatne świadczenie.
Powyższy wyrok dotyczył w prawdzie przychodów pracowników, jednak w ocenie Zainteresowanych uwagi zawarte w jego uzasadnieniu znajdują zastosowanie także do przychodów osób innych niż pracownicy, w tym do przychodów z działalności wykonywanej osobiście.
W myśl Wyroku TK nie wszystkie świadczenia pracodawców na rzecz pracowników stanowią przychód pracownika. Trybunał podkreśla, że kryterium wyróżniania takich świadczeń stanowiących przychód pracowników - musi być obiektywna ocena, czy świadczenie leżało w interesie pracownika, a jest tak wtedy, gdy stanowi ono realne przysporzenie majątkowe (korzyść), którego efekt jest uchwytny w jego majątku. Ta korzyść majątkowa może wystąpić w dwóch postaciach: prowadzi do powiększenia aktywów, co jest zwykłym skutkiem wypłaty pieniędzy, albo do zaoszczędzenia wydatków, co może być następstwem świadczenia rzeczowego lub w formie usługi. Te argumenty doprowadziły Trybunał do wniosków, że nieodpłatne świadczenie przyjęte jako warunek niezbędny do zgodnego z prawem wykonania pracy nie jest przychodem.
Na podstawie Wyroku TK ugruntowało się stanowisko, zgodnie z którym
przychodem z tytułu „innych nieodpłatnych świadczeń”, mogą być takie świadczenia,
które spełniają kumulatywnie poniższe przesłanki, tj.
- zostały spełnione za zgodą pracownika (skorzystał z nich w pełni dobrowolnie),
- zostały spełnione w jego interesie (a nie w interesie pracodawcy), przyniosły mu korzyść w postaci powiększenia aktywów lub uniknięcia wydatku, który musiałby ponieść,
- korzyść ta jest wymierna i przypisana indywidualnemu pracownikowi (nie jest dostępna w sposób ogólny dla wszystkich podmiotów).
Biorąc pod uwagę powyższe przesłanki, w ocenie Zainteresowanych w analizowanym zdarzeniu przyszłym wyłącznie część wydatków ponoszonych w związku z funkcjonowaniem Rady Nadzorczej spełnia przesłanki wskazane w Wyroku TK.
Pośród wydatków wymienionych w opisie zdarzenia przyszłego:
1) Koszty ogólne nie spełniają przesłanek określonych w Wyroku TK.
W ocenie Zainteresowanych nie sposób uznać, aby wymienione we wniosku Koszty ogólne zostały spełnione w interesie któregokolwiek z członków Rady Nadzorczej lub aby możliwe było przypisanie wymiernej korzyści któremukolwiek z członków Rady.
Powyższe dotyczy zarówno Kosztów ogólnych związanych z organizacją posiedzeń Rady Nadzorczej, jak i wydatków związanych z nabyciem polisy OC dla członków Rady.
Polisa OC wykupiona przez spółkę dotyczy bowiem ogólnie osób wchodzących w skład konkretnego organu spółki, dopuszczając zmiany osobowe w składzie organów w czasie trwania polisy i uniemożliwiając tym samym identyfikację ostatecznych beneficjentów świadczenia na moment opłacenia składki OC.
Powyższe potwierdzają stanowiska organów podatkowych, np.
- interpretacja indywidualna Dyrektora Krajowej Informacji Skarbowej z dnia 27 lipca 2023 roku, sygn. 0115-KDlT2.4011.296.2023.1.ENB:
„Tym samym, skoro nie można wskazać beneficjenta tej konkretnej umowy ubezpieczenia w sposób zindywidualizowany, to nie ma też dostatecznych podstaw by przypisać korzyść ubezpieczeniową konkretnej osobie. Dodatkowo, podkreślić należy, że zakres obowiązków, uprawnień decyzyjnych oraz odpowiedzialności osób objętych ubezpieczeniem, bądź osób które w przyszłości mogą zostać objęte ubezpieczeniem, jest różny i niemożliwym jest ustalenie realnej wartości świadczenia. Wobec powyższego, w analizowanej sprawie ustalenie przychodu z tytułu nieodpłatnego świadczenia nie jest możliwe, co wynika z faktu, że krąg osób objętych ubezpieczeniem od odpowiedzialności cywilnej nie tworzy zbioru zamkniętego, jest nieograniczony. Stanowisko, które przedstawili Państwo we wniosku jest prawidłowe. [...] Odstępuję od uzasadnienia prawnego oceny Państwa stanowiska.”
- interpretacja indywidualna Dyrektora Krajowej Informacji Skarbowej z dnia 22 sierpnia 2018 roku, sygn. 0113-KDlPT2-3.4011.307.2018.3.PR:
„Zatem, w przypadku, gdy osoby ubezpieczone nie zostały z góry określone w umowie (ewentualnie w załączniku do umowy, aneksie lub innym dokumencie) w sposób pozwalający na ich jednoznaczną identyfikację, jako osób ubezpieczonych od odpowiedzialności cywilnej, nie jest możliwe ustalenie przychodu w postaci otrzymania nieodpłatnych świadczeń przez poszczególnych ubezpieczonych, ponieważ brak jest podstaw do przyporządkowania im składek w dacie zawarcia umowy i opłacenia ich przez Wnioskodawcę. Mając na uwadze przedstawiony we wniosku opis stanu faktycznego oraz powołane przepisy prawa podatkowego należy stwierdzić, że objęcie uprawnionych osób, w szczególności członków zarządu oraz członków rady nadzorczej Spółki, ubezpieczeniem od odpowiedzialności cywilnej nie powoduje dla tych osób powstania przychodu z tytułu nieodpłatnych świadczeń, o którym mowa w art. 11 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych.”
2) Koszty osobowe (z wyjątkiem wydatków poniesionych na uczestnictwo w szkoleniach, w których udział ma charakter obowiązkowy ze względu na przepisy prawa oraz wydatki związane z uczestnictwem członków Rady Nadzorczej w wydarzeniach integracyjnych) spełniają przesłanki określone w Wyroku TK,
W ocenie Zainteresowanych, wydatki zaliczane do Kosztów osobowych co do zasady spełniają przesłanki określone w Wyroku TK.
Możliwe jest bowiem dokładne określenie wymiernej korzyści uzyskiwanej przez członka Rady Nadzorczej, tj. gdyby określonego wydatku na jego rzecz nie poniosła spółka Grupy, musiałby on ten wydatek ponieść samodzielnie np. w odniesieniu do pakietów medycznych, pakietów sportowych lub wydatków związanych z uczestnictwem w zewnętrznych organizacjach.
Wyjątkiem od powyższego są jednak dwie kategorie wydatków zaliczanych do Kosztów osobowych tj.:
- wydatki związane z uczestnictwem w szkoleniach, których obowiązek przeprowadzenia wynika wprost z przepisów prawa (np. szkolenia BHP lub przeciwpożarowe),
- wydatki związane z uczestnictwem członków Rady Nadzorczej w wydarzeniach integracyjnych firmy.
W zakresie wskazanych powyżej wydatków szkoleniowych nie można bowiem mówić o spełnieniu powyższych świadczeń w interesie członka Rady Nadzorczej. Potwierdza to np. interpretacja indywidualna Dyrektora Krajowej Informacji Skarbowej z dnia 11 października 2024 roku, sygn. 0114-KDlP3-2.4011.585.2024.4.JK2:
„Z opisu zdarzenia przyszłego wynika, że członkowie Rady Nadzorczej zobowiązani są do posiadania odpowiedniej wiedzy, której wobec zmieniających się bardzo dynamicznie regulacji prawnych dotyczących branży bankowej nie da się uzyskać bez regularnego udziału w Szkoleniach. W związku z tym pokrywają Państwo koszty Szkoleń członków Rady Nadzorczej. Obowiązek pokrycia kosztów szkoleń organizowanych dla członków Rady Nadzorczej wynika wprost z przepisów ustawy Prawo bankowe oraz innych regulacji przytoczonych przez Państwa we wniosku. Państwa wniosek dotyczy wyłącznie Szkoleń, których tematyka jest związana przedmiotowo z obowiązkami realizowanymi w ramach sprawowanej funkcji członka Rady Nadzorczej. Uwzględniając okoliczności faktyczne przedstawione w opisie sprawy, należy zatem stwierdzić, że sfinansowanie przez Państwa na rzecz członków Rady Nadzorczej kosztów ich udziału w Szkoleniach związanych z pełnieniem funkcji członka Rady Nadzorczej nie będzie stanowić dla nich przychodu w rozumieniu art. 11 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych. Tym samym - z tytułu ww. świadczeń - nie będzie ciążył na Państwu obowiązek obliczenia, pobrania i odprowadzenia zaliczek na podatek dochodowy.”
Natomiast w przypadku wydarzeń integracyjnych, nie jest możliwe indywidualne ustalenie korzyści uzyskiwanej przez członka Rady Nadzorczej.
3) Wydatki związane z podróżami członków Rady Nadzorczej na posiedzenia Rady spełniają przesłanki określone w Wyroku TK,
Wydatki związane z uczestnictwem członków Rady Nadzorczej w posiedzeniach rady spełniają warunek świadczenia spełnionego w interesie członka Rady Nadzorczej oraz uzyskania przez niego wymiernej korzyści w związku z poniesieniem takiego wydatku.
Sprawia to, że koszt:
- biletów pociągowych, lotniczych, usługi taxi, najmu prywatnego samolotu, najmu samochodu lub zwrotu kosztów podróży własnym samochodem, diety,
- zakwaterowania i wyżywienia związanego z dojazdem na posiedzenia Rady Nadzorczej,
- stanowi dla członków Rady Nadzorczej przychód z działalności wykonywanej osobiście, w myśl art. 13 ust. 1 pkt 7 ustawy o PIT.
Zgodnie jednak z art. 21 ust. 1 pkt 16 lit. b ustawy o PIT wolne
od podatku dochodowego są diety i inne należności za czas podróży osoby niebędącej
pracownikiem, do wysokości określonej w odrębnych ustawach lub przepisach (tj. Rozporządzeniu
Ministra Pracy i Polityki Społecznej z dnia 29 stycznia 2013 r. w sprawie należności
przysługujących pracownikowi zatrudnionemu
w państwowej lub samorządowej jednostce sfery budżetowej z tytułu podróży służbowej,
dalej: Rozporządzenie ws. zwrotu kosztów)
Na podstawie § 3 ust. 2 Rozporządzenia ws. zwrotu kosztów pracownikowi przysługuje zwrot kosztów przejazdu w wysokości udokumentowanej biletami lub fakturami obejmującymi cenę biletu środka transportu, wraz ze związanymi z nimi opłatami dodatkowymi, w tym miejscówkami, z uwzględnieniem posiadanej przez pracownika ulgi na dany środek transportu, bez względu na to, z jakiego tytułu ulga przysługuje.
Oznacza to, że wydatki na bilety pociągowe, bilety lotnicze, najem pojazdu (w tym prywatnego samolotu) lub usługi taxi związane z podróżami na posiedzenia Rady Nadzorczej będą stanowić dla członka Rady Nadzorczej przychód. Przychód ten będzie zwolniony jednak w całości z opodatkowania (do wysokości wynikającej z rachunku/faktury), ponieważ Rozporządzenie ws. zwrotu kosztów nie limituje w żaden sposób wysokości powyższych wydatków. Należy jednak zaznaczyć, że zwolnienie dotyczy wyłącznie wydatków związanych z posiedzeniami Rady Nadzorczej, które odbywają się poza miejscem zamieszkania członka Rady.
Jednocześnie dla zwolnienia z opodatkowania bez znaczenia pozostaje fakt, czy wydatek ten został poniesiony bezpośrednio przez spółki Grupy czy też spółka zwraca koszt danego wydatku na rzecz członka Rady Nadzorczej.
Natomiast wydatki związane z wykorzystaniem przez członka Rady Nadzorczej własnego pojazdu (tzw. „kilometrówka”) oraz wydatki związane z noclegami i dietami krajowymi/zagranicznymi będą podlegać zwolnieniu z opodatkowania do limitów określonych w Rozporządzeniu ws. zwrotu kosztów.
Powyższe potwierdza m.in.
- interpretacja indywidualna Dyrektora Krajowej Informacji Skarbowej z dnia 20 maja 2024 roku, sygn. 0115-KDlT2.4011.253.2024.1.MD:
„Przenosząc powyższe uregulowania prawne na grunt przedmiotowej sprawy, wobec tego, że jak Państwo wskazują posiedzenia Rady Nadzorczej odbywają się poza miejscem zamieszkania członków Rady Nadzorczej, a w konsekwencji, na posiedzenia Rady Nadzorczej członkowie Rady Nadzorczej muszą się przemieszczać poza miejscowość swojego miejsca zamieszkania, w związku z czym podróże te nie stanowią podróży w miejscu zamieszkania członków Rady Nadzorczej ani jazdy lokalnej, należy zgodzić się z Państwa stanowiskiem, zgodnie z którym przychody członków Rady Nadzorczej z tytułu zwracanych przez Państwa kosztów podróży, a w szczególności kosztów dojazdu na posiedzenia Rady Nadzorczej oraz zakwaterowania i wyżywienia związanych z udziałem w pracach Rady Nadzorczej podlegają zwolnieniu z podatku dochodowego od osób fizycznych, na podstawie art. 21 ust. 1 pkt 16 lit. b ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, do wysokości określonej w rozporządzeniu Ministra Pracy i Polityki Społecznej z dnia 29 stycznia 2013 r. w sprawie należności przysługujących pracownikowi zatrudnionemu w państwowej lub samorządowej jednostce sfery budżetowej z tytułu podróży służbowej. W konsekwencji, jeżeli wypłacone kwoty nie przekraczają limitów określonych ww. rozporządzeniem, nie są Państwo zobowiązani — jako płatnik podatku dochodowego od osób fizycznych, do pobrania zaliczek na podatek dochodowy z tytułu zwrotu poniesionych przez członków Rady Nadzorczej kosztów”.
- interpretacja indywidualna Dyrektora Krajowej Informacji Skarbowej z dnia 8 września 2021 roku, sygn. 0115-KDlT2.4011.430.2021.2.MD
- interpretacja indywidualna Dyrektora Krajowej Informacji Skarbowej z dnia 4 stycznia 2021 roku. sygn. 0114-KDlP3-2.4011.706.2020.1.AK
- interpretacja indywidualna Dyrektora Krajowej Informacji Skarbowej z dnia 5 czerwca 2020 roku, sygn. 0115-KDlT2.4011.276.2020.1.MD
4) Koszty biznesowe nie spełniają przesłanek określonych w Wyroku TK.
W ocenie Zainteresowanych, nieuzasadnione byłoby twierdzenie, że wydatki z kategorii Kosztów biznesowych zostały spełnione w interesie Członka Rady Nadzorczej i przyniosły mu korzyść w postaci zwiększenia aktywów/zmniejszenia pasywów.
Ponoszenie wydatków z kategorii Kosztów biznesowych, opisanych w zdarzeniu przyszłym, ponoszonych w związku z funkcjonowaniem Rady Nadzorczej ma zrealizować wyłącznie interesy spółek Grupy i wynika zarówno z potrzeb faktycznych, jak również prawnych obowiązków Grupy w tym zakresie.
Członkowie Rady Nadzorczej znajdują się bowiem w sytuacji analogicznej do pracowników uczestniczących w szkoleniach organizowanych przez pracodawców, w odniesieniu do których w omawianym Wyroku TK podkreślono, że: „W tym przypadku, nawet jeśli pracownik uczestniczy w spotkaniu (konferencji, szkoleniu) dobrowolnie, po jego stronie nie pojawia się korzyść, choćby w postaci zaoszczędzenia wydatku. Nie sposób bowiem zakładać, że gdyby nie „kursokonferencja” organizowana przez pracodawcę, pracownik wydałby pieniądze na uczestnictwo w takim przedsięwzięciu.”
W ocenie Zainteresowanych, gdyby Grupa nie pokryła wydatków z kategorii Kosztów biznesowych, Członkowie Rady Nadzorczej bez wątpienia nie pokryliby ich samodzielnie, a w efekcie nie wykonywaliby czynności związanych z faktem zaangażowania biznesowego.
Z tego też względu nie sposób uznać, że poniesienie przez Grupę Kosztów biznesowych jakkolwiek przyczyniło się do zwiększenia aktywów członka Rady Nadzorczej (alternatywnie zmniejszyło jego pasywa) skoro, członek Rady Nadzorczej w żaden sposób nie jest beneficjentem tych wydatków.
Innymi słowy, w oderwaniu od roli członka Rady Nadzorczej w spółkach Grupy członek Rady Nadzorczej w ogóle nie byłby zmuszony do ponoszenia takich Kosztów biznesowych, które pozostawałyby poza kręgiem jego aktywności.
Mając na uwadze powołane powyżej przepisy, opisaną wykładnię Wyroku TK oraz przedstawiony we wniosku opis zdarzenia przyszłego, stwierdzić należy, że poniesione przez Spółkę wydatki z kategorii Kosztów biznesowych nie stanowią dla Członków Rady Nadzorczej przychodu, o którym mowa w art. 13 ust. 1 pkt 7 ustawy o PIT w związku z art. 11 ust. 1 ustawy o PIT, w wyniku czego na spółkach Grupy nie będą ciążyć obowiązki płatnika, o których mowa w art. 41 i 42 ustawy o PIT.
Powyższe potwierdza np.:
- interpretacja indywidualna Dyrektora Krajowej Informacji Skarbowej z dnia 26 kwietnia 2024 roku, sygn. 0114-KDlP3-2.4011.1121.2023.4.JK3
„Wydatki wynikające z zaangażowania Członków Rady Nadzorczej w działania o charakterze biznesowym, które potencjalnie mogą mieć wpływ na uzyskanie przez Spółkę przychodu, alternatywnie zabezpieczenie lub zachowanie jego źródeł i które to wydatki można indywidualnie przypisać do poszczególnych Członków Rady Nadzorczej (dalej: „Koszty biznesowe”). Do niniejszej kategorii kosztów zaliczają Państwo przede wszystkim: [...] podróże odbywane w celach związanych z reprezentacją Spółki w kontaktach biznesowych, wymagające bezpośredniego zaangażowania Członka Rady Nadzorczej (wydatki na przeloty lotnicze, bilety komunikacji miejskiej, taxi, zwrot kosztów podróży własnym samochodem, diety),[.. .] Należy bowiem zauważyć, że reprezentowanie Spółki na zewnątrz jako członek organu zarządzającego jest co do zasady jednym z obowiązków określonych w zawartej ze Spółką umowie. Nie sposób mówić zatem o powstaniu przychodu po stronie zarządzającego w sytuacji, gdy uczestnictwo w konferencji i reprezentowanie Spółki wobec osób trzecich jest jednym z warunków wykonywania umowy, a odmowa wykonania tego obowiązku mogłaby skutkować np. rozwiązaniem umowy”.
Biorąc pod uwagę powyższe, w ocenie Zainteresowanych:
a)wydatki zaliczane do Kosztów ogólnych nie stanowią przychodu po stronie członków rady nadzorczej.
b)wydatki związane z podróżami członków Rady Nadzorczej na posiedzenia Rady Nadzorczej, stanowią przychód po stronie członków rady nadzorczej. Przychód ten będzie jednak zwolniony z opodatkowania na podstawie art. 21 ust. 1 pkt 16 lit. b ustawy o PIT zgodnie z limitami określonymi w Rozporządzeniu ws. zwrotu kosztów (z wyjątkiem wydatków związanych z posiedzeniem rady nadzorczej odbywającym się w miejscu zamieszkania członka Rady Nadzorczej).
c)wydatki zaliczane do Kosztów osobowych stanowią przychód po stronie członków rady nadzorczej, z wyjątkiem wydatków związanymi z uczestnictwem w szkoleniach, których odbycie ma charakter obowiązkowy ze względu na przepisy prawa (np. BHP, PPOŻ) oraz wydatków związanych z uczestnictwem członków Rady Nadzorczej w wydarzeniach integracyjnych firmy.
d)wydatki zaliczane do Kosztów biznesowych nie stanowią przychodu po stronie członków Rady Nadzorczej.
Warto zaznaczyć, że jeśli w ocenie Organu, stanowisko Zainteresowanych w zakresie Kosztów biznesowych jest nieprawidłowe, tj. wydatki zaklasyfikowane do Kosztów biznesowych stanowią przychód po stronie członków Rady Nadzorczej, to w ocenie Zainteresowanych przychód ten powinien podlegać zwolnieniu na podstawie art. 21 ust. 1 pkt 16 lit. b ustawy o PIT.
W zakresie powyższego stanowiska pełną aktualność zachowują poglądy i wnioski przedstawione przez Zainteresowanych w części uzasadnienia dot. wydatków na podróże członków Rady Nadzorczej na posiedzenia Rady.
Innymi słowy, jeśli Koszty biznesowe stanowią przychód dla członków Rady Nadzorczej, to przychód ten podlega zwolnieniu z opodatkowania do limitów określonych w Rozporządzeniu ws. zwrotu kosztów.
Ocena stanowiska
Stanowisko, które przedstawili Państwo we wniosku jest prawidłowe.
Uzasadnienie interpretacji indywidualnej
Zgodnie z przepisem art. 9 ust. 1 ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (t. j. Dz. U. z 2025 r. poz. 163 ze zm.):
Opodatkowaniu podatkiem dochodowym podlegają wszelkiego rodzaju dochody, z wyjątkiem dochodów wymienionych w art. 21, 52, 52a i 52c oraz dochodów, od których na podstawie przepisów Ordynacji podatkowej zaniechano poboru podatku.
Pojęcie przychodu
W myśl art. 11 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych:
Przychodami, z zastrzeżeniem art. 14-15, art. 17 ust. 1 pkt 6, 9, 10 w zakresie realizacji praw wynikających z pochodnych instrumentów finansowych, pkt 11, art. 19, art. 25b, art. 30ca, art. 30da i art. 30f, są otrzymane lub postawione do dyspozycji podatnika w roku kalendarzowym pieniądze i wartości pieniężne oraz wartość otrzymanych świadczeń w naturze i innych nieodpłatnych świadczeń.
Zgodnie z treścią art. 11 ust. 2 ww. ustawy:
Wartość pieniężną świadczeń w naturze, z zastrzeżeniem ust. 2c oraz art. 12 ust. 2-2c, określa się na podstawie cen rynkowych stosowanych w obrocie rzeczami lub prawami tego samego rodzaju i gatunku, z uwzględnieniem w szczególności ich stanu i stopnia zużycia oraz czasu i miejsca ich uzyskania.
Zgodnie z art. 11 ust. 2a cytowanej ustawy:
Wartość pieniężną innych nieodpłatnych świadczeń ustala się:
1) jeżeli przedmiotem świadczenia są usługi wchodzące w zakres działalności gospodarczej dokonującego świadczenia – według cen stosowanych wobec innych odbiorców;
2) jeżeli przedmiotem świadczeń są usługi zakupione – według cen zakupu;
3) jeżeli przedmiotem świadczeń jest udostępnienie lokalu lub budynku – według równowartości czynszu, jaki przysługiwałby w razie zawarcia umowy najmu tego lokalu lub budynku;
4) w pozostałych przypadkach – na podstawie cen rynkowych stosowanych przy świadczeniu usług lub udostępnianiu rzeczy lub praw tego samego rodzaju i gatunku, z uwzględnieniem w szczególności ich stanu i stopnia zużycia oraz czasu i miejsca udostępnienia.
Natomiast art. 11 ust. 2b ww. Ustawy :
Jeżeli świadczenia są częściowo odpłatne, przychodem podatnika jest różnica pomiędzy wartością tych świadczeń, ustaloną według zasad określonych w ust. 2 lub 2a, a odpłatnością ponoszoną przez podatnika.
Za przychody należy zatem uznać każdą formę przysporzenia majątkowego, zarówno formę pieniężną, jak i niepieniężną, w tym nieodpłatne świadczenia otrzymane przez podatnika.
Źródła przychodów
Zgodnie z art. 10 ust. 1 pkt 2 cyt. ustawy:
Źródłem przychodów jest działalność wykonywana osobiście.
Przychody uzyskane przez Członków Rady Nadzorczej na podstawie powołania
Stosownie do art. 13 pkt 7 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych:
Za przychody z działalności wykonywanej osobiście, o której mowa w art. 10 ust. 1 pkt 2, uważa się przychody otrzymywane przez osoby, niezależnie od sposobu ich powoływania, należące do składu zarządów, rad nadzorczych, komisji lub innych organów stanowiących osób prawnych.
W myśl art. 13 pkt 9 cyt. ustawy:
Za przychody z działalności wykonywanej osobiście, o której mowa w art. 10 ust. 1 pkt 2, uważa się przychody uzyskane na podstawie umów o zarządzanie przedsiębiorstwem, kontraktów menedżerskich lub umów o podobnym charakterze, w tym przychody z tego rodzaju umów zawieranych w ramach prowadzonej przez podatnika pozarolniczej działalności gospodarczej – z wyjątkiem przychodów, o których mowa w pkt 7.
Oznacza to, że przychody uzyskane z tych tytułów stanowią zawsze przychody z działalności wykonywanej osobiście, nawet jeśli tego rodzaju umowy zawierane są w ramach prowadzonej przez podatnika pozarolniczej działalności gospodarczej.
Wyjątek, o którym mowa w powołanym przepisie (tj. pkt 7 art. 13), dotyczy sytuacji, gdy podatnik powołany został np. do składu zarządu, rady nadzorczej, komisji lub innych organów stanowiących osoby prawnej. W takiej sytuacji uzyskane przez niego przychody będą przychodami w rozumieniu art. 13 pkt 7, a nie art. 13 pkt 9 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych. Powołanie bowiem podatnika np. do składu zarządu, bez względu na sposób jego powołania, stanowi okoliczność, która powoduje zmianę kwalifikacji przychodu, jednakże nie wpływa na zmianę źródła przychodu, są to również przychody z działalności wykonywanej osobiście.
Zatem przychód uzyskany przez Członka Rady Nadzorczej, który wykonuje swoje obowiązki na podstawie stosunku powołania będzie dla Niego przychodem z działalności wykonywanej osobiście, o którym mowa w art. 13 pkt 7 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych.
Obowiązki płatnika w odniesieniu do przychodów uzyskanych przez Członków Rady Nadzorczej na podstawie powołania
Konsekwencją zakwalifikowania przychodów uzyskanych przez członka Rady Nadzorczej na podstawie umowy o pracę jako z tytułu przychodów ze stosunku pracy jest ich opodatkowanie za pośrednictwem płatnika - na zasadach określonych w art. 41 i art. 42 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych.
Stosownie do art. 41 ust. 1 ww. ustawy:
Osoby fizyczne prowadzące działalność gospodarczą, osoby prawne i ich jednostki organizacyjne oraz jednostki organizacyjne niemające osobowości prawnej, które dokonują świadczeń z tytułu działalności, o której mowa w art. 13 pkt 2 i 4-9 oraz art. 18, osobom określonym w art. 3 ust. 1, są obowiązane jako płatnicy pobierać, z zastrzeżeniem ust. 4, zaliczki na podatek dochodowy, stosując do dokonywanego świadczenia, pomniejszonego o miesięczne koszty uzyskania przychodów w wysokości określonej w art. 22 ust. 9 oraz o potrącone przez płatnika w danym miesiącu składki, o których mowa w art. 26 ust. 1 pkt 2 lit. b, najniższą stawkę podatkową określoną w skali, o której mowa w art. 27 ust. 1.
W myśl art. 42 ust. 1 powołanej ustawy:
Płatnicy, o których mowa w art. 41, przekazują kwoty pobranych zaliczek na podatek oraz kwoty zryczałtowanego podatku w terminie do 20 dnia miesiąca następującego po miesiącu, w którym pobrano zaliczki (podatek) - na rachunek urzędu skarbowego, przy pomocy którego naczelnik urzędu skarbowego właściwy według miejsca zamieszkania płatnika wykonuje swoje zadania, a jeżeli płatnik nie jest osobą fizyczną, według siedziby bądź miejsca prowadzenia działalności, gdy płatnik nie posiada siedziby. Jednakże w przypadku gdy podatek został pobrany zgodnie z art. 30a ust. 2a, płatnicy, o których mowa w art. 41 ust. 10, przekazują kwotę tego podatku na rachunek urzędu skarbowego, przy pomocy którego naczelnik urzędu skarbowego właściwy w sprawach opodatkowania osób zagranicznych wykonuje swoje zadania.
Nieodpłatne świadczenia
Dla celów podatkowych nieodpłatne świadczenie obejmuje działanie lub zaniechanie na rzecz innej osoby oraz wszystkie zjawiska gospodarcze i zdarzenia prawne, których następstwem jest uzyskanie korzyści kosztem innego podmiotu, lub te wszystkie zdarzenia prawne i gospodarcze w działalności osób, których skutkiem jest nieodpłatne, to jest niezwiązane z kosztami lub inną formą ekwiwalentu, przysporzenie majątku innej osobie, mające konkretny wymiar finansowy.
Otrzymanie oznacza przysporzenie w majątku w postaci czegoś, za co podatnik nie zapłacił lub zapłacił częściowo, a co ma określoną wartość wyrażoną w pieniądzu. Świadczenie nieodpłatne, czy też częściowo odpłatne, to taki rodzaj świadczenia, w przypadku którego otrzymujący odnosi określoną korzyść pod tytułem darmym lub też za co częściowo płaci, co oznacza, że nie świadczy nic w zamian lub przekazuje świadczenie (płatność) nieekwiwalentne.
Zatem, obok pieniędzy i wartości pieniężnych ustawodawca za przychody uważa również wartość otrzymanych świadczeń w naturze i innych nieodpłatnych świadczeń. Świadczenia w naturze to wszelkie takie świadczenia, w przypadku których przedmiot świadczenia jest inny niż pieniądz lub wartość pieniężna. Będą to w szczególności różnego rodzaju świadczenia rzeczowe, chociaż przedmiotem świadczenia mogą być również prawa. Powyższe związane jest z przyjętą zasadą kompletności opodatkowania, w myśl której opodatkowaniu powinny podlegać niemal wszelkie przysporzenia majątkowe, a nie tylko te o charakterze pieniężnym. Podstawową różnicą pomiędzy przychodami w postaci pieniędzy i wartości pieniężnych a nieodpłatnymi świadczeniami w naturze i innymi nieodpłatnymi świadczeniami jest odmienny moment powstania przychodu. W przypadku bowiem pierwszej kategorii świadczeń przychód powstaje w momencie ich otrzymania lub postawienia do dyspozycji podatnika, natomiast w przypadku drugiej kategorii przychód powstaje wyłącznie w chwili otrzymania. Nie ma natomiast znaczenia moment postawienia świadczenia do dyspozycji podatnika.
Przychód z nieodpłatnych świadczeń powstaje w momencie otrzymania nieodpłatnego świadczenia, tj. w dniu uzyskania przysporzenia majątkowego.
W uchwałach z 18 listopada 2002 r. sygn. akt FPS 9/02 oraz z 16 października 2006 r., sygn. akt FPS 1/06 Naczelny Sąd Administracyjny ustalił znaczenie terminu nieodpłatnego świadczenia w oparciu o przepisy ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych. Naczelny Sąd Administracyjny uznał, że na gruncie tej ustawy, termin „nieodpłatne świadczenie” ma „szerszy zakres niż w prawie cywilnym, obejmuje bowiem wszystkie zjawiska gospodarcze i zdarzenia prawne, których następstwem jest uzyskanie korzyści kosztem innego podmiotu lub te wszystkie zdarzenia prawne i zdarzenia gospodarcze w działalności osób prawnych, których skutkiem jest nieodpłatne, tj. niezwiązane z kosztami lub inną formą ekwiwalentu przysporzenie majątku tej osobie, mające konkretny wymiar finansowy”.
W uchwale z 24 maja 2010 r., sygn. akt II FPS 1/10, NSA potwierdził powyższe stanowisko uznając, że ma ono również zastosowanie do podatku dochodowego od osób fizycznych, w stosunku do sytuacji wynikających z art. 11 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych.
Kwestia rozumienia pojęcia „nieodpłatnych świadczeń” - w aspekcie świadczeń pracowniczych była przedmiotem analizy Trybunału Konstytucyjnego, który w wyroku z 8 lipca 2014 r., sygn. akt K 7/13 dokonał ustalenia, jakie kryteria statuują nieodpłatne świadczenie do zakwalifikowania go jako przychodu pracownika z tytułu stosunku pracy.
Trybunał Konstytucyjny definiując pojęcie „innych nieodpłatnych świadczeń” jako przychodu, w rozumieniu art. 12 ust. 1 i art. 11 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych wskazał, że za przychód pracownika mogą być uznane takie świadczenia, które:
- po pierwsze, zostały spełnione za zgodą pracownika (skorzystał z nich w pełni dobrowolnie),
- po drugie, zostały spełnione w jego interesie (a nie w interesie pracodawcy) i przyniosły mu korzyść w postaci powiększenia aktywów lub uniknięcia wydatku, który musiałby ponieść,
- po trzecie, korzyść ta jest wymierna i przypisana indywidualnemu pracownikowi (nie jest dostępna w sposób ogólny dla wszystkich podmiotów).
Wobec tego, przyjęcie oceny uznającej konkretne świadczenie ze strony pracodawcy za przychód pracownika ze stosunku pracy, podlegający opodatkowaniu podatkiem dochodowym od osób fizycznych, winno opierać się na przesłankach wynikających z ww. przepisów ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, które Trybunał Konstytucyjny w powołanym powyżej wyroku uznał za zgodne z Konstytucją i przedstawił ich interpretację.
Należy też pokreślić, że ustawowe pojęcie nieodpłatnych świadczeń musi być zawsze interpretowane w konkretnym kontekście, a nie w oderwaniu od niego, z pominięciem okoliczności realizacji pewnych uprawnień, zjawisk gospodarczych i zdarzeń prawnych.
Wskazać należy, że nieodpłatne świadczenie jest przychodem pracownika ze stosunku pracy - gdy świadczenie to powoduje wystąpienie po stronie pracownika przysporzenia: w postaci nabycia wymiernej korzyści majątkowej lub w postaci również wymiernego zaoszczędzenia wydatku. Nieodpłatne świadczenie jest przychodem pracownika, gdy zostało spełnione za zgodą pracownika, tj. gdy pracownik skorzystał z niego w pełni dobrowolnie.
Zatem, pracodawca spełnił określone świadczenie na rzecz pracownika, gdy dysponował uprzednią zgodą pracownika na jego przyjęcie. Przychód pracownika będzie obejmował nieodpłatne świadczenie, gdy świadczenie to zostanie spełnione w interesie pracownika (a nie w interesie pracodawcy) i przyniesie pracownikowi korzyść w postaci powiększenia jego aktywów lub uniknięcia wydatku, który musiałby ponieść. W zakresie tego kryterium należy wskazać, że chodzi o realny charakter przysporzenia, jako warunku objęcia nieodpłatnego świadczenia podatkiem dochodowym. Nieodpłatne świadczenie jest przychodem pracownika, gdy korzyść jest wymierna i przypisana indywidualnemu pracownikowi, tj. nie jest dostępna w sposób ogólny dla wszystkich podmiotów. W sytuacji, gdy nieodpłatne świadczenie nie powoduje przysporzenia w postaci nabycia wymiernej korzyści majątkowej, czy to w postaci również wymiernego zaoszczędzenia wydatku, to wówczas nie można mówić o przychodzie z tytułu nieodpłatnego świadczenia.
Wyrok Trybunału Konstytucyjnego dotyczy wprawdzie świadczeń uzyskiwanych przez pracowników, jednak zawiera wskazówki interpretacyjne, jak należy rozumieć nieodpłatne świadczenia i przywołane ustalenia pozostają aktualne również do osób będących członkami zarządu.
Ponadto należy podkreślić, że w wyroku Trybunału Konstytucyjnego z 8 lipca 2014 r., sygn. akt K 7/13 wprost wskazano, że „w wypadku świadczenia pieniężnego przysporzenie jest niewątpliwe i niejako bezwarunkowe (zawsze oznacza zwiększenie aktywów), o tyle „inne nieodpłatne świadczenia” na rzecz pracownika mogą być uznane za jego dochód, w rozumieniu ustawy o PIT, tylko pod warunkiem, że rzeczywiście pozwoliły mu uniknąć wydatków”.
Ww. wyrok Trybunału Konstytucyjnego nie ma zastosowania do świadczeń pieniężnych.
W kontekście pierwszego warunku, Trybunał Konstytucyjny podkreślił, że „inne nieodpłatne świadczenia” na rzecz pracownika mogą być uznane za jego dochód w rozumieniu ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych tylko pod warunkiem, że rzeczywiście spowodowały zaoszczędzenie przez niego wydatków. Ustalenie tej okoliczności zależy od tego, czy pracownik skorzystał ze świadczenia oferowanego przez pracodawcę w pełni dobrowolnie. Zgoda na skorzystanie ze świadczenia wyraża bowiem ocenę pracownika, że świadczenie – z punktu widzenia jego sytuacji zawodowej, życiowej, rodzinnej – jest celowe i przydatne, leży w jego interesie. Oznacza to, że w braku świadczenia ze strony pracodawcy pracownik musiałby ponieść wydatek. W konsekwencji, przyjęcie świadczenia oferowanego przez pracodawcę oznacza uniknięcie tego wydatku.
Nakreślając drugi warunek Trybunał Konstytucyjny wyjaśnił, że dla oceny czy świadczenie leżało w interesie pracownika, istotne jest czy stanowi ono realne przysporzenie majątkowe (korzyść), którego efekt jest uchwytny w jego majątku. Trybunał Konstytucyjny – w ślad za uchwałami NSA – uznał, że w zakres nieodpłatnego świadczenia, jako przychodu wchodzą wszystkie zjawiska gospodarcze i zdarzenia prawne, „których skutkiem jest nieodpłatne, tj. niezwiązane z kosztami lub inną formą ekwiwalentu, przysporzenie majątku tej osobie, mające konkretny wymiar finansowy”. W konsekwencji, aby wartość świadczenia uzyskanego od pracodawcy podlegała opodatkowaniu, po stronie pracownika musi pojawić się dochód, czyli korzyść majątkowa. Korzyść ta może wystąpić w dwóch postaciach: prowadzi do powiększenia aktywów, co jest zwykłym skutkiem wypłaty pieniędzy, albo do zaoszczędzenia wydatków, co może być następstwem świadczenia rzeczowego lub w formie usługi. W wyniku takiego świadczenia w majątku pracownika nie pojawia się wprawdzie realny dochód (w znaczeniu ekonomicznym), ale ponieważ znaczenie dochodu na gruncie ustawy jest szersze, zaoszczędzenie wydatków musi być traktowane na równi z przyrostem majątku. Jako przykład Trybunał Konstytucyjny wskazał m.in. dowożenie pracownika z miejsca zamieszkania do pracy. W ocenie Trybunału Konstytucyjnego zorganizowanie tego rodzaju transportu może oznaczać zaoszczędzenie wydatku po stronie pracownika i w konsekwencji może stanowić przysporzenie objęte podatkiem dochodowym. Taka ocena jest jednak poprawna tylko pod warunkiem, że świadczenia te pracodawca spełniał, dysponując uprzednią zgodą pracownika na ich przyjęcie. O ile bowiem pracownik decyduje się skorzystać z przewozu, niewątpliwie zaoszczędza sobie wydatku, który musiałby ponieść.
Jednocześnie Trybunał Konstytucyjny zauważył, że w sytuacji, gdy nieodpłatne świadczenie zostało przyjęte jako warunek niezbędny do zgodnego z prawem wykonania pracy – po stronie pracownika nie pojawia się korzyść, która mogłaby być objęta podatkiem dochodowym.
W odniesieniu natomiast do trzeciego warunku, Trybunał Konstytucyjny wskazał, że przychód powstaje, gdy można zindywidualizować świadczenie, określić jego wartość pieniężną oraz skonkretyzować odbiorcę. Mając powyższe na uwadze, Trybunał Konstytucyjny zauważył, że w sytuacji gdy otrzymane przez pracownika nieodpłatne świadczenie stanowi świadczenie pracodawcy, na które pracownik wyraził zgodę, które zostało spełnione w jego interesie i oznacza realne przysporzenie mu korzyści, problem ustalenia podstawy opodatkowania w zasadzie ulega rozwiązaniu. Dotyczy to między innymi zorganizowania przez pracodawcę dowozu do pracy, w sytuacji gdy pracodawca wie kto będzie korzystał z tej formy transportu oraz zna odległości, którą każdy będzie pokonywał. W takim przypadku pracodawca jest w stanie precyzyjnie określić wartość świadczenia przypadającą indywidualnie na każdego przewożonego.
Podkreślić należy, że nieodpłatne świadczenie jest przychodem, gdy świadczenie to powoduje wystąpienie po stronie podatnika przysporzenia w postaci nabycia wymiernej korzyści majątkowej lub w postaci również wymiernego zaoszczędzenia wydatku. Nieodpłatne świadczenie jest przychodem, gdy zostało spełnione w pełni dobrowolnie, tj. na zasadzie własnej woli – a nie w wykonaniu obowiązku. Przychód Członka Rady Nadzorczej obejmuje nieodpłatne świadczenie, gdy świadczenie to zostanie spełnione w jego interesie (a nie w interesie Spółki) i przyniesie mu korzyść w postaci powiększenia jego aktywów lub uniknięcia wydatku, który musiałby ponieść. W zakresie tego kryterium należy wskazać, że chodzi o realny charakter przysporzenia jako warunku objęcia nieodpłatnego świadczenia podatkiem dochodowym. Nieodpłatne świadczenie jest przychodem Członka Rady Nadzorczej, gdy korzyść jest wymierna i przypisana mu indywidualnie.
Koszty ogólne
Zauważyć należy, że nie każde świadczenie spełnione przez pracodawcę na rzecz pracownika bez ustalonej za nie zapłaty jest świadczeniem podlegającym podatkowi dochodowemu, podobnie jak nie każde tego rodzaju świadczenie jest wyłączone spod regulacji ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych. Przy czym, jak słusznie zauważył Trybunał Konstytucyjny, ze względu na otwarty i rozwijający się katalog świadczeń oferowanych przez pracodawców – nie jest możliwe enumeratywne wyliczenie w ustawie podatkowej wszystkich nieodpłatnych przysporzeń, które zgodnie z zasadą powszechności przedmiotowej podatku dochodowego powinny być przez ustawodawcę uwzględnione.
W przedstawionym opisie zdarzenia przyszłego Grupa ponosi ogólne koszty związane z funkcjonowaniem Rady Nadzorczej:
- najem sali konferencyjnej w związku z organizacją posiedzeń Rady Nadzorczej,
- materiały biurowe wykorzystywane w trakcie posiedzeń Rady Nadzorczej,
- tłumaczenia dokumentów oraz koszty wysyłki korespondencji związanej z posiedzeniem Rady Nadzorczej,
- artykuły spożywcze oraz usługi gastronomiczne wykorzystywane w trakcie posiedzenia rady nadzorczej (z wyłączeniem alkoholu),
- wydatki na doradztwo eksperckie związane z funkcjonowaniem Rady (np. doradztwo prawne, finansowe, podatkowe),
- polisa OC władz spółki w zakresie odpowiedzialności wynikającej z zakresu ich obowiązków lub uprawnień decyzyjnych (polisa dot. ogólnie osób sprawujących określoną funkcję, a nie konkretnych członków Rady Nadzorczej).
W związku z ponoszeniem powyższych kosztów po stronie Członków Rady Nadzorczej nie materializuje się żadne trwałe lub nietrwałe przysporzenie czy wzbogacenie. Powyższe koszty nie służą interesom członków Rady Nadzorczej. W konsekwencji nie otrzymują dla siebie żadnej korzyści majątkowej kosztem Grupy. Nie generuje to zatem po stronie członków Rady Nadzorczej dodatkowego przychodu w postaci nieodpłatnego świadczenia.
Należy wskazać, że zgodnie z treścią art. 805 § 1 ustawy z dnia 23 kwietnia 1964 r. Kodeks cywilny (t. j. Dz. U. z 2024 r. poz. 1061 ze zm.):
Przez umowę ubezpieczenia ubezpieczyciel zobowiązuje się, w zakresie działalności swego przedsiębiorstwa, spełnić określone świadczenie w razie zajścia przewidzianego w umowie wypadku, a ubezpieczający zobowiązuje się zapłacić składkę.
Stosownie do art. 808 § 1 Kodeksu cywilnego:
Ubezpieczający może zawrzeć umowę ubezpieczenia na cudzy rachunek. Ubezpieczony może nie być imiennie wskazany w umowie, chyba że jest to konieczne do określenia przedmiotu ubezpieczenia.
Jednocześnie zgodnie z § 2 ww. artykułu:
Roszczenie o zapłatę składki przysługuje ubezpieczycielowi wyłącznie przeciwko ubezpieczającemu. Zarzut mający wpływ na odpowiedzialność ubezpieczyciela może on podnieść również przeciwko ubezpieczonemu.
Celem umowy ubezpieczenia jest więc udzielenie ubezpieczonemu ochrony na wypadek określonego w umowie ryzyka, w zamian za zapłatę składki. Funkcja ochronna jest istotą każdej umowy ubezpieczenia. W konsekwencji opłacenie składki przez inną osobę niż ta, w której interesie majątkowym zawierana jest umowa powoduje powstanie przychodu u osoby, na rzecz której zawierana jest umowa. Świadczenie nieodpłatne stanowi bowiem w tym przypadku ochrona ubezpieczeniowa na wypadek zaistnienia zdarzenia określonego w umowie ubezpieczenia.
Jednakże z powołanego powyżej brzmienia przepisu art. 11 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych wynika, że opodatkowaniu może podlegać tylko przychód ze świadczeń nieodpłatnych faktycznie otrzymanych. Ustalenie przychodu z tytułu otrzymania nieodpłatnego świadczenia wymaga wskazania osoby będącej beneficjentem świadczenia.
Wobec powyższego, skoro – jak wynika z wniosku – w rozpatrywanej sprawie:
- Krąg osób objętych polisą nie jest określony z imienia i nazwiska. Osobą ubezpieczoną w rozumieniu OWU polisy jest dowolna osoba fizyczna, która była, jest lub podczas Okresu Ubezpieczenia zostanie członkiem zarządu, rady nadzorczej, członkiem komisji rewizyjnej, członkiem komitetu audytu lub prokurentem Spółki, bądź osobą fizyczną pełniącą tożsamą funkcję w innym porządku prawnym. Polisa przewiduje również kilka kategorii pracowników, które mogą należeć do grona Osób ubezpieczonych (m.in. compliance officer, prawnik itp.).
- Polisa ubezpieczeniowa zapewnia ochronę prawną dla członków władz spółki, obejmującą koszty związane z ekstradycją, kaucjami, obroną w sprawach cywilnych, zanieczyszczeniem środowiska, postępowaniem wyjaśniającym oraz zarządzaniem krytycznymi zdarzeniami regulacyjnymi. Ubezpieczyciel pokrywa również kary administracyjne oraz roszczenia regresowe spółki dotyczące zwrotu kosztów związanych z tymi karami, jeśli wynikają z nieprawidłowego działania Osoby ubezpieczonej. Dodatkowo, polisa obejmuje koszty ochrony prawnej, wsparcia psychologicznego, zgłoszenia nieprawidłowości, PR, oraz udziału w postępowaniu upadłościowym lub restrukturyzacyjnym. Ubezpieczyciel pokrywa także koszty związane z naruszeniem praw pracowniczych, zaległościami publicznoprawnymi spółki, oraz porady prawnej w przypadku możliwego wniesienia roszczenia przeciwko Osobie ubezpieczonej.
- Składka za polisę nie jest przypisana do poszczególnych członków organów i ma charakter ogólny.
to opłacenie przez Państwa składki z tytułu umowy ubezpieczenia od odpowiedzialności cywilnej osób objętych ochroną ubezpieczeniową nie spowoduje powstania po stronie tych osób przychodu z tytułu nieodpłatnych świadczeń.
Tym samym na Państwu – w związku z opłaceniem ww. polisy – nie będzie ciążył obowiązek naliczania i odprowadzania zaliczki na podatek dochodowy od składki ubezpieczeniowej zapłaconej z tytułu ubezpieczenia osób objętych tą polisą.
U osób objętych ochroną ubezpieczeniową niezależnie, nie powstanie przychód z działalności wykonywanej osobiście, w związku z ponoszeniem przez Grupę wydatków na objęcie ich ubezpieczeniem OC. W konsekwencji Spółki Grupy nie mają nie ma obowiązku odprowadzania z tego tytułu zaliczek na podatek dochodowy od osób fizycznych.
Zatem stanowisko Zainteresowanych w tej części jest prawidłowe.
Wydatki związane z podnoszeniem kwalifikacji Członka Rady Nadzorczej, w szczególności związane z uczestnictwem w szkoleniach, kursach, konferencjach oraz spotkaniach branżowych oraz wydatki związane z uczestnictwem członków Rady Nadzorczej w zewnętrznych organizacjach o charakterze biznesowo-networkingowym.
Jak wynika z wniosku ponoszą Państwo wydatki związane z podnoszeniem kwalifikacji Członka Rady Nadzorczej, w szczególności związane z uczestnictwem w szkoleniach, kursach, konferencjach oraz spotkaniach branżowych, w stosunku do których uczestnictwo wynika z pełnionej funkcji Członka Rady Nadzorczej (zarówno wynikające z Państwa zlecenia, jak również bez zlecenia przez Państwo takiego uczestnictwa).
Co do zasady świadczenie dotyczące podnoszenia kwalifikacji powinno zostać zakwalifikowane jako przychód podlegający opodatkowaniu podatkiem dochodowym od osób fizycznych. Należy zauważyć, że udział Członka Rady Nadzorczej w szkoleniu nastawiony jest na poszerzenie jego indywidualnej wiedzy i umiejętności. Członek Rady Nadzorczej otrzymuje w ten sposób konkretne przysporzenie majątkowe, bowiem gdyby nie pokrycie wydatku na szkolenie przez Spółki Grupy – Członek Rady Nadzorczej musiałby ponieść taki koszt z własnych środków.
Wyjątkiem od powyższej zasady jest jedynie przypadek, gdy Członek Rady Nadzorczej został zobowiązany (np. w ramach zawartej umowy) do obowiązkowego uczestnictwa w konkretnych szkoleniach. W takiej sytuacji, podobnie jak w przypadku konferencji, nie sposób mówić o powstaniu przychodu po stronie podatnika, gdy uczestnictwo w danych szkoleniach jest jednym z warunków wykonywania umowy, a odmowa wykonania tego obowiązku mogłaby skutkować np. rozwiązaniem umowy.
Z opisu sprawy wynika, że szkolenia będą dotyczyć szkoleń w stosunku do których uczestnictwo wynika z pełnionej funkcji Członka Rady Nadzorczej (zarówno wynikające z Państwa zlecenia, jak również bez zlecenia przez Państwo takiego uczestnictwa).
W sytuacji, w której Członek Rady Nadzorczej obowiązkowo odbywa szkolenie czy kurs, które leżą w interesie Spółki i z których sam podatnik nie skorzystałby i nie zapłacił - nie można mówić o powstaniu jakiegokolwiek przychodu. W efekcie u Członków Rady Nadzorczej nie powstanie przychód z tytułu uczestnictwa w szkoleniach, których koszt poniesiony jest przez Spółki Grupy. W rezultacie, skoro po stronie Członków Rady Nadzorczej nie powstaje w takiej sytuacji przychód, to po stronie Spółek Grupy jako płatnika nie powstanie obowiązek naliczenia, pobrania i wpłacenia zaliczki na podatek dochodowy Członków Rady Nadzorczej.
Analogicznie będzie również w przypadku wydatków związane z uczestnictwem członków Rady Nadzorczej w zewnętrznych organizacjach o charakterze biznesowo-networkingowym.
Państwa stanowisko w ww. zakresie jest prawidłowe.
Wydatki na benefity dla członków Rady Nadzorczej (opieka medyczna, pakiety sportowe)
Odnosząc się natomiast do skutków podatkowych korzystania przez członków Rady Nadzorczej z pakietu medycznego, należy wskazać, że opłacanie przez Spółkę kosztów innych niż koszty opieki medycznej wymagane przepisami pracy, inne niż wyżej wymienione, ponoszone przez Spółkę na rzecz członków Rady Nadzorczej, stanowić będą przychód z działalności wykonywanej osobiście.
Należy bowiem zauważyć, że osoby, na rzecz których Spółka wykupiła abonament medyczny uzyskają korzyść majątkową, ponieważ nie ponosząc wydatków na abonament medyczny, mogą korzystać z usług, które spółka medyczna świadczy odpłatnie.
Zatem, jeżeli Spółka sfinansuje pakiet medyczny, którym obejmie również członków Rady Nadzorczej, to świadczenie to należy zakwalifikować do przychodów z działalności wykonywanej osobiście, określonych w art. 13 pkt 7 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych. W konsekwencji, na Spółce – jako płatniku – ciąży obowiązek obliczenia, pobrania i odprowadzenia zaliczki na podatek dochodowy, zgodnie z art. 41 ust. 1 ww. ustawy.
Również, jeżeli Spółka sfinansuje pakiet sportowe, dla członków Rady Nadzorczej, to świadczenie to należy zakwalifikować do przychodów z działalności wykonywanej osobiście, określonych w art. 13 pkt 7 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych.
Wydatki o charakterze biznesowym
W celu ustalenia, czy wystąpi nieodpłatne świadczenie związane z finansowaniem pracownikowi kosztów usług gastronomicznych w trakcie spotkania z aktualnymi /potencjalnymi klientami spotkań biznesowych, finansowaniem podróży odbywanych w celach reprezentacji spółki oraz kosztów zakwaterowania i wyżywienia związanych z tymi podróżami, należy ocenić czy zostały spełnione wszystkie trzy elementy wskazane przez Trybunał Konstytucyjny.
Skoro prawidłowe i efektywne wykonywanie obowiązków pracowniczych wymaga spotkań z klientami to sfinansowanie przez pracodawcę pracownikom kosztów posiłków zamawianych podczas tych spotkań nie jest korzyścią pracownika ale wypełnieniem przez pracodawcę obowiązku prawidłowego organizowania pracy, tak aby była ona wydajna i należytej jakości.
W tym stanie rzeczy oraz wobec jednoznacznego stanowiska Trybunału Konstytucyjnego wyrażonego w wyroku z 8 lipca 2014 r., uznać należy, że finansowanie pracownikom kosztów usług gastronomicznych podczas spotkań biznesowych z klientami, nie generuje po stronie pracownika przychodu w rozumieniu ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych. Spółka nie dokonuje tego świadczenia w interesie pracownika – przysparzając mu korzyści. Pracownik wykorzystuje to świadczenie wyłącznie w jednym konkretnym celu, tj. w wykonaniu swoich obowiązków pracowniczych. Tym samym pracownik nie uzyskuje z tego tytułu przychodu.
Należy pokreślić, że ustawowe pojęcie nieodpłatnych świadczeń musi być zawsze interpretowane w konkretnym kontekście, a nie w oderwaniu od niego z pominięciem okoliczności realizacji pewnych uprawnień, zjawisk gospodarczych i zdarzeń prawnych.
Są świadczenia, które gwarantują higieniczne i bezpieczne warunki pracy i służą jej organizacji (umożliwiają prawidłowe wykonywanie pracy), których spełnienie leży przede wszystkim w interesie pracodawcy w celu odpowiedniego zorganizowania własnej działalności gospodarczej, która musi być nastawiona ze swej istoty na osiągnięcie przychodów. W takim przypadku pracownik korzysta z tych świadczeń (w ramach wykonywania przypisanej pracy), jednak dla niego jest to korzyść niewychodząca na zewnątrz stosunku pracy i nie stanowi dochodu, będącego przedmiotem opodatkowania.
Skorzystanie przez pracowników ze świadczenia w postaci pokrycia przez pracodawcę kosztów gastronomii i noclegu niewątpliwie następuje za zgodą pracownika, niemniej świadczenie to nie jest spełnione w jego interesie, ale w interesie pracodawcy oraz nie przynosi pracownikowi korzyści w postaci powiększenia aktywów lub uniknięcia wydatków, które musiałby ponieść. Udostępnienie miejsc noclegowych pracownikom leży wyłącznie w interesie pracodawcy, a nie pracowników, którzy swoje potrzeby mieszkaniowe zaspokajają w innym miejscu i w inny sposób oraz którzy – gdyby nie konieczność wywiązania się z obowiązków wynikających z umowy o pracę – nie mieliby powodu do ponoszenia kosztu takich noclegów. Również gdyby nie obowiązki służbowe związane ze spotkaniami z klientami pracownicy nie mieliby powodu do ponoszenia kosztów gastronomii związanych z tymi spotkaniami.
W tym stanie rzeczy oraz w świetle wyroku Trybunału Konstytucyjnego z 8 lipca 2014 r. oraz orzeczeń Naczelnego Sądu Administracyjnego uznać należy, że wynikające z konieczności wykonywania czynności służbowych sfinansowanie przez Spółki Grupy kosztów noclegów, wyżywienia oraz kosztów podróży odbywanych w celach związanych z reprezentacją Spółek Grupy (niebędącym podróżą służbową), nie generuje po stronie Członków Rady Nadzorczej przychodu do opodatkowania. Wydatki ponoszone są bowiem w interesie pracodawcy, a co za tym idzie pracownicy nie otrzymują od Spółek Grupy jakiegokolwiek przysporzenia majątkowego. Należy bowiem zauważyć, że reprezentowanie Spółek Grupy na zewnątrz jako członek organu zarządzającego jest co do zasady jednym z obowiązków określonych w zawartej ze Spółkami Grupy umowie. Nie sposób mówić zatem o powstaniu przychodu po stronie zarządzającego w sytuacji, gdy uczestnictwo w konferencji i reprezentowanie Spółek Grupy wobec osób trzecich jest jednym z warunków wykonywania umowy, a odmowa wykonania tego obowiązku mogłaby skutkować np. rozwiązaniem umowy.
Wobec powyższego, stanowisko Zainteresowanych w ww. zakresie jest prawidłowe.
Skutki podatkowe dotyczące kosztów podróży związane z dojazdem na posiedzenia Rady Nadzorczej, szkolenia, konferencje, itd. (bilety pociągowe oraz lotnicze, usługi taxi, najem prywatnego samochodu, diety) oraz koszty zakwaterowania i wyżywienia związane z dojazdem na posiedzenia Rady Nadzorczej, szkolenia, konferencje, itd.
Z wniosku wynika, że w związku z funkcjonowaniem Rady Nadzorczej, oprócz wynagrodzeń z tytułu pełnienia funkcji Członka Rady Nadzorczej, Spółki Grupy ponoszą i w przyszłości będą ponosiły koszty jej funkcjonowania. Spółki Grupy zobowiązały się do ponoszenia kosztów podróży i zakwaterowania członków Rady Nadzorczej.
Państwa zdaniem z tytułu pokrycia kosztów podróży, zakwaterowania i wyżywienia po stronie Członków Rady Nadzorczej powstanie przychód podlegający opodatkowaniu podatkiem dochodowym od osób fizycznych, jednak zwolniony z opodatkowania na podstawie art. 21 ust. 1 pkt 16 lit. b) ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych (z wyjątkiem wydatków związanych z posiedzeniem Rady Nadzorczej odbywającym się w miejscu zamieszkania członka Rady Nadzorczej).
Ponoszone wydatki, o których mowa wyżej (z wyłączeniem wydatków związanych ze spotkaniami biznesowymi) są świadczeniami poniesionymi w interesie Członków Rady Nadzorczej. Członkowie Rady Nadzorczej przynoszą konkretną i wymierną korzyść w postaci uniknięcia wydatku. Korzyść ta jest wymierna i może być przypisana indywidualnemu Członkowi Rady Nadzorczej. Świadczenie ma zatem też charakter zindywidualizowany.
Zwolnienie przedmiotowe
Zgodnie z art. 21 ust. 1 pkt 16 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych.:
Wolne od podatku dochodowego są diety i inne należności za czas:
a. podróży służbowej pracownika,
b. podróży osoby niebędącej pracownikiem
- do wysokości określonej w odrębnych ustawach lub w przepisach wydanych przez ministra właściwego do spraw pracy w sprawie wysokości oraz warunków ustalania należności przysługujących pracownikowi zatrudnionemu w państwowej lub samorządowej jednostce sfery budżetowej, z tytułu podróży służbowej na obszarze kraju oraz poza granicami kraju, z zastrzeżeniem ust. 13 i 15c.
W ww. przepisie ustawodawca posłużył się terminem „podróż” bez określenia „służbowa”, dlatego też zakres tego zwolnienia jest szerszy, ponieważ nie ogranicza się ono jedynie do podróży służbowych, ale do wszelkich podróży osób niebędących pracownikami, pod warunkiem, że wypłacone diety i inne należności nie zostały zaliczone do kosztów uzyskania przychodów świadczeniobiorców oraz zostały poniesione w celu osiągnięcia przychodów.
Odrębnym przepisem, o którym mowa powyżej jest rozporządzenie Ministra Pracy i Polityki Społecznej z dnia 29 stycznia 2013 r. w sprawie należności przysługujących pracownikowi zatrudnionemu w państwowej lub samorządowej jednostce sfery budżetowej z tytułu podróży służbowej (Dz. U. z 2023 r. poz. 2190).
Zgodnie z treścią § 2 ww. rozporządzenia:
Z tytułu podróży krajowej oraz podróży zagranicznej, odbywanej w terminie i miejscu określonym przez pracodawcę, pracownikowi przysługują:
1) diety;
2) zwrot kosztów:
a) przejazdów,
b) dojazdów środkami komunikacji miejscowej,
c) noclegów,
d) innych niezbędnych udokumentowanych wydatków, określonych lub uznanych przez pracodawcę odpowiednio do uzasadnionych potrzeb.
W myśl § 3 ust. 1 ww. rozporządzenia:
Środek transportu właściwy do odbycia podróży krajowej lub podróży zagranicznej, a także jego rodzaj i klasę, określa pracodawca.
Stosownie do ust. 2 § 3 ww. rozporządzenia:
Pracownikowi przysługuje zwrot kosztów przejazdu w wysokości udokumentowanej biletami lub fakturami obejmującymi cenę biletu środka transportu, wraz ze związanymi z nimi opłatami dodatkowymi, w tym miejscówkami, z uwzględnieniem posiadanej przez pracownika ulgi na dany środek transportu, bez względu na to, z jakiego tytułu ulga przysługuje.
W myśl § 3 ust. 4 cyt. rozporządzenia:
W przypadkach, o których mowa w ust. 3, pracownikowi przysługuje zwrot kosztów przejazdu w wysokości stanowiącej iloczyn przejechanych kilometrów przez stawkę za jeden kilometr przebiegu, ustaloną przez pracodawcę, która nie może być wyższa niż określona w przepisach wydanych na podstawie art. 34a ust. 2 ustawy z dnia 6 września 2001 r. o transporcie drogowym (Dz.U. z 2012 r. poz. 1265 oraz z 2013 r. poz. 21).
Jak stanowi § 4 ust. 1 cytowanego rozporządzenia:
1) Pracownikowi, który w czasie podróży krajowej lub podróży zagranicznej poniósł inne niezbędne wydatki związane z tą podróżą, określone lub uznane przez pracodawcę, zwraca się je w udokumentowanej wysokości.
2) Wydatki, o których mowa w ust. 1, obejmują opłaty za bagaż, przejazd drogami płatnymi i autostradami, postój w strefie płatnego parkowania, miejsca parkingowe oraz inne niezbędne wydatki wiążące się bezpośrednio z odbywaniem podróży krajowej lub podróży zagranicznej.
W oparciu o § 5 ust. 2 rozporządzenia:
Do rozliczenia kosztów podróży, o których mowa w ust. 1, pracownik załącza dokumenty, w szczególności rachunki, faktury lub bilety potwierdzające poszczególne wydatki; nie dotyczy to diet oraz wydatków objętych ryczałtami. Jeżeli przedstawienie dokumentu nie jest możliwe, pracownik składa pisemne oświadczenie o dokonanym wydatku i przyczynach braku jego udokumentowania.
Natomiast zgodnie z § 13 ust. 1 Rozdziału 3 ww. rozporządzenia:
1. Dieta w czasie podróży zagranicznej jest przeznaczona na pokrycie kosztów wyżywienia i inne drobne wydatki.
2. Dieta przysługuje w wysokości obowiązującej dla docelowego państwa podróży zagranicznej. W przypadku podróży zagranicznej odbywanej do dwóch lub więcej państw pracodawca może ustalić więcej niż jedno państwo docelowe.
3. Należność z tytułu diet oblicza się w następujący sposób:
1) za każdą dobę podróży zagranicznej przysługuje dieta w pełnej wysokości;
2) za niepełną dobę podróży zagranicznej:
a) do 8 godzin - przysługuje 1/3 diety,
b) ponad 8 do 12 godzin - przysługuje 50% diety,
c) ponad 12 godzin - przysługuje dieta w pełnej wysokości.
4. Wysokość diety za dobę podróży zagranicznej w poszczególnych państwach jest określona w załączniku do rozporządzenia.
Stosownie do § 14 ww. rozporządzenia:
1. Pracownikowi, któremu zapewniono w czasie podróży zagranicznej bezpłatne, całodzienne wyżywienie, przysługuje 25% diety ustalonej zgodnie z § 13 ust. 3.
2. Kwotę diety zmniejsza się o koszt zapewnionego bezpłatnego wyżywienia, przyjmując, że każdy posiłek stanowi odpowiednio:
1) śniadanie - 15% diety;
2) obiad - 30% diety;
3) kolacja - 30% diety.
3. W przypadku korzystania przez pracownika z usługi hotelarskiej, w ramach której zapewniono wyżywienie, przepisy ust. 2 stosuje się odpowiednio.
4. Pracownikowi, który otrzymuje w czasie podróży zagranicznej należność pieniężną na wyżywienie, dieta nie przysługuje. Jeżeli należność pieniężna jest niższa od diety, pracownikowi przysługuje wyrównanie do wysokości należnej diety.
W myśl § 16 ust. 1 ww. rozporządzenia:
1. Za nocleg podczas podróży zagranicznej pracownikowi przysługuje zwrot kosztów w wysokości stwierdzonej rachunkiem, w granicach limitu określonego w poszczególnych państwach w załączniku do rozporządzenia.
2. W razie nieprzedłożenia rachunku za nocleg, pracownikowi przysługuje ryczałt w wysokości 25% limitu, o którym mowa w ust. 1. Ryczałt ten nie przysługuje za czas przejazdu.
3. W uzasadnionych przypadkach pracodawca może wyrazić zgodę na zwrot kosztów za nocleg, stwierdzonych rachunkiem, w wysokości przekraczającej limit, o którym mowa w ust. 1.
4. Przepisów ust. 1 i 2 nie stosuje się, jeżeli pracodawca lub strona zagraniczna zapewniają pracownikowi bezpłatny nocleg.
Wskazać jednak należy, że aby przedmiotowe świadczenia - do wysokości określonej w odrębnych przepisach - korzystały ze zwolnienia muszą zostać spełnione warunki wynikające z art. 21 ust. 13 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych. Zgodnie z jego treścią przepis art. 21 ust. 1 pkt 16 lit. a) i lit. b) stosuje się, jeżeli otrzymane świadczenia nie zostały zaliczone do kosztów uzyskania przychodów i zostały poniesione:
1. w celu osiągnięcia przychodów lub
2. w celu realizacji zadań organizacji i jednostek organizacyjnych działających na podstawie przepisów odrębnych ustaw, lub
3. przez organy (urzędy) władzy lub administracji państwowej albo samorządowej oraz jednostki organizacyjne im podległe lub przez nie nadzorowane, lub
4. przez osoby pełniące funkcje obywatelskie, o których mowa w art. 13 pkt 5, w związku z wykonywaniem tych funkcji.
Finansowanie przez Spółki Grupy kosztów podróży, wyżywienia i zakwaterowania dla członków Rady Nadzorczej, którzy są zatrudnieni na podstawie powołania będzie stanowić przychód w rozumieniu ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych. Przychód ten, w oparciu o przepis art. 21 ust. 1 pkt 16 lit. b), z zastrzeżeniem art. 21 ust. 13 ww. ustawy, korzystać będzie ze zwolnienia z opodatkowania do wysokości określonych w ww. rozporządzeniu Ministra Pracy i Polityki Społecznej. Należy jednak podkreślić, że jeżeli zwracane lub ponoszone przez Państwa ww. koszty będą wyższe od limitów określonych w przedmiotowym rozporządzeniu, to nadwyżka ponad te limity podlegać będzie opodatkowaniu podatkiem dochodowym, a na Państwu ciążyć będą obowiązki płatnika wynikające z art. 41 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych.
Należy wskazać, że pojęcie „podróż” zawarte w art. 21 ust. 1 pkt 16 lit. b) ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, nie zostało zdefiniowane ani w ustawie podatkowej ani w innych przepisach. Zatem właściwą metodą odkodowania jego znaczenia jest sięgnięcie do reguł wykładni językowej. Efektem zastosowania wykładni językowej jest więc ustalenie, że podróż to przebycie drogi do jakiegoś odległego miejsca, bez dookreślenia tego pojęcia przez takie elementy jak czas odbywania, częstotliwość czy też przez zdefiniowanie kierunku podróży. Stąd też przedmiotowe zwolnienie nie obejmuje zwrotu kosztów za jazdy lokalne, bowiem nie spełniają definicji „podróży”.
Zatem ze zwolnienia, o którym mowa w art. 21 ust. 1 pkt 16 lit. b) ww. ustawy do wysokości określonej w rozporządzeniu o podróżach służbowych będą korzystać ponoszone przez Państwo kwoty wyżywienia, zakwaterowania i przejazdów (z wyłączeniem jazd lokalnych).
Stąd zwrot przez Państwa kosztów przejazdu na posiedzenia Rady Nadzorczej, które odbywają się w innej miejscowości niż miejscowość ich zamieszkania, do wysokości określonej w rozporządzeniu Ministra Pracy i Polityki Społecznej z dnia 29 stycznia 2013 r. w sprawie należności przysługujących pracownikowi zatrudnionemu w państwowej lub samorządowej jednostce sfery budżetowej z tytułu podróży służbowej, mogą również korzystać ze zwolnienia od podatku dochodowego od osób fizycznych, o którym mowa w art. 21 ust. 1 pkt 16 lit. b) ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych. Państwo jako płatnik nie są zobowiązani z tego tytułu do pobrania zaliczek na podatek dochodowy.
Ze zwolnienia od podatku, na podstawie art. 21 ust. 1 pkt 16 lit. b) ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, nie będzie natomiast korzystać zwrot kosztów z tytułu używania prywatnego samochodu w jazdach lokalnych (w obrębie miejscowości, w której znajduje się Państwa siedziba).
Państwa stanowisko w ww. zakresie jest prawidłowe.
Dodatkowe informacje
Informacja o zakresie rozstrzygnięcia
Interpretacja dotyczy zdarzenia przyszłego, które Państwo przedstawili i stanu prawnego, który obowiązuje w dniu wydania interpretacji.
Interpretacja indywidualna wywołuje skutki prawnopodatkowe tylko wtedy, gdy rzeczywisty stan faktyczny sprawy będącej przedmiotem interpretacji pokrywał się będzie z opisem stanu faktycznego/zdarzenia przyszłego podanym przez Wnioskodawcę w złożonym wniosku. W związku z powyższym, w przypadku zmiany któregokolwiek elementu przedstawionego we wniosku opisu sprawy, udzielona odpowiedź traci swoją aktualność.
W odniesieniu do powołanych przez Państwa interpretacji indywidualnych należy stwierdzić, że zostały wydane w indywidualnych sprawach i nie są wiążące dla Organu wydającego przedmiotową interpretację. Powołane interpretacje nie stanowią źródła prawa, wiążą strony w konkretnej indywidualnej sprawie, więc zawartych w nich stanowisk organów podatkowych nie można wprost przenosić na grunt innej sprawy. Każdą sprawę tutejszy organ jest zobowiązany rozpatrywać indywidualnie.
Pouczenie o funkcji ochronnej interpretacji
- Funkcję ochronną interpretacji indywidualnych określają przepisy art. 14k-14nb ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. – Ordynacja podatkowa (t. j. Dz. U. z 2025 r. poz. 111 ze zm). Interpretacja będzie mogła pełnić funkcję ochronną, jeśli Państwa sytuacja będzie zgodna (tożsama) z opisem stanu faktycznego lub zdarzenia przyszłego. Z funkcji ochronnej będą mogli skorzystać Ci z Państwa, którzy zastosują się do interpretacji.
- Zgodnie z art. 14na § 1 Ordynacji podatkowej:
Przepisów art. 14k-14n Ordynacji podatkowej nie stosuje się, jeśli stan faktyczny lub zdarzenie przyszłe będące przedmiotem interpretacji indywidualnej jest elementem czynności, które są przedmiotem decyzji wydanej:
1) z zastosowaniem art. 119a;
2) w związku z wystąpieniem nadużycia prawa, o którym mowa w art. 5 ust. 5 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług;
3) z zastosowaniem środków ograniczających umowne korzyści.
- Zgodnie z art. 14na § 2 Ordynacji podatkowej:
Przepisów art. 14k-14n nie stosuje się, jeżeli korzyść podatkowa, stwierdzona w decyzjach wymienionych w § 1, jest skutkiem zastosowania się do utrwalonej praktyki interpretacyjnej, interpretacji ogólnej lub objaśnień podatkowych.
Pouczenie o prawie do wniesienia skargi na interpretację przez Zainteresowanego, który jest stroną postępowania
A. sp. z o. o. (Zainteresowany będący stroną postępowania – art. 14r § 2 Ordynacji podatkowej) ma prawo do zaskarżenia tej interpretacji indywidualnej do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w (…). Zasady zaskarżania interpretacji indywidualnych reguluje ustawa z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi (t. j. Dz. U. z 2024 r. poz. 935 ze zm.; dalej jako „PPSA”).
Skargę do Sądu wnosi się za pośrednictwem Dyrektora KIS (art. 54 § 1 PPSA). Skargę należy wnieść w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia interpretacji indywidualnej (art. 53 § 1 PPSA):
- w formie papierowej, w dwóch egzemplarzach (oryginał i odpis) na adres: Krajowa Informacja Skarbowa, ul. Warszawska 5, 43-300 Bielsko-Biała (art. 47 § 1 PPSA), albo
- w formie dokumentu elektronicznego, w jednym egzemplarzu (bez odpisu), na adres Krajowej Informacji Skarbowej na platformie ePUAP: /KIS/wnioski albo /KIS/SkrytkaESP (art. 47 § 3 i art. 54 § 1a PPSA).
Skarga na interpretację indywidualną może opierać się wyłącznie na zarzucie naruszenia przepisów postępowania, dopuszczeniu się błędu wykładni lub niewłaściwej oceny co do zastosowania przepisu prawa materialnego. Sąd jest związany zarzutami skargi oraz powołaną podstawą prawną (art. 57a PPSA).
Podstawa prawna dla wydania interpretacji
Podstawą prawną dla wydania tej interpretacji jest art. 13 § 2a, art. 14b § 1 i art. 14r Ordynacji podatkowej.
