Interpretacja indywidualna – stanowisko nieprawidłowe

Szanowni Państwo,

stwierdzam, że Państwa stanowisko w sprawie oceny skutków podatkowych opisanego zdarzenia przyszłego w podatku dochodowym od osób fizycznych jest nieprawidłowe.

Zakres wniosku o wydanie interpretacji indywidualnej

15 kwietnia 2025 r. wpłynął Państwa wniosek o wydanie interpretacji indywidualnej. Uzupełnili go Państwo pismem z 26 maja 2025 r. (wpływ 26 maja 2025 r.) – w odpowiedzi na wezwanie. Treść wniosku jest następująca:

Opis zdarzenia przyszłego

A. sp. z o.o. (dalej: „Wnioskodawca”) prowadzi działalność gospodarczą w Polsce w zakresie sprzedaży hurtowej (...).

30 czerwca 2023 r. Wnioskodawca zawarł umowę o pracę z pracownikiem (dalej: „Pracownik”), na podstawie której stosunek pracy miał się nawiązać 1 września 2023 r.

31 sierpnia 2023 r. Wnioskodawca złożył Pracownikowi oświadczenie o rozwiązaniu umowy o pracę za wypowiedzeniem ze względu na nieujawnienie w toku rekrutacji informacji o pełnym przebiegu dotychczasowego zatrudnienia, w związku z czym umowa o pracę uległa rozwiązaniu 30 listopada 2023 r.

Po wypowiedzeniu umowy o pracę z Pracownikiem przez Wnioskodawcę, Pracownik wystąpił do sądu z powództwem przeciwko Wnioskodawcy o przywrócenie do pracy. Pracownik kwestionował zasadność okoliczności wskazanych przez Wnioskodawcę jako uzasadnienie dla wypowiedzenia umowy o pracę z Pracownikiem i jednocześnie podniósł, że umowa o pracę została wypowiedziana przez Wnioskodawcę niezgodnie z prawem, gdyż Pracownik znajdował się w okresie ochrony przedemerytalnej. Pracownik uzyskał zabezpieczenie udzielone przez sąd w postaci obowiązku dalszego zatrudnienia przez Wnioskodawcę oraz zgłosił gotowość do pracy 6 grudnia 2023 r. Jednocześnie, Wnioskodawca i Pracownik prowadzili rozmowy ugodowe.

Pracownik i Wnioskodawca planują zawarcie porozumienia, w którym uzgodnią treść projektów ugód sądowych pomiędzy Pracownikiem i Wnioskodawcą oraz zobowiążą się do zawarcia ugód sądowych w uzgodnionej treści.

Pracownik i Wnioskodawca planują zawrzeć następujące ugody sądowe:

1. Ugodę w sprawie z zawezwania do próby ugodowej (dalej: „Ugoda 1”).

W ramach Ugody 1 Wnioskodawca i Pracownik zobowiążą się do przedstawienia i zawarcia przed sądem pracy ugody w sprawie z odwołania od wypowiedzenia umowy o pracę. Na podstawie Ugody 1 Pracownik zrzeknie się wszelkich roszczeń, w tym związanych ze stosunkiem pracy wobec Wnioskodawcy z wyjątkiem roszczenia o przywrócenie do pracy, natomiast Wnioskodawca dodatkowo zapłaci Pracownikowi dobrowolne uzupełniające odszkodowanie w wysokości uzgodnionej przez obie strony w związku z niezgodnym z prawem rozwiązaniem umowy o pracę oraz w związku ze szkodą powstałą na skutek wypowiedzenia umowy o pracę niezgodnie z prawem (dalej: „Odszkodowanie 1”). Wysokość Odszkodowania 1 jest efektem wielomiesięcznych negocjacji i jego kwota nie jest oparta o wysokość wynagrodzenia wynikającego z wypowiedzianej umowy o pracę. Odszkodowanie 1 nie będzie stanowiło wynagrodzenia za zrzeczenie się roszczeń.

2. Ugodę w sprawie z odwołania od wypowiedzenia umowy o pracę (dalej: „Ugoda 2”)

W ramach Ugody 2 Pracownik zrzeknie się roszczenia o przywrócenie do pracy i zobowiąże się do powstrzymania się od zaskarżenia postanowienia sądu o umorzeniu postępowania wszczętego z powództwa Pracownika o przywrócenie do pracy. Wnioskodawca natomiast zapłaci Pracownikowi odszkodowanie w wysokości 3-miesięcznego wynagrodzenia liczonego jak ekwiwalent za urlop, z tytułu niezgodnego z prawem rozwiązania umowy o pracę oraz w związku ze szkodą powstałą na skutek wypowiedzenia umowy o pracę niezgodnie z prawem (dalej: „Odszkodowanie 2”), które zostanie ustalone na podstawie i w wysokości wynikającej z art. 45 w zw. z art. 47¹ ustawy z 26 czerwca 1974 r. - Kodeks pracy (Dz. U. z 2023 r., poz. 1465, z późn. zm.; dalej: „Kodeks Pracy”). Odszkodowanie 2 nie będzie stanowiło wynagrodzenia za zrzeczenia się roszczenia o przywrócenie do pracy.

W ramach Ugody 1 Pracownik i Wnioskodawca zmienią tryb rozwiązania umowy o pracę z rozwiązania umowy o pracę za wypowiedzeniem na rozwiązanie umowy o pracę za porozumieniem stron. W Ugodzie 1 znajdzie się stwierdzenie, że zawarcie Ugody 1 nie stanowi przyznania przez Wnioskodawcę prawdziwości zarzutów, twierdzeń lub okoliczności podnoszonych przez Pracownika, i nie stanowi przyjęcia żadnej odpowiedzialności za nie przez Wnioskodawcę. Ponadto, zawarcie Ugody 1 i Ugody 2 nie będzie miało związku z działalnością gospodarczą Pracownika.

Ugoda 1 będzie przewidywała, że w sytuacji gdy po zawarciu Ugody 1 nie dojdzie do zawarcia Ugody 2 między Pracownikiem i Wnioskodawcą, w tym z powodu braku zatwierdzenia Ugody 2 przez sąd, Pracownik będzie obowiązany na podstawie Ugody 1 do cofnięcia powództwa o przywrócenie do pracy i zrzeczenia się roszczenia o przywrócenie do pracy, a Wnioskodawca będzie obowiązany do zapłaty na rzecz Pracownika Odszkodowania 2 w ramach Ugody 1.

Uzupełnienie opisu zdarzenia przyszłego

Podstawą prawną pozwu złożonego przez Pracownika był art. 44 w zw. z 45 § 1 w zw. z art. 47 Kodeksu pracy, tj. żądanie orzeczenia bezskuteczności wypowiedzenia umowy o pracę, a w razie upływu okresu wypowiedzenia żądanie przywrócenia do pracy.

W ramach złożonego pozwu przeciwko Wnioskodawcy Pracownik wniósł o orzeczenie bezskuteczności wypowiedzenia umowy o pracę, a w razie upływu okresu wypowiedzenia przywrócenie do pracy. Jednocześnie, Wnioskodawca i Pracownik prowadzili negocjacje zmierzające do zawarcia ugody i zapłaty odszkodowania Pracownikowi przez Wnioskodawcę z tytułu niezgodnego z prawem rozwiązania umowy o pracę.

Pracownik uzyskał zabezpieczenie udzielone przez sąd w postaci obowiązku dalszego zatrudnienia przez Wnioskodawcę. Pracownik zgłosił gotowości do pracy 6 grudnia 2023 r. Wskutek powyższego Wnioskodawca wykonuje zabezpieczenie w postaci obowiązku dalszego zatrudnienia Pracownika, w szczególności zarejestrował Pracownika jako ubezpieczonego dla celów ubezpieczeń społecznych i wypłaca mu wynagrodzenie. Wnioskodawca nie dopuścił Pracownika do faktycznego świadczenia pracy.

Odszkodowanie 1 i Odszkodowanie 2 z Ugody 1 i Ugody 2 będą dotyczyły szkody rzeczywistej Pracownika. W rozumieniu w jakim Pracownik sformułował oraz argumentował w ww. pozwie, szkoda rzeczywista Pracownika polegała na tym, że utracił on zatrudnienie w wyniku niezgodnego z prawem działania Wnioskodawcy, a tym samym oprócz ujemnych skutków bezprawnego działania Wnioskodawcy doświadczył również stresu i obniżonego poczucia własnej wartości.

Przyczyną powstania szkody po stronie Pracownika było niezgodne z prawem rozwiązanie umowy o pracę przez Wnioskodawcę, tj. z naruszeniem przepisów o ochronie przedemerytalnej i w oparciu o niekorzystne informacje o Pracowniku uzyskanie przez Wnioskodawcę, których prawdziwość i ewentualny wpływ na zatrudnienie u Wnioskodawcy kwestionował Pracownik, i które według Pracownika nie mogły stanowić rzetelnego uzasadnienia dla rozwiązania umowy o pracę przez Wnioskodawcę.

W niniejszej sprawie, związek przyczynowo-skutkowy polega na tym, że Pracownik nie poniósłby szkody gdyby nie bezprawne działanie Wnioskodawcy, tj. szkoda nie powstałaby gdyby Wnioskodawca nie rozwiązał umowy o pracę z Pracownikiem w sposób niezgodny z prawem.

Oba odszkodowania będą dotyczyły szkody rzeczywistej Pracownika, a zatem nie będą rekompensować Pracownikowi utraconych korzyści, tj. spodziewanego wynagrodzenia za pracę jakie Pracownik mógłby uzyskać gdyby nie został zwolniony przez Wnioskodawcę.

Odszkodowanie 1 i Odszkodowanie 2 nie będą stanowiły wynagrodzenia za okres pozostawania bez pracy. Niezależnie od Odszkodowania 1 i Odszkodowania 2, wskutek udzielonego zabezpieczenia Pracownik przez prawie cały okres od momentu rozwiązania umowy o pracę otrzymuje od Wnioskodawcy wynagrodzenie.

Odszkodowanie 1 w ramach Ugody 1 będzie stanowiło dobrowolne odszkodowanie w wysokości uzgodnionej przez Wnioskodawcę i Pracownika. Wysokość Odszkodowania 1 jest efektem wielomiesięcznych negocjacji obu stron. Sposób ustalenia Odszkodowania 1 oraz jego wysokość nie wynikają z przepisów prawa pracy lub wewnętrznych regulacji pracowniczych Wnioskodawcy, o których mowa w art. 9 § 1 Kodeksu pracy.

W ramach Ugody 1 Pracownik i Wnioskodawca zmienią tryb rozwiązania umowy o pracę z rozwiązania umowy o pracę za wypowiedzeniem na rozwiązanie umowy o pracę za porozumieniem stron.

Ugody nie będą wskazywać naruszenia przez Wnioskodawcę przepisów prawa pracy.

W ramach Ugody 1 i Ugody 2 Wnioskodawca w żaden sposób nie przyzna się do naruszenia przepisów prawa pracy i nie przyjmie żadnej odpowiedzialności prawnej z tym związanej. Niemniej jednak, tytuły wypłat obu odszkodowań będą zawierać wskazanie, że dotyczą odszkodowań za niezgodne z prawem rozwiązanie umowy o pracę.

Pytania

1.Czy prawidłowe jest stanowisko, że Odszkodowanie 1 wypłacone Pracownikowi na podstawie Ugody 1 stanowi przychód Pracownika ze stosunku pracy, ale dochód z tytułu Odszkodowania 1 będzie podlegać zwolnieniu od podatku dochodowego od osób fizycznych, a zatem Wnioskodawca nie będzie obowiązany do poboru zaliczki na podatek dochodowy od osób fizycznych od Odszkodowania 1?

2.Czy prawidłowe jest stanowisko, że Odszkodowanie 2 wypłacone Pracownikowi na podstawie Ugody 2 lub Ugody 1 w przypadku braku zawarcia Ugody 2 stanowi przychód Pracownika ze stosunku pracy, ale dochód z tytułu Odszkodowania 2 będzie podlegać zwolnieniu od podatku dochodowego od osób fizycznych, a zatem Wnioskodawca nie będzie obowiązany do poboru zaliczki na podatek dochodowy od osób fizycznych od Odszkodowania 2?

Państwa stanowisko w sprawie

Ad. 1.

W ocenie Wnioskodawcy, Odszkodowanie 1 wypłacone Pracownikowi przez Wnioskodawcę na podstawie Ugody 1 będzie stanowić przychód Pracownika ze stosunku pracy, ale dochód z tego tytułu będzie podlegać zwolnieniu od podatku dochodowego od osób fizycznych, a zatem Wnioskodawca nie będzie obowiązany do poboru zaliczki na podatek dochodowy od osób fizycznych od Odszkodowania 1.

Ad. 2.

W ocenie Wnioskodawcy, Odszkodowanie 2 wypłacone Pracownikowi przez Wnioskodawcę na podstawie Ugody 2 lub Ugody 1 w przypadku braku zawarcia Ugody 2 będzie stanowić przychód Pracownika ze stosunku pracy, ale dochód z tego tytułu będzie podlegać zwolnieniu od podatku dochodowego od osób fizycznych, a zatem Wnioskodawca nie będzie obowiązany do poboru zaliczki na podatek dochodowy od osób fizycznych od Odszkodowania 2.

Uzasadnienie stanowiska Wnioskodawcy

Na podstawie art. 10 ust. 1 pkt 1 Ustawy o PIT:

W myśl art. 12 ust. 1 Ustawy o PIT:

Przychodem ze stosunku pracy są więc wszelkiego rodzaju wypłaty i świadczenia skutkujące u podatnika powstaniem przysporzenia majątkowego, mające swoje źródło w łączącym pracownika z pracodawcą stosunku pracy. Oznacza to, że do przychodów pracownika zaliczyć należy nie tylko świadczenia wprost wynikające z zawartej umowy o pracę, lecz również wszystkie inne świadczenia, niezależnie od podstawy ich wypłaty, jeżeli w jakikolwiek sposób wiążą się z faktem wykonywania pracy. Oznacza to, że do przychodów pracownika należy zaliczyć nie tylko świadczenia pieniężne, ale także wartość świadczeń w naturze, czy świadczeń nieodpłatnych otrzymanych od pracodawcy.

Odszkodowanie 1 i Odszkodowanie 2 będzie stanowić przysporzenie majątkowe Pracownika, które będzie stanowić przychód ze stosunku pracy na gruncie Ustawy o PIT.

Zgodnie z art. 21 ust. 1 pkt 3 Ustawy o PIT:

Natomiast, zgodnie z art. 21 ust. 1 pkt 3b Ustawy o PIT:

Odszkodowanie jest świadczeniem mającym na celu naprawę wyrządzonej szkody lub jej kompensatę. Odszkodowanie może mieć formę restytucji (przywrócenie stanu poprzedniego) lub zapłaty określonej kwoty, która skompensuje poszkodowanemu poniesione straty. Szkodą jest ubytek w majątku poszkodowanego spowodowany bezprawnym działaniem lub zaniechaniem sprawcy, a także niewykonaniem lub nienależytym wykonaniem przez dłużnika zobowiązania.

Wykładnia art. 21 ust. 1 pkt 3b lit. b) Ustawy o PIT wymaga podziału odszkodowania na odszkodowanie za rzeczywiste straty (damnum emergens) i odszkodowanie za utracone korzyści (lucrum cessans). Za rzeczywistą stratę uważa się każde pogorszenie się sytuacji majątkowej (zmniejszenie aktywów lub zwiększenie pasywów) poszkodowanego, w wyniku czego poszkodowany staje się uboższy niż był przed doznaniem szkody. Oznacza to rzeczywisty uszczerbek w majątku należącym do poszkodowanego spowodowany zniszczeniem, utratą lub uszkodzeniem określonych składników majątkowych albo obniżeniem ich wartości, a także powstanie nowych zobowiązań albo ich zwiększenie. Z kolei szkoda związana z utraconymi korzyściami polega na tym, że majątek poszkodowanego nie wzrósł tak, jakby się stało, gdyby nie nastąpiło zdarzenie, z którego wynika szkoda. Szkodą jest więc to, co nie weszło do majątku poszkodowanego na skutek zdarzenia wyrządzającego szkodę.

Odszkodowanie 1 zostanie wypłacone Pracownikowi przez Wnioskodawcę na podstawie Ugody 1, która będzie ugodą sądową, w celu dodatkowej rekompensaty szkody powstałej w związku z podnoszonym przez Pracownika niezgodnym z prawem rozwiązaniem umowy o pracę przez Wnioskodawcę polegającym na wypowiedzeniu umowy o pracę przez Wnioskodawcę z zarzucanym przez Pracownika naruszeniem ochronnego okresu przedemerytalnego i uzasadnienie wypowiedzenia okolicznościami kwestionowanymi przez Pracownika i zostanie ustalone dobrowolnie w ramach wzajemnych uzgodnień pomiędzy Pracownikiem i Wnioskodawcą.

Odszkodowanie 1 będzie stanowić alternatywną formę naprawy wyrządzonej szkody Pracownikowi w stosunku do przywrócenia Pracownika do pracy.

Odszkodowanie 1 ma na celu zrekompensowanie szkody, którą Pracownik poniósł w związku z wypowiedzeniem mu umowy o pracę, w tym podnoszoną przez Pracownika szkodę związaną z naruszeniem poczucia stabilizacji zawodowej, bezpieczeństwa finansowego, renomy i pozycji rynkowej, a także szkodę związaną z kosztami obsługi prawnej i czasem Pracownika poświęconym m.in. na negocjowanie z Wnioskodawcą porozumienia i zakończenia sporu związanego z wypowiedzeniem umowy o pracę. Jednocześnie, zmiana trybu rozwiązania stosunku pracy z rozwiązania umowy o pracę za wypowiedzeniem na rozwiązanie umowy o pracę za porozumieniem stron sama w sobie nie eliminuje wstecznie szkody po stronie Pracownika będącej podstawą do wypłacenia Odszkodowania 1.

Wysokość Odszkodowania 1 jest efektem wielomiesięcznych negocjacji i jego kwota nie jest oparta o wysokość wynagrodzenia wynikającego z wypowiedzianej umowy o pracę. Mając to na uwadze, należy uznać, że Odszkodowanie 1 nie będzie pokrywało jakichkolwiek utraconych korzyści Pracownika, w szczególności nie będzie stanowiło rekompensaty wynagrodzenia za pracę lub innych świadczeń pracowniczych, jakie Pracownik mógłby uzyskać, gdyby Wnioskodawca nie rozwiązał stosunku pracy z Pracownikiem.

W ocenie Wnioskodawcy, Odszkodowanie 1 spełnia zatem warunki zwolnienia od podatku PIT określonego w art. 21 ust. 1 pkt 3b Ustawy o PIT.

Odszkodowanie 2 będzie wypłacone Pracownikowi przez Wnioskodawcę na podstawie Ugody 2 lub Ugody 1 w przypadku braku zawarcia Ugody 1, która będzie ugodą sądową, w celu rekompensaty szkody powstałej w związku z niezgodnym z prawem rozwiązaniem umowy o pracę przez Wnioskodawcę polegającym na wypowiedzeniu umowy o pracę przez Wnioskodawcę z zarzucanym przez Pracownika naruszeniem ochronnego okresu przedemerytalnego i uzasadnienie wypowiedzenia okolicznościami kwestionowanymi przez Pracownika.

Odszkodowanie 2 będzie stanowić alternatywną formę naprawienia szkody w stosunku do przywrócenia Pracownika do pracy.

Odszkodowanie 2 zostanie ustalone w wysokości i na zasadach wynikających z art. 45 w zw. z art. 47¹ Kodeksu Pracy, co oznacza, że Odszkodowanie 2 będzie stanowiło odszkodowanie, którego wysokość lub zasady ustalania wynikają z przepisów odrębnych ustaw innych niż Ustawa o PIT (w tym przypadku Kodeksu Pracy), o którym mowa w art. 21 ust. 1 pkt 3 Ustawy o PIT.

Jednocześnie, nie znajdą zastosowania wyłączenia od zwolnienia, o których mowa w art. 21 ust. 1 pkt 3 lit. a i n. Ustawy o PIT. W szczególności nie znajdzie zastosowania wyłączenie, o którym mowa w art. 21 ust. 1 pkt 3 lit. g Ustawy o PIT, gdyż Odszkodowanie 2 będzie wypłacone na podstawie Ugody 2 lub Ugody 1 będącej ugodą sądową.

Jednocześnie, zmiana trybu rozwiązania stosunku pracy z rozwiązania umowy o pracę za wypowiedzeniem na rozwiązanie umowy o pracę za porozumieniem stron sama w sobie nie eliminuje wstecznie szkody po stronie Pracownika będącej podstawą do wypłacenia Odszkodowania 2.

W ocenie Wnioskodawcy, Odszkodowanie 2 spełnia zatem warunki zwolnienia od podatku PIT określonego w art. 21 ust. 1 pkt 3 Ustawy o PIT.

Uwzględniając powyższe, w ocenie Wnioskodawcy, Odszkodowanie 2 będzie podlegało zwolnieniu od podatku PIT, o którym mowa w art. 21 ust. 1 pkt 3 Ustawy o PIT, natomiast Odszkodowanie 1 będzie podlegało zwolnieniu od podatku PIT, o którym mowa w art. 21 ust. 1 pkt 3b Ustawy o PIT.

Ocena stanowiska

Stanowisko, które przedstawili Państwo we wniosku jest nieprawidłowe.

Uzasadnienie interpretacji indywidualnej

Reguły dotyczące opodatkowania

Zgodnie z art. 9 ust. 1 ustawy z 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (t. j. Dz. U. z 2025 r. poz. 163 ze zm.):

W oparciu o powyższy przepis, opodatkowaniu podatkiem dochodowym od osób fizycznych podlegają wszelkiego rodzaju dochody uzyskane przez podatnika z wyjątkiem tych, które zostały enumeratywnie wymienione w katalogu zwolnień przedmiotowych, zawartym w ww. ustawie, bądź od których zaniechano poboru podatku.

Na podstawie art. 11 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych:

Obowiązki płatnika

Zgodnie z art. 8 ustawy z 29 sierpnia 1997 r. Ordynacja podatkowa (t. j. Dz. U. z 2025 r. poz. 111 ze zm.):

Z uwagi na powyższe, na płatniku ciążą trzy podstawowe obowiązki podatkowe, tj.:

1) obliczenie,

2) pobranie,

3) wpłacenie

– podatku, zaliczki lub raty.

Ustawa o podatku dochodowym zawiera przepisy regulujące pobór zaliczek przez płatnika.

W przypadku wynagrodzeń wypłacanych m. in. w ramach umowy o pracę, zastosowanie ma art. 32 ust. 1, który wskazuje, iż:

Ponadto, według art. 38 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych:

Przedstawili Państwo informacje, z których wynika, że:

1)Państwa pracownik zakwestionował zasadność wypowiedzenia przez Państwa umowy o pracę i na podstawie art. 44 w zw. z art. 45 § 1 w zw. z art. 47 Kodeksu pracy wniósł do sądu żądanie orzeczenia bezskuteczności wypowiedzenia umowy o pracę;

2)w momencie wypowiedzenia umowy o pracę Państwa pracownik znajdował się w okresie ochrony przedemerytalnej;

3)planują Państwo zawrzeć z pracownikiem ugodę sądową w jednym z wariantów:

a.  Ugoda 1 z Odszkodowaniem 1:

• zmiana trybu rozwiązania umowy o pracę z rozwiązania umowy o pracę za wypowiedzeniem na rozwiązanie umowy o pracę za porozumieniem stron;
• Odszkodowanie 1 wynikające z Ugody 1 jest odszkodowaniem dobrowolnym wynikającym z wielomiesięcznych negocjacji;
• kwota Odszkodowania 1 nie jest oparta o wysokość wynagrodzenia wynikającego z wypowiedzianej umowy o pracę;

b.  Ugoda 2 z Odszkodowaniem 2:

• Odszkodowanie 2 będzie odszkodowaniem w wysokości 3-miesięcznego wynagrodzenia liczonego jak ekwiwalent za urlop, które zostanie ustalone na podstawie i w wysokości wynikającej z art. 45 w zw. z art. 47¹ Kodeksu pracy;
• Odszkodowanie 2 nie będzie stanowiło wynagrodzenia za zrzeczenie się roszczenia o przywrócenie do pracy;

c.   Ugoda 1 z odszkodowaniem 2:

• zmiana trybu rozwiązania umowy o pracę z rozwiązania umowy o pracę za wypowiedzeniem na rozwiązanie umowy o pracę za porozumieniem stron;
• Odszkodowanie 2 będzie odszkodowaniem w wysokości 3-miesięcznego wynagrodzenia liczonego jak ekwiwalent za urlop, które zostanie ustalone na podstawie i w wysokości wynikającej z art. 45 w zw. z art. 47¹ Kodeksu pracy;
• Odszkodowanie 2 nie będzie stanowiło wynagrodzenia za zrzeczenie się roszczenia o przywrócenie do pracy;

4)ugody nie będą wskazywać naruszenia przez Państwa przepisów prawa pracy.

Powzięli Państwo wątpliwość, czy odszkodowania te będą stanowiły przychód podlegający opodatkowaniu podatkiem dochodowym od osób fizycznych.

Źródła przychodów

Przepis art. 10 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych zawiera katalog źródeł przychodów podlegających opodatkowaniu podatkiem dochodowym od osób fizycznych.

Stosownie do art. 10 ust. 1 pkt 1 wskazanej ustawy:

Natomiast w myśl art. 12 ust. 1 powołanej ustawy:

Użyty powyżej zwrot „w szczególności” oznacza, że wymienione kategorie przychodów zostały wskazane jedynie przykładowo. Przychodem ze stosunku pracy i stosunków pokrewnych, są więc wszelkiego rodzaju wypłaty i świadczenia skutkujące u podatnika powstaniem przysporzenia majątkowego, mające swoje źródło w łączącym pracownika z pracodawcą stosunku pracy.

Ponadto treść komentowanego art. 12 ust. 1 omawianej ustawy wskazuje, że do przychodów pracownika zaliczyć należy nie tylko wynagrodzenia, czyli świadczenia wprost wynikające z zawartej umowy o pracę, ale również wszystkie inne przychody (świadczenia), niezależnie od podstawy ich wypłaty, jeżeli w jakikolwiek sposób wiążą się z faktem wykonywania pracy. Oznacza to, że do przychodów pracownika ustawodawca zaliczył nie tylko pieniądze, ale także wartość świadczeń w naturze, czy świadczeń nieodpłatnych otrzymanych od pracodawcy.

Art. 12 ust. 4 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych stanowi, że:

Skoro wypłata Odszkodowania 1 i Odszkodowania 2 ma swoje źródło w uprzednio łączącym Państwa i pracownika stosunku pracy, to wypłaty świadczenia z ugód będą stanowiły dla pracownika przychód ze stosunku pracy.

W tej kwestii Państwa stanowisko jest prawidłowe.

Pojęcie odszkodowania

Ustawa o podatku dochodowym nie zawiera definicji pojęcia odszkodowania czy zadośćuczynienia, tym nie mniej rozumienie tych pojęć nie może odbiegać od ich znaczenia przyjętego w systemie prawa cywilnego. Wiele pojęć z katalogu zwolnień przedmiotowych nie zostało zdefiniowanych w ustawie o podatku dochodowym od osób fizycznych – nie może to jednak oznaczać dowolności w ich rozumieniu i stosowania wykładni rozszerzającej, przy czym oczywistym jest, że aby uniknąć takiej dowolności, kryteria rozumienia tych pojęć, niezdefiniowanych w ustawie o podatku dochodowym od osób fizycznych, muszą mieć w pierwszej kolejności charakter kryteriów ustawowych.

W orzecznictwie sądów administracyjnych zauważa się, że jakkolwiek ustawodawca nie zdefiniował w ustawie o podatku dochodowym od osób fizycznych pojęcia szkody czy odszkodowania, to rozumienie tych pojęć nie może odbiegać od przyjętego w systemie prawa cywilnego ich znaczenia.

Ustawa z 23 kwietnia 1964 r. Kodeks cywilny (t. j. Dz. U. z 2024 r. poz. 1061 ze zm.) także nie zawiera legalnej definicji odszkodowania, jednakże można ją wywieść z jej regulacji.

Odszkodowanie jest szczególnym rodzajem świadczenia, które ma na celu naprawienie wyrządzonej szkody, czyli uszczerbku, jakiego doznaje poszkodowany we wszelkiego rodzaju dobrach chronionych przez prawo. Chodzi więc zarówno o uszczerbek majątkowy, jak i niemajątkowy.

Odszkodowanie według przepisów prawa cywilnego jest świadczeniem, które ma na celu naprawienie wyrządzonej szkody. Z pojęciem szkody mamy do czynienia na gruncie zobowiązań umownych, bowiem w myśl art. 471 Kodeksu cywilnego:

Zasady odpowiedzialności odszkodowawczej w prawie cywilnym opierają się na zasadzie winy lub ryzyka. Ustawa Kodeks cywilny przewiduje dwa zasadnicze rodzaje odpowiedzialności: deliktową, która wynika z czynów niedozwolonych (art. 415 Kodeksu cywilnego i następne) oraz kontraktową – powstającą z mocy umowy (art. 471 K.c. i nast.). Tym samym, na tle Kodeksu cywilnego świadczenie odszkodowawcze jest następstwem niewykonania bądź nienależytego wykonania zobowiązania lub czynu niedozwolonego.

Powyższe regulacje mają również zastosowanie do przepisów prawa pracy, choć w ograniczonym zakresie.

Jak stanowi bowiem art. 300 ustawy z 26 czerwca 1974 r. – Kodeks pracy (t. j. Dz.U. z 2025 r. poz. 277 ze zm.):

Powyższe oznacza, że przepisy Kodeksu cywilnego, wybrane do zastosowania w prawie pracy (stosunku pracy), nie mogą się sprzeciwiać ogólnym normom prawa pracy, mającym podstawowe znaczenie dla regulacji stosunków pracy.

Z art. 30 § 1 Kodeksu pracy wynika, że:

Zgodnie natomiast z art. 42 Kodeksu pracy:

Przepisy Kodeksu pracy posługują się terminami „odszkodowanie” w odniesieniu do konkretnych świadczeń pracowniczych, do których uprawniony jest pracownik lub były pracownik.

W kontekście rozwiązania umowy o pracę ustawodawca przewiduje odszkodowanie, w sytuacji gdy wypowiedzenie umowy o pracę zawartej na czas nieokreślony jest nieuzasadnione lub narusza przepisy o wypowiadaniu umów o pracę (art. 45 komentowanego Kodeksu), przepisy o wypowiadaniu warunków pracy i płacy (art. 45 w zw. z art. 42 § 1 cytowanego Kodeksu), bądź rozwiązano umowę o pracę bez wypowiedzenia z naruszeniem przepisów o rozwiązywaniu umów o pracę w tym trybie (art. 56 wskazanego Kodeksu).

Odszkodowanie stanowi – co do zasady – przychód w rozumieniu art. 11 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych. Nie oznacza to jednak, że wszystkie odszkodowania są opodatkowane. Niektóre z nich, wymienione w katalogu zwolnień przedmiotowych określonym w art. 21 ust. 1 ww. ustawy, korzystają ze zwolnienia od podatku. Jednakże należy podkreślić, że korzystanie z każdej preferencji podatkowej, w tym zwolnienia od podatku, jest możliwe wyłącznie w sytuacji, gdy spełnione są wszelkie przesłanki określone w przepisie stanowiącym podstawę prawną danej preferencji.

Możliwość zastosowania zwolnienia przedmiotowego

Odszkodowania otrzymane na podstawie wyroku lub ugody sądowej mogą korzystać ze zwolnienia z art. 21 ust. 1 pkt 3 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, jak również art. 21 ust. 1 pkt 3b ww. ustawy - zastosowanie zwolnienia z art. 21 ust. 1 pkt 3 ww. ustawy ma „pierwszeństwo” przed zastosowaniem zwolnienia z art. 21 ust. 1 pkt 3b ww. ustawy.

Na gruncie art. 21 ust. 1 pkt 3 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych:

Zastosowanie zwolnienia z art. 21 ust. 1 pkt 3 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, wymaga łącznego spełnienia następujących warunków:

1.otrzymane świadczenie musi być odszkodowaniem lub zadośćuczynieniem,

2.odszkodowanie lub zadośćuczynienie musi być przyznane na podstawie:

a. ustawy,

b. przepisów wykonawczych do ustawy,

c. układów zbiorowych pracy lub innych opartych na ustawie porozumień zbiorowych, regulaminów lub statutów, o których mowa w art. 9 § 1 ustawy Kodeks pracy,

3.wysokość bądź zasady ustalania odszkodowania lub zadośćuczynienia muszą wprost wynikać z ww. aktów,

4.nie mogą zachodzić wyłączenia, o jakich mowa w lit. a)-g) art. 21 ust. 1 pkt 3 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych.

W świetle natomiast art. 21 ust. 1 pkt 3b ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych:

W przywołanym przepisie ustawodawca używa sformułowania „inne odszkodowania lub zadośćuczynienia”. Należy przez to rozumieć te odszkodowania i zadośćuczynienia, które nie zostały wprost wymienione w katalogu zwolnień podatkowych, a więc inne niż te, których wysokość lub zasady ustalania wynikają wprost z przepisów odrębnych ustaw lub przepisów wykonawczych wydanych na podstawie tych ustaw.

Warunkiem zwolnienia świadczenia od opodatkowania na podstawie przytoczonego przepisu jest jego odszkodowawczy charakter. Wyżej wymienione przepisy zwalniają od podatku jedynie takie odszkodowania, które nie stanowią ekonomicznego przysporzenia ponad stan majątkowy będący w posiadaniu podatnika przed ich wypłatą. Odszkodowanie jest szczególnym rodzajem świadczenia polegającego na naprawieniu szkody, czyli uszczerbku, jakiego doznaje poszkodowany we wszystkiego rodzaju dobrach przez prawo chronionych. Chodzi zarówno o uszczerbek majątkowy, jak i niemajątkowy. W praktyce szkoda może obejmować stratę polegającą na ubytku w majątku – wskutek doznania tej straty poszkodowany staje się uboższy niż był dotychczas, lub może dotyczyć utraconych korzyści, jakich poszkodowany mógłby się spodziewać, gdyby mu szkody nie wyrządzono – wówczas poszkodowany nie staje się bogatszy, jakkolwiek mógł liczyć na wzbogacenie się.

Warunkiem wystarczającym do powstania obowiązku podatkowego w podatku dochodowym od osób fizycznych na zasadach przewidzianych w ustawie o podatku dochodowym od osób fizycznych będzie więc niezrealizowanie choćby jednej ze wskazanych w art. 21 ust. 1 pkt 3b przesłanek.

Należy mieć również na uwadze, że o kwalifikacji danego świadczenia nie przesądza sama jego nazwa, lecz rzeczywisty charakter. Świadczenie nazwane odszkodowaniem, nie musi mieć bowiem rzeczywiście charakteru odszkodowawczego bądź odwrotnie – niesprecyzowanie, że dane świadczenie jest odszkodowaniem, nie determinuje takiego charakteru wskazanego rodzaju świadczenia.

Możliwość zastosowania przez Państwa zwolnienia do wskazanych świadczeń

W kontekście rozwiązania umowy o pracę ustawodawca przewiduje odszkodowanie, w sytuacji gdy wypowiedzenie umowy o pracę zawartej na czas nieokreślony jest nieuzasadnione lub narusza przepisy o wypowiadaniu umów o pracę (art. 45 Kodeksu Pracy), przepisy o wypowiadaniu warunków pracy i płacy (art. 45 w zw. z art. 42 § 1 cytowanego Kodeksu), bądź rozwiązano umowę o pracę bez wypowiedzenia z naruszeniem przepisów o rozwiązywaniu umów o pracę w tym trybie (art. 56 wskazanego Kodeksu).

Zgodnie z art. 45 § 1 Kodeksu pracy:

W myśl art. 45 § 2 Kodeksu pracy:

Jednakże na podstawie art. 45 § 3 Kodeksu pracy:

Zgodnie z art. 47¹ Kodeksu pracy:

W opisanych przez Państwa ugodach nie wskazano naruszenia przez pracodawcę przepisów prawa pracy. Ponadto, w ugodzie nie powołano przepisów powszechnie obowiązujących ani wewnętrznych jak regulaminy wynagradzania, układy zbiorowe pracy o których mowa w art. 9 § 1 Kodeksu pracy, które uzasadniałyby wysokość wypłaconego odszkodowania – wysokość odszkodowania została ustalona na podstawie negocjacji. Konsekwencją powyższego jest brak możliwości sprecyzowania na gruncie powołanego powyżej Kodeksu pracy podstawy prawnej ustalenia wysokości odszkodowania. Wobec tego zawarta między Państwem a pracownikiem ugoda stanowi ugodę w rozumieniu art. 917 Kodeksu cywilnego, który stanowi, że:

Kwota odszkodowania wynikająca z ustaleń zawartych między stronami ugody, której wysokość uwzględnia interesy obu stron wynikające z łączącego strony stosunku pracy, ma rekompensować pracownikowi utracone przez niego, w wyniku rozwiązania umowy o pracę, spodziewane korzyści w postaci wynagrodzenia za pracę. Trudno zatem uznać, że odszkodowanie jest rekompensatą za szkodę z tytułu bezpodstawnego (krzywdzącego) sposobu rozwiązania umowy o pracę, skoro w ugodzie nie wskazano naruszenia przez pracodawcę przepisów prawa pracy, nie stwierdzono, że wypowiedzenie umowy o pracę zostało dokonane z naruszeniem przepisów prawa pracy ani też nie wskazano takich przepisów. Odszkodowanie to ma więc zrekompensować zarobek, jaki pracownik mógłby otrzymać, gdyby do rozwiązania umowy nie doszło.

Uwzględniając powyższe należy uznać, że kwota świadczenia tytułem rozwiązania umowy o pracę, nie stanowi odszkodowania, którego wysokość lub zasady ustalania wynikają z regulacji, o których mowa w art. 21 ust. 1 pkt 3 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych.

Do tego świadczenia nie znajduje również zastosowania przepis art. 21 ust. 1 pkt 3b powyższej ustawy, który dotyczy rekompensaty utraconego zarobku (spodziewanej korzyści).

Wskazuję, że przyznanie przez pracodawcę różnorodnych dodatkowych świadczeń – nawet jeśli nazywane są przez strony umowy „odszkodowaniem” – nie oznacza, że takie świadczenia mają każdorazowo charakter odszkodowawczy, zmierzają do naprawienia szkody. Nie nazwa, lecz rzeczywisty charakter świadczenia decyduje o tym, czy przybiera ono cechy odszkodowania, czy też nie.

Powyższe znajduje potwierdzenie w wyrokach sądów, m.in. w prawomocnym wyroku Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Gliwicach z 13 lutego 2019 r. sygn. akt I SA/Gl 1008/18, w którym Sąd wskazał, że:

Podobne stanowisko można znaleźć w wyroku Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Warszawie z 26 lipca 2017 r., sygn. akt III SA/Wa 2219/16:

Dodatkowo, odnosząc się do ugody, w której zmienią Państwo tryb rozwiązania umowy za wypowiedzeniem na rozwiązanie umowy o pracę za porozumieniem stron wskazuję, że stosownie do treści art. 30 § 1 pkt 1 Kodeksu pracy:

W przypadku, w którym wypłata świadczenia następuje na podstawie zawartego przez strony porozumienia (ugody), a więc wyrażonej w ten sposób woli takiego ułożenia wzajemnych relacji prawnych, nie może być mowy o bezprawności działania i naprawieniu wyrządzonej szkody lub krzywdy.

Podkreślić również należy, że przepisy Kodeksu pracy nie przewidują wypłaty odszkodowania w sytuacji rozwiązania umowy o pracę za porozumieniem stron.

Stosownie do przytoczonego wcześniej art. 45 § 1 Kodeksu pracy podkreślić należy – że odszkodowanie na podstawie tego artykułu przysługuje wyłącznie w sytuacji, gdy wypowiedzenie umowy jest nieuzasadnione lub narusza przepisy o wypowiadaniu umów o pracę.

Skoro w zawartej ugodzie sądowej nie wskazano, że wypowiedzenie umowy jest nieuzasadnione lub jest dokonane z naruszeniem przepisów prawa pracy, zasadnym jest więc uznanie, że świadczenie, które chcą Państwo wypłacić w związku z rozwiązaniem umowy o pracę, ma charakter umowny.

Zatem przyznanie świadczenia w wysokości mieszczącej się w granicach wyznaczonych w art. 47¹ w zw. z art. 45 Kodeksu pracy, w sytuacji gdy brak potwierdzenia w ugodzie, że wypowiedzenie umowy było nieuzasadnione lub naruszało przepisy o wypowiadaniu umów o pracę, nie uprawnia do przyjęcia, że wysokość lub zasady ustalania świadczenia wynikały z tych przepisów.

Jak już wcześniej wskazano, aby można było zastosować zwolnienie z art. 21 ust. 1 pkt 3 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, wypłacone świadczenie powinno łącznie spełnić kilka warunków, w tym m.in. powinno ono być odszkodowaniem lub zadośćuczynieniem.

Trudno uznać, że świadczenie, nazwane przez Państwa „Odszkodowaniem ” – mimo iż zostanie ustalone na podstawie przepisów Kodeksu pracy - spełnia przesłanki do uznanie go za odszkodowanie, skoro przepisy Kodeksu pracy nie przewidują wypłaty odszkodowania w sytuacji rozwiązania umowy o pracę za porozumieniem stron.

Wobec powyższego świadczenie takie nie mogłoby korzystać ze zwolnienia określonego w art. 21 ust. 1 pkt 3 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych.

Ponadto, w sytuacji gdy ostatecznie rozwiązanie umowy nastąpiło za porozumieniem stron (czyli za zgodą pracownika) to otrzymane świadczenie nie może zostać uznane za rekompensatę za szkodę z tytułu bezpodstawnego (krzywdzącego) sposobu rozwiązania umowy o pracę. Pomimo że świadczenie to ma zostać wypłacone na podstawie ugody sądowej, to nie dotyczy ono szkody rzeczywistej. Skoro bowiem świadczenie to zostało ustalone przy uwzględnieniu wysokości wynagrodzenia pracownika, to uznać należy, że ma ono rekompensować utracone przez pracownika spodziewane korzyści w postaci wynagrodzenia za pracę, które pracownik uzyskałby, gdyby nie doszło do rozwiązania umowy o pracę.

Zatem świadczenie takie nie mogłoby również korzystać również ze zwolnienia przedmiotowego na podstawie art. 21 ust. 1 pkt 3b ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych.

Skoro więc świadczenia wynikające z przedstawionych przez Państwa ugód nie korzystają ze zwolnienia przedmiotowego na podstawie art. 21 ust. 1 pkt 3 ani art. 21 ust. 1 pkt 3b ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, a ustawodawca nie przewidział żadnego innego zwolnienia dla tego typu świadczeń, to stanowią one przychód ze stosunku pracy, o którym mowa w art. 12 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, podlegający opodatkowaniu tym podatkiem, bowiem ich wypłata ma swe źródło w uprzednio łączącym pracownika z pracodawcą stosunku pracy.

Wobec powyższego, wykonując obowiązki płatnika – stosownie do art. 32 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych – będą Państwo zobowiązani do naliczenia, pobrania i odprowadzenia zaliczki na podatek dochodowy od osób fizycznych od kwoty wypłaconej na podstawie wskazanych przez Państwa ugód sądowych.

Zatem w zakresie zastosowania zwolnienia przedmiotowego i braku obowiązków płatnika Państwa stanowisko jest nieprawidłowe.

Dodatkowe informacje

Informacja o zakresie rozstrzygnięcia

Interpretacja dotyczy zdarzenia przyszłego, które Państwo przedstawili i stanu prawnego, który obowiązuje w dniu wydania interpretacji.

Pouczenie o funkcji ochronnej interpretacji

• Funkcję ochronną interpretacji indywidualnych określają przepisy art. 14k-14nb ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. – Ordynacja podatkowa (t. j. Dz. U. z 2025 r. poz. 111 ze zm.). Interpretacja będzie mogła pełnić funkcję ochronną, jeśli Państwa sytuacja będzie zgodna (tożsama) z opisem stanu faktycznego lub zdarzenia przyszłego i zastosują się Państwo do interpretacji.
• Zgodnie z art. 14na § 1 Ordynacji podatkowej:

• Zgodnie z art. 14na § 2 Ordynacji podatkowej:

Pouczenie o prawie do wniesienia skargi na interpretację

Mają Państwo prawo do zaskarżenia tej interpretacji indywidualnej do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego (...). Zasady zaskarżania interpretacji indywidualnych reguluje ustawa z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi (t. j. Dz. U. z 2024 r. poz. 935 ze zm.; dalej jako „PPSA”). Skargę do Sądu wnosi się za pośrednictwem Dyrektora KIS (art. 54 § 1 PPSA). Skargę należy wnieść w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia interpretacji indywidualnej (art. 53 § 1 PPSA):

• w formie papierowej, w dwóch egzemplarzach (oryginał i odpis) na adres: Krajowa Informacja Skarbowa, ul. Warszawska 5, 43-300 Bielsko-Biała (art. 47 § 1 PPSA), albo
• w formie dokumentu elektronicznego, w jednym egzemplarzu (bez odpisu), na adres Krajowej Informacji Skarbowej na platformie ePUAP: /KIS/wnioski albo /KIS/SkrytkaESP (art. 47 § 3 i art. 54 § 1a PPSA).

Skarga na interpretację indywidualną może opierać się wyłącznie na zarzucie naruszenia przepisów postępowania, dopuszczeniu się błędu wykładni lub niewłaściwej oceny co do zastosowania przepisu prawa materialnego. Sąd jest związany zarzutami skargi oraz powołaną podstawą prawną (art. 57a PPSA).

Podstawa prawna dla wydania interpretacji

Podstawą prawną dla wydania tej interpretacji jest art. 13 § 2a oraz art. 14b § 1 Ordynacji podatkowej.