
Temat interpretacji
Temat interpretacji
Interpretacja indywidualna – stanowisko w części prawidłowe i w części nieprawidłowe
Szanowni Państwo,
stwierdzam, że Państwa stanowisko w sprawie oceny skutków podatkowych opisanego stanów faktycznych w podatku dochodowym od osób fizycznych jest prawidłowe w części dotyczącej zwolnienia z opodatkowania Kwoty II na podstawie art. 21 ust. 1 pkt 95 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych i ciążących na Spółce obowiązków płatnika w związku z wypłatą Kwoty I oraz nieprawidłowe w pozostałej części.
Zakres wniosku wspólnego o wydanie interpretacji indywidualnej
10 czerwca 2025 r. wpłynął Państwa wniosek z 10 czerwca 2025 r. o wydanie interpretacji indywidualnej, który dotyczy skutków podatkowych wypłaty Pracownikowi świadczeń na podstawie zawartej ugody sądowej. Treść wniosku wspólnego jest następująca:
Zainteresowani, którzy wystąpili z wnioskiem
1)Zainteresowana będąca stroną postępowania:
(…)
2)Zainteresowany niebędący stroną postępowania:
(…)
Opis stanów faktycznych
Spółka z ograniczoną odpowiedzialnością (dalej: „Spółka”) jest producentem (…) – zgodnie ze wskazanym przedmiotem przeważającej działalności gospodarczej (…). Zgodnie z danymi za 2023 r. Spółka zatrudnia (…) osób.
W okresie od (…) czerwca 1999 r. do (…) sierpnia 2022 r. pracownikiem Spółki był Pan (…) (dalej: „Pracownik” lub łącznie ze Spółką dalej: „Wnioskodawcy”). (…) sierpnia 2022 r. umowa o pracę została rozwiązana przez Spółkę w trybie art. 52 KP, tj. rozwiązana z winy pracownika bez zachowania okresu wypowiedzenia.
W okresie zatrudnienia Pracownik był Przewodniczącym zarządu (Komisji Międzyzakładowej) Międzyzakładowej Organizacji Związkowej X, wybranym na kadencję przypadającą na lata (…). Dodatkowo, Pracownik był członkiem i przewodniczącym działającej w Spółce Rady Pracowników.
Pracownik uznał złożone przez Spółkę oświadczenie o rozwiązaniu umowy za niezgodne z prawem, w wyniku czego (…) sierpnia 2022 r. skierował do Sądu Rejonowego pozew o przywrócenie do pracy.
W przedmiotowym pozwie Pracownik wnosił o:
-przywrócenie do pracy na poprzednio zajmowane stanowisko i na dotychczasowych warunkach pracy i płacy, wobec niezgodnego z prawem rozwiązania przez Spółkę umowy o pracę;
-zasądzenie od Spółki wynagrodzenia za cały czas pozostawania bez pracy na podstawie art. 57 § 2 KP;
-zasądzenie od Spółki zwrotu kosztów postępowania, w tym kosztów zastępstwa adwokackiego według norm przepisanych;
-nadanie wyrokowi rygoru natychmiastowej wykonalności;
-nałożenie w wyroku obowiązku dalszego zatrudnienia Pracownika przez Spółkę do czasu prawomocnego rozpoznania sprawy.
(…).
W trakcie postępowania doszło do prób polubownego rozwiązania sporu, skutkiem czego (…) lipca 2024 r. Spółka i Pracownik w celu zakończenia toczącego się pomiędzy nimi sporu, a także aby zapobiec ewentualnym przyszłym sporom sądowym postanowili zawrzeć ugodę.
Zgodnie z treścią zawartej ugody:
1)Spółka zobowiązała się do:
a)przywrócenia pracownika do pracy na dotychczas zajmowanym stanowisku pracy i dotychczasowych warunkach pracy i płacy;
b)zapłacenia na rzecz pracownika odszkodowania z tytułu wadliwego rozwiązania z nim umowy o pracę w wysokości (…) zł (dalej: „Odszkodowanie”) na ostatni rachunek bankowy pracownika, na który Spółka przelewała mu wynagrodzenie ze stosunku pracy;
c)zwrotu pracownikowi w ww. terminie całości poniesionej przez niego opłaty sądowej od pozwu w kwocie (…) zł (netto);
d)zapłacenia w ww. terminie na rzecz pracownika kwoty (…) zł (netto) tytułem zwrotu kosztów zastępstwa procesowego;
e)traktowania okresu pozostawania bez pracy jako okresu zatrudnienia pracownika w Spółce, z uwzględnieniem wszelkich należnych Pracownikowi z tytułu zatrudnienia uprawnień i świadczeń, z wyłączeniem prawa do wynagrodzenia za okres pozostawania bez pracy oraz z wyłączeniem uprawnień urlopowych.
2)Pracownik zobowiązał się do wycofania powództwa i zrzeczenia się roszczenia w całości oraz wniesienia o umorzenie Sprawy Pracowniczej.
3)Strony zobowiązały się do wzajemnego powstrzymania się od jakichkolwiek działań, które mogłyby być sprzeczne z ugodą i zagrażać jej wykonaniu.
Ugoda ta została zatwierdzona przez Sąd Rejonowy.
Wysokość kwoty odszkodowania wypłaconego Pracownikowi na podstawie ugody została oparta na art. 57 § 2 KP, zgodnie z którym: „Jeżeli umowę o pracę rozwiązano z pracownikiem, o którym mowa w art. 39 albo z pracownicą w okresie ciąży oraz w okresie urlopu macierzyńskiego lub od dnia złożenia przez pracownika wniosku o udzielenie urlopu macierzyńskiego albo jego części – do dnia zakończenia tego urlopu, wynagrodzenie przysługuje za cały czas pozostawania bez pracy. Dotyczy to także przypadku, gdy rozwiązanie umowy o pracę podlega ograniczeniu z mocy przepisu szczególnego”.
Biorąc pod uwagę powyższy przepis Spółka ustaliła, że Pracownik pozostawał bez zatrudnienia (…) miesiące. Wobec tego na wysokość Odszkodowania wypłaconego przez Spółkę Pracownikowi złożyły się:
-kwota w wysokości (…) zł skalkulowana jako suma wynagrodzeń za okres pozostawania przez Pracownika bez pracy (dalej: „Kwota I”), oraz
-kwota (…) zł za nieterminowe wypłacenie Pracownikowi wynagrodzenia (dalej: „Kwota II”) – kwota ta została skalkulowana jako odsetki od Kwoty I liczone od pierwszego miesiąca pozostawania przez Pracownika bez pracy, tj. od sierpnia 2022 r. Przy czym kwota odsetek policzona została tak jakby cała Kwota I była wymagalna od razu – tj. w terminie wynagrodzenia za sierpień 2022 r.
Spółka wypłacając kwotę Odszkodowania na rzecz Pracownika z ostrożności pobrała zaliczkę na podatek dochodowych od osób fizycznych (dalej: „podatek PIT”) od całości wypłaconej kwoty. Po stronie Wnioskodawców powstała jednak wątpliwość w zakresie zasadności poboru zaliczki, gdyż ich zdaniem wypłacona kwota stanowi odszkodowanie zwolnione z opodatkowania podatkiem PIT.
Pytania
1.Czy w opisanym stanie faktycznym, Odszkodowanie otrzymane przez Pracownika na podstawie zawartej ugody jest zwolnione z podatku PIT na podstawie art. 21 ust. 1 pkt 3 ustawy o PIT lub art. 21 ust. 1 pkt 3b ustawy o PIT?
2.W przypadku udzielania odpowiedzi negatywnej na pytanie nr 1, czy Kwota II składająca się na Odszkodowanie otrzymane przez Pracownika, tj. kwota odpowiadająca wysokości odsetek z tytułu nieterminowego wypłacenia Kwoty I jest zwolniona z podatku PIT na podstawie art. 21 ust. 1 pkt 95 ustawy o PIT?
3.W przypadku udzielenia negatywnej odpowiedzi na pytania nr 1 i 2 czy Odszkodowanie wypłacone Pracownikowi stanowi dla niego przychód, o którym mowa w art. 12 ust. 1 ustawy o PIT, a Spółka jako płatnik podatku była zobowiązana do poboru zaliczki na podatek PIT na podstawie art. 32 i art. 38 ustawy o PIT?
Państwa stanowisko w sprawie
Ad 1
Wnioskodawcy stoją na stanowisku, że otrzymane przez Pracownika Odszkodowanie korzysta ze zwolnienia z podatku PIT.
Ad 2
Jeżeli organ wyrazi odmienne stanowisko w odniesieniu do pytania nr 1, wówczas zdaniem Wnioskodawców, Kwota II jako kwota odpowiadająca wysokości odsetek z tytułu nieterminowego wypłacenia Kwoty l korzysta ze zwolnienia z podatku PIT.
Ad 3
Jeżeli organ wyrazi odmienne stanowisko w odniesieniu do pytania nr 1 i 2 – zdaniem Wnioskodawców – Odszkodowanie wypłacone Pracownikowi stanowi dla niego przychód, o którym mowa w art. 12 ust. 1 ustawy o PIT, a Spółka była zobowiązana do pobrania zaliczki na podatek PIT od wypłaconego Pracownikowi Odszkodowania.
Uzasadnienie do stanowiska nr 1
W myśl art. 9 ust 1 ustawy o PIT, opodatkowaniu podatkiem dochodowym podlegają wszelkiego rodzaju dochody, z wyjątkiem dochodów wymienionych w art. 21, 52, 52a i 52c oraz dochodów, od których na podstawie przepisów Ordynacji podatkowej zaniechano poboru podatku. Z treści powyższego przepisu wynika, że opodatkowaniu podatkiem dochodowym od osób fizycznych podlegają wszelkiego rodzaju dochody uzyskane przez podatnika, z wyjątkiem tych, które zostały enumeratywnie wymienione w katalogu zwolnień przedmiotowych, zawartym w ww. ustawie, bądź od których zaniechano poboru podatku.
Wyszczególnienia źródeł przychodów osiągniętych przez osoby fizyczne ustawodawca dokonał w art. 10 ustawy o PIT, zgodnie z którym źródłami przychodów są stosunek służbowy, stosunek pracy, w tym spółdzielczy stosunek pracy, członkostwo w rolniczej spółdzielni produkcyjnej lub innej spółdzielni zajmującej się produkcją rolną praca nakładcza, emerytura lub renta.
Stosownie do art. 12 ust. 1 ustawy o PIT, za przychody ze stosunku służbowego, stosunku pracy, pracy nakładczej oraz spółdzielczego stosunku pracy uważa się wszelkiego rodzaju wypłaty pieniężne oraz wartość pieniężną świadczeń w naturze bądź ich ekwiwalenty, bez względu na źródło finansowania tych wypłat i świadczeń, a w szczególności: wynagrodzenia zasadnicze, wynagrodzenia za godziny nadliczbowe, rożnego rodzaju dodatki, nagrody, ekwiwalenty za nie wykorzystany urlop i wszelkie inne kwoty niezależnie od tego, czy ich wysokość została z góry ustalona, a ponadto świadczenia pieniężne ponoszone za pracownika, jak również wartość innych nieodpłatnych świadczeń lub świadczeń częściowo odpłatnych.
Jednakże, na podstawie art. 21 ust. 1 pkt 3 ustawy o PIT, wolne od podatku dochodowego są otrzymane odszkodowania lub zadośćuczynienia, jeżeli ich wysokość lub zasady ustalania wynikają wprost z przepisów odrębnych ustaw lub przepisów wykonawczych wydanych na podstawie tych ustaw, z wyjątkiem:
a)określonych w prawie pracy odpraw i odszkodowań z tytułu skrócenia okresu wypowiedzenia umowy o pracę,
b)odpraw pieniężnych wypłacanych na podstawie przepisów o szczególnych zasadach rozwiązywania z pracownikami stosunków pracy z przyczyn niedotyczących pracowników,
c)odpraw i odszkodowań z tytułu skrócenia okresu wypowiedzenia funkcjonariuszom pozostającym w stosunku służbowym,
d)odszkodowań przyznanych na podstawie przepisów o zakazie konkurencji,
e)odszkodowań za szkody dotyczące składników majątku związanych z prowadzoną działalnością gospodarczą,
f)odszkodowań za szkody dotyczące składników majątku związanych z prowadzeniem działów specjalnych produkcji rolnej, z których dochody są opodatkowane według skali, o której mowa w art. 27 ust. 1, lub na zasadach, o których mowa w art. 30c,
g)odszkodowań wynikających z zawartych umów lub ugód innych niż ugody sądowe.
Z przywołanego wyżej przepisu wynika, że w celu zastosowania zwolnienia określonego w art. 21 ust. 1 pkt 3 ustawy o PIT muszą być spełnione następujące warunki:
1)zasady ustalania wysokości wypłacanego odszkodowania lub zadośćuczynienia, bezpośrednio wynikają z przepisów odrębnych ustaw lub przepisów wykonawczych wydanych na podstawie tych ustaw lub z postanowień układów zbiorowych pracy. Innych porozumień zbiorowych opartych na ustawie, regulaminów lub statutów, o których mowa w art. 9 § 1 Kodeksu pracy;
2)wypłacane świadczenie ma charakter odszkodowania lub zadośćuczynienia.
Ad 1)
Jeżeli chodzi o świadczenia wypłacane na podstawie przepisów prawa pracy, to w tym miejscu należy wskazać, że zgodnie z stanowiskiem wyrażonym przez wojewódzki Sąd Administracyjny w Gliwicach w wyroku z 9 stycznia 2018 r. I SA/Gl 988/17: „Przepisy Kodeksu pracy mogą być uważane za przepisy odrębnych ustaw, o których mowa w art 21 ust. 1 pkt 3 u.p.d.o.f., jako wprost określające wysokość lub zasady ustalania odszkodowania”, w związku z tym należy uznać, że świadczenie wypłacone na podstawie art. 57 § 2 Kodeksu pracy spełnia przesłankę świadczenia, co do którego zasady ustalania wysokości wypłacanego odszkodowania lub zadośćuczynienia, bezpośrednio wynikają z przepisów odrębnych ustaw.
Ad 2)
Jeżeli chodzi o drugi warunek, to wynika z niego, że zwolnienie obejmuje wyłącznie odszkodowania lub zadośćuczynienia za tzw. szkodę rzeczywistą, czyli rzeczywiste straty, i nie dotyczy utraconych korzyści. Prawo podatkowe traktuje odszkodowania lub zadośćuczynienia za poniesione straty oraz świadczenia za utracone korzyści w sposób odmienny. Świadczenia z tytułu utraconych korzyści, które poszkodowany mógłby osiągnąć, gdyby szkoda nie została wyrządzona, podlegają opodatkowaniu podatkiem PIT. Zasadniczym warunkiem zwolnienia z opodatkowania świadczenia na podstawie art. 21 ust. 1 pkt 3 ustawy o PIT jest jego charakter odszkodowawczy.
Odwołując się do prawa cywilnego, można stwierdzić, że świadczenie odszkodowawcze to ogólnie rzecz biorąc świadczenie mające na celu naprawienie wyrządzonej szkody. Szkoda to uszczerbek, którego poszkodowany doznał wbrew swojej woli w dobrach chronionych przez prawo. Dotyczy to zarówno szkody majątkowej, jak i niemajątkowej. Uszczerbek niemajątkowy określa się mianem „krzywdy”, którą należy rozumieć jako wszelkie negatywne przeżycia człowieka, wyrażające się zarówno w cierpieniu fizycznym, jak i psychicznym, wynikające z czynu niedozwolonego. Naprawienie krzywdy oznacza „zadośćuczynienie”, natomiast „odszkodowanie” wiąże się z naprawieniem uszczerbku majątkowego.
Zgodnie z ustawą z dnia 23 kwietnia 1964 r. – Kodeks cywilny (tekst jedn.: Dz. U. z 2023 r. poz. 1610 z późn. zm.), świadczenie odszkodowawcze wynika głownie z odpowiedzialności deliktowej (art. 415 i nast.) lub odpowiedzialności kontraktowej (art. 4711 nast.). Oznacza to, że odszkodowanie stanowi konsekwencję czynu niedozwolonego, niewykonania bądź nienależytego wykonania zobowiązania. Te przepisy mają również zastosowanie do prawa pracy, choć w ograniczonym zakresie.
Zgodnie z art. 300 Kodeksu pracy, w sprawach nieuregulowanych przepisami prawa pracy, stosuje się odpowiednio przepisy Kodeksu cywilnego, jeżeli nie są one sprzeczne z zasadami prawa pracy. Oznacza to, że przepisy Kodeksu cywilnego stosowane w prawie pracy (stosunku pracy) nie mogą być sprzeczne z podstawowymi zasadami prawa pracy, które mają kluczowe znaczenie dla regulacji stosunków pracy.
W art. 57 § 1 Kodeksu pracy uregulowano możliwość domagania się od pracodawcy kwoty za czas pozostawania bez pracy: pracownikowi, który podjął pracę w wyniku przywrócenia do pracy, przysługuje wynagrodzenie za czas pozostawania bez pracy, nie więcej jednak niż za 3 miesiące i nie mniej niż za 1 miesiąc. Jednocześnie w art. 57 § 2 Kodeksu pracy ustawodawca zdecydował o zwiększeniu wysokości należnej pracownikowi kwoty, o ile spełnia on określone przesłanki: Jeżeli umowę o pracę rozwiązano z pracownikiem, o którym mowa w art. 39, albo z pracownicą w okresie ciąży oraz w okresie urlopu macierzyńskiego lub od dnia złożenia przez pracownika wniosku o udzielenie urlopu macierzyńskiego albo jego części – do dnia zakończenia tego urlopu, wynagrodzenie przysługuje za cały czas pozostawania bez pracy. Dotyczy to także przypadku, gdy rozwiązanie umowy o pracę podlega ograniczeniu z mocy przepisu szczególnego.
Tym samym trzeba wskazać, że rozwiązane przewidziane w art 57 § 2 Kodeksu pracy w swojej istocie stanowi o uprawnieniu pracownika do otrzymania przez pracownika zadośćuczynienia w wysokości nieotrzymanego przez niego wynagrodzenia, ze względu na bezprawne działanie pracodawcy. Takie rozumienie jest zgodne ze stanowiskiem sądów administracyjnych – wyrok Naczelnego Sądu Administracyjnego z 25 listopada 2021 r. II FSK 382/21: „wynagrodzenie za czas pozostawania bez pracy posiada właściwości odszkodowawcze i pełni rolę kompensacyjną względem utraty wynagrodzenia w rezultacie niemożności wykonywania pracy wskutek wadliwego lub bezprawnego rozwiązania stosunku pracy”, a także w wyrokach NSA z 27 maja 2021 r., sygn. akt ll FSK 3420/18, wyrok WSA w Warszawie z 20 października 2021 r., sygn. akt III SA/Wa 235/21). Wobec braku legalnej, ustawowej definicji wynagrodzenia za czas pozostawania bez pracy judykatura zdefiniowała to pojęcie prawne, zgodnie z którym jest to odszkodowanie, ale ograniczone (limitowane) i to nie tylko okresem, za jaki jest przyznawane (co nie dotyczy pracowników szczególnie chronionych), ale także rodzajem szkody, jaka jest nim wyrównywana.
Biorąc pod uwagę powyższe, zdaniem Wnioskodawców, kwota Odszkodowania wypłacona Pracownikowi na podstawie art. 57 § 2 Kodeksu pracy spełnia przesłanki do uznania jej za odszkodowanie. Tym samym, otrzymana przez Pracownika kwota spełnia kryterium, od którego uzależnione jest zwolnienie od podatku dochodowego otrzymanego odszkodowania, którego wysokość wynika wprost z przepisów odrębnych ustaw lub otrzymania odszkodowania, którego wysokość uregulowana została w postanowieniach wewnątrzzakładowych źródłach prawa pracy.
Dodatkowo, przekazana na podstawie zawartej między stronami ugody kwota nie mieści się w katalogu zadośćuczynień lub odszkodowań wyłączonych ze zwolnienia w podatku PIT zgodnie z art. 21 ust. 1 pkt 3 ustawy o PIT.
W zaistniałym stanie faktycznym ugoda zawarta między stronami (…) lipca 2024 r. została zatwierdzona przez Sąd Rejonowy, do którego zwolniony z naruszeniem przepisów Kodeksu pracy Pracownik skierował pozew przeciwko Spółce, prowadzący sprawę. Zawarcie ugody doprowadziło do polubownego zakończenia sporu między stronami. W związku z tym, ugoda zawarta między stronami wywołuje skutki prawne charakterystyczne dla ugody sądowej.
W związku z powyższym, Spółka stoi na stanowisku, że przekazana na podstawie zawartej między stronami ugody kwota będzie korzystała ze zwolnienia z podatku dochodowego osób fizycznych, ze względu na spełnienie przesłanki z art. 21 ust. 1 pkt 3 – jej wysokość wynika wprost z przepisów odrębnej ustawy jaką jest Kodeks pracy.
Należy również zwrócić uwagę na zwolnienie, o którym mowa w art. 21 ust. 1 pkt 3b ustawy o PIT. Zgodnie z tym przepisem wolne od podatku dochodowego są również odszkodowania lub zadośćuczynienia otrzymane na podstawie wyroku sądowego lub ugody sądowej, do wysokości określonej w tym wyroku lub ugodzie, z wyjątkiem:
a)odszkodowań lub zadośćuczynień otrzymanych w związku z prowadzoną działalnością gospodarczą;
b)odszkodowań lub zadośćuczynień dotyczących korzyści, które podatnik mógłby osiągnąć, gdyby nie doszło do wyrządzenia szkody.
Z powyższego przepisu wynika przede wszystkim, że kwota otrzymana przez podatnika tytułem odszkodowania powinna wynikać bezpośrednio z wyroku lub ugody sądowej. W analizowanej sytuacji Pracownik otrzymał odszkodowanie na podstawie ugody sporządzonej przed mediatorem, zatwierdzonej następnie przez sąd. Kwota odszkodowania została jednoznacznie wskazana w treści ugody. Zgodnie z art. 183 § 1 zd. 1 Kodeksu postępowania cywilnego, ugoda zawarta przed mediatorem, po zatwierdzeniu przez sąd, ma moc prawną ugody sądowej. W związku z tym nie budzi wątpliwości, że Pracownik otrzymał odszkodowanie na podstawie ugody mającej status ugody sądowej.
Następnie należy zauważyć, że odszkodowanie wypłacone przez Spółkę Pracownikowi na podstawie ugody nie zostało otrzymane przez pracownika w związku z prowadzoną działalnością gospodarczą. Pierwszy wyjątek nie dotyczy zatem przedmiotowej sytuacji.
Drugi wyjątek dotyczy odszkodowania z tytułu utraconych korzyści, które podatnik mógłby osiągnąć, gdyby nie wyrządzono szkody. Opodatkowanie wynika stąd, że gdyby podatnik osiągnął spodziewane korzyści, podlegałyby one opodatkowaniu na zasadach ogólnych. Zakres zwolnienia obejmuje zatem jedynie odszkodowania za tzw. szkodę rzeczywistą, czyli faktycznie poniesione straty, a nie dotyczy utraconych korzyści. Warto podkreślić, że w ustawie o PIT nie zdefiniowano pojęcia odszkodowania czy zadośćuczynienia. Niemniej, oznacza to, że nie nazwa, lecz faktyczny charakter świadczenia decyduje o tym, czy przybiera ono cechy odszkodowania/zadośćuczynienia.
Odszkodowanie jest szczególnym rodzajem świadczenia polegającego na naprawieniu szkody, czyli uszczerbku, jaki poniósł poszkodowany w zakresie dóbr chronionych prawem. Obejmuje to zarówno uszczerbek majątkowy, jak i niemajątkowy. Szkoda może polegać na ubytku w majątku poszkodowanego (strata) lub na utracie spodziewanych korzyści, które mogłyby zostać osiągnięte, gdyby nie wyrządzono szkody.
Zdarzeniem wywołującym odpowiedzialność odszkodowawczą Spółki jest wypowiedzenie umowy o pracę, które zdaniem Pracownika naruszało przepisy Kodeksu pracy dotyczące wypowiadania stosunku pracy. W tej sytuacji Pracownik poniósł szkodę rozumianą jako uszczerbek w majątku, ponieważ istnieje adekwatny związek przyczynowy między rozwiązaniem stosunku pracy a szkodą (Spółka, zdaniem Pracownika, nie powinna rozwiązywać stosunku pracy z braku ku temu podstaw).
W analizowanej sytuacji kwota odszkodowania nie uwzględnia korzyści, które Pracownik mógłby osiągnąć, gdyby nie wyrządzono szkody. Odszkodowanie wynikające z ugody ma uwzględniać interesy obu Stron wynikające z łączącego ich stosunku pracy i rekompensować Pracownikowi szkodę poniesioną w wyniku rozwiązania umowy o pracę. Na kwotę odszkodowania składają się Kwota I oraz Kwota II, których suma przewyższa ewentualny zarobek, jaki Pracownik mógłby otrzymać, gdyby nadal trwał stosunek pracy z Wnioskodawcą, tj. gdyby nie doszło do rozwiązania umowy o pracę. Zdaniem Wnioskodawców, żaden z wyjątków wykluczających możliwość skorzystania ze zwolnienia z PIT, o którym mowa w art. 21 ust. 1 pkt 3b ustawy o PIT, nie ma zastosowania.
Podsumowując powyższe rozważania, Wnioskodawcy uważają, że otrzymane odszkodowanie spełnia warunki do skorzystania ze zwolnienia podatkowego na podstawie art 21 ust. 1 pkt 3b ustawy o PIT, gdyż stanowi odszkodowanie otrzymane na podstawie ugody sądowej do wysokości określonej w ugodzie i jednocześnie nie jest związane z prowadzoną działalnością gospodarczą ani nie dotyczy korzyści, które Pracownik mógłby osiągnąć, gdyby nie wyrządzono szkody.
Uzasadnienie do stanowiska nr 2
Jeżeli mimo powyższej argumentacji Organ przyjąłby odmienne stanowisko w zakresie pytania nr 1 uznając, iż przekazana Pracownikowi kwota podlega opodatkowaniu podatkiem dochodowym od osób fizycznych, Wnioskodawcy stoją na stanowisku że część kwoty Odszkodowania przekazanego Pracownikowi, tj. Kwota II, która została obliczona jako odsetki od nieterminowego wypłacenia wynagrodzenia będzie korzystała ze zwolnienia w podatku dochodowym od osób fizycznych na podstawie art. 21 ust. 1 pkt 95 ustawy o PIT.
Zgodnie z art. 21 ust. 1 pkt 95 ustawy o PIT: wolne od podatku są odsetki z tytułu nieterminowej wypłaty wynagrodzeń i świadczeń z tytułów, o których mowa w art. 10 ust. 1 pkt 1 (w art. 10 ust. 1 pkt 1 ustawy o PIT wskazano, że źródłami przychodów są m.in. stosunek służbowy, stosunek pracy, w tym spółdzielczy stosunek pracy, członkostwo w rolniczej spółdzielni produkcyjnej lub innej spółdzielni zajmującej się produkcją rolną, praca nakładcza, emerytura lub renta).
Z dyspozycji przywołanego wyżej przepisu wynika, że omawianemu zwolnieniu podlegają odsetki, które spełniają równocześnie następujące warunki:
1)świadczenia, od których są naliczane, zaliczone zostały do określonego źródła przychodu, tj. np. przychodu ze stosunku pracy;
2)przysługują z tytułu nieterminowej wypłaty tych świadczeń.
Odnosząc się do pierwszego warunku należy stwierdzić, że w przypadku uznania że Kwota I stanowi zaległe wynagrodzenie ze stosunku pracy wypłacone Pracownikowi, które to wynagrodzenie będzie podlegać przychód zgodnie z art. 12 ust. 1 ustawy o PIT, a tym samym stanowi świadczenie, o którym mowa w art. 10 ust. 1 pkt 1 w ustawy o PIT. Natomiast odnosząc się do drugiego warunku, z „nieterminową wypłatą świadczenia” w rozumieniu art. 21 ust. 1 pkt 95 ustawy o PIT mamy do czynienia wówczas, gdy w terminie wymagalności danego świadczenia, przysługującego na podstawie prawomocnego orzeczenia, nie zostało ono wypłacone przez zobowiązanego. Odsetki naliczane od tego momentu kwalifikują się jako odsetki z tytułu nieterminowej wypłaty świadczenia.
Instytucję prawną odsetek za zwłokę reguluje art. 481 § 1 Kodeksu cywilnego: jeżeli dłużnik opóźnia się ze spełnieniem świadczenia pieniężnego, wierzyciel może żądać odsetek za czas opóźnienia, chociażby nie poniósł żadnej szkody i chociażby opóźnienie było następstwem okoliczności, za które dłużnik odpowiedzialności nie ponosi. Natomiast zgodnie z art. 481 § 2 Kodeksu cywilnego: jeżeli stopa odsetek za opóźnienie nie była oznaczona, należą się odsetki ustawowe za opóźnienie w wysokości równej sumie stopy referencyjnej Narodowego Banku Polskiego i 5,5 punktów procentowych. Jednakże gdy wierzytelność jest oprocentowana według stopy wyższej, wierzyciel może żądać odsetek za opóźnienie według tej wyższej stopy.
Biorąc pod uwagę, że Kwota II została skalkulowana jako odsetki od wynagrodzenia należnego Pracownikowi, a niewypłaconego z powodu nieprawidłowego rozwiązania umowy o pracę, Wnioskodawcy wskazują, iż w przypadku uznania za nieprawidłowe ich stanowiska w odniesieniu do pytania nr 1, to ich zdaniem część przekazanej Pracownikowi kwoty, tj. Kwota II, korzysta ze zwolnienia w podatku PIT na podstawie art. 21 ust. 1 pkt 95 ustawy o PIT.
Jednocześnie, zdaniem Wnioskodawców, sposób kalkulacji Kwoty II nie wpływa na możliwość skorzystania ze zwolnienia z podatku dochodowego na podstawie art. 21 ust. 1 pkt 95 ustawy o PIT. Przepisy ustawy o PIT nie uzależniają możliwości zastosowania zwolnienia od sposobu ustalenia wartości odsetek.
Uzasadnienie do stanowiska nr 3
Jeżeli mimo powyższej argumentacji organ przyjąłby odmienne stanowisko w zakresie pytań 1 i 2 uznając, iż wypłacone Pracownikowi Odszkodowanie nie podlega zwolnieniu z podatku PIT. Wnioskodawcy stoją na stanowisku, że odszkodowanie stanowi dla Pracownika przychód, o którym mowa w art. 12 ust. 1 ustawy o PIT, a jednocześnie Spółka jako płatnik była zobowiązana do pobrania zaliczki na podatek dochodowy od wypłaty Odszkodowania.
Jak wskazano w uzasadnieniu do pytania nr 1, zgodnie z art. 12 ust. 1 ustawy o PIT za przychody ze stosunku służbowego, stosunku pracy, pracy nakładczej oraz spółdzielczego stosunku pracy uważa się wszelkiego rodzaju wypłaty pieniężne oraz wartość pieniężną świadczeń w naturze bądź ich ekwiwalenty, bez względu na źródło finansowania tych wypłat i świadczeń, a w szczególności: wynagrodzenia zasadnicze, wynagrodzenia za godziny nadliczbowe, różnego rodzaju dodatki, nagrody, ekwiwalenty za niewykorzystany urlop i wszelkie inne kwoty niezależnie od tego, czy ich wysokość została z góry ustalona, a ponadto świadczenia pieniężne ponoszone za pracownika, jak również wartość innych nieodpłatnych świadczeń lub świadczeń częściowo odpłatnych.
Uwagę zwrócić należy na użyty w tym przepisie zwrot „w szczególności”, który oznacza, że wymienione kategorie przychodów zostały wskazane jedynie przykładowo. Przychodem ze stosunku pracy i stosunków pokrewnych są więc wszelkiego rodzaju wypłaty i świadczenia skutkujące u podatnika powstaniem przysporzenia majątkowego, mające swoje źródło w łączącym pracownika z pracodawcą stosunku pracy.
Uwzględniając fakt, że przyczyną wypłaty Odszkodowania był stosunek pracy i jego nieprawidłowe rozwiązanie, trzeba wskazać, że gdyby tego stosunku pracy nie było – Pracownik nie miałby podstaw występować z roszczeniem przeciwko Spółce o zasądzenie odszkodowania w związku z rozwiązaniem umowy o pracę. W konsekwencji należy wskazać, że wypłacone przez Spółkę Pracownikowi Odszkodowanie na podstawie ugody stanowi dla Pracownika przychód ze stosunku pracy, o którym mowa w art. 12 ust. 1 ustawy o PIT, podlegający opodatkowaniu tym podatkiem, ponieważ wypłata świadczenia miała swe źródło w łączącym Pracownika ze Spółką stosunku pracy.
W tej sytuacji przytoczyć należy art. 32 ust. 1 ustawy o PIT zgodnie z którym, zakłady pracy (...) są obowiązane jako płatnicy obliczać i pobierać w ciągu roku zaliczki na podatek dochodowy od osób, które uzyskują od tych zakładów przychody ze stosunku służbowego, stosunku pracy, z pracy nakładczej lub ze spółdzielczego stosunku pracy, z zasiłków pieniężnych z ubezpieczenia społecznego wypłacanych przez zakłady pracy lub z tytułu udziału w nadwyżce bilansowej wypłacanej w spółdzielniach pracy.
Jednocześnie w myśl art. 38 ust. 1 ustawy o PIT płatnicy, o których mowa w art. 32-35, przekazują, z zastrzeżeniem ust. 2 i 2a, kwoty pobranych zaliczek na podatek w terminie do 20 dnia miesiąca następującego po miesiącu, w którym pobrano zaliczki, na rachunek urzędu skarbowego, przy pomocy którego naczelnik urzędu skarbowego właściwy według miejsca zamieszkania płatnika wykonuje swoje zadania, a jeżeli płatnik nie jest osobą fizyczną, według siedziby bądź miejsca prowadzenia działalności, gdy płatnik nie posiada siedziby. Jeżeli między kwotą potrąconego podatku a kwotą wpłaconego podatku występuje różnica, należy ją wyjaśnić w deklaracji, o której mowa w ust. 1a.
Jeżeli zdaniem Dyrektora KIS stanowisko Wnioskodawców w zakresie pytań 1 i 2 jest nieprawidłowe, wówczas zdaniem Wnioskodawców Odszkodowanie w całości trzeba będzie potraktować jako przychód ze stosunku pracy podlegający opodatkowaniu podatkiem dochodowym od osób fizycznych. W konsekwencji na Spółce, jako płatniku, ciążył obowiązek poboru i przekazania na rachunek urzędu skarbowego należnej zaliczki na podatek PIT.
Ocena stanowiska
Stanowisko, które przedstawili Państwo we wniosku jest w części prawidłowe i w części nieprawidłowe.
Uzasadnienie interpretacji indywidualnej
Podstawową zasadą obowiązującą w przepisach ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (t. j. Dz. U. z 2025 r. poz. 163 ze zm.) jest zasada powszechności opodatkowania, która wyrażona została w art. 9 ust. 1 tej ustawy. Zgodnie z tym przepisem:
Opodatkowaniu podatkiem dochodowym podlegają wszelkiego rodzaju dochody, z wyjątkiem dochodów wymienionych w art. 21, 52, 52a i 52c oraz dochodów, od których na podstawie przepisów Ordynacji podatkowej zaniechano poboru podatku.
Stosownie do treści art. 11 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych:
Przychodami, z zastrzeżeniem art. 14-15, art. 17 ust. 1 pkt 6, 9, 10 w zakresie realizacji praw wynikających z pochodnych instrumentów finansowych, pkt 11, art. 19, art. 25b, art. 30ca, art. 30da i art. 30f, są otrzymane lub postawione do dyspozycji podatnika w roku kalendarzowym pieniądze i wartości pieniężne oraz wartość otrzymanych świadczeń w naturze i innych nieodpłatnych świadczeń.
Ustawa o podatku dochodowym od osób fizycznych wyraźnie rozróżnia źródła przychodów oraz sposób opodatkowania dochodów z poszczególnych źródeł. Z przepisów tej ustawy wynika, że odrębnym źródłem przychodów są określone w art. 10 ust. 1 pkt 1:
Stosunek służbowy, stosunek pracy, w tym spółdzielczy stosunek pracy, członkostwo w rolniczej spółdzielni produkcyjnej lub innej spółdzielni zajmującej się produkcją rolną, praca nakładcza, emerytura lub renta.
Według art. 12 ust. 1 omawianej ustawy:
Za przychody ze stosunku służbowego, stosunku pracy, pracy nakładczej oraz spółdzielczego stosunku pracy uważa się wszelkiego rodzaju wypłaty pieniężne oraz wartość pieniężną świadczeń w naturze bądź ich ekwiwalenty, bez względu na źródło finansowania tych wypłat i świadczeń, a w szczególności: wynagrodzenia zasadnicze, wynagrodzenia za godziny nadliczbowe, różnego rodzaju dodatki, nagrody, ekwiwalenty za niewykorzystany urlop i wszelkie inne kwoty niezależnie od tego, czy ich wysokość została z góry ustalona, a ponadto świadczenia pieniężne ponoszone za pracownika, jak również wartość innych nieodpłatnych świadczeń lub świadczeń częściowo odpłatnych.
Przy czym, w świetle art. 12 ust. 4 cytowanej ustawy:
Za pracownika w rozumieniu ustawy uważa się osobę pozostającą w stosunku służbowym, stosunku pracy, stosunku pracy nakładczej lub spółdzielczym stosunku pracy.
Użyty w art. 12 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych zwrot „w szczególności” oznacza, że wymieniane kategorie przychodów stanowią katalog otwarty. Przychodem ze stosunku pracy i stosunków pokrewnych są więc wszelkiego rodzaju wypłaty i świadczenia skutkujące u podatnika powstaniem przysporzenia majątkowego, mające swoje źródło w łączącym pracownika z pracodawcą stosunku pracy lub stosunku pokrewnym.
Odszkodowanie stanowi, co do zasady, przychód w rozumieniu cytowanego wyżej art. 11 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych. Nie oznacza to jednak, że wszystkie odszkodowania podlegają opodatkowaniu. Niektóre z nich, wymienione w katalogu zwolnień przedmiotowych, określonym w art. 21 ust. 1 ww. ustawy, korzystają ze zwolnienia od podatku.
I tak, zgodnie z art. 21 ust. 1 pkt 3 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych:
Wolne od podatku dochodowego są otrzymane odszkodowania lub zadośćuczynienia, jeżeli ich wysokość lub zasady ustalania wynikają wprost z przepisów odrębnych ustaw lub przepisów wykonawczych wydanych na podstawie tych ustaw lub aktów administracyjnych wydanych na podstawie tych przepisów, oraz otrzymane odszkodowania lub zadośćuczynienia, jeżeli ich wysokość lub zasady ustalania wynikają wprost z postanowień układów zbiorowych pracy, innych opartych na ustawie porozumień zbiorowych, regulaminów lub statutów, o których mowa w art. 9 § 1 ustawy z dnia 26 czerwca 1974 r. – Kodeks pracy (Dz.U. z 2023 r. poz. 1465 oraz z 2024 r. poz. 878, 1222, 1871 i 1965), z wyjątkiem:
a)określonych w prawie pracy odpraw i odszkodowań z tytułu skrócenia okresu wypowiedzenia umowy o pracę,
b)odpraw pieniężnych wypłacanych na podstawie przepisów o szczególnych zasadach rozwiązywania z pracownikami stosunków pracy z przyczyn niedotyczących pracowników,
c)odpraw i odszkodowań z tytułu skrócenia okresu wypowiedzenia funkcjonariuszom pozostającym w stosunku służbowym,
d)odszkodowań przyznanych na podstawie przepisów o zakazie konkurencji,
e)odszkodowań za szkody dotyczące składników majątku związanych z prowadzoną działalnością gospodarczą,
f)odszkodowań za szkody dotyczące składników majątku związanych z prowadzeniem działów specjalnych produkcji rolnej, z których dochody są opodatkowane według skali, o której mowa w art. 27 ust. 1, lub na zasadach, o których mowa w art. 30c,
g)odszkodowań wynikających z zawartych umów lub ugód innych niż ugody sądowe.
Zwolnieniem określonym w art. 21 ust. 1 pkt 3 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych objęte są odszkodowania lub zadośćuczynienia, w sytuacji gdy ich wysokość lub zasady ustalania wynikają wprost z przepisów odrębnych ustaw lub przepisów wykonawczych wydanych na podstawie tych ustaw lub aktów administracyjnych wydanych na podstawie tych przepisów; lub też jeżeli ich wysokość lub zasady ustalania wynikają wprost z postanowień układów zbiorowych pracy, innych opartych na ustawie porozumień zbiorowych, regulaminów lub statutów, o których mowa w art. 9 § 1 ustawy z dnia 26 czerwca 1974 r. – Kodeks pracy, z wyjątkiem wymienionych w lit. a-g tego przepisu.
W myśl natomiast art. 21 ust. 1 pkt 3b ww. ustawy:
Wolne od podatku dochodowego są inne odszkodowania lub zadośćuczynienia otrzymane na podstawie wyroku lub ugody sądowej do wysokości określonej w tym wyroku lub tej ugodzie, z wyjątkiem odszkodowań lub zadośćuczynień:
a)otrzymanych w związku z prowadzoną działalnością gospodarczą,
b)dotyczących korzyści, które podatnik mógłby osiągnąć, gdyby mu szkody nie wyrządzono.
Zwolnienie przedmiotowe, o którym mowa w art. 21 ust. 1 pkt 3b analizowanej ustawy, obejmuje zatem swym zakresem odszkodowania lub zadośćuczynienia przyznane na podstawie wyroku lub ugody sądowej, których wysokość lub zasady ustalania nie wynikają wprost z regulacji wskazanych w art. 21 ust. 1 pkt 3 ww. ustawy. Przy czym ze zwolnienia, o którym mowa w art. 21 ust. 1 pkt 3b ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, wyłączone są świadczenia otrzymane w związku z prowadzoną działalnością gospodarczą oraz świadczenia dotyczące korzyści, które podatnik mógłby osiągnąć, gdyby mu szkody nie wyrządzono. Zakres tego zwolnienia obejmuje tylko odszkodowania za tzw. szkodę rzeczywistą, czyli poniesione straty, a nie dotyczy utraconych korzyści. Specyfika prawa podatkowego nakazuje inaczej traktować odszkodowanie z tytułu poniesionych przez poszkodowanego strat i odszkodowanie z tytułu utraconych korzyści. Odszkodowanie z tytułu utraconych korzyści, jakich poszkodowany mógł się spodziewać, gdyby mu szkody nie wyrządzono, podlega bowiem opodatkowaniu podatkiem dochodowym od osób fizycznych.
Warunkiem wystarczającym do powstania obowiązku podatkowego na zasadach przewidzianych w ustawie o podatku dochodowym od osób fizycznych, będzie więc niezrealizowanie choćby jednej ze wskazanych wyżej przesłanek.
Należy również podkreślić, że wszelkie zwolnienia i ulgi podatkowe są wyjątkiem, istotnym odstępstwem od zasady sprawiedliwości podatkowej – powszechności i równości opodatkowania, a ich zastosowanie nie może odbywać się na podstawie wykładni rozszerzającej, tzn. muszą być interpretowane ściśle. W przedmiocie stosowania wszelkiego rodzaju ulg podatkowych trzeba mieć na uwadze także przepis art. 84 Konstytucji RP dotyczący zasady powszechności opodatkowania, stąd każdy wyjątek od tej zasady, w tym także ulga podatkowa, nie może być interpretowany dowolnie, ani uzupełniany w drodze interpretacji o treść, której nie zawiera.
Jak wynika wprost z art. 21 ust. 1 pkt 3 lub art. 21 ust. 1 pkt 3b ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, aby dane świadczenie mogło korzystać ze zwolnienia przedmiotowego na podstawie ww. przepisów, musi być odszkodowaniem lub zadośćuczynieniem.
Odszkodowanie jest szczególnym rodzajem świadczenia polegającego na naprawieniu szkody, czyli uszczerbku, jakiego doznaje poszkodowany we wszystkiego rodzaju dobrach przez prawo chronionych. W praktyce szkoda może obejmować stratę polegającą na ubytku w majątku – wskutek doznania tej straty poszkodowany staje się uboższy niż był dotychczas, lub może dotyczyć utraconych korzyści, jakich poszkodowany mógłby się spodziewać, gdyby mu szkody nie wyrządzono – wówczas poszkodowany nie staje się bogatszy, jakkolwiek mógł liczyć na wzbogacenie się.
Należy mieć również na uwadze, że o kwalifikacji danego świadczenia nie przesądza sama jego nazwa, lecz rzeczywisty charakter. Świadczenie nazwane odszkodowaniem, nie musi mieć bowiem rzeczywiście charakteru odszkodowawczego bądź odwrotnie – niesprecyzowanie, że dane świadczenie jest odszkodowaniem, nie determinuje takiego charakteru wskazanego rodzaju świadczenia.
W ustawie o podatku dochodowym od osób fizycznych ustawodawca nie zdefiniował pojęcia odszkodowania czy zadośćuczynienia, tym niemniej rozumienie tych pojęć nie może odbiegać od ich znaczenia przyjętego w systemie prawa cywilnego. Wiele pojęć z katalogu zwolnień przedmiotowych nie zostało zdefiniowanych w ustawie o podatku dochodowym od osób fizycznych – nie może to jednak oznaczać dowolności w ich rozumieniu i stosowania wykładni rozszerzającej. Przy czym oczywistym jest, że aby uniknąć takiej dowolności, kryteria rozumienia tych pojęć, niezdefiniowanych w ustawie o podatku dochodowym od osób fizycznych, muszą mieć w pierwszej kolejności charakter kryteriów ustawowych.
Odwołując się zatem do prawa cywilnego stwierdzić należy, że zasady odpowiedzialności odszkodowawczej w prawie cywilnym opierają się na zasadzie winy lub ryzyka. Ustawa z dnia 24 kwietnia 1964 r. Kodeks cywilny (t. j. Dz. U. z 2024 r. poz. 1061 ze zm.) przewiduje dwa zasadnicze rodzaje odpowiedzialności: kontraktową, która powstaje z mocy umowy (art. 471 k.c. i nast.) oraz deliktową – wynikającą z czynów niedozwolonych (art. 415 k.c. i nast.). W konsekwencji na tle Kodeksu cywilnego świadczenie odszkodowawcze jest następstwem czynu niedozwolonego lub niewykonania bądź nienależytego wykonania zobowiązania.
Powyższe regulacje, mają również zastosowanie do przepisów Kodeksu pracy, choć w ograniczonym zakresie. Jak stanowi bowiem art. 300 ustawy z dnia 26 czerwca 1974 r. Kodeks pracy ( t. j. Dz. U. z 2025 r. poz. 277 ze zm.).
W sprawach nieunormowanych przepisami prawa pracy do stosunku pracy stosuje się odpowiednio przepisy Kodeksu cywilnego, jeżeli nie są one sprzeczne z zasadami prawa pracy.
Powyższe oznacza, że przepisy Kodeksu cywilnego wybrane do zastosowania w prawie pracy (stosunku pracy) nie mogą się sprzeciwiać ogólnym normom prawa pracy, mającym podstawowe znaczenie dla regulacji stosunków pracy.
Natomiast przepisy Kodeksu pracy posługują się terminami „odszkodowanie” oraz „zadośćuczynienie” w odniesieniu do konkretnych świadczeń pracowniczych, do których uprawniony jest pracownik lub były pracownik. W kontekście rozwiązania umowy o pracę ustawodawca przewiduje odszkodowanie w sytuacji, gdy wypowiedzenie umowy o pracę zawartej na czas nieokreślony jest nieuzasadnione lub narusza przepisy o wypowiadaniu umów o pracę (art. 45 Kodeksu pracy), bądź rozwiązano umowę o pracę bez wypowiedzenia z naruszeniem przepisów o rozwiązywaniu umów o pracę w tym trybie (art. 56 Kodeksu pracy).
Zgodnie z art. 56 § 1 cytowanej ustawy:
Pracownikowi, z którym rozwiązano umowę o pracę bez wypowiedzenia z naruszeniem przepisów o rozwiązywaniu umów o pracę w tym trybie, przysługuje roszczenie o przywrócenie do pracy na poprzednich warunkach albo o odszkodowanie. O przywróceniu do pracy lub odszkodowaniu orzeka sąd pracy.
W myśl natomiast art. 57 § 1 Kodeksu pracy:
Pracownikowi, który podjął pracę w wyniku przywrócenia do pracy, przysługuje wynagrodzenie za czas pozostawania bez pracy, nie więcej jednak niż za 3 miesiące i nie mniej niż za 1 miesiąc.
Na mocy art. 57 § 2 ww. ustawy:
Jeżeli umowę o pracę rozwiązano z pracownikiem, o którym mowa w art. 39, albo z pracownicą w okresie ciąży lub urlopu macierzyńskiego, wynagrodzenie przysługuje za cały czas pozostawania bez pracy; dotyczy to także przypadku, gdy rozwiązano umowę o pracę z pracownikiem – ojcem wychowującym dziecko lub pracownikiem – innym członkiem najbliższej rodziny, o którym mowa w art. 1751 pkt 3, w okresie korzystania z urlopu macierzyńskiego, albo gdy rozwiązanie umowy o pracę podlega ograniczeniu z mocy przepisu szczególnego.
Z powyższych regulacji wynika, że pracownikowi, który podjął pracę w wyniku przywrócenia do pracy, przysługuje wynagrodzenie za czas pozostawania bez pracy. Wynagrodzenia tego nie można traktować jako odszkodowania za bezprawne rozwiązanie stosunku pracy, które przysługuje na podstawie art. 56 § 1 Kodeksu pracy. Kodeks pracy wprowadza wyraźne rozgraniczenie pomiędzy wynagrodzeniem za czas pozostawania bez pracy, a odszkodowaniem. Wynagrodzenie za czas pozostawania bez pracy przysługuje wówczas, gdy orzeczono o przywróceniu do pracy (art. 57 § 1 Kodeksu pracy), natomiast o odszkodowaniu można mówić w sytuacji, gdy rozwiązanie umowy o pracę nastąpiło z naruszeniem przepisów, a pracownik nie żąda przywrócenia do pracy (art. 56 § 1 Kodeksu pracy).
W konsekwencji, nie sposób przyjąć, że wynagrodzenie za czas pozostawania bez pracy jest tożsame z odszkodowaniem lub zadośćuczynieniem, o których mowa w art. 21 ust. 1 pkt 3 i 3b ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych. Przepisy Kodeksu pracy posługują się bowiem terminami „odszkodowanie” oraz „zadośćuczynienie” w odniesieniu do konkretnych świadczeń pracowniczych, do których uprawniony jest pracownik lub były pracownik.
Z przedstawionego we wniosku opisu stanu faktycznego wynika, że w wyniku zawartej ugody Spółka zobowiązała się m.in. do przywrócenia Pracownika do pracy oraz do wypłacenia Pracownikowi świadczeń nazwanych w ugodzie Odszkodowaniem. Na wysokość ww. Odszkodowania wypłaconego przez Spółkę Pracownikowi złożyły się: Kwota I skalkulowana jako suma wynagrodzeń za okres pozostawania przez Pracownika bez pracy oraz Kwota II stanowiąca odsetki za nieterminowe wypłacenie Pracownikowi wynagrodzenia. Wskazano również, że ustalając wysokość świadczeń wypłaconych Pracownikowi na podstawie ugody oparto się na art. 57 § 2 Kodeksu pracy.
Wypłacona pracownikowi Kwota I nie była zatem odszkodowaniem, a wynagrodzeniem za czas pozostawania bez pracy.
Wynagrodzenie za czas pozostawania bez pracy jest świadczeniem związanym bezpośrednio ze stosunkiem pracy. Kwota wypłaconego wynagrodzenia stanowi więc przychód ze stosunku pracy w rozumieniu art. 12 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych.
Reasumując, w przedmiotowej sprawie na podstawie zawartej ugody Pracownik nie otrzymał świadczeń, o których mowa w art. 21 ust. 1 pkt 3 lub 3b ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, tj. odszkodowania czy zadośćuczynienia. Wraz z przywróceniem do pracy Pracownik otrzymał wynagrodzenie za czas pozostawania bez pracy (Kwota I) oraz odsetki za nieterminową wypłatę tego wynagrodzenia (Kwota II). Świadczenia te nie korzystają ze zwolnienia na podstawie art. 21 ust. 1 pkt 3 i pkt 3b ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, z uwagi na to, że powyższemu zwolnieniu podlegają wyłącznie odszkodowania lub zadośćuczynienia – co wynika wprost z literalnego brzmienia powołanych przepisów.
W konsekwencji, Kwota I stanowiła dla Pracownika przychód ze stosunku pracy podlegający opodatkowaniu, zgodnie z art. 12 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, albowiem podstawą jej wypłaty był stosunek pracy.
W odniesieniu natomiast do Kwoty II, stanowiącej odsetki z tytułu nieterminowego wypłacenia Pracownikowi Kwoty I, wyjaśniam, że instytucję prawną odsetek za zwłokę reguluje art. 481 § 1 ustawy z dnia 23 kwietnia 1964 r. Kodeks cywilny (t. j. Dz. U. z 2024 r. poz. 1061 ze zm.):
Jeżeli dłużnik opóźnia się ze spełnieniem świadczenia pieniężnego, wierzyciel może żądać odsetek za czas opóźnienia, chociażby nie poniósł żadnej szkody i chociażby opóźnienie było następstwem okoliczności, za które dłużnik odpowiedzialności nie ponosi.
W myśl art. 482 § 1 Kodeksu cywilnego:
Od zaległych odsetek można żądać odsetek za opóźnienie dopiero od chwili wytoczenia o nie powództwa, chyba że po powstaniu zaległości strony zgodziły się na doliczenie zaległych odsetek do dłużnej sumy.
Analizując treść powyższych przepisów należy zauważyć, że nie można utożsamiać odsetek ze świadczeniem głównym. Wierzyciel może ich żądać dopiero, jeżeli wynika to z czynności prawnej (zdarzenia prawnego) będącej podstawą do wypłaty świadczenia głównego lub gdy dłużnik opóźni się ze spełnieniem świadczenia pieniężnego. Odsetki mają charakter uboczny względem świadczenia głównego – są skutkiem niewykonania zobowiązań.
W ujęciu kodeksowym odsetki stanowią więc świadczenie pieniężne, do którego może być zobowiązany dłużnik – najogólniej mówiąc – korzystający z cudzych pieniędzy. Chodzi tu zarówno o sytuację, gdy korzystanie z pieniędzy wierzyciela jest przedmiotem umowy (np. pożyczka oprocentowana, kredyt), jak i gdy nie jest ono objęte zgodą wierzyciela, w szczególności wynika z opóźnienia w zapłacie sumy pieniężnej przez dłużnika, a także wówczas, gdy korzystanie z pieniędzy polega na poniesieniu przez wierzyciela wydatków w interesie dłużnika.
Powyższą tezę potwierdza analiza przepisów ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, z której wynika, że odsetki stanowią odrębną od należności głównej kategorię przychodu, która tylko w ściśle określonych przypadkach korzysta ze zwolnienia z opodatkowania.
I tak, zgodnie z art. 21 ust. 1 pkt 95 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych:
Wolne od podatku są odsetki z tytułu nieterminowej wypłaty wynagrodzeń i świadczeń z tytułów, o których mowa w art. 10 ust. 1 pkt 1.
Z dyspozycji ww. przepisu wynika, że omawianemu zwolnieniu podlegają odsetki, które spełniają równocześnie następujące warunki:
-świadczenia, od których są naliczane, zaliczone zostały do określonego źródła przychodu, tj. np. przychodu ze stosunku pracy;
-przysługują z tytułu nieterminowej wypłaty tych świadczeń.
Odnosząc się do pierwszego warunku, wypłacona Pracownikowi Kwota I (wynagrodzenie za czas pozostawania bez pracy), od której naliczone zostały odsetki ustawowe, stanowi przychód ze stosunku pracy podlegający opodatkowaniu zgodnie z art. 12 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, a tym samym stanowi świadczenie, o którym mowa w art. 10 ust. 1 pkt 1 ww. ustawy.
Z kolei z „nieterminową wypłatą świadczenia” w rozumieniu art. 21 ust. 1 pkt 95 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych mamy do czynienia wówczas, gdy w terminie wymagalności danego świadczenia, nie zostało ono wypłacone przez zobowiązanego.
Tym samym, otrzymana przez Pracownika Kwota II (stanowiąca w istocie odsetki ustawowe od przyznanej Pracownikowi Kwoty I), jako odsetki naliczone z tytułu nieterminowej wypłaty świadczenia mającego swoje źródło w stosunku pracy, podlega zwolnieniu przedmiotowemu na podstawie art. 21 ust. 1 pkt 95 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych.
Przechodząc natomiast do kwestii zakreślonej pytaniem nr 3 we wniosku wyjaśniam, że na podmioty dokonujące świadczeń ze stosunku pracy ustawodawca nałożył obowiązki płatnika, polegające na obliczeniu i pobraniu zaliczki na podatek dochody oraz przekazaniu jej do właściwego urzędu skarbowego.
Zgodnie z art. 32 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych:
Zakłady pracy będące osobami fizycznymi, osobami prawnymi oraz jednostkami organizacyjnymi nieposiadającymi osobowości prawnej są obowiązane jako płatnicy obliczać i pobierać w ciągu roku zaliczki na podatek dochodowy od osób, które uzyskują od tych zakładów przychody ze stosunku służbowego, stosunku pracy, z pracy nakładczej lub ze spółdzielczego stosunku pracy, z zasiłków pieniężnych z ubezpieczenia społecznego wypłacanych przez zakłady pracy lub z tytułu udziału w nadwyżce bilansowej wypłacanej w spółdzielniach pracy.
Stosownie natomiast do art. 38 ust. 1 omawianej ustawy:
Płatnicy, o których mowa w art. 32-35, przekazują, z zastrzeżeniem ust. 2 i 2a, kwoty pobranych zaliczek na podatek w terminie do 20 dnia miesiąca następującego po miesiącu, w którym pobrano zaliczki, na rachunek urzędu skarbowego, przy pomocy którego naczelnik urzędu skarbowego właściwy według miejsca zamieszkania płatnika wykonuje swoje zadania, a jeżeli płatnik nie jest osobą fizyczną, według siedziby bądź miejsca prowadzenia działalności, gdy płatnik nie posiada siedziby. Jeżeli między kwotą potrąconego podatku a kwotą wpłaconego podatku występuje różnica, należy ją wyjaśnić w deklaracji, o której mowa w ust. 1a.
Jak wyjaśniono już wcześniej, wynagrodzenie za czas pozostawania bez pracy jest świadczeniem związanym bezpośrednio ze stosunkiem pracy. Kwota wypłaconego wynagrodzenia (Kwota I) stanowi więc dla Pracownika przychód ze stosunku pracy w rozumieniu art. 12 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych. Świadczenie to nie zostało objęte żadnym ze zwolnieniem wymienionych w art. 21 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych. W szczególności nie korzysta ze zwolnienia z podatku na podstawie art. 21 ust. 1 pkt 3 lub pkt 3b tej ustawy. W związku z powyższym podlega opodatkowaniu.
W konsekwencji, na Spółce ciążyły obowiązki płatnika, o których mowa w art. 32 ust. 1 i art. 38 ust. 1 ww. ustawy, polegające na naliczeniu, pobraniu i odprowadzeniu zaliczki na podatek dochodowy, od wypłaconej Kwoty I.
Natomiast, Spółka nie miała takich obowiązków w odniesieniu do Kwoty II, ponieważ korzysta ona ze zwolnienia z opodatkowania na podstawie art. 21 ust. 1 pkt 95 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych.
W odniesieniu do powołanych we wniosku wyroków sądów administracyjnych informuję, że wydane zostały one w indywidualnych sprawach i nie mają zastosowania ani konsekwencji wiążących w odniesieniu do żadnego innego zaistniałego stanu faktycznego czy też zdarzenia przyszłego.
Dodatkowe informacje
Informacja o zakresie rozstrzygnięcia
Interpretacja dotyczy stanów faktycznych, które Państwo przedstawili i stanu prawnego, który obowiązywał w dacie zaistnienia zdarzeń.
Pouczenie o funkcji ochronnej interpretacji
·Funkcję ochronną interpretacji indywidualnych określają przepisy art. 14k-14nb ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. – Ordynacja podatkowa (t.j. Dz.U. z 2025 r. poz. 111 ze zm.). Interpretacja będzie mogła pełnić funkcję ochronną, jeśli Państwa sytuacja będzie zgodna (tożsama) z opisem stanu faktycznego lub zdarzenia przyszłego. Z funkcji ochronnej będą mogli skorzystać Ci z Państwa, którzy zastosują się do interpretacji.
·Zgodnie z art. 14na § 1 Ordynacji podatkowej:
Przepisów art. 14k-14n Ordynacji podatkowej nie stosuje się, jeśli stan faktyczny lub zdarzenie przyszłe będące przedmiotem interpretacji indywidualnej jest elementem czynności, które są przedmiotem decyzji wydanej:
1)z zastosowaniem art. 119a;
2)w związku z wystąpieniem nadużycia prawa, o którym mowa w art. 5 ust. 5 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług;
3)z zastosowaniem środków ograniczających umowne korzyści.
·Zgodnie z art. 14na § 2 Ordynacji podatkowej:
Przepisów art. 14k-14n nie stosuje się, jeżeli korzyść podatkowa, stwierdzona w decyzjach wymienionych w § 1, jest skutkiem zastosowania się do utrwalonej praktyki interpretacyjnej, interpretacji ogólnej lub objaśnień podatkowych.
Pouczenie o prawie do wniesienia skargi na interpretację przez Zainteresowanego, który jest stroną postępowania
Zainteresowana będąca stroną postępowania – art. 14r § 2 Ordynacji podatkowej ma prawo do zaskarżenia tej interpretacji indywidualnej do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego. Zasady zaskarżania interpretacji indywidualnych reguluje ustawa z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi (t.j. Dz.U. z 2024 r. poz. 935 ze zm.; dalej jako „PPSA”).
Skargę do Sądu wnosi się za pośrednictwem Dyrektora KIS (art. 54 § 1 PPSA). Skargę należy wnieść w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia interpretacji indywidualnej (art. 53 § 1 PPSA):
·w formie papierowej, w dwóch egzemplarzach (oryginał i odpis) na adres: Krajowa Informacja Skarbowa, ul. Warszawska 5, 43-300 Bielsko-Biała (art. 47 § 1 PPSA), albo
·w formie dokumentu elektronicznego, w jednym egzemplarzu (bez odpisu), na adres Krajowej Informacji Skarbowej na platformie ePUAP: /KIS/wnioski albo /KIS/SkrytkaESP (art. 47 § 3 i art. 54 § 1a PPSA).
Skarga na interpretację indywidualną może opierać się wyłącznie na zarzucie naruszenia przepisów postępowania, dopuszczeniu się błędu wykładni lub niewłaściwej oceny co do zastosowania przepisu prawa materialnego. Sąd jest związany zarzutami skargi oraz powołaną podstawą prawną (art. 57a PPSA).
Podstawa prawna dla wydania interpretacji
Podstawą prawną dla wydania tej interpretacji jest art. 13 § 2a, art. 14b § 1 i art. 14r Ordynacji podatkowej.
